Санаторийде жатқан балалардың Гиперергиялық сынақпен түскендер
Мазмұны
Кiрiспе 2
1. Әдеби шолу. 5
1.1. Балалар туберкулезiнiң ерте байқалатын түрлерi. 5
1.2. Туберкулезбен ауырған балалардың қолдау емiн санаторияда жүргiзудiң тиiмдiлiгi.
1.3. Туберкулезге қарсы балалар санаториясындағы балалар 12
туберкулезiнiң түрлерi 12
2. Өзiндiк зерттеулер 15
2.1. Зерттеудiң әдiстемесi мен қолданылатын құжаттар. 15
2.2. Өзiндiк зерттеулерге талдау жасау 16
Қорытынды 23
Түйiн 24
Тәжiрибелiк ұсыныстар: 25
Қолданылған әдебиеттер тiзiмi: 25
Кiрiспе
XXI - ғасырдың қауiптi дерттерiнiң бiрi ретiнде туберкулез ауруының
Елiмiз көршi дамыған елдермен терезесi тең мемлекет қатарына келген
Туберкулез ( елiмiзде кең тараған жұқпалы ауру. Әсiресе тұрмыстары
ДОТС стратегиясы кезiнде балаларды ауруы толық жазылып шыққанша емiн
1998 жылға шейiн балаларды 7 диспансерлiк топта бақылады (
Мысалы, қазiр туберкулезден жазылып шыққан балалар бақыланатын 3 «б»
Жұмыстың мақсаты:
ДОТС стратегиясы бойынша туберкулезбен күресу кезiндегi туберкулезге арналған санаторийдегi
Мақсатқа жету жолдары:
1. Туберкулезге арналған санаторийдегi балалардың жасы
мен жыныстық құрамы.
2. Санаторийдегi балалардың ауруларының түрлерiн анықтау.
3. ДОТС стратегиясынан бұрынғы кездегi санаторийде емделетiн балалардың
туберкулезiнiң түрлерiн қазiргi кездегi түрлерiмен салыстыру.
1. Әдеби шолу.
1.1. Балалар туберкулезiнiң ерте байқалатын түрлерi.
Қазiргi уақытта ДОТС стратегиясы кезiнде баларда кездесетiн туберкулез ауруларының
1) өкпе туберкулезi (миллиарлы туберкулез);
2) ауыз қуысының және құлақтың шырышты қабатының туберкулезi;
3) абдоминальды туберкулез;
4) лимфа түйiндерiнiң туберкулезi;
5) бас миы және омыртқа туберкулезi;
6) сүйек және буын туберкулезi;
көз туберкулезi;
8) терi туберкулезi;
9) сирек кездесетiн балалар туберкулезiнiң түрлерi:
генитальды,
бүйрек,
бауыр және көкбауыр туберкулезi.
Медицина саласында көп жылдар бойы жемiстi еңбек еткен М.Темiрғалиевтiң
- трахеобронхияльдық лимфа түйiндерiнiң туберкулезi (37,7%);
- инфильтративтi- пневмониялық туберкулез (13%);
Ал, оның iшiнде алғашқы туберкулез комплексi балалар арасында 11,2%
Балалар туберкулезiн емдеуде ең маңызды орын алатын сауықтыру орындарының
Соңғы жылдары 1998 жылдан бастап, ДОТС стратегиясы бойынша туберкулезбен
Санаторийлiк емдеу жүйесiне балалар көбiнесе мына көрсеткiштерi бойынша алынады:
туберкулез виражымен (туберкулез таяқшасының
алғашқы рет ағзаға түсуi);
- гиперергиялық манту сынағы;
- туберкулездi ертерек жұқтырған балалар;
- туберкулездiң белсенсiз түрi;
- ерте және созылмалы туберкулездiк уланулар;
жанұяда, мектептерде, балабақшаларда туберкулезбен ауыратын
науқастармен қарым- қатынаста болған туберкулезге күдiктi балаллар.
Туберкулездi тек ауруханада емдеу мiндеттi емес. Егер алғашқы рет
бағыттаған жөн. Өйткенi санаторийде оларды күнделiктi бақылауға алып, тексередi,
а) науқас баланың таза ауада мах.түрде болуы;
б) бiркелкi, дұрыс құрылған күнделiктi күн тәртiбi (ұйықтау,
шынығу, еңбек, оқу және демалыс режимдерi);
в) емдiк тамақтану;
г) ағзаны қоршаған ортадағы қолайсыз әсерлерге шынықтыру (су
процедуралары, еңбек және дене жаттығулары);
д) десенсибилизациялық терапияның барлық комплексi;
е) оқу- тәрбиелiк жұмыстары.
Соңғы жылдары туберкулезге арналған санаторийде жататын балалардың құрамы өзгердi.
1.2. Туберкулезбен ауырған балалардың қолдау емiн санаторияда жүргiзудiң тиiмдiлiгi.
Балалар туберкулезiн емдеуде санаториялық емдеу- сауықтыру жүйесiн қолданудың маңыздылығы
Жалпы айта кететiн бiр жайт, соңғы жылдарда балалар туберкулезiн
алатын орны хақында жазылған мәлiметтер өте аз, тiптi жоқтың
Бұрынғы авторлардың еңбектерi бойынша жалпы туберкулезбен науқастанған балаларды бақылауға
орыстар-31,0%, украиндар-3,9% және басқа да ұлт өкiлдерi-0,6% болған. Қыз
Туберкулездiң ауыр клиникалық түрлерi көбiнесе, қыз балаларда байқалған. Бiр
Санаторийдегi барлық науқас балаларға комплекстi емдеу жұмыстары жүргiзiлген: комбинирлi
денесiне салмақ қосып, туберкулез процессiнiң ағымына оң әсерiн тигiзген.
бұл көрсеткiштер миндалинаның туберкулез инфекциясының ағзаға кiру- таралу жолдары
Комплекстi емнiң тиiмдiлiгi ол науқастың санаторийдегi емделу мерзiмi мен
Сонымен, толық жазылған 395-бала (52,1% ), ал жағдайы сәл
Кейiнгi көптеген ғалымдардың пiкiрiне сүйенсек, науқас балалардың негiзгi контингентi,
Туберкулезбен науқастанғандарға негiзгi емдеу орталығы санаторий болғандықтан, ондағы емдеу
Бұрынғы әдебиеттерде берiлген мәлiметтерде туберкулезге арналған санаторийлердегi емделiп жатқан
1- топқа, белсендi туберкулез процессiмен алғаш анықталғандар, стационардағы емнен
2 - топқа созылмалы туберкулез түрiмен ауыратын, қабынуларының ликвидациясынан
туберкулездiң үдемелi емес, яғни бей үдемелi түрiмен науқастанғандар осы
3 - топқа өкпе дыбысының тынуымен сипатталатын белсендi туберкулез,
( I, II, V Б диспансерлiк бақылаудағы топтар).
4 - топқа туберкулез поцессiнен кейiнгi қалдық өзгерiстерiмен
(метатуберкулездi синдром), қосымша ауруларымен және интеркуренттi аурулармен ауырғандар, сонымен
Қазiргi кезде, туберкулезге арналған санаторийлердегi емделiп жатқан балаларды
0 (нөлдiк) топ - белсендiлiгi күмәндi, тыныс органдарының туберкулезi
1- бақылау тобына ауыстырады.
1- топ өз кезегiнде 1А және 1Б шағын топтарға
жүргiзiлген мерзiмде өткiзiлген ем нәтижелi болмай, соның салдарынан созылмалы
II - топқа тыныс органдарының сырқаты бәсеңдей түскен, белсендi
Аталған топқа енетiн балалар қысқа мерзiмдi, 2-3 айлық химиотерапиялық
Процестiң белсендiлiк белгiлерi және ауыртпалық факторлары анықталмаған жағдайда, туберкулезден
II - диспансерлiк бақылаудағы топқа тыныс органдарының туберкулезiмен емделiп
(туберкулин сынамасының виражы) және гиперергиялық реакциясы бар балалар алынады.
Туберкулез ошағымен қарым- қатынаста болған БК+ 2жыл,
БК-1 жыл көлемiнде бақылауға алынады. Химиопрофилактиканы тек туберкулездi жұқтырған
Балалар санаторийiндегi науқас балаларды емдеудегi терапиялық әдiстерi және емiнiң
1.3. Туберкулезге қарсы балалар санаториясындағы балалар
туберкулезiнiң түрлерi
Қазiргi кезде өкпеден тыс туберкулез түрлерiсен ауырған науқастардың белгiлi-бiр
Туберкулез кеселi бар науқас балаларды емдеуде химиотерапия мен оперативтi
Ленинград хирургиялық туберкулез институтында жүргiзiлген зерттеу мәлiметтерiне сүйенсек, өкпеден
Ленинград хирургиялық туберкулез институтының базалы хирургиялық орталығы мен көп
хирургиялық емнен кейiнгi кезеңдi санаторлы - климаттық жағдайда
Хирургиялық емнiң нәтижесiнiң жоғарғы деңгейде болуы себептi, санаториялық емнiң
Несеп-жыныс мүшелерiнiң туберкулезiмен ауырғандар арасында, белсендi туберкулез процессiнiң прогрессивтi
Қазiргi кезде өз уақытында қойылмауы себептi, несеп-жыныс жүйесiнiң мүшелерiне,
Санаторийлiк емге терi туберкулезiмен ауырған балалар арасында кеселдiң ұзақ
Бұрынғы әдебиеттерде берiлген мәлiметтерге сүйенсек, терi туберкулезiнiң барлық түрлерiнде
Шеткi лимфа түйiндерiнiң туберкулезiмен, абдоминальды және бүйрек пен оның
Туберкулездiк менинигиттi емдеу үшiн, санаториялық жағдайда ұзақ мерзiмде комплекстi
Көз туберкулезiмен науқастанған балалар арнайы стационарлық және диспансерлiк емнен
Санаториялық емдеу курсының ұзақтылығы емнiң тиiмдiлiгi мен нәтижесiне байланысты
2. Өзiндiк зерттеулер
2.1. Зерттеудiң әдiстемесi мен қолданылатын құжаттар.
Осы жұмыстың мақсатын шешу үшiн бiз балалар туберкулезiне арналған
2.2. Өзiндiк зерттеулерге талдау жасау
Кесте №1. ДОТС стратегиясы кезiндегi туберкулезге
арналған санаторияда жатқан балалардың құрамы.
№ Түрлерi Барлығы Жалғастыру емi Алдын- алу емi
Саны %
1. Инфильтрация кезеңiндегi лимфа түйiндерiнiң туберкулезi 7 7 %
2. Инфилтрация кезеңiндегi алғашқы туберкулез комплексi 3 3 %
3. Белсенсiз кезеңдегi алғашқы өкпе және лимфа туберкулезiнiң туберкулезi
4. Вираж 33 33%
33
5. Гипер проба 48 48%
48
6. Туберкулездi жұққызғандар 1 1%
2002 жылғы туберкулезге арналған санаторийде жатқан 100 балалардың ауру
Кесте №2. ДОТС стратегиясына дейiнгi туберкулезге арналған санаторияларда жатқан
№ Түрлерi Барлығы Жалғастыру емi Сауықтыру емi Алдын- алу
саны %
1. Инфильтрация кезеңiндегi лимфа түйiндерiнiң туберкулезi 8 8 %
2. Инфильтрация кезеңiндегi алғашқы туберкулез комплексi 4 4 %
3. Белсенсiз кезеңдегi өкпе және лимфа түйiндерiнiң туберкулезi 23
23
4. Вираж 30 30%
30
5. Гипер проба 19 19 %
19
6. Туберкулездi жұққызғандар 16 16 %
16
7. Осының iшiнде туберкулез ауруымен қарым- қатынаста болғандар
БК+
БК-
16
24
16 %
24 %
Ал, ДОТС стратегиясына дейiнгi туберкулезге арналған санаторийде жатқан балалардың
Кесте №3. ДОТС стратегиясы кезiнде және одан бұрын туберкулезге
№ Түрлерi ДОТС стратегиясынан бұрын емделген балалардың құрамы ДОТС
1. Инфильтрация кезеңiндегi лимфа түйiндерiнiң туберкулезi 8 % 7
2. Инфильтрация кезеңiндегi алғашқы туберкулез комплексi 4 % 3
3. Белсенсiз кезеңдегi өкпе және лимфа түйiндерiнiң туберкулезi 23
4. Вираж 30 % 33 %
5. Гипер проба 19 % 48 %
6. Туберкулездi жұққызғандар 16 % 1 %
Дотс стратегиясы кезiнде және одан бұрын туберкулезге арналған санаторийде
санаторийге түскен балалар саны ДОТС стратегиясы кезiнде анағұрлым көп.
Кесте №4. ДОТС стратегиясы кезiнде туберкулезге арналған санаторийдағы емнiң
№ Түрлерi Емi мен емделу мерзiмi Толық сауыққандар Жағдайы
1. Вираж Изиониазидпен
3 ай 99,2 % 0,8 %
2. Гиперергия Изиониазид, этамбутол
2 ай 95,7 % 4,3 %
3. Изиониазид, рифампицин
3-4 ай 98 % 2 %
Туберкулезге арналған балалар санаторийiнде жүргiзiлген емдеу жұмыстарының нәтижелерiне қарағанда,
Қорытынды
Туберкулез елiмiзде көп тараған жұқпалы аурулардың бiрi болып табылады.
ДОТС стратегиясы жүйеге енгiзiлгеннен берi, балалардың ауруынан бiржола толық
ДОТС стратегиясынан бұрынғы кезеңде санаторийге ең бiрiншi туберкулезбен ауырған
Түйiн
ДОТС стратегиясы кезiнде санаторийде емделетiн балалардың құрамы бұрынғы кезге
Туберкулезге арналған санаторийде жататын балалардың ауруының түрiнiң өзгеруi, ДОТС
Қазiргi кезде санаторийге туберкулездiң белсенсiз түрiмен және
туберкулездi жұққызған балалар қабылданбайды. Санаторийде жатқан балалардың
«Гиперергиялық сынақпен» түскендер.
Тәжiрибелiк ұсыныстар:
Қазiргi кезде туберкулезге арналған балалар санаторийлерiнде сауықтырылу үшiн балаларды
ДОТС стратегиясы кезiндегi бағдарламаға сәйкес, туберкулезге арналған санаторийлерде тек
Қолданылған әдебиеттер тiзiмi:
Темиргалиев М. “Эффективность комплексного лечения
больных туберкулезом легких в условиях подросткового
санатория». Алма-Ата, 1974г.с. 117-119.
Митинская Л.А и др. «Эффективность лечения детей с
гиперергической реакцией на туберкулин в условиях
санатория». 1972г. Москва.
Оспанова С.Я. « Санаторное лечение детей из групп
Сб.тр.КазНИИ туберкулеза. 1982г. 64-67.
Касенова Л.Ш. « Эффективность лечения детей из групп риска
Астрова Е.А, Нелюбина.г.А, Титова В.А. « Пути повышения эффективности
Преснова И.А, Григоращенко В.М, Касян К.Ф. « диспансеризация больных
Садило Ф.М. « Все российская научно-практическая конференция по организаций
Маркузон В.Д.» Теория и практика борьбы с туберкулезом». 1988г.
Лебедева Т.Л и Хома А.М. «Лечение детей больных туберкулезом,
Шитова М.И. «Санаторно-курортное лечение больных туберкулезом органов дыхания». 1976г.
Лобода М.В, Кшановский С.А, Костромина В.П, Николаева О.Д. «
Волович Л.Я, Липинский С.И, Гуз Е.А. « Актуальные вопросы
Грунд В.Д, Ефимова Л.И, Дворман С.Е. « Научно- практическая
Хоменко А.Г, Жукова М.П, Брызгалова О.К, Орлик А.В. «
Асадулина А.И. «Организация туберкулезной помощи детям в Джамбульской области».
Айтмуханов К.М. «результаты массового обследования на туберкулез детского населения
Лебедева Л.В, Бондаренко Л.Н, Горовенко Л.Н. Основные задачи по
Гавриленко А.Ф, Глинский О.Б. «Роль санаторно- курортного этапа лечения
Борис В.М. «Профилактика и раннее выявление туберкулеза у детей
Туберкулезге қарсы балалар санаториясындағы балалар
Балалардағы өкпе туберкулезі
Туберкулездің профилактикасы жөніндегі нұсқаулық
Алғашқы туберкулез кешені: анықтамасы, сатылары, рентгенологиялық сипаттамасы. Клиника. Диагностика. Асқынулар
Ауыздың кілегей қабатының жаралы-некротикалық зақымданулары. Бет-жақ аймағының одонтогенді газды гангренасы
Туберкулезді диагностикалау және емдеу
Аэробты іріңді инфекция
Лимфа безінің туберкулезі (ЛБТ)
Жақ сүйектерінің жедел ағымды одонтогенді остеомиелиті
Емдеу - сауықтыру туризмінің құрылымындағы медициналық туризмнің орны