Мәліметтер базасының обьектілері

Мазмұны
Кіріспе
1 МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ ЖӘНЕ МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
1.1 Мәліметтер базасының негізгі түсініктері
1.2 Мәліметтер базасының обьектілері
1.3 Мәліметтер базасын жобалау
2 МАКРОСТАРДЫ ҚОЛДАНУ
2.1 Access – тегі макростар
2.2 Макростарды конструктор режимінде құру
2.3 Макростарды жіберу тәсілдері
3 «ЗЕЙНЕТАҚЫЛЫҚ ҚОР» БАНКТІК ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ ЭТАПТАРЫ
3.1 Автоматтандырылған банк жүйесін енгізу
3.2 Пәндік облыстың концептуальды үлгісін құру
3.3 Мәліметтердің логикалық үлгісін құру
3.4 Microsoft Access ақпараттарды эффективті басқару үшін қуатты
Қорытынды
әдебиеттер тізімі
Қосымша А
КІРІСПЕ
XXI ғасыр адамзат дамуының жаңа сатысы – ақпаратты
Қазіргі уақытта адам іс әрекетінің барлық салаларына компьютерлік
Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Макростарды бухгалтерлік есепте қолдану. Электрондық
Дипломдық жұмыстың мақсаты: мәліметтер қорын ұйымдастырып, теориялық негіздерін
Мекемелердің көпшілігі үлкен көлемді мәліметтерді тиімді сақтауға, ақпаратты
Ұсынылып отырған дипломдық жұмыста Microsoft Access мәліметтер базасын
Жұмыстың ғылыми жаңалығы: Microsoft Access ортасында мәліметтер қоры
Microsoft Access жүйесінің мәліметтер базасын жобалауға да және
Windows интерфейсі – тұтыныушының жұмысына ыңғайлы жағдай жасайтын
Түс және графика – экран көрнекілігін қамтамасыз ете
Программа шеберлері (Wizards) ымен қарапайым әрі логикалақ айқын
Оқиғаларды программалау – программа экранда көрініп тұрған элементтермен
SQL – мәліметтерге тез қол жеткізі тәсілі ретінде
Дүние жүзінде мәліметтер базасын басқару жүйелерінің түрлері өте
1 МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ ЖӘНЕ МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫН
БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
1.1 Мәліметтер базасының негізгі түсініктері
Мәліметтер базасы дегеніміз – ақпаратты сақтауға және жинақтауға
Қазіргі уақытта адам іс әрекетінің барлық салаларына компьютерлік
Microsoft Access жүйесінің мәліметтер базасын жобалауға да және
Сондықтан біз қазіргі заманғы мәліметтер базасында тек мәліметтер
Сонымен қатар әрбір қызметкердің өзіне берілген нақты мәліметтермен
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз - жаңа мәліметтер
Дүние жүзінде мәліметтер базасын басқару жүйелерінің түрі өте
Сондықтан да тек бір ғана мәліметтер базасын басқару
Қарапайым мәліметтер базасының құрлымы. Базаға ешқандай мәліметтер енгізілмеген
Мәліметтер базаcы көптеген объектілерден тұрады, бірақ солардың ең
Мәліметтер базасы өрістерінің қасиеттері. Өрістер мәліметтер базасының құрлымына
Сурет 1.1 Конструктор бланкісіндегі өріс қасиеттері.
Өріс атауы – мәліметтер базасына автоматтандыру операцияларын қолданғанда
Өріс типі – берілген өрістегі мәліметтер типін анықайды;
Өріс өлшемі – берілген өріске енгізілген символдардың ақырғы
Енгізу қалқасы – енгізудің түрін анықтайды (енгізуді автоматтандыру
Қолтаңба – берілген өріс үшін кесте бағанының тақырыбын
Үнсіз келісім бойынша қабылданатын мән – ұяшыққа автоматты
Мәнге қойылатын шарт – мәліметтерді енгізудің дұрыстығын тексеру
Қате туралы хабар – қате мәліметтерді енгізу кезінде
Міндетті өріс – мәліметтер базасын толтырғанда берілген өрісті
Бос жолдар – бос жолдан тұратын мәліметтерді енгізуге
Индекстелген өріс – егер өріске осы қасиет берілсе,
Жоғарыда айтылған өрістер қасиеті негізінен мәтіндік типті өріске
Ал суреттерді, бейнеклиптерді, дыбыстық жазбаларды сақтауға арналған өрістер
Мәліметтер типі. Мәліметтер базасының кестесі көптеген мәліметтер типімен
Сурет 1.2 Конструктор бланкісіндегі көрсетілген мәліметтер типі.
− Мәтіндік - өлшемі ақырлы кәдімгі мәтіндік ақпаратты
− МЕМО өрісі – (65535 символға дейінгі) үлкен
Сандық – нақты сандарды сақтауға арналған мәліметтер типі;
Мерзімі / уақыты – күнтізбе бойынша күнін, айын
Қаржылық – қаржылық шаманы сақтауға арналған мәліметтер типі;
Санауыш – жазбаларды автоматты түрде нөмірлеуге арналған мәліметтер
Логикалық – логикалық мәліметтерді сақтауға арналған типі (Иә
OLE объектілер өрісі - әртүрлі объектілерді (мультимедиялық, графикалық,
Гиперсілтеме – интернеттің Web – объектілерінің URL– адрестерін
Ауыстырулар шебері – бұл арнаулы емес мәліметтер типі.
Сурет 1.3 Access – тегі кесте
1.2 Мәліметтер базасының объектілері
Micrоsoft Access 2000 мәліметтер базасы басқару жүйесі жеті
Кестелер. Бұл кез-келген мәліметтер базасының негізгі обьектісі болып
Сұраныс. Бұл обьекті кестедегі мәліметтерді қолданушыға ыңғайлы түрде
Жаңадан қолданушылар сұраныстың рөлін аса терең түсінбейді, өйткені
Сұраныстың ерекшеліктері – олар негізгі кестелердегі мәліметтердің негізінде
Қалыптар. Қолданушы қосымшаныңдиалгтық интерфейсін құру үшін қолданылатын негізгі
Есептер. Ол нәтижелік құжаттарды құрастыру үшін қолданылады, яғни
Беттер. Ол берілгендер қолданушының диалогтық байланысын қамтамасыз етеді.
Макростар. Объектінің белгілі бір ақпаратының орындалуы үшін қажетті
Макросты құру диалогтық режимде жүзеге асырылады. Мұнда қажетті
Модульдер. Модульдер VBA тілінің процедураларынан тұрады. Оқиғаларды өңдеу
1.3 Мәліметтер базасын жобалау
Мәліметтер базасымен жұмыс істеу режимі
Әдетте мәліметтер базасымен жұмыс істейтіндерді екі категорияға бөлуге
1 – категориядағы мәліметтер қорымен жұмыс атқарушылар –
2 – категориядағы мәліметтер қорымен жұмыс атқарушылар –
Осыған сәйкес мәліметтер базасымен жұмыс істеудің екі режимі
Қазіргі кезде ақпараттардың толассыз көбеюі салдарынан мәліметтер базасы
Сондықтан қай саладағы маман иесі болмасын ол ерте
Мәліметтер схемасын даярлау
Тапсырыс берушінің тұтынатын мәліметтерінің негізгі бөлігін анықтап алып,
1) Жұмыс негізгі өрістер тізімін құрудан басталады (олардың
2) Әр өріске қандай мәлімет орналасқанына қарай ондағы
3) Жалпы тізімдегі өрістерді негізгікестелерге орналастырады. Егер кестенің
4) Әрбір кестеде түйінді өріс белгіленеді. Мұндай өріс
5) Қағаз бен қарындаштың көмегімен кестелер аралығындағы баланысты
Кестелер арасындағы байланыс бірнеше типті болады: бірден біреуге
Бір жағында әрқашан да түйінді өріс тұрады (қайталанбайтын,
2 МАКРОСТАРДЫ ҚОЛДАНУ
2.1 Access – тегі макростар
Макрос дегеніміз – берілген ретпен орындалатын арнайы тілдегі
Макростарды құру және қолдану бағдарламалау тілін білуді талап
Кесте 2.1 Негізгі макрокомандалар
Макрокомандалар Белгілеуі
Формалар мен есеп берулерде мәліметтермен жұмыс
ФильтрҚабылдау Мәліметтерді іріктеп алу
КелесіЖазба Мәліметтер бойынша ауыстырушылық
ЖазбаныТабу
БасқаруЭлементіне
Бетке
Жазбаға
Жаңарту Мәліметтерді немесе экранды жаңарту
Орындалуы
КоманданыОрындау Команданың орындалуы
Кесте 2.1 жалғасы
Макрокомандалар Белгілеуі
МакростыЖіберу
ПрограмманыЖіберу Процедураның, макростың немесе сұраныстың орындалуы
СұраныстыАшу
SQLСұранысынЖіберу
ҚосымшаныЖіберу Басқа қосымшалардың орындалуы
ОқиғаныБолдырмау Орандалуды үзіп тастау МакростыТоқтату
Шығу Шығу
Импорт/экспорт
ФорматтаШығару
ОбъектініЖіберу Access объектілерін басқа қосымшаларға жіберу
МәліметтерҚорынБейнелеу Мәліметтердің форматын бейнелеу
МәліметтерҚорынSQL-геҚосу
Электрондық кестені бейнелеу
Мәтінді бейнелеу
Объектілермен жұмыс
МәліметтерҚорыФайлынКөшіру Объектілермен манипуляция
ОбъектініКөшіру
ОбъектініӨшіру
Ат беру
Сақтау
ҚалыптыАшу Объектіні ашу
ФункцияныАшу
МодульдіАшу
СұраныстыАшу
ЕсепберудіАшу
Кесте 2.1 жалғасы
Макрокомандалар Белгілеуі
КестеніАшу
МәліметтергеЕнуБетінАшу
СызбаныАшу
Жабу Объектіні жабу
Жималау Терезенің орналасуы мен өлшемін өзгерту
ҚайтаАшу
ҚайтаҚұру
ӨлшемінЖылжыту
БасыпШығару Объектіні баспаға шығару
ОбъектініЖаңалау Объектіні жаңалау
ОбъектініЕрекшелеу Объектіні ерекшелеу
МәнБеру Өріс мәнін, басқару элементін немесе қасиетін беру
Басқалар
МенюКомандасынБеру Арнайы немесе жалпы меню жолында менэ пунктерінің
МенюҚосу Арнайы немесе глобальды контекстік менюде арнайы немесе
ЭкранғаШығару Ақпаратты экранға шығару
Құмсағаттар
Хабарлама
ХабарламаҚұру
ПернетақтаКомандалары Түймешенің басылуын қадағалау
ҚұралдарТақтасы Құрылған немесе арнайы құралдар тақтасын экранға шығару
Белгі Дыбыстық белгі беру
Макростарды қолданудың барлық жағдайларында олардың анықталған кемшіліктерге ие
Көбінесе басқа қосымшалармен байналыс үшін обьектілердің бағдарламалау миханизімін
Макростар жеке формалардан және обьектілерден тұратын обьектілер.
Макростарды қолданған кезде, көптеген ситуацияларды, олар мәліметтер қорының
2.2 Макростарды конструктор режимінде құру
Макростар – макростар конструкторы арнайы көрсетілген терезесі үшін
– Қою Макрос (Вставка Макрос) командасын белсендіру;
– Мәліметтер қорының құралдары тақтасынан жаңа обьект (новый
– Мәліметтер қорының терезесінен Макростар қосымшасына өтіп
Макростар конструктор терезесі терезенің жоғарғы жақ бөлігінде орналасқан
Жазба тақталары бірнеше бағандардан тұрады. Макрокоманда және Примечание
Макростар конструкторы терезесінің аргументтер тақтасы терезесінде макрокомандаларды таңдағаннан
Бұл тақтадағы жолдар жиыны айқын макрокомандаларға тәуелді болып
Сурет 2.1 Макростар конструкторы терезесі
Макростар конструкторы терезесін ашқан кезде Access меню жолының
Сурет 2.2 Макростар конструкторы құралдар тақтасы
Кесте 2.2 Макростар конструкторы құралдар панелінің түймешелері
Белгісі Түймеше Жазылуы
Сақтау Макросты сақтау
Файлдарды іздеу Microsoft Office құжаттарын іздеу тақтасын бейнелеу
Басып шығару Макрос мәтінін басып шығару
Алдын ала қарау Басып шығарудың алдында макрос мәтінін
Дұрыс жазу Макрос мәтінін қатеге тексеру
Кесіп алу Белгіленген объектіні буферге өшіру
Көшіру Белгіленген объектіні буферге көшіру
Қайтару Соңғы өзгертулерді қайтару
Қайтарып алу Соңғы қайтарылған әрекеттерді орындау
Макростар аттары Баған аттарын бейнелеу/жасыру
Шарт Баған шарттарын бейнелеу/жасыру
Жолдар қосу Жолдар жазбасын тақтаға қосу
Жолдарды өшіру Жазба тақтасынан белгіленген жолдарды өшіру
Жіберу Таңдалған макросты орындау
Қадам бойынша МАкрос орындалуының бүктемелік режмін қосу
Құру Өрнекті құруды шақыру
Мәліметтер қоры терезесі Мәліметтер қоры терезесін бейнелеу
Жаңа объект: кесте Мәліметтер қорының жаңа объектісін құру
Көмекші: Microsoft Office Access Көмек алу
Макрокомандаларды құрудың қарапайым тәсілін қарастырып өтейік. Мысалы, қарастырылып
Макростар кострукторы терезесін ашыңыз да, тышқанның көмегімен мәліметтер
«Мәліметтер режимі» өрісіне «Тек ғана оқу үшін» мәнін
Сол сияқты мәліметтер қоры терезесінен макрокомандалар терезесіне сұраныстар,
Мұнда құрылған макрокомандалар сәйкесінше төмендегі атауларға ие болады.
Сурет 2.3 Объектілерді тасу жолымен макрокомандаларды құру
Сұранысты ашу және Кестені ашу макрокоманда аргументтерінің тізімі
Қалыпты ашу макрокомандасын қолдана отырып, Сұранысты ашу және
Фильтр аты өрісінде фильтр беру;
Терезе режимі өрісінде бейне режимін өзгерту;
шарттары өрісінде Іріктеу шарттарын беру.
Фильтр беру, іріктеу шарттары, терезе режимін өзгерту Есепті
Макростар – тізбектеле орындалатын бірнеше макрокомандалардан тұруы мүмкін.
Сурет 2.4 Ескерту хабарламасы
Егер де жұмыс жасап отырған мәліметтер қоры ауқымды
Бұл жағдайда Құмсағат макрокомандасының көмегімен экранға тышқан көрсеткішін
Егер де макростағы макрокомандалардың ретін өзгерту керек болса,
1) Қажетті макрокоманда жолында, сол жолдың ерекшеленген аймағында
2) Тышқанның сол түймешесін жібермей тұрып, жолды жоғары
3) Бұл сызық макрокомандалармен бірге жолдың үстінде көрініп,
2.3 Макростарды жіберу тәсілдері
Макростарды жіберудің көптеген тәсілдері бар. Егерде мәліметтер қорының
Сонымен қатар макросты макростар конструкторы терезесінде іске қосып
Ал егер де бірнеше макрос болса, онда кез-келген
Макросты жіберу ашылған терезеде макрос аттарының тізімінен қажетті
Макросты жіберудің тура тәсілдеріне жуық (макрос қолданушымен тікелей
2.3.1 Түймешелер, құралдар тақтасы және меню құру. Макросты
1) Құралдар панелінде тышқанның оң жақ түймешесін шерте
2) Құрылғылар сұхбат терезесінің құралдар тақтасы белгішесінде (Сурет
Сурет 2.5 Құрылғылар сұхбат терезесі
3) Құрылғылар терезесінің Жабу түймешесіне шертіп және мәліметтер
4) Экраннан қажетті құралдар тақтасын өшіру үшін, құралдар
Сонымен қатар жеке құралдар тақтасын құру мүмкіндіктері де
Жаңа құралдарды енгізуді меню командалаының көмегімен де құруға
Сурет 2.6 Макросты жіберу түймешесі
Егер макрос мәліметтер қоры терезесінде көп группалы болып
Қарсы әрекетті толықтыра отырып, сервис → макрос →
Макросты жіберу үшін арнайы пернелер комбинациясын нұсқауға болады.
Егер де мәліметтер қорын ашқан кезде қандай да
Қашанда мәліметтер қорын ашқан
Сурет 2.7 AutoExeс макросының мысалы
2.3.2 Макростарды қосымшаларды автоматтандыру үшін қолдану. Қандай
Барлық әрекеттер Access-пен жұмыстаған
Кесте 2.3 Макроста қолданылатын түймешелер кодтары
Түймеше Түймешелер кодтары
[F1]-[F6] {F1}-{F6}
[Оңға көрсеткіш]
[Солға көрсеткіш] {LEFT}, {RIGHT}
[Жоғары қарай көрсеткіш]
[Төмені қарай көрсеткіш] {UP}, {DOWN}
[PageUp], [PageDown] {PAGEUP}, {PAGEDOWN }
[Home], [End] {HOME}, {END}
[Insert], [Delete] {INSERT}, {DELETE} немесе {DEL}
[Esc] {ESCAPE} немесе {ESC }
[Enter] {ENTER} немесе « - »
[Tab] {TAB}
[Backspace] {BACKSPACE} немесе {BS} немесе {BKSP}
[PrintScreen] {PRTSC}
[NumLock] {NUMLOCK}
[CapsLock] {CAPSLOCK}
[ScrollLock] {SCROLLLOCK}
[Break] {BREAK}
3 «ЗЕЙНЕТАҚЫЛЫҚ ҚОР» БАНКТІК ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ ЭТАПТАРЫ
Қазіргі заманғы ақпарттық жүйелер
Ақпарттық жүйе – автоматтандырылған жиынды
Кез келген ақпарттық жүйенің
Ақпарттық жүйенің негізгі деректер
Қазіргі заманда деректер қоры технологиясы деректер қорын
Мәліметтер қорын басқару жүйесі бағдарламалар пакеті болып саналады,
Мәліметтер қорын басқару жүйесі мен мәліметтер қорының негізгі
мәліметтердің үлгілерінің әртүрлі обьектілерінде екінші бір есенгі жақтығын
мәліметтердің қарама-қайшылықсыздығы;
мәліметтер қорының бүтінділігі
көпаспектілі рұқсаттың болуына мүмкіншілік;
мәліметтердің мүмкін емес таңдаулары және олардың әртүрлі есептеулер
мәліметтерді қауіпсіздік жағдайларда (аппаратық және бағдарламалық ақау, қолданушылардың
мәліметтер қорының құрлымын мәліметтерді қайта қайталап жүктемей-ақ модификациялау
Мәліметтер қорын басқару жүйесі әртүрлі пәндік облыста қолданушылардың
Мәліметтер қорын басқару жүйесін қолданушымен таңдаудың критериі: Практикалық
техникалық және базалық бағдарламалық қамтамасыздандыру олардың конфигурациялары, оперативті
жұмыс барысында қосымшаның қолданушыға қажеттілігінің туындауы;
мәліметтер үлгілерінің типі, пәндік облыстық спецификасы, ақпартты -
мәліметтермен жұмыстау кезінде өнімділікке қажеттілігі
мәліметтер қорын басқару жүйесінде сирек функуиональдық құралдардың бар
мәліметтерқорын басқару жүйесңінің орыстандырылған версиясының бар болуы;
қолданушының квалификациялық дәрежесі және мәліметтер қорын басқару жүйесінде
Мәліметтер қорын басқару жүйесін құру. Мәліметтер қорын басқару
Этаптары бойынша енгізу процессі. Мәліметтер қорын басқару жүйесін
Мұндай мәліметтер қорын іске асырудың тереңдігінің өлшеміне байланысты
Мәліметтер қорының құрылымдарын құру. Мәліметтер қорын басқару жүйесінің
Мәліметтер қорын басқару жүйесі құралдарымен мәліметтерді өңдеу. Мәліметтерді
Ең әуелі - бөлімдік сұраныс бір немесе бірнеше
Екінші жағдайда – сұранысты толықтыру үшін қолданушы сәйкесінше
Бағдарламалық қамту нарығы жалпы белгілі мәліметтер қорын басқару
Ол индивидуальды қолданушы немесе қолданушылар тобымен жеке кесте,
Автоматтандырылған банк жүйесін енгізу
Автоматтандырылған банктік жүйелер нарығы коммерциялық банктің қарқынды өсуімен
Қазақстандағы автоматтандырылған банктік жүйелердің нарығы көптеген ұқсастықтарға ие.
Коммерциялық банктердің автоматтандырылуының қазіргі кезеңінде екі айқын көрінетін
Технологиялық беталыс – банктер қолданатын көптеген автоматтандырылған банктік
Функционалды беталыс – ол коммерциялық банктер қызыметі көлемінің
Бұған дейін технологиялық қордың көпшілігі эксплуатацияланатын автоматтандырылған банктік
Бүгінгі таңда бұл ақпараттық технологиялардың ескіргені көрініп отыр.
Мұндай автоматтандырылған банк жүйелерінің келіспеушілік себебін банкілер келесі
“жұмыстағы тұрақсыздық жүйе мәліметтерді жоғалту, оларды қайта құру
“жүйе желілік қолданушының жеткіншектік саны кезінде қажетті өңдеулерді
Соңғы шешімде көрсетілген мәселелер – оның алдында банктер
Мұндай толығымен мүмкін және қауіпті ситуациялар, жүйелер ішкі
Адекватты ақпараттық технологияларды қолдану банк жүйелерінде келесі негізгі
Сақталған мәліметтердің сенімділігі. Қазақстанның тәжрибесі қалай көрнекті көрсетілсе,
Енудің конфиденциалдығы. Жүйе ерекше деңгейлер мен әртүрлі қолданушы
Бөлінген өңдеулердің эффективтілігі. Жүйе желіде шамадан тыс жүксіз
Жұмыстың мүмкіншілігі. Шынайы уақытта бірыңғай ақпараттық қормен бірыңғай
Өндірушіліктің принциптік жіктелуінің жоқ болуы: сақталған мәліметтердің көлемі,
Дамыған құралдар өңдеулерінің қосымшаларының “клиент-сервер” (CASE құралдары, 4-буын
Функциональдық дағдарыстың мағыздылығы – автоматтандырылған банк жүйелерінің функцияларын
Банк персоналдарының жұмысын жеңілдету үшін көптеген күрделі Банк
Банкілерде жаңа технологиялық бөлімдер пайда болып келе жатыр
Қарастырылған екі тенденция әрбір банкілерде әртүрліше айтылады. Олардың
Бұл өндірушіліктің жеткілікті буындарында, автоматтандырылған банк жүйелерінің тұрақсыз
Банк қатарлары «импорттық» жүйеге қызығушылықтарын тудыруда. Батыс автоматтандырылған
Автоматтандырылған банк жүйелері жабдықтар жиынтығымен едәуір инвестициялар объектісімен
Пәндік облыстың концептуальды үлгісін құру
Әрбір ақпараттық жүйе нақты өмірде пәндік облыс жүйелеріне
концептуальды шарттар мен ақпараттық қажеттіліктің анализі;
ақпараттық объектілермен олардың арасында байланыстар құру;
пәндік облыстың концептуальды моделі мен мәліметтер қорының концептуальды
Концептуальды талап пен ақпараттық қолданыстарға талдау. Өңделінетін мәліметтер
Жинақтаушы зейнетақылық есеп үшін мәліметтер қорын өңдеу ұсынылсын.
Пәндік аймаққа талдау:
Зейнетақылық қордың салушылары туралы мағлұматтар;
пайыздық салымдар мен төлемдер;
төлеушінің түсу уақыты.
Әрбір сандағы салушылардың түсуі
«Зейнетақылық қор» мәліметтер қорының шарттарының өңдеулері: Сұрақ: Мәліметтер
Жауап: Шешімнің үш типіне:
1-есеп: төлеушілер туралы ақпарат;
2-есеп: пайыздық еңбек ақы мөлшері туралы ақпарат;
3-есеп: ақша салу туралы ақпарат;
Ақпараттық объектілерді жариялау және олардың арасындағы байланыстар.
1-есеп атрибуттары- Аты жөні, туған жыл ай -
2-есеп атрибуттары – түсу ай - күні, көрсетілген
3-есеп атрибуттары – Аты жөні, түсу ай –
Қатынас типтері: Пәндік облыстың барлық ақпараттық объектілері өзара
а) бірдің бірге қатынасы;
б) бірдің көпке қатынасы;
в) көптің көпке қатынасы.
А1
А2
А3
Сызба 3.1 Бірдің бірге қатынасының графикалық бейнеленуі
А1
А2
А3
Сызба 3.2 Бірдің көпке қатынасының графикалық бейнеленуі
А1
А2
А3
Сызба 3.3 Көптің көпке қатынасының графикалық бейнеленуі
Мысалы:
Мәні(объект) – салық төлеуші;
Мәннің экземпляры – Сағынбай М.Б.
Мәнде атрибуттарды мінездемесін атаумен анықтау қабылданған. Мысалы: Мән
Атрибуттары: Аты жөні, туған жыл ай күні, мекен
Концептуальды үлгінің сызбасын бейнелейік:
Сызба 3.4 «Зейнетақылық қор » мәліметтер қорының концептуальды
Мәліметтердің логикалық үлгісін құру
Логикалық жобалау мәліметтер қорын
Логикалық жобалау этабының концептуальды жобалаудан айырмашылығы компьютердің инструментальды
Логикалық жобалау процессі келесі этаптардан тұрады:
Айқын мәліметтер қорын басқару жүйесін таңдау;
Концептуальды сызбаны логикалық сызбаға бейнелеу;
Кілт таңдау;
Сұраныстар тілінің жазбалары.
Мәліметтер қорын басқару жүйесін
Мұндағы бар мәліметтер қорын
Дербес компьютерде ұйымдастырылған мәліметтер
Егер реляциялық жүйе таңдалған
Мұндай бейнелеуде сызбаның әрбір
Кесте 2.1 Салық төлеушілер туралы мағлұматтар
Аты – жөні Туған жыл ай күні Мекен
Кесте 2.2 Пайыздық салымдар
Жарнаның түсу жылы Көрсетілген жылдағы пайыздық қойылым
Кесте2.3 Салымдар туралы мағлұматтар
ФИО Год поступления взносов Сумма поступления
Әрбір кестелердің құрлымын анықтайық, яғни өрістердің өлшемдері мен
Кесте 2.4 Кесте құрылымы
Кестелердің аттары Кілт белгілері Өрістер Өріс мәндері Өріс
дері
Салушылар жөніндегі мағлұматтар кілт Аты-жөні сандық 30
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
Туған жыл ай-күні даталық 8
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
Мекен-жайы символдық 20
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
Телефоны сандық 6
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
Жынысы символдық 3
Кесте 2.4 жалғасы
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
РНН сандық 12
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
СИК символдық 16
Салушылар жөніндегі мағлұматтар
Төлқұжат номері символдық 8
Пайыздық қойлымдар кілт Жарнаның түсу жылы даталық 8
Пайыздық қойлымдар
Пайыздық қойлым сандық 3
Салымдар жөніндегі мағлұматтар
Түсу сомасы сандық 10
3.4 Microsoft Access ақпараттарды эффективті басқару үшін қуатты
қосымшаның бірі
Microsoft Access бағдарламасы реляциялық мәліметтер қорына енеді. Access
Әртүрлі кестелерде сақталған мәліметтерді іздестіру әрдайым жүзеге асырылып
Access-те пайдалы көмекшілер қатары да бар. Олардың барлығы
Жұмыс жасау барысында сыбыр карточкалары қажетті кеңестерді беріп
Өрнек конструкторы ең пайдалы болып саналады – ол
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі таңда XXI ғасыр адамзат дамуының жаңа сатысы
Microsoft Access бағдарламасы мәліметтер қорын басқару жүйесінің көптеген
Бұл бітіру жұмысты қарастыру барысында көптеген нәитжеге қол
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Тютюник А. В. Информационные технолгий в банке./ А.
Информатика. Практикум по технологий работы на компьютере /
Кузнецов А. Microsoft Access 2003. Русская версия. Учебный
Вейкас Дж. Эффективнаая работа с Microsoft Access 2000.
Бекаревич Ю. Б. СУБД ACCESS для WINDOWS 95
Андерсен В. Базы Данных MICROSOFT ACCESS. Проблемы и
ХасБанк – ны жилийн тайлан 2002 - 2003.
Штайнер Г. Access 2000. / Г. Штайнер –
Диго С. М. Access: учебно – практические пособие.
47
В
А
B
A
A
B
Жатады
Банк жүйелері
Зейнетақылық қор
Жинақтайды
Кәсіпорын және жеке тұлғалар
Салымдар жөніндегі мағлұматтар

Ұқсас жұмыстар

Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі

Мәліметтер базасын басқару жүйесі, құрылымы

Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі жайлы

Microsoft Access программасы

Мәліметтер базасын басқару жүйесі

Access мәліметтер базасымен жұмыс істеу

Мәліметтер базасы

Деректер базасы

ДББЖ MS SQL Server 2012 құралдарымен деректер базаларын құру және ДБ-мен жұмыс үшін клиенттік қосымшаны құру