ЖИЫНТЫҚ СҰРАНЫС
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 4
1 ЖИЫНТЫҚ СҰРАНЫС 6
1.1 Жиынтық сұраныс қисығының қозғалуы 8
2 ЖИЫНТЫҚ ҰСЫНЫС 10
2.1 Қысқа мерзімдік жиынтық ұсыныс 13
2.2 Қысқа мерзімдік тербелістерден ұзақ мерзімдік кезеңге дейінгі
3 ТҰРАҚТАНДЫРУ САЯСАТЫ 17
3.1 Жиынтық сұраныстың күрт өзгеруі 18
3.2 Жиынтық ұсыныстағы күрт өзгерістер 20
ҚОРЫТЫНДЫ 23
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 24
КІРІСПЕ
Экономиканың қысқа мерзімдік тербелісінің үлгісін құру үшін, ең
Қысқа мерзім кезеңіндегі көп тауарлар бағасы ақша саясатындағы
Ақша ұсынысының азаюы фирмалардың төлейтін жалақысын төмендетуге, дүкендердің
Егер баға икемсіз болса, онда өнім көлемі классикалық
1 ЖИЫНТЫҚ СҰРАНЫС
Жиынтық сұраныс дегеніміз – сатып алушының сұранысы, өндірілген
Басқа сөзбен айтқанда, жиынтық сұраныс қисығы әрбір берілген
Бір жиынтық сұранысының сандық ақша теориясының базасында қарапайым
MV=PY (1)
Мұнда: М – ақша ұсынысы
V – ақша айналымының жылдамдығы ( мұнда ол
Р – баға деңгейі
Y - өндірілген өнім және көрсетілген қызмет саны
Ақша ұсынысының бұл теңдеуі өндірістің атаулы көлемін анықтайды,
Сандық ақша теориясының теңдеуі ақша қаражатының сұранысы мен
Мұнда: К=1/V
Бұл теңдеу нақты ақша ұсынысы: М / Р
Табыс, өнім шығару
1 сурет – Жиынтық сұраныс қисығы
Ақша ұсынысы тұрақты болғанымен Р баға деңгейі мен
Жиынтық сұраныс қисығы төмен оңға қарай бағытталған. әрбір
Ақша айналымы жылдамдығы тұрақты болғандықтан, шығарылған тауарлар мен
Ақша нарығындағы сұраныс пен ұсынысты талдау да осыны
1.1 Жиынтық сұраныс қисығының қозғалуы
Жиынтық сұраныс қисығының графигі өнім көлемінің белгілі бір
Біріншіден, Ұлттық банк ақша ұсынысын қысқартқанда не болатынын
Табыс, өнім шығару
2 сурет – Жиынтық сұраныс қисығы солға қарай
қысқаруына әкелетінін көрсетеді. Сондықтан да әрбір баға деңгейінде
Енді Ұлттық банк ақша ұсынысын жоғарылатқан жағдайда не
Табыс, өнім шығару
3 сурет – Жиынтық сұраныс қисығы оңға қарай
Сондықтан әрбір баға деңгейіне үлкен өнім шығару көлемі
Ақша көлемінің өзгеруі жиынтық сұраныс тербелісінің жалғыз себебі
2 ЖИЫНТЫҚ ҰСЫНЫС
Жиынтық сұраныс қисығы өз бетінше баға деңгейін немесе
Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс қисықтары баға деңгейінің
Жиынтық ұсыныс – бұл сатушылардың әр түрлі баға
Ұзақ мерзімдік кезеңде экономиканың функциясы классикалық үлгімен сипатталатындықтан,
өнім өндіру көлемі тек қана қолданылатын факторлар санына,
өндіріс факторы мен технологиядағы өзгерістер баяу болады;
экономикадағы барлық өндіріс факторлары қолданылады, яғни өнім шығару
баға және атаулы еңбекақы икемді және олардың өзгеруі
(K,L)=Y
Сонымен, классикалық үлгі негізінде өнім шығару көлемі баға
Егер жиынтық ұсыныс қисығы тік болса, онда жиынтық
Е1, Е2 нүктелеріндегі жиынтық ұсыныс қисығы тік болғандықтан,
Табыс, өнім шығару
4 сурет – Жиынтық ұсыныстың ұзақ мерзімдік қисығы
Табыс, өнім шығару
5 сурет – Ұзақ мерзімдік кезеңдегі жиынтық сұраныстың
Жиынтық ұсыныстың тік қисығы өндірілген өнім санының жиынтық
2.1 Қысқа мерзімдік жиынтық ұсыныс
Классикалық үлгі және жиынтық ұсыныстың тік қисығы тек
Табыс, өнім шығару
6 сурет – Қысқа мерзімдік кезеңдегі жиынтық ұсыныс
Қысқа мерзімдік кезеңде жиынтық сұраныс қисығының және көлденең
Табыс, өнім шығару
7 сурет – Қысқа мерзімдік кезеңдегі жиынтық сұраныс
Қысқа мерзімдік кезеңде жиынтық сұраныстың қысқаруы кезінде өндіріс
2.2 Қысқа мерзімдік тербелістерден ұзақ мерзімдік кезеңге дейінгі
Талдауымызды келесі түрде қорытындылай аламыз: қысқа мерзімдік кезеңде
Сөйтіп, жиынтық сұраныс өзгерісі уақыттың әр кезеңінде бірдей
Табыс, өнім шығару
8 сурет – Ұзақ мерзімдік тепе-теңдік
Жиынтық сұраныс қысқаруының міндетті және ұзақ мерзімді қортындыларын
Енді Ұлттық банк ақша ұсынысын азайтады және жиынтық
Табыс, өнім шығару
9 сурет – Жиынтық сұраныстың қысқаруы
Ұзақ мерзімдік тепе-теңдіктің жаңа нүктесінде (С) өнім шығару
3 ТҰРАҚТАНДЫРУ САЯСАТЫ
Экономикадағы тербелістер жиынтық ұсыныстың немесе жиынтық сұраныстың өзгеруінен
Сілкіністің экономикаға әсері өндіріс көлемінің және жұмыспен толық
Сонымен қатар үлгі шоктың бейтараптануына және экономиканың тербелістерін
Тұрақтандыру саясаты дегеніміз өндіріс көлемін және жұмыспен толық
3.1 Жиынтық сұраныстың күрт өзгеруі
Банктер шотынан ақша беруге арналған автоматтарды ойлап табу
Осы ақша қорына деген сұраныстың азаюы ақша айналымы
М/Р=кҮ (4)
Мұнда к=1/V
Нақты өрнектелуде ақша қорының азаюы өнім өнім шығару
Егер ақша көлемі өзгерссіз қалса, онда ақша айналысы
Табыс, өнім шығару
10 сурет – Жиынтық сұраныстың өсуі
Қысқа мерзімдік кезеңде жиынтық сұраныстың өсуі көлемінің өсуін
3.2 Жиынтық ұсыныстағы күрт өзгерістер
Жиынтық сұраныс жағынан болатын сілкіністер – экономикалық тербелістердің
өнімді жоятын құрғақшылықтыр – азық-түлікке деген ұсыныстың күрт
Қоршаған ортаны қорғау бойынша жаңа заң фирмалардан зиянды
Кәсіподақ күресі – шығарылатын тауарларға деген бағаны және
Халықаралық мұнай картельдерінің ұйымы – негізгі мұнай өндірушілергі
Осы мысалдардың барлығы өндіріс шығындарының және бағаның күрт
Табыс, өнім шығару
11 сурет – Ұсыныс жағынан болатын қолайсыз сілкіністер
Жиынттық сұранысты реттей алатын мемлекеттік құралдар, ұсыныс жағынан
Табыс, өнім шығару
12 сурет – Ұсыныс жағынан туындайтын сілкіністерді жеңілдету
Екінші вариант 12 суретте өрнектелгендей, өнім шығарудың табиғи
ҚОРЫТЫНДЫ
1. Бағаның ұзақ мерзімдік кезеңде икемді болуы, ал
2. Жиынтық сұраныс қисығы, неғұрлым баға деңгейі төмен
3. Ұзақ мерзімдік кезеңде жиынтық сұраныс қисығы тік,
4. Қысқа мерзімдік кезеңде жиынтық ұсыныс қисығы көлденең,
5. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс жағынан болатын
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Н.Қ. Мамыров М.Ә.Тілеужанова “Макроэкономика” Алматы “Экономика” 2003.
С.И. Ивашковский. “Макроэкономика” “Дело”,2000
Маконнелл К, Брю С. Экономикс. М.: Республика, 1993.
Мамыров Н.Қ., Тілеужанова М.Ә. Макроэкономика., Алматы., 2003ж.
Макроэкономика ( Часть ІІ ) Учебно-методическое пособие
Мэнкью Н.Г. Макроэкономика., М., 1994 г.
Самуэльсон П. Экономика. М.: Прогресс, 1964.
3
Жиынтық сұраныс
Жиынтық сұраныс қисығының қозғалуы
Жалпы макроэкономикалық теңдестік
Жиынтық ұсыныс
Жалпы макроэкономика
Жиынтық сұраныс қисығы
Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың мәні
Инвестициялар және оған әсер ететін факторлар
Негізгі макроэкономикалық тепе-теңдіктер жайлы
Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныстың мәні