Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыру

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
Қазақ гуманитарлық заң университеті
“Экономика және бизнес ” факультеті
“_________________________” кафедрасы
КУРСТЫҚ
ЖҰМЫС
«_____________________»
Тақырыбы: “Өндірістік есепті ұйымдастыру»
Тексерген:____________________
Орындаған:.___________________
Астана-2007 ж
МАЗМҰНЫ
Кіріспе......................................................................................................................3
1. Өндірістік есепті ұйымдастыру негіздері
1.1 Өндірістік есепті ұйымдастыру.......................................................4
1.2 Өнім өндіру есебі және оның жүйелері.........................................8
2. Басқару есебінің құрамдас бөліктері мен принциптері.
2.1.Өндірістік есептің әдістері мен тәсілдері....................................12
2.2.Өндірістің ұйымдастырушылық құрылымының басқару есебі жүйесін құруға
2.3.Өндірістегі басқару есебінің құрамдас бөліктері мен принциптері...........................................................................................20
2.4. Ұйымдастырылған өндірістік есептің технологиясы….......27
3.Шығындар есебінің түсінігі
3.1.Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыру..................................27
Қорытынды..........................................................................................33
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі........................................................34
Кіріспе:
Алдыменен жұмысымның кіріспелі бөлігіне шолу жасағаным, өзім жазған
Бухгалтерлік есеп - экономикалық білім жүйесіндегі негізгі пәндердің
Нарықтық экономика ресурстың барлық материалдық, еңбек және қаржылық
Өндірісті ұйымдастыру үшін , өндіріс болу үшін, ең
Ұйымдастыру есебі кәсіпорынның қолда бар ресурстарын пайдалануды меншік
Жалпы осы курыстық жұмыста өндірістік есепті ұйымдастыру жолдарына
1.1 Өндірістік есепті ұйымдастыру.
Ұйымдастырушылық - есеп дамуының осы заманғы деңгейі және
Қазіргі заманда мемлекеттің дамуы үшін өндірістік есепті ұйымдастырға
Қайта құру жылдарында көптеген фирмалар әр қилы меншік
Нарықтық және экономикалық факторларға қарсы тұра алатын бірқатар
Негізінде бұларда (өнеркісіптер, кәсіпорындар, компаниялар) мұндай мүмкіндік жоқ
Бәсекелестер мен нарық жағдайының өзгеруіне қарсы тұра алмаудан
Осыған байланысты қаржы қызметі және қаржы менеджменті сияқты
Өндірісті жүргізу жағдайында субъект басшысының ұйымдастырушылық қабілеті -
Өндірістік есепті ұйымдастыру процесін есепті процеспен байланыстырады. Сондықтан
Бұл есеп екі аспектіде субъектінің ақпараттық жүйесінің бөлігі
Өндірістік есепті ұйымдастыру мына принциптерге сәйкес ұйымдастырылады: субъекті
Өндірістік есепті ұйымдастырудың негізгі мақсаттарының әлдеқайда маңыздысы жоспарлау,
Жоспарлауға субъект қызметінің негізгі мақсаттары бойынша шешім қабылдау,
Бақылау талдаушы-бухгалтердің тікелей қатысуымен болады. Есептік кезеңнің соңында
Шешім қабылдау баламалы нұсқалардың салыстырмалы бағасын және субъект
Ұйымдастырушылық ақпараттар базасында оперативтік міндеттер (тапсырмалар) (залалсыздық нүктесінің
мерзімді стратегиялық маңызы бар келешектік сипаттағы міндеттер (тапсырмалар)
Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепті реформалау ұдайы жүргізіледі. Есептің
Қазіргі уақытта қаржылық есепті нормативтік реттеудің бес деңгейлі
заңды деңгей (Азаматтық кодекс, «Бухгалтерлік есеп және қаржылық
бухгалтерлік есеп стандарттары;
стандарттарға әдістемелік ұсыныс;
шаруашылық жүргізуші субъектінің есеп саясаты;
субъектінің алғашқы (жұмыс) құжаттары.
1.2 Өнім өндіру есебі және оның жүйелері.
Өнім өндіру есебі ең алдымен орындалған жұмыстың ,
Өнім өндіру есебі әрбір өнеркәсіп өндірісінің субъектісінде
Шаруашылық субъектісінде өнімдердің өндіріп шығарылуы және жұмысты орындалуы
Орындалған жұмыстың аталуына оның қабылданған уақыты яғни күні,
Бұлар бойынша одан кейінгі уақыттарда жұмысшы-қызметкерлермен есеп айырысу
Халық шаруашылық саласының әртүрлі орындарында яғни шаруашылық субъектілерінде
Оладың ішінде:
Жұмысшылар мен қызметкерелерге әрбір операция бойынша істелінген жұмысы
Өндірілген өнімдер мен істелінген жұмыстың көлемін ең соңғы
Еңбек пен еңбекақыны өндірістің түріне қарай қолданудағы тағы
Операциялар бойынша қабылдау жүйесі жұмысшылар мен қызметкерлердің өндірген
Шаруашылық субъектісі бойынша өндірілген өнімге, істелінген жұмысқа күнделікті
Шаруашылық субъектісінің бақылау бөлімі өндірісте өндірілген, жасалынып шығарылған
Өндірілген өнімнің топтары бір бөлімшелерден немесе цехтан екінші
Ғылыми-техниканың жетілуі мен алға дамуына байланысты өндірісті саласында
2.1.Өндірістік есептің әдістері мен тәсілдері.
Өндірістік есепті ұйымдастыру әдістері мен тәсілдерін үш топқа
1.Өндірістік ресурстар. Ол субъектінің шаруашылық қызметі процесінде адамдарды
негізгі құрал-еңбектің құнын елемейтін, пайдалы қолданылу мерзімі
материалдық емес активтер- ұзақ мерзімді жұмсалым объектісі, оның
материалдық активтер- еңбек құралының көмегімен өндіріс процесінде өңдеуге
2. Шаруашылық процестері және олардың нәтижелері
дайындау процесі- алу, сақтау, өндірістің шикізатпен, материалдармен, отынмен,
өндіріс процесі- өнім (жұмыс,қызмет) өндірудің техноло-гиясымен шарттасылған. Ол
қаржылық-өткізушілік қызмет- бұл өнімді өткізу, буып-түю, тасымалдау, жарнамалау,
Ұйымдастырушылық топ – субъектіні заңды тұлға ретінде ,
Басқарушылық есеп пәніне субъектінің ақпарат жүйесіндегі басқарушылық есеп
Басқарушылық есептің негізгі әдістері:
құжаттау- алғашқы құжаттар және басқарушылық есепке субъектінің өндірістік
түгендеу- объектінің нақты жағдайын, сондай-ақ есептік құндардан ауытқуды,
бағалау, топтау және қорытындылау, бақылау шоттарын пайдалану- объект
-өндірістің өзіндік ерекшелігі;
- басқарудың технологиялық және ұйымдастырушылық құрылымы, басқару жүйесінің
Топтастырылған ақпарат оперативтік және стратегиялық шешім қабылдауға керекті
Бақылау шоты – бұл есептік кезең операцияларының қорытынды
жоспарлау – субъектінің мүмкіндігін нарық жағдайымен сәйкестендіруге бағытталған
мөлшерлеу- барлық ресурс түрлерін тиімді пайдалануды қамтамасыз етуге
лимиттеу (шектеу) –қор мен шығын мөлшерлік жүйесіне негізделген
талдау- барлық қалған элементтермен өзара әрекеттеседі, талдау процесінде
бақылау – белгіленген тапсырманы орындауға
2.2.Өндірістің ұйымдастырушылық құрылымының басқару есебі жүйесін құруға
Басқару есебі – экономикалық субъектіні жоспарлау, бақылау және
Басқару есебінің негізінде қаржылық, материалдық және еңбек ресурстарын
Нақ басқару есебі кәсіпорындағы міндетті іс-қызмет процестеріне тығыз
Осылайша, басқару мақсатымен есептің ақпаратты өзгерту қажеттілігіне байланысты
Басқару есебінің мазмұнын жалпылай алсақ, екі топқа: өндірістік
Өндірістік ресурстар кәсіпорынның шаруашылық қызметі барысында адам еңбегінің
негізгі құралдар – еңбек құралдары (машиналар, жабдықтар, өндірістік
материалдық емес ресурстар – мерзімінен бұрын қаржы бөлінген
материалдық ресурстар- еңбек құралдарының көмегімен өндіріс процесінде өңдеуге
еңбек ресурстары- кәсіпорынның осы шақта бар нақты еңбек
Шаруашылық процестер мен олардың нәтижелері, жинақтай алғанда, кәсіпорынның
Оларға іс-әрекеттің мынадай түрлері жатады:
қамтамасыз ету- дайындау;
өндірістік;
қаржылық-өткізушілік;
ұйымдастырушылық.
Бухгалтерлік басқару есебі-есеп процесі мен кәсіпорынды басқару арасындағы
Ұйымның өндірістік қызметі және оның жауапкершілік орталықтары деп
Жауапкершілік орталығы- шығындарды, кірістер мен ұйымдағы бизнестің осы
Бизнестің сегменттері заң жүзінде дербес немесе ұйымның құрылымдық
Басқару есебінде жауапкершілік орталығының төрт түрі атап көрсетіледі:
шығын орталығы;
кіріс орталығы;
пайда орталығы;
инвестиция орталығы.
Шығын орталығы - өндірістік ресурстардың шығындарын байқау, бақылау,
Өнеркәсіптік өндіріс жағдайында шығын орталығы ретінде құрылымдық бөлімшелерді
Әрбір шығын орталығы- жауапкершіліктің жеке өрісі, орталық оның
Шығындар орталығы екі бағытта жұмыс істей алады:
-берілген қаржы деңгейінен ең көп шамада нәтиже алу;
-берілген нәтижеге жету үшін қажетті қаржыны ең аз
Алайда шығындар орталығы басшыларына өндіріс бағасы мен көлемін
Кіріс орталығы-жауапкершілік орталығы, мұнда менеджер кірістерді алу үшін
Пайда орталығы – бұл да жауапкершілік орталығы. Оның
Инвестиция орталықтары – кәсіпорын сегменттері, бұлардың менеджерлері өз
Басқару есебінің мәні- шығындар мен кірістерді, мөлшерлеуді, жоспарлауды,
Ұйымды жауапкершілік орталықтарына бөлу мен оларды маңызына қарай
Менеджерлерге жүктелген жауапкершілік дәрежесіне байланысты кәсіпорынның ұйымдастырушылық құрылымы
Орталықтанған ұйымдар функциональды принциптер бойынша (әкімшілік, қаржы, жабдықтау,
Орталықтандырылмаған құрылым пайда мен инвестиция орталықтары бар болуымен
Дегенмен орталықтандырылмаған жүйенің табысты жұмыс істеуі тым болмағанда,
жоғары мамандандырылған басқару құрамының бар болуы;
тұтастай ұйымның және оның жеке құрылымдық бөлімшелерінің мақсаттары
Таңдалған ұйымдастырулық құрылым түріне қарамастан, тұтастай компанияны қаржыландыру
2.3.Өндірістегі басқару есебінің құрамдас бөліктері мен принциптері.
Кәсіпорынның өндірістік ресурстары – талдаудың және қаржылық басқару
Нарыққа көшетін кезеңде кәсіпорындар өндірістік ресурстарды пайдалануды, оларға
Өндіріс құралдарының айналымының барлық кезеңдерінде өндірістік ресурстар (жабдықтау-дайындау
Материалдық ресурстар мен негізгі қорлардың сақталуы үшін материалдарға
Қаржылық есеп тұтастай кәсіпорын, өнім түрлері мен топтары,
Басшылардың хабардар болуы – басқарудың барлық төменнен жоғарыға
Бұрын айтылғандай, қазіргі жағдайда басқару есебін ұйымдастыру мен
Басқару есебінің жүйесін жасағанда әрбір саланың тиімділігін анықтаумен
жабдықтау-дайындау қызметі;
өндірістік қызмет;
қаржылық-өткізу қызметінің есебі;
ұйымдастыру іс-әрекетінің басқару есебі.
Басқару жүйесіндегі жабдықтау – дайындау іс-әрекеті басым
Осы мақсатпен жұмыс түрлері мен қоймалар бойынша шығындар,
Жабдықтау- дайындау қызметі туралы қорытынды жиынтық ақпарат жабдықтаудың
Өндірістік қызметтің басқару есебі- басқару есебі жүйесінің орталық
Әрбір кәсіпорын технология, техника, өндіріс пен еңбекті ұйымдастыру,
Қаржы - өткізушілік іс-әрекеттің есебі көмегімен өнімнің ассортименті,
Басшыларға қысқа мерзімде пайданы өте көп шамада көбейтуге
Ұйымдастырушылық іс-әрекеттің басқару есебі талаптарын қанағаттандыру үшін басқарудың
Мұнда ұйымдастыру қызметі туралы шығыстар сметасы жасалып, атқарылуы
Басқару есебінің барлық құрамдас бөліктері өзара байланысқан, оларда
Басқару есебінің принциптеріне мыналар жатады: кәсіпорын қызметінің үздіксіздігі;
Кәсіпорын қызметінің үзіліссіздігі кәсіпорынның болашақта дамитындығын білдіретін, өндіріс
Өндірісті жоспарлау мен есептеуде бірыңғай жоспарлы-есептік өлшем бірліктерін
Жоспарлы-есептік бірліктер жедел (оперативті) өндірістік жоспарлау жүйесінің әр
Кәсіпорынның құрылымдық бөлімшелері қызметінің нәтижелерін бағалау – басқару
Кәсіпорынның шаруашылық тетігі бөлімшелердегі және олардың ішіндегі оралымды
Алғашқы мәліметтерді жинау, өңдеу және тарату процесінде сабақтастық
Басқару есебі алғашқы бастапқы есеп мәліметтері бойынша ішкі
Ең жоғарғы деңгейде құрылымдық бөлімшелерден түскен құрама ақпарат
Осылайша жүйе ақпараттың толықтығымен талдамалылығы принциптеріне сай болуы
Кәсіпорынның өндірістік және коммерциялық циклдарын көрсететін мерзімділік принципі
Шығыстарды, қаржыны, коммерциялық іс-әрекетті басқарудың бюджеттік (сметалық) тәсіл
Смета (бюджет) өндірісті, өткізуді, бөлу мен қаржыландыруды қамтиды.
2.4. Өндірістік есептің технологиясы.
Кез келген өндіріс процесі өндіріс факторларының нақты сандық
Өндіріс функциясын талдағанда технологияның роліне және оның үнемі
Тұрақты технология шеңберінде мейлінше көп өнім өндіру өндіуін
Әр түрлі өндіріске тән өндіріс функциясы болғанымен, оларға
өндіріс көлемін өзгертпей-ақ, өндірісте
факторларды бір-бірімен алмастыру және толықтыру
мүмкіншіліктері бар,
алмастырудың шегі болады;
егер өндірісте қолданатын басқа факторлар тұрақты
болса, бір факторды өзгерте отырып, өнім көлемін
өсірудің шегі болады;
өндіріс функциясы, нақты
үйлесіміне сәйкес келетін
көрсетеді;
әрбір өндіріс функциясы факторлардың арасындағы
бір ғана технологиялық байланыстарды сипаттайды.
Технология өзгерсе, өндіріс функциясы да өзгереді;
өндіріс функциясы өндіріс факторларының тек қана
технологиялық тиімді үйлесімдерін көрсетеді.
Өндірістің функциясы кез келген өндіріс үшін нақты мәліметтерге
Өндірістің функциясын өндіріс кестесі арқьшы сипаттауға болады. Кестеде
Осы кестедегі мәліметтерді қолдана отырып, өндірісі функциясын графиктің
4.1.1 суретте 38 дана өнімнің изоквантасы көрсетілгенИ Өндіріс
Изокванта қисығы жоғарыдан төмен еңкіш болады. Өнім көлемін
Өндіріс факторларын өзгертудің мүмкіншілігі уақытқа байланысты. Барлық өндіріс
Изоквантаның көмегімен бір факторды екінші фактормен алмастырудың технологиялық
4.1.2 сурет. Капиталды еңбекпен алмастырудың технологиялық шекті нормасының
4.1.2 суретіндегі графикте 200 дана өнім көлемініңі изоквантасы
Енбекті капиталмен алмастырудың технологиялық шекті нормасы капиталдың алмастыратын
Еңбекті капиталмен алмастырғанда өндіріс көлемін өзгертпеу үшін
Өндіріс факторларын алмастырудың технологиялық шекті нормасын талдағанда еңбек
3.1.Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыру
Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыру бухгалтерлік шоттар мен шығындарды
кәсіпорынның қызмет түрі;
кәсіпорын басқарудың ұйымдық құрылымын қабылдауы;
кәсіпорынның құқықтық түрі;
шығарылатын өнім көлемі.
Өндірістік есепті ұйымдастыру шығын есебінің объектісі болып не
Өнімнің өзіндік құнына кірген шығындардың түрлері 7 «Тауарлық-материалдық
Шығындарды пайда болған жерлері бойынша есептеу. Шығындардың пайда
Бұл есеп кәсіпорын басшылығына мыналарды қамтамасыз етуге мүмкіндік
Жауапкершілік орталықтары жөніндегі есептің мақсаты-әрбір жауапкершілік орталықтары бойынша
Әкімшілік шығындарды қандай аспектіде жіктеу, шығын пайда болған
Көтерушілер бойынша есеп. Технология мен өнім сипатына байланысты
Егер кәсіпорында біртекті өнім бірдей негіздегі шикізатпен материалдан
Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыруда екі ұйымдастырушылық аспект бар:
Техникалық көзқарас өндірістік шығындардың тұрғысынан басқару есебін аналитикалық
Басқару есебін ұйымдастыру, сонымен қатар есеп объектісіне байланысты,
Қорытынды:
Барлық ұйымдар мен қызметтер өз қызметінде белгілі бір
Басқарудан айырмашылығы, қаржылық есептің мәліметтерін ақпаратты сыртқы пайдаланушылар
Өндірістік есепті ұйымдастыру объектілері- ұйымның шаруашылық қызметінің
Өндірістік есепті ұйымдастырудың міндеттері мыналар болып табылады:
Талдауды өңдеу үшін өндірістік есепті ұйымдастырудың және
Курстық жұмыста өндірістік есепті ұйымдастырудың ғылым
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Басқару есебі [Мәтін]: Оқулық /
Авт.:В.Л.Назарова, М.С.Жапбарханова, Д.А.Фурсов,
С.Д.Фурсова; Т.Рысқұлов атын. қазақ экон. ун-ті.-
Алматы: Экономика, 2005.- 298 б.
Сәтмырзаев, А.А. Басқару
калькуляция әдістерінің кейбір мәселелері:
[Экономика]// Банки Казахстана.- 2005.- N 3.- 37-43 б.
Сүйіндікова, А. Нарықтық экономика
басқару есебінің теориялық және әдістемелік
негіздері: [Ғылыми зерттеулер]// Экономика
негіздері.- 2005.- N 2.- 26-29 б.
Оразтаева, З. Б. Кәсіпорында
ұйымдастыру [Мәтін]: оқу құралы / ҚР білім және
ғылым м-трлігі; С.Сейфуллин атын. Қазақ аграрлық
ун-ті.- Астана: , 2003.- 94 б.
Назарова В.Л. Бухгалтерлік есеп [Мәтін]: оқу құралы
Бірімжаров Ә. Өндірістік бөлімшелердегі
Мамыров, Нұрғали Құлшыманұлы ж.б. Микроэкономика [Мәтін]: оқу құралы

Ұқсас жұмыстар

Өндірістік есеп және оның кәсіпорынды басқарудағы ролі

Өндіріс шығындары есебін ұйымдастырудың теориялық негіздері

Тауарлы балықтарды өсіру

Үстеме шығындардың есебі

Нарықтық экономика жағдайындағы өндіріс шығындарының есебін ұйымдастыруды жетілдіру

Дайын өнім

Мал шаруашылығының бухгалтерлік есебі

Шығындар есебін жүргізу мен өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау әдістері

МҰНАЙ ӨНДІРУДІҢ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ