Экономика туризма
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.............……......2
1.ИСПАНИЯДАҒЫ ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАРЫ
Испаниядағы туризм дамуынының табиғи факторлары........................4
Испаниядағы туризм дамуынының мәдени-тарихи факторлары......................10
1.3 Испаниядағы туризм дамуынының әлеуметтік-экономикалық факторлары.........…12
2.ИСПАНИЯНЫҢ ТУРИСТТІК ИНДУСТРИЯСЫ
2.1 Испанияның туристтік инфрақұрылымының дамуы……………………………………………………………17
2.2 Халықаралық туристтік нарықтағы испан туроператорлары....................22
2.3 Испаниядағы туризм статистикасы.…………………..25
3.ИСПАНИЯДАҒЫ ТУРИЗМНІҢ АЙМАҚТЫҚ ДАМУЫ. ……………………...……………………………………………………..31
3.1 Теңіз маңы аумақтарының туризмі.....………………..31
3.2 Испанияның тарихи қалалары...……………………….37
3.3 Испаниядағы туризм дамуының ұлттық ерекшеліктері............ ………39
ҚОРЫТЫНДЫ..……………….………………………………………..43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР......…………….............45
КІРІСПЕ
Әлемнің көптеген мемлекеттерінде туризм нақты елдің және оның халқының
Қазіргі уақытта туроператорладың көпшілігі Жерорта теңізі елдерімен жұмыс жасауда.
Испания – мозаика ел. Ол құрлықтық және аралдық бөліктреден
Еуропалық көршілерден Пиренейлер тау барьерімен ажыратылған пиреней түбегіндегі Атлант
Испанияның теңіз маңы аймақтары халықаралық маңызы бар рекреациондық зоналар
Бұл зерттеудің мақсаты Испания турисстік нарығын талдау, оның әлемдік
Курстық жұмыс Испаниядағы туризм жайлы және жалпы испан туроператорларының
1.ИСПАНИЯДАҒЫ ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАРЫ
Испаниядағы туризм дамуынының табиғи факторлары
Испания Еуропаның оңтүстік-батысында орналасқан және Пиреней түбегі аумағының шамамен
Ел аумағы шығысы мен батысында Жерорта теңізімен, батысында Атлант
Ел аумағында көптеген өзендер ағып өтеді, олардың ең ірілері
Рельеф Батыс Еуропадағы Швейцариядан кейінгі ең таулы ел –
Пиренейлерде және Сьерра-Невадада (Андалусс таулары) қазіргі мұз қату аймақтары
\ Жалпы сондай алуан түрлі және жиі тамсандыратын рельеф
Климат Испанияның басым бөлігі жазы ыстық, шөлді, ал қысы
Табиғи ресурстар Табиғи ресурстардың қамтамасыздануымен Испания ешқашан да алғашқы
Испания сонымен қатар сынап пен цинк кенін өндіруден әлем
Су ресурстары Испанияның өзендік желісі жақсы салаланған. Оның
Өсімдік әлемі Испания флорасы – Еуропадағы ең байы: түбекте
Испанияның өсімдік қауымдастығы көптеген мемелекеттер тұрғындары үшін өте экзотикалық
Хайуанаттар әлемі Испания бай хайунаттар әлеміне ие. Елдің солтүстігінде
1.2 Испаниядағы туризм дамуының мәдени-тарихи факторлары
Пиреней түбегі Еуропаның оңтүстігінде орналасқандығына және жекешеленгендігіне қарамастан ол
Испания мекендеушілері жөнінде алғашқы нақты деректер ертеде Пиреней түбегіне
Испания тарихында дәл б.д. 5 ғасырдан бастап орта ғасырлар
Бұл кезең Испания үшін 1492 жылы, «католикалық корольдер» осы
Испания дамуының соңғы кезеңі әдетте 1808 г. жылдан –
Испания – бұл түрлі мәдениеттердің ғажайып қоспасы: кельт, грек,
1.3 Испаниядағы туризм дамуының әлеуметтік-экономикалық факторлары
Испания экономикасының қысқаша мінездемесі
Испания – өнеркәсібі дамыған ел. Үкімет ел экономикасын жеке
1999 жылдың 4 қаңтары әлем экономикасының дамуындағы маңызды күн
Бүгінгі таңда Испанияда Экономика министрлігі мен туристтік өнеркәсіб Ассоциациясының
Испания экономикасындағы туризм рөлі.
Елдің даму факторы туризмнің пайда болуының негізі болып табылады.
Туризм, пайдалы және жоғары табысты сала ретінде, Испания экономикасына
Сонымен қатар туризм Испания экономикасының басқа да салаларының дамуын
Испанияның жерорталық және оңтүстік зоналарынан өзгеше елдің солтүстігінде туризм
Туризмнің экономикаға ықпалының кейбір теріс жақтары да бар. Туризм
Испания халқы 1992 жылғы ақпарат бойынша (14,8)
Испанияда жұмыс күшінің ауылшаруашылығынан және кейбір жағдайларда өнеркәсіптен анағұрлым
Туризм мезгілдігі – жасырын жұмыссыздықтықтың себебі (қыста оның таралу
Осылайша, Испанияның жалпы алғанда экономикалық дамуының жалпы деңгейі және
2. ИСПАНИЯ ТУРИСТТІК ИНДУСТРИЯСЫ
2.1 Испанияның туристтік инфроқұрылымының дамуы.
Испания инфрақұрылымы керемет дамыған, сапаға және көптүрлілікке ие. Испан
2000 жылдың мәліметтеріне сүйенсек туристтердің 71%-ы қонақ үйлерді таңдап
Испанияның қонақ үй секторы жақсы дамыған және түрлі класс
Испания қонақ үйлері халықаралық стандарттар бойынша категорияларға бөлінген, категориялар
Парадорлар қонақ үйге бейімделген қамалдар мен бекеттер, монастырьлар мен
Пансиондар –10-20 номерден тұратын кішігірім қонақ үйлер, олар бір
Испанияда ең көп орналасу санына апартамент қонаұ үйлер ие.
Остальдер деп «Hotels» халықаралық студенттік желісінің иелігіндегі қонақ үйлерді
Испанияда шамамен 800 кемпингтер бар. Олар бүкіл аумақ бойына,
Испанияда бальнеологиялық курорттардың бар екендігі («spa» - курорты) бәріне
2002 жылы испан жаға жайлары мен спорт порттарының рекордты
Қонақ үй секторынан басқа Испания дамыған көліктік коммуникациясына ие.
Испанияның ішкі көлік жүйесі көп мадридте тоғысатын автожолды және
1987 жылы темір жол қатынастарының 13-жылдық жоспардың жүзеге асуы
Испанияда екі мемлекеттік компаниялар әрекет жасайды – «Иберия» және
Испанияның автожолдық желісі 332 мың км құрайды, оның 2/5-і
2.2. Халықаралық туристтік нарықтағы испан туроператорлары
Туризмнің «индустриальдідан бұрынғы» дәуірінде, әдетте, сапар жеке сипатқа ие
Туроператор нарықта тікелей өндірушілердің (қонақ үйлердің, әуә компанияларының,
Испнаия туроператорларын қарастыра отырып олардың бар болуы туризмнің даму
Испаниядағы ең ірі оператор «Turespana» - әлемнің 28 елінде
Бұл туроператордың негізгі жұмысы оның жоғары сапасының сипаты болып
Біріншісі – «бөтен» құраушылар негізінде құралған турпакеттерді комбинациялау және
Екі бағыт – турпакеттерді тек өз құраушыларынан құрастыру (инфрақұрылым,
Инфрақұрылымының сапасы бойынша бұл туроператор ең жақсылар қатарына енеді.
Бұл қонақ үйлер желісі тек Испанияда таралып қана қоймады,
Испанияда осы желінің қонақ үйлері саны басым (шамамен 70%).
Осы қонақ үйлер таралған әлемнің аймақтарына келер болсақ, бұл:
Еуропа (Андорра, Бельгия, Португалия, Тунис, Франция, Греция, Турция, Германия);
Азия (Индонезия, Малайзия, Сингапур, Таиланд, Израиль);
Оңтүстік Америка (Венесуэла, Колумбия, Мексика, Коста-Рика, Уругвай, Бразилия және
Африка (Марокко, Египет, Доминика).
Бұл қонақ үйлердің көпшілігі оңтүстік Америка мен Еуропада шоғырланған.
Испания туроператорларының тағы бір жарқын мысалы «SolTour» фирмасы болып
Жоғарыда қарастырылған туроператорлары мысалына сүйене отырып туриндустрияның осы
2.3 Испаниядағы туризм статистикасы(
Бүгінгі таңда Батыс Еуропа әлемнің ең ірі туристтік аймағы
Қазіргі уақытта Испания туристік державалар арасында сөзсіз көшбасшы, бұл
2005 2006
Келген туристер саны 55,5млн 58,0млн
Түскен пайда 44,7млрд$ 46,0млрд$
1-кесте келген туристер саны мен олардан түскен пайда
1-сурет келген туриситер саны
2-сурет Түскен пайда
Бұл Испания үкіметінің белгілі саясатымен түсіндіріледі бұл саясат туризм
Испанияда болған бір турист орташа есеппен алғанда 850 евро
2006 жылдың желтоқсан айында ғана Испанияға 3 млн. турист
Келген туристер саны(желтоқсан) Ең көп туристер келген аймақ Ең
3 000 000 Ұлыбритания, Германия, Франция Андалусия, Каталония, Валенсия,
100% 61% 90%
Каталония жері автономдық облыстардың ішінде келу туризмі бойынша тізімнің
Туристтердің 68%-ы Испанияға демалуға келген, 8%-ы жүмыс бабымен немесе
2006 жылы Солтүстік жартышарда әрбір бесінші көк жалау Испания
Англия тұрғындарының демалыс орындарын таңдауда ең басты шарт климат
Солтүстік Европаның құрамдас бөлігі болып табылатын Германия туристерінің басты
Немістер Испанияның аралды орталықтарына емес, материктерге бағытталған. Германияның туристері
Ал француз туристерінің сұранысына келетін
Португалия туристері болса, демалатын және сапар шегетін жерлерді, олардың
Итальяндық туристердің Испанияға келуінің негізгі себебі болып, мәдени-тарихи дамудың
Испанияны халықаралық туризм елі ретінде басымдығын айқындайтын маңызды факторлар
АҚШ, Жапония, Канада сияқты елдерді, олардың географиялық орналасуына, демек
АҚШ-тың мәдени-тарихи ескерткіштерінің негізгі бөлігінің 17-18 ғасырларға тиесілі екендігі
Жапония туристері де Испанияға демалуға келеді. Олардың Испанияда демалуды
Испанияға келіп тұратын Канаданың тарихы мен мәдениеті жас. Канадалықтар
Испаниға келетін шетелдік туристердің ағымына елде жақсы дамыған инфрақұрылымның,
Ендігі кезекте испандықтардың Еуропа елдері ішіндегі талғамдарын талдап көрейік.
Испания туристерінің арасындағы мейлінше тартымды ел болып, өздеріне жақын
Туристердің Францияға бағытталуы географиялық жақындықпен, өте жақсы дамыған автострадалармен,
Испандықтардың үлкен ағымы, ерекше, Еуропаның басқа елдеріне ұқсамайтын Англияға
3.ИСПАНИЯДАҒЫ ТУРИЗМНІҢ АЙМАҚТЫҚ ДАМУЫ
3.1 Теңіз маңындағы аймақтар туризмі
Испанияның Жерорта теңіздік жағалауын 4 автономдық облыс: Каталония (оның
Испандықтар өздерінің Жерорта теңізінің жекелеген учаскелеріне әдемі және құлаққа
Коста–Брава, Жартасты, Жабайы жағалау деп аударуға болады;
Коста–дель–Маресне (Марезме) – Аласа жағалау;
Коста–дель–Гарраф, атақты курорт Ситчес (Ситжес) орналасқан;
Коста-Дорада (Даурада) – Алтын жағалау;
Коста–дель–Асаар (Азахар) – Апельсин Гүлінің Жағасы;
Коста-Валенсия – Валенсия жағалауы;
Коста–Бланка – Ақ жағалау;
Коста–Калида – Жылы жағалау;
Коста–Тропикаль – Тропикалық жағалау;
Коста–дель–Соль – Күн жағалауы.
Коста-Брава
Бұл Испанияның жерортатеңіздік жағалауының солтүстік бөлігі, ол Барселонадан солтүстікке
Тосса-де-Мар (75 Барселонадан солтүстікке қарай 75 шақырым) Коста Браваның
Бланес (Барселонадан солтүстікке қарай 60 шақырым) – Коста Браваның
Ллорет-де-Мар (Барселонадан солтүстікке қарай 70 шақырым) – Каталонияның негізгі
Коста-Дель-Маресме
Ескі теңіз маңындағы Малграт-де-Мар қаласы Барселона және Жерона провинцияларының
Коста-Дель-Гарраф
Ситжес (Барселонадан оңтүстікке қарай 35 шақырым) – ежелгі каталондық
Санта Сусанна туристік орталығы (Барселонадан солтүстікке қарай 55 шақырым)
Пинеда-де-Мар, әлі күнге дейін ауылшаруашылық сипатын сақтап келген ежелгі
Бай туристік дәстүрлерімен аты жайылған Калелья қаласы (Барселонадан солтүстікке
Калелья Еуропаның көптеген елдерінен келген туристерді кездестіруге болатын космополиттік
Коста-Дорада
Мұнда Еуропадағы көлемі бойынша екінші орынды алатын (француздардың Диснейлендінен
Испанияның ежелгі қалаларының бірі Таррагона, аттас провинцияның астанасы болып
Таррагонада осы аймақтың бірегей тарихи және мәдени мұрасын сақтаған
Таррагона, сөзсіз Испанияның жылдың кез келген мезгілінде тартымды болып
Салоу (Барселонадан оңтүстікке қарай 100 шақырым) - Коста Дораданың
Салоудан оңтүстікке қарай бірнеше шақырым жерде орналасқан Камбрилс ежелгі
Коста-Дель-Азахар
Пенискола Валенсия автономдық аймағының ең ірі орталықтарының бірі болып
Коста-Бланка
Бенидорм Коста Бланка жағалауының аса ірі туристік орталығы және
Гандия Валенсия жағалауының маңызды туристік және мәдени орталығы болып
Хавея курорттық орталығы Коста Бланка жағалауының маржаны деп бекер
Коста-Калида
Испанияның Андалусия мен Валенсияның арасында орналасқан Мурсия провинциясындағы жерорта
Коста-Дель-Соль
Малага —Коста дель Сольдің астанасы, көлемі бойынша Андалусияның екінші
Балеар аралдары
Иберий жартаралының шығысында және Жерорта теңізінің батысында: Майорка,
Майорка аралы – Балеар араладрының ең ірілерінің бірі болып
Иллетас – ең әйгілі курорттардың бірі. Мұнда көпшақырымды жағажайлар
Пальма Нова – Пальма қаласынан 14 шақырым қашықтықта орналасқан
Плайа де пальма – Майорканың оңтүстігіндегі әйгілі курорттардың бірі.
Санта Понса – бұл аралдың курорттарының ең тынышы, мұнда
Ибица аралы – өзінің ерекше ауасымен, адамдарымен, табиғатымен және
Канар аралдары
Тенерифе – архипелагтың ең үлкен аралы. Осында Испанияның ең
Лансароте – бұл арал демалыстың ең қызықты орындарының бірі
Гран-Канария – архипелагтың көлемі бойынша үшінші аралы болып табылады.
3.2 Испанияның тарихи қалалары
Испаниядағы ең танымал курорттық аудан болып, француз шекарасынан португалдық
Мадрид. Мадридте испандық суретшілер жұмыстарының бай коллекциясы жиналған осы
Мадридтегі өмір түнде де, күндіз де тоқтамайды. Мадридтік «мовида»
Толедо. Бұл қала елдің ең маңызды рухани және саяси
Толедоның архитектурасы ескі фильмдердің декорацияларын еске түсіреді: ежелден мұнда
Барселона. Каталонияның астанасы, көңілді және өмірге қуанышты «ғажаптар қаласы»,
Таррагона. Бұрынғы рим қаласы Таррако, Каталониядағы Таррагона провинциясының астанасы.
Гранада. Гранада ұзақ уақыт бойына мавритандық ықпалға тап болған.
Сантьяго-Де-Компостела. Орта ғасырларда христиандықтың бұл орталығына келушілер көп болған.
3.3 Испаниядағы туризм дамуының ұлттық ерекшеліктері.
Салт-дәстүрлер.Испания туралы сөз қозғағанда коррида туралы айтпай кету ағаттық
Спорттың ұлттық түрі болып әрине футбол танылған. Мадридтік «Реал»
МейрамдарСалттық испандық мәдениеттің байлығы мен ежелділігі, оның қаынарларының алуантүрлілігі
Ұлттық асхана Испанияның мақтан тұтатын тағы бір нәрсесі –
Басқа жағынан алып қарастырсақ, испан асханасының соңғы онжылдықтағы үлкен
Лангусттар қосылған күріш – паэлья, жасыл бұршақпен қосылған кептірілген
Әр провинцияның өзінің фирмалық тағамы бар. Наваррада ол шоколадтағы
Астурилық фабаданы ақ бұршақтан, сиыр етінен және қан шұжығынан
Каталония асханасы орта ғасырларданақ өзінің дәмімен және дайындаудағы жеңілдігімен
Елдің оңтүстігі Андалусияның асханалық өнері осында өмір сүрген халықтардың,
Африка жағаларының жанында Канар аралдарында өзіндік ерекше асхана бар.
Мадрид алуантүрлі ірімшіктерімен танымал.
Испанияның керемет шараптары ерекше атап өткенді талап етеді. Мұнда
Жүзімге бай Андалусия мен Кастилия әлемге табылмас: Jerez (херес),
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен, әлемнің әр туристтік аймағын талдау дүниежүзі бойынша
Табиғи факторлар
Мәдени-тарихи факторлар
Әлеуметтік-экономикалық факторлар
Испания Еуропаны Африка және Америка құрлықтарымен байланыстыратын маңызды теңіз
Испания – бұл түрлі мәдениеттердің ғажайып қоспасы: кельт, грек,
Туризм, пайдалы және жоғары табысты сала ретінде, Испания экономикасына
Испания инфрақұрылымы жақсы дамыған, ол сапаға және алуантүрлілікке ие.
Қалалар болса Испанияның мәденитанымдық орталығы болып табылады.
Испан дәстүрлі мәдениетінің байырлығы мен байлығы, оның бастауларының көптүрлілігі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Агеева О.А. Туристические фирмы и гостиницы. –М.: Совр. Экономика
Александрова А.Ю. Международный туризм. М., 2001 г.
Балабанов И.Т., Балабанов А.И. Экономика туризма: Уч. пособие. М.
Биржаков М.Б. Введение в туризм: СПб.: Герда, 19997.-192б.
Борисов К.Г. международный туризм и право: учебно-мет. пособие. М.:
Волошин Н.И. Правовое регулирование туристической деятельности. Учебное пособие. М.:
Выезжающему за границу. Справочник. – М., Вече, 1997
Гостиничный и туристический бизнес. Учебник под ред. А.Д. Чудновского.-М.:
Зорин И. В. Квартальнов В. А. Туристский словарь. М.,1999
Испанские мотивы. Приложение к журналу “Вокруг света”, 1997.
Квартальнов В. А. Иностранный туризм. М., 1999 г.
Киселев А.В. Испания/Espana. М., 2001 г.
Ляпина И.Ю. Организация и технология гостиничного обслуживания: Учебник. М.:
Основы туристской деятельности. М., 2001 г. Под ред. Зорина
Папирян. Г. А. Международные экономические отношения. Экономика туризма. М.,
Путеводитель – Испания, М., 2002г.
Социально-экономическая география зарубежного мира. Под ред. В.В. Выльского. М.,
Страны мира. М., 2000 г
Турбизнес// 2001 г. №10
Турбизнес// 2001 г. №13
Турбизнес// 2002 г. №1
Турбизнес// 2002 г. №5
Турбизнес// 2002 г. №12
Туризм (Практика, проблемы, перспективы) // 2002 г. №7
www.greenex.ru
www.espana.ru
www.velar.ru
www.tourspain.ru
www.tourspain.es
www.travel.ru
www.listovka.ru
www.intertour.ru
Турбизнес// 2001, №13
Туризм (Практика, проблемы, перспективы) // 2002 г. №7
Турбизнес// 2001, №13
Турбизнес// 2002 г. №12
Турбизнес// 2001 г. №10
www.travel.ru
( Турбизнес //2002, №5; www.tourspain.ru
2
Қазіргі кездегі туризм
Туристік кәсіпорындардың маркетингтік жарнама негіздері
Туризм индустриясын дамыту негіздері
Қазақстандағы экскурсиялық қызметтің қалыптасуы
Экзотикалық туризм түрлері
Туристік шаруашылық
АЛАКӨЛ-АҚШИ ДЕМАЛЫС АЙМАҒЫ БОЙЫНША ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ АҚПАРАТЫН АВТОМАТТАНДЫРУ
«Navigant Travel» ЖШС-нің маркетингтік қызметімен экономикалық құндылық анализі
Туристік бизнестің отандық шетелдік тәжірибесіне салыстырмалы экономикалық талдау диплом жұмысы
Туризм индустриясы