Банк қызметінің мәні

КІРІСПЕ
Елімізде жүргізілген экономикалық реформа банк ісінің дамуында жаңа
Аталған міндеттерді шешу мүмкіндігі қазақстандық, сонымен қатар шетел
Соңғы жылдарда қаржы нарықтарының ақша және капитал нарықтарының
Өзінің қызметі барысында банк әр түрлі аудиториялар типтерімен
Бірақ та бұл банктің банктік қызметтер нарығында қызмет
Банктің клиенттерімен қарым-қатынасы банк өнімдерін сатып алу-сату процесінде
Бұл курстық жұмыс банк қызметтері, соның ішінде депозит,
Курстық жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасындағы депозит
Банк қызметінің мәнін сипаттау;
Депозит нарығының экономикалық мәні мен рөлін зерттеу;
Депозиттерді сақтандыру жүйесі мен қорларын зерттеу;
Қазақстан Республикасы депозит нарығының құрылымына бақылау жасау;
Қазақстан Республикасы банктерінің қазіргі жағдайына талдау жасау;
«Альянс Банктің» депозит нарығына талдау жүргізу.
Қойылған міндеттер кіріспеден, 3 бөлімнен, қорытындыдан және
Қолданылған «Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы»
Берілген жұмыстың теориялық маңыздылығы сонда, ол Қазақстандағы депозит
Жұмыстың маңыздылығы, оны осы тақырыпты кейінгі зерттеу үшін
1 тарау. Банк қызметі
Банк қызметінің мәні
Банктік жүйе - нарықтық экономиканың ең маңызды және
Банктердің және тауарлы-ақшалай қарым-қатынастардың дамуы тарихи тұрғыдан қатарлас
Қаржылық делдалдар осылай қоғамға ақша капиталын саларалық, ауданаралық
Банктің атқаратын кейбір қызметтеріне тоқталып кеттік, ал енді
Экономикалық кітаптарда бұл терминге әр түрлі көзқарас тұрғыдан
«Қазақстан Республикасының банктер және банктік қызметі туралы» заңында
"Банктік қызмет - клиенттің қажеттілігін қанағаттандыру нысаны, банк
Аталған қызметтерді тек өзіне ғана тән ерекшелігі бар
Банк - заңды және жеке тұлғаларда шоғырландырылған ақша
Банк кызметінің қорытынды нәтижесін анықтау үшін «банк» түсінігінің
Егер материалдық өндіріс сферасында қызмет нәтижесі дайын өнім
Экономикалық ғылымда қызметтер деп материалдық игіліктерді өндірмейтін, бірақ
Клиенттің ниетіне байланысты банк клиент пайдасына өзінің операциясын
Банктің клиент қаражаттарын тартудағы мақсаты тек тікелей пайда
Операцияларды орындай отырып, өз клиенттеріне ұсынатын қызметтері үшін
Депозит нарығының экономикалық мәні мен рөлі
Шаруашылық жүргізуші субъект ретінде кез келген қаржы институты
Депозиттік операциялар алғашқыда алтын тиынды сақтаудың формалары түрінде,
Бүгінгі таңда депозиттік операциялардың сан алуан түрлері мен
Ақша — жинақтау функциясын атқара отырып, халықтың, шаруашылық
Депозиттік операциялар — бұл заңды және жеке тұлғалардың
Депозиттік операцияларды жүргізу кезiнде кез келген банк өздері
— депозиттік операциялар банктің пайда табуына немесе болашақта
— депозиттік операцияларды ұйымдастыру үдерiсiнде депозиттік операциялар субъектiсiнiң
— депозиттік операцияларды жүзеге асыру барысында осы және
— депозиттік операцияларды ұйымдастыру үдерiсiнде банк балансының өтiмдiлiгiн
— депозиттік операцияларды ұйымдастыра отырып, банк депозиттік шоттардағы
— депозиттердi тартуға әсер ететiн банктiк қызметтерді дамыту
Көптеген ұсақ және шағын банктер үшін депозиттер ақша
Халықаралық банктiк тәжірибеде барлық депозиттер төрт топқа бөлiнедi:
— мерзiмдi депозиттер;
— талап етiлмелі депозиттер;
— жинақ салымдары;
— бағалы қағаздар.
Бiрiншi топ — талап етiлмелi депозиттер, олар сондай-ақ
Талап ету депозиттік шотының ерекшелiктерiне мыналарды жатқызуға болады:
— ақшаны салуға немесе алуға шектеудiң болмауы;
— ақша шоттан қолма-қол түрде, сондай-ақ чектер көмегiмен
— шот иесi банкке тұрақты айлық мөлшерде немесе
— Ұлттық банкке ең аз резервтің мерзiмдiк депозиттермен
Талап ету депозитінің бір түрі банктің клиентпен барлық
Талап ету депозитiне сондай-ақ ағымды овердрафт шотын жатқызуға
Талап ету депозитінің басқа бiр түрі — нау-шоттар
Депозиттік шоттардың келесi түрі — автоматтық аудару шоттары
Бұл депозиттерден тыс көптеген банктердің баланстық есеп берулерiне
Көптеген банктер өзінің клиенттерiнен компенсациялық балансты ұстануды талап
Депозиттің келесi тобы — жинақ салымдары. Жинақ депозит
Жинақ кітапшаларындағы шоттар — бұл жедел алуға болатын,
Олардың ерекшелiктерiне мыналар жатады:
— кiтапшалы жинақ салымында тұрақты мерзiмiнің болмауы;
— банктер салымшылардан ақша қаржысын алу туралы алдын
— шоттың жоғары шегiн белгiлеу мүмкіндiгi;
— салым иесiнің шоттан ақша алу немесе салу
— шоттағы міндетті ең аз баланстық қалдық мазмұны
Жинақ салымының жағдайы туралы жазбасы бар шотттар жинақ
Ақша нарығының депозиттік шоттары алғаш рет 1982 жылы
Жинақ салымдарының ерекшелiгi мынадай:
— бұл шоттардың анықталған мерзiмдерi жоқ;
— салымда ақша нарығының депозиттік шотынан қаржыларды бiрдей
— бастапқыда бұл шоттар бойынша ең аз баланстық
— осы шоттар бойынша салымшы чектердің тек санаулы
— бұл шоттар қызмет жасау мақсатында емес, жинақ
— банк шығындарын өтеу мақсатында шот иесiнен белгiленген
— егер салымшылар — корпорация болса, банктер осы
Кең тараған топтардың бiрi — мерзiмдiк салымдар, оған
— 30 күннен 89 күнге дейiн;
— 90 күннен 179 күнге дейiн;
— 180 күннен 359 күнге дейiн;
— 360 күннен жоғары.
Мерзiмдi салымнан қаржы алу үшін банкке күнi бұрын
Депозиттердің төртiншi тобы — бағалы кағаздар, депозиттер түрі
— аталған банкке тиесiлi кәсіпорындар мен ұйымдардын, кооперативтің,
— сақтаудағы және қарызды қамтуға қабылданған акциялар мен
— шетел операциялары бойынша құндылықтар мен құжаттар;
— Депозиттік сертертификаттар.
Депозиттік сертертификаттар қаржылық құралдардың ең бір кең тараған
Депозиттік сертификат — эмитент банктің ақша қаржыларының салымы
Депозиттік сертификат — кiрiстi бағалы қағаздың бiр түрі,
Депозиттік сертификаттардың екi түрі болады:
— жолданбайтын — салымшыда сақталады және төлем мерзiмi
— жолданатын — екiншi нарықта сатылуы немесе басқа
Жолданатын депозиттік серсертификаттар капиталды кез келген мерзiмге тиiмді
Сертификаттар келесі белгiлерi бойынша бөлінедi:
• Шығарылуы бойынша:
— бiр рет;
— сериямен шығарылатын.
• Ресiмдеу тәсілі бойынша:
— арнайы;
— ұсынушыға.
• Төленіп тұратын сертификаттар:
— сертификатты өтеу кунi пайызы төленетiн сертификаттар.
Депозиттік сертификаттарды жаңа шығарымдармен, салымның басқа түрлерiне немесе
Банкте шығарылатын сертификаттарды баспалық тәсілмен шығарылуы және осы
Сертификаттарда мiндеттi түрде келесi деректемелер болуы тиiс:
— аты;
— сертификатты ұсыну себебi;
— ұсыну күні;
— салым сомасы;
— депозитке енгiзiлген соманы қайтаруға банктің сөзсiз мiндеттемесi;
— сертификат сомасын талап ету күнi;
— пайыз мөлшерi және есептелетiн пайыз сомасы;
эмитент банктiң аты және мекен-жайы;
банк мөрiмен бекiтiлген осындай мiндеттемелерге қол қоюға өкiлеттi
Банк сертификаттар шығарады және меншiктi сертификаттарды шығару мен
— инвесторлар үшін тартымды пайыздық мөлшерлеме деңгейі;
—салымшыға ыңғайлы сертификаттың ең аз шегін;
— пайыздық мөлшер қайта қараудың икемді механизмі;
— шығарымды стандартты шарттарын ;
номинал құны және қосылған пайыздарды төлеудің сенімді кепілдігі;
— кең жарнаманы.
Жай депозиттiк сертификаттармен рәсімделген мерзімдік салымдармен салыстырғанда, сертификаттар
сертификаттарды тарату айналымындағы мүмкіндік қаржылық делдалдардың үлкен санына
— екiшi нарық аркылы сертификат иесі үшінші тұлғаға,сақтаған
Сертификаттар бойынша табыстарға, азаматтардың талап етілмелi шоттары мен
Мерзiмдiк салымдармен салыстырғанда сертификаттардың жетiспеушiлiгi оның эмиссиясымен байланысты
Депозиттерді сақтандыру жүйесі мен қорлары
Депозиттерді қорғау жүйесіне Ұлттық банк тарапынан коммерциялық банктердің
Салымдарды сақтандыру негізінде банктердің депозиттерді жалпылама қайтарып алуға
Бұл кезде банктердiң мiндетiне сақтандыру қорларында белгiленген көлемдегi
Қор Ұлттық банк атынан, мемлекет атынан салымдарды орналастыруға
Қор қаржылары ұжымдық сақтандыру жүйесінің салымдарынан жинақталады. Салым
2001 жылдың 1 шiлдесiнен:
теңгеде жылдық есеппен 16 пайыз;
— доллар және еурода жылдық есеппен 9 пайыз.
— 2001 жылдың 1 қазанынан:
— теңгеде жылдық есеппен 14 пайыз;
— доллар және еурода жылдық есеппен 8 пайыз.
Салымдар және олар бойынша есептелген сыйақы сомалары мiндеттi
Қор әрбiр салымшыға қайтарылуы мiндетті салым мөлшерін төлеп
Мерзiмдi салымдар (депозиттер) бойынша:
Теңгеде — салынған салым (депозит) сомасы, бiрақ 400
АҚШ доллары және еурода — салынған салымның (депозиттің)
Талап ету салымы бойынша теңгеде — салынған салым
Бiр салымшы әр түрлi валютада салынған мерзiмдi салымдар
Салымшы өзінің әр түрлi валютада салған мерзiмдi салымы
Жинақталған резервтер салымдар бойынша жетiспеген соманы қалпына келтiруге
Мiндетті күнтiзбелiк жарна мөлшерi әр қатысушы банк үшін
Қордың 80 пайыздан кем емес бөлігін Қаржы министрлiгінің
Ұжымдық сақтандыруға Халықаралық стандартттарға еөу бойынша бiрiншi топқа
Барлық банктер ұжымдық сақтандыруға қатысуға тырысады, өйткенi сақтандыру
Шетелдiк тәжiрибе елде қалыпты жұмыс iстейтiн банктiк жүйе
Барлық дамыған елде депозиттердi сақтандырудың бiр немесе басқа
Францияда бiр салымшыға кепiлдiк 400 мың француз франкiн
Германияда немiс банктерiнің федералдық ассоцияциясы жетеiкшiлiгіндегі депозиттi қорғау
Жапония, Испания, Канада, Ұлыбритания және АҚШ-та депозиттерді сақтандыру
Канада банктерiнің депозиттердi сақтандыру бойынша Канада қорпорациясына
Жапонияда банктің депозиттер бойынша сақтандыру сомасы бiр салымшыға
Депозиттердi сақтандырудың федералдық бағдарламасы бойынша АҚШ-та банк шығындары
Салымның жоғары сақтандырылатын жарнасына шек кою себептерiн түсіндірсек.
Соңғы кездері ел зкономикасына тұрғындардың бос ақша қаржыларын
Қазақстан Республикасының депозиттік операцияларының одан әрi дамуына әсер
Резервтеу мөлшерi факторының ерекшелiгі депозиттерді тарту құнын банк
Коммерциялық банктер жүргізетiн депозиттік саясатта әсер етушi факторлардың
Депозиттік операциялардың дамуына әсер етушi факторлардың екiншi тобына
Депозиттер нарығын одан әрi жетiлдiру мен кеңейтудің маңызды
2 тарау. Банктің депозит қызметтері және олардың
Қазақстандағы дамуы
2.1. Қазақстан Республикасы депозит нарығының құрылымы
Жоғарыда айтылғандай, әрбір мемлекет нарығының олардың қызмет ету
Институционалдық құрылым қадағалаудың реттеуші органдары мен тікелей қатысушы
2000 жылдан бастап жеке тұлғалардың салымдарына кепілдік беретін
Бүгінгі таңда қор ҚР Ұлттық банкі басқармасының қаулысымен
Әрине, нарықта негізгі депозит институты ретінде коммерциялық банктер
Депозиттерді сақтандыру жүйесіне кірмейтін депозиттік жинақтаушы мекемелер де
Депозиттердің көптеген түрлері бар. Әр институт заң шеңберінде
ҚР депозит нарығы күрделі динамикалық жүйе болып табыла
2.2. Қазақстандағы депозиттерді сақтандыру жүйесі
Халықтың банктердегі жинақтарының өсуі олардың сауығуын, несиеге толық
2000 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасында екінші
• халықаралық стандарттарға көшу жөніндегі бағдарламаға енуі;
• банктің өзіндік капитал мөлшерінің белгіленген нормативтерге сәйкестігі;
• пруденциялық нормативтердің қорға өтініш беретін мерзімге дейінгі
• Ұлттық банктің осы мәселе бойынша ұсынысының болуы
• банктің соңғы жылдардағы жылдық қаржылық есеп беру
Банктің жеке тұлғаларының салымдарын кепілдендіру (сақтандыру) қорына (ЖТСКК)
Егер осы мәселе бойынша қор басқармасы дұрыс шешімді
Салымға кепілдік беретін жүйеге бүгін түспеген жағдайда, банк
Депозиттерді сақтандырудың міндетті ұжымдық түрдегі объектісіне жеке тұлғалардың
Депозиттерді сақтандырудың объектілері болып табылмайтындарға мыналар кіреді:
• ұсынушының салымы;
• банктің сенімді басқармасына берілген ақшасы;
• заңды тұлғаға тән білімі жоқ, егер осы
• осы банктің немесе үшінші тұлғаның алдындағы міндеттеме
• 5%-дан көп дауыс құқығы бар банк акциясына
• кепілдік беруді қарастырмайтын келісімшарт бойынша басқадай салымдар.
Салымшыларға депозиттегі негізгі соманы ғана емес, сонымен бірге
Ұлттық банк бекіткен ережеге сәйкес, қатысушы банктер міндетті
Міндетті күнтізбелік жарнаның мөлшерлемесі қатысушы банктердің қаржылық жағдайына
Қатысушы банктер жарнаны ұдайы төлей бермейді. Қор ең
Әр түрлі банктердегі салымдар жеке кепілдендірілетіндіктен, олардың қандай
Депозиттердің сақтандыру жүйесіне қатысушы банктер таратылғанда салымдардың сомасын
Салымдарды ұжымдық тұрғыдан кепілдендіретін жүйеге қатысушы банктердің еріксіз
Салым мөлшері (теңгемен) Өтемақы сомасы
200000-ға дейін 100%
200000-400000 200000 теңгеден асатын сомадан
80% + 200000
400000-600000 400000 теңгеден асатын сомадан
60% + 360000
600000-800000 600000 теңгеден асатын сомадан
40% + 480000
800000-1000000 800000 теңгеден асатын сомадан
20% + 560000
1000000-нан жоғары 200000 тенгеден асатын сомадан 10% +
Егер қордың бұрын қалыптасқан резерві салым бойынша өтелетін
Қордың жарғылық қызметінен бөлек, маңызы одан кем болмайтын
Сондықтан да қор кез келген сауалға жауап беруді
Салымшылардың мүддесін қорғайтын әмбебап механизм болған емес. Алайда
3 тарау. Банктің депозит қызметінің қазіргі жағдайы
3.1. Қазақстан Республикасы банктерінің қазіргі жағдайы
Банк секторы 2005 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша
2005 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша шетелдің қатысуымен
Екінші деңгейдегі 25 банктің филиалдық желісі бар, банк
23 банктің өзі орналасқан жерінен тыс жерде есеп
Республикада резидент емес банктердің 17 өкілдігі қызмет етуде.
Еспеті күнгі жағдай бойынша 27 аудиторлық ұйымның және
Электрондық карталар процессті бұзақылықтан қорғап қана қоймай, сонымен
Банктік қызметтердің дамуының басқа маңызды бағыты болып инвестициаларды
Банктік маркетинг бойынша банктік қызметтердің келесі ерекшеліктері байқалады:
2005 жылдың 1 тамызында банк секторының жиынтық есептік
Ақша -несие саясатының 2004-2006 жылдарға арналған негізгі қаланған
2004 жылы банкаралық ақша нарғында ұлттық валютадағы өтімді
2004 жылы орналастырылған банкаралық теңге депозиттерінің жалпы көлемі
Қаржы секторының тұрақты дамуы және халықтың нақты кірістерінің
Банктердің депозиттері бойынша ставкалар динамикасы мынадай өзгерсімен сипатталады.
Ал несие нарығы қаржы нарғының ең тез дамитын
Банктердін жиынтық активтері 43,1 млрд. теңгеге (1,3%) өсіп.
Банктердің несиелік портфелі ( банкаралык заемдарды ескере отырып)
Банктердік несиелік портфелінің құрылымында 2005 жылғы 1 тамыздағы
Екінші деңгейдегі банктер кірістерінің жинтық сомасы 2005 жылғы
3.2. Депозит нарығындағы «Альянс Банк»
«Альянс Банк» заңды тұлғалардың назарына мынадай депозиттерді ұсынады:
Альянс Банк депозиттерінің артықшылығы:
1. Сома және жарналардың көлемі бойынша шектеусіз қосымша
2. Салымдарды орналастырудың ыңғайлы мерзімдері: 15 күннен 60
Салым бойынша сыйақыны ай сайын немесе келісімшарт мерзімі
Депозиттер ұлттық және шетел валюталарда - тенге, АҚШ
Жинақ шотынан ақшаларды бөлшектеп алу мүмкіндігі.
Салымға орналастырылатын ақшалардьщ төменгі сомасы:
КГГ- 100. 000.0
П8О-1.000.0
ЕІЖО-5.000,0
«АТФ-Корпоративный» депозиті клиенттердің тілегі бойынша жасалған және екі
Сыйақының төлемі ай сайын жүргізіледі. Орналастыру мерзімі 3
Сыйақының төлемі келісімшарт мерзімінің аяқталуы бойынша жүргізіледі. Орналастыру
«Альянс-Комфорт» салымның ұзақ мерзімді түрі болып табылады және
Салым бойынша келісімшарт 2-ден 5 жылға дейінгі мерзімге
Салымға жарнаның алғашқы сомасы 50000 ІІ8В - дан
Клиент жинақ шотындағы кемімейтін қалдықты кем дегенде 3
Салым бойынша келісімшарттың әрекет етуінің мерзімі ішінде ақшаның
Пайыз мөлшерлемесі жинақ шоттан ақшаны әр алған сайын
Салым бойынша сыйақы айдың соңғы жұмыс күнінде есептелуі
Осы банктің клиенті болып табылатын компанияларға депозит ашу
Қолы мен мөрінің үлгісі бар нотариалды куәландырылған құжат;
Клиенттің салық учетындағы постоновкасын растайтын, салық қызметінің органымен
Мемлекеттік тіркеуді өткенін растайтын, өкілетті органымен берілген, бекітілген
Филиалдар мен өкілдіктер ушін филиалдың немесе өкілдіктің басшысына
Типтік Жарғы негізінде клиенттің қызметін растайтын Жарғының (ерекшеленген
Альянс Банк жеке тұлғаларға келесідей депозит түрлерін ұсынады:
Альянс Банк депозиттеріне сипаттама:
Берікті: Альянсбанк - салымдарды қорғау қорына қатысушы;
Перспективті: ақшаны жинау мүмкіндігі бар;
Комфортты: сіздің депозитіңіз Альянс Банкте алған несие бойынша
Ыңғайлы: сіздің депозитіңізді сіздің сенімді түлғаңыз басқара алады;
Тиімді: сіздің табысыңызға салық салынбайды;
Сенімді: сіздің депозитіңіздегі ақшаларды өзіңіздің мұрагеріңізге қалдыра аласыз;
Жайлы: депозит бойынша табыстылык деңгейі инфляция деңгейінен асады.
Депозиттер ұлттық валютада да, шетел валютасында да ашылуы
Альянс Банктің қосымша артықшылықтары:
500 долл.-дан астам сомаға депозиті бар немесе ашқан
Банктің салымшылары мынадай пластикалық карточкаларды ала алады:
500-ден 1000 долл.-ға дейіы салым сомасы кезінде VIZА-Сlassic;
Сақтандыру депозитін енгізусіз 1000 ФҚШ долл.-дан астам салым
• 5000 АҚШ долл.-дан астам салым сомасы кезінде
1 жылға комиссия алынбайды; сақтандыру депозитінің жоқтығы; несиелік
Депозиттік базаның құрылуын банк Депозиттік саясат негізінде, заң
Депозит бойынша банктік проценттік саясаты депозит бойынша сыйақы
2004ж. банктің депозиттік портфелінің жалпы көлемі 2003 жылмен
Қорытынды
Курстық жұмысымды қортындылай келе, Қазақстан Республикасындағы депозит жүйесінің
Еліміздің жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшуінің өзі қоғам
Бүгінгі таңда халық шаруашылығы саласындағы банк жүйесінің экономиканы
Банктік қызметтерді талдау оның табыстылығын банктер басшылығымен берілген
ҚР Үкіметінің, ҚР Ұлттық Банкінің және ҚР Қаржы
Ұлттық қор қаражаты – 1 200 млрд. теңге;
Ұлттық Банк шаралары – 350 млрд. теңге [2].
Қазіргі уақытта банктердің көбісі өздерінің қызметкерлерінің кәсібилігіне және
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы» Қазақстан
«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» Қазақстан Республикасыньщ заңы.
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Алматы: ИздатМаркет, 2004ж.
Питер С. Роуз. Банковский менеджмент. (Перевод с английского
Сейткасымов Г.С. Банковское дело. Алматы: Қаржы-Қаражат, 1998ж.
Орысша-қазақша қазіргі экономикалык терминдердің түсіндірме сөздігі. /жауапты редактор:
Лаврушин О.И. Банковское дело. М, 2000 г.
Жуков Е.Ф. Банки и банковские операции: Учеб. для
"Банковские технологии" 2003г.
Банки Казахстана. №12, 1. -2004г.
Грачев И. «Стройсберкассам — быть!» - Банковское
www.topreferat.kz
www.stud.kz
www.Referattar.kz
www.gazeta.kz
4

Ұқсас жұмыстар

Банктін қаржылық-шаруашылық қызметінің тиімділігін талдау

Коммерциялық банктердегі қаржылық менеджментті жетілдіру

Коммерциялық банктегі қаржылық талдау пәнінің оқу-әдістемелік кешені

Банк қызметіне қаржылық талдау

Банк өтімділігі

Банктердің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатудың кезеңдері

Банк балансының активі мен пассивін теңгерімді басқару арқылы өтімділікті қамтамасыз ету бағыттары

Коммерциялық банктер қызметінің жіктелуі

Банк ішіндегі банктер