Азаматтық құқық бұзушылық
МАЗМҰНЫ
Кіріспе...............................................................................................................4-5
1 Құқық бұзушылық туралы ұғымы............................................................6-10
1.1 Әкімшілік құқық бұзушылығы үшін жауапкершілік.............................6-10
1.2 Қылмыстық жауапкершіліктің негіздері.................................................11-16
1.3 Азаматтық құқық бұзушылық..................................................................17-19
2 Заңды жауапкершіліктің жалпы сипаттамасы.........................................20-24
2.1 Заңды жауапкершілік.................................................................................20-24
2.2 Заңды жауапкершіліктің түрлері..............................................................25-30
Қорытынды.......................................................................................................31
Қолданылған қайнар көздер тізімі.................................................................32
Кіріспе
Менің курстық жұмысымның тақырыбы: "Құқық бұзушылық онымен күрес."
Қоғам әрқашан тәртіпке негізделіп, арқа сүйеп қалыптасып, тіршілік
Құқық бұзушылық-заңды, оның қағидаларын құқықтық нормалар жүктеген міндеттерді
Құқық бұзушылық құқықтық нормалар қорғайтын мүддеге нұқсан келтіріп
игілік, құнды зат жоғалады, адамның өміріне, денсаулығына, рухани
Азамат өзіне жүктелген міндеттерді орындаса немесе құқықтары мен
Содықтан әр мемлекет,оның аппараттары мен органдары қоғамда заңдылыққа,құқықтық
Құқық бұзушылық өзіндік пайда бағу, даму және жойылу
1 Құқық бұзушылық туралы ұғым
1.1 Әкімшілік құқық бұзушылығы үшін жауапкершілік
2001 жылғы 30-қаңтарда қабылданған Әкімшілік құқық бұзушылық туралы
Әкімшілік құқық бұзушылық азаматтардың, қоғам мен мемлекеттің мүдделеріне
Құқыққа қарсылық пен қоғамға қауіптіліктен басқа , әкімшілік
Әкімшілік құқық бұзушылықтың құрамы-бұл заңдық элементтердің жиынтығы, солар
Басқаша айтқанда, бұзушының әрекетінде белгілі бір заңдық элементтер
Әкімшілік жауаптылық өкілетті органның /лауазымлы адамның/ әкімшілік құқықтың
Сонымен, әкімшілік жауаптылықтың шараларына жазалаушылық /әкімшілік жаза/ функциясы
Әкімшілік жауаптылықтың өзінің нормативтік-құқықтық базасы бар. Қазіргі кезде
Кодекстің жалпы бөлігінде әкімшілік жуаптылықтың субъектілері /адам және
Әкімшілік жауаптылықтың мақсаттары ӘҚБтК-пен айқындалған әкімшілік құқық бұзушылық
Олар адамның жеке басын, адам мен азаматтың кұқықтары
Әкімшілік жауаптылық жалпы міндетті болып табылатын ережелерді, яғни
Әкімшілік жауаптылық әкімшілік-құқықтық нормаларды бұзған жағдайда пайда болады.
Әкімшілік жауаптылық үшін әкімшілік құқық бұзушылық жасаған кінәлілерді
Әкімшілік жауаптылықты іс жүзінде негізінен соттар және бұған
Әкімшілік жауаптылық өзінің тікелей көрінісін әкімшілдік құқық бұзушылық
Әкімшілік жауаптылықты жүзеге асырудың процессуалдық нысаны ӘҚБтК-пен белгіленген
Ақыр сонында, әкімшілік жауаптылықтың негізіне құқық бұзушылықтың ерекше
Сонымен, әкімшілік жауаптылық кімде кімдер тиісті әкімшілік-құқықтық нормалардың
Әкімшілік жауаптылықтың заңдық жауаптылықтың өзге түрлерімен арақатынасы қандай?
Әкімшілік жауаптылық заңдық жауаптылықтың нақты бір түрі болып
Сонымен, қылмыстық жауаптылық үшін қылмыс жасау негіз болып
Тәртіптік жауаптылық, соттан тысқары тэртіппен туындайтын болса да,
1.2 Қылмыстық жауапкершіліктің негіздері
Қылмыс жасау сәтінен бастап мемлекет пен қылмыс жасаушы
Қылмыстық құқықтың реттеу әдісі қылмыстық құқықтық нормаларды бұзғаны
Қылмыстық құқықтың барлық нормалары екіге, Жалпы және Ерекше
Жалпы бөлім қылмыстық жауаптылықтың негіздерін, міндеттері мен принциптерін,
Сонымен қатар, кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығы мен оларды
Жалпы бөлімнің нормалары өзара да, Ерекше бөлімнің нормаларымен
Қылмыстық құқықтың ерекше бөлімінің нормалары жаза түрлері мен
Құқық саласы ретіндегі қылмыстық құқықтан қылмыстық құқық ғылымы
Кез келген құқық саласы үш мағынада, атап айтқанда,
Сонымен қылмыстық құқықтан қылмыстық ғылымы өзгеше. Ол-қылмыстық құқықтық
Қылмыстық жазаны зерттей отырып, оның мазмұны мен мақсатын
Қылмыстық құқық ғылымында жазадан босату және жаза мен
Қылмыстық құқық ғылымы өз пәнін зерттеу барысында диалектиканың
Қылмыстық құқықтың міндеттерін оның пайда болуымен тікелей байланысты,
Қылмыстық кодексінің 2-бабында: «адам мен азаматтың құқықтарын, бостандықтары
Бұрыңғы қылмыстық кодекстерде қорғалатын объектілерді баяндау ретінің өзгеше
Қылмыстық құқықтың қорғау міндеті туралы сөз қозғағанда екі
Екінші, қылмыстың жеке дара алдын алу міндеті (арнайы
Бұл қылмыстық құқықтың негізгі міндеттері. Бұдан басқа да
Қылмыстық құқықтың принциптері. Қылмыстық құқықтың принциптері - қылмыстық
Қылмыстық құқық қандай жетекші идеяларды ұсынады? Олардың бірқатарын
1.Заңдылық принципі. Ол қылмыспен күресуді заң шеңберіңдегі оның
2.Заң алдында азаматтардың теңдігі принципі. Ол адамның тегіне,
3.Қылмыстық құқық принциптерінің еңді бірі - қылмыс жасаған
4.Жеке жауапкершілік принципі. Қылмыс жасаған үшін заңды тұлғалардың
5.Айыпты жауаптылық принципі қылмыстық әрекет үшін басқа адамдар
6.Әділдік принципі объективті, жеткілікті, заңға сәйкес мәліметтерге сүйене
7.Демократизм принципі. Сот төрелігін жүзеге асыру барысында істі
8.Гуманизм принципінің мәні кішігірім қылмыстарды алғаш жасаған адамдарға
9 .Қылмыстық қудалау шараларын орынды қолдану принципі. Мемлекет
10. Интернационализм принципі ұлттық тендікті бұзғаны үшін басқа
Қылмыстық заң - халықтың басым бөлігінің еркі мен
Қылмыстық заң (Қылмыстық кодекс) Қылмыстық кодекстің 1-бабында шегелеп
Жалпы заңды, соның ішінде қылмыстық заңды да ҚР
Қылмыстық занның негізгі міндеттеріне қылмыстық жауаптылықтың талаптары мен
1.3 Азаматтық құқық бұзушылық
Қазақстан Республикасының бір тұтас құқық жүйесі бірнеше салаға
Азаматтық құқықығымен реттелетін қатынастардың түсінігін беру үшін қүқық
Азаматтық кодекстің 1-ші бабының 1-ші тармағында көрсетілгендей, азаматтық
Жоғарыда көріп отырғанымыздай, азаматтық құқығымен реттелінетін қоғамдық қатынастардың
Мүліктік қатынастарға негізінен, қоғамдағы өндіріс құрал-жабдықтарана, мүліктік игіліктерге
Мүліктік емес жеке қатынастар, мүліктік қатынастарға тығыз байланысты
Азаматтық заңдармен реттелетін мүліктік қатынастарға байланысы жоқ мүліктік
Сондай-ақ Ата Заңының 33-бабы азаматтың жеке өміріне араласуға,
Азаматтық заңдармен реттелетін қатынастар жиынтығын анықтай келе, бұл
Азаматтық құқық сала ретінде толық көрінуі үшін оның
Азаматтық құқық, көбінесе диспозитивтік нормаларға негізделген. Диспозитивтік норма
Жоғарыда көрсетілгендерді қорыта келіп, азаматтық құқыққа сала ретінде
2 Заңды жауапкершіліктің жалпы сипаттамасы
2.1 Заңды жауапкершілік
Заңды жауапкершілік-қоғамның, мемлекеттің жеке адамдардың мүддесін қорғайтын маңызды
Заңды жауапкершіліктің негізіне, құқық бұзу жатады. Егер, субъектінің
Заңды жауапкершілік -өте қиын әлеуметтік-құқықтық құбылыс. Оған аз
Заңды жауапкершіліктің заңды негізі - құқық бұзушылық
Заңды жауапкершілік күрделі әлеуметтік құбылыс. Мұнда кем дегенде
отырған жауапкершіліктің құқықтық нормаларының нақты санкциясының негізінде жүзеге
Заңды жауапкершілік құқықтық жүйенің құрам бөлігі бола отырып,
Заңды жауапкершілік - тарихи құбылыс. Мәселен, қылмыстық құқықтың
Заңды жауапкершіліктің қай түрі болмасын ол ең алдымен
Шарттың міндетін бұзған азамат немесе кәсіпорын өз еркімен
Заңды жауапкершілік-тек ғана құқықтық нормалар бұзылған кезде пайда
1. Мемлекеттік күштеу арқылы жүзеге асады.
2. Кінәліні белгілі бір шектеуге міндеттейді.
3. Тек қана жасалған құқық бұзушылықтың негізінде пайда
Кінәлі әрекет үшін ғана жауаптылық қағидасы. Бұл қағида,
Заңдылық қағидасы. Бұл қағида бойынша жауапкершілік құқықтық нормамен
Әділеттілік қағидасы. Ол өз мазмұны бойынша келесі талаптарды
-теріс қылық үшін қылмыстық жазалауға болмайды; -адамның намысын
-жауапкершілікті бекітуші және оны күшейтуші заңның кері күші
-жауапкершіліктің деңгейі жасалған құқық бұзушылықтың ауырлығына сәйкес келуі
-жауапкершілік бұзылған құқық пен келтірілген зиянының орнын толтыруы
Максатқа сәйкестілік қағидасы. Ол құқық бұзушыға қатысты алынған
-Құқық бұзушылықтың ауырлығына байланысты мемлекеттік күштеу шарасын іріктеу;
-Егер жазалау мақсаты орындалған жағдайда, жауапкершілікті жеңілдету немесе
-Егер заңды жауапкершіліктің мақсаты онсыз да орындалуға жатса,
Жауаптылық қағидас:
-Бірде-бір құқық бұзушылық мемлекет үшін елеусіз қалмауға тиіс;
-Құқық бұзушы міндетті түрде заң алдында жауапты;
-Құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің жоғары кәсіпқойлығы;
Заңды жауапкершіліктің өз уақытында орындалуы. Кері жағдайда ол
Жалпы құқық теориясы тұрғысынан құқықтық реттеу механизімінде құқық
Мемлекет қоғамдық өмірде тәртіпті қамтамасыз ету барысында,заңның шегінде
Сонымен заңды жауапкершіліктің функциялары:
1. Жазалау-құқық бұзушыға, қоғамның басқа да мүшелеріне, келешекте
2. Бұзылған құқықты қалпына келтіру-азаматтық құқық пен реттелетін
3. Тәрбиелік азаматтық заңды сақтап, өзгелердің құқықтары мен
мүдделерін құрметтеуге баулайды. [1,218 6]
2.2 Заңды жауапкершіліктің түрлері
Заңды жауапкершіліктің түрлері-жасалған құқық бұзушылықтың сипатына қарай тәртіптілік,
Тәртіптілік жауапкершілік кінәлі адамға, тәртіптік жаза басқарушысының билігімен
Әкімшілік жауапкершілік-атқарушы билік органдарымен әкімшілік ықпалды кінәлі адамдарға
Белгілі адам, өзінің қызметіндегі міндетін атқару процесінде жіберген
Ең қатаң ықпал, қылмыстық жауапкершілікпен сипатталады, ол соттық
Заңды жауапкершілік-қазіргі қоғамда тәртіпті қорғауға, азаматтарды жауапкершілікпен заңды
Заңды жауапкершілікке-тәрбиелеудің маңызды, алғы шарты құқық бұзушыны, қоғамдық
Әскери адамдарға пайдаланатын заңды жауапкершілік, жалпы принциптер мен
Заңды жауапкершілік-маңызды және әскери құқық тәртібін қорғайтын құрал,
Заңды жауапкершіліктің жасалу сипатына байланысты тәртіптік, әкімшілік, материалдық,
1. Тәртіптік жауапкершілік. Тәртіптік жауапкершілікті бұзу салдарынан
жауапкершілік пайда болады. Оның үш түрі кездеседі:
-ішкі еңбек тәртібі ережелеріне сәйкес;
-бағыну тәртібіне байланысты салалардағы ережелерге байланысты қорғаныс;
-темір жол, су, әуе транспортының ережелеріне сәйкес.
2. Қылмыстық және әкімшілік құқықтық жауапкершілік заң
нормаларында көрсетілген құқық бұзушылықтар үшін қолданылады.
Қылмыстық және әкімшілік жауапкершілікке таратушы субъект болып
табылады.Қылмыстық жауапкершілік әр кез жекелік сипатқа ие болады.
Яғни, қылмыстық жауапкершілікке қылмыс жасаған адам ғана тартылады.
Әкімшілік жауапкершіліктің түрлері: ескерту, айыппұл, қатаң сөгіс.
3. Азаматтық құқықтық жауапкершілік құқық бұзушының өзге
мүддесіне байланысты келтірілген шығынды өтеу үшін заңды немесе
көрсетілген төлемді төлеу немесе зиянның орнын толтыруға байланысты
Жауапкершіліктің қай түрі болмасын құқық тәртібін қорғау, азаматтарды
Заңды жауапкершіліктің тәрбиелік ықпалының тиімділігін алғы шарты-құқық бұзушыны
Заңды жауапкершіліктің түрлерін оның жүзеге асырылу тәртібі, нысанымен
Сонымен, құқық бұзушылықты-құқық нормаларының, оның қағидаларын, ол жүктелген
1. Қажетті қорғану. Әркімнің жеке өміріне өзінің және
Қажетті қорғану арқылы азамат өзінің жеке басын, өмірін,
Қорғану қылмыстың түріне және қауіптілігіне сәйкес келсе ғана
2. Мәжбүрлі қажеттілік күйінде жасалған әрекет заңды және
- Егер төнген қауіптен сол сәтте қорғайтын мүддеге
- Егер келтірілген зиян бетін қайтарған зияннан әлде
Әдетте жасалған құқық бұзушылыққа байланысты жауапкершілікті тағайындау барысында
Сонымен, құқық бұзушылық жайында қандай ой қорытуға болады?
- Жеке адамның бостандығы, құқығы толық түрде қорғалғанда.
- Қоғамдағы тәртіптің жағдайы жақсарады, нығаяды.
- Қоғамның саяси, әлеуметтік, экономикалық, мәдени-идеологиялық
негізі дамып нығая түседі.
- Демократия дамып, кұқықтық мемлекет, азаматтық қоғам құруға
мүмкіндік туады.
Ендеше, қоғамдық тәртіп орнатудың басты жолы-түрлі әлеуметтік нормаларының,
Әлеуметтік нормалардың маңызды түрі-әдептік нормалар. Ол әдептік тәртіпті
Қоғамдық ұйымдардағы тәртіп те қоғам бірлестіктерінің нормаларымен қамтамасыз
Қорытынды
Мен өзімнің курстық жұмысымды аяқтай отырып, сәл ғана
Осы құқық бұзушылықтың әрбір жауапкершілік түрлері бар. Мысалы:
Әдетте жасалған құқық бұзушылыққа байланысты жауапкершілікті тағайындау барысында
Құқық бұзушылықты болдырмаудың бірден-бір шарты құқықтық және қоғамдық
Менің ойымша осы жауапкершіліктер конституция нормаларына сай келеді.
Мен осы тақырыпты таңдап алған себебім, мемлекет жэне
Қолданылған қайнар көздер тізімі
1. Жоламан Қ.Д. Мемлекет және құқық теориясы.-Алматы, 1999-320
2. Баянов Е. ҚР мемлекеті мен құқықтық негіздер.-Алматы,
3. ҚР қылмыстық кодексінің 2 бабы
4. ҚР конституциясының 14 бабы
5. Азаматтық кодекс 1 баб 1 тармақ
6. Табанов С.А. Құқық теориясы мен сот жүйесінің
7. Адарбеков Т. мемлекет және құқық теориясы.-Алматы, 2003-328
8. Шығыс жинағы Зт, 36
9. Сапарғалив Г.С. Основы государства и права Казахстана.-Алматы,
10. Сапарғалиев Г.С., Ибраева А.С. Мемлекет және құқық
Алматы. Жеті жарғы, 1997-320 бет
3
Азаматтық құқық бұзушылық
Құқықбұзушылық, онымен күрес
Меншікті иеленудің меншік құқығын қорғау
Құқыққа сәйкес мінез-құлық, құқық бұзушылық және заң алдындағы жауаптылық
Құқық бұзушылық және заңды жауапкершілік туралы ақпарат
Құқық бұзушылық және оның алдын-алу жолдары
Заңды тұлғалардың әкімшілік жауапкершілігі
Құқық бұзушылыққа қолданылатын заңды жауапкершілік
Құқық бұзушылықтың құрамы
Құқық бүзушылық туснігі оның белгілері,құрамы түрлері