Мұнай эмульсиялары
Кіріспе...........................................................................................................
Андатпа.........................................................................................................
1 Техника-технологиялық бөлім
1.1Кен орын туралы жалпы мәліметтер.....................................................
1.2Игерудің I-объектісі ...............................................................................
1.3 Игерудің II-объектісі..............................................................................
1.4Игерудің III-объектісі.............................................................................
1.5Мұнайды өңдеуге дайындаудың негізі.................................................
1.5.1Мұнай дегазациясы..............................................................................
1.5.2 Мұнайды тұрақтандыру......................................................................
1.5.3 Мұнай эмульсиялары..........................................................................
1.5.4 Мұнай эмульсияларын бұзу әдістері................................................
1.5.5 Мұнайды сусыздандыру....................................................................
1.5.6 Мұнайды тұзсыздандыру...................................................................
1.5.7 Электротұзсыздандыру құрылғысының негізгі түрлері.................
1.6 Мұнайды бірінші ретті дайындаудың технологиялық сызбасы.......
1.6.1 МДҚ құрылғысының технологиялық процесінің сипаттамасы....
1.6.2 Технологиялық сызбаның сипаттамасы..........................................
1.6.3 Жұмыстың резервтік сызбасы.........................................................
1.6.4 Реагент-деэмульгаторды дайындау және айдау сызбасы.............
1.6.5 Аппараттарды өнімнен және бұқтырмаларды орнату..................
1.7 МДҚ-ның жұмыс регламенті..............................................................
1.7.1 МДҚ цехының жалпы сипаттамасы ...............................................
1.7.2 МДҚ құрылғысының жұмыс істеу режимінің технологиялық нормалары....................................................................................................
1.7.3 Технологиялық процесті бақылау.МДҚ құрылғысының дабылы және жұмысты тоқтату
1.7.4 МДҚ құрылғысын іске қосу және өшіру тәртібі............................
1.8 Электродегидратор есебі.......................................................................
1.8.1 Есептің шарты.....................................................................................
1.8.2 МДҚ құрылғысының өнімі................................................................
1.8.3 Материалдық және жылулық баланс...............................................
1.9 Мұнай эмульсияларын жылыту блогының есебі...............................
1.9.1 Жылытушының механикалық есебі................................................
2 Экономикалық бөлім
2.1 Қабат қысымын ұстау жүйесіне кеткен жылдық өндірістік шығындар
2.1.1 Энергетикалық шығындар есебі.....................................................
2.1.2 Қосымша материалдар шығындар есебі.......................................
2.1.3 Мұнайды жинауға тасымалдауға және технологиялық дайындауға кететін шығындар.................................................................
2.1.4 Қабатқа жасанды әсер ету бойынша шығындар...........................
2.1.5 Еңбек ақы қорының есебі.................................................................
2.1.6 Күрделі жөндеуге кеткен шығындар...............................................
2.1.7 Экономикалық тиімділік есебі.........................................................
3 Еңбекті қорғау бөлімі
3.1 Мұнай мен газды жинау және дайындау кездегі қауіпсіздігі
3.2 Қорғаныс шаралары..............................................................................
3.2.1 Айырғыштар.......................................................................................
3.2.2 Резервуарлардың,сораптардың,мұнай жинау және газ жинау торларының жұмысының қауіпсіздігі.......................................................
3.2.3 Мұнай және газды дайындау қондырғыларының жұмысы кезіндегі техника
4 Қоршаған ортаны қорғау бөлімі
4.1 Технологиялық процесті қауіпсіз жүргізудің негізгі ережелері......
4.2 Технологиялық процесте мүмкін болатын ретсіздіктер...................
4.3 МДҚ құрылғысын апаттық өшіру......................................................
4.4 Түтін газдардың атмосфераға шығуы................................................
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Каспий теңізінің шельфін есептемегенде Қазақтандағы өндірістік категориядағы өндіріліп жатқан
Жалпы республика бойынша мұнай және газ конденсатын шығары 2000
Мұнай-газ кен орындары көбінесе Каспиймаңы мұнай-газ аумағында, Онтүстік-Манғышлақ, Торғай,
1 Техника-технологиялық бөлімі
1.1 Кен орын туралы жалпы мәліметтер
1966 жылы Забұрын кен орнында күнбезділік дөңестету жұмысына Астраханның
Алғашқы ашылған 1 ұңғыдан қабат сынау кезінде 914-916 және
1,4 ұңғыларымен ашылған өнімді горизонттарды анықтау мақсатында 5,6
Үшінші блоктағы 8 ұңғымен анықталған мұнай қабатының қорын жиектеу
Екінші блоктың 17,20 ұңғылары көмегімен көтерілістің он түстік қанатында
Мел және Юра шөгінділерінің төменгі қабаттарында мұнай және газ
№3 ұңғы триас шөгіні бойынша құрылымның көтерінкіленген бөлігінде бұрғыланған.
Кен орында 1989 жылы 30-шы маусым 30-шы тамызға дейінгі
теңгерілетін мұнай қоры - 14289 мың тонна;
өндірілетін мұнай қоры - 5972 мың тонна.
Кен орында 2000 жылдың 1-ші қаңтарына дейін 24 іздеу-барлау,
Игерудің фактілік көрсеткіштерінің жобалық шешімдермен сәйкес келмеуі салдарынан 1994
Кен орнында үш мұнай учаскесі анқталып игерілуде:
1. Оңтүстік-батыс қанат;
2. Оңтүстік-шығыс қанат;
3. Оңтүстік-шығыс қанатының перефереясы.
1994 жылы ПОЭН ЦНИЛмен құрылған Забұрын кен орнын игеру
а) игерудің бірінші объектісіне онтүстік-шығыс қанатының юра горизонттары (J2-I,J2-II,J2-III)
б) игерудің екінші объектісіне онтүстік-баттыс қанатының юра горизонттары (J2-IV,J2-V,J2-VI,J2-VII)
в) игерудің үшінші объектісіне онтүстік-шығыс қанатында анықталған триас горизонттарын
Игерудің III нұсқасы бойынша қабат қысымын қамтамасыз ету үшін
Объектілерді игеру 52 өндіруші және 10 айдамалы ұңғылармен жүргізілуі
Техникалық сызбаға сәйкес мұнайдың 146,6 мың тонна көлемінде
Кен орын 1988 жылы алты барлау ұңғыларымен (№17,19,21,23,32,36) игеріле
Игеруде үш объект бар. Бірінші жылдағы игеру, фактілік мәліметтер
1.2 Игерудің І объектісі
І мұнай объектісі бастапқы мұнай қорының шығарылымымен игеруге 1987
Бұл объект бойынша 2000 жылы 7947 тонна мұнай өндірілді.
Аталған объект құмның көп шығуымен белгілі, әсіресе сораптартардың бұзылуынан
2000 жылдың соңына І объектінің орташа тәуліктік дебиті –
Мұнайлы горизонттардың жату тереңдігі 300-360 метр аралығында ауытқиды, олар
1.3 Игерудің ІІ объектісі
Игерудің ІІ объектісі шығарылатын бастапқы мұнай қорымен механикаландырылған
Бұл объект эксплутациясы 16ұңғымен жүргізілген. Есепті жыл ішінде объект
Қабаттың мұнайлану қалындығының ең қуатты қабаты, №43 ұңғы ауданында,
Аталған объект құмның көп шығуымен белгілі, әсіресе сораптартардың бұзылуынан
2000 жылдың соңына ІІ объектінің орташа тәуліктік дебиті –46
Игеру басталғаннан бері 01.01.2001 жылы ІІ объект бойынша жиынтық
1.4 Игерудің ІІІ объектісі
ІІІ объект бастапқы мұнай қорының шығарылымымен игеруге 1986 жылы
Игерудің ІІІ объектісінің өнімінің құрамында парафин кездеседі, бұл НКТ-да
Аталған объектіні он үш жыл бойын эксплутациялаудан шығарылатын қордың
ІІІ объектіден басқа жалпы Забұрын кенорнының объектілерінің игерілуі жобадан
01.01.2001 жылға дейін Забұрын кен орнында барлығы 77 ұңғы
01.01.2001 жылға пайдалану қор 39 ұңғыны құрады, оның ішінде,
1997-2000 жылдары жалпылай жөндеумен (толық жөнделетін) пайдалануға № 19,23,2,79,45,44,42,77,80
01.01.2001 жылы бір ұңғының орташа дебиті 3,5тоннаға тең.
Газдық фактор
Сумен қанығу деңгейі
Мұнайдың меншікті салмағы
Құрамындағы парафин
Құрамындағы асфальтенді-
силикогельді шайыр
Құмдану коэффиценті
Кен орын, горизонттарға су құю арқылы, қабат қысымымен қамтамасыз
Майлы мұнайдың құрамындағы күкірттік-қышқылдық шайырдың үлесі 7% дейін жетеді.
Кен орынды игерілуі басталғаннан бері 777020 т мұнай және
Қазіргі уақытта неокомпттық «А» және «Б» горизонттарынан басқа игерілуде
Кен орынның игерілуі бастағаннан бері мұнайдың ең көп бөлігі
Техникалық сызбаға сәйкес 1988 жылы 29 ұңғы жұмыс істеп
Жобалық көрсеткіштердің факілік көрсеткіштермен сәйкес келмеуі, біріншіден, триас горизонттарында
Апт-неоком қабаты
Апт-неоком қабаты ІІ-ші және ІІІ-ші шоғырларда өнімдірек болады. Бұл
Сұйық заты бойынша сіңіруші тау жыныстары бұл қабатта көптеп
ІІІ-ші шоғырдағы құрылымының шығыс бөлігіндегі №10,43,36,64,35,22,30,31,63,16 ұңғыларында мұнай өнімділігінің
УКН - условный контур нефтеносности (шартты мұнайлылық нұсқасы).
Қабаттардың орналасу (түзілу) тереңдігі ІІ-ші шоғырда минус 903м, ал
Бастапқы қорлары: 639 мың т баланстық және 83 мың
І неоком қабаты
Бұл қабаттың айырмашылығы оның құмды-азды жыныстардан көбірек кездесетіндігі, олардың
Бастапқы қорлары: 546 мың т баланстық және 71 мың
ІІ неоком қабат ІІ неоком қабаты
Жалпы тиімділік қалыңдығы бұл қабаттың 4,5-22 м, мұнаймен қанығу
ІІ неокомптық горизонт бойынша ұңғылардың орналасу орындары өзгерді. Сөйтіп
1.01.2000 жылына пайдалану қор жобалық 69 данаға қарсы 59
Өндірілген бастапқы қорлардан сұрыптау жылдамдығы жобалық 5,5%-дың орнына 3,3%
Фактілік көрсеткіштердің жобалық мәндермен сәйкес келмеуін бұрғылау және пайдалану
Қосымша ұңғыларды бұрғылау және суық суды құюды арттырудан басқа,
20.05.1998 жылы №42 ыстық айдамалы ауыстырылған ұңғы бойынша
Шағылыатын ұңғылар бойынша:
2002 жыл– 25911 тн мұнай, 40236 тн су;
2003 жыл – 20026 тн мұнай, 34333 тн су;
2004 жыл – 19041 тн мұнай, 47252 тн су.
Жылу тасымалдаушы сұйықтықты құю бойынша тәжірибелі-өндірістік жұмыстарды жүргізу үшін
Ұңғылардың ортасында № 40 айдамалы ұңғы орналасқан. Ол 1998
Шағылысатын ұңғылар бойынша:
2002 жыл–32207 тн мұнай, 29952 тн су;
2003 жыл –33974 тн мұнай, 34159 тн су;
2004 жыл –39059 тн мұнай, 37585 тн су.
Жылытушы пештердің өшірілуі салдарынан 1999 жылының қараша айынан бастап
Қазіргі уақытта 245 м / тәулік көлемінде суық
Сызбада көрсетілгендей қараша айында шағылысатын ұңғылардың мұнай
№ 38 айдамалы. – 97,7 атм; № 40
Тпл = 32 °С;
№ 76 мұнай ұңғысы. – 75,4 атм, Тпл
№ 4 мұнай ұңғысы. – 74,6 атм, Тпл
№ 62 бақылау. – 85,3 атм;
№40, №42 ұңғылары бойынша 12.12.2004 жылына дейін жүргізілген қабат
1.1 кесте-Су айдау көлемін жоспарлық көрсеткіштері
Қазан 2004 ж. Қараша 2004 ж.
№ п/п № айдамалы ұңғылар №
жағылы-сатын ұңғылар Q мұнай тн/ай. Qсұйық-тық. м3/ай. Жұмыс күнде-рі
1 40 76 209,3 321,8 7 551 955 28
47 465 748,3 30 478,2 770 30
77 361,2 905,8 28 325,2 815,3 30
41 ПРС
15 301,5 691,5 30 230 521,7 30
86 209,1 830,1 30 214,7 811,5 30
84 470,5 786,8 30 192 395,7 30
39 401,5 890,2 30 390,2 880,2 30
79 248 936,4 31 211,9 801 30
43 286,5 1077,9 31 321,9 1211,3 30
35 136,4 985,5 31 113,4 857 30
2 42 85 316,2 594,4 31 141,9 268,6 30
78 97,9 1119,7 31 99 1099,7 30
45 596 1121,3 31 578,2 1085,4 30
1.2 кесте-Забұрын кен орнының жобалық және фактілік көрсеткіштерді салыстырудың
№
п/п Көрсеткіштер (жобалық/ фактілік) Өлшем бірлігі 2002 ж. 2003
1 Мұнай өндірісі мың тн 336/219,3 310/193,7 286/200,0
2 Мұнайдың жинақталған өндірісі мың тн 2100/1796,1 2410/1989,8
3 су өндірісі мың тн 364/299,5 390/296,4 356/363,6
4 Судың жинақталған өндірісі мың тн 1400/1270,7 1843,3/1567,1
5 Сұйықтық өндірісі мың тн 700/518,8 700/490,1
6 Сұйықтықтың жинақталған өндірісі мың тн 3520/3066,8 4256,4/3556,9
7 Газ өндірісі млн.м3 15,5/8,7 14,3/9 13,2/9,3
8 Газ өндірісінің соммасы млн.м3 93,8/80 108,1/89 121,3/98,3
9 Газ факторы тн/м3 /46,4 46/46,4 /46,4
10 Суланудың орташа жылдық деңгейі % 52/58 55,7/60 59,1/62
11 Ұңғыларға суды құю мың м3 540/620 700/700
12 Ұңғыларға жалпа құйылған су көлемі мың м3
13 Су құю арқылы таңдау компенсациясының соммасы % 48,1/67
14 Мұнай қайтарымының коэффиценті % 17,6/12,95 20,1/13,9 22,5/15,3
15 Бастапқы шығарылатын қордан мұнай өндірудің жылдамдығы % 6,5/4,04
16 Өндірілгені % 40,5/33,07 46,5/33,3 52/36,7
17 Пайдалану қоры ұңғы. 74/59 69/59 69/59
18 Ұңғылардан өндірудің атқарушы қоры ұңғы. 73/58 69/59 69/59
19 Айдау қоры ұңғы 12/11 17/11 17/11
20 Айдалмалы ұңғылардың атқарушы қорлары
12/8 17/11 17/10
21 Мұнай бойынша орташа тәуліктік дебит тн/тәулік 13,2/11,5 12,8/10,0
22 Сұйықтық бойынша орташа тәуліктік дебит тн/тәулік 27,4/24,1 29,4/22,6
23 Жаңа ұңғыларды еңгізу ұңғы /1
24 Жаңа ұңғылардан мұнай өндіру мың тн
25 Жаңа ұңғылардан мұнай өндірісі мың тн /4,3
26 игеру басталғанан бері ұңғыларға су айдау арқылы алынатын
1.5 Мұнайды өндеуге дайындаудың негізі
1.5.1 Мұнай дегазациясы
Жердің астынғы қабаттарынан өндірілетін мұнайдың құрамынды ағымды деп аталатын
Мұнай қабатының жоғарғы қысым жағдайында газдар мұнаймен
Бірінші топтың тәсілі газдың мұнайдан бөлінуі ұңғылардан ең жақын
Трапта бөлу процессін жүргізетін қысымның төмендігі салдарынан (1-2 атмосфералық
Көрсетілген әдіс қарапайымдылығымен ерекшеленеді, бірақ ол жанғыш газдың толық
Мұнай ұңғысының ауызында жоғары қысым ұсталынады. Ұңғыға өте жақын
Көпсатылы сепараттау әдісінің артықшылықтары:
мұнай құрамынан газ неғұрлым толығырақ бөлінеді;
мұнай тамшыларының газбен бірге атмосфераға кетуі қысқарады;
газды қысу үшін электроэнергиның шығыны азаяды.
1.5.2 Мұнайды тұрақтандыру
Көпсатылы өндірістік сепараттаудан кейін де мұнай құрамында С-С көмірсутегілердің
Газдардың және бензиннің жеңіл фракцияларының жоғалуын тежеу үшін, ауаның
МТҚ құрылғысының сызбасы №2 суретте көрсетілген. Өндірістік сепараттау құрылғыларынан
Газ Е-1ден отын жүйесіне бағытталады. Сұйық өнім -
Тұрақтандырылған мұнай сақтандырғыштың түбінен шығып, Т-1 жылу алмастыру
1.5.3 Мұнай эмульсиялары
Мұнайды өндіру кезінде көбінесе мұнаймен бірге қабат суы да
Бұдан да қатты кері әсер етушілер - хлоридтер.
Суды және тұзды (мұнайдан) мұнайды жер қойнауынан шығарғаннан кейін
Мұнай ұңғы бойымен қозғалғанда қабат суымен интенсивті түрде араласады.
Сыртқы түрі бойынша тұрақты эмульсиялар ақшыл сары түстен қара
Мұнай эмульсиялары көбінесе су мұнайда типіндегі эмульсия түрінде кездеседі.
Эмульсияның қалыптасуы сұйықтықтың сыртқы қабатының қасиетіне байланысты. Сұйықтықтың сыртқы
Кейде қоспа заттарды аз концентрацияда еріту кезінде еріткіштің сыртқы
Тұтқырлы эмульсия, соның ішінде мұнай эмульсиясы да, өзара
Егер де екі араласпайтын сұйықтықтар дисперсияланатын күйде болса және
Эмульсияның құрылуы мен тұрақтануына көмектесетін қоспа заттарды эмульгаторлар деп
Эмульсияның сипаты эмульгатордың қасиеттеріне байланысты. Шикі мұнайда негізнен су
Мұнай қышқылдарының алюминнит, кальций, магний және темір сабыдары да
Эмульгатордың екі типінің қасиеттерін қолдана отырып эмульсияның типін ауыстыруға
1.5.4 Мұнай эмульсияларын бұзудың әдістері
Мұнай эмульсияларын бұзу механизмі бірнеше сатыдан тұрады: су глобуларының
Эмульсияны бұзу үшін өндірітік тәжірибеде келесідей процесстер қолданылады:
механикалық - фильтерлеу, ультра дыбыспен өндеу;
термикалық - мұнайды судан жылту және тұратандыру, ыстық сумен
электрлік - айнымалы және тұрақты электр өрісінде өндеу;
химиялық - әр түрлі деэмульгаторлармен өндеу;
Араластыру және электр өрісінің әсер етуі су глобулаларының соқтығысу
Су ерітінділерінде деэмульгаторлардың әсер ету сипаына қарай олар ионактивті
Соңғы уақытқа дейін мұнай эмульсияларын бұзу үшін анионактивті деэмульгатор
Қазіргі уақытта әртүрлі ионогенді емес деэмульгаторлардың қолданысы кеңеюде, олардың
Эмульсияны бұзудың ең кең тараған әдістері термохимиялық және электрлік
1.5.5 Мұнайды сусыздандыру
Өндірісте мұнайдан суды бөліп алудың ең онай әдісі -
1.5.6 Мұнайды тұзсыздандыру
Мұнайы терең сусыздандыру кезінде қабат суының құрамында тұз аз
Кейбір жағдайларда тұзсыздандыру үшін термохимиялық әдіс қолданылады, бірақ көп
Мұнайды тұзсыздандыру құрылғысының технологиялық сызбасы 4 суретте көрсетілген. Құрамына
Тұзсыздандырылған мұнай Э-2 ден Т-1 жылу алмастырушы, мұздатқыш арқылы
1.5.7 Электротұзсыздандыру құрылғыларының негізгі түрлері
Құрылғылардың басты аппараты - электродегидратор - кернеулігі жоғары айнымалы
Көлденең электродегидраторлар диаметрі 3м, биіктігі 5м және көлемі 30м
Шар тәріздес дегидраторлар көлденең дегидраторларға қарағанда өнімділігі жағынан 10-15
Соңғы жылдары біздің елде және шет елдерде горизонталды электро-дегидраторлар
Горизонталды электродегидраторларға шикізат аппараттың бойымен орналасқан горизонталды маточник арқылы
Сонымен қатар, горизонталды электродегидраторларда судың ірі тамшылары электродаралық кеңістікте
Әртүрлі конструкциялы электродегидраторларды салыстыра отырып, горизонталды аппараттың артықшылығы күдіксіз
Тұзсыздандыру режимі. Тұзсыздандыру процессінің температурасы мен қысымы аппарат құрлысына
Мұнайға деэмульгатордың бірқалыпты берілуі де аса маңызды. ЭЛОУ құрылғыларына
Сонымен қатар мұнайға сілті де құйылады. Ол тұзсыздандыру кезінде
1.6 Мұнайды бірінші ретті дайындаудың технологиялық сызбасы
Ұңғыдан өндірілетін эмульсия мұнайдан, қабат суынан және жанғыш газдан
Мұнайда аз мөлшшерде шайыр, асфальтендер және әртүрлі мөлшерде ерітілген
1.6.1 Мұнай дайындау құрылғысының технологиялық процесінің сипаттамасы
1.6.2 Технологиялық жүйенің сипаттамасы
МДҚ-ң технологиялық процессі келесі сызба бойынша жүргізіледі (8 сурет).
Айырғыштар сұйықтық деңгейін, қысымды, сұйықтық деңгейінің шекті нормасын өлшейтін
С1-С3 айырғыштарында газсыздандырылған мұнай ыстырманың ауыстырушы торабы арқылы №2,4
№2,4 резервуарлардағы мұнайды сусыздандыру гравитациялық тұрақтандыру арқылы жүзеге асырылады.
УПС”є және УПСВ”2а” құрылғыларынан сулану деңгейі 15%
УПС”є және УПСВ”2а” құрылғыларынан және
Пешке мұнай кіретін құбырдағы мұнайдың қысымы ЭКМ аспабымен және
пештен мұнай шығу құбырындағы мұнайдың температурасы tmax = 60
мұнай бағытаушы құбырдағы қысым рmin = 0,2 МПа және
пеш арқылы мұнайдың шығыны Qmin = 300 м3/сағ болса;
пештен шығатын түтін газдардың температурасы tmax = 600-650
- пеш жанарындағы газ қысымы рmin =
пеш жанарындағы ауа қысымы Ну = 500 мм.вод.ст;
КИП аспаптарына түсетін ауа қысымы рmin = 0,1 МПа
Пеш жанарындағы жалынды бақылау.
Пешке берілетін газды апаттық жағдайда өшіру үшін газ құбырында
Горизонталды электродегидратор
Горизонталды электродегидраторлар келесіаспаптармен жабдықталған: сыртқы тізбектегі «А», «С» фазаларындағы
Апаттық жағдайларды алдын алу және технологияық процессті қауіпсіз жүргізу
тізбектің сыртқы фазаларындағы электр тогы өссе, Imax > 240
трансформатордағы электроток тізбегінің қысқа тұйықталуы болса;
өтпелі изоляторлар герметикасының бұзылуы және жоғары кернеудің кіру трабынан
электродегидраторда мұнайдан газдың бөлінуі кезінде;
электродегидраторларда қысым көтерілсе, pmax > 0,8 МПа;
тарнсформаторға қызмет көрсету алаңында есіктің ащық тұрған сәтте;
КИП аспаптарына түсетін ауаның қысымы минималды болса, pmin 1,3 м болса;
егер қысым pmax > 0,8 МПа болса;
«А» және «В» фазааралық кіру торабында май деңгейі көтерісе;
өтпелі изоляторлар герметикасының бұзылуы және «А», «В» фазааралық кіру
электродегидраторларда мұнайдан газ бөлінсе.
Апаттық дабыл іске қосылған кезде операторлық тақташада параметрдің көрсетілуімен
Сулану деңгейі 1% жәнетемпературасы t = 44 – 49
Ескертуші дабыл қысым pmax = 0,005 МПа, айырғыштардағы сұйықтық
С-3 УПСВ”Б” айырғыштарынан кейін газз ГС-3 айырғышына түседі.
ГС-4 газайырғыштан шыққан газ бөлек құбырлар арқылы ПТБ-10
Газ С1-6 айырғыштарынан газокомпрессорлік станцияға беріледі. Газ конденсатының және
УПСВ «Б» құрылғысынан газ бөлек құбырлармен С-7 айырғыш кеңейткіш
Тауарасты су ЭГ 1-4 электродегидраторларынан ыстырма арқылы РВС 10000
ЦНС 180(170 сораптары қысымды бақылау аспаптары - мұнай кірісінде
РВС-10000 № 2,4 технологиялық резервуарларға;
МДҚ-ң ЦНС 300(120 шикізаттық сорапардың қабылдағышына.
Қажет болған жағдайда технологиялық және тауарлық РВС-10000 №1-4 резервуарларының
жұмыс істейтін РВС-10000 № 2,4 резервуарларына,
ЦНС 300(120 шикізаттық сораптардың қабылдауына айдалады.
Шикізат С-8 «айырғыш-кеңейткіш» арқылы С-1-6 айырғыштарының, ГС-4 айырғыштарының СППК
Шикізат ЭГ1-ЭГ2 электродегидраторларының және ЭГ3-ЭГ4 электродегидраорларының сақтандырушы клапандарынан мәйкесінше
Сұйықтық дренаждалады:
- ГС1 айырғыштардан ЕП-4 жерасты сыйымдылығына,
- ГС2 айырғыштардан ЕП-12 жерасты сыйымдылығына.
Жөндеу жұмыстарын жасау және сальниктік тығыздықтың ағып кетуін дренаждау
Жөндеу жұмыстарын жасау және сальниктік тығыздықтың ағып кетуін дренаждау
ПТБ-10 пештерінің жылан түтіктерінен мұнай мыналарға босатылады:
ПТБ-10 №1-2 - ЕП1 жерасты сыйымдылықтарына,
ПТБ-10 №3-4 - ЕП9 жерасты сыйымдылықтарына.
ГС-4 айырғыштарда ұсталынған газ конденсаты ЕП-8 жерасты сыйымдылығына дренаждалады.
Өндірістік-нөсерлік кканализацияның ағымдары ЕП14-ЕП15 жерасты сыйымдылықтарына ағады. Жерасты сыйымдылықтары
Жерасты сыйымдылықтарының сұйықтық деңгейін реттеудің шегі: ЕП1-ЕП4 – Н
Сыйымдылықтардағы сұйықтық деңгейі бойынша ескертуші дабыл іске қосылады, егер:
Жерасты сыйымдылықтарынан сұйықтық батырмалы сораптармен шығарылып алынады:
ЕП1-ЕП4 сыйымдылықтарынан ЭГ1-ЭГ2 электродегидраторларынан шығатын тауарасты су жүретін құбырларға;
ЕП5 сыйымдылығынан ЦНС 300(120 № 1-5 сораптарының қабылдауына;
ЕП6-ЕП7 сыйымдылықтарынан РВС-10000 № 1-4 технологиялық резервуарларға;
ЕП9-ЕП12 сыйымдылықтарынан ЭГ3-4 электордегидраторлардан тауарасты суы шығатын құбырларға;
ЕП8 және ЕП13 сыйымдылықтарынан ЦА-320 агрегатымен автоцестернаға және УПСВ
1.6.3 Жұмыстың резервтік сызбасы
Мұнай УПСВ «Б» құрылғысынан БЕ1-БЕ2 буферлік сыйымдылықтарына беріледі.
Буферлік сыйымдылықтар сұйықтық деңгейін, қысымды, сұйықтықтың шекті деңгейін өлшейтін
Буферлік сыйымдылықтардағы қысым техникалық манометрмен және МС-П2 аспаптарымен бақыланады.
Буферлік сыйымдылықтағы сұйықтық деңгейі механикалық деңгейөлшегіштермен және УБ-ПВ деңгей
Сыйымдылықтардағы сұйықтықтың шекті-рұқсат етілетін деңгейі СУС-И аспаптарымен бақыланады. СУС-И
Ескертуші дабыл іске қосылады:
қысым рmin = 0,05 МПа и рmax
Сұйықтық деңгейі Нmin = 0,7 м және
Буферлік сыйымдылықтағы сұйықтықтың деңгейі бойынша апаттық дабыл Нmin =
Буферлік сыйымдылықтарынан мұнай ЦНС 300(120 № 1-5 сораптарына
Коллектордан мұнай ПТБ-10 № 1-4 пештеріне беріледі және мұнай
Мұнай ЭГ1, ЭГ2 электродегидраторларынан С1-С3 айырғыштарына, ал ЭГ3-ЭГ4 электродегидраторларынан
1.6.4 Реагент-деэмульгаторды дайындау және құю сызбасы
МДҚ құрылғысында мұнай ағымына реагент-деэмульгатор құю үшін көлемі V
Ш 5-25-3,6/15-1 алтылықты сорап реагент-деэмульгаторды сыйымдылықта сақтауға құю, сыйымдылықтардың
Құрылғыға реагент былай әкелінеді:
- отандық автоцестернамен және көлемі V = 50 м3
- көлемі V = 216 л импорттық
Мұнай құбырында реагент мұнаймен бірге беріледі. Реагент қоспасының дайындалуы
Мұнай БЕ1-БЕ4 буферлік сыйымдылықтардың алдындағы құбырлармен №1-4 реагент блоктарының
Таза реагент көлемі V = 6 м3 болатын сыйымдылықтан
реагент-деэмульгатордың мұнаймен ерітіндісі араластырушыдан БЕ1-БЕ4 буферлік сыйымдылықтардың алдындағы мұнай
1.6.5 Аппараттарды өнімдерден босату және бұқтырмаларды орнату
Жөндеу жасау жұмыстарын және сораптардың сальниктік тығыздықтың ағып кеткен
Жөндеу жасау жұмыстарын және сораптардың сальниктік тығыздықтың ағып кеткен
ПТБ-10 жылытушы-пештердің жылан түтіктері мұнайдан босатылады:
ПТБ-10 №1-2 ЕП-1 жерасты сыйымдылығына;
ПТБ-10 №3-4 ЕП-9 жерасты сыйымдылығына.
ГС-4 айырғыштардан шыққан сұйықтық ЕП-8 жерасты сыйымдылығына босатылады. ГС1,
- ГС-1 ЕП-4
- ГС-2 ЕП-2
ГС-3 айырғыштардағы газ конденсаты ЕП-13 жерасты сыйымдылығына босатылады. Жөндеу
Мұнай-газ айырғыштарында, газайырғыштарында, пештерде, электродегидраторларда, резервуарларда, буферлік сыйымдылықтарда және
1.7 Мұнай дайындау құрылғысының жұмыс істеу регламенті
1.7.1 Мұнай дайындау цехының жалпы сипаттамасы
Құрылыс жылдары:
Пайдалануға енгізу жылдары:
Құрылыс «Гипровостокнефть» институтының ( Самара қаласы) жобасы бойынша жүзеге
Мұнайды сусыздандыру бойынша МДҚ құрылғысының өнімділігі - 8,0 млн
Құрылғыда қарастырылғандар:
құрамындағы 0,2 - 0,5 % су масс. Және тұзы
Қысымы 0,0105 МПа дейінгі және 40 (С жоғары температурамен
Шикізатпен және тауарлы өнімдердің тәуліктік қорын қамтамасыз ету, сонымен
Апаттық түсіру және газдарды жоғарғы және төменгі қысымды
МДҚ-ң аппараттық жабдықталуы
буферлік сыйымдылықтар: V = 100 м3 – 4 дана;
жылытушы-пештер: ПТБ-10 – 4 дана;
электродегидраторлар: ЭГ-200-10-09Г2С “ХЛ” - 4 дана;
айырудың соңғы сатылы айырғышы: НГС-II-6-3000-09Г2С – 6 дана;
резервуарлар: РВС-10000 – 4 дана;
мұнай сораптары, блоктік: ЦНС-300(120 – 10 дана;
паркішілік айдау сораптары: ЦНС-180(170 – 3 дана;
реагенттік жабдықтар: БР-25-У1 – 4 дана;
реагент сақтауға арналған сыйымдылықтар: , V = 50 м3
газоайырғыштар: V = 16 м3 – 1 дана;
газоайырғыштар: V = 80 м3 – 2 дана;
сабын-су сораптары, блоктік.
сабын-су сақтайтын сыйымдылықтар: V = 100 м3 – 2
өртке қарсы арналған резервуарлар: РВС-700 – 2 дана;
блоктік компрессорлер: 4ВУ-5/9 – 2 дана;
факелдік жабдықтар: төмен қысымды факел ФНД, жоғарғы қысымды факел
Ғимараттар мен құрылыстар: әкішілік корпус; операторлық; өткеқарсы жабдықтар қоймасы,
Құрылғының резервуарлары ГВПС-2000 пенокамералармен, суландыру сақиналарымен жабдықталған. Құрылғы стационарлы
Құрылғы өртке қарсы дабылдық жүйемен жабдықталған және құрылғыда көлемі100
1.7.2 МДҚ жұмыс режимінің технологиялық нормалары
МДҚ жұмыс режимінің технологиялық нормалары регламент құрамына кіретін құжаттар
1.7.2 кесте-МДҚ құрылғысының технологиялық картасы
№ п/п Процесстердің, аппараттардың және параметрлердің құрылымы Аппараттың
1 2 3 4 5 6 7
1. Құрылғының
өнімділігі:
Сұйықтық бойынша –"– т/с 1375 7
Мұнай бойынша –"– т/с 950
2. Айырғыштар: С1-С3
Қысым –"– МПа 0,0 - 0,0105
МС-П2
Мұнайдың деңгейі –"– м 0,7 - 1,9
УБ-ПВ
Мұнайдың температурасы –"– (С 35
термометр
–"– % 20 дейін
3. ПТБ-10 жылтушы пешері: П1-П4
Температура:
Мұнайдың пештен кейінгі –"– (С 45 - 50
ТСМ-50М
Түтін газдардың –"– (С до 700
ТХА
Мұнайдың сулануы –"– (С 20 - 25
Қысым: –"–
Пеш кірісіндегі мұнайдың –"– МПа 0,40 - 0,80
ЭКМ,МТП
РДБК дан кейінгі газдың –"– МПа 0,005 - 0,05
ГРУ алдындағы газдың –"– МПа 0,1 - 0,25
Пеш жанар алдындағы
ДН-400-11
КИП аспабына түсетін ауаның –"– МПа 0,25 - 0,6
Пеш арқылы мұнайдың шығыны –"– м3/сағ >300
Норд-ЭЗМ
Реагент-деэмульгатордың шығыны
сепарол,R-11,дисольванның –"– г/т 15
ДПА, прогалиттің және басқалары. –"– г/т 20 - 25
1.7.2 - кестенің жалғасы
4. Электродегидраторлар: ЭГ1-ЭГ4
Қысым –"– МПа 0,3 - 0,8
МС-П2
«с/м» фазалар бөлінісінің деңгейі –"– м 0,5 - 1,3
УБ-ПВ
Мұнай температурасы –"– (С 45 - 50
термометр
ЭГ шығысындағы мұнайдың сулану деңгейі –"– %
Мұнай шикізаттарының құрылымын өзгертпей өңдейтін процестердің химиялық технологиясы
Курстық жобаның тақырыбы Мұнай өңдеу зауытында мұнайды тұзсыздандыру мен сусыздандыру қондырғысының технологиялық параметрлерін автоматты бақылау
Жаңажол мұнай газ кешенінінің 4 зауытындағы шикі мұнайды сусыздандыру процесінің автоматтандырылуын жобалау
Мұнай өңдеу технологиясы
Мұнай және мұнай өнімдерін тұзсыздандыру
Мұнай дисперстік жүйелерiнiң құрылымды-механикалық берiктiгiн анықтау
Суды зерттеу медотикасы
Эмульсия жіктемесі
Мұнай, газ және суды дайындаудың технологиялық үрдісі
Мұайды өңдеуге дайындау