Республиканың туристік потенциалын дамыту
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
«Маркетингжәне коммерция» кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Қазақстан Республикасындағы туризмнің дамуы.
Оқытушы:
Студент:
Мамандығы
Тобы
Жоспар
Кіріспе..........................................................................................3
І-ТАРАУ. Қазақстан Республикасындағы туризм саласын дамыту міндеттері ....................................................................................6
1.1 Туристік қызметті лицензиялау ережесі...........................6
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау…12
1.3 Туристтік қызметтің экономикалық көрсеткіштері
және тиімділігі....................................................................14
II - ТАРАУ. Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемалары және
2.3 Туризмды дамытудың негізгі бағыттары.........................26
ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................32
Әдебиеттер тізімі:.......................................................................33
Кіріспе
"Қазақстан-2030" стратегиялық бағдарламасында еліміздің келешектігі дамуына айқынды бағдар
Туризмнің қазіргі индустриясы табысы жоғары және серпінді дамып
Қазіргі туризм еңбекшілердің жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына
Дүниежүзілік туристік ұйым ДТҰ сарапшыларының берген бағасына қарағанда,
Жоғарыда аты аталған ТМД мемлекеттері көптен бері өз
ДТҰ, туризм жөніндегі мамандандырылған халықаралық ұйымдардың зерттеулерінің талдауына,
Қазіргі туризм - бұл әлемдік экономиканың қүлдырауды білмейтін
Туризм жалпы алғанда, мемелекеттің экономикасына үш оң нәтиже
1. Шетел валютасының қүйылуын қамтамасыз етеді және төлем
2. Халықтың жұмыспен қамтылуын көбейтуге көмектеседі. ДТҰ мен
3. Елдің инфрақұрылымын дамытуға жәрдемдеседі.
Туризм елдің тұтас аудандарының экономикасына белсенді әсер етеді.
Туризм жеке және үжымдық жетілдіру құралы ретінде жоспарлануы
Туризмнің жылдам және тұрақты өсуі, оның қоршаған ортаға,
Осы тұжырымдама туризм саласында тұтас мемлекеттік саясатты қалыптастыруда,
І-ТАРАУ. Қазақстан Республикасындағы туризм саласын
дамыту міндеттері
Туристік қызметті лицензиялау ережесі
Осы ереже «Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы» Қазақстан
-Қазақстан Республикасының заңнамасымен және осы ережемен белгіленген талаптарды
-Шетелдік заңды тұлғалар және олардың Қазақстан Республикасы аумағында
-Туристік қызметті (туроператорлық, турагенттік, экскурсиялық және туризм нұсқаушысының
-Лицензияның күші Қазақстан Республикасының барлық аумағында жүреді.
6. Өтінуші лицензия алғаннан кейін лицензия берілген кезден
2. Лицензия беру тәртібі мен шарттары
7.Лицензия мынандай туристік қызмет түрлерінің әрқайсысына беріледі:
-туроператорлық;
-турагенттік;
-экскурсиялық;
-туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуі.
8.3аңды тұлға- өтінушінің филиалдары мен өкілдіктері құрамында лицензияланады.Филиал
9. Заңды тұлға-өтінуші филиал немесе өкілдік ашқан жағдайда,
1О.Лицензия субьектіге немесе оның уәкілетті өкіліне сенімхат негізінде
11.Лицензия бір данада беріледі, лицензия жоғалған жағдайда, лицензиаттың
12.Тұлғаның аталуы Заңды, орналасқан жері өзгерген жағдайда, ол
1З.Лицензия «Лицензия туралы» Заңмен белгіленген мерзімге беріледі.
14.Лицензиардың басшысы не осыған уәкілетті адам лицензияға қол
15.Туристік қызметтің тиісті түрімен айналысу құқығына лицензия өтінушіге
16.Туроператорлық қызметті жүзеге асыруға лицензия алу үшін мынадай
-белгіленген нысан бойынша өтініш;
-лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;
-жарғының нотариалды куәландырылған көшірмесі;
-кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар
-меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін
-білімі және жұмыс өтілі туралы құжаттардың көшірмелерін қоса
-туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру
-туристік жолдаманың және туристік жарнамасының көшірмесі;
-экскурсиялық қызметке лицензиясы бар туристік ұйыммен шарттың көшірмесі
-жарнамалық-ақпараттық материалдар ;
-туристік бағыттардың тізілімі;
-туристерге қызмет көрсету бағдарламасы;
-«Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы» Заңның 17-ші бабының
-туристерге арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат.
17. Турагенттік қызметті жүзеге асыруға лицензия алу үшін
белгіленген нысан бойынша өтініш;
лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;
жарғының нотариалды куәландырылған көшірмесі;
кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар
меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін
білімі және жұмыс өтілі туралы құжаттардың көшірмелерін қоса
туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтык жауапкершілікті сақтандыру
туристік жолдаманың және туристік жарнамасының көшірмесі;
экскурсиялық қызметке лицензиясы бар туристік ұйыммен шарттың көшірмесі
жарнамалық-ақпараттық материалдар ;
«Қазақстан Республикасындағы туралы» Заңның 17-ші бабының талаптарына сәйкес
туристерге арналған кёлетін және баратын елі туралы ақпарат.
18. Экскурсиялық қызметті жүзеге асыруға лицензиялау үшін мынадай
белгіленген нысан бойынша өтініш;
лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;
жарғының нотариалды куәландырылған көшірмесі;
кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар
меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін
штаттағы немесе шарт негізінде тартылатын кәсіби даярланған адамдар
жарнамалық-ақпараттық материалдар ;
туристік бағыттардың тізілімі;
туристерге қызмет көрсету бағдарламасы.
19.Туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуін жүзеге асыруға лицензия алу
белгіленген нысан бойынша өтініш;
лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;тиісті кәсіптік дайындығын, біліктілігін
әзірленген туристік бағыттардың карта - сызбалары және сипаттамалары;
денсаулығының психикалық жай-күйі туралы және медициналық анықтама.
20.Өтінуші ұсынылған құжаттардың анықтығына Қазақстан Республикасының заңнамасымен бірге
21.Өтінушінің өткізген құжаттарында қамтылған мәліметтерді тексеру қажет болған
З.Біліктілік талаптары
22.Туроператорлық қызметті лицензиялау кезінде өтінушіге қойылатын біліктілік талаптары
жарғыда туристік қызметті негізгі ретінде бекіту;
кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар
меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін
білімі және жұмыс өтілі туралы құжаттардың көшірмелерін қоса
туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру
туристік жолдаманың және туристік жарнамасының көшірмесі;
экскурсиялық қызметке лицензиясы бар туристік ұйыммен шарттың көшірмесі
жарнамалық-ақпараттық материалдар;
туристік бағыттардың тізілімі;
туристерге қызмет көрсету бағдарламасы;
«Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы» Заңның 17-ші бабының
туристерге арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат.
23.Турагенттік қызметті лицензиялау кезінде өтінушіге қойылатын біліктілік талаптары
жарғыда туристік қызметті негізгі ретінде бекіту;кеңсеге арналған меншікті
меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін
білімі және жұмыс өтілі туралы құжаттардың көшірмелерін қоса
туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру
«Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы» Заңның 17-ші бабының
меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін
тасымалдаушымен шарттар;
туристік жолдама, турист жарнамасы;
туристерге арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат;
жарнамалық ақпараттық материалдар (жөнсілтегіштер, бөктемелер, бейнематериалдар, парақшалар, журналдар,
24.Экскурсиялық қызметті лицензиялау кезінде өтінушіге қойылатын біліктілік талаптары
кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар
штаттағы немесе шарт негізінде тартылатын кәсіби даярланған адамдар
әзірленген бағыттар мен экскурсиялар тақырыптары;
туристерге қызмет көрсету үшін меншікті немесе жалға алынған
25.Туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуін лицензиялау кезінде өтінушіге қойылатын
кәсіптік дайындығын, біліктілігін және туристік бағыттармен жүріп өту
әзірленген туристік бағыттар;
денсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтама.
4.Лицензия беруден бас тарту, лицензияны тоқтату, қайтарып aлy
26.Лицензия беруден мьша жағдайларда бас тартылады, егер:туроператорлық, турагенттік,
лицензия алу үшін қажетті құжаттардың барлығы ұсынылмаса. Лицензиар
лицензиялық алым енгізілмесе;
өтінуші біліктілік талаптарына сай келмесе;
өтінушіге қатысты оның осы қызмет түрімен тиым салынған
27.Турагенттік, туроператорлық, экскурсиялық қызметтерді және туризм нұсқаушысының қызметін
28.Егер заңнамамен белгіленген мерзімде лицензия берілмеген жағдайда немесе
29.Лицензия беруден негізсіз бас тартудан немесе өтінушінің құқығын
3О.Лизцензияны басқа заңды және жеке тұлғаларға беруге тыйым
31 .Лицензия өз күшін мына жағдайларда тоқтатады:
лицензияның қайтарып алынуы;
азаматтың кәсіпкерлік қызметін тоқтатуы, заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуы
32.Лицензияны қайтарып алу және оның күшін тоқтата тұру
ЗЗ.Лицензияның күшін тоқтату туралы шешімге лицензиат сот тәртібімен
34.Лицензияның қолданылуын тоқтата тұрудың себебтері жойылғаннан кейін лицензияның
5. Есепке алу және бацылау
35.Лицензиар берілген лицензиялардың бірыңғай есебін жүргізеді.
36.Осы ереженің сақталуын бақылауды лицензиар жүзеге асырады.
Лицензиар осы Ереженің сақталуын тексеруді Қазақстан Республикасының заңнамасында
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау
2001 жыл ішінде саяхат қызметін жүзеге асыратын 690
Саяхатшылар жалпы саны 1999 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда
1 -123047 Ұлттықтуризм 2000жыл. 2- 178166 Ұлтық туризм
3- 91228 Халықаралық туризм 2000 жыл.
4- 156232 Халықаралық туризм 1999 жыл.
5- 55687 Ішкі туризм 2000 жыл. 6-72088 Ішкі
Жұмыс істеп тұрған туристік фирмалардың ең көбі Алматы
2000-шы жылы туристердің көп бөлігіне жұмыс істейтіндер саны
Ірі кәсіпорындар санының үлесі артқанымен де, олардың қызмет
Ірі фирмалардың есептік жылдағы негізгі атқарған қызметі- алыс
Қазақстан Республикасының туристік фирмалар мен агенттіктер қызметінен түскен
Халықаралық туризм адамдардың елдер арасындағы қозғалысын білдіреді. Оның
Бей резидент туристердің көпшілігі сапарға шығу кезінде әуе
Резидент- туристер де көбінесе әуе транспортын таңдайды. Халықаралық
Жыл ішінде бейрезидент-туристердің негізгі бөлігі республикаға Германиядан -11194
Келген туристердің республикада саяхатта болуының орташа ұзақтығы 16
Республикаға келген туристердің (23868 адам) ТМД-дан тыс елдерден
Қазақстандық туристердің ТМД елдерінде сапарда болу ұзақтығы орта
2000 жылы ТМД-дан тыс елдерде болу ұзақтығы 5-6
Есеп берген мейманханалардың көпшілігі -138(87 пайыз) жекеменшік формасында.
Қонақүйлердің 2\3 бөлігі кәсіпорындар болып табылады, жұмысшылардың саны
2000-шы жылы қонақүйлерге бір уақытта орналасу орны 16389,
2000-шы жылы туристерге қызмет көрсету бойынша қонақ- үйлер
Кесте 3
Эксплуатациядан түскен табыс млн.теңге Қосымша қызметтерден түскен табыс
Барлығы млн.теңге Бейрези-
денттерден түскен табыс Барлығы млн.теңге Бейр- езидент-тер ден
Барлығы : 6976,5 3991,1 1474,4 885,1
Мейманхана-лары бар қонақүй 6532 3950,3 1377,6 884,3
Мейманханасы жоқ қонақүйлер 378,1 33,9 96 0,8
Студенттік жатақхана және таулардағы турбазалар 19,8 0 0
Кемпингтер 6,9 6,9 0,6 0
Басқа да тұратын орындар 39,7 0 0,2 0
Республика бойынша қонақүйлік кешендегі эксплуатациядан түскен табыс 6976,5
1.3 Туристтік қызметтің экономикалық көрсеткіштері
және тиімділігі
Туризмнің қалыптасуы мен дамуында оны сала ретінде анықтаушы
1. Туристік ағымның көлемі.
2. Тэуліктік туристік төлемнің орташа көлемі
3. Материалдық-техникалық базаның даму жағдайы.
4. Туристік фирмалар қызметінің қаржы-экономикалық көрсеткіштері
5. Халықаралық туризм дамуының көрсеткіштері.
Туризмнің материалдық-техникалық базасының жағдайы және дамуын сипаттайтын көрсеткіштер
Оларға жататындар:
мейманхана қорындағы төсек орны және басқада орналастыру құралдары;
тамақтану кәсіпорындарындағы орын саны;
ойын-сауық орындарының саны т.б. Төсек орын қорының күші
KT = CTx365 + Ccxt
Кт - төсек-орын қорының күші; Ст - қолданылатын
Алматы мен Алматы облысы аймағында 2000 жылы туристік
туристік күндердің саны;
елде болатын туристердің күнінің орташа мерзімі.
Туристік күндерді есептеу үшін келушілер санын, елге келетін
KT = CT x Кор
Кт - туристік күндер; Ст - туристердің саны;
Қазақстан Республикасының статистикасы бойынша туристердің болу мерзімінің орташа
2000 ж.= 228,3 х 16-3652,8
2001 ж. = 146,9 х 16= 2350,4
Бұл есептеуден көрінгендей 2001 жылы туристердің күні төмен,
Осы есептеулерге байланысты әр туристің бір тәулікте қанша
К2000 = 1876,42/228,3 х 10,5 = 86,3 мың
K2001 = 1340,3/146,9 х-10,5 = 65,8 мың теңге
Ал туристтердің қаржы шығару соммасын төмендегідей шығаруға болады.
Кжалпы сомасы= Кт х Кор (тәулікте)
Онда 2000 ж. Қж. сом = 863 х
Шығаратын қортынды туристердің бір тәулікте шығаратын қаржысының орташа
Төмендегі кестеде Қазақстан Республикасының туристік қызметінің экономикалық көрсеткішін
Кесте 1
Көрсеткіштер аты Өлшем бірлігі 2000 ж. 2001 ж.
(+-) %
1. Төсек-орын қорының қуаты мың 332304 403146 70242
2. Туристік күндер саны Тур/күн 3652,8 2350,4 -1302,4
3. Туристердің шығаратын қаржысының көлемі мың теңге 315236,64
Соңғы 10 жылдықта әлемдегі туризм саласы көп өзгерістерге
Мысалы: 1950 жылы әлемде 25,3 млн туристер болса,
Кесте 2
Әлемдік туризмнің даму деңгейі
1999-2001жж.
региондар Туристердің келуі млн. адам %-тік
өзгерісі Туризм түсімі АҚШ млрд. долл. %-тік өзгерісі
1999 2000 2001 99/0 0 00/01 1999 2000
Африка 21,5 23,2 24,9 7,4 7,5 8,3 9,0
Америка 115,4 118,5 120,2 5,4 1,4 112,7 118,8
Шығыс Азия және тынық мұхит регионы 87,5 88,0
Европа 350,2 361,5 '372,5 3,6 3,0 216,5 218,2
Таяу Шығыс 14,1 14,8 15,6 6,1 5,3 7,7
Оңтүстік Азия 4,3 4,8 5,1 5,1 5,0 3,9
Барлық әлем 594,1 610,7 652,2 3,8 2,4 435,1
Туризм, болып жатқан дағдарыстарға қарамастан тұрақты дамуда. Әлемдік
2001 жылғы көрсеткіштерге қарасақ АҚШ-тағы және Таяу Шығыстағы
- саяси және экономикалық дағдарыстарға қарамастан, туристтік секторда
- Аймақтар арасында бәсекелесудің күшейгені байқалады.;
- Жекелеген туристік компаниялардың капиталдарының шет елдік нарықка
- Туризм өндірісіне қызмет көрсетудің бірігуі жүріп жатыр.
Осы жағдайларға байланысты жаңа мыңжылдықтың алғашқы 10 жылдығы
- Халықаралық туризм қызметінің көрсеткіштерінің өсуі.
- Әлемдегі экономикалық және саяси жағдайлардың туризмге тигізетін
- Туризмнің анықтаушы факторлары әлеуметтік-демографиялық өзгерістер, электрондық хабар,
- Аймақтардағы туризм қызметінің дамуы Оңтүстік және Оңтүстік
Сонымен көптеген елдердегі туризмнің дамуына талдау жасай келе,
Тиімділік - түсінігі қандайда бір болмасын нақты тиімділік,
Экономикалық тиімділік - ол шаруашылық процессі белгілі бір
Ал, туризмнің экономикалық тиімділігі ұтыс табу. Ол:
- мемлекеттік масштабта туризмді ұйымдастыру;
- аймақтың халқына туристік қызмет көрсету;
- туристік фирмалардың өндірістік-қызмет көрсету процессі.
Туризмнің экономикалық тиімділігі қоғамдық еңбекті жалпы тиімділігі және
Критериялар алға қойған мақсатқа жету, оның дұрыс шешім
Қоғамдық өндіріс бүкіл қоғамның мүддесін қорғайтын болғандықтан, жалпы
Туризмдегі тиімділік проблемасын қарастырғанда жүйелі түрде қарау керек.
- әлеуметтік- тұрмыстық инфрақұрылымның салаарылық кешенді жүйесі;
- аймақ көлемінде жеке шаруашылық салалары;
- туристік шаруашылық субъектісі (туристік фирмалар).
Сондықтан да, туризмнің тиімділігін үш аспекте қарастырамыз: қоғамдық
Елдің экономикасына туризмнің жағымды ықпалы, туризм елде жан-жақты
Туризмнің экономикалық тиімділігі туризм елде халық шаруашылық кешенінің
Туризмде ұлттық табыстың үлесі Германияда 4,6%, Швейцарияда 10%.
Туристердің келген жерінде шығарған ақшасы табыс алып келеді,
Мультипликатор - таза ұлттық өнімнің тепе-теңдігінің ауытқуының арақатынасы,
М=Δ4ҰӨ/ΔТҰӨ ,
М - мультипликатор;
ΔТҰӨ - таза ұлттық өнім;
ΔИ - инвестициядағы бастапқы өзгеріс.
Осыдан шығады:
Туризмнің мультипликаторлық табысының қызметін төмендегідей мысал арқылы түсіндіруге
Табыс - ол фирмалармен кәсіпорындардың туристік қызмет пен
Туристерден түскен ақшаның жартысы салыққа, жинақтау қорын құруға,
Туризм әлемдік нарықта көзге көрінбейтін экспорт болып саналады.
II - ТАРАУ. Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемалары және
Туризм Қазақстан экономикасындағы қарқынды салалардың бірі, Халықаралық сарапшылардың
Туризм индустриясының мемлекеттік бюджетке түсіретін валюталық түсімі, орта
Халықаралық туризмнің үлесіне жыл сайын әлемдік экспорттың 7%
- кез-келген елде, Қазақстанда да туристік рекреациялық ресурстың
-туризмге тура немесе жанама салалардың және кәсіпорындардың дамуы;
- сыртқа шығу туризмнің елге шетелдік валютаны тартуы;
- аз мөлшерде шығын шығарып табыс табу;
- алғашқы өндіріс факторын қамтамасыз етудегі шығынның болмауы;
бизнестің дамуы;
- қызмет көрсету секторының өсуі;
- елдің әлемдік қауымдастыққа белгілі болуы және бет-бейнесінің
Қазақстанда 400-ден астам туристік фирмалар қызмет етеді, 80
Ал автомобиль транспортының ролі шекаралық тасымалдау мен саяхат
Теміржол көлігі «Қазақстан Теміржолы» 14 бағытта жұмыс істейді.
Ал орналастыру құралдарына келсек, көпшілігінің кабылдау мүмкіншілігі төмен,
Қазақстан туризмнің дамуына түрткі болған Президенттің бұл салаға
2001 жылы туристік бизнестегі ерекше жыл болды, туризмге
Туризмді дамыту үшін әлеуметтік-экономикалық фактордың ықпалы жоғары. Олардың
Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму деңгейі қазіргі кезде туризмнің жаппай
Туризмнің дамуын тежейтін факторлар төмендегі суретте көрсетілген.Сурет 1
Қазақстан Республикасында туризмді дамытуға кедергі ететін негізгі экономикалық
Бірқатар кедергілерден соң Қазақстан үлкен туристік биржаларға қатысты.
Оған ықпал ететіндер:
- еліміздің қолайлы геосаяси жағдайы. Батыс пен Шығыс
- саяси тұрақтылық, демократиялық қайта құру, экономикалық реформаның
- еліміздің тарихи- мәдениет мұрасының ерекшелігі;
- мұсылман, христиан, будда ескерткіштерінің болуы;
-Қазақстанның көп мәдениеттілігі, музей, мәдениет ошақтарының, фольклорлы- этнографиялық
- бос еңбек ресурстарының болуы (мамандар).
Туризмнің даму барысына Қазақстанның 1993 жылы ӘТҰ- на
Қазақстандағы туризмнің тарихи алғы шарттары біздің д.д.үшінші мың
Қазақстан тәуелсіздік алғанға дейін туризм басқада экономика салалары
Қазақстанда туризм өндірісінің дамымай қалуының бір себебі экономика
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін туристік қызметті реттеу мен
Бүгінгі күні біздің мемлекетімізде туризмді дамыту "Туризм туралы"
Туризм саласындағы халықаралық қатынастарды дамытуға жасалған қадамдардың бірі
Қазақстан Республикасынының Статистика жөніндегі агенттігінің 1999 жылғы дерегі
Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Павлодар, Оңтүстік Қазақстан облыстарьшдағы,
Тұтастай алғанда, 1999 жылы барлық меншік нысандарындағы кәсіпорындар
Республика бюджетінен түсетін жалпы түсімдердегі туристік қызметтен түскен
Туристік ұйымдармен 1999 жылы барлығы 228,3 мың туристке
Қазақстандық туристердің неғұрлым көп баратын жерлері: Ресей, Қытай,
Туристік қызметке жасалған талдау көптеген турфирмалардың сыртқа шығу
Сонымен бір мезгілде, шоп-туризм, ең алдымен, еліміздің бюджетіне
Бүкіл өркениетті дүние негізгі туристер ағынын өздеріне тартуға
Көлік. Бүгінгі таңда Қазақстанның халық аралық авиажелілерінің Германияға,
Автомобиль көлігі шекаралас мемлекеттерге шоп — туризмді ұйымдастыру
Негізгі темір жол тасымалдаушысы «Қазақстан теміржолы» республикалық мемлекеттік
Келешекте экологиялық жағынан таза қоғамдық туристік көлікті дамытуға
Орналастыру құралы. Туристік бизнесті шектеуші елеулі факторлардың бірі
Соңғы бес жылда 605 қонақ үй жабылды,1999 жылы
Облыс орталықтарында шетелдік келушілерге сапасыз туристік өнім берудің
Талдау көрсеткендей, туристік сыныптағы қонақ үйлердің
(2-3 жүлдызды немесе шағын және орташа мейманханалар) рентабельділігі
Кадрлармен қамтамасшз ету. Туризм дамуындағы түйінді мәселенің бірі
2.2 Туризмды дамытудың негізгі бағыттары
Мақсаттарымен міндеттерге сәйкес туристік саланы дамытудың мынадай негізгі
Туристік қызметті мемлекеттік реттеу.
Туризмдегі мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру туристік қызметті жүзеге
Туризмді кешенді дамытудың табысты іске асырылуын қамтамасыз ету
Республикалық және аймақтық деңгейлерде туризмді дамыту саясаты мен
Туристік индустрия саласындағы қарым-қатынасты ретке келтірумен жетілдіруге бағытталған
Сапалы туристік өнімнің ажырамас бөлігі ретінде туристерді қорғауды
Статистиканы және зерттеу қызметін жетілдіру;
Білім және оқу стандарттарын қоса алғанда, туризмге арналған
Туризм саласында мүдделі министрліктер мен ведомстволар, сондай-ақ мемлекеттік
Туризмді дамытудың нақты аудандарында жерді пайдалануды және құрылыс
Тарифтерді, туристік ұйымдардың, тасымалдау-шылардың қызметін лицензиялауды, туристік обьектлердің
Ел беделін қалыптастыру, қазақстандық туристік өнімнің маркетинг және
Халық арасында туризм құндылықтарын және қоршаған ортаны қорғауды
Халықтың түрлі әлеуметтік-демографиялық санаттарымен топтары арасында әлеуметтік туризмді
Визалық және кедендік рәсімдерді барынша оңайлату:
Мемлекеттің туристік көрнекті орындарын құру және қорғау;
Туризм инфрақұрылымының аса маңызды базалық компоненттерін жасау.
Туризм инфрацүрылымын дамытпу
Республикада жүзеге асырылып жатқан әлеуметтік- экономикалық өмірді реформалау
Ұлттық туристік өнім ерекшелігін ескеріп, тұрақты туристер ағынын
Жалпы пайдалану және туристік мүқтажды қанағаттандыру үшін жол-көлік
Ілеспе инфрақұрылымды: қолданыстағы және ықтимал туристік аймақтардағы сумен,
Туристік кешендерді, этнографиялық мүражай-ларды және демалыс аймақтарын құру;
Тарихи-мәдени және этнографиялық ескерткіштерді қалпына келтіру және мүражайға
Жыл бойы пайдаланылуын ескере отырып, туристік обьектілер жобаларын,
Маркетинг стратегиясын әзірлеу
Ұлттық туристік өнім және оны дамытудың әлеуметіне сәйкес
Маркетинг стратегиясын іске асыру мақсатында мемлекет мынадай міндеттер
Сапалы туристік қызмет көрсетуді ұсынатын туристік орталық ретінде
Қазақстанды ерекшелейтін сипаттамаларға және артықшылықтарға негізделген маркетингтік іс-шараларды
Қосымша мүмкіндіктер бере отырып, төлем қабілеті жоғары деңгейдегі
Жеке сектордың маркетингтік жұмысына қолдау көрсету;
Германия, АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Ресей, Қытай, Жапония және
Рыноктың жаңа сегментерін айқындауға бағытталған зерттеулер жүргізу;
Ел аумағында орналасқан көрнекті туристік орындар мен обьектілердің
Ғылыми негізделген өткізу элеуетін ескере отырып, республика аумақтарына
Жыл ішінде туристік инфрақұрылымның бірқалыпты жүктемесін камтамасыз етуге
Ұлттық, туристік өнімді жылжытудың жаңа ақпараттык технологияларын пайдалану;.
Туризмді дамытудың тұрақты сипатын насихаттау қажет.
Қазақстанның туристік бейнесін қалыптастыру
Жерлері Ұлы Жібек жолының учаскесінде сан алуан тарихи
Қазақстанның тартымды туристік беделін құру тиісті кең ауқымды
Беделді көтерудің негізгі іс-шаралары Қазақстанның туристік фирмаларымен агенттіктерінің
Туризмдегі халықаралық ынтымақтастық ЮНЕСКО және ДТҰ-ның Ұлы Жібек
Елдің туристік беделін қалыптастыруда республика аймақтарында және шет
Туристік ұйымдар мен Қазақстан Республикасының шет елдердегі дипломатиялық
Шетелде Қазақстан туралы сапасы жоғары полиграфиялық және аудиобейне
Туристік ағынды жөнелтуші елдердің туристік агенттіктері мен бұқаралық
Қолайлы туристік беделді құруға Қазақстанда халықаралық дәрежеде әртүрлі
Қазақстанның туристік беделін қалыптастыруда есепке алудың компьютерлендірген бірыңғай
Сондай-ақ, қонақжай республика беделін жасауға туристер жиі болатын
Елде халықаралық туризмді одан әрі дамытуды ынталандыру, мемлекеттің
Туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Қаіпсіздік туризмді дамытуға, ең алдымен келушілер ағынын көбейтуге
Туристің қауіпсіздігі мемлекет саясатына, турфирмалар қабылдайтын шараларға, сондай-ақ
Тұтынушыға туристік сапар барысында қорғау мен қауіпсіздікті қамтамасыз
Мемлекеттік органдардуристік ұйымдар мен халықаралық ұйымдар саяхатшылардың денсаулығы
Кадрлар даярлау мен ғылыми қамтамасыз ету
Қызмет көрсетумен байланысты және табыстылығы едәуір дәрежеде осы
Қазақстандағы тиімді туристік салаға сәйкес кадрлар элеуетін қалыптастыру
Жаңа буындағы «Туризм» мамандығы бойынша жоғары кәсіптік білімнің
Туристік кадрларды даярлауды жүзеге асыратын жоғары оқу орындарында
Мамандарды оқытуда олардың отандық туристік ресурстарды игеруіне, оларды
Орта арнаулы оқу орындарында бірінші деңгейдегі туристік қызметшілерді
Жалпы білім беретін оқу орындарында туристік сыныптар, секциялар
Бүдан бүрын таратылған балалар мен жас өспірімдер туризмінің
Ұлы Жібек жолының (1700км) қазақстандық учаскесіндегі туристік-рекреациялық қорларды
Қазіргі заманғы туризм индустриясын құру саланы дамыту проблемаларын,
Әлі күнге дейін ұлттық экономика теориясына туризм халық
Ең алдымен, Қазақстан Республикасының рекреациялық ресурстарын түгендеу және
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Жоғары аттестациялық
ЖАК-тың номенклатурасындағы және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым
Осы Тұжырымдама Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың негізгі мақсаттарын,
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезде Қазақстанда 270 лицензия алған туристік фирмалар
Қазақстан әлемде туристік бағытта элі де болса белгісіз
Қазақстанда Еуразияның қоғамдық және мәдениет орталығын жасау үшін
Туристік бет-бейнені қалыптастыру үшін туристік хабарлама орталықтарын ұйымдастыру,
Шет елдерде Қазақстан туралы жоғары сапалы полиграфиялық үнтаспаларды
Сонымен бірге Қазақстанда әлемдік деңгейде әр түрлі мәдениет,
Қазақстаннның туристік бет-бейнесін көтеруде Республика территориясына келіп кету
- туризмді экономиканың табысты салаларының біріне айналдыру.
- Республиканың туристік потенциалын дамыту.
-Мәдениет тарихын және табиғи байлықтарымызды сақтау және үтымды
-Туристік ресурстарды барлық халықтық қол жеткізу мүмкіншілігіне көңіл
- Халықты ынталандыру
- Мемлекеттік және жеке меншіктік туризм сферасының тиімділігін
- Орта және шағын кәсіпкерлерді дамыту.
Әдебиеттер тізімі:
Авдокушин Е.Ф. Международные экономические отношения: Учеб. Пособие.-М.: ИВЦ
Байгісиев М. Халықаралық экономикалық қатынастар: Оқу құралы -Алматы:
Бабин Э.П. Основы внешнеэкономической политики.-Учеб. Пособие.-М: ОАО Экономика,
Буглай В.Б., Ливенцев Н.Н. Международные экономические отношения -Учеб.
Доғалова Г.Н. Халықаралық экономика : Оқу құралы -
Друкер, Питер Ф. Нарық: топжарып, алға шығу: Практика
Кекенова А.Т. Сыртқы қарыз мәселелері және дамушы елдерде
Кешенова Б.А. Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары: Оқу
Қазақстан Республикасы Президенті мен Қазақстан Республикасы
Үкіметінің Актілер жинағы.-2000.- №12.-38-396.
Қазақстан Республикасы Президенті мен Қазақстан Республикасы
Үкіметінің Актілер жинағы,- 2001.-№3.- 10-33
Нормативтік құқықтық актілер бюллетені 2000, 2
Алрисаков М.Б.Введение в туризм 1999ж
Азар В.И.'Экономика и организация туризма' М.,1972ж
Азар В.И.,Туманов С.Ю. Экономика туристского рынка. М.,1998ж
Гуляев В.Г.'Туристские перевозки' М.,1998ж
Дурович А.П.,Копанев А.С Маркетинг в туризме: Учебное
Долматов Г.М.ТТравовые основы туристского бизнеса:Учебное пособие М.;1997ж
Ердавлетов С.Р. Теография туризма:история,теория,практика
А.;2000ж
Исмаев Д.К. Основы стратегии и планирования маркетинга в
иностранном туризме'-'Высшая школа по туризму и гостиночному
хозяйству М.; 1994ж
Қосымшалар:
Қазақстан туризмнің даму деңгейі
Кесте 1
Жылдар Барлық
туристер Туристердің
келуi
Туристердің шығуы Ішкі
туризм Экскурсиялық,қызмет көрсету
1996 195,3 10,1 87,9 97,3 30,7
1997 63,5 6,8 42,1 14,6 2,8
1998 477,8 23,5 418,0 30,3 9,5
1999 251,7 27,5 147,1 49,9 8,7
2000 228,3 50,1 145,7 53,7 7,2
2001 146,9 31,4 106,1 72,1 6,9
Қазақстаннан әлемнің мемлекеттеріне шығатын туристер саны (2002)
Кесте 2
Мемлекеттер Резиденттердің көрсеткіші
және үлес салмағы Резиденттердегі түскен құралдардың үлесі %
Қытай Республикасы 12913 (19,2%) 15,8 %
Чех республикасы 220 (8,7 %) 5,9 %
Қырғызстан 221 (4,4%) 4,5 %
БАЭ 4595 (6,8 %) 19,7%
Турция 20162(30,4%) 36,6 %
Германия 13110(19,5%) 14%
Барлығы 19 мемлекет 59333(100%) 100 %
32
Республиканың туристік потенциалын дамыту
ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ ТУРИСТІК - РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ДЕМАЛУ ЖЕРЛЕР ПОТЕНЦИАЛЫН ЗЕРТТЕУ
Алматы қаласындағы экономиканы мемлекеттік реттеу ерекшеліктері
Туристік - рекреациялық кешеннің құрылымы
Туристік қызметті жоспарлау мен ұйымдастыруда территорияның табиғи және мәдени әлеуетін пайдалану
Туристік ресурстарды игерудегі шетелдік тәжірибе
Қазақстан Республикасында белсенді туризмді дамытудың перспективаларын анықтау
Қазақстандағы туристік өнім
Туризм инфрақұрылымының тұрақты дамуы экологиялық аспектілері
Туризм индустриясындағы бизнес жоспардың мән – мазмұны мен ерекшіліктері