Бағалы қағаздар рыногы
Қаржы нарығы. Бағалы қағаздар және Қор биржасы
Мазмұны
Кіріспе
Қаржы нарығының мәні және оның құрылымы
Экономикадағы қаржы нарығының мәні
Қаржы нарығының көрінісі мен құрылымы
2 Бағалы қағаздар нарығы- қаржы нарығының
бөлігі
2.1 Бағалы қағаздардың ресурстары мен олардың мәні, қызметі
2.2 Бағалы қағаздардың жіктелуі
3.Қазақстан Республикасындағы қаржы нарығының
қызмет ету механизмі және оны жетілдіру
жолдары
3.1 Қор биржалары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қоғамдағы соңғы 6-7 жылда болған өзгерістер Қазақстан Республикасының
Нарық – күрделі, әрі жан-жақты қызмет атқаратын қоғамдық
Бағалы қағаз нарығының субъектілерінің қатынастары экономикалық- құқықтық механизмге
90- шы жылдардың экономикалық тәжірибесі дәлелденгендей шаруашылықты жетілдірудің
Эмитенттер, яғни әртүрлі бағалы қағаздар шығаратын шаруашылық субъектілері;
Инвесторлар, яғни уақытша бос ақша иелері – заңды
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары: брокерлер, дилерлер, инвестициялық
Инвестициялық компаниялары, сақтандыру компаниялары, зейнетақы қорлары және т.б.
Қор биржалары, депозитарийлер, клирингтік және басқа да қағаздарды
Осы күрделі құрылымдардың қызметін ұйымдастыратын, басқаратын және реттейтін
1. Қаржы нарығының мәні және оның құрылымы
1.1 Экономикадағы қаржы нарығының мәні
Қаржы нарығы- бұл, ең алдымен дербес экономикалық категория
Кез-келген субъектінің қаржы ресурстарына қажеттілігі және оны қанағаттандырудың
1. Бәсекенің дамыту мен монополизмді шектеу мақсатындағы материалдық
2. Қаржы ресурстарын қайта бөлудегі мемлекет рөлінің қысқаруы:
3 .Шаруашылқ жүргізуші субъектілер мен халықтың бағалы
Қайсы бір ел болмасын, оның экономикалық жүйесі ең
Мемлекеттік қаржы – бұл мемлекеттің өзіне міндетті қызметін
Экономиканың алғашқы буындарының қаржылары – бұл кәсіпорынның өндіріс
Халықтың қаржысы – бұл тұрғындардың еңбек ету, шаруашылық
Қаржы нарығы бағалы қағаздар, қарыз, валюта және капитал
Экономикалық реформа, кәсіпорындардың дербестігін арттыру және шаруашылық жүргізудің
Қаржы нарығы өзіне тән инфрақұрылымы және жаңа принципті
Бүкіл дүниежүзілік тәжірибе көрсетіп отырғанындай, нарықты экономикаға
Ақша ресурстарын бюджеттік пайдалану нарықтық пайдаланумен толықтырылуы қажет.
Қаржы нарығы жоқ жағдайда ақша –ресурстарын бюджеттік әдіспен
Бізге қаржы нарығын қалыптастыруда батыл қадамдар жасау міндеттері,
Қаржы нарығының көрінісі мен құрылымы
Нарық қазір өз алдында қызмет ететін жүйеге айналды
«Нарық экономикасы» - деген ұғым «өндіріс» «тұтыну» дегенді
Нарық экономикасындағы қаржылар ондағы нарық экономикасына, яғни сұраныс,
Мемлекет тарапынан экономикалық процестерді реттеу кез келген қоғамдық
Экономиканың қаржылық қатынастары әдетте екі нысанда- өзін өзі
Нарықтық экономиканы қаржылық реттеу- бұл макроэкономикалық тепе-теңдікке және
Нарықтық экономикадағы м емлекеттік қаржылық реттеуді жүзеге асырудың
Қоғам дамуының объективті экономикалық заңдарының іс-қимылын есепке алу.
Қоғамның барлық мүшелерінің түпкілікті мүдделерін білдіретін қоғам дамуының
Көзқарастарды білдіретін демократиялық жүйенің болуы және халықтың барлық
Шаруашылық қызметте қылықтың нормасы мен ережесінен шегіністі айқын
Нарықтық экономикадағы мемлекеттік қаржысын реттеудің нақтылы жүзеге асырудың
экономиканы құрылымдық жағынан қайта құру;
Басқарудың барлық деңгейлерінде және меншіктің барлық нысандарында шаруашылық
Нарықтық бастамаға, коммерциялық қызметтің, заңдағы ескертпелерден басқа қызметтің
Нарықтық экономикадағы қаржыны экономикалық, соның ішінде қаржылық нысандар
Нарықтық экономикадағы мемлекеттік қаржылық реттеу валюталық-қаржылық реттеудегі
2. Бағалы қағаздар нарығы – қаржы нарығының құрамдас
2.1 Бағалы қағаздардың ресурстары мен олардың мәні, қызметі
Қазақстан Республикасының жоспарлы экономикадан түбегейлі жаңа, нарықтық, мемлекет
Нарақтық экономика- адамзат өркениеттілігінің ең жоғарғы жетістігі және
Шаруашылықты нарық әдістерімен жүргізу қаржы нарығының мол мүмкіндігін
Біріншіден, айналымдағы қолма-қол ақша нарығы және қолма-қол ақша
Егер жалпы ұлттық өнім жылына 5 %
ұлттық өнім жылына сол 5 % -ке,
Екіншіден, несие капиталының нарығы, яғни қысқа және ұзақ
Үшіншіден, бағалы қағаздар нарығы. Бұл нарықтың кейбір белгілері
Бағалы қағаздар нарығы экономиканың кез-келген саласының өз қажетіне
Қаржы нарығына мемлекеттік үстемдікті жойған кезде, ол әкімшілік
Кәсіпорындар осы уақытша бос қаржысына коммерциялық банктердің
Акционерлік қоғамдар және олардың құрылтайшы пайдасы
Акционерлік қоғам (бұдан әрі – қоғам) деп өзінің
Экономикасы дамыған елдерде олар корпорациялар деп те атайды.
Жабық акционерлік қоғамдардың акциялары өзінің құрылтайшылары мен алдын
Жабық қоғам акционерлерінің осы қоғамның басқа акционерлері сататын
Акционерлері өздеріне тиесілі акцияларды басқа акционерлердің келісімінсіз иеліктен
Қазіргі уақытта ҚР- ның акционерлік қоғамдар туралы заңында
ААҚ төмендегі жағдайларға байланысты ашық халықтық қоғам мәртебесін
Халықтық қоғам мәртебесін алған қоғам акционерлерінің саны алты
Оның активтерінің мөлшері айлық есепті көрсеткіштің 200000 еселенген
Қоғам акцияларының бағалы қағаздар нарығындағы бағалануы тоқтатылса, яғни
Қоғам акционерлерінің саны жүзден аспаса, акционерлердің жалпы жиналысының
Қоғамдарды құрушылар құрылтайшысы пайдасы түрінде орасан көп
Құрылтай шарты мен жарғы қоғамының құрылтай құжаттары болып
Қоғамның құрылтай жиналысында айналған органдар қоғам мемлекеттік
Қоғамның жарғысы заңды тұлға ретіндегі қоғамның мәртебесін
Осымен қатар жарғыда қоғам акционерлерінің құқықтары, яғни қоғамды
АҚ- заңды тұлға. Оның органдары: акционерлердің жалпы жиналысы,
Акционерлердің жалпы жиналысының айрықша құзіретіне жататын
Қоғамның басқару органы – директорлар кеңесі. Оның міндетіне
Қоғам акционерлерінің жалпы жиналысының шешіміне сәйкес акционерлерге өз
АҚ- дардың көптеген құрылу жолдары бар. Олар –
Қайтадан ұйымдастырылатын қоғамның акцияларын, кейіннен жаңадан құрылатын қоғамдардың
Қоғамды ерікті түрде тарату туралы шешім несие
Өтелуге тиісті акциялар бойынша төлемдер бөріледі;
Артықшылықты акциялардың иелеріне оларға тиесілі акциялардың атаулы
Артықшылықты акциялардың иелеріне оларға тиесілі акциялардың атаулы құнын
Қалған мүлік барлық акционерлер арасында оларға тиесілі акциялардың
2.2 Бағалы қағаздардың жіктелуі
Қарыз міндеттемесінің анықтамасым бағалы қағаздар анықтамасымен тығыз байланыста.
1. Кіріс төлеу жөнінен қарызды және үлесті бағалы
2. Бағалы қағаздар шығарушысы (эмитенті) жөнінен де жіктеледі.
Қазыналық, немесе үкімет атынан Қаржы Министрлігі шығарған бағалы
Жергілікті әкімшіліктер мен олардың меншігіндегі кәсіпорын бағалы қағаздары.
Қаржы институттары мен корпорациялардың, яғни ашық түрдегі акционерлік
Банктердің бағалы қағаздары – олар депозиттік сертификаттар (салым
Кәсіпкерлердің бағалы қағаздары – олар коммерциялық вексельдер, фьючерстік
3.Бағалы қағаздар қай жерде сатылады деген сұраққа жауап
Ал ақша нарығы қаржы нарығының бір бөлігі,
Капитал нарығына 1 жылдан астам уақытқа шығарылған
Инвестициялық (капиталдық) бағалы қағаздар- капиталды жұмсаудың объектісі болып
Инвестициялық емес бағалы қағаздар- бұл тауар немесе басқа
Эмитенттің құқықтық мәртебесін, инвестициялық және кредиттік тәуекелдердің дәрежесін,
Мемлекеттік бағалы қағаздар- бұл мемлекеттің ішкі борыштың болуының
Муниципалдық бағалы қағаздар – биліктің жергілікті органдарының борышқорлық
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар- корпоративтік және жекеше қаржы
Қазіргі дүниежүзілік практикада өмір сүретін бағалы қағаздар негізі
Акциялар
Акция – үлесті немесе меншікті куәландыратын бағалы қағаз.
Акцияны шығару мына жағдайда болады:
Меншікті акцияландырғанда, яғни акционерлік қоғам құрып, оның жарғылық
Бар компанияны акционерлік қоғам ретінде қайта құрғанда;
Жарғылық капиталды қосымша молайтқанда.
Акция белгілі бір жағдайда акционерлік қоғамның өз капиталын
Акция бірнеше түрге жіктеледі . Бір жағынан, бір
а) Атаулы акция – иесі міндетті түрде корпорацияның
ә) Ұсынушыға арналған акция – иесінің аты- жөні
Ал басқару жағынан корпорацияға қолында атаулы акциясы
Корпорацияны басқаруға қатынасу құқығы бойынша жай және артықшылықты
Артықшылықты акциялар немесе (преференционалды) – меншік туралы ерекше
Артықшылықты акциялардың өзі, бірнеше түр тармағына бөлінеді. Оларды
Қатысушылар артықшылығы- өз иемденушісіне үстеме пайданы бөлуге
Қатыспаушылар акциясы- иесі еш уақытта белгіленген деңгейден
Облигациялар
Облигация - деп эмитенттің белгілі бір шартты
Облигация мерзімдік қарыз міндеттемесі болғандықтан оның кепілі болып
Облигация иемденушісі корпорацияға несие беруші болып
Облигация иемденушісіне сыйақы төленеді. Оның мөлшері бекітілген және
Басқа несие беруші сияқты, облигация иесінің дауыс беру
Облигация бойынша сыйақы корпорацияның шығынына жатады. Ол салық
Облигация бойынша мезгіл – мезгіл төленетін сыйақы түріндегі
Номиналы деп облигацияның бетінде көрсетілген ақша сомасын айтады.
Купондық мөлшер – жыл сайын эмитент төлейтін облигацияның
Өтеу күні – компанияның сатып алушыға облигацияны номиналына
Эмиссия шарты – ашықтан – ашық облигация шығару
Ең аз өтімділік
Борыштың ақырғы деңгейі
Активтерді сатуға тыйым салу
Төленетін дивиденд мөлшерін шектеу
Облигациялар атауы, сондай-ақ ұсынбалы, пайыздық және пайызсыз
Агенттік облигация
Ипотекалық облигация
Қамтамасыз етілген облигация
Ішкімемлекеттің және жергілікті қарыздардың облигациялары
Мемлекеттік емес облигациялар
Кәсіпорындардың облигациялары
Агенттік облигация- қаржы агенттігі шығаратын облигация.
Ипотекалық облигация- жылжымайтын мүліктермен қамтамасыздандыру шартымен шығарылатын, ипотекалық
Қамтамасыз етілген облигация- эмитент міндеттемелерін орындау эмитент
Ішкімемлекеттік және жергілікті қарыздарды өткізуден алынған қаражаттар тиісті
Кәсіпорындардың обоигациялары олардың жарғыларына және қолданыстағы заңдарға сәйкес
Бағалы қағаздар құрамында мемлекет тарапынан, халықтан және заңи
Вексель – қарызды өтеудегі заңды түрде бекітілген төлем
Коммерциялық (немесе сауда) вексель тауарларды сату және сатып
Несие келісімдерінің ақшалай түрін рәсімдеу қаржы вексельдері
Опцион- шартқа енгізілген мерзімдік талапты көрсетілген бағалы қағаз.
Бағалы қағаздардың туынды түрлерінің бірі- варрант. Варант-
Бағалы қағаздардың келесі тобына қаржы нарығы
Қазыналық вексельдер- қаржы министрлігі шығаратын қысқа мерзімді облигациялар.
Депозиттік сертификат- ол эмитенттің мерзімді салымын алғандығын куәландыратын
Чек- заңды түрде бекітілген ақшалы құжат. Ол қаржы
Чектер бірнеше түрге бөлінеді:
Атаулы чектер. Оны чек беруші белгілі- бір адамның
Ордерлі чектер. Олар жеке немесе заңды тұлғаларға
Иесі ұсынушы чектер. Ол бойынша көрсетілген сома
Боналар- мемлекеттік қазынашылық, муниципалдық органдар, мекемелер, фирмалар шығаратын
Мемлекеттік бағалы қағаздармен жасалатын операциялардың инвесторлар үшін тағы
Мемлекеттік орта мерзімді қазынашылық валюталық міндеттемелер (МЕОКАВМ) ҚР-
Республикалық бюджеттің тапшылығын қаржыландыру үшін пайдаланатын қаржы
Кесте №1
Бағалы қағаздар рыногы
Мемлекеттік бағалы қағаздардың бастапқы рыногы
Есепті кезеңнің аяғында айналымда тұрған
Атаулы құны бойынша Рыноктық құны бойынша Атаулы құны
2004 2005 2006
Мемлекеттік бағалы қағ-р
барлығы 281239 280286 476082 468547 693425 680269
Қазынашылық міндеттемелер,
Барлығы
108578 108462 165806 165651 231506 230471
МЕҚҚАМ 2603 2487 5481 5326 22220 21185
МЕИҚАМ 7863 7863 5631 5631 2797 2797
МАОКО - - 2950 2950 961 961
МЕОҚАМ 68857 68857 151744 154744 205528 205528
МЕАҚАМ -10ЖЫЛ 29255 29255 - - - -
ҚР Ұлттық
Банктің ноттары
65166 64267 205681 198551 407668 396121
Еурооблигация 101140 101140 93743 93743 45500 45500
Жергілікті атқару
органдардың
Мемекеттік БҚ 6355 6417 10852 10602 8751 8177
2-кесте
Төленген сыйақылардың (мүдделердің) сомасы
Атаулы құны бойынша Рыноктық құны бойынша Атаулы
Рыноктық құны бойынша
2004 2005 2006
Мемлекеттік
Бағалы қағ-р- барлығы 27903 28870 35416
Қазынашылық міндеттемелер,
барлығы 8729 10599 12774
МЕҚҚАМ 121 208 656
МЕИҚАМ 605 853 461
МАОКО - 80 426
МЕОҚАМ 4645 6751 11231
МЕАҚАМ-10 ЖЫЛ 3358 2707 -
Қр ҰЛТТЫҚ
Банктің ноттары 2007 8540 11071
Еурооблигациялар 16752 8815 10784
Жергілікті атқару
Органдарының
Мемлекеттік БҚ 415 916 787
3.Қазақстан Республикасындағы қаржы нарығының қызмет ету
Бағалы қағаздардың эмиссиясы және айналысқа шығарылуы. Бағалы қағаздар
Бағалы қағаздардың эмиссиясы – бұл жарғылық капиталды қалыптастыру
Бағалы қағаздарды айналысқа шығару – эмиссия – бұл
Бағалы қағаздардың эмиссиясы:
акционерлік қоғам құрған кезде және акцияларды оның құрылтайшылары
акциялар шығару жолымен акционерлік қоғамның бастапқы жарғылық капиталының
облигациялар және басқа борыштық міндеттемелер шығару жолымен мемлекет,
Эмиссиялық бағалы қағаздар – бұл бір эмиссия шегінде
Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаз -
Эмиссиялық бағалы қағаздар шығару - эмитенттің эмиссиялық
Эмиссиялық бағалы қағаздарды (акцияларды, облигацияларды) шығаруды жарияланған жарғылық
Бағалы қағаздардың эмиссиясы бағалы қағаздардың бастапқы рыногында жүзеге
Бағалы қағаздардың бастапқы рыногы көбінесе Мемлекттік бағалы қағаздардың
Алғашқы мемлекеттік бағалы қағаздар үш айлық қазынашылық міндеттемелер
1998 жылы қайта қаржыландыру мөлшерлемесі бойынша бюджет тапшылығын
1999 жылы сәуірде теңгенің еркін өзгермелі айырбас бағамының
МБҚ рыногының дамуы сандық өсуімен ғана емес, сонымен
Сыртқы борышқа қызмет көрсету үшін Қаржы министрлігі еврооблигацияларды
2002 жылы Ұлттық банк нотталары шығарылымының көлемі номиналдық
Мемлекеттік бағалы қағаздардан басқа бастапқы рынокта мемлекеттік емес
Корпорациялық бағалы қағаздар нағыз пайдалы, бірақ сонымен бірге
Мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағазды шығарудың, оларды тікеудің, орналастырудың,
Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмиссиясы бағалы қағаздар
Инвесторлар- өз қаражаттарын бағалы қағздарға салуды- инвестицияны жүзеге
Эмитенттер- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес эмиссиялық бағалы қағаздар
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары- өз қызметін акционерлік
Брокер- бағалы қағаздар нарығының клиенттің тапсырмасы бойынша, соның
Дилер- бағалы қағаздар нарығының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында
Кастодиан- бағалы қағаздар нарығының қаржы құралдарыың және клиенттер
Орталық депозитарий – бағалы қағаздар нарығының қаржы құралдарымен
Андеррайтер- бағалы қағаздар нарығының брокерлік- диллерлік қызметті жүзеге
Сауда- саттықты ұйымдастырушы- қор биржасыдан тыс бағалы қағаздар
Бағалы қағаздар нарығының өзін- өзі реттейтін ұйымы- бағалы
Биржадағы мемлекеттік және жекеше түрде болуы мүмкін, көпшілік
Аю- деп тауарлар бағасынан төмендегі қызмет ететін
Өгіз- тауар бағасынан қызмет ететін саудаға қатысушыны
Маклер- деп биржа мүшелері арасындағы мәмілелерді тіркеп және
Бағалы қағаздар нарығының қызметі және оның маңызы
Бағалы қағаздар нарығы басқа нарықтардан өзінің айрықша тауарымен
Бағалы қағаздар ақша капиталының немесе басқа материалды құндылықтардың
Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының құқықтық негіздері
Қазақстанда 1990-1994 жылдары бағалы қағаздар шығарып және олардың
Азаматтық заңдардың негіздері;
1991 жылдың 21 маусымдағы «Шаруашылық серіктестері және акционерлік
1991 жылдың 11 маусымдағы (Бағалы қағаздар айналымы және
1991 жылдың 13 қарашадағы Қазақ КСР-ның министрлер Кабинетінің
Жоғарыда аталған заңдар негізінде шығарылған басқа ережелер жиынтығы.
Мүлікті мемлекет меншігінен алу және жекеменшіктендіру арқылы акцияландыру,
вексельдер, банктік (депозиттік) сертификаттарды шығаруды және оларды айналымға
Өз тәжірбиеміз бағалы қағаздар нарығында мемлекеттің атқаратын рөлін
Сондықтан 1994 жылдың 20 наурызында Республика Президентінің «Бағалы
1995 жылдың сәуірінен Қазақстанда бағалы қағаздар нарығын дамытудың
2003 жылдың шілдеде «Бағалы қағаздар нарығы туралы» Қазақстан
Бағалы қағаздар нарығының қалыптасуы алты жылдай уақытты алды
Бастапқы нарық
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар (МЕБҚ) нарығы:
бастапқы орналастыру секторы;
Сатып алу – сату секторы.
Корпорациялық облигациялар нарығы
Акциялар нарығы:
МЕБҚ- мен жасалатын репо- операциялар секторы
Мемлекеттік бағалы қағаздар секторы:
МБҚ-ны сатып алу- сату секторы;
МБҚ – мен жасалатын репо- операциялар секторы
Қайталама нарық
Қор биржасы
Биржадан тыс бағалы қағаздар нарығының баға белгілеу ұйымы
Басқадай сауда саттықты ұйымдастырушы.
3.1 Қор биржалары
Қор биржасы деген бағалы қағаздар сатып алынатын және
Қор биржасы (бағалы қағаздар сатады)
Валюта биржасы
Тауар биржасы
Еңбек биржасы
Қор биржасы- бағалы қағаздар нарығы, онда бағаларды
Валюта биржасы- көп мөлшерде валюталарды саудалау іске асырылады.
Тауар биржасы- бұл материалдар мен заттай объектілердің, яғни
Еңбек биржасы- ерекше тауар жұмыс күшін сатып алу-
Бағалы қағаздардың екінші реттегі рыногының қайнаған ортасы қор
Биржаның ерекше белілері.
Белгілі бір ережелермен сипатталатын қызметтері мен ұйымдық құрылымы
Биржа мынадай қызметтерді атқарады:
Құнды қағаздарды сатып алушы мен сатушыларды кездестіреді.
Құнды қағаздар курсын тіркейді, акция түрлері мен облигацияларға
Капиталдың бір саладан (кәсіпорыннан) басқа салаға ауысуының механизмін
4 Бүкіл елдің және жекелеген салалардың іскерлік белсенділігінің
Биржаны акционерлік қоғам ретінде, яғни жеке кәсіпкерлік шарт
Қор биржасы бағалы қағаздардың қайталама рыногының ұйымдастырушысы болып
Қор биржасы- АҚ –ның ұцымдық – құқықтық нысанында
1 Сауда жүйесін пайдалану және қолдау
2 Қор биржасының тізіміне бағалы қағаздарды енгізуге жорамалданып
3Қор биржасында айналысқа жіберілген бағалы қағаздар мен өзге
4 Өз мүшелеріне ұйымдық, консультациялық, ақпараттық және өзге
5 Бағалы қағаздар нарығы және өзге де қаржы
6 Банк заңнамасында белгіленген тәртіппен банк операцияларынң жекелеген
Биржаның негіз қалаушы қағадасы бағалы қағаздар нарығының өтімділігін
Бағалы қағаздар рыногының толыққанды қызмет істеуін қаласақ, онда
Біріншіден, бағалы қағаздарды алыпсатарлық потенциалды асатушылардың бағалы қағаздарға
Үшіншіден, алыпсатарлық бағалы қағаздар курсының тұрақталуына, олардың
Алайда бағалардың үлкен ауытқулары рыноктағы қағаздардың аздығын, сөйтіп
Айта кететін жәйт, қазіргі кезде Қазақстанда екі қор
Қорытынды
Қазақстан Республикасының қатаң түрде орталықтандырылған жоспарлы экономикадан
Қаржы рыногының жандануы корпоративтік бағалы қағаздарды- экономиканың нақты
Қазіргі кезде Республикада бағалы қағаздар нарығы қалыптасу шыңында.
Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығының ерекшелігі- кіші және
Еліміздің қаржы рыногында орныға бастаған қатынастарды реттеудің және
Аннотация
Менің курстық жұмысымның тақырыбы « Қаржы нарығы. Бағалы
Пайдаланған әдебиеттер саны – 15 .
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
А. Молдабекова «Нарықтық қатынастағы халықтың дамуы»
Б.А. Көшенова «Бағалы қағаздар нарығы» Алматы 1999
Б. Мәдешов « Нарықтық экономика теориясына кіріспе» Алматы
Б. Жүнісов, Ұ.Мәмбетов, Ү.Байжомартов «Нарықтық
5. Г.М. Осипова «Экономикалық теория негіздері» Алматы2002
6. Ғ.С. Сейітқасымов «Ақша несие банктер» Алматы
7. Мақыш Серік Биханұлы «Ақша айналысы және несие»
8. Мақыш Серік Биханұлы «Коммерциялық банктердің операцияларыә Алматы
9. Ө.Қ. Шеденов «Жалпы экономикалық теория»
Ү.Байжомартов
Б.А. Жүнісов
Б.И. Комягин
10.С .Райымқұлұлы «Экономикалық теория негіздері»
Г.Утимисова
Г. Жұманова
11. Қ.Қ. Ілиясов «Қаржы» Алматы 2005ж
С. Құлпыбаев
12.Статистикалық Баспасөз Бюллитень №1 Алматы 2004
13. Статистикалық Баспасөз Бюллитень №2 Алматы 2005
14. Қазақстан цифрларда Алматы 2005
15. Я. Әубәкіров «Экономикалық теория негіздері» Алматы 1998
4
Бағалы қағаздар рыногы
Бағалы қағаздар және қаржы рыногы
Бағалы қағаздар рыногының қатысушылары
Қаржы рыногы және қор биржасы
Бағалы қағаздар рыногы, оның мәні және белгілері
Қазақстан Республиксындағы бағалы қағаздар рыногының қалыптасу және даму проблемалары
Қаржы рыногы туралы ұғым
Қаржы рыногы және қор биржасы туралы
Бағалы қағаздар рыногы, онын мәні және негізгі белгілері
Бағалы қағаздардың эмиссиясы және айналысқа шығарылуы. Бағалы қағаздар рыногының қатысушылары