Ақша чектері
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 2
I-БӨЛІМ. АҚША ҚАРАЖАТТАР ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ 3
1.1 Ақша қаражаттар операцияларын есепке алудың мәні мен
1.2 Есеп айырысу шоты операцияларының есебі 4
1.3 Валюталық шот операцияларының есебі 9
1.4 Касса операцияларының есебі 13
1.5 Банктердегі арнайы шоттардағы ақшалай қаржылар есебі 18
1.6 Төлем карточкаларының есебі 23
1.7 Ақша қаражаттар қозғалысының есебі. 26
Қорытынды 29
Пайдаланған нормативті - құқықтық актілер және арнайы әдебиеттер
Кіріспе
Бухгалтерлік есеп нарық қатынастары жағдайында шаруашылық жүргізуші субъектілерде
Есепке алу мәліметтегі кәсіпорынның және оның құрылымдық бөлімшелерінің
Бухгалтерлік есепті халықаралық стандарттардың талабына сай жүргізу қазіргі
Ақша қаражаттардың есебін зерттеп бақылай отырып кез -
Бұл жерде тағы маңызды бір нәрсе -
I-БӨЛІМ. АҚША ҚАРАЖАТТАР ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ
1.1 Ақша қаражаттар операцияларын есепке алудың мәні мен
Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігі жанындағы «Бухгалтерлік есеп және
Барлық шаруашылық жүргізуші субьектілерде өндірілген өнімді сату барысында,
Осындай кәсіпорындар мен ұйымдардың, фирмалардың арасында алашақ және
1) ҚР Әділет
2) Шетелдік валютадағы қаражаттардың қолда бары мен қозғалысын
3) Бюджеттік мекемелерге, олардың бюджеттен тыс қаражаттары бойынша,
4) Республикалық бюджетте тұрған мекемелерге бюджеттік шоттарды;
5) Ұлттық банк мекемелеріндегі екінші деңгейдегі банктерге корреспонденттік
Ақшалай қаржылармен есеп айырысу операцияларының бухгалтерлік есебін жүргізу
1) Ақшамен есеп айырысу операцияларын толық және уақтылы
2) Субьектідегі ақшалай қаржылардың түгелдігін және оларды дұрыс,
3) Есеп айырысу, төлеу тәртібін бақылау, кәсіпорынның, ұйымның
Ақша қаражаттарының бухгалтерлік есебінің міндеттері:
1) Қолма қолсыз ақша аудару жолымен және қолма
2) Ақша қаражаттарының қолда бары мен қозғалысын және
3) Бөлінген лимиттерге, қорларға және сметаларға сәйкес ақша
4) Белгіленген мерзімдерге ақша қаражаттары мен есеп айырысудың
5) Кассадағы, есеп айырысу шотындағы және банктегі басқа
6) Есеп айырысу - төлем тәртібінің сақталуына, материалдық
1.2 Есеп айырысу шоты операцияларының есебі
Барлық шаруашылық субъектілер ақша қаражаттарын банктердің сәйкес мекемелеріндегі
Корреспонденттік шоттар - (банктер мен ұйымдардың) банктік операциялардың
Ағымдағы (есеп айырысу) және жинақ шоттары - жеке
Есеп айырысу шоты мынадай құжаттардың негізінде ашылады:
1) шотты ашу жөніндегі өтініш;
2) қойылатын қол таңбалары мен мөр таңбаларының үлгісі
3) субъектінің салықтық
4) мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің көшірмесі;
5) жарғы мең құрылтай шартының көшірмесі (егер құрылтайшылар
Есеп айырысу шотын ашқан шаруашылық субъектісі оның иесі
Ақшаларды қабылдауды, беруді және аударуды банк мынадай құжаттардың
1. Қолма-қол ақшаларды кассадан есеп айырысу шотына енгізген
2. Әртүрлі мақсаттар үшін кассаға алынғанда чек ресімделеді.
3. Басқа субъектілермен есеп айырысқанда төлем тапсырмасы жазылады.
4. Субъект
5. Шаруашылық істері жөніндегі комиссияның бұйрығы, сот органдарының
Субъектінің шотынан барлық төлемдер есеп айырысу құжаттарының банкке
Банктің көшірмесі есеп айырысу шоты бойынша талдамалы есептің
441 - шот бойынша төмендегідей шаруашылық операциялары жүргізіледі:
1. Өнімдер, жұмыстар мен қызметтер және сатып алушылар
2. Төлеу мерзімі басталғанда вексель берушінің вексельді өтеуі
3. Еншілес заңды тұлғалар берешекті өтеген Д-т
4. Жал, займ, қарыздар бойынша алынған %
5. Дебиторлық берешекті өтеген кезде Д-т
6. Аккредитивтердің, лимиттелген чек кітапшаларының пайдаланылмаған сомалары есеп
7. Ақшаны кассадан есеп айырысу шотына өткізгенде
8. Жарғылық капиталға салым ретінде құрылтайшылардан қолма-қолсыз ақша
9. Алынған несиелер мен займдардың сомасы есеп айырысу
10. Аванс алынды Д-т 411 К-т 661,662
11. Алдағы кезеңдер есебіне алынған ақы Д-т 441
12. Акцияларға, облигацияларға салымдар жасалды Д-т 141-144, 401-403
13. Болашақ кезеңдер үшін жалдық ақыны төлеу Д-т
14. Аванс берілген кезде (алдын ала төлем) Д-т
15. Аккредитивтерге қаражаттар есептелді, чек кітапшасы ашылды Д-т
16.Чек бойынша есеп айырысу шотынан қолма қол ақшалар
17. 3аймдар мен несиелерді қайтару (өтеу) Д-т 601-603
18. Акциялар бойынша дивиденттерді төлеу Д-т 621-622 К-т
19. Бюджетке салықтар аударылды Д-т 631,633,634 К-т 441
20. Еншілес, тәуелді, бірлесіп бақыланатын тұлғаларға, жеткізушілер мен
22. Айыппұлдарды, түсімақыларды, тұрақсыздық айыптарын төлеу Д-т 821
441- шотта көрсетілген операцияларды есепке алу үшін №2
Есеп айырысу шотын жабу оның иесінің өтініші бойынша:
- есеп айырысу шотын ашу
- субъектіні құрған органның шешімі бойынша;
- 3 ай бойы шотта қозғалыс болмаған
Шот жабылған жағдайда, сондай-ақ субьектінің атауы өзгерген кезде
Төлем тапсырмалары арқылы есеп айырысулар.
Төлем тапсырмалар тауарлы материалдық құндылықтар, орындалған жұмыстар және
Төлеуші белгіленген нысан бланкілерінде тапсырманы банкке ұсынады. Тапсырмадан
Төлем тапсырманы толтырған кезде келесі реквизиттері көрсетіледі:
- төлем тапсырма номері;
- төлем тапсырма күні;
- жеке идентификациялық код (ИИК)
- ақша аударушы коды (Код) және бенефициар
- бенефициар - ақша қаражаттарды алушы;
- ақша аудару жөнінде клиенттен тапсырма алатын банк
- банк бенефициар - ақша қаражаттарды келісім-шарт негізінде
- аударушының банктік идентификациялық коды (БИК)9
- филиалдар арасындағы айналымдар коды (МФО)
- төлем мақсатының коды - ҚРҰБ нормативті -
- бюджеттік сыныптау коды - салықтардың (төлемдердің) қайтарылуы
- валюталау күні - бенефициар банктік шотына ақша
Төлем құжатында еш бір түзетулерге жол берілмейді. Егер
1.3 Валюталық шот операцияларының есебі
Резиденттер арасындағы операциялар бойынша нормативті актілермен қарастырылған жағдайлардан
100 мың АҚШ доллар эквиваленттен асатын сомада мүліктердің
- 120 күннен астам резидент еместерден
- экспорт-импорт мәмілелерін резидент еместермен
- Қазақстан Республикасына резидент еместердің тікелей және портфельді
- Интеллектуалды меншік объектілеріне түгел
- Жылжымайтын мүлікке меншік құқығына иемденуінің резидент еместердің
Аталған операциялардың тіркелімі сәйкес келісім-шартты (кредиттік немесе инвестициялық
Заңды тұлғалар - резидент емес тұлғалармен заңды тұлға
- экспортты валюталық түсім;
- жарғылық капиталға үлес;
- резидент еместердің қаржылық көмегі (гранттар);
- өкілетті банктердің, шетел банктердің,
- өкілетті банктер мен өкілетті ұйымдар арқылы ішкі
Орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтерге шетелдік валюта, яғни
Шаруашылық субьектілері ақша қаражаттарын пайдаланады және әртүрлі мынадай
1) ұлттық;
2) еркін айырбасталатын (шетелдік басқа валюталарға еркін және
3) тұйық (айырбасталмайтын) валютада (жақын шетел мен дамушы
4) клиринг валютасында (қарсылама талаптар мен міндеттемелерді өзара
ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының
1) Валюталық шотты ашу туралы өтініш;
2) Құрылтай құжаттарының нотариалды расталған көшірмесі;
3) Өкілетті тұлғалардың қойған қолдары мен мөртабан белгісінің
4) Мемлекеттік тіркеу туралы куәлік;
5) Салық төлеуші ретінде есепке қойғаны туралы салық
Резидент заңды тұғалардың валюталық шотты, жүргізуі және жабуы
9- «Шетелдік валютадағы операцияларының есебі» БЕС-ына сәйкес валютадағы
1. Мүлікті (тауарлы -материалдық қорларды, негізгі құралдарды
2. Төленуге немесе алынуға тиіс сомасы шетелдік валютада
3. Өзгедей жолмен активтерді шетелдік валютаға
Заңды тұлға - резиденттерге валюталық операция бойынша есеп
Шетелдік валютамен есеп айырысу әдетте мынадай нысандарда жүргізіледі:
1) Банктік аударым - бұл бір банктің
2) Құжаттамалық инкассо - бұл импортшыдан (төлеушіден) ақша
3) Құжаттамалық аккредитив - бұл импортшы клиентінің
Валюталық шоттар бойынша операциялар мынадай құжаттармен ресімделеді:
1. қолма-қол валютаның (түсім, пайдаланыпмаған сома, есеп
2. қолма-қол валютаның берілуі (шығысы) - валюталық шығыс
3. шетелдік жүрген бенефициарға (алушыға) валюта қаражатын аудару
Валюталық шоттар бойынша операциялардың есебі төмендегі активтік
- 431-«Ел ішіндегі валюталық шоттардағы
- 432 «Шетелдегі валюталық шоттардағы қолма-қол ақшалар.
431 - шот бойынша төмендегідей шаруашылық операциялары жүргізіледі:
1. Экспортқа жөнелтілген өнімдер мен көрсетілген қызметтер үшін
2. Әртүрлі шетелдік дебиторлардан берешектің келіп түсуі Д-т
3. Бұрын берілген аванстардың түсуі (қайтарылуы) Д-т 431
4. Шетелдік валютадағы шоттан ел ішіндегі валюталық
5. Құрылтайшылардың жарғылық капиталға салымы шетелдік валюртамен түскен
6. Шетелдік валютамен несие, займ алу Д-т
7. Шетелдік валютамен аванс алынғанда Д-т 431
8. Тауарлы материалдық қорларды жеткізуге, жұмыс және қызмет
9. Шетелдік валюта аккредитивке есептелді Д-т
10. Банктерден қолма қол шетел валютасын алу
11. Несиелер, займдар берешек өтелді (қайтарылды) Д-т 601-603
12. Шетелдік жеткізушілердің шотын төлеу Д-т 671 К-т
13. Өзге кредиторларға берешектерді өтеу Д-т 687
14. Еншілес, тәуелді және бірлесіп бақыланатын заңды
15. Теріс бағамдық айырма Д-т 844 К-т 431;
Есеп айырысу мен валюталық шот боынша операциялардың есебін
Есеп айырысу мен валюталық шоттар операцияларын есепке алудың
№1 сызба
Ақшалай чектер
Нақты жарнаға хабарландыру
Төлем тапсырмасы
Төлем талап тапсырмасы
г
ғ
1
Банк көшірмесі
4 432,441 дебеті бойьшша №2 ведомость
Бас кітап
Қаржылық есеп беру
1.4 Касса операцияларының есебі
Қолма қол ақшаларды қабылдау, сақтау және жұмсау үшін
Кассир ақша қаражаттарын банк мекемелерінен ақша чектері бойынша
Кассалық ордерлер кассадағы ақшалай операциялар бойынша негізгі бастапқы
Кіріс касса ордері және оның квитанциясы, сондай-ақ шығыс
Касалық операциялардың есебін кассир КО №4 нысанындағы Касса
Екінші даналары жыртпалы болады және кассирдің есеп беруіне
Тауар кеңселерінің, пристаньдардың және пайдаланудағы учаскелердің, аялдама, өзен
451-452 шоттар бойынша шаруашылық операциялары
1. Кассаға сатып алушылар мен тапсырыс берушілерден ақша
2. Вексель бойынша түсті Д-т451,452 К-т 302
3. Алынған қарыздар бойынша келтірілген залал үшін жұмсалмаған
4. Еншілес кәсіпорындардан және өзге серіктестерден берешектің түсуі
5. Банк шоттарынан қолма қол ақшаның
6. Қолма қол ақшалардың құрылтайшылардан түсуі Д-т 451,
7. Займдар қолма қол ақшамен алынды Д-т 451,
8. Жалдық ақы, байланыс қызметі түсімдері және осы
9. Өнімдерді, құжаттарды, қызметтерді, тауарларды қолма қол ақшаға
10. НҚ,МЕА, БҚ қолма қол ақшаға сату Д-т
11. Акциялар бойынша дивидендтер келіп түсті Д-т 451,
12. Оң бағамдық айырма Д-т 452 К-т 725
13. Алынған айыппұлдар, өсімақылар, тұрақсыздық айыптары Д-т 451,
14. Есеп беретін сомалар кассадан берілді Д-т 333,
15. Сақтандыру полистері сатып алынды Д-т 341 К-т
16. Болашақ кезеңдер үшін төленген жалдық төлемдер Д-т
17. Аванстар берілді Д-т 351, 352 К-т 451,452
18.Қолма қол ақша банктегі шотқа өткізілді (қолма қол
19. Займды қайтару Д-т 602, 603 К-т 451,452
20. Дивидендтерді төлеу Д-т 621, 622 К-т 451,452
21. Жеткізушілердің, мердігерлердің шоттары қолма қол ақшамен төленді
22. Жалақы берілді Д-т 681, 682 К-т 451,452
23. Теріс бағамдық айырма Д-т 844, К-т 452
24. Кассаға түгендеу жүргізген кезде анықталған ақша қаражаттарының
1) егер кінәлі адам анықталмаса немесе сот оны
2) егер кінәлі адам табылса Д-т 333 К-т
Кассаның кірісі бойынша операциялар №1 санды журнал-ордердің ведомосында,
Жоғарыда айтылып кеткен барлық кассалық операциялардың есебін төмендегі
Кассалық операциялардың есебінің сызбасы. №2*
Ақша чектері
Кіріс касса ордері
Төлем ведомосі
Шығыс касса ордері
Накты жарнаға
хабарланд ыру
Кіріс және шығыс касса документтерін тіркеу журналы
Кассалық кітап
Кассалық есеп беру
і
451, 452 шоттар дебеті бойынша №1 ведомость
452 шоттар кредиті бойынша №1 журнал-ордер
1
Бас кітап
1
Қаржылық есеп беру
1.5 Банктердегі арнайы шоттардағы ақшалай қаржылар есебі
Кәсіпорындар ұйымдар, фирмалар өздерінің ақшалай қаржыларын сақтауға банк
Аккредитивтермен есеп айырысу. Шаруашылық субъектілер 421-«Аккредитивтердегі ақшалай қаржылар»
Аккредитив-сатып алушыға қызмет ететін банк мекемесінің осы кәсіпорынды
Аккредитив тек бір ғана жабдықтаушымен есеп айырысуға арналады.
1. Төлеушінің тапсырмасы бойынша аккредитивті ашқан банктің
2. Аккредитивтің түрі және оның орындалуы мен пайдалануының
3. Аккредитив бойынша қаржы (ақша) алу үшін жабдықтаушының
4. Тауарларды, материалдарды тиеп-жөнелткеннен немесе жұмыстарды, қызметтерді орындағаннан
5. Басқа да керекті құжаттар
Аккредитивтердің «өтелінген» (депоненттелген) және «өтелінбеген» (депоненттелінбеген) - деп
Тапсырыс берушінің өзінің шотындағы ақша қаражаты есебінен немесе
Ал сатып алушы кәсіпорын мен жабдықтаушы кәсіпорындарға қызмет
Аккредитив ашу жайлы келісім-шартта қарастырылған келісімдерді өзгертуге, жоюға
Аккредитивті ашу үшін төлем төлеуші кәсіпорын өзіне қызмет
1. Жабдықтаушы шаруашылық субъектісінің аты.
2. Аккредитив ашылатын келісім-шарттың көшірмесі.
3. Аккредитив ашылатын банктің аты.
4. Аккредитивтің орындалатын уақыты және жері.
5. Аккредитивтен төлем төлеуге қажет болатын құжаттардың
6. Аккредитивтің түрі.
7. Аккредитивтің қандай тауарға, затқа немесе
8. Аккредитивтің сомасы.
Аккредитивтен қаржы алу үшін жабдықтаушы кәсіпорын тауарды тиеп
1. Төлқұжат немесе оның орнына жүретін басқадай
2. Аккредитив ашқан кәсіпорын берген іс-сапарлық куәлік пен
3. Өзінің қолтаңбасының үлгісі.
Жабдықтаушысының баңкісінде аккредитив мынадай жағдайларда жабылады:
1. Аккредитивтің мерзімі біткенде.
2. Аккредитивті жабу туралы жабдықтаушының берген арызы бойынша.
Чектермен есеп айырысу. Есеп айырысудың бұл нысаны бойынша
Чек кітапшасын алу үшін банкке өтініш беріледі. Лимиттелеген
Чектермен есеп айырысу есебі активтік 422 «Чек кітапшаларындағы
1. Лимиттелген чек кітапшасын онда көрсетілген лимит сомасында
2. Банктен алынған чек кітапшалары бойынша сомалар субъект
3. Пошта-телеграф шығындары чекпен төленді
4. Іссапарға жіберілген адамдар үшін жол жүру билеттері
5. Чек кітапшасы лимитінің пайдаланылмаған қалдығы қаражаттар депоненттелген
422, 423 -шоттардың кредиті бойынша және 42-бөлімшенің басқа
Жолдағы аударымның және банктегі арнайы шоттардағы қаражаттардың есебі.
1. Саудадан немесе басқа да операциялардан түскен түсімді
2. Почта бөлімінің ақшаны қабылдағаны жайлы квитанциясы.
3. Басқа кәсіпорындардан олардың ақша аударғаны жайлы берген
Кәсіпорынның, ұйымның және фирманың бухгалтериясы аударылған жолдағы ақшалардың
Кәсіпорындар мен ұйымдарда, мекемелерде нақты ақшамен қатар почта
1. Әлеуметтік мекемелерді ұстауға пайдаланушылардан келіп түскендері Д-т
а) электр энергиясын, жылуды, суды, отынды жеткізу
б) ТМҚ, инвентарь сатып алу Д-т 201-206, 208,
4. Ұзақ мерзімді инвестицияларды қаржыландыруға алынған және инвестордың
5. Атқарушы билік органдарының демеу қаржысы (субсидия) Д-т
Вексель қаражаттарының есебі. Вексель (қарыздық қолхат, міндеттеме) -
Вексель - бұл вексель айналымы жолымен берілетін коммерциялық
1. Жай вексель - оны борышкер жазып береді
2. Аудармалы вексель (тратта) - бұл вексельде көрсетілген
Банктегі арнайы шоттағы ақша қаражаттар бойынша операциялар есебін
Банктегі арнайы шоттар бойынша операциялар есебінің сызбасы
1.6 Төлем карточкаларының есебі
Инкассация шығындарын төмендету, бухгалтерия жүктемесін азайту, Қазақстаннан әлемнің
Төлем карточкаларының төмендегідей түрлері бар:
Дебеттік - осы карточканы ұстаушыға карт - шоттағы
Кредиттік - банктік заемдық келісім-шарт негізінде төлем карточкасын
Сонымен қатар, кәсіпорын іс-сапар, кеңсе, үстеме шығындарын төлеу
Корпоративті карточка - банк пен заңды тұлға -
Бүгінгі таңда 2 млрд. астам карточкалар әлемнің барлық
Қазақстан Республикасының территориясында төлем карточкаларын ҚР Ұлттық Банктің
- төлем карточкаларын беру шарттары;
- төлем карточкасын қолдану арқылы төлемді жүзеге асыру
- қосымша карточка берілетін тұлғалар тізімі немесе
- төлем карточкасын жою шарттары;
- төлем карточкасы жөніндегі келісім - шарттың мерзімдері;
- екі жақтың құқықтары мен міндеттері;
- екі жақтың жауапкершілігі;
Төлем карточкаларын қолдану
Қазақстан Республикасы территориясында
Егер төлем басқа валютада, ал карт - шот
Төлемді жүргізудің алдында кәсіпорын төлемнің авторизациясын жүргізу қажет.
Авторизация - төлем карточкасын қолдану арқылы төлемді жүзеге
Карточка қолдану арқылы төлем жүзеге асқанда, төлем құжаты
Төлем құжаты - сатып алынған тауарлар немесе көрсетілген
Эквайер - төлем карточкасы бойынша қолма - қол
Қазақстан Республикасында тауарлар мен қызметтердің ақысының төлем карточкасын
Слип - қағаз бетінде ресімделеген төлем құжаты. Ол
Төлем құжатында келесі реквизиттер болу керек:
- төлем құжатының номері, оның
- операцияны жүзеге асырып жатқан ұйымның және
- төлем карточкасының реквизиттері;
- төлем сомасы;
- төлем валютасы;
- карточка ұстаушының қолы;
- эквайер немесе өкілетті тұлғаның
- төлем мақсатының коды;
Қағаз бетінде құрылған төлем құжаттарында ешбір түзету рұқсат
Төлем карточкаларын қолданумен жүзеге асқан операциялар карточка ұстаушының
Мысал. VISA халықаралық корпоративті карточкасын шығару мен қолдану
Карт - шоттағы орналасқан ақшалар 423 "Банктегі арнайы
Төлем карточкалары арқылы ақша қаражаттарды шығысқы шығару 423
333 «Қызметкерлер мен басқа да тұлғалардың борышы» -
821 «Жалпы және әкімшілік шығындар», 811 «Өткізу бойынша
821 «Жалпы және әкімшілік шығындар» - Банк комиссиясының
Карт - шот бойынша көшірмеде екі күн көрсетіледі.
- «шот бойынша күн» -
- «күн» - операцияның нақты орын алған күні.
1. банкоматтан кеңселік шығындарды жабу мақсатында қолма қол
2. валюталық шоттан
Д-т423;К-т431;
3. Астана қ. қонақ үйінде тұрудың
К-т . 423;
4. Карт -шоттағы депозит бойынша проценттер
К-т724;
5. банк комиссиясы кәсіпорын шығындарына жатқызылды: Д-т 821;
К-т 423;
6. Валюталық шот бойынша бағамдық айырым көрсетілді: Д-т
К-т 725;
1.7 Ақша қаражаттар қозғалысының есебі.
Ақша қаражаттар қозғалысының есебі №4 БЕС сәйкес жасалынады.
Ақша қаражаттар қозғалысы туралы есебі ақпарат қолданушыларға кәсіпорынның
Операционды қызмет - заңды тұлғаның табыс табу мақсатындағы
Инвестициялық қызмет - ұзақ мерзімді активтерді сатып алу
Қаржылық қызмет – нәтижесінде меншіктік капитал мен заемдық
Операционды қызметтен түскен ақша қаражаттардың қозғалысын кәсіпорында тікелей
Тікелей әдіс ақша қаражаттардың келіп түсуі мен төлемдердің
Тікелей әдісті қолданған кезде операционды қызмет нәтижесінде ақша
Жанама әдіс - бұл тәсілді қолданған кезде таза
Тәсіл баланстағы және қаржы - шаруашылық қызметінің нәтижесі
Таза табыс (зиян) түзетулері
Таза табысты түзететін операциялар
Түзетуді жүргізу операциялары
Негізгі құралдар мен материалды емес активтерге тозуды есептеу
Есептелген амортизация сомасы таза табыс (зиян) сомасына қосылады,
Ағымдағы активтер сомаларының өзгерісі: дебиторлық борыш, қорлар, болашақ
Ағымдағы активтердің артуы есепті кезең мерзімінде ақша қаражаттар
Ағымдағы міндеттемелер (қысқы мерзімді банк несиелерін қоспағанда) кредиторлық
Ағымдағы міндеттемелер сомасының ұлғайуы ақша қаражаттардың ағымын ұлғайтады
Инвестщиялық және қаржылық қызмет.
Инвестициялық қызмет - ұзақ мерзімді активтерді алу және
- материалды емес активтерді, негізгі құралдарды басқа
- қаржы инвестициялярын сатып алу; басқа кәсіпорындарға заемдар
Инвестициялық қызмет бухгалтерлік баланста ұзақ мерзімді активтерді енгізетін
Қаржылық қызмет - нәтижесінде өзіндік капитал мен заемдық
Оған жататындар:
- акция және басқа да құнды қағаздарды шығарудан
- банктік және
Кәсіпорын ақшалай емес инвестициялық және қаржылық операцияларды жүзеге
- материалды емес активтерді, негізгі құралдарды ұзақ
- кредиторларға акция мен басқа да
- басқа кәсіпорындардың акциясын оларға эквивалентті дайын
Ақша қаражаттар қозғалысы туралы есебін жасағанда арнайы өңделген
- алдыңғы жыл және есеп беру жылы бойынша
- қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесі бойынша алдыңғы жыл
Мәліметтерді салыстыру арқылы ақша қаражаттардың келіп түсуі немесе
Операционды қызметтің нэтижесіндегі ақша қаражаттардың қозғалысын тікелей әдіспен
Қорытынды
Сонымен, бухгалтерлік есеп бүгінгі таңда басқару жүйесінде маңызды
Әр бір кәсіпорын өзінің қызметі барысында сатып алынған
Барлық шаруашылық субъектілер ақша қаражаттарын банктердің сәйкес мекемелеріндегі
Ақша қаражаттардың есебі мынадай алғашқы құжаттардың негізінде жүзеге
- төлем тапсырмасы;
- нақты жарнаға хабарландыру;
- төлем талап тапсырмасы;
- кіріс касса ордері;
- шығыс касса ордері;
- ақшалай чектер;
- слиптер;
- қаражатты депонирлеудің төлем тапсырмасы;
- банктік көшірмелер.
Әр бір кәсіпорын басшылары кәсіпорын қызметін дұрыс жолға
Аудиттің ең негізгі принциптері: тәуелсіздік, кәсіпқойлылық, объективтілік, шыншылдық,
Кәсіпорын құжаттарымен жұмысты бастаудан бұрын аудитор аудиторлық тексерудің
Аудиторлық тексерудің жоспары
1. клиент қызметі жөнінде білім алу;
2. есеп саясаты мен ішкі бақылау
3. ішкі аудитке деген күтімді сенімді
4. қызмет көлемі жөнінде дұрыс мағлұмат алып, олардың
5. Аудит жүргізу үшін мамандарды жинау;
6. Шынайы ақпарат алу;
7. Аудиторлық тәуекелді бағалау;
8. Аудит бағдарламасын жасау;
Өндірістік іс-тәжірибе өткен кәсіпорында ішкі аудит жүйесі дұрыс
Тексеруші комиссия Серіктестіктің Қатысушыларының Серіктестіктің атқарушы органдарының қызметіне
Тексеруші комиссияның Серіктестіктің атқарушы органының қызметіне тексеру жасаған
Тәжірибе өткен кәсіпорында (серіктестік) ішкі аудит 2003 ж.
Жалпы айтқанда, мен қойған мақсатыма жеттім, яғни ақша
Пайдаланған нормативті - құқықтық актілер және арнайы әдебиеттер
1. Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есепке алу және қаржылық
2. Қазақстан Республикасының «Аудиторлық қызмет туралы» 20.11.1998ж. Заңы
3. Бухгалтерлік есептің Типтік жоспары, Қазақстан Республикасының Қаржы
4. Бухгалтерлік есептің стандарттары. Алматы, 1996ж.
5. Қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттары, 2001ж.
6. Қазақстандағы Аудиттің халықаралық стандарттары, 2001ж.
7. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Негізгі бөлім, 1996ж.)
Арнайы әдебиеттер:
1. Айтжанова Ж.Н. «Бухгалтерский учет, отчетность и аудит
2. Абдыкалыков Т.А., Сатмурзаев А.А., «Основы бухгалтерского учета
3. «Аудит». Под редакцией профессора В.И. Подольского Москва
4. Әбдіқалықов Т.Ә. «Бухгалтерлік есеп және аудит». Алматы
5. Баймұханова С.Б., Балапанова Ә.Ж. «Бухгалтерлік есеп», Алматы
6. Балапанова Ә.Ж. «Аудиттің теориялық негіздері». Алматы 2003ж.
7. Бернстайн Л.А. «Анализ финансовой отчетности». Москва 2002г.
8. Дюсембаев К.Ш. и
9. Дюсембаев К.Ш., Төлегенов Ә.Т.
10. Дюсембаев К.Ш., «Аудит и анализ в системе
11. Кеулімжаев Қ.Қ., Әжібаев З.М. т.б. «Қаржылық есеп».
12. Кодекс РК о налогах
13. Международные стандарты финансовой отчетности 2001г. 1242с.
14. Нидяз Б., Андерсон X. Принципы бухгалтерского учета
15. Радостовец В.К. и др. «Бухгалтерский учет на
16. Савицкая Г.В. «Анализ хозяйственной деятельности
17. Сейдахметова Ф.С. «Современный бухгалтерский учет». Алматы
18. Стандарты бухгалтерского учета и методические рекомендации 1999г.,
19. Тасмағамбетов Т.А., Омаров А.Ш. т.б. «Қаржы есебі»
20. Шуванова В.М., Абдилсанапов А.А. «Организация
21. «Бухгалтерский учет - Аудит» №7 февраль, №3
«Төлемдер мен акша аударымдары жөніндегі» № 237-1 Қазақстан
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Басқармасының 1998ж. 5 желтоқсан
ҚР Әділет Министрлігінде тіркеліп, ҚР нормативті кұқықтық актілерді
1 http//www.buhgalter.kz
1 http//www.buhgalter.kz
1
ЧЕКТЕРМЕН ЕСЕП АЙЫРЫСУ ЕСЕБІ
ЧЕКТЕРМЕН ЕСЕП АЙЫРЫСУ ЕСЕБІ ЖАЙЛЫ
Банктік қызметтер нарығын кешенді зерттеу негізінде, отандық және шетел тәжірибесін талдай отырып, халыққа банктік қызмет көрсетуді жетілдіруге бағытталған әдістемелік және тәжірибелік ұсыныстары
Центркредит банкі
Төлем карточкаларымен есеп айырысу
Ақшасыз есеп айырысулардың есебі
Есеп айырысу түрлері
Аккредитив ашылатын банктың аты
Мемлекеттік мекемелерде кассалық операциялар жүргізу
Корреспондентті шоттар - банктік операциялардың жекелеген түрлерін атқаратын банктер мен ұйымдардың банктік шоттары