Тұлғаның зерттеу тарихы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1. Тұлға туралы жалпы түсінік 4
2. Тұлғаның зерттеу тарихы 5
3. Тұлға дамуының қалыптасуы 7
4. Қызығу, дүниетаным, сенім, мұрат 16
Қорытынды 25
Қолданылған әдебиеттер тізімі 26
Кіріспе
Жаңа туған нәресте "адам" деп аталғанымен, "тұлға" деген
1. Тұлға туралы жалпы түсінік
Имандылықтың ерекше бір көрінісі халқымыз ерекше қастерлейтін кісілік
Кісіліктің түрліше деңгейі болады. Оның жаман, жақсысы, көргенді,
Халық түсінігінде мінез-құлықтың әр түрлі жағымды жақтары "кісілік"
Сондықтан адамның жеке басының психологиясын ұғыну үшін ең
2. Тұлғаның зерттеу тарихы
Адамды әрекетке бағыттайтын, қажетін өтеуге талаптандыратын бір түрткі
Түрлі жағдайлардың әсер етуіне қарай адам психология әртүрлі
Жеке адамды қандай болмасын әрекетке итермелейтін негізгі қозғаушы
3. Тұлға дамуының қалыптасуы
Адам қоғамнан тыс өмiр сүре алмайды. Өйткенi оның
Кез-келген адам дүниеге келiсiмен екiншi бiр адаммен қарым-қатынасқа
Осындай қарым-қатынастың мән-мағынасы, олардың түрлi көрiнiстерi жеке адамдармен
А. Топ туралы түсiнiк мәселесi
Қарым-қатынас "топ", "ұжым" деген ұғымдармен тiкелей байланысып жатады.
Адам баласы жалғыз жүрiп, көздеген мақсат-мұратына жете алмайды,
Бiршама тұрақты, құрамы жағынан саны онша көп емес,
Отбасы, өндiрiстiк бригада, ұшақ пен ғарыш кораблiнiң экипажы,
Формалы топ мүшелерiнiң арасында белгiлi құжаттардың талабына сәйкес
Формасыз (бейресми) топ - бұл ұнату, көзқарас бiрдейлiгiн
Әртүрлi деңгейдегi топтардың iшiнде референттiк топтың мәнi ерекше.
Нақты топтардың жоғары дәрежеде ұйымдасқан түрi - ұжым
Әр адам топта қандай болмасын белгiлi бiр рөль
Адамның топқа ықпал ету дәрежесi оның жеке басының
Зерттеу нәтижесiне қарағанда, мектеп сыныптарындағы (35-40) адамның iшiнен
Топ мүшелерiнiң көпшiлiгi өзара тату-тәттi тiршiлiк еткенмен, ондағы
Ендi бiр жағдайда топтағы адамдардың iшiнде ешкiммен жеке
Оқушы топтарында жекелеғен балалардың өзгелермен араласпай, оқшау жүруi,
Ендi бiр оқушылар өте кiнәмшiл, сәл нәрсеге өкпелей
Топ iшiнде қатар-құрбыларының, ұстаздарының талап-тiлегiне, ақыл-кеңесiне қарсылық көрсететiн
Топ басшысыз, яғни жетекшiсiз болмайды. Кез келген топтың
Топтағы адамдары танып-бiлу, басқару мәселесi, "психологиялық үйлесiм" ұғымымен
Топтағы "моральдық психологиялық ахуал" (кейде мұны "әлеуметтiк-психологиялық ахуал"
Б. Қарым-қатынас мәдениетi
Мәселен, сенiң көңiл-күйiң бүгiн нашарлап тұр делiк, оның
Сендерге келесi бiр сауал. Мәселен сенiң басқа оқушылардың
Бiздiң қай-қайсымыз болсын, тiршiлiкте кейбiр адамдардың үйiрсек келетiнiн
Сендер ара-тұра "Мен басқалармен қарым-қатынаста қандаймын?" - деген
4. Қызығу, дүниетаным, сенім, мұрат
Қызығу — шындықтағы заттар мен құбылыстарды белсенділікпен танып,
Қызығулар да бейімдіктер тәрізді балалардың кішкентай кездерінде ерекше
Адамда сан алуан қызығулардың болуы мүмкін. Бірақ осылардың
Адамда қызығудың жөнді көрінбеуі оның өмірін мазмұнсыз етеді.
Қызығулар өзінің мазмұны мен бағытына қарай: материалдық, қоғамдық,
Адам объектіге түрлі мақсат көздеп қызығады. Осы тұрғыдан
Адамдардың қызығу саласындағы ерекшеліктері де әр түрлі. Бүл
Қызығу балаларда алғашқы кезде онша ажыратылмайды. Дегенмен, бөбектерде
Жеке адам психологиясының неге бағытталғандығын көрсететін негізгі компоненттердің
Жеке адамның психикасын нұрландыратын қасиеттің енді бірі —
Жеке адам психологиясынан елеулі орын алатын қасиеттердің бірі
Қызығу, сенім, талап, мұрат адамды әр кезде іс-әрекетке
Адам қажетін өтеу үстінде неше түрлі жағдайға тап
Қорытынды
Сөйтiп, басқалармен қарым-қатынаста өздерiңдi қолайсыз сезiнiп, тумыстан ұялшақ,
Осы арада, тағы да айтарымыз, ұжымдағы пiкiр талас
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Жарықбаев Қ. Психология (Оқулық). Бiрiншi басылымы, Алматы,
2. Тәжiбаев Т. Жалпы психология. Алматы, “Қазақ университетi”,
3. Алдамұратов Ә. Т.б. Жалпы психология. Алматы, 1995.
4. Бап-Баба С. Жалпы психология. Алматы, 2004.
5. Мұқанов М. Жан дүниесiнiң сыры. Алматы, Қазмембас,1964.
6. Мұқанов М. Бақылау және ойлау. Алматы, 1959.
26
ПЕДАГОГИКА ТАРИХЫ, ДАМУ ЖОЛДАРЫ
Педагогикалық және мұғалімдер институттары
Педагогикалық диагностиканың ғылыми-теориялық негізі
Қазақстанда педагогика және әлеуметтік педагогика тарихына үлес қосқан тұлғалар
Әлеуметтік психологияның орны мен қүрылымы
МҰРАЖАЙ АРҚЫЛЫ РУХАНИ - АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
ҚАЗАҚ МӘДЕНИЕТІНІҢ ҚҰНДЫЛЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ
ҚҰҚЫҚТЫҚ ТӘРБИЕ АДАМ ҚҰҚЫҒЫ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘДЕНИЕТ
Психология ғылымының даму тарихы туралы
Заң психологиясының даму тарихы