Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктері

Жоспар
Кіріспе 3
1 Мектепке дейінгі жас ерекшеліктер 5
1,1 Жас ерекшеліктері туралы ұғым 5
1.2 Мектепке дейінгі балалықтың жалпы сипаттамасы. 9
2 Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктері 15
2.1 Баланың жас ерекшелігіне сай даму деңгейі 15
2.2 Мектеп жасына дейінгі балалардың эмоционалдық күңіл-күйінің дамуы
Қорытынды 23
Пайдаланылған әдебиеттер 25
Кіріспе
Тақырыптың көкейкестілігі. Бүгiнгi таңда бiлiмнiң мемлекеттiк стандартына сәйкес
Соңғы жылдары оқыту мен тәрбие мәелесiне қатар жарыспалы
Жасөспірімдік кезеңді балалардың қиын кезеңі деп те айтады.
Жастық шақта балалар отбасының тәуелдігінде, мектептің ықпалында бола
Бала жасының осы төрт кезеңін талдай отырып, жас
Біріншіден, баланың психофизиологиялық дамуы.
Екіншіден, әсіресе оның психологиялық — педогогикалық дамуының басымдылығы.
Үшіншіден, осы төрт кезеңде де баланың өзіндік іс
Төртіншіден, балаға дұрыс тәрбие беруде негізгі педогогикалық идеяларды
Бесіншіден, педогогикалық қызметтің технологиясы мен оның басымдылық бағыттары.
Осы көрсетілген бес бөліктің әрқайсысын баланың өсу, даму
Курстық жұмыстың мақсаты. Мектепке дейінгі балалық – бұл
Курстық жұмыстың міндеттері:
- бала өміріндегі негізгі мұқтаждарын қанағаттандыру үшін үлкендердің
- материалдық, рухани, танымдық мұқтаждарды қанағаттандыруда отбасының ролі
- балада ортаның жағымсыз ықпалынан сақтану мүмкіндіктері шектеулі.
Курстық жұмыстың зерттеу обьектісі – Балабақшадағы балалардың жас
Курстық жұмыстың зерттеу нысаны. Балабақшада педагогиканы оқыту
Курстық жұмыстың зерттеу пәні – Балабақша сабақтары:
Курстық жұмыс зерттеудің өзімізше ғылыми жаңалығы – Балабақша
Зерттеудің теориялық мәні – мектеп жасына дейінгі балалардың
Курстық жұмыста қолданылған зерттеу әдістері – оқылған әдебиеттерде
Зерттеудің өміршеңдігі – мектеп жасына дейінгі ақыл-ой тәрбиесі
Курстық жұмысының құрылымы – кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан
1 Мектепке дейінгі жас ерекшеліктер
1,1 Жас ерекшеліктері туралы ұғым
Жас ерекшеліктері туралы ұғым. Жас — адам ғұмырының
1) туғаннан 1 жасқа дейінгі бөбектік кезең; 2)
Белгілі кезеңдерге бөлінуі. Белгілі бір шақтық кезеңге тән
Сана-сезімнің, дене күш-қуаттарының дамуы адамдардық жас ерекшеліктеріне байланысты.
Жас ұрпақты қоғамдық өмірге және еңбекке араласуға дайындау
Тәрбие ісінде балалардың жас ерекшеліктерін ескеріп отыру қажеттігін
Қазіргі педагогика және психология ғылымдары балалар мен жеткіншектердің
Соңғы жылдары симпозиумда қабылданған жас кезеңдерінің сызбасына жаңа
1. Жаңа туған бала (туған сәттен бір-екі айға
2. Нерестелік шақ (бір-екі айдан бір жылға дейін);
3. Ерте сәбилік шақ (бір жастан үш жасқа
4. Мектепке дейінгі балалық шақ (төрт жастан 7
5. Бастауыш мектеп жасы (7 жастан 11,12 жасқа
Балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, осындай жас кезеңдерге
Әрбір осы жас кезеңдерге жас ерекшеліктеріне сәйкес Коменский
6 жасқа дейінгі балалар үшін ол аналық мектепті
Сонымен, Коменский балаларды жас кезеңдерге бөлуге бірыңғай мектептің
Әрбір білім беру сатысы үшін Коменский оқытудың мазмұнын
Аналық мектеп – мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың
Коменскийдің айтуынша, аналық мектеп балаларды адамгершілікке тәрбиелеуге ерекше
Ана тілі мектебі аналық мектептен басталған оқытуды жалғастыра
Бірақ Коменский онымен шектелмеді. Оның түсіндіруінше, шәкірттер мораль
Демек, бұл сол кездің өзінде ана тілін оқытуға
Латын мектебін немесе гимназия ұйымдастыруды Коменский әрбір қалада
Тәрбие мен оқыту осы жас сатыларына сәйкес жүргізілуі
Әрбір жас шағы психикалық дамудық ерекше сапалы кезеңі
Мектепке дейінгі балалық шақта, жас баланың 4 пен
4-5 жасар балалардың салыстырмалы ойлай алатын қабілеттері ерекшелене
Төменгі сынып оқушысын дамыту және тәрбиелеудің ерекшелігі
Бастауыш мектеп жасындағы баланың психологиялық ерекшіліктері баланың бұрынғы
Мектептегі оқыту оның бүкіл өміріне түбегейлі, сапалы өзгерістер
Сезімдік көңіл-күйінің көтеріңкілігі - олардың маңызды бір ерекшелігі.
Бұл жастағы балалардың негізгі іс-әрекеті - оқу. Бастауыш
Мұғалім оқыту процесін жеке бөліктерге бөліп, оқушыларға жеңіл
Бала форма, бояу, дыбыс арқылы ойлайды, сондықтан көрнекілік
Бастауыш мектеп оқушыларының оқу мүмкіндіктерін зерттеп, оларды күрделі
Бұл жастағы балалармен тәрбие жұмысын дұрыс ұйымдастыру үшін
Адамгершілік тәрбиесінде баланың көнгіштігін, сенгіштігін, еліктеуге бейімділігін пайдаланып,
Бұл жастағы балалар үшін еңбектің тәрбиелік мәні зор.
1.2 Мектепке дейінгі балалықтың жалпы сипаттамасы.
Мектепке дейінгі балалық – бұл өзін адам қоғамының
Бұл кезеңге тән:
- бала өміріндегі негізгі мұқтаждарын қанағаттандыру үшін үлкендердің
- материалдық, рухани, танымдық мұқтаждарды қанағаттандыруда отбасының ролі
- балада ортаның жағымсыз ықпалынан сақтану мүмкіндіктері шектеулі.
Дамудың педагогикалық доминантары.
Сөйлеу және ойлаудың дамуы. Белсенді сөйлеудің қалыптасуы ойлау
Психикалық дамудың кешігуі әртүрлі биогенетикалық факторлардың әсерінен болады,
Зейін және естің дамуы. Мектепке дейінгі кезеңде даму
Тәрбиешілер мен ата-аналардың көп тараған педагогикалық қатесі зейін
Эмоционалды-еріктік сфераның дамуы бірнеше этаптан тұрады: үлкендердің талаптарын
Балада жетістікке жету қажеттілігі пайда болады. Жеңілуден қашуға
Мектепке келген бастап, баланың психологиялық даму деңгейі жекелік
Сондықтан да кіші мектеп жасындағы балаларға қандай да
6-7 жастағы балалардың мектепте оқуға даярлығын қарастыратын болсақ,
Мұндай қиындық ақыл-ой қабілетінің жетіспеуінен емес, тұлғалық-психологиялық даму
Қазіргі педагогика және психология ғылымдары балалар мен жеткіншектердің
Тәрбие мен оқыту осы жас сатыларына сәйкес жүргізілуі
Педагог үшін маңызды – бұл жағымсыз және жағымды
Өзіндік бағалау. Өзін бағалауы төмен балалар өзіне
Парадокстық жағдай: мектепке дейінгі жастағы балалардың ӛзін бағалауы
Баланың өзін асыра бағалауы (белгілі жағдайларда)эгоцентризм, өрккіректік т.б.
Сондықтан, педагог, басқа да ересектер баланың кейбір жеке
Бастапқы адамгершілік туралы түсініктердің қалыптасуы. Балада жақсы, жаман,
Мектеп жасына дейінгі баламен жұмыста жетекші педагогикалық идея
Жанұя жағдайына бала тәрбиесін, баланың өзіндік жеке тұлға
2 Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктері
2.1 Баланың жас ерекшелігіне сай даму деңгейі
Баланың бойында адамгершілік қасиеттердің негізі отбасында қалыптасады. Ата-ананың
Осыған орай кез келген бүлдіршін үшін бала бақша
Ел басымыз Н.Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан болашағымыз –
Әдетте адамның жеке басының қасиеттері бес жасқа дейін
Мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбиелеу мен білім беруді ұйымдастыруда
Балалардың жас ерекшеліктерін ескеру, қызығушылығына сүйену.
Тәрбие мен оқыту міндеттерін бірлікте шешу.
Баланың еркін де дербес дамуын қамтамасыз ететін табиғи,
Әрекет етуге үйрету, үйренгенін бойына дағды қылып сіңіру.
Педогогикалық процесс белгілі бір құралдар мен әдістер көмегімен
Ойнау, еңбек ету және оқу барысында ақыл –ой
Іс-әрекеттің осы түрлерін ғана дамыту арқылы тәрбиелеу білім
Сөйлесу қызметі – белсенді әрі мақсатты үрдіс.Бұл қызмет
Мысалы: жүгіріп келе жатқан қоян бейнесі .Дайындық кезеңі
Сондай-ақ ойын әдісі мен әрекеттерінің қолдануы балада жағымды
Балабақшада балалар өздігінен оқи алмайтыны белгілі, сондықтан тексті
Шығарма оқу, тіл дамыту жұмысында естиярлар мен ересектер
Бала дүние есігін шыр етіп ашқан күннен бастап
Баланың жан – дүниесі айнадай тап – таза
Бала дүниеге келген күннен бастап психо – физиологиялық
2.2 Мектеп жасына дейінгі балалардың эмоционалдық күңіл-күйінің дамуы
«Тәрбиенің құдіреттілігі -ол жеке тұлғаның жанды қайнар бұлағынан
Қазіргі психологиялық-педогогикалық теорияда мектеп жасына дейінгі баланың жағымды
Топта балаларға жақсы және жайлы болу қажет.
Ерте жас шамасындағыың сәбиді тәрбиелеуде ешкім де анасын
Сәбидің эмоционалды көңіл-күйі саласының психологиялық диагностика әдiстерi өте
Бiрiншiден, тәрбиешiлер тестеудiң нәтижелерiн дұрыс түсiндiрiп беру үшiн
Эмоцианалдық көңіл-күй пайда болуын бағалауда Г.Степанова баланың іс-әрекет
Мектеп жасына дейінгі балалық шақ - денсаулықты
Баланың іс-әрекетін сипаттайтын ең маңызды салалардың бiрi -негiзiнде
әлеуметтiк - эмоцианалды сәтсiздiктiң белгiлерi қалыптасады. Орынсыз терiс
Өз эмоцияларымен басқара білу - мектепке дейiнгi жастағы
Л.С.Выготскийдің айтуынша мектепке барғанша баланың эмоцианалды- реакциялары баланың
Ұлы педогоктардың пiкiрiнше, мектеп жасына дейінгі баланың эмоцианалды
Міне осыған орай мектеп жасына дейінгі баланың эмоционалды,
Қазіргі заман педагогика ғылым тұрғысынан қарасақ сәбидің әлеументтік-эмоцианалды
“Социализация - әлеуметтiк ортаға баланың бейімделуінің күрделi, көп
Мынадай негізгі мақсаттар ерекшеленедi:
Мектепке дейiнгi ересек жас балаларының әлеуметтiк және эмоцияналды
Балалармен жалпы дәстүрлер, адамгершілік қағидалары туралы ойластыру жене
Бала-бақшада баланың бейiмделуi қалай болады?
Баланың бақшаға алғаш келуі ол бала организмі мен
Ол шынымен жаңа кезеңге өтедi, организмның дамытуы үшiн
Мамандар баланың балабақшаға бейімделуінің (адаптация) 3 негізгі түрлерін
Жеңiл бейiмделуі - балабақшаға келудің алғашқы күнінен бастап
ауыратынын есте сақтауға керек, бiрақ ауру зардапсыз 7-10
Орташа ауырлау бейiмделуi -балалардың эмоционалдық кқңіл-күйі нормада (20-40
Баланың ауыр бейiмделуi - (пневмония, бронхиттер, құлақтың қабынуы
Психологтар баланың бейiмделуiн жеңілдету үшiн бірнеше негізгі жаттығуларды
Баланы бақшаға баруға алдын ала әзiрлеуi, және үйрету
Сәбидің ата-аналарымен бiрге алдын ала мектепке дейінгі мекемеге
Балабақшада баланың машықтануы 1-2 сағаттан бастауға керек, бiр
Сәбидің жеке басының дамуы ерте кезеңнен басталады. Баланың
21-ғасырда телевизор, интернет, реклама,т .б
Баланың дамуына әсер етпейді деу мүмкін емес.Медия-деген үлкен
1ден 3 жасқа дейінгі баланың эмоционалды көңіл-күйінің дұрыс
3тен 6 жастағы баланың эмоционалды көңіл-күйінің дұрыс дамуы
әдетте сюжеттi - рөлдi ойындар қызықты.Ойын кезінде әртүрлі
Балалардың дамытудың орталары (спорт орталықтары, арт-студия) мамандандырылған орта
Баланы дамытуы үшiн орталықтың әсері көп. Бiрiншiден, баланың
Баланың психикасының дамуына ықпал ететін ол биологиялық және
Биологиялық фактор: (жүйке жүйесiнiң дамытуы) адам психиканың ортақ
Әлеументтік фактор: баланы қоршаған жақындары және дұрыс тәрбие
Басқа балалармен ойын кезінде баланың эмоционалды портреті айқындалады.
Мектеп жасына дейінгі балалар үшін оқу-іс әрекетін ұйымдаруда
Мектеп жасына дейінгі баланың эмоционалды компоненттерін есепке алуымыз
Психологтар эмоция парасатының 5 тармағын ерекшелейдi.
1.Сезiм, яғни ол пайда болатында сезiмді ажырату. (өзін-өзі
2,Олар лайықты шеңберлерден шықпау үшiн сезiммен қарап анықтайтын
3.Эмоцияларды бақылау - бұл қабiлеттiлiкті арттыру, тыныштық күйiне
4.Өзара арақатынастардың сүйемелдеу.
5.Жас ерекшелікке байланыстысы мiнездемелер:
Мектеп жасына дейінгі кіші балалар ертегiлердiң кейiпкерлерiне еліктейді
Негізгі эмоциялар: ренжу,қуану, тынышталу,қорқу.
3-5 жаста құрдастарына құштарлық сезiмi дамиды. Жаңа әзiлдесу
5-6 жаста – мектепке баратын уақыттың жақындауын сезiнедi:біреулер
Негiзгi эмоциялар: қорқыныш, ашу, ыза, қайғы, таңдану, мүдде,
Эмоционалды көңіл-күйдің дамытуы бағдарламада осындай 3 бөлiмнен тұрады:
Мектеп жасына дейінгі баланың эмоц дамуында (театр) сахналаудың
Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығында бала тәрбиесі мен білім
мектеп жасына дейінгі балалардың бойында неғұрлым көбірек психологиялық
Қорытынды
Сонымен жас ерекшеліктер қорыта келе жас — адам
1) туғаннан 1 жасқа дейінгі бөбектік кезең; 2)
Белгілі кезеңдерге бөлінуі. Белгілі бір шақтық кезеңге тән
1ден 3 жасқа дейінгі баланың эмоционалды көңіл-күйінің дұрыс
3тен 6 жастағы баланың эмоционалды көңіл-күйінің дұрыс дамуы
әдетте сюжеттi - рөлдi ойындар қызықты.Ойын кезінде әртүрлі
Балалардың дамытудың орталары (спорт орталықтары, арт-студия) мамандандырылған орта
Баланы дамытуы үшiн орталықтың әсері көп. Бiрiншiден, баланың
3-5 жаста құрдастарына құштарлық сезiмi дамиды. Жаңа әзiлдесу
5-6 жаста – мектепке баратын уақыттың жақындауын сезiнедi:біреулер
Негiзгi эмоциялар: қорқыныш, ашу, ыза, қайғы, таңдану, мүдде,
Жас ұрпақты қоғамдық өмірге және еңбекке араласуға дайындау
Тәрбие ісінде балалардың жас ерекшеліктерін ескеріп отыру қажеттігін
Қазіргі педагогика және психология ғылымдары балалар мен жеткіншектердің
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері.
2. Айтмамбетова Б., Бозжанова К., т.б. Балаларды семьяда
3. Айтмамбетова Б., Бейсенбаева. Тәрбиенің жалпы әдістері. –
4. АйғабыловаН. Бала мінезінің қалыптасуы және оны тәрбиелеу
5. Ахметов Ж. Балаларды мәдениеттілікке тәрбиелеу жолдары. //Қазақстан
6. Қоянбаев Ж., Қоянбаев Р. Педагогика. Астана,1998.
7. Е. Сағындықұлы. Педагогика. - А, 1999.
8. Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері.-А.,
9. Әбенбаев С. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі. -
10. Зимняя И.А. Педагогикалық психология. Оқулық.Алматы-2005.-123б .
11. Педагогика. Оқулық. Абай атындағы Ұлттық Педагогикалық Университетінің
12. М.Қалиева. Білім беру технологиялары және оларды оқу-тәрбие
13. Хмель Н.Д., Хайруллин Г.Т., Муканова Б.И. Педагогика:
14. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика: Университеттер студенттеріне
Педагогика Оқу құралы –Алматы: ҚазМҰУ, 2006
Ахметова Г.К., Исаева З.А., Әлқожаева Н.С.Педагогика:Оқулық.-Алматы:Қазақ университеті, 2006
Әлқожаева Н.С. Педагогика (оқу әдістемелік кешен) .-Алматы:Қазақ университеті,
Педагогика. Оқу құралы (Ред. Пидкасистого.-М., 1998) Аударған Г.К.
Педагогика. Дәріс курсы. Алматы: Нұр әлемі, 2003
Бекгалиев Т. Педагогика . Тараз. 2001
Балғымбаева З.М. Білім берудің практикалық психологиясы: оқу құралы,
22. Қалиев С, Майғаранова Ш., Нысанбаева Г. Тәрбие
23. Жарықбаев Қ., Қалиев С. Қазақстандағы педагогикалық ойдың
3

Ұқсас жұмыстар

БАСТАУЫШ МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Мектепке дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыру

Шығармашылық қабілетін дамыту

Әртүрлі жас топтарында сурет салуға үйрету

Мектепке дейінгі жаста темперамент дамуының жас ерекшеліктері

3 жас кезеңіндегі балалардың сөйлеуін дамыту

Мектеп жасына дейінгі жалпы сөйлеу тілі дамымаған балалардың сөздік қорын дамыту мәселелері

Мектепке дейінгі балалар - балалар мемлекетіндегі ерекше халық

Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру әдістемесі пәнінен бақылау жұмысының тақырыптары