Шаруашылық серіктестіктер
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік институтына жалпы сипаттама... ... ...
Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қатынастарына жалпы
Кәсіпкерлік қатынастардағы құқық субъектілігі... . . . 19
2 Кәсіпкерлік іс - әрекет қатынастарын құқықтық реттеу .
2.1 Кәсіпкерлік іс-әрекетті құқықтық- ұйымдастыру нысандары . . .
2.2 Кәсіпкерлік іс-әрекетін тіркеу және лицензиялау. . . .
2.3 Кәсіпкерлік қатынастарды тоқтату ерекшеліктері. . . . .
2.4 Қазақстан Республикасындағы бірлескен кәсіпорынның құқықтық
Қорытынды ... ... ... . . . . 75
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... . . . .
КІРІСПЕ
Шаруашылықтың нарықтық жүйеге ауысуы – бұл кәсіпкерлік түріндегі экономикаға
Нарықтық экономикаға ауысу барысында жеке тұлғалар кәсіпкерлер нысанында
Кәсіпкерлік қатынастардың дамуы өз алдына қоғамдағы көптеген экономикалық, әлеуметтік
Кәсіпкерлер - деп коммерциялық іс-әрекеттерді өздеріне тиесілі мүлік негізінде
Қазақта мынадай бір нақыл сөз бар: “Бай байымай, кедей
Кәсіпкерлік қатынастардың дамуы мемлекет дамуына аса үлкен септігін
Кәсіпкер тұлға қазіргі нарықты қозғаушы негізгі күш сол себепті
Жұмыстың басты мақсаты болып Қазақстан Республикасында қалыптасып отырған кәсіпкерлік
Дипломдық жұмысты зерттеу барысында қазіргі таңда әрекет етіп отырған
Жұмыс құрылымы бойынша кіріспе, екі тарау, қорытынды және қолданылған
I Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік институтының жалпы сипаттамасы.
Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қатынастарына жалпы түсінік
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 10 бабы кәсіпкерлікті – меншік
Қазақстанда кәсіпкерліктің кұрылуы және дамуының негізі кәсіпкерлікті қолдау және
Жеке кәсіпкерлердің меншігіне қол сұғылмайды және заңмен қорғалады. Жеке
Түптеп алғанда негізінен экономиканың дұрыс және жедел дамуы алдымен
*Үкімет жеке тұлғаларға қарағанда ақпаратпен аз қамтылған, өйткені
*Кызметтерді бір жалғыз фирмамен көрсеткен анағұлым тиімді, сол себепті
*Ішкі шығындар, нарықтың дұрыс қызмет етуінде немесе бағада көрсетілмейтін,
*Ішкі шығындарға апаратын тауарлар мен қызметтерді тұтыну;
*Мемлекетпен экономиканы қажетті ақшамен қамтамасыз ету.
*Қоғамдық тауарларды тұтыну, яғни тұтынуда барлық азаматтар қатысатын
1995 ж. 30 тамызда қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясында 4
1994 ж. 17 тамызда Қ.Р.- ң Министрлер Кабинетінің №
Қ.Р.- ң өкіметімен бір қатар қаулы жарияланған: 1997
1997 ж. 19 маусымында қол қойылған “Жеке кәсіпкерлік туралы”
Жеке кәсіпкерлік субъектілері ретінде Заң осы қызметпен айналысатын жеке
несие алу үшін жеңілдік шаралары қарастырылған ;
өндірістік объектілерді және алаңдарды, офистік бөлімдерді бөліп
төлеу арқылы сатыпалу, сондай - ақ оларды жалға алу
қызмет приоритеттері анықталған іс – шаралары бойынша негізгі
тәжірибеде қолданылатын жағдайларды қарастырып айтуға болады.; Жеке кәсіп
Екіншісі- ол, ведомствалараралық, яғни кәсіпкерлік қызметті қолдандыру бойынша Президент
Бұл тұрғыда Қазақстанда Бельгия тәжирибиесі бойынша, Қазақстандық кәсіпкерлікті дамыту
Жалпы тұрғыда бизнес - инновациялық орталық- дегеніміз ол жергілікті
Қазіргі уақытта кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін факторларды азайтуға және
толық дамымаған саяси жүйе және нормативтік құқықтық базаның тұрақсыздығы.
Қазақстандық салық салу жүйесінің тұрақсыздығы.
Банктермен белгіленген проценттік ставка мен және инфляция денгейінің үлкен
Көпшілік кәсіпкерлердің, кәсіп орындарды қолдандыру бойынша тәжірибиелерінің аз болуы.
Тұрғындардың сатып алу сұранысының төмендігі.
Қазақстан ішінде және одан тыс, бәсекелестермен қызметтестер арасындағы мәселелер.
Шағын кәсіп орындардың жұмысшыларының кәсіби дайындығының төменділігі.
Осы тұрғыда мемлекеттік емес органдар, сонымен қатар мемлекеттік емес
Үкіметтің негізгі әсерін тигізген шаралары, 1997 ж. 6 наурызда
Қазақстан Республикасы Сауда және экономика Министерствасының шағын кәсіпкерлікті қолдау
“Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау туралы”, “Жеке кәсіпкерлік туралы”, “Шағын
Мемлекеттік қадағалау органдары сонымен қатар олармен жүзеге асырылатын төлем
Шағын кәсіпкерлікті дамыту Қоры құрылды;
Екінші деңгейдегі барлық бөлшектерінен шағын кәсіпкерлік субъектілерін несиелендірудің аз
Шет елдің дамыған нарықтық эканомикасы, кәсіпкерліктің ұлттық экономикада үлкен
Осы күнде негізгі бағыттардың жүзеге асуы 1992 ж. 7
Республика Президентінің нұсқауында сәйкес жүзеге асып жатыр, ол кәсіпкерлік
Нұсқауда кәсіпкерліктің дамуының негізгі беделді бағыттары белгіленген. Бұл -
Сонымен қатар инфрақұрлымын дамуы, өзіне Қорлар тармақшасын және көрнелік
Мемлекеттің экономикаға араласуы үлкен мөлшерде шығындарды талап етеді олар
Сонымен қатар мемлекетік регламенттер, жаңалық енгізу, салаға жаңа бәсекелестердің
Кәсіпкерлік — адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің
«Кәсіпкерлік» терминін алғашқы рет ағылшын экономисі Ричард Кантильон (1650-1734
Экономикалық және құқытық әдебиеттерде кәсіпкерлік пен бизнес ұғымдарын балама
Бизнес пен кәсіпкерлік жақын ұғымдар болғанымен, оларды бір-бірімен баламалап,
Заң ғылымда «кәсіпкерлік қабілетгілік» деген ұғымда бар. Кәсіпкерлік қабілетгілік
Кәсіпкерлік бизнес саласында жүзеге асады, сондықтанда экономикалық әдебиеттерде олар
Қазақстан республикасы Президентінің «Шаруашылык серіктесі жайлы» және «Мемлекеттік кәсіпорын
Жай, ол бірлескен қызмет шартына негізделеді;
толык, барлық мүлікке ынтымақтастық жауапкершілік жүктеледі;
жауапкершілігі шектелген, салынған салым құны шеңберінің жауапкершілігі жүктеледі;
коммандитті — аралас жауапкершілік (біреудің толык мүлікімен
және басканың салынған салымымен);
косымша жауапкершілікпен, өзінің салымдарымён және оған
жататын мүлікпен косымша жауапкершілік мойына алынады;
ендіріс және түтыну кооперативтері;
консорішумдар;
акционерлік коғамдар [4].
Мемлекеттік және казыналық кәсіпорындар [5]. Біріншісі, шаруашылыкты жүргізу кұқығына
Көсіпорын (фирма) кәсіпкерлік қызмет өндірістік звеносының негізі болып табылады.
- азаматгар меншігіне негізделген жеке кәсіпорындар;
- ұжым меншігіне негізделген кәсіпорындар.
КР–ң Конституциясында меншіктің көптеген нысандары, жеке меншікке қол сұсқпаушылық
Кәсіпкерлікқызметтің заңдық базасы өте кең. Негізгі кәсіпкерлік қатынастарды реттейтін
Кәсіпкерлік қызыметті реттеу нарықтық экономиканың қалыптасуымен байланысты бүкіл заңдармен
Сондықтан экономикалық реформаны құқықтық қамтамасыз ету туралы әңгімені қозғағанда
Заңның даму концепциясы сауда немесе кәсіпкерлік кодексін қабылдау туралы
Ал кәсіпкерлік немес сауда кодексі азаматтық кодекстің жалпы бөлімін
Сондықтан кәсіпкерлік туралы жеке заңдық актілер қабылдау мүмкін бірақ
Көптеген Батыс европа және латын америка елдерінде жалпы азаматтық
Кәсіпкерліктің даму бағыты. Кәсіпкерлік қызмет, тауар өндіру, қызмет көрсету,
Кәсіпкерлік қоғамның барлық аясымен тығыз қарым қатынаста сондықтан оның
Экономикаға негізделген
өндірістік қатынас жүйесіне кіруі керек
өндірістік еңбектің өсуін көрсету керек
тиімді материалдық және қаржылық ресурстарды қолдану, ғылыми техникалық прогресске
Кәсіпкерлікпен қоғамның ара қатынасы әлеуметтік аясындағы нәтижелермен сипатталуы керек,
Кәсіпкерліктің қоғамдағы саяси өмірімен қарым-қатынасы оның дамуының маңызды аспектісі
Мемлекет тарапынан кәсіпкерлік қызметке қолдауды қамтамсыз ету қажет. Бұлсыз
Халықаралық интеграцияның ұдайы өсуі қазіргі кәсіпкерлік қатынастардың дамуының жаңа
ХУІ-шы ғасырдың соңында пайда болған ұлттык мемлекеттер арасындағы тауар
Статистиканың куәландыруына қарағанда, «үлкен жетілік» елдердің көп экономикалык, мүмкіншілігі
Осы «жетілік» үлесіне дүниежұзілік жалпы ұлттық өнім мен өнеркәсіп
Дүниежүзінде тұратын халықтың орташа түрғынымен салыстырғанда, «жетілікхе» енетін елдердің
Жоғарыдағы жетілікке енетін елдерге өндірістік қатынастары ете жақын болып,
Экономикалық дамуы жағынан екінші деңгейде Таяу Шығыстағы мұнай өндіруші
Өнеркәсіптік қатынастары аса дамымаған топкд 40-қа жуык елдер енеді.
Бірнеше ұлттык шаруашылықтын бірігіп аймактык экономикалык жүйе кұруын халықаралық
Осы интеграциялык құрылымға -- Еуропалық экономикалык қауымдастык (ЕЭҚ) жатады.
Еуропалық экономикалық кауымдастық территориясында енген елдерден кеден салығы алынбайды.
Жан басына шаққанда азық-түлік ендіруді Еуропалык экономикалық қауымдастық елдері
Ал, 1967-ші жылы Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттерінің сауда-экономикалык тобы (АСЕАН)
Кәсіпкерлік қатынастардағы құқықсубъектілігі
Бір қатар заңдарда «шаруашылық субъектісі» деген ұғым қолданылады,
Азаматтардың заңды тұлға құрмай-ақ жүзеге асырылатын кәсіпкерлік қызметіне, егер
Егер кәсіпкерлік қызмет кәсіпорынды құруі немесе тауып алу негізінде
Кәсіпкерлік қызметті заңды тұлға құрмай-ақ азаматтардың әртүрлі шарт қатынастарында
Азаматтың кәсіпкерлік қызметіне қатысудың қажетті шарты ретінде, жеке кәсіпкер
Сонымен қоса, фирманы бір адамның ісі немесе жеке меншігі
Артықшылықтар:
Жеке иелікті жеңіл құру, өйткені дәл осылай фирманы тіркеуі
Иесі өз өзіне қожа және әрекеттердің маңызды бостандығымен
Иесі клиентіне арнайы қызмет ұсына алады.
Нәтижелі жұмыстардың стимулы-ең жігерлілер. Иесі табыс жағдайында барлығын алады
Жетіспеушіліктер:
Сирек жағдайда, жеке кәсіпкердің қаражаттық қорлары фирманы үлкен кәсіпорынға
Кәсіпорын қызметтің үстінде толық бақылау жүзеге асады, иесі барлық
Ең негізігі жетіспеушіліктің бірі, жеке иесі шектелмеген жауаптылық субъектісі
Заңды тұлға конструкциясының құрылымдық талдауы оның даму жолын анықтау
Заңды тұлға сан алуан қоғамдық қатынастардың қатысушысы, құқық жүйесінің
Заңды тұлғаның құқықсубъектілігі деп оның құқық субъектісінің барлық белгілерінің,
Азаматтық құқық қабілеттілік дегеніміз - белгілі бір құқықтарға
Азаматтық құқық ғылымы универсалды және арнайы құқыққабілеттілікті айыра алады.
Мемлекеттік қауіпсіздік, құқық тәртібін қамтамасыз ету, айналадағы ортаны, азаматтардың
Заңды тұлғалардың құқықтары олардың арнайы құқыққабілеттіліктің болуына қарамастан, заңда
Құқыққабілеттіктің көлемі тек арнайы және универсалды түрлерімен ғана емес,
Азаматтық айналымға қатысу үшін заңды тұлғаның тек құқыққабілеттігі ғана
Сонда да, заңды тұлғаның өзінің әрекеттері арқылы азаматтық құқықтары
Дегенмен, заңды тұлғаның әрекеттері заңды тұлғаны құрайтын жеке тұлғаларды
ҚР Азаматтық кодексі заңды тұлғаның құқыққабілеттілігінің пайда болуы мен
Меншік нысандары. Меншік нысанына орай, заңды тұлғалар мемлекеттік және
Қызмет мақсаты. 1994 жылғы ҚР АК–сі Қазақстан заңнамасында заңды
Коммерциялық ұйымдардың тізімі жабық: олар тек мемлекеттік кәсіпорын, шаруашылық
Коммерциялық емес ұйымдардың нысандары кодексте көрсетілмеген, бірақта олар заң
Әдебиеттерде коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдардың бір–бірінен негізгі айырмашылығы
Егер де заңды тұлға заң немесе құрылтай құжаттарға сай
Егер де заңды тұлға заңнамаға немесе құрылтай құжаттарға сай
Құрылтайшылардың құрамы.
Заңды тұлға құрылтайшыларының құрамына орай мынадай түрлерге бөлуге болады:
Қатысушылардың құқыларының сипаты
Заңды тұлғаға қатысты қатысушылардың құқыларының әр түрлі сипаттына байланысты
құрылтайшылардың мүлкіне меншік құқысы бар ұйымдар: мемлекеттік кәсіпорындар және
қатысушылардың міндеттемелік құқылары бар ұйымдар: шаруашылық серіктестіктер және қоғамдар,
қатысушылардың меншік құқығы жоқ ұйымдар: қоғамдық бірлестіктер және діндік
Ұйымның құқыларының көлемі.
Өз мүлкіне деген құқысының көлеміне орай заңды тұлғаларды келесілерге
Мүлікті жедел басқаруға құқығы бар заңды тұлғалар: мекемелер
Мүлікті шаруашылық тұрғыда басқаруға құқығы бар заңды тұлғалар
Мүлікке меншік құқығы бар заңды тұлғалар.
Жеке және мүліктік қатысу.
Шаруашылық серіктестіктерді және қоғамдарды қатысушыларға не маңызды екеніне орай
кәсіпкерлік мақсатқа жету үшін жеке үлестерін біріктіру (серіктестіктер)
капиталдарды біріктіру (қоғамдар).
Сонымен бірге, шаруашылық қоғамдар мен серіктестіктер келесі тізбекке бөлінеді:
Құрылу реттілігі. Заңды тұлғаны құрылу реттілігіне орай жіктеу:
рұқсат беріліп құрылатын заңды тұлғалар
нормативті – келу реттілігімен құрылатын заңды тұлғалар.
Құрылтайшы құжаттар: құрылтайшы құжаттардың құрамы бойынша заңды тұлғалар:
1. шартты заңды тұлғалар (шаруашылық серіктестіктер),
2. шартты–жарғылық заңды тұлғалар (жауапкершілігі шектеулі немесе қосымша жауапкершілігібар
3. жарғылық заңды тұлғалар.
Шаруашылық серіктестіктер.
Жарғылық капиталды құрылтайшылардың (қатысушылардың) үлесіне (салымдарына) бөлінген коммерциялық ұйым
Шаруашылық серіктестіктер табыс табу және өз қатысушылары арасында оны
Шаруашылық серіктестіктің маңызды меншіктік құқығы ретінде жарғылық капиталды құру
Қатысушыларға шаруашылық серіктестігінің мүлкі қатысты емес, олар осы мүліктегі
Шаруашылық серіктестік өзінің құқылық негізі бойынша кәсіпкерліктің ұжымдық нысаны
ҚР Заңнамасы шаруашылық серіктестіктерді 5 түрге бөледі: толық серіктестіктер,
Толық серіктестік.
Толық серіктестіктің басты белгісі – оның қатысушыларының серіктестік міндеттемелері
Толық серіктестіктің жарғылық капиталының мөлшерін оның құрылтайшылары белгілейді.
Толық серіктестіктің жоғарғы басқару органы болып қатысушылардың жалпы жиналысы
Жалпы жиналыста әрбір қатысушы бір дауысқа иеленеді. Бұл шарт
Заңнама бойынша қатынастар ішкі және сыртқы деп бөлінбейді. Ішкі
Қатысушылар серіктестіктен кез келген уақытта өз талабы бойынша шыға
Бес жылға дейінгі мерзімге құрылған толық серіктестіктен мерзімінен бұрын
Толық серіктестіктен өз қалауымен шыққан немесе серіктестіктен соттың шешімі
Толық серіктестікті жою заңды тұлғаны жою негіздері бойынша жүргізіледі.
Сенім серіктестігі.
Сенім серіктестігінде толық серіктестіктегі жеке мүлкімен оның қарыздарына жауап
Сенім серіктестігінің қатысушыларының минималды саны – бір толық серік
Сенім серіктестігін толық серіктестіктің бір түрі деп те айтуға
Сенім серіктестігінде қызығушылықты салымшы танытады. Салымшының басты міндеті –
Бұл арада салымшыларға құрылтай құжаттардың шарттарын сақтау сияқты қосымша
Сенім серіктестігіндегі салымшының басты қызығушылығы бар капиталға табыс алу
Салымшы мүліктегі және жарғылық капиталдағы өз үлесін басқа салымшыларға,
Егер де, толық серіктестіктер сенім серіктестіктеріндегі мүлкіне үлесін ауыстыруға
Сенім серіктестігін толық серіктестіктер басқара алады. Толық серіктестіктер серіктестіктің
Сенім серіктестігінің қарыздары бойынша толық серіктестіктер өз мүлкілерімен қосымша
Сенім серіктестігі толық серіктестік сияқты жойылады. Егер де серіктестіктің
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер туралы Қазақстан Заңнамасы орнықты емес. Оның
Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің басқа шаруашылық серіктестіктер нысанынан айырмашылығы серіктестік
АК–те ЖШС қатысушылары 100 ден аспасын деп көрсетілген. Ал,
Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерке қатысушылар оның міндеттемелері бойынша жауап бермейді
Жаңа заң бойынша серіктестіктің жарғылық капиталына үш функцияны береді:
Жеке капиталының белгілі деңгейі жөніндегі дәлелдеме.
Белгілі қаржылық рейтинг.
Кредиторлардың заңды шағымдарын қанағаттандырудың минималды кепілдігі.
Бұрынғы заңнама бойынша серіктестікті бір адам құруға құқылы еді,
Ал жаңа заңда құрылтайшы шартқа конфиденциялдық мінез берілді. Сыртқы
Серіктестік қатысушылары серіктес мүлкіндегі өз үлесінің құнын өтеуді талап
серіктестіктің басқа қатысушысына.
серіктестіктің өзіне
үшінші тұлғаға.
Егер де қатысушылар сатылып жатқан үлеске қызығушылық танытпаса, онда
Алушы ретінде ЖШС өзі табылуы мүмкін.
Қарыздары бойынша серіктестік үлесін өндіріп алу сұрағы күрделі болып
ЖШС басқару жүйесінде және реттілігінде келесі жайттар бойынша анықтылық
жиынның кворумын анықтауда.
талап етілетін дауыстың көпшілігін белгілеу.
«қатысушы» және «қатысушыға тиісті дауыс саны» деген ұғымдардың арақатынасы.
Жартыдан көп дауыстары бар қатысушыларды келу сәтінде кворум сақталады
Кей сұрақтарды қабылдауда көпшілік дауыс санымен емес қатысып отырған
ЖШС қатысушысының серіктестік алдында өз міндеттемелерін бұзған жағдайында жалпы
Серіктестіктің атқарушы органынң және бақылау кеңесінің мүшесі ретінде серіктестіктің
Атқарушы органның мүшелері серіктестің банкроттығы бойынша келген залалдарға жауапты
Банкроттық әр түрлі себептердің салдарынан болуы мүмкін, объективті сипатты
Банкроттық сәтіндегі серіктестік қатысушыларының жауапкершілік мүмкіндігі туралы сұрақтарды шешу
Қосымша жауапкершілігі бар серіктестік.
Қосымша жауапкершілігі бар серіктестік дегеніміз болмашы ерекшеліктеріне қарамастан,
Серіктестіктің орналасу жерінің өзгеру реті мен салдары, жарғылықтың өзгеруі,
Серіктестік тарихында алғаш рет кезектен тыс жалпы жиналысты шақыру
Жалпы жиналыстың шешімі сотта дауыс беруіне қатыспаған немесе қарсы
ЖШС сияқты ҚЖС әділет органдарына тіркелу үшін Жарғыны, тіркелу
Жаңа қатысушы серіктестікке төрт негізде қабылданады. Бұл шарт органның
Акционерлік қоғам.
Акционетлік қоғам деп өз қызметін жүзеге асыру үшін ақша
Қоғам акционерлердің мүлкінен бөлек мүлікке иемденеді. Акционердердің міндеттемелері бойынша
Қоғам акционерлік оның міндеттемелері бойынша жауапты емес және ҚР
ҚР заңнамаларында ескерген жағдайларда АҚ ұйымдастырулық–құқылық нысанында коммерциялық емес
Қоғам (коммерциялық емес ұйымдардан басқасы) облигацияларды және құнды қағаздардың
Қоғамның атауы «Акционерлік қоғамның» ұйымдастырулық–құқылық нысанының бағыттамасына сай болуы
Халықтық акционерлік қоғам ретінде өз капиталының мөлшері айлық есептік
Қоғамды халықтық акционерлік қоғам деп оның ұсынысы негізінде құзыретті
Қоғамды ХАҚ деп табу реттілігін құзыретті орган белгілейді. Қоғам:
Ол таратылған немесе қайта ұйымдастырылған (қоғамға басқа қоғам қосылған
Өз капиталының мөлшері он екі айдан астам мерзімінде айлық
Акционерлердің саны алты ай ішінде 500-ден төмен азайып кеткен
ҚР мемлекеттік органдар мен мекемелер ҚР заңнама актілеріне сай
Қоғам құрылтайшылары ретінде бір тұлға болуы мүмкін. Қоғам құрылтайшылары
Қоғам оның құрылтайшыларының жиналысының шешімімен бекітіледі. Егер қоғам бір
Бірінші құрылтай жиналысында құрылтайшылар келесі шешімдерді қабылдайды:
Қоғамның құрылуы туралы шешім қабылдайды және қоғамды құру бойынша
Құрылтай шартты бекітеді.
Жарғылық каптал мөлшерін белгілейді.
Белгіленген акциялар санын белгілейді.
Белгіленген акцияларды мемлекеттік тіркеу туралы шешім қабылдайды.
Қоғамды тіркеушіні сайлайды.
Мемлекеттік тіркеу үшін қоғам атынан құжаттарға қол қоюға құзыретті
ҚР заңнамасына сай қоғам құрылтайшыларының жарғылық капиталға салынатын мүлікті
Қоғамның жарлығын бекітеді.
Қоғам жай акцияларды немесе жай және артықшылықты акциялар шығаруға
Акционерлік қоғам нысанында құрылған коммерциялық емес ұйымдар артықшылықты акцияларды
ҚР Заңнама актілерімен келесі шектеулер қойылады:
Қоғам акцияларымен мәмілелер жасау
Бір акционерде қоғам акцияларының максималды көлемі
Бір акционерге берілген қоғам акциялары бойынша максималды тұрғыда дауыс
Қоғам басқа да құнды қағаздарды шығаруға құқылы. Бұлардың шығару
Жай акция акционерге акционерлердің жалпы жиналысында қатысуға, дауысқа салынған
Артықшылықты акцияларды меншік иелері, акционерлер – қоғам жарғысымен бекітілген
Қоғамның артықшылықты акцияларының көлемі жарияланған акциялардың жалпы санның 25
Артықшылықты акциялар ауционерге қоғамды басқаруға қатысуға құқы бермейді. Бұл
Қоғам акционерлерінің жалпы жиналысының шешімі бойынша артықшылықты акцияларды иеленуші
Қоғам акционерлерінің жалпы жиналысы қоғамды қайта ұйымдастыру не тарату
Артықшылықты акция бойынша девиденд оны төлеу үшін белгіленген мерзім
Құрылтай жиналысы немесе акционердің жалпы жиналысы жарғылықты капиталды қалыптастыруға
Коопертив мүшесі екі тұлғадан аз болмауы керек. Осы ереже
Келесі белгісі – кооператив мүшелерінің оның қызметіне жеке еңбек
Өндірістік кооперативтің мүшелері өз еңбегімен бірге мүліктік салымдарымен қатысады.
Кооператив анықтамасы бойынша ӨК қағидасы ретінде оның мүшелерінің біріккен
ӨК өз қызметін Жарғыға, не құрылтай шарт пен жарғыға
Жарғының мазмұны коммерциялық құпия болып табылмайды. Үшінші тұлғалардың талабы
Кооператив меншік құқығының жеке субьектісі болып табылады.
ӨК жарғысы кооператив мүшелерінің әр бірінің салым төлемі туралы
Кооперативте табысты мүшелер арасында бөлудің шаруашылық серіктестерге қарағанда өзге
Шаруашылық серіктестерге қарағанда кооператив мүшесі салған салымына қарамай бір
ӨК жоғарғы органы ретінде олардың мүшелерінің жалпы жиналысы табылады.
ӨК шығу бір жақты мәміле. Бұл үшін басқа мүшелерінің
ӨК ықтиярсыз шығару жалпы жиналыстың шешімімен жүзеге асырылады. Бұл
ӨК өз мүшелерінің келісімді шешімімен шаруашылық серіктестікке қайта құрылуы
Мемлекеттік кәсіпорындар қатарына мынадай кәсіпорындар жатады:
Шаруашылық жүргізу құқысында құрылған кәсіпорындар
Жедел басқару құқысында құрылған (қазыналық кәсіпорын) кәсіпорындар (АК 102б
Мемлекеттік кәсіпорындар түріне қарай келесілерге жіктеледі:
Республикалық мемлекеттік кәсіпорын
Коммуналдық мемлекеттік кәсіпорын
Республикалық мемлекеттік кәсіпорын ҚР Үкіметінің шешімімен құрылады, коммуналдық мемлекеттік
1996 жылғы қарашаның 30 жұлдызындағы ҚР Үкіметінің № 163
РМК қатысты өкілетті орган болып ҚР Үкіметі бекітетін
Коммуналдық кәсіпорындарға қатысты өкілетті органдар болып жергілікті әкімшілік басшылығының
Шаруашылық жүргізу құқығындағы кәсіпорынның қазыналық кәсіпорыннан айырмашылығы:
бірінші, меншігіндегі мүлікке деген құқылары;
екінші дербестігінде;
үшінші қаржы бөлу көздерінде (егер ШХҚК өз табыс мөлшерінде
2 Кәсіпкерлік іс - әрекет қатынастарын құқықтық реттеу
2.1 Кәсіпкерлік іс-әрекетті құқықтық- ұйымдастыру нысандары
Кез келген экономикалық әрекет өндіріс циклінің фазаларының түрлерімен байланысты
Өндірістік кәсіпкерлік – бұл өнім, тауар, жұмыс, қызмет, ақпараттың
Өндірістік кәсіпкерлікті жүзеге асырудың мазмұны мен тәсілдерін жалпы түрде
Кейіннен потенциалды тұтынушылармен, тауарды сатып алушылармен шартқа түседі. Басқаша
Сонымен қатар кәсіпкер өз күшімен орындауға мүмкін емес жұмыс
Өндірістік-кәсіпкерлік акциясының нәтижесі болып сатып алушыларға өндірілген тауарлардың белгілі
Коммерциялық кәсіпкерліктегі маңызды рольді тауар-ақша, сауда-айырбастау операциялары атқарады. Бұл
Коммерциялық мәміленің бағдарламасының құрамына кіреді:
Сатып алу, тасымалдау, тауарды сату, жарнамалық жұмыстарды орындау және
Болашақта сату үшін тауарларды сатып алу;
Тауарды сақтау және сату үшін ғимараттарды, қоймаларды, сауда жерлерін
Мәмілеге тікелей қатыстайтын, бірақ ақшаға қызмет көрсететін өзге тұлғалар
Мәмілені қаржыландару үшін және кейіннен пайызбен несиені қайтару үшін
Мәмілені жасау үшін қажетті ақпаратты жинастыру;
Тауарларды сатып алушыларға тапсыру және табысты алу;
Мәмілелерді тіркеу, салықтарды төлеу. Қаржылық кәсіпкерліктегі сатып алу-сатудың көлемі
Қаржылық кәсіпкерлікте кәсіпкер бағалы қағаздарды өндіруші ретінде болатын,
Қаржылық мәміленің негізгі бөлімі (ақша, валюта мен бағалы қағаздарды
Кәсіпкерліктің ұйымдық құқықтық нысанын дұрыс таңдау көптеген факторлаға байланысты:
Олардың жете қарастырып көрейік. Жеке нысандар заңды тұлға құрмай,
Негізінен, жобаны жүзеге асыру үшін жеткілікті ресурстары бар
Қарастырылатын кәсіпкерлік әрекетінің нысаны әсіресе соңғы жылдарда кеңінен тарады.
Жеке, отбасылық және ұсақ кәсіпкерлік ынталар кіші кәсіпорын негізінде
Кіші бизнес мүмкіндік береді: тауар нарығын тұтынушыларға қажетті бұйымдармен
Өндіріс серияларының құлауымен және өндірілетін бұйымдардың номенклатурасының кеңеюімен байланысты
Кәсіпкерліктің дамуы 2011 жылы Қазақстан Республикасына 223414 қосымша жұмыс
Әрине, экономика тек кіші ынталар негізінде ғана құрылуы мүмкін
Қазақстанда жүргізілетін экономикалық реформа кәсіпкерліктің дамуы үшін жаңа
Фирма – бұл әрекетті белгілі бір атауы негізінде жүзеге
Фирмалардың әр түрлі көлемдері бар – бір жеке кәсіпкер
Максималды табысты алу – бұл кез келген коммерциялық әрекеттің
Сату көлемін ұлғайту;
Одан да жоғары өсу қарқынына жету;
Нарық үлесінің көбеюі;
Салынған капиталына қатысты табыстың өсуі;
Компанияның акциясына табысының өсуі (егер бұл акционерлік компания болса);
Акцияның нарықтық бағасының өсуі (егер бұл акционерлік қоғам болса);
Капитал құраламының өзгеруі.
Аталған кәсіпорынның мақсаттық бекітілімдердің сипаты жалпы экономиканың жағдайымен, фирманың
Кәсіпорындардың өмірлік циклдарының теориясына сәйкес бұл циклдің үш сатысы
Бірінші саты: Белсенді экспансия, даму қарқынының өсуімен сипатталады. Жиналымы
Екінші саты: Акциялардың курсы мен табысының өсуі, капитал иелерінің
Үшінші саты: Сатудың көлемінің азаюы пайда болады, сонымен
Құндылықтарды қалыптастыру – кәсіпорынның негіз салушы функциясы болып табылады.
Құндылықтарды қалыптастыру үрдісі жеке немесе топтық қажеттіліктерді қанағаттандыруды көздейді,
Өз кезекте, оны қоғамның тануы кәсіпорынға өзінің өндірісін кеңейтуге,
Кәсіпорынның мақсаттық функцияларын жүзеге асыруда негізгі жұмыс құралы болып
Халықаралық теорияда және бизнес тәжірибесінде кәсіпорынның нарықтық страгегиясының негізгі
Кәсіпорын басқармасы бәсекеге қабілетті қолда бар артықшылықтарын зерттеп, нарықта
Нарықты стратегия жүргізілгеннен кейін тұрақты табыстың болуын қамтамасыз ететін,
Шаруашылық қожалығы (фермерлік) туралы заңды қабылдағанда “шаруашылық қожалығы” түсінігі
Жеке шаруашылық мүшелері негізгі кірісті қоғамдық өндірістен, ал қосымша
Шаруашылық қожалығы бір адам немесе жанұя, бірнеше адамдар тобының
Фермерлік қожалық – өз бетімен қызмет ететін субъект. Экономикалық
Шаруашылық қожалығы – өзіне тиісті мүлік иегері. Оның иелігі
Егерде жанұялық шаруашылық болса, еңбекке жарамды жанұя мүшелері не
Барлық ұжым мүшелері өз бетімен және біріккен келісім бойынша
Ауыл шаруашылығы басшысының міндеттері қандай? Ол қызмет ету бағытында
Шаруашылық қожалығы туралы заңда жер қолдану құқығының
Ең басты айта кететін жайт – бұл шаруашылық қожалығын
Заңның бұрын қабылдануына байланысты, ондағы фермерлік шаруашылығына барлық экономикалық
Заңды тұлға деп жеке өзіндік жарғысы, банкте есеп-шоты бар,
«Заңды тұлға» деген ұғым жалпы коммерциялық мекемелерге, қоғамдық бірлестіктерге
Мекеменің теориялық мінездемесін сипаттайтын мынандай белгілер бар:
мүліктік және мүліктік емес тұрғыда оқшау болуы;
белгілі бір құқықтар мен міндеттерді белгілейтін заңды мәртебесі, бұл
мекеменің атауы және оның ұйымдастырушылық–құқықтық нысанының болуы, бұл оны
Даулы сәттерде жоғарыдағы анықтама заңды тұлғаның барлық белгілерін қамтиды.
Заңды тұлға ұғымы мүлікпен бірге, білім беру саласында, дінде,
Заңды тұлғаның негізгі қызметтері ретінде Е.А.Богатых мыналарды ұсынады:
шаруашылық қызметті жүзеге асыру (табыс табу);
шаруашылық емес қызметті жүзеге асыру, мұнда мәдениет, ғылым, білім
Шаруашылық қызмет - капиталды біріктіру бойынша (акционерлік қоғам) немесе
Кейбір авторлар заңды тұлғаның қызметін белгілеуде оларды өндірістік және
А.М.Мұхамеджанова және С.А.Сарина заңды тұлғаның мынадай түрлерін көрсетеді:
– заңды тұлға ұйымның еркін толығымен көрсете отыра, қатысушылардың
заңды тұлға - капиталды ұзақ уақытқа біріктірудің кепілі болып
заңды тұлғаның мүліктік тәуекелі нақты мекеменің капиталындағы салым көлемімен
Заңды тұлғаның белгілері дегеніміз – бұл ұйымның азаматтық–құқықтық
Қазақстандағы барлық заңды тұлғалар мемлекеттік тіркеуден өтеді, көбінің мөрлері
Заңды тұлғаның белгілері төртке бөлінеді, бұлардың әрқайсысы қажетті, ал
Ұйымдық бірлік. Бұл заңды тұлғаның белгілі иерархиасын, басқару органдарының
Бұл бірлік – құрылтай құжаттарымен және заңды тұлғаның белгілі
Егер де тұлғаларды бір ұжымдық бірлестікке біріктіру үшін ұйымдастырушылық
Қандай да тәжірибелік қызмет үшін тиісті құралдар қажет болады
Мүліктік оқшауланушылық барлық заңды тұлғаларға тиісті, ол басынан қалыптасады,
Заңды тұлғаның жеке азаматтық–құқықтық жауапкершілік қағидасы. Осы қағида бойынша
Азаматтық айналымға өз атынан шығуы. Бұл дегеніміз өз атынан
Заңды тұлғаның атауының болуы басқа ұйымдардан айыра алуға мүмкіндік
Шаруа (фермерлік) қожалық туралы заңында фермерлердің мемлекетпен,
Егер де мемлекеттік және басқа органдардың фермерлердің қызметіне дұрыс
Шынымен, бұндай практика әлі толығымен қалыптасқан жоқ, бірақ кейбір
ағытып тастау және т.б. қолданады. Егер осы себепке байланысты
Шаруа (фермерлік) қожалығы туралы заңына сәйкес, фермерлердің кәсіпорындармен,
Фермер өзінің таңдауы бойынша қолда бар ақшаға мүлікті сатуға
Шаруа қожалығын құру тәртібі заңның 2 бабында бекітілген. Оны
Бұл үшін негізгі қолданатын басты әрекет – жергілікті әкімшілікке
Егер де шаруа қожалығы тұлғаның колхоздан(совхоздан) шығу кезінде құрылса,
Шаруа қожалығының пайда болуы оны құрастыратын субъектілердің еркімен байланысты
Заңда бұндай формалары қарастырылмаған. Колхозбен совхоздан шыққан кезде шаруа
Мемлекеттің тіркеуші рөлінде болуы, шаруа қожалығын тіркеу тәртібін
Шаруа қожалыѓының заңдық қызметі оны тіркегенінен кейін басталады.
Заңда көрсетілген негіздерге байланысты тіркеуге жол бермеуі мүмкін.
Тіркеуге жол бермеуі мынаған негізделуі мүмкін: егер шаруашылық ұсыныған
Шаруашылықты тіркеуге бас тарту бір ай ішінде жазбаша
Бірақ та, егер бір жер учаскісіне бірнеше талапкерлер
Жерді алу туралы өтініште жердің көлемі, оның құны, мүмкіндігінше
Қожа шаруашылығы туралы заң шаруашылық қызметінің тоқтатылуы негізін толық
Шаруа қожалығы кәсіпорын бола алмауы немесе күйреуі, оның алынып
Кәсіпорын қызметін тоқтатылуы, оның алынып тасталуына байланысты барлық салалық
Сондықтанда кәсіпкерліктің бұл түрі аса тәуекелге бара қоймайтын іскерлікке
Екіншіден, жеке кәсіпкерлерге заңды тұлғаларға таралатын іскерлікті жүргізу ережелері
Кәсіпкерлікті жүзеге асыру бары-олардың заңды тұлғалармен бірге міндет артуы,тең
Жеке кәсіпкер іс-әрекетін өз атынан жүргізеді.
Заңшығарушы актілермен қарастырылған жағдайларды қоспағанда біріккен кәсіпкерлікте барлық келісім
Еңбек қатынасына келсек,кәсіпкер қоластындағы жұмыскерлердің құқықтық жағдайын қолданыстағы ҚР
Кәсіпкерды «банкрот» деп жариялау, ҚР АҚ «жеке кәсіпкерлік туралы»
Басқа ережелермен бірге жеке к-р бөлек кәсіпкерлігіне байланысты
«Жеке кәсіпкерлік туралы» ҚР заңына сәйкес ЖК субьектісін тіркеу
Жеке кәсіпкер тіркеуден өтіп,салықтөлеуші куәлігін алып,өзінің тұрғылықты жері бойынша
Міндетті мемлекеттік тіркеуді жалдамалы жұмыскері бар ж/с бір жылғы
2002 жылдан бастап салықпен белгіленген жылдық кіріс 9876 теңгені
Тіркеу кәсіпкердің тұрғылықты жері бойынша ҚР салық қызмет органдармен
3x4 фотосурет;
тіркеуге байланысты төлемақы квмтанциясы;
жеке куәлік;
жеке тұлғаның ж/с басқалардың СЖН (РНН).
Үкіметтің ҚР 6 желтоқсан 2001 жылдағы № 1555 қаулысына
Салық кодексінің 402-бабының 2 т-а сәйкес I-II-III топ мүгедектері
Біріккен кәсіпкерлікті тіркеу кезінде ЖҚ мүшелерінің әр-қайсына өтініш беруге
Куәлік қужаттар тансырған күні мерзімсіз уақытқа беріледі. Яғни, бұл
Куәлікті басқа тұлғаларға тапсыруға рұқсат етілмейды. Және оның көшірмелері
Өтініште берілген мәліметтердің өнеруі, (яғни кәсіпкерліктің орналасқан жері, СЖН
Кәсіпкерлік қызмет тоқтатылғанды немесе куәліктің жарамдылық мерзімі аяқталған жағдайда
2.2 Кәсіпкерлік қызметті лицензиялау
Азаматтық құқық субъектілері болып азаматтармен қатар заңды тұлғалар –
Нақты бір мақсатқа жету үшін қазіргі кездегі қоғамда адамдардың
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 33-бабына сәйкес заңды тұлғалар меншік,
2003 жылғы санақ бойынша Қарағанды облысы бойынша 12 736
КСРО құлап, Қазақстан егемендік алып экономикалық реформалар кең өріс
Заңды тұлға нормативті актілермен, азаматтық заңнамамен, кей заңды тұлғалардың
Заңды тұлғаның құрылуының қажеттілігі экономикалық қажеттілікпен, мекемеге керекті материалдық
Заңды тұлғаларды тіркеуге мемлекеттік органдардың қатысуына орай заңды тұлғалардың
Өкімдік тәртібі. Мұнда, заңды тұлға құрылтайшылардың өкімі бойынша пайда
Нарықтық экономикасы бар елдерде осы реттілікті заңды тұлғалардың құрылуының
Заңды тұлғалардың құрылуының келесі жолы рұқсат ету тәртібі. Мұнда
Заңды тұлғалардың құрылуының тәртібі ҚР АК-нің 452-бабына сай нормативті
Заңды тұлғалардың құрылуы үшін заң құрылтай құжаттардың болуын талап
Сыртқы функцияны атқара отыра, олар жалпыға заңды тұлғалардың нысанының
Ішкі функцияны атқара отыра, олар заңды тұлғалардың құрылтайшылары арасында
Әр қилы заңды тұлғалар үшін құрылтай құжаттардың құрамы әр
Құрылтай шарт бекітіледі, ал жарғы құрылтайшылар арасында келісіледі.
Құрылтай шарт дегеніміз – бұл заңды тұлғалардың құрылуы және
Коммерциялық мекеменің және мемлекеттік мекеменің құрылтай құжаттарында заңды тұлғалардың
Құрылтай шартта тараптар заңды тұлғаларды құруға міндеттеме береді, оны
Шарт бойынша құрылтайшылар арасында табыс пен шығынды бөлу,
Жарғы құрылтай шартқа қарағанда бекітілмейді, керісінше бекітушілермен келісіледі. Бірақ
Жарғыға барлық демеушілер қол қоймайды, құзыретті тұлғалар (төрағасы және
Заңды тұлғалардың жарғысында оның атауы, орналасқан жері, басқару органдарының
Егер де бір адаммен бекітілсе, онда оның жарғысында мүлікті
Жарғымен барлық қызығушылық көрсеткен тұлғалар қатысуға құқылы.
Заңды тұлғалардың басты белгісі ретінде оның атауы және орналасу
Қандай да болмасын заңды тұлғалардың атауы оның ұйымдастырулық-құқықтық нысанын
Заңды тұлғалар бекітілген фирмалық атауы меншіктік құқықтың объектісі болып
Заңды тұлғалардың орналасу орны ретінде заңды тұлғалардың құжыттарында басқа
Заңды тұлғалардың орналасу орнының мәні:
Біріншіден, заңды тұлғаларға салық салу үшін
Екіншіден, валюттік–экспорттық реттеу мақсатында оның резиденттілігі туралы сұрақтарды шешу
Үшіншіден, соттық дауларда және соттылық анықтауда.
Заңды тұлғалардың құрылу тәртібі және құрылтайшылардың әрекеттерін қанағаттандыратын талаптар
Заңды тұлғалардың құрылу кезеңдері:
Нақты бір өндіріс тауарларын, жұмыс түрлерін өндіру үшін жаңа
Жаңа технологияларды, еңбек құралдары мен заттарын қолдану мүмкіндігін зерттеу
Мекеменің нарық қажеттілігін қанағаттандыра алатындығын зерттеу;
Тауарларды жеткізушілерді, қажетті өндіріс факторларын (материалдар, шикізат, құрал–саймандар, энергиялық
Мекеменің құрылтайшыларын іріктеу;
Жарғылық капиталын құру үшін қаржылық көздерді белгілеу;
Құрылтай құжаттарды және бизнес–жоспарларды құру;
Ұйымдастырушылық–құқықтық нысаны және меншік нысанына орай мекемені құру бойынша
Мекемені мемлекеттік тіркеу, қажетті есеп шоттарды банкте алу.
Заңды тұлғаларды тіркеу үшін келесі құжаттар керек:
Құрылтайшылардың тіркелу туралы өтініші, ұйымның жарғы, құрылтай шарт, тіркелу
Мөрлерді даярлау;
Мемлекеттік салық органдарында, ҚР Зейнетақы қорының жергілікті органында, әлеуметтік
Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркелуі
Мемлекеттік тіркеу заңды тұлғалардың құрылуының соңғы кезеңі болып табылады.
АК 42 бабына сай заңды тұлғалар мемлекеттік әділет органдарында
Мемлекеттік тіркеуден бас тарту, сонымен бірге, осындай тіркеуге тұрғызбау
АК 42 бабына сай заңды тұлғаларды түріне қарамай мемлекеттік
Тіркеудің мәні мынада:
заңды тұлғалардың пайда болу фактісінің дәлелденуі:
елдегі барлық заңды тұлғаларды мемлекеттік тұрғыда есепке алуға мүмкіндік
заңды тұлғаларды мемлекеттік бақылауға алу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі;
жариялық шарт құрылады, тіркеу органдары арқылы қызығушылық танытқан тұлға
1995 жылы 17 сәуірдегі ҚР Президентінің Жарлығына сай ҚР
заңды тұлғалар мемлекеттік реестірін тіркеуге және жүргізуге құқылы
заңды тұлғалар мемлекеттік тіркеу бойынша әдістемелік басшылыққа құқылы
заңды тұлғалар және әділет министрлігінің аумақтық органдарының талаптарына сай
ҚР аумағында тіркелген және жойылған заңды тұлғалар тізімін квартал
заңды тұлғалар мемлекеттік тіркеу сұрақтары бойынша аймақтық органдарының әрекеттеріне
Заңды тұлғалар мемлекеттік тіркеуі қажетті құжаттары бар өтініш берген
өтініш беруші құжаттарды толығымен ұсынбаса;
ұсынылған құжаттарда кемшіліктер анықталса;
құрылтай құжаттардың мазмұны бойынша сарапшының (маманның) қорытындысы қажет болса;
ҚР заңнама актілерінде көрсетілген басқа да негіздер болса.
Заңды тұлғаның тоқтатылуы қайта құрылу (АК-ның 45-бабы) және таратылуы
АК-ның 45 б. 1 т. сәйкес заңды тұлғаны қайта
Акционерлік қоғамдар туралы 2003ж. заң қабылданғанға дейін Қазақстан заңдары
Сонымен кейбір заңды тұлғалардың міндетті қайта құрылуы (ұйымдық-құқықтық нысанының
Қайта құру кезінде заңды тұлғалардың арасында әрқашанда мүліктік
Жалғыз құқықтық мирасқорына толық көлемде (қосу, біріктіру кезінде);
Толық көлемде, бірақ тиісті бөлікке бөлінген бірнеше мирасқорына (бөлу
Барлық құқықтық мирасқорларына бөлшектеп өтуі (бөліп шығару кезінде) [24;
Қазіргі кезде біздің мемлекетіміз бұл жолдың қиындығына қарамастан, құқықтық
Қолданыстағы азаматтық заңнамада көптеген ақаулықтар бар екенін айтып кеткен
Жаңа кәсіппен айналасушы кәсіпкердің өзекті мәселелерінің бірі мемлекеттік органдардан
ҚР әрекет етіп отырған заңнамасы бойынша, заңға сәйкес емес,
«Licentia» латын тілінен аударғанда – «еркіндік, бостандық» дегенді білдіреді.
бұл заңға сәйкес лицензиялануға тиіс, арнайы мемлекеттік құзыретті органның
арнайы тауарларды экспорт және импорт жасаушы ұйымдар мен адамдарға
өнертапқыштықты, техникалық білімді, сауда маркасын пайдалану үшін берілетін рұқсат.
ҚР әрекет етуші «Лицензиялау туралы» Заңына сәйкес (2 –
Лицензия келесі белгілер бойынша ерекшеленеді:
1) Субъектісі бойынша:
А) ҚР азаматтары мен заңды тұлғаларына берілуімен;
Б) шетел заңды тұлғаларына, шетел азаматтарына, азаматтығы жоқ адамдарға
2) Қызметтің объектісі бойынша:
А) басшы – бұл белгілі бір іс - әрекетпен
Б) бір реттік – белгілі бір көлемде салмағы немесе
В) операциялық – белгілі бір операцияларды жүзеге асыруға беріледі.
3) Әрекет етуші мерзімі бойынша:
тұрақты немесе уақытша.
4) Әрекет ету территориясы бойынша:
А) ҚР белгілі бір территориясымен шектелетін іс - әрекет;
Б) ҚР барлық территориясына таралатын іс - әрекет;
В) ҚР территориясынан тыс іс - әрекеттерге қолданылады..
Лицензия алушыларға лицензия беру ҚР Заң актілерімен ҚР Үкіметі
Банкалық заңнамаларда қарастырылған реттерден басқа кездері белгілі бір іс
Сонымен қатар белгілеп көрсететін жайт, шетел мекемелері немесе жеке
Лицензия алу. Лицензиялық жинақ.
Әрекет етуші заңға сәйкес лицензия алу үшін төмендегідей құжаттар
ҚР Үкіметі бекіткен формаға сәйкес арыз;
лицензия алушының құжаты (лицензия алушы тарап) сараланған талапқа сәйкес,
белгілі бір қызметпен айналысуға құқық беретін лицензиялық жинақты толықтырушы
заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеуден өткен куәлігінің көшірмесі немесе жеке
бірқатар лицензияларды алу үшін қосымша құжаттар талап етіледі.
Лицензия беру кезінде өндіріс жағдайы, қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету,
Жоғарыда белгілеп көрсеткендей, лицензия алу кезінде құжаттың бір түрі
Егер барлық құжаты дұрыс болса, онда лицензия беруші лицензияны
Кәсіпкер сонымен қатар лицензияны тоқтату немесе қайта шақырып алған
Әрекет етуші заңнамаға сәйкес лицензияға ие жеке тұлға өзінің
Лицензияны кері шақырып алу төмендегідей тәртіппен жүзеге асырылады:
соттық тәртіппен, лицензиядағы талаптардың орындалмауына баланысты;
лицензия иесіне, сот алған лицензиясына байланысты қызметпен шұғылдануына тыйым
лицензия беруші мемлекеттік орган шешімінде көрсетілген себептерді жоймауына байланысты
лицензия алу кезінде лицензия берушіге жалған мәлімет беру («Лицензиялау
Қысқаша түсініктемені аяқтай келе, кәсіпкерлердің лицензиялау туралы заңды бұзғаны
Кәсіпкерлік немесе басқа да іс-әрекеттермен лицензиясыз айналысу айыппұл түріндегі
азамтаттарға – 20 айлық есептік көрсеткіш;
заңды тұлғаларға – 500 айлық есептік көрсеткіш, құқықбұзушылық объектісі
Нақ сондай әрекет, 1 жыл ішінде қайталанса әкімшілік жауапкершілік
азаматтарға – 50 айлық есептік көрсеткіш;
лауазымды тұлғаларға – 20-50 айлық есептік көрсеткіш;
заңды тұлғаларға – 700 айлық есептік көрсеткіш салынады, мүлкі
Лицензиясыз кәсіпкерлік немесе басқа да қызметпен айналысу лицензиялау тәртібін
300 – 500 айлық есептік көрсеткіш немесе сотталғанның 3
180-нен 240 сағатқа дейіңгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартылады, не
6 айға дейін қамауға алынады, не
50 айлық есептік көрсеткіш немесе сотталғанның еңбек және 1
Нақ сол әрекетті ұйымдасқан топ, не аса ірі
Бүгінгі таңда ҚР- нда қызметтің «өндеу, өндіріс, қаруды жөндеу
Жеке кәсіпкердің банкроттық жағдайының ерекшеліктері.
Қазіргі кезде қазақстан заңдылығында, ұмытылған немесе біздің отандық құқықтық
Заңды тұлғаның таратылуы тоқтатылудың екінші нысаны. Соңғы уақытта бұл
ерікті түрде тарату;
ықтиярсыз тарату.
Соттың шешiмi бойынша заңды тұлға:
банкрот болған;
заңды тұлғаны құру кезiнде заңдардың түзетуге келмейтiн сипатта бұзылуына
заңды тұлғаның жарғылық мақсаттарына қайшы келетiн қызмет үнемi жүзеге
тиiстi рұқсат алынбаған (лицензиясыз) қызметтi, не заң құжаттарында тыйым
заң құжаттарында көзделген басқа да жағдайларда таратылуы мүмкiн.
Банкроттық заңды тұлғаның таратудың бір негізі болып табылады.
Банкроттық деп борышкердiң соттың шешiмiмен танылған оны таратуға негiз
7 сәуір 1995 жылғы банкроттық үрдісін реттейтін қазақстандық нормативтік-құқықтық
Қазіргі уақытта банкроттықты реттейтін нормативті акті 21 қаңтар 1997
Аталған негіздемелер бойынша тарату үрдісі тек белгілі бір заңды
Банкрот деп тану жөнінде сотқа азыз беруге несие беруші
Қазіргі уақытта заңды тұлғалардың әдейі немесе жалған банкрот болуы
Әдейі банкроттық - борышкердің мүлкі иесінің немесе борышкер-заңды тұлға
Жалған банкроттық – кредиторлардың талаптарын толық көлемде қанағаттандыратын мүмкіндігі
Әдейі немесе жалған банкроттық жасау белгілерін тапқан жағдайда, ол
Банкроттық туралы заңның 4 бабы соттан тыс тарату рәсімін
Банкроттық туралы заңның 77-81 баптарында және АК-нің 51 бабындағы
Банкроттықтың субъектілері: коммерциялық, коммерциялық емес заңды тұлғалар және жеке
Көпшілік азаматтар тіпті банкроттық институты жайлы толық түсіне бермейді.
Борышкердің- жеке кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның ақшалай міндеттемелер бойынша
Банкроттық сот тәртібімен немесе борышкердің несие берушімен өзара келісу
Борышкер ө міндеттерін 3 ай мерзім ішінде орындамаа ол
Борышкердің сотқа өз банкроттығы туралы өтініш беруі оның дәрменсіздігін
Жеке кәсіпкерді банкрот деп тануға өтінішті борышкер, несие берушілер
Борышкердің- жеке кәсіпкердің өзін банкрот деп тану туралы өтінішті
Жеке кәсіпкердің өзінің банкроттығы туралы өтінішіне азамат өзі, біріккен
Борышкерді банкрот деп тану туралы несие берушінің өтініші банкрот
Жеке кәсіпкердің банкроттығы туралы істі қозғау және қарау, заңды
банкроттық туралы іс, борышкердің несие берушіге беруге тиісті ақша
Несие берушінің мүддесін қанағаттандыру мақсатында сот борышкердің банкроттығы туралы
Борышкердің өтініші бойынша сот істі қарауды 1 айға дейінгі
Борышкердің –жеке кәсіпкердің банкроттығы туралы істі қозғауда соттың ақша
Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес, міндеттердің атқарылуы және борышкердің төлемдері
Борышкердің мәмілелерді жарамсыз деп тануы сотпен және өз бастамашылығымен
Банкроттық туралы заңдарда заңды тұлғалар үшін көзделген негіздер бойынша
Жеке кәсіпкердің банкроттғы туралы істер бойынша оңалту рәсімі банкроттық
оңалту жоспарын банкроттық туралы іс бойынша іс жүргізуді
талап ету сомасы олардың талап ететін жалпы сомасының кемінде
Сот жеке кәсіпкерді банкрот деп тану туралы шешім шығарған
кәсіпкерлік қызметке байланысты міндеттерді орындау мерзімдері басталған болып саналады.
Кәсіпкерлік қызметке байланысты банкрот берешегінің барлық түрлері бойынша өсім
Борышкердің барлық орындаушылық құжаттар бойынша өндіріп алу тоқтатылады, бұған
Сот шешімімен кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға берілген лицензияның қолданылуы
Сот орталықәділет органының ресми баспасөз басылымдарының бірінде жеке кәсіпкерді
Сот несие берушілердің тыс заңның 42-бабында 2-тармақшасында көзделген мерзімдерде
Сот ұйғарымында кәсіпкерлік қызметке байланысты емес, тиісті шешім шығарғанға
Сот депозитіне есептелген сомада несие берушілердің талаптары қанағаттандырылғанға дейін
Несие берушілердің талаптары ҚР азаматтық кодексінің жалпы бөлімінің 21-бабында
Әртүрлі кезектегі несие берушілердің талаптарын қанағаттандырудың көлемі мен тәртібі
Несие берушілердің талаптары қанағаттандырылғаннан кейін қалған мүлік борышкерге қайтарылады
Банкрот деп таңылған борышкер несие берушілермен есеп айырысып болғаннан
Кәсіпкерлік қызметке байланысты міндеттемелері жоқ талаптар, егер мұндай талаптар
Борышкер жеке кәсіпкерлігінің жарамсыздығы туралы орталық әділет органының бір
Несие берушілермен келісімге келгеннен кейін Жеке кәсіпкерлік туралы заңының
Заңды тұлғалар қызметінің тоқтатылуы оның қайта ұйымдастырылуы нәтижесінде болады.
Қайта құрылу барысында қайта ұйымдастырылатын заңды тұлғалардың барлық құқықтары
Заңды тұлғалардың қайта ұйымдастырылуы бірнеше тұлға ұйымдардың бірігу жолымен,
Қайта ұйымдасу, заңды тұлғалар қатысушыларының шешімі бойынша жүргізіледі. Келісім
АК 45 бабының 1-тармағы бойынша қайта ұйымдасудың басқа да
Қайта ұйымдастырылу нысанына орай, ол бөлу балансы немесе беру
Қосу кезінде екі немесе одан да көп заңды тұлғалардың
Біріктіру кезінде бір және одан да көп заңды тұлғалардың
Бөлу кезінде бір заңды тұлғаның қызметі тоқтатылады да, оның
Бөліп шығару кезінде бір заңды тұлғаның құрамынан екі және
Көп жағдайда қайта ұйымдастыру нарықтығы тауар өндіріс «күшін» өзгертуі
Қайта ұйымдастыру заңды тұлғалардың кредиторлар қызығушылығына қатты әсер етеді,
Заңды тұлғалардың қызметін тоқтату – бұл, заңды тұлға мемлекеттік
Еріктік түрдегі тоқтату – заңды тұлғалардың мүлкінің меншік иесінің
Толық және сенім серіктестіктерін ерікті түрде тарату, сондай-ақ қоғамдық
Мәжбүрлі түрдегі таратылу – соттың шешімімен жүзеге асырылады. Мәжбүрлі
банкрот болған жағдайда;
заңды тұлғаны құру сәтінде заңдарды түзетуге келмейтін сипатта бұзылуына
заңды тұлғаның жарғылық мақсаттарына қайшы келетін қызмет үнемі жүзеге
тиісті рұқсат алынбаған (лицензиясыз) қызметті не заң құжаттарында тыйым
заң құжаттарында көзделген басқа да жағдайларда таратылуы мүмкін.
Заңды тұлғалардың кей түрлері бойынша заң таратудың қосымша негіздерін
Заңды тұлғалар жойылу реттілігі ҚР АК-нің 49-51 баптарымен реттелген
Ұйым қатысушылары немесе сот жойылу туралы шешімді қабылдап, жою
Жою комиссиясы бұқаралық ақпаратта заңды тұлғалар жойылғандығы туралы, кредиторлардың
Жою комиссиясы кредиторлық қарыздың құрамын бағалайды, анықталған талаптарды қанағаттандыру
Аралық жою балансына сай, кредиторлардың заңды талаптары қанағаттандырылады, мұнда
Кредиторлық қарыздар өтелгеннен соң жою комиссиясы қорытындылық жою балансын
Жалпы Қазақстан өз егемендігін алғаннан кейін әртүрлі мемлекеттермен сыртқы
Сыртқы экономикалық қызмет қатынастары 2 сипатқа ие. Бір жағынан
Сонымен, сыртқы экономикалық қызмет дегеніміз – нарықтық экономиканы қалыптастырып,
Қазақстан Республикасындағы сыртқы экономикалық қызмет аймағындағы субъектілер дегеніміз -
Мемлекетіміз сыртқы экономикалық қызметтің дербес субъектісі болып табылады. Бұл
Шет ел мемлекеттері және олардың заңды тұлғалары ҚР-ң сыртқы
Сонымен ҚР-ң сыртқы экономикалық қызмет саласының субъектілерін қызмет бағытына
ҚР Президенті, Парламенті және атқару билік органдары
Арнайы субъектілері:
ҚР-ң өндіріс және сауда министрлігі;
ҚР-ң қаржы министрлігі;
Кеден комитеті;
Сыртқы істер министрлігі;
Ұлттық банкі;
ҚР-ң екінші деңгейдегі банкілері;
ҚР-ң аймақтық сауда өндірістік палаталары;
ҚР-ң мемлекеттік кіріс министрлігі жанындағы инвестициясы бойынша агенттік және
Қазақстан Республикасында сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыруда мемлекеттің әсері
Сыртқы экономикалық қызмет мемлекетіміздің ішкі құқық жүйесіне жататындықтан бұл
ҚР-ң Президенті сыртқы экономикалық қызмет аймағындағы бағдарламаларды бекітеді; ҚР-н
ҚР-ң парламенті әртүрлі жалпы ұлттық, әлеуметтік, экономикалық бағдарламаларында сыртқы
Сыртқы экономикалық қызметті валюталық реттеу валюталық есеп айырысудағы және
Валюталық заңдылық дегеніміз - мемлекет ішіндегі валюталық құндылықтармен мәміле
ҚР-ғы сыртқы экономикалық қызметті валюталық реттейтін заң жүйесі валюталық
Сондай-ақ, бұл жерде валюта мен валюталық құндылықтарға анықтама бере
ҚР-ң сыртқы экономикалық қызметтегі мемлекеттің валюталық саясатын жүзеге асырудың
Валюталық реттеу өз алдында келесі мәселелерді қояды:
ҚР-ң ұлттық валютасына есеп айырысуына белгілі тәртіпті қолдау;
ҚР-ң ұлттық валютасына нарықтық айырбастау курсын дайында және енгізу.
Мемлекеттің валюталық реттеуі оның тұтастай валюталық саясатын анықтайды.
Валюталық реттеуді ҚР-ң бірқатар мемлекеттік органдарын жүзеге асырады. Валюталық
Сыртқы саудалық мәміле деп – шекараның әр жағынан тауар
Сыртқы сауда мәмілелерінің объектісі - әрқашан импорттау және экспорттауға
Сыртқы сауда мәмілелелірінің субъектісі – кез-келген азаматтық құқық субъектілері
Мазмұнын анықтау әдісі: а/ мемлекеттік ішкі заңдылықтармен анықтау әдісі;
Сыртқы сауда мәмілелерінің нысаны – жазбаша түрде анықталады;
Сыртқы сауда мәмілелерін заңды сипатына байланысты келесі түрлерге бөлуге
Сыртқы сауда мәмілелері: сатып алу-сату, комисия, тасымалдау, несие беру,
Сыртқы сауда мәмілелерінің субъектісі – кез келген азаматтық құқық
Мазмұнын анықтау әдісі: а/ мемлекеттік ішкі заңдылықтармен анықтау әдісі;
Сыртқы сауда мәмілелерінің нысаны – жазбаша түрде анықталады.
Сыртқы сауда мәмілелерін заңды сипатына байланысты келесі түрлерге бөлуге
Сыртқы сауда мәмілелері, сатып алу-сату, комиссия, тасымалдау, несие беру,
Қарама-қарсы сыртқы сауда мәмілелер: эксперттердің импорттерге өз таруаларының бағасы
Ғылыми-техника аймағындағы шарттар, ғылыми техникалық көмек көрсету, сақтандыру, лицензиялау,
ҚР-да сыртқы сауда мәмілелерін реттеудің басты 2 әдісін қарастырады:
тарифтік реттеу әдісі
тарифтік емес реттеу әдісі
Тарифтік реттеу дегеніміз - сыртқы нарық бәсекелестігіне отандық өндірушілердің
Тарифтік емес реттеу-ұттық өндірістің белгілі бір саласының мүддесін қорғау
2.4 Қазақстан Республикасындағы бірлескен кәсіпорынның құқықтық мәртебесінің ерекшеліктері
Батыс әдебиетінде "бірлескен кәсіпорын" ұғымы - Ұлыбританияда XVI -
Бірақ, "goint venture" ұғымы туралы шетел мемлекетінің заңнамаларында және
1) goint venture - кәсіпорындардың көп не аз тұрақты
2) жалпы үлестегі мұндай қызметтестікке қатысушылардың мүддесі
шаруашылық байланысты сақтауға деген қарапайым ықыласына ұласады, яғни goint
3) goint venture - осындай қызметтестікті құқықтық рәсімдеу үшін
Алғашқыда " goint venture " ұғымы әртүрлі ұлттарға қатысты
Қазіргі кезде дамыған елдердің сыртқы және ішкі бірлескен қызметінде
Англо-американ құқық жүйесінде "серіктестік" (partnership) ұғымы қолданса, Германияда бірлескен
Кеңес әдебиетінде және өзге де социалистік елдерде "бірлескен" не
Шетел авторларының пікірлері бойынша бірлескен кәсіпорын (әрі қарай БК)
1. БК-ның орналасу мекен-жайына байланысты, яғни қатысушылары әртүрлі мемлекет
Өнеркәсібі дамыған елдер - өнеркәсібі дамыған елдер;
Өнеркәсібі дамыған елдер - дамушы елдер.
Ал Кеңес үкіметі кезінде төмендегіше топтастырылды:
- Социалистік және өндірісі дамыған капиталистік елдер;
- Социалистік және дамушы елдер.
2. Серіктестік құрылымына байланысты:
- Тек жеке капиталдың қатысумен; (дамыған елдерге тән).
- Жеке фирмалардың және мемлекеттік кәсіпорындардың не ұйымдардың қатысуымен;
- Ұлттық және халықаралық ұйымдардың қатысуымен; (барлық елдерге тән).
3. БК-ға қатысушы серіктестердің қосқан капитал үлесіне байланысты :
Енгізетін капитал үлесі бірдей серіктестердің тең қатысуымен;
Шетел капиталының көп үлеспен қатысуы. Бұл нысанда шетел серіктесі
Шетел серіктесінің қатысу үлесі аз не төмен дәрежеде. Бұл
4. Қызмет түріне, яғни серіктестердің алдына қойған мақсаттарына сайкес:
- Ғылыми нәтижелер мен
- Жабдықтар дайындау үшін
- Өндіріс үрдісінде және өнімді өткізу кезіндегі шығынды төмендету
- Шетел серіктесінің кәсіпорнына толықтай өнімді өндіру үшін қажетті
- БК орналасқан елде және үшінші елде өнімдерін өткізуді
- Әртүрлі қызмет түрлерін байланыстыратын кешенді БК;
БК құру ережеге сай мына мақсаттардан тұрады:
- Әлемдік жүйеде капиталалмасуын және еңбек бөлінісін толық тарту
- Озат ғылыми - техникалық жетістіктермен басқару тәжірибелерін жұмылдыру;
- Ғылыми - техникалық жетістіктердің тәжірибелік игерілуін тездету;
Қосымша материалдық және қаржылық ресурстарды тарту;
Тиімсіз импортты қысқарту.
Қазақстан Республикасының маңызды серіктестерінің бірі болып Америка Құрама Штаттары
АҚШ-тағы БК нысанында құрылатын заңды тұлғалардың негізгі түрі корпорация
АҚШ-та бизнес жүргізудің ең танымал нысаны корпорация болып табылады.
- құрылтай құжаттарын дайындау;
корпорация мүшелерінің құрылтай құжаттарына қол қоюы;
штат төрағасына
корпорацияның лауазымды тұлғаларын сайлау.
Өзге елдердің заңнамасынан АҚШ заңнамасының айырмашылығы корпорацияны тұтас тіркеу
Корпорацияның жарғылық капиталының мөлшеріне ешқандай талап қойылмайды. Корпорацияның негізгі
өкілетті органдардың рұқсатымен құрылады;
заңды тұлға мәртебесін иеленеді;
акционерлердің жауапкершілігі,
корпорацияның акциясы өзге тұлғаға еркін түрде беріледі;
корпорация пайдасының
Серіктестік пайда табу мақсатымен меншік иелерінің бірігуі арқылы
Серіктестік - бірлескен бизнес жүргізуші тұлғалардың келісімімен құрылуы мүмкін.
Жауапкершілігі шектеулі компания, бұл корпорация мен серіктестік арасындағы
Мұндай компанияны құру үшін штаттағы өкілетті тұлғаға құрылтай құжаттарын
Мұндай компанияның мүшесі салған салымының үлесіне сәйкес басқару өкілеттігін
Шетел серіктестері бизнестерін жүргізу үшін бірлескен кәсіпорынның қандай құқықтық
Енді, Латын Америкасы елдеріндегі бірлескен кәсіпорынды құру тәжірибесіне келейік,
Латын Америкасында шетел капиталымен бірлескен кәсіпорынның дамуы екінші дүниежүзілік
Осы елдердің заңнамаларында шетел кәсіпорнына, бірлескен және ұлттық кәсіпорындарға
Ұлттық және шетел капиталымен қатысудың пайыздық қатынасын сақтау туралы
Шетел капиталымен бірлескен кәсіпорын әртүрлі сауда серіктесі түрінде құрылады.
Сауда серіктестігінің ұқсас түрлерінің тізімі 1937 жылғы "Сауда серіктестігі
Латын Америкасы елдерінің заңнамасында сауда серіктестерінің ұйымдық нысанының тізімі
Бұл кәсіпорындардың барлығы капиталдарының бірігуімен, заңды тұлғаның қасиетімен, кәсіпорын
Шетел капиталымен құрылған кәсіпорын Латын Америка елдерінің ұлттық заңнамасымен
1940 жылғы халықаралық сауда құқығы туралы Монтевидео шартын ратификациялаған
Компанияның басым көпшілігі орналасқан мемлекет құқығымен шарт мазмұны мен
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында мемлекет
Қазіргі уақытта Қазақстандық кәсіпкерліктің қайта дамуы туралы көп айтылып
Қазақстанның болашағы –кәсіпкерлікте, деген көпшілікке тартқан пікірмен келісуге болмайды.
Мемлекет экономикалық ұйымдармен айналысу керек, бірақ ол оның шаруашылық
Қандайда бір жаққа артықшылықтың пайда болуы бостандықтың шектелуі, кәсіпкерлік
Көбінесе кәсіпкерліктің дамуы мемлекеттің жалпы қоғамның мүддесін қорғау үшін
Кәсіпкерлердің бостандықтарын болдырмау немесе сақтау мәселесінде емес, бұл бостандықтың
Осы жазылған жұмысты қортындылай келе, төмендегідей тұжырымдар жасаймын:
Ең бастысы кәсіпкерліктің мәнін толық ашатын анықтама беретін
Диплом жұмысымызда қарастырылған негізгі ережелер яғни кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің
Қазақстан Республикасының негізгі заңнамаларына сәйкес кәсіпкерлік қызметтің құқықсубъектілік деп
Жоғары да айтылғандай Бизнес жол картасы бағдарламасына сай шағын
Қазақстан үшін шағын және орта кәсіпкерліктің маңызы зор, өйткені
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазастан Республикасының Азаматтық Кодесі.- Алматы: ЖШС «Баспа», 2001.- 400
«Жеке кәсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасы Заңы 31.01. 2006 жыл.
Предпринимательское право: учеб. пособие/ под ред. С. А. Зинченко,
Қазақстан Республикасы Президентінің 2.05.1995 ж.”Шаруашылық серіктестіктер туралы” Заң күші
Қазақстан Республикасы Президентінің 19.06.1995 “Мемлекеттік кәсіпорын туралы” Заң күші
Антоненко Е. Правовые основы предпринимательства/ Антоненко Е. //Предприниматель и
Бизнес и право: Правовое регулирование предпринимат.деятельности. - Алма-Ата: Гылым;Ассоц."Казинпресс",
Галиев Т. Правовое регулирование предпринимательской правосубъективности несовершеннолетних: методологический аспект/
Право и предпринимательство в Республике Казахстан. - Алматы: Жеті
Гражданское право. Учебник. Часть 1. /Под ред. А.П. Сергеева,
Грешников И.П. Понятие юр. лица в гражданском праве и
Қазақстан Республикасының 13.05.2003 ж. “Акционерлік қоғамдар туралы” Заңы. //
Акцияға мемлекеттік тіркеу эмиссиясы тәртібі туралы, акция эмиссиясын жою
Қазақстан Республикасының 16.01.2001 ж. “Өндірістік кооператив туралы” Заңы. //
Сборник “Предпринимательство и право”, Издательскийдом “БИКО”, Алматы 2001
Қазақстан Республикасының 17.04.1995 ж. (29.10.2002 жылғы өзгертулерімен қоса) )
Лаптев В.В. Проблемы предпринимательской (хозяйственной) правосубъектности/ Лаптев В.В. //Государство
Приходько И.А. Молодому предпринимателю: Новое в законодательстве о собственности,аренде,земле/
Грузинов В., Грибов В. Предпринимательство формы и методы организации
Орлова В. Фирменное наименование и товарный знак:соотношение прав //Закон.-2000.-N4.-С.43-47.-ISSN
Ахметбекова С.А. Предприниматель как участник гражданского оборота //Вестник КазГУ.Серия
Правовые основы перехода к рыночным отношениям: Аренда,акционерные общества,предпринимательство,защита прав
Қарағанды облысы бойынша әкімшілік тіркеуіндегі 1999 жыл 1 қаңтар
Коммерческое право. Учебник /Под ред. Попондопуло В., и Яковлевой
Шапира Ж. Международное право предпринимательской деятельности/ Шапира Ж.. -
Гражданское право: Учебник./ Под ред. Цыбуленко З.И. – М.:
Сулейменов М.К. Становление и развитие права внешнеэкономической деятельности Республики
Гражданское право РК, Учебное пособие (ч. Общая), 2-е изд.,
Пушкин А А. Правовые формы управления промышленностыо в СССР.
— Автореф. докт. дисс. — Харьков, 1964.с 28.
Грешников И.П. Классификация организаций с правами юридического лица Правовой
Аскпазий С.И. 06 основаниях правовых отношений между государствен-ными социалистическимиорганизациями.//
ВенедиктовА.В. Государственная социалистическая собственность.^ М.-Л., 1948, 665-бет.
29.01.2010 ж. « Жаңа он жылдық – жаңа экономикалық
6
Шаруашылық серіктестіктер
Шаруашылық серіктестік түсінігі
Шаруашылық серіктестіктер корпоративтік құқық субъектісі ретінде
Кәсіпкерлік іс
Заңды тұлғаларды қайта құру және мемлекеттік тіркеу.
Заңды тұлға туралы ақпарат
Кәсіпорынның тиімділігін жоғарлату жолдары
Шаруашылық серіктестіктегі қатынастардың ерекшеліктері
Кәсіпкерліктің мәні, дамуы
Ресей мен шет елдегі бизнестің ұйымдастырушылық-құқықтық нышандарының жүйесі