Тауарлар мен қызметтер жарнамасы
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Нарықтағы жарнаманың алатын ролі 5
1.1. Жарнаманың мәні, функциясы және рөлі 5
1.2. Жарнама қызметін маркетингтік жоспарлау сипаттамасы 7
1.3 Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау тәсілдері
2 Жарнама нарығына экономикалық-маркетингтік талдау жүргізу («Рика» медиа
2.1 «Рика» медиа тобының жарнамалық қызмет ету аясы,
2.2 «РИКА» медиа тобының нарықтағы үлесі және оның
2.3 Жарнама қаржылық нәтижесіне экономикалық-маркетингтік талдау 23
3 Жарнама нарығының қазіргі даму тенденциясы мен даму
3.1 Жарнамадағы басты мәселелер және оларды шешу жолдары
3.2 Жарнама нарығының қарқынды даму бағыттары 31
Қорытынды 35
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 36
Кіріспе
Сату көлемін ұлғайту және пайда табу үшін сапалы
Маркетингтік коммуникацияның мынадай түрлері бар:
жарнама;
өткізуді ынталандыру;
жеке (дербес, персональные) сату;
қоғаммен байланыс – паблик рилейшнз (PR).
Тауарды нарыққа жылжыту жүйесіндегі маркетингтің классикалық тұжырымдамасында жарнаманы
Жарнаманың мәні оның қоғамдағы алатын қоғамдық, экономикалық, маркетингтік
Курстық жұмыстың мақсаты – Қазақстан Республикасындағы жарнама қызметін
Курстық жұмыстың зерттеу объектісі ретінде - «РИКА» медиа
Курстық жұмыста келесі мәселелер қарастырылды:
жарнаманың маркетингтік мәні, ролі және функциясы;
жарнама түрлері мен құралдары;
«РИКА» медиа тобының жарнамалық қызметін маркетингілік талдау;
«РИКА» медиа тобының бәсекелестері мен нарықтағы үлесін зерделеу;
«РИКА» медиа тобының жарнама қаржылық нәтижесіне маркетингтік талдау;
Жарнама нарығындағы басты мәселелердің шешілу жолдары және жетілдіру
Курстық жұмыстың қорытындысында Ақтөбедегі жарнама құралдарының жаңа түрлерін
Курстық жұмыстың соңында қосымшалар келтірілген. Осы қосымшаларда жарнаманы
1 Нарықтағы жарнаманың алатын ролі
1.1. Жарнаманың мәні, функциясы және рөлі
Жарнаманың қоғамдық рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері
Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына,
Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай,
Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының
Бастапқыда жарнаманың даму орталығы Ұлыбритания болды, кейіннен әлемдегі
Халықаралық жарнама ассоциациясының көптеген елде жүргізген зерттеулері бойынша
Жарнама дегеніміз – қаржыландыру көзі анық көрсетілген, БАҚ
Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:
Жарнама беруші жарнаманы өзі дайындап, содан кейін оны
Жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама агенттіктеріне
«Gallup Media Asia» деректері бойынша, 2002 жылы қазақстандық
Жергілікті өндірушілерінің көбі ақшалай қаражаттарының жетіспеушілігіне байланысты жарнама
Жарнама берушілер – бұлар өндірушілер, бөлшек-көтерме саудагерлер, мемлекетік
Жарнама агенттіктері – жарнама қызметін ұсынатын делдалдар. Олардың
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша жарнама қызметінің
Жарнама құралдары – жарнама таратушылардың жиынтығы. Бес түрлі
Қазіргі қоғамда жарнама туралы адамдарда әр түрлі пікірлер
Жарнаманы жақтаушылар оның бәсекені дамытатынын, сұранысты арттыратынын, тұтынушыларды
Алайда кейбір жекелеген фирмалар жарнама науқанын жүргізгенде, заттың
1.2. Жарнама қызметін маркетингтік жоспарлау сипаттамасы
Жарнаманы жоспарлау процесі мынадай кезеңдерден тұрады:
мақсатты аудиторияны таңдау;
жарнама мақсатын анықтау;
хабарлаудың стратегиясы мен тактикасын әзірлеу;
жарнама құралдарын таңдау;
жарнама тиімділігін бағалау (Қосымша 1).
Жарнама мақсаты – мақсатты аудиторияға бағытталған ақпараттың нәтижесінде
Жарнама берушілер жарнаманың мақсаты тауардың немесе қызметтің сату
Жарнама стратегиясы жарнама үндеуін жасау мен тарату құралдарын
Жарнамалық хабар – компанияның өз хабарламаларында не айтылатындығын
Жарнамалық сөз мәнері (слоганы), (жарнамалық ұран) – тауар
Жарнаманы тұтынушылар жақсы түсінуі үшін ол мынадай талаптарға
- жарнама науқаны кезеңінде жарнама тақырыбы мен сөз
- жарнама жиі қайталанса, тез жатталады және есте
Жарнаманың ең маңызды мақсаттарының бірі – оның есте
Жарнама мақсаттарына жетудің жарнама мәтінінің (сценарий), ұсыну түрі
Жарнама мәтінінің мазмұны AIDA (attention-назар, interest-қызығу, desire-тілек, action-әрекет)
Жарнама үндеуі тауар артықшылығын атап көрсетуі, шынайы болуы,
Жарнаманың тигізетін әсері оның артықшылықтарымен қатар, тұтынушылардың сана-сезіміне
Жарнама үндеуін жасау стильдері:
1. Натураға қарап жасау. Мысалы, Әдеттегі екі әйелдің
2. Фантазия (қиял) – тауар туралы әр түрлі
3. Көңіл-күй мен бейне. Тауар айналысында белгілі бір
4. Клиенттер мен лидерлер пікірі. Лидерге атақты адамдарды
5. Тауарларды жариялау. Тауарды қолдану реті мен ерекшеліктері
6. Әзіл-оспақты пайдалану. Әзіл жағымды сезімдерді тудырады және
7. Символикалық кейіпкерлер. Тауарды бейнелеп көрсететін кейіпкер жасалады.
8. Тарихи әңгіме ретіндегі жарнама жанры. «Империал» банкі
9. Музыка. Тауарды ән айту арқылы жарнамалау. Мысалы,
10. Ғылыми дәлелдер. Тіс пастасының танымал сауда маркаларының
Жарнаманың мазмұны кәсіптік, ресми, әдеби, ауызекі сарынды деп
1.3 Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау тәсілдері
Тұтынушыға жарнама әр түрлі құралдар арқылы жетеді. Жарнама
Мақсаттық белгілеуіне қарай:
Тауарлар мен қызметтер жарнамасы;
Идея-ойлар жарнамасы;
Пайда алу үшін бағытталған коммерциялық жарнамасы;
Пайда алуды көздемейтін коммерциялық емес жарнама (қайырымдылық қоры,
2. Мақсатты бағытына сәйкес жарнама типтері. 1) Марка
Имидж жарнаманың негізгі мақсаты – адамдар санасында тауардың
3. Практикалық мақсаттар үшін ең ыңғайлысы - өткізу
Баспа жарнамасы – ол тек көріп, қабылдауға арналған
Баспасөздегі жарнама. Бұл – хабарландыру және шолу-жарнама жарияланымдары
Радиожарнама. Негізгі түрлері – радиохабарландырулар, радиожурналдар, радиорепортаждар, радиороликтер.
Тележарнама. Ең танымал түрлері: телеролик, телехабарландыру, жарнамалық бағдарламалар,
Аудиовизуалды жарнама. Бұл – жарнамалық роликтер, жарнамалық-техникалық фильмдер,
Сыртқы жарнама. Бұл – көру сезімі арқылы қабылданатын
Көліктегі жарнама. Бұл – автобус, троллейбус және т.б.
Тікелей пошталық жарнама – жарнамалық хабарларды тұтынушы мекен-жайына
Жарнама сувенирлері – фирма қызметін таныту үшін қолданылатын
Компьютерлендірілген жарнама. Жарнаманың бұл түрі шетелде жақсы дамыған.
Интернет арқылы жарнама. Өзінің жеделдігіне, қайталануына және таратылуына
Жалпылама сұранысты тауарлар мен қызметтер үшін радио және
Тележарнама – жарнаманың ең қымбат түрі және оның
Жарнама тәсілінің ең қарапайым түрі – жарнама хабарларын
Газет пен журналдағы жарнама құны оның беттеріндегі қолданылған
Жарнама құралдарын таңдау процесі мынадай бірнеше кезеңдерден тұрады:
Қамту ауқымы – берілген уақыт аралығында жарнама науқанымен
ЖББ-ны басқа журналдармен салыстыру негізінде олардың ішіндегі ең
Жарнаманың әсер ету күші – жарнаманың тұтынушыға әсер
Жарнама маманы жарнама құралының ең тиімдісін таңдап алуы
Аудитория өлшемі мынадай жолдармен анықталады:
а) БАҚ бойынша қамтылатын адамдар саны;
б) жарнама құралдары мен тұтынушылардың байланыс саны;
в) тиімді аудитория – жарнама құралдарымен байланыста болған
Жарнама бағасы Бж (мың адамға) мына жолмен
Бж = Шж/А;
Мұндағы: Шж – жарнамаға кеткен жалпы шығындар; А
«Крестьянка» журналында жарияланған әр түрлі хабарландырудың бір беті
Жарнама бағасын есептеген кезде пайдасыз аудиторияны есепке алу
Республикалық радио мен теледидарда жарнама бағасын есептеуде секундтар
«ОРТ Евразия», «КТК», «Рахат», «31 канал» телеарналары сұранысты
Республикадағы үздік радиоарналар – «Радио 31», «Шахар», «Европа
Жарнама жеткізушілері – бұл жарнаманың әр түрін тарататын
Жарнаманың әсер ету күші аудиторияның құрамына және басылым
2 Жарнама нарығына экономикалық-маркетингтік талдау жүргізу («Рика» медиа
2.1 «Рика» медиа тобының жарнамалық қызмет ету аясы,
Жарнаманы ең көп көретін, еститін және оқитын аудиторияда,
Сондықтан да газет, радио және теледидар қызметкерлері бәсекелестерге
Рейтинг – бұл халық сұраулардың нәтижесі. Осы нәтижелер
Кәсіпорындар қорытынды жасайды – қай жерге жарнаманы орналастыру.
Өткен жылдың қыркүйек-қазан айларында (жаңа теледидарлық маусымның басталуы)
«КТК» арнасы І орында, «Евразия» телеарнасы ІІ орында,
«КТК» және «РИКА-ТВ» телеарналарының көрермендері – басқарушы,
Жарнаманың тұтынушы психологиясына әсер ету тәсілдері:
Ризалық білдірген айтылғандар;
Беделді адамдарды пайдалану;
Жеңген жақ;
Қарама-қарсылықты құру;
Қарапайымға көңіл бөлу;
Әзіл-оспақты пайдалану;
Жарнама – мәселені шешу жолы;
Слоганды пайдалану.
Сұраулар бойынша ақтөбеліктердің 77% теледидарды күнде қарайды. Ақтөбеліктердің
«ЭВРИКА» - бәсекелестермен тығыз байланыста
«Эврика» және «Диапазон» газеттері - Ақтөбеде сатылатын барлық
Ақтөбеліктер газеттерді неге сатып алады? Сұраулар бойынша, қала
«Эврика» газетінің сүюшілері – 25-45 жастағы белсенді өмір
«Эвриканы» оншалық бағаламайтындар және басқа газеттерді қалайтындар –
«АҚТӨБЕ РАДИО» - ең күшті қалалық радио!
«Ақтөбе радио» - жергілікті радиостанциялар рейтингі бойынша І
Ақтөбе қаласындағы ең танымал радиостанция – «Русское Радио
Жергілікті радиостанциялар 0,17 индексінен аса алмай тұрғанда, «Ақтөбе
Ақтөбеліктердің жартысына жуығы – 69,7 пайыз би музыкасын,
Ақтөбеліктердің 60 пайызы радионы қоса салысымен қазіргі орыс
Музыкалық бағдарламалар, жергілікті және республикалық жаңалықтар, күлкі керуен
Еркектердің көпшілігі «Европа+» радиосын тыңдауын қалайды, ал әйелдер
Жоғары және аяқталмаған жоғары білімі бар адамдар көбіне
«Ақтөбе Радио» тыңдаушылары білімі әртүрлі тұрғындар болып табылады.
Табыс деңгейі бойынша «Русское Радио Азия» алғашқы орында,
2.2 «РИКА» медиа тобының нарықтағы үлесі және оның
Ақтөбелік «Бірінші қалалық телеарна» «Евразия» телеарнасымен даңқтылығы жағынан
Егер 2004 жылы «РИКА» телеарнасы 20 пайыздық рейтингтік
«31 арна-Ақтөбе» («Отрар») 50 пайызға жуық өз позицияларын
«Қазақстан-Ақтөбе» - Ақтөбеге хабар таратушы барлық телеарналар ішінен
«РИКА-ТВ» өз позицияларын сақтай отырып, «Евразияға» да жақындап
«РИКА-ТВ» Евразиялық теледидар және радиодан хабар тарату Академиясына
Біздің қаламыздағы барлық телеарналар рейтингілері бойынша «РИКА-ТВ» тұрақты
1 жыл ішінде «Евразия» бірқатар позицияларынан айырылды, бірақ
Ескертетін жайт, зерттеу жүргізу кезінде «Евразия» әлі де
«РИКА-ТВ» өз артында «Хабар», «Ел арна», «Қазақстан-1», «НТК»
Ақтөбелік теледидардың басқа да ерекшеліктері. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей,
«НТК» республикалық телеарнасы ақтөбелік телекөрермендер ішінен өз позицияларын
Бір жыл бұрын бұл аутсайдер позициясын «Қазақстан-Ақтөбе» арнасы
Телекөрермендердің жартысына жуығын жоғалтқан «Қазақстан-1» арнасы рейтинг ішінде
«Эврикаға» бәсекелестерінің тираждары әсер етпейді.
Ақтөбедегі газет нарығы жоғары динамика мен қатаң бәсекелестік
ІІ және ІІІ орындарының иегерлерінің, яғни «Диапазон» және
2003 жылдың зерттеулері бойынша «Эврика» газеті бірінші орында
Соңғы жылы ақтөбелік баспасөздердің барлығының да рейтингісі артты
«Ваш выбор» газеті өз қызметін 2004 жылы ғана
2004 жылдың рейтингісі бойынша «Ақтөбе» газеті өз бәсекелесі
Мемлекеттік тендердің тиімділігі туралы сұраққа қайта оралатын болсақ,
«РИКА» МЕДИА ТОБЫ – жарнама қызметінің супермаркеті!
Ақтөбелік жарнама берушіге өз жарнамасын қайда орналастырғаны тиімдірек?
Қазіргі таңда «РИКА» медиа тобы иелігінде үш
Сонымен қатар «РИКА» медиа тобы Ақтөбедегі ең рейтингтік
Кесте 1
«РИКА» медиа тобы Ақтөбедегі пайдасын көздейтін республикалық БҰҚ
Медиа тобының БҰҚ Ақтөбеде қабылдайтын жергілікті және республикалықтардың
«Русское Радио Азия» І орын
«Европа+» ІІ орын
«КТК» І орын
«РИКА» медиа тобын жарнама қызметінің супермаркеті деп атауға
2.3 Жарнама қаржылық нәтижесіне экономикалық-маркетингтік талдау
Жарнамаға ақша қию ... қиын.
«Біріншіден, кәсіпорынның барлық шығындарын өтеңіз, содан соң, қалған
Шынымен де, жарнама көп ақша талап етеді. Егер
Ақтөбе қаласында қазіргі кезде жарнама нарығы өте қарқынды
Теледидардағы жарнама;
Прессадағы жарнама;
Радиодағы жарнама;
Сыртқы жарнама;
Баспасөз клубы.
Бұл жарнама құралдары жарнама түрлері бойынша былай бөлінеді:
«Эврика» газеті:
Жарнамалық макет (модуль);
Жарнамалық статья ( R немесе PR белгісімен беріледі);
Жарнамалық «плашка» (Рекламные «плашки»).
2. «Ақтөбе радио»:
2.1. Аудиороликтер;
2.2. Коммерциялық сағаттар;
2.3. Программалар демеушілігі;
2.4. Жарнамалық өлеңдер.
3. «РИКА-ТВ» телеарнасы:
3.1. Видиороликтер;
3.2. «Бегущая строка»;
3.3. Программалар демеушілігі;
3.4. Жарнамалық «плашка».
4. Сыртқы жарнама;
5. Бұдан басқа қызмет көрсететін «РИКА-Ақпарат» баспасөз клубы:
5.1. Құрылғылар мен ғимараттарды жалға беру;
5.2. Салтанатты кештерді ақпаратпен қамтамасыз ету;
5.3. Ақпараттық жарнама қызметтерін көрсету;
5.4. Фото-, аудио-, видио және баспасөз қызметтерін көрсету;
5.5. Қосымша қызметтер.
Жарнамалық бюджет әрбір БАҚ-ның коммерциялық құпиясы болып табылады.
Жарнаманы түрлі-түсті және ақ-қара қағаз беттерінде қабылданады. Сәйкесінше,
Бірінші, түрлі-түсті қағаз беттеріндегі жарнамадан түскен табысты есептеп
Газет бетіндегі жарнама:
(8000*2)+100%=32 000 тг.
(30 000*2)+130%=138 000 тг.
(22 000*2)+130%=101 200 тг.
15 000+130%=34 500тг.
Барлығы: 305 700тг.
Жарнама рубрикасындағы жарнама:
8 000*2=16 000 тг.
15 000*3=45 000 тг.
30 000*8=240 000 тг.
60 000*2=120 000 тг.
Барлығы: 421 000тг.
Теледидар бағдарламасындағы жарнама:
15 000+30%=19 500 тг.
22 000+30%=28 600 тг.
(30 000*2)+30%=78 000 тг.
Барлығы: 126 100тг.
Екінші, ақ-қара қағаз бетіндегі жарнамадан түскен табысты есептейік:
Тілші бетіндегі жарнама:
1) 16 000+50%=24 000 тг.
Дайджест-беттердегі жарнама:
32 000+30%=41 600 тг.
16 000+30%=20 800 тг.
4 500+30%=5 850 тг.
Барлығы: 68 250 тг.
Теледидар бағдарламасындағы жарнама:
32 000+30%=41 600 тг.
(16 000*3)+30%=62 400 тг.
(12 000*2)+30%=31 200 тг.
(8 000*4)+30%=41 600 тг. Барлығы:
Хабарландырудағы жарнама. Бұл жердегі жарнама көбіне см. кв.
Енді барлық сомаларын қосайық:
305 700+421 000+126 100+24 000+68 250+176 800+93 550=1
Жарнамадан түскен жалпы табысты есептеу үшін шыққан сомаға
1 215 400 тг.+40 тг.*22 890дана=2 131 000тг.
Бұл есептеулер тек шартты түрде ғана, жарнама шығындарын
Теледидардағы жарнама газеттегі жарнамадан басқаша болады. Бұл медиаканалдағы
Ең жақсы уақытта (prime time) эфирге шығатын бағдарламалар
«РИКА-ТВ» арнасы өз жарнама берушілері үшін «пакет» деп
«Вечер на диване»;
«День за днем»;
«Специальный»;
«Бизнес-Класс»;
«В Десятку»;
«Прайм + »;
«Часы»;
«Мир новостей».
Бұлар бір-бірінен бағдарламалары, уақыттары және жарнама бағалары бойынша
3 Жарнама нарығының қазіргі даму тенденциясы мен даму
3.1 Жарнамадағы басты мәселелер және оларды шешу жолдары
Талдау нәтижесі бойынша, Қазақстан Республикасындағы жарнама қызметінің даму
Қазақстандық жарнама нарығының басты мәселелерінің бірі – кадр
Мемлекет халқының орналасуының әркелілігі де маңызды мәселелердің бірі
Келесі мәселе – жарнама нарығындағы ақпаратты жинайтын және
Жарнама нарығын зерттеудің берілген нәтижелердің салыстырмалылық мәселесі маңызды
Жарнама қызметінің мәселелер құрамына осы сферада реттеу жөніндегі
Өз-өзін реттеу көптеген жылдар бойы қалыптасқан жарнама практикасының
Жарнамалық бизнесте өз-өзін реттеу принциптерінен гөрі қуатты әсер
Жарнама бизнесін қоғамдық реттеудің әрекет ету құралы ретінде
Қазақстанның Жарнама Агенттіктерінің Ассоциациясы (ҚЖАА);
Қазақстанның маркетинг ассоциациясы (ҚМА);
Қазақстанның маркетинг орталығы (ҚМО);
Орта Азия мен Қазақстанның жарнама берушілер Ассоциациясы (ОАҚЖА).
Жарнама қызметін реттеудің жоғарғы деңгейі – мемлекеттік реттеу.
Жарнама бизнесін мемлекеттік бақылаудың басты құралы оның заң
1997 жылдың 11 шілдеде қабылданған «Қазақстан Республикасындағы тілдер
1996 жылы 10 маусымда қабылданған «Авторлық құқық пен
Жарнаманың экономикалық және әлеуметтік тиімділігін анықтау жарнама практикасындағы
Біріншіден, жарнама – маркетингтің ақырғы нәтижелерін анықтайтын көптеген
Екіншіден, нақты тұтынушының мінез-құлқы (жалпы нарықты айтпағанда) өзіндік
Үшіншіден, нарықтық процесс тауардың табысын немесе табыс емес
Көп жағдайда жарнама бірлестіктеріне белгілі бір жарнама
«РИКА» медиа тобы нарықта әрекет ету қызметі барысында
Күрделі тұтынушылармен жұмыс жасау мәселесі. Бұл жағдайда «РИКА»
Жарнама нарығындағы бәсекелестер кез-келген жарнама кәсіпорындар немесе агенттіктер
Ғылыми-техникалық прогресстің дамуы жаңа құралдарды іздеу мен жаңа
3.2 Жарнама нарығының қарқынды даму бағыттары
Жарнама нарығының сыйымдылық дәрежесінің болжамын трендтің қозғалмалы орта
Қозғалмалы орта әдісте соңғы үш периодта орташа өсім
Жарнама нарығының даму бағыттарын Қазақстан мен Ресейді салыстыру
Кесте 2
Жарнама нарығының сыйымдылығы бойынша берілген болжамдар (млн. долл.)
Жылдар 2004 2005 2006 2007
Ресей 2631 2931 3015 2859
Қазақстан 174 189 194 185
Көрсеткіштер бойынша, 2004 жылы жарнама нарығының сыйымдылығы Ресейде
Трендтік тәсілді қолдануда 2007 жылға дейінгі жарнаманың даму
Кесте 4
Қазақстандағы және Ресейдегі жарнама нарығының сыйымдылығының болжамдарына баға
Жылдар 2004 2005 2006 2007
Ресей 1229 1611,6 2139,8 2389,4
Қазақстан 72,1 97,0 139,3 161,9
2005 жылдың қорытындылары бойынша жарнама нарығының тұрақты дамуы
Жарнама нарығының дамуына негізгі ресурс теледидарлық бюджет болып
Жарнама нарығының дамуына көптеген кедергілер әсер етеді. Фирма
Жалған жарнама. Жарнама берушілер жалған пайымдауларды айтпауы керек,
Адастыруға жетелейтін жарнама. Жарнама беруші адасуға потенциальды түрде
Жоғалатын еліктіргіш жарнама. Сатып алушыларды өтірік уәдемен қызықтыруға
Ынталандыру шараларын және қызмет өткізгені үшін жеңілдіктер. Фирма
2005 жылы көрсетілген теледидарлық жарнама нарығының даму тенденциясы
Жарнамалық уақыт бағасының өсуі;
Жарнамалық уақытқа және жарнамалық эфирді толтыру деңгейіне сұраныстың
Жарнамалық әсер ету өнімділігінің өсуі.
Эксперттердің болжамы бойынша, жарнамаға қаржы бөлудің өсуі динамикасының
Статистикалық көрсеткіштерге қарағанда, Қазақстан халқының пайда табысы жоғарылады,
Жарнамалайтын өнімдер категориялардың арасында бәсекелестік күрес өседі. Сондықтан,
Ұмытпайтын жайт, жыл сайынғы теледидардың төлемақысының көтерілуіне қарамастан
Қорытынды
Курстық жұмысты қорытылай келе, «РИКА» медиа тобын зерттеу
Жарнама – маркетинг комплексінің басқа элементтерімен әрекет ететін,
Маркетингтік коммуникацияда жарнама жетекші рольді атқара отырып, бөлек
Ақтөбе қаласында тағы қандай жарнама құралдарын дамытуға болады?
Светодиоттық экрандар (плазмалық телевизорлар). Біріншіден, бұл экрандардан жарнамалық
SMS, MMS (ұялы телефондардағы функция). Осы функциялар арқылы
Жалюзилердегі жарнама. Бұл жарнама құралы Ақтөбе қаласында болса
TV-банер (вставка). Бұл да, ноу-хау болмаса да, өте
Жарнамалық сағат. Жолда келе жатқанда, біз сағатқа қарай
Жүретін жарнама (сэндвичтік адам). Енді мен, бұл жарнама
Жалпы, жарнама нарықта әрбір фирмаға, мекемеге өте тиімді
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
«Теріс пиғылды бәсеке туралы» Қазақстан Республикасының Заңы //
«Жарнама туралы» Қазақстан Республикасының Заңы // Егемен Қазақстан.
«Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» 1997 жылдың 11 шілдеде
«Авторлық құқық пен бір-бірімен байланысты құқықтар туралы» 1996
Е.Р.Есімжанова. Маркетинг. Оқу құралы. – А.: «Экономика», 2003.
Д.Денисон, Л.Тоби. Учебник по рекламе. – Минск.: «Современное
Самоучитель по рекламе. М.: «Бизнес-школа» «Интел-Синтез», 1997.
«РИКА» медиа тобының сайты – www.reaktor.nursat.kz .
«РИКА» медиа тобының сайты – www.rikatv.kz .
«РИКА» медиа тобының сайты – www.evrika.kz .
«Эврика» - 2006. - №46 (647).
М.Мустафин. Оптимизация рекламного бюджета фирмы // Маркетинг. –
Сборник законодательных и иных нормативных правых актов в
Дж.Виталя. Малый бизнес. Реклама.
Жедел жаңарту жолындағы Ұлттық экономиканың бәсеке қабілеттілік саясаты.
Қазақстан және Ресей экономикасы сапалық өсу жолында. Студенттердің
Орысша-қазақша сөздік. І том (А-О). Қазақ совет энциклопедиясының
Орысша-қазақша сөздік. ІІ том (О-Я). Қазақ совет энциклопедиясының
12
Жарнамалық іс-әрекет
Маркетинг мәні және қызметтері
Жарнама агенттігі
Жарнаманың тарихи кезеңдері
Тауарлардың қызметтердің материалдық емес түрінің жарнамасы
Маркетинг коммуникациясының негізгі түрі – жарнама
Туристік салада маркетингтік және жарнама қызметін ұйымдастыру
Тауарлар мен қызметтер жайлы тұтынушыларды ақпараттандыру
Аудиовизуалды жарнама
Толық циклді жарнама агенттіктеріне спаттама, мінездеме беру, олардың қызметтерін айқындау