Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама
Мазмұны
Кіріспе 2
І-тарау. Маркетингтік жүйедегі жарнаманың мәні мақсаты және түрлері
1.1 Жарнаманың мақсаты, түрлері және олардың сипаты 4
1.2 Жарнаманы тарату құралдары және олардың сипаты 12
Қорытынды 21
Пайдаланылған әдебиеттер 23
Кіріспе
Біздің еліміздің қазіргі даму кезеңі қарқынды және сапалы
Ал, егемендігімізді алғаннан бері Қазақстандағы жарнамалық іс-әрекет күрделі,
Осы курстық жұмыстың мақсаты: “McCann-Erіckson Kazakhstan” жарнамалық агенттіктің
Қойылған мақсатқа жету үшін мен мынадай міндеттерді шештім:
Маркетинг жүйесіндегі жарнаманың ролін анықтау;
Жарнама түсінігінің мәнін, түрлерін және олардың сипатын анықтау;
Қазақстанда қалыптасқан жарнама нарығына талдау жүргізу;
“McCann-Erіckson Kazakhstan” агенттігінің жарнамалық іс-әрекеттеріне, көрсететін жарнама түрлеріне
“McCann-Erіckson Kazakhstan” жарнамалық агенттігінің даму мүмкіншіліктеріне талдау жүргізу.
І-тарау. Маркетингтік жүйедегі жарнаманың мәні мақсаты және түрлері
1.1 Жарнаманың мақсаты, түрлері және олардың сипаты
Қазіргі кезеңде Қазақстанда жарнамалық қызметтің қалыптасуы жүріп жатыр.
Жарнамалық қызметтер мен өнімнің төмен сапасының екі себебі
Қазіргі таңда Қазақстанда екі мыңнан астам бұқаралық ақпарат
Қазақстандық жарнаманың республикадағы жалпы экономикалық жағдайға байланысты тағы
Ішкі тұтыну нарығында шетел тауарлары басым болғандықтан, жарнамалық
Қазақстандық жарнама нарығындағы халықаралық жарнаманың басымдығы туралы айтқанда,
Қазақстандық тұтынушылардың барлық категорияларына арналған шетел тауарөндірушілердің халықаралық
Қазақстандық коммерсанттардың имидждік жарнамасы. Тауарды осы дүкенде немесе
Қазақстандық жарнама нарығының басқа ерекшелігі бұл оның шектеулігі.
Қазақстандық жарнама нарығына тән ерекшелік бұл жарнамалық іс-әрекеттердің
Жарнамалық нарық көлемінің шектеулігі жарнамалық агенттіктер, жарнамалық байланыс
Жарнамалық қызметтердің төмен құны жарнамалық агенттіктерге де, тұтынушыларға
Жарнаманың мақсаты бұл ең қысқа мерзімде сатушы мен
Жарнама міндеттері: тауар және қызметтер ұсынысы ісінде ең
Жарнаманың көптеген анықтамалары бар, солардың кейбіреулеріне тоқталсақ:
1. “Жарнама – бұл ақпарат таратудың ақылы ұралдары
Ф.Котлер
2. “Жарнама – бұл тұтынушы тауарды сатып алуын
Давид Д.
3. “Жарнама – бұл ғылым емес. Бұл сендіру.
Билл Бернбах
Жоғарыдағы анықтамаларды талдап, жарнаманың мынадай ерекшеліктерін байқауға болады:
Жарнама тұтынушылардың үлкен санына жете алады және біреуіне
Жарнама бұқаралық, яғни, тауар тексерулерден өткен, ал оны
Жарнама жолдауды қайта-қайта көрсетуге, таратуға мүмкіндік береді;
Жарнама адамның сезім мүшелеріне әсер еткен соң, өте
Артықшылықтар деп атауға болатын ерекшеліктермен қатар, жарнаманың кемшіліктері
Жарнамның жеке тұлғалық сипаты жоқ және кері байланысты
Жарнамалық кампанияның жалпы құны жоғары болуы мүмкін;
Жарнама сатушыдай сатып алушыны сендіре алмайды.
“Жарнама” термині латынның “reclamare” сөзінен шыққан. Оның мәні
Жарнама – бұл өте сезімтал нарықтық құрал. Жоғары
Жарнамалық іс-әрекеттің мақсаттары нақты белгіленуі, сандық түрде сипатталуы
Жарнаманы жасау мақсаттарымен тығыз байланысты оның үш түрі
Имидж-жарнама
Негізінен, бұл жарнаманың түрі фирманың немесе тауардың ұнамды,
Имидж жарнама үшін ең тиімді жарнама құралдары мыналар:
теледидардағы жарнама роликтері, жіктелуі:
ұзақтығына қарай:
ашылған-ролик. Бұл ұзақтығы 30-60 сек. ролик, оның сюжеті
блиц-ролик. Бұл ұзақтығы 5-15 сек. ролик, компанияның логотипі,
ақпаратты ұсыну сипатына қарай:
ақпараттық ролик, диктордың тексті бар;
бейне роликтер, тұтынушы бейнесін, тауарды тұтынудың типтік жағдайлары
сезімді-сентимаенталды. Мұндай роликтерде тұтынушының сезімдеріне басты көңіл бөлінеді;
аттракционды. Мұндай роликтерде әзіл-сықақ бар болады.
жарнама тақталары;
транспорттағы жарнама;
танымал газет, журналдардағы жарнама;
қайырымдылық акцияларына қатысу.
Әдетте, қазақстандық жарнама тәжірибесінде имидж-жарнаманы нарықтағы тұрақты орны
Ынталандырушы жарнама
Бұл жарнама, негізінен, тұтынушының сұранысын ынталандыруға бағытталған. Оның
Ынталандырушы жарнаманың негізгі міндеті – ұсынылған тауарды алудың
Ынталандырушы жарнама имидж-жарнаманың бір бөлігі болып табылады.
Тиімді жарнамалау құралдары:
газет, журналдарда қайталанатын;
тура пошталық жіберілімдер;
радиодағы жарнама;
көрмелерге қатысу;
тележарнама (тиімді, бірақ қымбат).
Ынталандырушы жарнаманың негізі болып табылатын, жақсы жарнамалық жолдаулар,
Тұрақтылық жарнамасы
Бұл жарнама сатыпалушылар мен серіктерді, фирма жұмысының тұрақты
Мұндай жарнаманың міндеттері:
осы фирманың тауарын сатып алуға ниетін тудыру;
берілген тұтынушыны берілген тауарды сатып алуға, фирманың тұрақты
басқа фирмалардың көзқарасында фирма берік серіктес бейнесін қалыптастыруды
Мұндай жарнаманы тауарлар мен қызметті өткізу тұрақты және
Тиімді жарнамалық құралдары:
кәсіпорынның іс-әрекеті және тауарлары жайлы мақалалардағы жасырын жарнама;
көрмелерге қатысу;
жылдық іс-әрекет жоспарын пошта арқылы тұрақты серіктерге жіберіп
Жарнаманы қолданатын жағдайлар көп. Оны ұйымның ұзақ мерзімді
Жарнамаға насихаттаудың, ақпараттың, сендірудің кез келген түрін, көрмелік
Жарнаманың міндеттерінің көптігі оның түрлерінің кең шеңберін туғызады.
объекті бойынша – тұтыну тауарларын сатып алушыларға арналған,
тапсырыс беруші бойынша – тауар өндіруші фирмалардың көтерме
заты бойынша – өзінің тауарының жарнамасы, белгілі тауар
уақыт параметрлері бойынша (өмір сүру цикл параметрлері) –
таарды қамту ауқымы бойынша – алғашы және селективті
негізгі тарату құралдары бойынша – басып шығарылатын жарнама,
шығындарды қаржыландыру көздері бойынша – тауар өндіруші қаржыландырған
Әрине, бұл толық тізім емес. Мұнан басқа да
Мысалы, жарнаманы жалған және контржарнама деп екіге бөлуге
Жалған жарнама – бұл жалған, анық шынайы емес
Контржарнама – бұл зиянды салдарын жою мақсатындағы шығарылған,
Сонымен қатар жарнаманың мынадай түрлерін ажыратамыз:
Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама;
Сейлз промоушн (sales promotіon);
Паблик рилейшнз (publіc relatіons);
Брэндинг (brandіng);
Директ-маркетинг (dіrect-marketіng).
Олардың мақсаттары келесі:
Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама – фирманың, тауардың бейнесін
Сейлз промоушн – сатып алу ниетін тудыру, тауарөндіруші
Паблик рилейшнз – фирманың жоғары қоғамдық беделін қалыптастыру,
Брэндинг – белгілі бір тауарды ұзақ мерзімді тұтынушылардың
Директ-маркетинг – тауарөндіруші мен тұтынушы арасында ұзақ мерзімді
Қазақстан Республикасы заңдарында жарнамаға жалпы талаптар мынадай:
Жарнама арнайы білімсіз немесе техникалық құралдарды пайдаланусыз ұсынылу
Жарнама азаматтарды зорлықшылдыққа, агрессияға шақыртуы, үрей туғызбауы тиіс,
Жарнама қоршаған ортаны қорғау заңдарына қарама-қайшы келетін іс-әрекеттерге
Жарнамалық агенттіктер үш түрлі жарнамалық іс-әрекеттермен шұғылдануына болады:
халықаралық – қазіргі уақыттағы өнеркәсібі дамыған елдердің, фирмаларының
сыртқы экономикалық – қазіргі тәжірибені бейнелейтін отандық кәсіпорындар
ішкі – ішкі нарыққа қызмет көрсететін отандық кәсіпорындар
Жарнама маркетингтің көмекші функциясы емес, басты функцияларының бірі
Ақпарат. Жарнама туралы не айтылса да, ол ақпарат
Жарнама заты. Жарнамаланатын зат немесе жарнама мазмұнын құрайтын
Жарнама объекті. Жарнама затына мүмкін қызығушылық білдіретін тұтынушы
Әсері. Жарнаманың ақпараттың басқа әсерлерінен басты айырмашылығы оның,
Бұқаралық байланыс құралдарын пайдалану. Мұнда басты мәселе қандай
Бақылау қабілеттігі. Жарнамада, жарнамаға тапсырыс берушінің барлық талаптары
Коммерциялық-жарнамалық факторлар. Бұған жарнамаға тапсырыс беруші, орындаушыны, белгілі
Жарнама келесі функцияларды атқарады:
Тауар атауларын ұсынылуы мен солар арасында дифференциация жүргізу.
Тауар жайлы ақпарат ұсыну.
Жаңа тауарларға деген мүмкін болатын тұтынушылардың қызығушылығын ынталандыру
Тауар өткізуді тиімді жүргізу.
Тауардың қолданылу аясын кеңейту.
Тауарға деген тұтынушылардың артық көру көзқарасын қалыптастыру және
Жарнама маркетингтік функциялардан басқа да функцияларды атқара алады:
байланыстырушылық;
ағартушылық;
экономикалық (өткізу) – жарнама өткізу қызметін ынталандырып, пайданың
қоғамдық (мәдени) – белгілі бір этикалық нормалардың орын
интеграциялық-ұйымдастырушылық. Жарнама белгілі бір өмір салаларында қоғамдық өмірді
бақылаушы. Тұтынушылардың таңдауларын құруға, реттеуге, бақылауға жарнама мүмкіндігін
Осыған қоса жарнаманың мынадай түрлерін ажыратамыз:
тауарлық жарнама
корпоративті жарнама
саяси жарнама
сауда-саттық жарнама
насихаттаушы үгіттеуші жарнама.
1.2 Жарнаманы тарату құралдары және олардың сипаты
Жарнамалық іс-әрекетте жарнаманы таратудың ондаған, кейде жүздеген құралдары
Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама:
а) Теледидардағы жарнама
ә) Баспасөздегі жарнама
газеттерде;
жалпы мақсаттағы журналдар;
арнайы (салалық) журналдар;
фирмалық бюллетеньдер;
анықтамалар, телефондық кітаптар және т.б.
б) Радиодағы жарнама.
Тура жарнама:
пошта арқылы, электрондық пошта арқылы (“директ мэйл”);
жеке ұсынылатын жарнамалық материалдар, ақпараттық хаттар.
Басылып шығарылатын жарнама:
проспекттер;
каталогтар;
буклеттер;
плакаттар;
үндеу қағаздары, күнтізбелер және басқа да басылып шығарылатын
Экрандық жарнама:
кино;
теледидар;
слайд-проекциялар;
полиэкран.
Сыртқы жарнама:
ірікөлемді плакаттар;
мультивизиондық;
электрленген токта жылжымалы немесе тұрақты жазулармен;
тауарлар орналасқан витриналар (көрмелер).
Транспорттағы жарнама:
транспорттық құралдардың сыртында орналасқан жазулар;
транспорттық құралдардың ішінде орналасқан, басылып шығарылатын хабарландырулар;
вокзалдардағы, әуежайлардағы тауарлар орналасқан витриналар.
Сауда орындарындағы жарнама:
дүкендер витриналары (ішкі және сыртқы);
сауда залындағы белгілер, планшеттер, жазулар;
орамалар (жәшіктер, футляр, қағаз, жапсырылатын ленталар, қапшықтар, жарнама
Сувенирлер және жарнаманың шағын формалары:
қаламдар, сызғыштар, папкалар және көптеген басқа майда заттар.
Интернеттегі жарнама.
Ал, енді осы жарнаманы таратудың негізгі және кең
Телевизиялық жарнама.
Қазіргі таңда жарнаманың барлық түрлерінен ең тиімдісі және
Жарнама таратудың әрбір әдісінің өзіндік ерекшелігі болады. Тележарнама
Теледидардағы жарнама үшін слайдтар, кино және бейнероликтер қолданылады.
Ақпараттық (сипаттаушы), оларда белгілі бір ақпарат болады.
Ұнамды-сентименталды, тауарды алғаннан кейінгі жайлы, ұнамды өмір сүре
Парадоксалды және таң қалдырар, жарнамаланған тауарсыз қолайсыз, нашар
Жарнамалық роликтерді шығару қымбат және еңбек сиымдылығы жоғары.
Аталғандардан басқа тележарнаманың маңызды артықшылықтарына тоқтала кетейік:
бір мезгілдегі аудио және визуалды әсер, оқиға қозғалыста
таратудың осы кезде болуы жолдауды қабылдау уақытын қағидалауға
берілген аудиторияға таңдамалы әсер ету мүмкіндігі;
жолдаудың жеке, тұлғалық сипаты оны тиімділігі жағынан жеке
үлкен аудитория;
еш нәрсемен салыстыруға келмейтін ұмытылмас бейнелерді қалыптастыру мүмкіндігі;
ұсынылған тауарды алғаннан кейін сатып алушы өзін қалай
телеэкранда сіздің фирманың болуының өзі ол шынымен мықты,
теледидар жарнамаланған тауарлармен қызметтер төңірегінде актуалдық, жетістік және
Сонымен қатар телевизиялық жарнамалық кемшіліктер де бар:
тележарнама қысқамерзімді, эпизодты. Егер тележарнаманы мүмкін болатын сатып
телевизиялық жарнама қысқа болғандықтан тауардың жағымды қасиеттерін анықтап
телевизиялық жарнаманың шектеулігінің басты себебі оның жоғары құны;
жарнаманың басқа түрлерінің біреуі де тележарнамаға сияқты жоғары
Тележарнама саласындағы әсерге жету үшін мыналарды білу керек:
ең бастысы – қызықты визуализация (көрермен естігенін емес,
визуализация нақты және анық болуы керек;
көрермен назарын алғашқы бес секундта аудару керек, әйтпесе,
тележарнама көрермендерді ойлауға мәжбүрлемеуі керек, жарнаманың мәнін тез
сюжетті заттың аясында емес, оны пайдаланатын адамның аясында
көп сөздің қажеті жоқ – әрбір сөз жұмыс
Кабельді теледидарда жарнаманың құны кәдімгі теледидардан әдетте төменірек
Баспасөздегі жарнама.
Газеттер мен журналдар – кең шеңбердегі клиенттерді иеленгісі
Жергілікті күнделікті және апталық газеттер өзінің үлкен тиражына
Басқа бағдардағы газеттер, мысалы, әр түрлі ұлт өкілдері
Соңғы уақытта бұрынғы кеңес елдерінде периодикалық басылымдарының саны
Баспасөздегі жарнаманың бірқатар артықшылықтары бар:
белгілі бір ауданда жергілікті өзара бәсекелестік газеттер әдетте
жергілікті газеттің тиражы, әдетте, үлкен болады, яғни басқа
газеттегі жарнамалық хабарландыруларды анықтап, ойлап қарауға оқырманның уақыты
газеттік жарнамада негізгі мазмұнға кедергі келтірмей сіздің фирмаңызға
жалпы газеттер іс-әрекетте икемді болып келеді. Сіздің хабарландыруыңыз
басқа бұқаралық ақпарат құралдарына қарағанда газетке жарнама орналастыру
Бірақ газеттік жарнаманың жағымсыз жақтарын ескеру қажет:
Тұтынушылар газеттік жарнаманы жиі елемейді. Бұл жағдайда радио
Әдетте газет оқырмандары, басқа бұқаралық ақпарат құралдарымен салыстырғанда,
Кейде газеттің сапасы төмен болады, сондықтан фотосуретпен мәтіннің
Қазіргі кездегі газет оқырмандарының бұрынғы кездермен салыстырғанда газетті
Бірақ газеттің өмірі журналға қарағанда қысқа. Біздің елде
Азанғы газеттер. Артықшылықтары:
а) азанғы газеттерді адамдар сауда орындарына барар жолда
ә) оқылған жарнама күні және сату күні сәйкес
б) олар негізінен импульсивті алынатын тауарлар жарнамалары үшін
в) азанғы газеттерде ер адамдарға бағытталған жарнама орналастыру
Кешкі газеттер. Артықшылықтары:
а) “үйлік” газеттер деп есептеледі, өйткені поштамен де
ә) кешкі газеттер, әдетте, бос уақытта және барлық
б) осы газеттердегі жарнаманың басты әсері, ұзақ мерзімді
в) қалалардың көпшілігінде кешкі газеттерде, азанғыларға қарағанда әлдеқайда
г) кешке балалар жанұя шеңберінде болады. Сондықтан балаларға
Кешкі газеттердің кемшілігіне кешке сатып алынатындығынан азанға дейін
Баспасөздегі жарнаманың ерекшелігі оны жасау мен орналастырудың ерекше
жарнаманың тақырыптамасы тұтынушының назарын өзіне қарату, жаңа ақпарат
сөздердің үлкен көлемінен қорықпау керек, өйткені, олардың барлығы
тұтынушы сөздерді дәл түсінуге құмар, сондықтан жағымсыз сөздерді
барлығына жағымды әсер ететін қарапайым сөздерді қолдану керек,
жай суретке қарағанда, фотосурет тиімді болып келеді, әсіресе,
сурет асты жазуларды қолдану тиімді – оларды міндетті
жарнама мәтіні қабылдауға жеңіл, бос сөздерді емес, нақты
жарнамаға деген сенім, нақты өмірдің бейнесін көрсететін фотосурет
қара фонда ақшыл түсті әріптермен жазбауға тырысу керек
Радиодағы жарнама.
Радионың басқа ақпарат құралдары алдында артықшылығы: тәулігіне 24
Радиожарнаманың артықшылықтары:
салыстырмалы орташа бизнес үшін жақсы нәтижелер әкеледі;
аудиторияның белгілі типіне әсер ету мүмкіндігі;
жарнамалық роликтерді дайындау оңай және арзан;
жарнаманы белсенді, үнемі жылжудағы адамдарға жеткізе алады;
радиодағы жарнама белгілі бір оқиғаның аясында мейрам және
эфирде таратылу жоспарына және мәтініне өзгерістерді оңай енгізуі;
радиотыңдармандар әдетте жастау болып келеді, сондықтан жаңа тауар
Радиожарнаманың кемшіліктері:
кейбір радиотыңдармандар өз радиоларын бір станциядан екіншісіне әрбір
егер жарнамалық ролик үлкен болса, онда эфирдегі уақыт
Радиожарнаманың тиімділігін жоғарылату үшін келесі кеңестерді орындауға болады:
жарнама тыңдаушының қиялын іске қосуы керек;
нақты өнімнің, қызметтің жарнамасында есте қаларлық дыбыс болу
жарнамалық идеал қысқа және анық болуы керек;
тыңдарман назарын бірден өзіне қарату мақсатын қою керек,
радиожарнамаға кең танымал әйгілі адамдарды енгізу өте тиімді;
ең жақсы нәтижеге “прайм-таймды” – тыңдармандардың ең үлкен
егер осы тауардың немесе қызметтің жарнамалық кампаниясы, бір
радиожарнаманы жазылған мәтіні бойынша бағалау қиын, оны тыңдап
хабарландырулар, олар орналастырылған бағдарламаның мазмұнына сай болуы керек.
Транспорттағы жарнама.
Транспорттың әр түрлі құралдарын пайдаланатын адамдарға жаппай әсер
Транспорттағы жарнаманы үш топқа жіктеуге болады:
қоғамдық транспорттың ішкі салондарындағы жарнама;
транспорттық құралдардың сыртқы бетінде орналасқан жарнама;
теміржол станцияларында, әуежайларда, автобус, троллейбус, трамвай аялдамаларындағы жарнама.
Қоғамдық транспортта күнделікті орташа жүру уақыты 30 минут.
Транспорттағы жарнама бір қаланың шеңберімен шетелуі, кейде бірнеше
Транспорттық жарнаманы орналастырудың маңызды бес ережесі бар:
Көзге жиі түсу.
Өзіне назар аударуы.
Қысқа болуы.
Қозғалыста жеңіл оқылуы керек.
Түсінікті болуы керек.
Транспорттағы жарнама халыққа түрлі қызмет көрсететін фирмалар мен
Транспорттағы жарнаманың артықшылықтары:
жақсы көзге түседі, тиімді;
тұтынушылар жарнаманы тәулігіне 16-18 сағат бойы көре алады;
автомашиналары бар қалталы азаматтарға жарнаманы жеткізе алу мүмкін;
қала бойынша үнемі қозғалыста, тұтынушылардың әр түрлі топтары
транспорттың ішіндегі жарнама адамдарға қатты әсер етеді.
Транспорттағы жарнаманың кемшіліктері:
транспорттық құралдардың сыртындағы жарнама үнемі қозғалыста болғандықтан, оны
сыртқы факторлардың әсер етуінен зақымдануы мүмкін;
барлық кезде орынды және қол жетерлік болмауы мүмкін.
Сыртқы жарнама.
Сыртқы жарнама тақталарындағы плакаттар тасжолдар бойында және адамдар
Сыртқы жарнамадағы жарнамалық хабарландырулар, әдетте, қысқа және тауар
Сыртқы жарнаманың негізгі құралы үлкен өлшемді плакаттар болып
Сыртқы жарнаманы жасаудағы мынадай кеңестерді орындаған жөн:
тақтадағы жарнама, тұтынушы оны бірден қабылдап, есте сақтау
тақтадағы суреттер көзге түсетін және қарапайым болуы, жеті
қолданылатын әріптер қарапайым және анық болуы, 30-50 метр
жарнамалық тақтада жарнамаланған тауар немесе қызметті ұсынатын, жақын
сыртқы жарнаманың жақсырақ қабылдануы үшін оған тележарнама элементтерін
Қорытынды
Республикамыз нарықтық экономика жолына түскеннен кейін, нарықтық қатынастарды
Жарнамадағы сапалы өзгерістер бүкіл нарық үшін қажетті. Алғашқы
Бұл мәселені шешу үшін Қазақстанның жарнама нарығына шетелдік,
Соымен, жарнама дегеніміз – өнеркәсіптік, сервистік және қоғамдық
Жарнама нарығындағы стратегияның міндеттері шешу үшін бизнестің және
Жалпы, Қазақстанның жарнама нарығы қарқынды дамуда. Бірақ қазақстандық
Осы дипломдық жұмыста “McCann-Erіckson Kazakhstan” жарнамалық агенттігіне жалпы
агенттіктің құрылымын қайта қарастыру, нарықты зерттеу бөлімінің ашылу
жарнама түрлерінің ассортименті кеңейту арқылы жаңа клиенттерді тарту;
агенттіктің қолында бар бай шетелдік тәжірибелі, өтпелі экономика
Пайдаланылған әдебиеттер
Дейян А. Реклама.//М.: “Прогресс”, 1993.
Котлер Ф. Маркетинг.//М.: “Прогресс”, 1998.
Кэмпбелл Р. Макконелл, Стэнли Л. Брю. Экономикс.//Таллин, 1993.
Маркетинг: учебное пособие, под ред. Уткина З.А.//М.: ЭКСМОС,
Маркетинг: учебник для ВУЗов, под ред. Романова А.И.//М.:
Найти свой путь в рекламном деле, перевод с
Отчет о деятельности ТОО “Рекламное агентство “Рута”” за
Реклама: экономика, политика, искусство.//М.: ГПНТ, 1997.
Рожков И.Я. Международное рекламное дело.//М.: “Банки и биржи”,
Статистические данные по развитию ЮКО за 1997 год.//
Сэндидж Ч. Реклама: теория и практика.//М.: “Прогресс”, 1998.
Устав ТОО “Рекламное агентство “Рута””, 1996.
Ученова В.В., Старых Ю.В. История рекламы: детство и
Шеденов У.К., Романов А.С. Формирование современного рынка рекламы
Эванс Н. Маркетинг.//М.: “Прогресс”, 1996.
Закон РФ “О рекламе” от 18 июля 1995
Гермогенова Л. Эффективная реклама в России. М., 1994.
Дейян А. Стимулирование сбыта и рекламы. – М.,
Панкратов Ф.Г., Рекламная деятельность, М., 2001, 364 с.
Раджиев Б. Рекламный менеджмент. –М., СПб, К.2001, 784
Рожков И.Я. Реклама: планка для “профи”. М. 1997,
Рожков И.Я. Международное рекламное дело. –М., 1994.
Семенов А. Рекламный менеджмент, -М., 2001, 272 с.
Уэллс У. “Реклама. Пинципы и практика”. СПб, 1999,
Феофанов О.А. Реклама: новые технологии в России. –СПб.,
Боткина О. Психология рекламы: откуда она пошла.// Рекламные
Горюнова Н.Б. Механизм психологической идентификации в телевизионной рекламе.//Реклама
Габривлян Ж. Еще раз о цвете…//Реклама. 1999. №
Дударева А. Красный, синий… цвет морской волны.//Лаборатория технологии.
Коган Е. Методы оценки эффективности РК.//Рекламные технологии. 2002
Качалов И. Коммуникации товара: в телеэфире и на
Миронова Е. Воздействие цвета в рекламе.//Лаборатория рекламы. 2002.
Перлина О. Эффективность рекламы. Как ее оценить?// Управление
Пикулева М. Как измерить эффективность рекламы?//Реклама. 1999 г.
Романов А.Н., Корлюгов Ю.Ю., Красильников С.А. и др.
Серегина Т.К., Титкова Л.М. “Реклама в бизнесе”, М:
Валовая М.Д. “13 бесед о рекламе”. М. Нива
Федеральный закон о рекламе РФ № 108-ФЗ от
Котлер Ф. “Основы маркетинга”, М.: Има-Кросс Плюс, 1995.
1
24
Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама
Дене шынықтыру және спорт саласындағы ақпараттық құралдардың негізгі құралдары
Жарнама агенттіктер туралы
Маркетинг жүйесіндегі жарнама
Қазақстан қоғамындағы қазіргі бұқаралық ақпарат құралдарыны өзекті мәселелері
Қазақстандағы PR-дың болашағы
ЖАРНАМА- ТУРИСТІК НАРЫҚТА ӨНІМДІ ӨТКІЗУДЕГІ НЕГІЗГІ ЫНТАЛАНДЫРУШЫ КҮШ
Жарнама тілінің коммуникативті аспектісі
Трансляция бойынша роликтердің мынадай түрлері
Қазақстан бұқаралық ақпарат құралдарының редакцияларындағы маркетинг