Кәсіпорынмен танысу
Мазмұны
Кіріспе
1 өнімДерді САТУДЫҢ бухгалтерлік есебін ұйымдастырудың теориялық НЕГІЗДЕРІ
8
1.1 Өнімнің өзіндік құны жөнінде түсінік, шығындардың жіктелуі
1.2 Өнімді сатудың синтетикалық есебін жүргізу тәртібі 15
1.3 Өнімнің есебінің аудиті және ақпарат көздерімен қамтамасыз етілуі
19
2 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС-ДА Дайын өнімДІ САТУ
26
2.1 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС қызметінің сипаттамасы мен
2.2 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС өнімдер мен аяқталмаған өндіріс
2.3 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС өнімнің сатылуының есебі
2.4 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС өнімнің сатылуын талдау
3 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС Дайын өнімдерДІ САТУ
48
3.1 Дайын өнім және оны өткізу есебін жетілдіру шаралары
3.2 Өнім есебіне аудит жүргізуді ұйымдастыру жолдары 49
3.3 Сатылмаған өнімнің қалдықтарын азайту нәтижесінде, сату көлемін ұлғайту
57
ҚОРЫТЫНДЫ 59
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 63
қосымшалар 65
КІРІСПЕ
ТАҚЫРЫПТЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ. Нарықтық экономиканың даму барысында, кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік
Қазіргі заман өзгерістері жағдайында кәсіпорын жұмысын жетілдіру және қадағалауда,
Басқару жүйесінде бухгалтерлік есеп маңызды орын алады. Бухгалтерлік есеп
Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есеп «Бухгалтерлік есеп» туралы заңымен
2005 жылдан бастап Қазақстанның көптеген кәсіпорындары Халықаралық қаржылық есеп
Бухгалтерлік есепте өнім есебіне ерекше көңіл бөлінеді. Кәсіпорынның өнідіріс
- шығарылған өнімнің сапасына,
ассортименті бойынша жоспардың
жүргізу,
- кәсіпорынның қүрылымындағы бірліктерде және қоймалар
бойынша өнімнің бар болуының және қозгалысының есебі,
- өнімнің табыстылығын анықтау
бойынша),
- өнім түсіру
уақытында есеп айрысуларга бақылау жүргізу.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАҚСАТЫ– кәсіпорындағы дайын өнім есебіне, дайын
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МІНДЕТТЕРІ:
- өнім, жұмыстың, қызметтің түсінігінің және есебінің теориялық аспектілерін
-өнімнің, жұмыстың, қызметтің есебінің кәсіпорында ұйымдастырылыуын сипаттау;
- дайын өнім есебінің ерекшеліктерін қарастыру
ЗЕРТТЕУ ОБЪЕКТІСІ МЕН ПӘНІ «Семей ет комбинаты» ЖШС өнімнің
Қазіргі таңда «Семей ет комбинаты» ЖШС тарихы тереңнен келе
ҒЫЛЫМИ ЖАҢАЛЫҒЫ - осы тақырыптың аз мөлшерде зерттелгені, сондықтан
ЖҰМЫСТЫҢ ТӘЖІРИБЕЛІК МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ – ұсынылған іс-шаралардың кәсіпорын үшін тиімді
Дипломдық жұмыс құрылымы кіріспеден, үш негізгі бөлімнен және қорытынды
Жұмыстың бірінші бөлімінде өнімдерді сату есебі мен талдауының теоряилық
Екінші бөлімде «Семей ет комбинаты» ЖШС-ның мысалында өнімді сатудың
Үшінші бөлімде «Семей ет комбинаты» ЖШС-ның дайын өнімдерді сту
1 өнімДерді САТУДЫҢ бухгалтерлік есебін ұйымдастырудың теориялық
1.1 Өнімнің өзіндік құны жөнінде түсінік, шығындардың жіктелуі
Ұйымдардың өнімдер өндірудегі (қызметтерді атқару, жұмыстарды орындаудағы) аса маңызды
Бухгалтерлік есеп кәсіпорынның жалпы есеп жүйесіне кіреді және қаржылық
Бухгалтерлік есеп жүйесі дегеніміз - кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары
Нарықтық қатынастардың дамып, нығая түсуі мен өзара бәсекелестіктің ерекше
Бүгінгі күні өндірістік есеп кәсіпорынның өндірістік шығындары мен табыстарын
шығындар мен табыстар түрлері бойынша есеп жүргізу;
жауапкершілік орталықтары бойынша есеп жүргізу;
шығындар мен табыстар есебін өнімдер (жұмыстар, қызметтер) бойынша есепке
Шығындар мен табыстар түрлері бойынша есеп жүргізу есепті кезеңде
Шығындар мен табыстар есебін өнімдер бойынша есепке алу әрбір
Басқару есебінің шын мәніндегі маңызды бөлімі ол өндіріске жүмсалған
Дайын өнімге сыртқа, өзінің күрделі құрылысы және әлеуметтік саласы
Субъект тұтынушылармен жасасқан шаруашылық шарттарын орындау ретінде өз өнімін
Дайын өнімнің нақты өзіндік құны есептік кезең (ай) аяқталғаннан
Ауытқудың пайызын келесі формула бойынша есептейді:
Ауытқудың пайызы=(Ауытқу сомасы/(Қалдық+Есептік құны бойынша түскен түсімдер))х 100%
Бухгалтерлік шоттар есебінде нақты шығынның есептік құннан ауытқуын келесі
Кесте 1 - Кәсіпорында есепті кезең барысында жүргізілген процесстер
Қатар № Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы
дебет кредит
1. Қоймаға дайын өнім кірістелді:
-Б бұйымы
250000
1320
8010
2. Дайын өнім сатылды:
-Б бұйымы
170000
7010
1320
Есептік кезеңнің соңында және калькуляциялық процесс аяқталысымен дайын өнімнің
- А бұйымы-230000 теңге;
-Б бұйымы-870000 теңге.
Ауытқудың пайызы мынаны құрады:
-А бұйымы бойынша =
-Б бұйымы бойынша =
Сатылған өнімнің ауытқу сомасы мынаны құрады:
-А бұйымы бойынша=170000x8%= 13600 теңге- экономия (үнемделген);
-Б бұйымы бойынша=630000х8,05%=50715 теңге- артық жұмсалған.
Ауытқу пайызын есептеу және ауытқу сомасына бухгалтерлік есепте келесі
- қызыл жазу әдісімен: 1320 шоты дебеттеледі де, 8110
Содан соң осы операциямен бір мезгілде 7010 шоты дебеттеліп,
- өнімнің нақты өзіндік құнына жеткізу үшін әдеттегі (дағдылы)
Дайын өнімді қабылдау - тапсыру накладной бойынша немесе өнімді
Қабылдау - тапсыру құжаты (накладнойы) цехта екі дана етіп
Дайын өнімнің өзіндік құны - кең көлемді, көп түрлі
Кәсіпорын үшін өнімнің өзіндік құнын анықтау қажет, себебі сол
Өнімнің өзіндік құны кәсіпорын жұмысына тікелей тәуелді және тәуелсіз
Өнімнің өзіндік құны жөнінде шынайы ақпарат алудың бір шарты
Өндірістік шығындар құрамы бойынша, түрлері бойынша, пайда болу орындары
1) Құрамына қарай шығындар бір элементтік, кешендік болады. Бір
элементтік шығындар деп бір элементтен тұратын, материалдар, еңбек ақы,
амортизация және басқалары.
Кешендік шығындар бірнеше элементтерден тұрады, мысалы, құрамына материалдар, еңбек
2) Шығындар түрлері бойынша экономикалық элементтер
және калькуляциялay баптары бойынша топтастырылады.
Өнімдер (жұмыстар, қызметтер) өзіндік құнына кіретін шығындар құрамы сәйкес
- материалдық шығындар;
- еңбек ақы төлеу шығындары;
- әлеуметтік қажеттіліктерге аударымдар;
- негізгі қорлар амортизациясы;
- басқада шығындар.
Шығындарды элементтері бойынша топтастыру өнімді өндіруге жұмсалған нақты шығындарды,
Жекелеген өнімдердің өзіндік құнын есептеу үшін өндірістік кәсіпорындар шығындарды
- шикізаттар мен материалдар;
-сатылып алынатын және құрастырушы өнімдер, жартылай фабрикаттар;
- қайтарылған қалдықтар (шегеріледі);
- технологиялық мақсаттағы отын және энергия;
- өндірістік жұмысшылар еңбек ақысын төлеу шығындары;
- әлеуметтік қажеттіліктерге аударымдар;
- жабдықтарды ұстау және күту шығындары;
- жалпы өндірістік шығындар;
- жалпы шаруашылық шығындар;
- ақауға байланысты зиян;
- коммерциялық (өндірістен тыс) шығындар;
- басқада өндірістік шығындар.
3) Пайда болу орнына қарай шығындар өндірістер, цехтар, бөлімшелер,
басқа да кәсіпорынның құрылымдық бөлімшелері бойынша, яғни
жауапкершілік орталықтары бойынша топтастырылады және есепке алынады.
4) Шығындарды апару объектілеріне байланысты, яғни өнімдер,
жұмыстар, қызметтер бойынша олардың өзіндік құнын анықтау мақсатында
топтастыру.
Өнімдердің өзіндік құнын анықтаудың ең қарапайым тәсілі жалпы жиынтық
Жоғарыда қарастырылған шығындардың топтастырылуы өнімдердің өзіндік құнын калькуляциялау жүйесіндегі
Экономикалық дамыған елдерде басқару есебін ұйымдастыру тәжірибесі бойынша шығындар
Ең алдымен үш шығындар түрлері жөнінде ақпарат жиналады: материал-дық
- өндірілген өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау және бағалау мақсатында;
- басқару шешімдерін жоспарлау және шешім қабылдау мақсатында;
- бақылау және реттеу қызметтерін жүзеге асыру мақсатында.
Осы үш есеп бағыттары бойынша ендігі кезекте тікелей басқару
Кәсіпорын қызметінің функциялары бойынша өндірістік шығындар жабдықтау-дайындау шығындары болып,
Өндіріс процесіндегі экономикалық рөлі бойынша шығындар негізгі және үстеме
Өнімнің өзіндік құнына қосылуына қарай шығындар тікелей (тура) және
Өндіріс көлеміне қатысты шығындар тұрақты және айнымалы болады. Тұрақты
Шығындардың пайда болу уақыты мен өнімнің өзіндік құнына жатқызылуына
Басқару шешімдерін қабылдау үшін басшы белгілі-бір өнім түрін өндіру
Кәсіпорын ресурстарының шектеулі болуы оның мүмкіндіктерін де шектейді. Әрбір
Дифференциалды шығындар екі альтернативті шешімдерді қарастыру барысында шығындардың айырма
Қайтарусыз шығындар - бұрын қабылданған шешімдер бойынша өткен кезеңдерде
Инкрементті шығындар қосымша шығындар болып табылады, яғни қосымша өнімдер
Маржиналды шығындар қосымша өнім бірлігін өндірумен байланысты шығындар. Маржиналды
Релевантты (мәнді, маңызды) шығындар дегеніміз қарастырылып отырған басқару шешімдеріне
Реттеу және бақылау дәрежесіне байланысты реттелетін және реттелмейтін; тиімді
Толық реттелетін шығындар өндіріс және бөлініс сфераларында пайда болады.
Тиімді шығындар жұмсалған шығындар нәтижесінде өндіріліп шығарылған өнімдерді сату
Бақыланатын шығындар дегеніміз басқару субъектілері тарапынан бақылау мүмкін болатын
Жалпы кәсіпорын бойынша шығындарды бақылау жүйесі тиімді қызмет атқаруы
1.2 Өнімді сатудың синтетикалық есебін жүргізу тәртібі
Дайын өнімнің синтетикалық есебінде дайын өнімді нақты өзіндік құнымен;
Қолда бар және айналымдағы дайын өнім есебі активті шотта
Егер дайын өнім толығымен кәсіпорынның өзінде қолданса, онда оны
Егер дайын өнім өндірістік өзіндік құн бойынша есепке алынатын
Дт 1320 Кт 8110 « Негізгі
Сатылған өнімнің өзіндік құны өнімге барлық шығындар анықталған кезде
Әр түрлі уақытта дайындалған, бір түрге жататын есепке алынған
бірліктің өзіндік құны бойынша;
орташа алынған өзіндік құн бойынша;
ФИФО әдісі бойынша;
ЛИФО әдісі бойынша;
Егер дайын өнім жоспарлы (нормативті) өндірістік өзіндік құны бойынша
Ай аралығында мынадай жазбалар жазылады:
Дт 1320 Кт 8010 «Негізгі өндіріс» - өнім қоймаға
Дт 7010 «Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»
Ай аяғында өнімнің өндірістік өзіндік құны және өндіріс құнының
Ай аралығында қоймаға дайын өнім әкелініп тіркелінді. Жоспарлы өзіндік
Ай аяғындағы аяқталған өндіріс қалдығы- 18000тг. Дайын өнімнің өндірістік
90000-18000=72000тг.
Жоспарлы өзіндік құннан өндірістік құнның ауытқу суммасы:
75000-72000=3000
Өндірістік өзіндік құн жоспарлыға қарағанда аз, сондықтан үнемдеу суммасын
(3000/75000)*50000=2000тг
Қоймадағы дайын өнім қалдығына келетін ауытқу суммасы:
(3000/75000)*25000=1000тг.
Сатылған өнімнің өндірістік өзіндік құны:
50000-2000=48000тг.
Қоймада қалған дайын өнім қалдығы:
72000-48000=24000тг.
Есепте келесідей жазбалар жүргізіледі:
ай аралығында:
Дт 1320 Кт 8110- дайын өнім есептік бағада есепке
Дт 7010 «Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»
ай аяғында:
Дт 8110 Кт 1310 «Шикізат және материалдар», 3350
Дт 7010 Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»Кт
Аяқталмаған өндірістің ай аяғына қалдығы- 12000тг. Дайын өнім өндірістік
90000-12000=78000тг.
Өндірістік өзіндік құнның жоспарлыдан ауытқуы:
78000-75000=3000тг.
Өндірістік өзіндік құн жоспарлымен салыстырғанда көбірек, сондықтан мөлшерден асқан
Сатылған өнімге келетін ауытқу суммасы:
(3000/75000)*50000=2000тг.
Қоймадағы дайын өнім қалдығына келетін ауытқу суммасы
(3000/75000)*25000=1000тг.
Сатылған өнімнің өндірістік өзіндік құны
50000+2000=52000
Қоймадағы дайын өнім қалдығы (өндірістік өзіндік құны бойынша)
78000-52000=26000тг.
Ай аралығында берілген операциялар есептік бағада көрінеді:
Дт 1320 Кт 8010- дайын өнім есепке алынды. Суммасы-
Дт 7010 «Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»
Ай аяғында шығындардың мөлшерден асуы жазылады:
Дт 8010 Кт 1310, 3350, 3210, 7010, 7210 -өнімді
Дт 1320 Кт 8010- өндірістік өзіндік құнның жоспарлыдан ауытқу
Дт 7010 «Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»
Бұл мысал ауытқу есебіндегі қысқартылған түрі болып табылады, себебі
Егер дайын өнімнің ай басына не аяғына қалдығы бар
Ай басына қоймадағы дайын өнімнің қалдығы 60000тг. құрайды(жоспарлы бағада).
Дайын өнімнің өндірістік құны:
280000-70000=210000
Қоймаға берілген өнім ауытқу бойынша суммасы
210000-200000=10000тг.
Түсірілген өнімге артық пайызды:
(5000+10000)/(60000+200000)*100%=5,77%
Түсірілген өнімге келетін ауытқу суммасы
230000*5,77%=13271тг.
Түсірілген өнімнің өндірістік өзіндік құны
230000+13271=243271тг.
Өндірістік өзіндік құн бойынша ай аяғына дайын өнім қолданылады:
(60000+5000)+(200000+10000)-(230000+13271) =31729тг.
Соның ішінде жоспарлы өзіндік құн:
60000+200000-230000=30000тг.
Ауытқу суммасы
5000+10000-13271=1729тг.
Өндіріс есебінде келесідей жазбалар жазылады:
Дт 1320 Кт 8110- есепке жоспарлы өзіндік құн бойынша
Дт 1320 Кт 8110- өндірістік өзіндік құнның жоспарлыдан ауытқу
Дт 7010 «Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»
Дт 7010 «Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны»
1.3 Өнімнің есебінің аудиті және ақпарат көздерімен қамтамасыз етілуі
Аудиттің мағанасы оның даму кезеңдеріне байланысты өзгеріп отырды.
Бастапқыда аудит мекеменің басшыларының тұжырымдамасында келтірілген көрсеткіштерді растау, оның
- бухгалтерлік іс құжаттарының есепте толық қамтылуы мен
- құжаттардың дұрыс толтырылуы. Сондықтан тексеруде құжаттарды формалды тексеру
- растау аудитінің негізгі мақсатына байланысты негізгі тексеру бухгалтерлік
Жүйелі - бағытталған аудиттің негізгі мақсаты басқару жүйесінің тиімділігін
Тәуекелділікке негізделген аудит ол аудиттің дамуының келесі кезеңі болғандықтан,
- аудит жоспарын мен бағдарламасын жасау аудиторлық тәуекелділікті аудит
- аудиторлық тәуекелділіктің деңгейін анықтау шаруашылық субъектісінің ішкі бақылау
- аудиттенуші субъект аудиттің тәуеклділікке негізделгендігі туралы хабардар етілуі,
- әрбір бухгалтерлік есеп объектісі бойынша оның мәнділік (маңыздылық)
- іріктеу негізінде анықталған жиынтықтың ішінде ауытқулар мен
Cонымен аудит дегеніміз не? Қазіргі кезеңде, нарықтың өркендеу кезінде
АҚШ-тың бухгалтерлер ассоциацисы комитетінің аудитке берген анықтамасы бойынша "Аудит
Аудит пәніне берген анықтамалардың ішіндегі, біздің пікірімізше, оның
Бұл берілген анықтамаларды әрі қарай дамыту мақсатында А.А.Сәтмырзаев
Кейінгі қабылданған толықтырулар мен өзгерістерге байланысты (15.01.2001 ж.) "Аудиторлық
Біздің, аудит анықтамасын бергенде ерекше көңіл бөлетін негізгі түсініктемелер
- аудит ғылымның жүйелі саласы, себебі оның басқа ғылымдар
- аудиторлық қызмет кәсіпкерлердің тәуеклділіктің деңгейінің төмендетуге бағытталып, кез
- қоғам алдындағы жауапкершілік, аудит анықтап нақтылығын айғақтаған ақпараттың
- ұсынылған тұжырымдарды ақпараттарды тесеру нәтижесінде нақтылығын, қойылған
Қорытынды жұмыстың сапалы, тиімді және келісілген мерзімінде орындау үшін
Аудиторлық тексеру жоспары – аудиторлық әрекет ету,ол мыналарды анықтайды:аудиттік
Аудитор өз қызметін толығымен бастамай тұрып аудиттік жұмыстың жалпы
Дайын өнім – сол шаруашылық қызметте толық өңдеуден өткен
өндірістен қоймаға тапсырылған өнімдердің дұрыс және уақытылы құжаттануын;
дайын өнімдерді шығаруға байланысты орын алған операциялардың бухгалтерлік есепте
дайын өнімдер бұйымдарының түрлері және тапсырыстар бойынша өндірістік өзіндік
өнімнің жоспардағы құнымен нақты өнімнің жоспардағы құнымен нақты
1320 «Дайын өнім» шотының аналитикалық және синтетикалық есептегі жазуларының
Шығарылған дайын өнімдердің (жұмыс,қызмет көрсету) бухгалтерлік корреспонденцияларының дұрыс берілгендігін;
Бухгалтерлік есеп регистрларының және машина жазбаларының дұрыс жүргізілгендігі;
Дайын өнімдердің дұрыс бағаланғандығы туралы мәліметтерді толық қарап,тексеріп өзіне
Сонымен қатар, аудитор үшін ең алдымен қажеттісі жүргізілген операцияларды
Аудитор 1320 «Дайын өнімдер» шотында көрсетілген өнімдердің толығымен жинақталғанына
Дайын өнімдердің аудитін сапалы өткізу үшін шаруашылықтың шарт
Барлық өндірілген өнімнің бухгалтерлік есепте түгел көрсетілгендігі назар аудару
Кейбір жағдайларда есепте жоқ өнім алынған өнімді көрсететін құжаттарымен,
Есепте мүлдем құжаттарда көрсетілмеген шығарылған өнім қоймаға өнім түрінде
Жоғарыда айтылғандай, есепте көрсетпей өнім шығару және есепте көрсетілмеген,
Аудитор дайын өнімді бағалау тәртіптерінің сақталғандығына және бухгалтерлік
Дайын өнімді синтетикалық есепте нақты өзіндік құны бойынша бағаласа,
Бухгалтерлік есепте дайын өнімдерді бағалаудың мынадай түрлері қолданылады:
- өндірістік өзіндік құн;
- өзіндік құны ( жоспарлы, нақты);
- өзіндік құны ( жоспарлы, нақты);
- субъектінің келісім бағасы бойынша;
- бөлшек бағасы бойынша.
Өндірістік (жоспарлы, нақты) өзіндік құны бойынша бағалау,оған дайын өнімді
Нақты өндірістік өзіндік құн №10 журнал-ордерге жүргізілетін №2 ведомостың
Жоспарланған өзіндік құн келісім бағасы сияқты, тұрақты есептік бағасы
Бұл әдістің ерекшелігі сонда, дайын өнімді бағалауда жоспарлау мен
Толық өзіндік құн (жоспарлы, нақты) бойынша бағалау бұл сату
Кәсіпорын келісімді бағалары бойынша бағалау әдісін қолданған кезде өнімді
2 «Семей ет комбинаты» ЖШС-ДА Дайын
2.1 «Семей ет комбинаты» ЖШС қызметінің сипаттамасы мен
Семей ет комбинаты 1934 жылы құрылған. Ол Кеңес
1990 жылға дейін ҚазКСР-де стратегиялық мәні бар «Семей ет
Бірақ 90-шы жылдардың басында Республиканың нарықтық экономикалық қатынастарға көшуінің
Комбинатта жекеменшік иелерінің бірнеше рет ауысуы болды. Осылайша, Семей
Осы мәселеге байланысты «Семей ет комбинаты» ЖШС жаңа жабдықтарды
Қазіргі кезде өндірістік процеске комбинаттың бұрынғы жабдықтарына қоса, жаңа,
Осы бар жабдықтарды қолдану өндіріс шығындарын кемітуге және жаңа
Бұған қоса, барлық жабдықтар сапалы, Мемлекеттік стандарт сұраныс көрсеткіштеріне
Консерві зауыты келесі түрлі өнімдерді шығарады: №9 (банкада 338
Шұжық цехы шұжық өнімдерін шығарады. Піскен (табиғи және жасанды
Малды алғашқы өңдеу цехы сатуға қосымша өнімдерді жібереді. Оларға:
Негізгі өндірістік ғимараттар комплексіне келесілерді жатқызуға болады:
1. Бөлек орналасқан бөлшектеу цехы бар, малды қабылдау және
2. Бөлек орналасқан техникалық жартылай фабрикаттар цехы, онда ет-сүйек
3. Ет өнімдерін мұздатуға және сақтауға арналған камералары бар
4. 40 тонна сыйымдылығы бар ет дефростациясы камералары;
5. Етті бөлшектеу, опыру және жиловкалау цехтары бар. Онда
6. Консерві зауыты. Онда келесілер бар:
Ет порциялау цехы, онда ет және етөсімді өнімдерді өңдеу
Стерилизациялау-орау цехы, ол консервілердің термикалық өңдеу автоклавтарымен жабдықталған. Ол
Дайын консервілерді гафротараға орауға арналған 4 орау линиясы жұмыс
Дайын өнім қоймасы;
Литография цехы, онда Жапондық өндірістен шыққан қаңылтырларды лактауға және
Банка дайындау цехы, онда Симферополь зауытының САЛ-1 атты екі
7. Шұжық цехы, онда:
Етті 0, +4оС тұздау және жетілдіруді бөлу, оның қуаттылығы
Шұжық фаршын дайындау бөлімі, онда тәулігіне 20 тонна өндіргіштігі
Шұжық өнімдерін формалау бөлімі, тәулігіне 20 тонна қуаттылығы бар
Піскен, жартылай-қақталған және пісіріліп-қақталған шұжықтарды өңдеу бөлімі, онда 18
Аспаздық цех, бұнда тұшпара, котлет, сорпа жиындары және басқа
Кесте 2 – Кәсіпорын қызметінің негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер 2010
жыл 2011
жыл 2012
жыл 2012 жылдың 2011 жылдан ауытқулары
+, - %
1 2 3 4 5 6 7
1 Өндірілген өнім көлемі, мың т. 28462 75999 300210
2 Сатылған өнім көлемі, мың т. 28462 75999 300210
3 Сатылған өнімнің өзіндік құны, мың т. 11792 32172
4 Материалдық шығындар, мың т. 9321 17895 100530 82635
5 Негізгі қорлардың орташа жылдық құны, мың т. 17531
6 Айналым қорларының орташа жылдық құны, мың т. 14028
7 Жұмыс істейтіндердің орташа тізімі, адам 104 121 158
7.1 Соның ішінде жұмысшылар, адам 82 118 121 3
8 Таза табыс, мың т. 16670 48827 174312 130485
9 Қор қайтарымдылығы, мың т. 1,6 1,9 2,2 0,3
10 Қор сыйымдылығы, мың т. 0,6 0,5 0,5 0
11 Қор қаруландырулығы, мың т. 84 166 440 274
12 Бір жұмыскер өндірімі, мың т. 273,7 628,1 1900,1
13 Бір жұмысшы өндірімі, мың т. 347,1 644,1 2481,1
14 Орташа айлық еңбек ақы мөлшері, мың т. 21,4
15 Өндіріс рентабельділігі, % 52,8 61,6 66,9 5,3 109
16 Өнім рентабельділігі, % 141,8 136,2 138,5 2,3 102
17 Сату рентабельділігі, % 95 109 125 16 145
Қосалқы ғимарат комплексіне негізгі подстанцияны, ыстық суды және буды
Болашақта ет-шикізат қуаттылығы 1000 тонна болатын тоңазытқышты іске қосу
Кестеден көріп отырғанымыздай берілген үш жыл ішінде барлық өндірілген
Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, айналым қорларының орташа
Қор қайтарымдылығы жыл сайын жоғарылап, қор сиымдылығы төмендеп отырған.
Бұл техникалық-экономикалық көрсеткіштерге қарай отырып, талдау жүргізген соң, бұл
ЖШС «Семей ет комбинатының» шұжық өндіретін цехының көрсеткіштеріне сүйене
Комбинаттың шығаратын шұжық өнімдерінің ішінен – Докторская атты пісірілген
Докторская шұжығын шығаруға кеткен ағаш, опилка шығыны (2012 жылы):
шығарылған өнім көлемі – 5700 кг.
1 теңгеге ағаш шығынының көлемі – 0,48 м3
1 айға ағаш тұтыну – 2,74
1 теңгеге опилка шығынының көлемі – 0,1 м3
1 айға опилка тұтыну – 2,74
Бұл бір өнімге ғана кеткен шығын.
2012 жылға шұжық цехының шикізат және қабыққа шығындары.
Кесте 3 – Шұжық цехы бойынша 2012 жылға ағаш
Атауы Шығарылымы Қарашаға ағаш шығыны Қарашаға опилка шығыны
Молочная вареная 5700 2,74 0,57 5615,41
Алматинская 1700 0,82 0,17 1674,77
Докторская 5700 2,74 0,57 5615,41
Чайная 140000 67,2 14,00 137922,40
Одесская 6800 4,08 2,72 11833,36
Пикник 68000 40,80 27,20 118333,60
Минская 90600 54,36 36,24 157662,12
Сервелат 18000 5,40 10,80 28981,80
Деликатесная 9000 2,70 5,40 14490,90
Любительская 11300 3,39 6,78 18194,13
Басқа шұжықтарға 601200,00 330,26 175,09 874476,6
Барлығы 958000,00 514,49 279,54 1374800,50
Сомасы, тенге
857651,5 517149
Оларға:
сиыр еті: жоғарғы, 1, 2 сорт
шошқа еті: майлы, майсыз, жартылай майлы
жылқы еті: 1,2 сорт
май-шпиг
жұмыртқа
крахмал
манная
ұн
сүт және тағы басқа шикізаттар қажет.
Бұл өнімдерді, шикізатты алу үшін кәсіпорын 325063722 теңге шығын
Негізгі шикізаттан шұжық өндірісіне:
тұз
қант
бұрыш
уксус
сарымсақ
жаңғақ
пияз және тағы басқа шикізаттар қажет.
Бұлардың жалпы сомасы – 10094756 теңгені құрайды. Бұл сомалардың
Шұжық цехына тағы энергосресурстар қажет, оларға жалпы сомасы
Кесте 4 – Шұжық цехына 2012 жылға энергоресурстар қажеттілігі
Энергоресурстар өлшем бірлігі Қажеттілік ҚҚС-мен құны ҚҚС-мен сомасы
Бу Гкал 2400 1485,8 3565920 3100800
Су және су кетіру м3 12000 20,585 247020 214800
Электрэнергиясы квт.час 430000 3,6 1548000 1346087
Барлығы
5360940 4661687
Үстеме шығындарға еңбек ақы, көмекші құралдарға, қызметтерге төлемдер жатады.
Кесте 5 – 2012 жылға үстеме шығындар
Шығындар атауы Сомасы, теңге
Еңбек ақы 2700000
Есептеулер 459000
Қосымша шығындар 2400000
Амортизация 7596000
Бөлшектеу шығындары 6710000
Электроцех қызмет көрсетуі 960000
ТВС қызмет көрсетуі 480000
КИП және А қызмет көрсетуі 720000
Барлығы 22025000
Ең соңында осы көрсеткіштердің барлығын ескере отырып, өнімнің өзіндік
Тағы бір көрнекті мысал ретінде, Докторская шұжығын назарға алайық.
Сонда өнімнің өзіндік құны, осы барлық ұсталған шығындардың сомасының
Бұл сомалардың қосындысы 2585687 теңгені құрады. Бұл тек Докторская
Кәсіпорын бойынша жалпы шұжық өнімдерінің шығарылымы – 958000 кг
Өткізу шығындарына ең алдымен коммуникациялық шығындар жатады. өнімді өткізу
Өткізу шығындарына тағы сату орындарына төленетін жол төлемдері жатады.
Кесте 6 – Шұжық цехының сату көлемі
№ Атауы Сатылуы ҚҚС-мен сомасы ҚҚС-сыз сомасы
1 Пісірілген 378600 140929000 122546957
2 Жартылай қақталған 529800 288416000 250796522
3 Пісіріліп-қақталған 49600 44696500 38866522
Барлығы 958000 474041500 412210000
Комбинаттың өндірген өнімдерін арнайы келісілген орындардан ғана кездестіруге болады.
Комбинаттың өзінің жеке меншік дүкені бар. Онда тауарлар салыстырмалы
Кәсіпорын өзінің қызметін жылдан-жылға жетілдіріп, табысты табуға икемді жасауда.
Кәсіпорынның өркендеуі халықтың хал-ахуалының көтерілуіне де әсерін
2.2 «Семей ет комбинаты» ЖШС өнімдер мен аяқталмаған өндіріс
Өндірістің ұйымдастырылуына қарай негізгі және көмекші болып бөлінеді. Өндірістік
Бөлімшелердің ішіндегі шоттар бір элементтік шығындар есебін жүргізуге арналған.
материалдар;
есептелген еңбек ақы;
әлеуметтік аударымдар;
үстеме шығындар.
Шоттар бойынша келесі түрдегі негізгі шоттар корреспонденциялары құрастырылады:
Дт 8110 Кт 1310 "Материалдар" - негізгі, көмекші, жартылай
Дт 8110 Кт 3350 - өндіріс жұмысшыларына есептелген еңбек
Дт 8110 - Кт 3000 "Бюджетпен есеп айырысу", 3200
Есепті кезең бойында үстеме шығындар кәсіпорынның әр құрылымдық бөлімшесі
Дт 8410 Кт 3310 - негізгі құралдарды жөндеу сырттан
Дт 8410 Кт 2720 "Материалды емес активтер амортизациясы", 2420
Дт 8410 Кт 3310,1010,1030 - коммуналдық шығындар сомасына, егер
Есепті кезең соңында барлық бір элементтік шоттарда жинақталған шығындар
яғни келесі корреспонденциялар құрастырылады:
Дт 8110 Кт 8120-8410 - негізгі өндіріске қатысты шығындардың
Аяқталмаған өндіріс дегеніміз технологиялық процестің барлық өңдеу кезеңдерінен толық
1340 "Аяқталмаған өндіріс" есебінің шоттарының дебеттік айналымында өндірістік бухгалтериядан
Дт 1340 Кт 8010-8030 - есепті кезең соңында аяқталмаған
Дт 8110-8310 Кт 1340 - есепті кезең басында аяқталмаған
Тауарлар есебін жүргізуші 1320 "Тауарлар" бөлімшенің шоттары бойынша төмендегідей
Дт 1320 Кт 8110 - дайын өнімнің қоймаға келіп
Дт 7010 Кт 1320-сатылған дайын өнімдердің өзіндік құнын есептен
Бухгалтерлік есепте дайын өнімдер төмендегідей бағалар бойынша бағаланады:
1). Өндірістік өзіндік құн (нақты, жоспарлы) - дайын өнімдерді
2) Толық өзіндік құн (жоспарлы, нақты) - өндірістік өзіндік
жалпы және әкімшілік шығындар;
пайыздарды төлеумен байланысты шығындар;
тауарлық-материалдық құндылықтарды сатумен байланысты шығындар.
3) Кәсіпорынның келісім бағалары бойынша. Дайын өнімдерді бағалаудың бұл
4) Бөлшек баға бойынша бағалау әдісі. Бұл әдіс көбінесе
Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуы барысында кәсіпорындар өндірілген өнімдердің
Қоймаға дайын өнімдер "Қабылдау-тапсыру накладнойы" немесе "Өндіріліп шығарылған өнімдер
Ай ішінде орындалған дайын өнімге кіретін өндірістік өзіндік құнның
λ р.п. = λ н.м. + Δ - λ
мұнда:
λ р.п. – 1 ай ішінде орындалған дайын өнімге
λ н.м. , λ к.м.- айдың басындағы және аяғындағы
Δ- бір ай ішінде шығарылған өнімнің өндірістік және нормативтік
Ай аяғында өнім қалдығының ауытқу суммасы мына формула бойынша
λ к.н. = (λ н.м. + Δ)/( Nн.м.+N)*Nк.м.
мұндағы:
Nн.м., Nк.м. – ай басы және аяғындағы қоймадағы
Бухгалтерлік есеп беруде 1 жарты жылдықта дайын өнім қалдығы,
Аяқталмаған өндірісті түгендеудің мақсаты өнімнің өзіндік құнын жоспарлау, есепке
Өнеркәсіп орындарында бөлшектердің, тораптардың, агрегаттардың, артық жиналып, құрастырылып бітпеген
Түгелдеуді бастар алдында цехтарға қажет емес барлық материалдар, сондай-ақ
Түгелдеу тізімдері артық бөлшектердің атауы, олардың дайын болу сатысы
Жұмыс орындарында тұрған өңдеуге ұшырамаған шикізаттар, материалдар мен сатып
Біртекті емес массадан немесе әртүрлі қоспадан тұратын аяқталмаған өндіріс
Сонымен қатар, болашақ кезеңдердің шығындары да түгелденеді. Түгелдеу комиссиясы
Түгендеу кезінде анықталған аяқталмаған өндірістің артық қалдықтары жоспарлы (нормативті)
Аяқталмаған өндірісті түгелдеу кезінде анықталған жетіспеушіліктер 8110 – «Негізгі
2.3 «Семей ет комбинаты» ЖШС өнімнің сатылуының есебі
Дайын өнімді сатуды сатып алушымен бекітілген келісім шарт бойынша
Дайын өнімді сату (атқарылған қызмет) кәсіпорындармен келесідей бағалар арқылы
нарықтық еркін бағалар мен тарифтер;
Қосылған құн салығының сомасына;
Мемлекеттік қадағалаудағы бағалар мен тарифтер (отын-энергетикалық комплекстің өнімдері, өндірістік-техникалық
Мемлеткеттік бөлшек бағалар (сауда шегерімдерінсіз).
Мемлекетаралық, республикааралық дайын өнімді өткізу есеп айырысулары, экономикалық ынтымақтастық
Дайын өнім бүйрық накладной негізінде босатылады (ол: қоймаға -
Төлем талабы - жабдықтаушының банкке толеу үшін есеп айырысу
Шот-фактураның немесе төлем-талаптың жеке жолында ыдыстың қүны, сатып алушымен
Шарт жасасқанда жабдықтаушының және сатып алушының арасында франко-орын
- жабдыктаушьшың франко-қоймасы (барлық
- жіберу франко-станциясы (жабдыктаушы жіберү станциясында өнімді түсірүге дсйін
- жіберу станция франко-вагон темір
- белгіленген станция франко-вагон
- белгіленген франко-станция- өнімді
- сатып алушының франко-қоймасы- өнімді сатып
Дайын өнімді сатуға , тиеуге, қоймадан жіберуге , қабылдауға
Қосылған құн салығының объектісіне жатпайтын дайын өнімді жібергенде, есеп
Төлем талап деректерін күнделікті дайын өнім есебі мен өткізу
Қосылған құн салығының объектісіне жатпайтын дайын өнімді жібергенде, есеп
Төлем талап деректерін күнделікті дайын өнім есебі мен өткізу
Ведомоста дайын өнімді жіберу және есеп бағалары бойынша көрсетеді.
Дайын өнім кәсіпорын территориясынан жүкқабылдаушы кәсіпорынның өкілдеріне өткізу үшін
Дайын өнімді сату есебінің синтетикалық есебі, дайын өнім сату
2.4 «Семей ЕТ КОМБИНАТЫ» ЖШС өнімнің сатылуын талдау
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділігін арттыруды, өнімдердің және
Бұл міндеттерді жүзеге асыруда иелік ету субъектілерінің қызметіне экономикалық
Өндіріс көлемі мен өнімдерді сату бір-біріне тәуелді көрсеткіштер болып
Нарықтың тойынғанына және бәсекелестіктің күшейгеніне қарай, сату көлемін өндіру
Өндіріс көлемінің және өнімді сатудың өсу қорқыны, оның сапасын
Оның негізгі міндеттері:
а) жоспардың орындалу дәрежесін, өндіріс пен өнімді сату динамикасын
б) бұл көрсеткіштердің шамасын өзгеруіне әсер ететін факторларды анықтау;
в) өнімді шығаруды және сатуды көбейтудің шаруашылық ішілік резервтерін
г) анықталған резервтерді игеру шараларын жасау.
Өндірістің және өнеркәсіптік өнімдерді сатудың көлемі натуралды, шартты-натуралды, еңбек
Өнімдерді өндіру көлемінің қорытындылаушы көрсеткіштерінің құнын бағалау арқылы алады.
Өндіріс көлемінің негізгі көрсеткіштері болып тауар мен жалпы өнім
Жалпы өнім бұл бүкіл өндірістік өнім мен атқарылған жұмыстардың
Тауарлы өнімнің жалпы өнімнен айырмашылығы сол, оған аяқталмаған және
Өнімдерді сату көлемі өнімдерді тұтынушыларға түсіру бойынша немесе төлем
Нарықтық экономика жағдайында бұл көрсеткіш ең бірінші маңызға ие
Өнімдерді сату өндіріс пен тұтынушы арасындағы байланыстырушы бөлім болып
Өндірістік бағдарламаның орындалуын бағалауда өндіріс көлемінің және өнімді сатудың
Оларды өндіріс көлеміне және өнімдерді жекелеген түрлері мен біртектес
Семей ет комбинаты өзінің аты айтып тұрғандай ет өнеркәсібімен
Ет комбинаты сонау Кеңес үкіметі кезінде салынып, сол жұмысын
Ет комбинаты – малды сойып, оның өнімін адамға тағамдық,
Семей ет комбинаты ірі ет комбинатына жатады. Ет комбинатында
Шұжық цехтарында шұжықтың түр-түрін дайындайды. Негізінен піскен, пісіріліп-қақталған және
Шұжық өнімдеріне тоқталайын. Піскен шұжықтарға: сосиски, сардельки, Докторская, Молочная,
Піскен шұжықтар құрамына қарай жоғарғы, 1, 2 және 3
Қақталған шұжықтар шикілей-қақталған және пісіріліп-қақталған шұжықтар болып екі түрге
Шикілей-қақталған шұжық өндірісінің ерекшелігі: фаршты қабыққа салған соң суық
Қақталған шұжықтарға Украинская, Таллинская, Краковская, Охотничья, Алматинская, Пикник, Славянская
Пісіріліп-қақталған шұжықтар да піскен шұжықтар сияқты бу-пісіру котелдарында дайындалады,
Пісіріліп-қақталған шұжықтарға келесі шұжықтарды жатқызуға болады: Московская, Деликатесная, Любительская,
Ет комбинаты шығаратын өнімдеріне жартылай фабрикаттар да жатады. Оларға:
Ет комбинаттың өзінің жекеменшік дүкені бар. Онда өндірілетін өнімнің
Комбинат өз өнімдерін тек комбинат дүкеніне ғана емес, қала
Бір ерекшелігі бұл дүкендердің алдында үлкен стендтерде «Семей ет
Өнімнің негізгі тұтынушылары қала халқы. Олар көбіне ет комбинаттың
«Семей ет комбинаты» ЖШС шығаратын өнімінің әрқайсысы Мемлекеттік стандартқа
Бұл тауарлық белгі комбинат өнімдерінің барлығының орамдарына салынады және
Комбинаттың өндірген өнімдерін арнайы келісілген орындардан ғана кездестіруге болады.
Комбинаттың өзінің жеке меншік дүкені бар. Онда тауарлар салыстырмалы
Маркетингтік стратегиясы: тауардың, өнімнің өмірлік циклының өсу кезеңін ұстап
Семей ет комбинаты қызметінің сипаттамасы:
1. Малды сою және етті алғашқы өңдеу;
2. Ет, деликатестік және ет-өсімдік консервілердің өндірісі:
Ет консервілері «Говядина тушеная в/сорт», «Говядина тушеная «Slava»»;
Деликатестік консервілер «Говядина в белом соусе», «Гуляш говяжий», «Завтрак
Ет-өсімдік консервілер «Каша рисовая», «Каша гречневая», «Каша перловая»;
Кесте 7 – Шұжық цехының сату көлемі
№ Атауы Сатылуы ҚҚС-мен сомасы ҚҚС-сыз сомасы
1 Пісірілген 378600 140929000 122546957
2 Жартылай қақталған 529800 288416000 250796522
3 Пісіріліп-қақталған 49600 44696500 38866522
Барлығы 958000 474041500 412210000
3. Сиыр етін, консервілерді ішкі нарықта өткізу, бұған қоса
4. Ірі қара мал терісін және ет-сүйек ұнын өткізу;
5. Шұжық өнімдерін шығару.
Жағдайды бағалау:
Кәсіпорынның ағымдағы ұсынысы. Қазіргі кезде «Семей ет комбинаты» ЖШС
Ішкі нарықтағы өткізудің жағдайы.
Ет консерві өндірісінің өнімдері.
Ет консерві өнімдерінің негізгі өткізу нарығына қуатты құрылыстар, мемлекеттік
Орта есеппен мемлекеттік стандартқа сәйкес сиыр еті тушенкасының бағасы
Шұжық өнімдері.
Негізгі өткізу нарығы – бөлшек саудагерлер. Негізгі бәсекелестері: «Валеас»
Комбинаттың негізгі бәсекелестерінің қала нарығында алатын үлесін келесі суреттен
Суреттен көріп отырғанымыздай нарықтың ең көп бөлігін «Валеас» жауапкершілігі
Сурет 3 – Комбинаттың негізгі бәсекелестері
Өткізу каналдарын таңдау және тауарды сатуды ары қарай ұйымдастыру
«Семей ет комбинаты» ЖШС таңдауына әсер ететін факторларды талдайық:
1. Тауардың ерекшелігі.
Комбинат өнімі тауарлар классификациясында келесідей орынды алады:
тағайындалуы бойынша – тұтыну тауарлары;
тұтынушылық қасиетіне байланысты – күнделікті сұраныс тауарлары.
Өнімге келесідей ерекше талаптар сәйкес келеді:
сақтау әдісі бойынша, әрбір сауда нүктесінде тоңазытқыштар болуы керек,
сақтау мерзімі бойынша қосымша мәселелер жоқ, өйткені комбинат өнімі
тасымалдау шарттарына байланысты, егер фирма комбинаттан алыс орналасқан болса,
2. Өндірістік ресурстар.
Комбинаттың өндірістік ресурстары өткізу қызметін ұйымдастыру бойынша кешенді шешім
3. Тұтынушылар.
Ет комбинаты нарықты жаулап алудың келесідей стратегиясын қолданады –
4. Делдалдар – өткізу каналдарын таңдауға тікелей әсер етеді.
Ет комбинатының негізгі делдалдары болып Семей қаласының дүкендері мен
«Семей ет комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өнімін өткізу схемасын
Сурет 4 – «Семей ет комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің
Комбинаттың өндірген өнімдерін арнайы келісілген орындардан ғана кездестіруге болады.
Жоғарыда айтылғандардан мынадай қорытынды жасауға болады. Әлемдік нарықтағы мыстың,
Кәсіпорын тек өзі кейін өткізе алатын тауарларды шығару керек
жоспардың орындалу деңгейін , өндіріс динамикасын және өнімді өткізуін
факторлардың осы көрсеткіштердің өзгеруіне әсерін көрсету;
өнімнің шығарылуын және өткізуін жоғарлататын шаруашылық ішіндегі резервтерді ашу;
жаңадан ашылған резервтерді пайдалануға бағытталған шаралар.
Өнімнің өндірісі мен өткізуіне анализ жасау үшін ақпарат
кәсіпорынның бизнес – жоспары;
оперативтік жоспар – кестелер;
дайын өнім есептемесі;
өндірістік кәсіпорынның ассортименттегі өнімнің әр түрінің шығарылуының кварталдық есептемесі;
өнім шығару көлемі бойынша айлық есеп;
табыстар мен шығыстар есебі;
дайын өнімдерінің қозғалысы, тиелуі мен өткізілу ведомосы.
Шығарылған өнім көлемі натуралды, шартты-натуралды және құндық өлшемдерімен көрсетіледі.
Аяқталмаған өндіріс пен ішкішаруашылық айналымы жоқ көптеген кәсіпорындарда
Өндірістік бағдарламаның орныдалуын бағалағанда өнімнің натуралды көрсеткіштерін қарастыру да
Құндық көрсеткіштер сияқты, шартты-натуралды көрсеткіштер шығарылған өнім көлемінің жалпылама
Кесте 8 - Өнімді өндіру және өткізу динамикасын
Жылдар Ағымды бағамен өндіріс көлемі, мың теңге Өсу
Сату көлемі, мың теңге
Өсу қарқыны, %
Базистік Тізбекті
Базистік Тізбекті
2010 3400493 100 100 3314677,79 100 100
2011 4480954 131,7 131,7 4080074,85 123,1 123,1
2012 4700546 138,2 104,9 4518407,87 136,3 110,7
Кесте мәліметтері бойынша алтын қоспасы бар руданың сату көлемі
3 «СЕМЕЙ ет комбинаты» ЖШС Дайын өнімдерДІ
3.1 Дайын өнім және оны өткізу есебін жетілдіру
«Семей ет комбинаты» ЖШС-ның есебінің негізгі міндеті дайын өнімнің
Қарастырылған материалдардың есебі мен талдауы негізінде ұйымның бухгалтерлік есебінің
Дайын өнім айналым есебін дұрыс ұйымдастыруда, оның өнім түрінің
«Семей ет комбинаты» ЖШС дайын өнімінің есебінің және өткізілуінің
Содан кейін, технологияның өзгерісіне әкелетін, өндіріс прцессінің әдістеріне, нормативтердің
Дайын өнімнің өзіндік құнында жеке салмақты үстеме шығындар алады,
Сонымен, өндірістік шығындарды үш түрлі норматив арқылы қайта қарастыру
тура материалды шығындар;
тура еңбек шығындары;
жалпы өндірістік үстеме шығындар.
Үстеме шығындар өндірістік өнімдердің нәтижелігін өлшеу үшін көмектеседі.
Дайын өнімнің қозғалысы жөніндегі есептік мәліметтер негізінде алынған ақпарат,
Құжаттық мәліметтері ескерілмеген өнімді шығару мен өткізуді анықтау мақсатымен
Дайын өнімді өткізумен байланысты шығындар статьясы аналитикалық есебі дайын
Дайын өнімді өткізу сатып алушымен бекітілген келісім шарт
Дегенмен үстеме шығындар Бас кітапқа жазылмайды, оларды арнайы шоттарда
3.2 Өнім есебіне аудит жүргізуді ұйымдастыру жолдары
Аудиторлық тексерудің қажеттілігі ол нарықтық қатынастың тиімді дамуы, сонымен
Аудиторлық тексеруден өтпеген шарашылық жүргізуші субъектілер бухгалтерлік және салық
Аудит - бұл бухгалтерлік есеп беруді, бухгалтерлік есеп құжаттары,
Жинақталған аналитикалық процедураларды орындау бірнеше негізгі қадамдардан тұрады:
"Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының 15.05.2006 жылғы заңына сәйкес
Міндетті аудитті жүргізетін ұйымдар:
Банктер;
несиелік серіктестер;
сақтандыру ұйымдары,
жинақтаушы зейнетақы қоры,
инвестициялық қорлар;
табиғи монополия субъектілері;
біріккен кәсіпорындар;
ашық акционерлік қоғамдар.
Ал, ерікті аудит ол кәсіпорынның өз шешімі бойынша жүргізіледі.
Аудиторлық қызмет және аудиторлық тексеру Қазақстан Республикасында нарықтық экономиканың
Ағымды заңдылықтарға сәйкес Қазақстан Республикасында аудитор болып біліктілік комиссиясымен
Аудиторлық ұйым - бұл ашық типтік акционерлік қоғамнан басқа,өндірістік
Ұйымның қаржылық есебін аудиторлық тексеру белгіленген тәртіппен құрылады.
Аудитордың қызметі- бұл қатаң ұйымдастырылған процесс. Осы процеске құжаттарды
1. Кәсіпорынмен танысу;
2. Аудиторлық тексеруге келісім шарт жасау;
3. Аудиторлық бағдарламасын және жоспарын құру;
4. Қаржылық есеп беру нысандарының (формаларының) аудитін жүргізу;
5. Аудиттік тексерудің нәтижесі бойынша есеп беруді құру және
Аудит жүргізудің алғашқы кезеңі аудит жүргізуші кәсіпорынмен толық танысу.
Хаттың нәтижелері және алдын ала сараптама бойынша аудиторлық фирма
Жұмыстың өте маңызды кезеңі болып жоспарлау табылады. Қазақстандық аудиттің
Жоспарлау деп – жалпы стратегияны құруға және тексеруге,аудитті жүргізу
Жүргізу толықтығына карай аудит кешенді, функционалды және локальді болады.
Функционалды аудит өндірістік ресурстарды қолдану мен процестерді, сатылы және
Дайын өнімдерді, қорларға сатып алу циклінің функционалды аудитін қаржылық
Шаруашылык жүргізуші субъектілерді сатып алу, өндіріс және дайын өнімді
1. Материалдық ресурстармен жабдықтауды ұйымдастыру жағдайын тексеру.
2. Қалыптасқан тауарлық-материалдық қорларды басқару жүйесін талдау.
3. Қорлардың жағдайын және олардың қолданылу деңгейін бағалау.
4. Қойма шаруашылығын ұйымдастырудың жағдайын тексеру.
5. Тауарлық-материалдық қорлармен жасалатын операцияларды есепте көрсетудің дұрыстығын тексеру.
6. Қорларды түгендеудің жүйелілігі мен дұрыстығын зерттеу.
7. Тауарлық-материалдық құндылықтарды қолдануды ішкі бақылау жағдайын бағалау.
8. Жабдықтау-дайындау іс-қызметі есебін, басқаруды және талдауды жақсарту бойынша
Қорларды кұру мен сақтау белгілі бір шығындарға кездеседі. Шынында,
Арнайы эдебиеттерді оқып білу және озық тэжірибені жинақтап қорыту
Кесте - 9 Дайын өнімдерді сатып алу
Аудит процедуралары Ақпарат көздері мен бағалау критерийлері
1. Материалдық-техникалық қамтамасыз ету мен бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды талдау
2. Бастапқы есепті, бухгалтерлік регистрді және корлардың қозғалысы туралы
3. ТМҚ синтетикалык және аналитикалык есебінің дұрыстыгын тексеру
4. Баланстагы ТМК, бағалаудын дұ-рыстыгын тексеру 4-7, 30
5. ТМҚ бар болуы мен сакталуын, оларды түгендеуді жүргізудін
6. Қойма шаруашылығын ұйымдас-тырудың дұрыстығын зерттеу Техникалық күжаттама,
7. Қойма есебін, ТМҚ козгалысы бойынша бастапкы құжаттарды ресімдеудің
Н- Кәсіпорынның өндірістік корлар-мен соңгы есеп беру күндерінін қамтамасыз
9. Түскен материалдарды кіріске алудың толықтыгы мен ұзактылы-ғын тексеру
10. Өніммен жабдықтау, жұмыс пен кызметті орындау жөніндегі шарттардың
11. ТМҚ-ны өндіріске босату жө-ніндегі операциялардың негізділігі мен оларды
12. ТМҚ бағалау тэсілдерін таңдаудың дұрыстығын аныктау Есеп
13. Қорлардың козгалысын ішкі ба-кылау жагдайын тексеру Ішкі
14. Баска жактағы тысқары ұйымдарға ТМҚ өткізу мен кайта
15. ТМҚ табиғи кему, бүліну және оларды арзандатудагы белгіленген
Шаруашылык жүргізуші субъектілердің тауарлық-материалдық корларының құрамдас бөліктерінің бірі -
Дайын өнімнің қозғалысы жөніндегі есептік мәліметтер негізінде алынған ақпарат
Құжаттық мәліметтері ескерілмеген өнімді шыгару мен өткізуді анықтау максатымен
Тексеру материалдарында ескерілмеген дайын өнімнің шығарылуы мен өткізілуін дәлелдейтін,
Шығындар туралы мәліметтердің функционалды аудиті үшін, мысалы тұтас кәсіпорынға
Аудитор дайын өнімді тиеу мен өткізу жағдайын тексеріп, мыналарды
1. Дайын өніммен жабдықтауға арналған шарттар жасалған ба және
2. Өнімді тиеуге арналған құжаттарды ресімдеудің дұрыстыгы.
3. Тиелген өнімнің бағасын ресімдеудің дұрыстығы.
4. Банкке тиелген өнім үшін төлем талап-тапсырмасын ұсынудың мерзімділігі.
5. Егер өнім тікелей жабдықтаушының қоймасынан босатылатын болса, өнімді
6. Дайын өнімді тиеу мен өткізу есебін жүргізудің дүрыстығы.
7. Өнімді тиеу мен өткізу жөніндегі бухгалтерлік өткізбелерді жасаудың
8. Синтетикалық және аналитикалық есеп жазбаларының «Алынуға тиісті шоттар»
Өнімді шетелдік валютамен төлеу үшін экспорттық операцияларды өткізудің өз
Аудиттің орындалуы. Бұл аудитор процедураларының орындалу кезеңдері. Қаржы есебіндегі
- негізгі қорлардың материалды емес активтердің және күрделі қаржының
- материалды запастар аудиті;
- өндіріс шығынының аудиті;
- дайын өнім және оны сату аудиті;
- ақша қоры, қаржы инвестициясы және есеп аудиті;
- қор айналым және қаржы нәтижелерінің аудиті;
Аудит нәтижесі жөнінде есеп құру. Аудитор (аудиторлық фирма) аудит
- есептің басқалардан ерекшеленетін атауы болуы керек, есепте сәйкес
- есепте аудит мақсаты мен масштабы көрсетіліп, аудитор процедураларының
- егер аудитор есебі жариялануға ұсынылса, онда ол өз
- есеп беруде қаржы құжаттары көрсетілуі керек (өзіне қатысты
- аудитор есебінде аудит үшін заң шығарушы акт немесе
- есептің және аудиттің стандарты жалпыға бірдей жұмыс әдістерімен
- есеп беру пайдаланушыға қолдануына максималды тиімділік беру үшін
- есептерде пайдаланылған қалыптасулар заңды негізде болып,
Алғы сөз, басқа мүлделермен жіберілген есептерінен аудитор есебінің ерекшеленуі
Тексеру жүргізу шарттарымен қарастырылған адресат: Тұжырым әдетте не акционерге,
шартсыз (үкімсіз)
шартты (үкімді)
бас тарту
теріс.
Аудитор шаруашылықтың бухгалтериясында салыстыру ведомостінің дұрыс жасалғандығын, бухгалтерияда қызметкерлерінің
Шаруашылық жүргізуші шаруашылықтың қаржы – шаруашылық қызметінің бухгалтерлік есеп
Тауарлы – материалдық қорлардың сақталу орындары бойынша нақты қолда
Аудитор қойма шаруашылығына зер салып зерттеген кезде, қойма ғимаратарының
Материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етудің маңызды шарты дұрыс ұйымдастырылған
Бұндай кезде бір рұқсат қағазымен материалды құндылықтарды екі рет
Аудитордың жұмысының маңызды бағыттарының бірі - өндіріс қорларына талдау
3.3 Сатылмаған өнімнің қалдықтарын азайту нәтижесінде, сату көлемін ұлғайту
Екінші бөлімінде өнімнің сату және өндіріс көлемдерінің динамикасын зерттегенен
Бұл мақсатпен, келесі тауарлық балансты қарастырайық:
ДӨж.б. + ТӨ = СӨ + ДӨж.а
мұнда,
төлегеннен анықталса, онда тауарлық баланс былай анықталады
ДӨж.б + ТӨ + ТҚж.б = СӨ +
мұнда,
мұнда:
ДӨж.б ., ДӨж.а – сәйкесінше дайын өнімнің жы басындағы
ТӨ – тауарлық өнімнің құны,
СӨ – есепті жылдағы сатылған өнім көлемі,
ДӨж.а, ТҚж.а – тиелген өнімнің жыл аяғындағы қалдықтары
Аталған факторлардың сату көлеміне әсерін, көрсеткіштердің нақтылы деңгейін жоспар
Біздің мысалымызда, нақтылы көрсеткіштерді жоспралы көрсеткіштермен салымстырамыз. Осы есептеулер,
Егер, сату процесін ынталандыру нәтижесінде, яғни жеңілдіктерді, жарнаманы, әр
Кесте 10 - «Семей ет комбинаты» ЖШС-нің сату көлеміне
Көрсеткіштер Дайын өнімнің базистік бағамен құны, мың теңге
2012 2013 жоспар мың,теңге %
Дайын өнімнің жыл басындағы қалдықтары 867543 1049682 182139 120,9
Өнімнің шығарылуы 4700546 4700546 - -
Дайын өнімнің жыл аяғындағы қалдықтары 1049682 734778 - 314904
Сатылған өнімнің көлемі 4518407 5015450 497043 111
Сонымен, кесте мәліметтері бойынша, егер өндіріс көлемі өзгеріссіз болып,
ҚОРЫТЫНДЫ
Нарықтық қатынастардың дамуы барысында орын алып отырған түбегейлі өзгерістер
Қазақстан Республикасының экономикасы әрекет етуші кәсіпорындар мен ұйымдардың көпшілігімен
Кәсіпорындардың басшылығы мен еңбекшілер ұжымдарының басты қызығушылығын шикізатгар мен
Ұйымның қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесінің табы түрінде қалыптасуына ықпал етуші
Нарықтық-экономикалық қатынастардың дамуы барысында орын алып отырған түбегейлі өзгерістер
Дипломдық жұмыстың тақырыбын толық зерттеу үшін «Семей ет комбинаты»
Қорыта келгенде, бухгалтерлік есеп жүйесінде, өзіне тән әдіснамалары мен
Осы жұмысты жазу барысында негізгі нормативтік-құқықтық актілерге қатысты анықталған
Дайын өнім операцияларының есебін дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор, себебі
- дайын өнімдерді сатудан алынған табыс кәсіпорынның пайдасын қалыптастыратын
- кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесінің табыс
Дайын өнімдердің уақытымен сатылуына, қоймада көп тұрып қалмауына сауатты
Өндірістік тапсырмалардың орындалу барысын жедел байқап отыру үшін және
Осы жиынтық бойынша бір айдағы өнімді кірістеуге болады. Бұл
Қоймаларда дайын өнім есебін, материалдар есебі сияқты койма есебінің
Дайын өнімнің кірісі мен шығысы жөніндегі күжаттар, оның тізімдемесімен
Дайын өнімнің кірісі мен шығысы жөніндегі құжаттарды тапсыру тізімінің
Айдың аяғында есеп беру калькуляциясын жасағаннан кейін, барлық өнімнің
Қабылдау-тапсыру кұжаты аспаптық, радиотехникалык кәсіпорындарында, жаппай және сериялық өндірістерде,
Өндірістік тапсырмалардың орындалу барысын жедел байқап отыру үшін және
Қорытындылай келе, дайын өнім есебі кәсіпорын үшін ең маңызды
Өнімнің сату көлемін өндіріс көлемімен байланыстыра отырып талдадым. Талдау
Қарастырылып отырған тақырыппен жасаған зерттеулік жұмыстарым, өзімнің болашақ мамандығымды
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.Қазақстан Республикасының Бухгалтерлік
2. Халықаралық қаржылық қорытынды стандарттары, 2001. Баймұханова СБ., Балапанова
3. Нидлз Б., Андерсон X., Колдуэлл Д. Принципы бухгалтерского
4. Радостовец В.В., Шмидт О.И. Теория и отраслевые особенности
5 Радостовец В.К., Радостовец В.В. Бухгалтерский учет на предприятии,2007г.
6 Тасмагамбетов Т.А. Қаржы есебі, Алматы, 1997. Тишков И.Е.,
7 Қазақстан Республикасының Заңы Шағын кәсіпкерлікті мемелекеттік қолдау туралы"
8 Қазақстан Республикасының Заңы. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік
туралы заңы 2007 жылғы ақпанның 28-і.
9 Назарбаев Н.А. Қазақстан - 2030. Барлық қазақстандықтардың
10 Міржақыпова С.Т. Банктегі бухгалтерлік есеп: Оқулық. - Алматы:
Экономика, 2010, - 710б.
11 Құдайбергенов Н.А., Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева Н.А. Қаржылық
12 Садуақасов А. Шағын бизнесті шарықтатудың АҚШ-тық әдісі қандай?
13 Абленов Д.О. Аудит негіздері: Оқулық. - Алматы: Экономика,
14 Сахариев С.С., Сахариев А.С. Әлем
15 «Шағын кәсіпкерлік» Нысанбаев С.Н., Алматы: Қазақ Университеті 2002
16 Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне мемлекеттік меншіктің пайдаланатын объектілерін кейіннен
17 Экономика, қаржы - несие, банк, салық - кеден,
18 Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы,
19 Жолдасбаева Г.Ө. „Кәсіпорын экономикасы,,: Алматы, Экономика, 200316.
Қазақстан Республикасы Президенті мен
20 Досаева А.Ж. Теория и методология разработки системы счетов
21 Кәсіпкерлік ерекше
22 Назарова В.Л.,Жапбарханова М.С.,Фурсова С.Д.,Фурсов Д.А. Басқару
23 Радостовец В.К., Радостовец В.В., Ғабдуллин Т.Ғ., Шмидт О.
24 Кенжегузин М.Б. Экономика Казахстана на пути преобразований. А.:
25 Сакенов М. Семейный бизнес итальянцев. Промышленность Казахстана, 02.2003
26 Туржанов С. Малый
28 Жатканбаев Е.Б. Малое предпринимательство: теория, мировой опыт и
29 Предпринимательство в Республике Казахстан / КазГАУ; Окав
30 Предпринимательство в Республике Казахстан : По сост.на 1
31 Назарова В.Л. Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп: Оқулық
32 Д.О. Абленов Аудит негіздері/ оқулық –Алматы: Экономика 2005
Қосымша А
Кәсіпорында есепті кезең барысында жүргізілген процесстер бойынша есептік бағасы
Қатар № Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы
дебет кредит
1. Қоймаға дайын өнім кірістелді:
-Б бұйымы
250000
1320
8010
2. Дайын өнім сатылды:
-Б бұйымы
170000
7010
1320
Кәсіпорын қызметінің негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер 2010
жыл 2011
жыл 2012
жыл 2012 жылдың 2011 жылдан ауытқулары
+, - %
1 2 3 4 5 6 7
1 Өндірілген өнім көлемі, мың т. 28462 75999 300210
2 Сатылған өнім көлемі, мың т. 28462 75999 300210
3 Сатылған өнімнің өзіндік құны, мың т. 11792 32172
4 Материалдық шығындар, мың т. 9321 17895 100530 82635
5 Негізгі қорлардың орташа жылдық құны, мың т. 17531
6 Айналым қорларының орташа жылдық құны, мың т. 14028
7 Жұмыс істейтіндердің орташа тізімі, адам 104 121 158
7.1 Соның ішінде жұмысшылар, адам 82 118 121 3
8 Таза табыс, мың т. 16670 48827 174312 130485
9 Қор қайтарымдылығы, мың т. 1,6 1,9 2,2 0,3
10 Қор сыйымдылығы, мың т. 0,6 0,5 0,5 0
11 Қор қаруландырулығы, мың т. 84 166 440 274
12 Бір жұмыскер өндірімі, мың т. 273,7 628,1 1900,1
13 Бір жұмысшы өндірімі, мың т. 347,1 644,1 2481,1
14 Орташа айлық еңбек ақы мөлшері, мың т. 21,4
15 Өндіріс рентабельділігі, % 52,8 61,6 66,9 5,3 109
16 Өнім рентабельділігі, % 141,8 136,2 138,5 2,3 102
17 Сату рентабельділігі, % 95 109 125 16 145
Қосымша Б
Шұжық цехы бойынша 2012 жылға ағаш және опилка шығыны
Атауы Шығарылымы Қарашаға ағаш шығыны Қарашаға опилка шығыны
Молочная вареная 5700 2,74 0,57 5615,41
Алматинская 1700 0,82 0,17 1674,77
Докторская 5700 2,74 0,57 5615,41
Чайная 140000 67,2 14,00 137922,40
Одесская 6800 4,08 2,72 11833,36
Пикник 68000 40,80 27,20 118333,60
Минская 90600 54,36 36,24 157662,12
Сервелат 18000 5,40 10,80 28981,80
Деликатесная 9000 2,70 5,40 14490,90
Любительская 11300 3,39 6,78 18194,13
Басқа шұжықтарға 601200,00 330,26 175,09 874476,6
Барлығы 958000,00 514,49 279,54 1374800,50
Сомасы, тенге
857651,5 517149
Қосымша В
Шұжық цехына 2012 жылға энергоресурстар қажеттілігі
Энергоресурстар өлшем бірлігі Қажеттілік ҚҚС-мен құны ҚҚС-мен сомасы
Бу Гкал 2400 1485,8 3565920 3100800
Су және су кетіру м3 12000 20,585 247020 214800
Электрэнергиясы квт.час 430000 3,6 1548000 1346087
Барлығы
5360940 4661687
2012 жылға үстеме шығындар
Шығындар атауы Сомасы, теңге
Еңбек ақы 2700000
Есептеулер 459000
Қосымша шығындар 2400000
Амортизация 7596000
Бөлшектеу шығындары 6710000
Электроцех қызмет көрсетуі 960000
ТВС қызмет көрсетуі 480000
КИП және А қызмет көрсетуі 720000
Барлығы 22025000
Кесте 7 – Шұжық цехының сату көлемі
№ Атауы Сатылуы ҚҚС-мен сомасы ҚҚС-сыз сомасы
1 Пісірілген 378600 140929000 122546957
2 Жартылай қақталған 529800 288416000 250796522
3 Пісіріліп-қақталған 49600 44696500 38866522
Барлығы 958000 474041500 412210000
Қосымша Г
Комбинаттың негізгі бәсекелестері
«Семей ет комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өнімді өткізу сызбасы,
Қосымша Д
Дайын өнімдерді сатып алу мен басқарудын функционалдык аудит бағдарламасы
Аудит процедуралары Ақпарат көздері мен бағалау критерийлері
1. Материалдық-техникалық қамтамасыз ету мен бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды талдау
2. Бастапқы есепті, бухгалтерлік регистрді және корлардың қозғалысы туралы
3. ТМҚ синтетикалык және аналитикалык есебінің дұрыстыгын тексеру
4. Баланстагы ТМК, бағалаудын дұ-рыстыгын тексеру 4-7, 30
5. ТМҚ бар болуы мен сакталуын, оларды түгендеуді жүргізудін
6. Қойма шаруашылығын ұйымдас-тырудың дұрыстығын зерттеу Техникалық күжаттама,
7. Қойма есебін, ТМҚ козгалысы бойынша бастапкы құжаттарды ресімдеудің
Н- Кәсіпорынның өндірістік корлар-мен соңгы есеп беру күндерінін қамтамасыз
9. Түскен материалдарды кіріске алудың толықтыгы мен ұзактылы-ғын тексеру
10. Өніммен жабдықтау, жұмыс пен кызметті орындау жөніндегі шарттардың
11. ТМҚ-ны өндіріске босату жө-ніндегі операциялардың негізділігі мен оларды
12. ТМҚ бағалау тэсілдерін таңдаудың дұрыстығын аныктау Есеп
13. Қорлардың козгалысын ішкі ба-кылау жагдайын тексеру Ішкі
кестенің жалғасы
14. Баска жактағы тысқары ұйымдарға ТМҚ өткізу мен кайта
15. ТМҚ табиғи кему, бүліну және оларды арзандатудагы белгіленген
Қосымша Е
«Семей ет комбинаты» ЖШС-нің сату көлеміне әсер ететін факторларын
Көрсеткіштер Дайын өнімнің базистік бағамен құны, мың теңге
2012 2013 жоспар мың,теңге %
Дайын өнімнің жыл басындағы қалдықтары 867543 1049682 182139 120,9
Өнімнің шығарылуы 4700546 4700546 - -
Дайын өнімнің жыл аяғындағы қалдықтары 1049682 734778 - 314904
Сатылған өнімнің көлемі 4518407 5015450 497043 111
Өнімді өндіру және өткізу динамикасын талдау
Жылдар Ағымды бағамен өндіріс көлемі, мың теңге Өсу
Сату көлемі, мың теңге
Өсу қарқыны, %
Базистік Тізбекті
Базистік Тізбекті
2010 3400493 100 100 3314677,79 100 100
2011 4480954 131,7 131,7 4080074,85 123,1 123,1
2012 4700546 138,2 104,9 4518407,87 136,3 110,7
БАЯНДАМА
Құрметті комиссия төрағасы мен оның мүшелері! Сіздердің алдарыңызға Өнімдерді
ТАҚЫРЫПТЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ. Нарықтық экономиканың даму барысында, кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік
Қазіргі заман өзгерістері жағдайында кәсіпорын жұмысын жетілдіру және қадағалауда,
Басқару жүйесінде бухгалтерлік есеп маңызды орын алады. Бухгалтерлік есеп
Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есеп «Бухгалтерлік есеп» туралы заңымен
2005 жылдан бастап Қазақстанның көптеген кәсіпорындары Халықаралық қаржылық есеп
Бухгалтерлік есепте өнім есебіне ерекше көңіл бөлінеді. Кәсіпорынның өнідіріс
- шығарылған өнімнің сапасына,
ассортименті бойынша жоспардың
жүргізу,
- кәсіпорынның қүрылымындағы бірліктерде және қоймалар
бойынша өнімнің бар болуының және қозгалысының есебі,
- өнімнің табыстылығын анықтау
бойынша),
- өнім түсіру
уақытында есеп айрысуларга бақылау жүргізу.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАҚСАТЫ– кәсіпорындағы дайын өнім есебіне, дайын
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МІНДЕТТЕРІ:
- өнім, жұмыстың, қызметтің түсінігінің және есебінің теориялық аспектілерін
-өнімнің, жұмыстың, қызметтің есебінің кәсіпорында ұйымдастырылыуын сипаттау;
- дайын өнім есебінің ерекшеліктерін қарастыру
ЗЕРТТЕУ ОБЪЕКТІСІ МЕН ПӘНІ «Семей ет комбинаты» ЖШС өнімнің
Қазіргі таңда «Семей ет комбинаты» ЖШС тарихы тереңнен келе
ҒЫЛЫМИ ЖАҢАЛЫҒЫ - осы тақырыптың аз мөлшерде зерттелгені, сондықтан
ЖҰМЫСТЫҢ ТӘЖІРИБЕЛІК МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ – ұсынылған іс-шаралардың кәсіпорын үшін тиімді
Дипломдық жұмыс құрылымы кіріспеден, үш негізгі бөлімнен және қорытынды
Жұмыстың бірінші бөлімінде өнімдерді сату есебі мен талдауының теоряилық
Екінші бөлімде «Семей ет комбинаты» ЖШС-ның мысалында өнімді сатудың
Үшінші бөлімде «Семей ет комбинаты» ЖШС-ның дайын өнімдерді сту
Нарықтық қатынастардың дамуы барысында орын алып отырған түбегейлі өзгерістер
Қазақстан Республикасының экономикасы әрекет етуші кәсіпорындар мен ұйымдардың көпшілігімен
Кәсіпорындардың басшылығы мен еңбекшілер ұжымдарының басты қызығушылығын шикізатгар мен
Ұйымның қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесінің табы түрінде қалыптасуына ықпал етуші
Нарықтық-экономикалық қатынастардың дамуы барысында орын алып отырған түбегейлі өзгерістер
Дипломдық жұмыстың тақырыбын толық зерттеу үшін «Семей ет комбинаты»
Қорыта келгенде, бухгалтерлік есеп жүйесінде, өзіне тән әдіснамалары мен
Осы жұмысты жазу барысында негізгі нормативтік-құқықтық актілерге қатысты анықталған
Дайын өнім операцияларының есебін дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор, себебі
- дайын өнімдерді сатудан алынған табыс кәсіпорынның пайдасын қалыптастыратын
- кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесінің табыс
Дайын өнімдердің уақытымен сатылуына, қоймада көп тұрып қалмауына сауатты
Өндірістік тапсырмалардың орындалу барысын жедел байқап отыру үшін және
Осы жиынтық бойынша бір айдағы өнімді кірістеуге болады. Бұл
Қоймаларда дайын өнім есебін, материалдар есебі сияқты койма есебінің
Дайын өнімнің кірісі мен шығысы жөніндегі күжаттар, оның тізімдемесімен
Дайын өнімнің кірісі мен шығысы жөніндегі құжаттарды тапсыру тізімінің
Айдың аяғында есеп беру калькуляциясын жасағаннан кейін, барлық өнімнің
Қабылдау-тапсыру кұжаты аспаптық, радиотехникалык кәсіпорындарында, жаппай және сериялық өндірістерде,
Өндірістік тапсырмалардың орындалу барысын жедел байқап отыру үшін және
Қорытындылай келе, дайын өнім есебі кәсіпорын үшін ең маңызды
Өнімнің сату көлемін өндіріс көлемімен байланыстыра отырып талдадым. Талдау
Қарастырылып отырған тақырыппен жасаған зерттеулік жұмыстарым, өзімнің болашақ мамандығымды
26
«Семей ет комбинаты» ЖШС
Бөлшек сауда
Дүкендер, сауда павильондары
Дүкендер,
Тұтынушылар
Бөлшек сауда
Дүкендер, сауда павильондары
Дүкендер,
Тұтынушылар
«Семей ет комбинаты» ЖШС
Кәсіпорынмен танысу
Қауіпсіздік нұсқаулары
Өндірістік тәжірибеден
Түгендеу кезінде
Мектептің тарихы
ҚАРЖЫЛЫҚ ТАЛДАУ НЕГІЗДЕРІ
Педагогика бойынша практика
Жайылым геоботаникасы
Өндірістік практика еебі
Сапа менеджменті пәнінен дәрістер