Алдыңғы бойды өңдеу
Мазмұны
Аннотация
Кіріспе
Көшендік бөлім
Сәнге бағыттама
Үлгіні таңдау
Үлгінің сыртқы көрінісіне сипаттама
Сәнді киімде қолданылатын бисердің шығу тарихы және оның қолданылуы.
Техникалық ұсыныстар
Мата таңдау
Киімге қойылатын талаптар.
Мата үлгілері (коллаж)
Конструктивтік бөлім
Бұйымға берілген өлшемдер
Конструктивтік қосымшалар
Бұйым сызбасының есептері
Үлгінің ерекшелігі.
Бұйым бөлшектерінің спецефикациясы
Тігіске берілген ен.
Үлгіні мата бетіне орналастыру.
Технологиялық бөлім
Технологиялық тізбектілік
Негізгі түйіндердің өңделуіне технологиялық карта.
Құрал-жабдықтарды таңдау және тиімді өңдеуді таңдау.
Ылғалды-жылу өңдеуді таңдау.
Экономикалық бөлім
Бұйымды бағалау
Қауіпсіздік ережесі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрілігі
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты
Экономика мәдениет және білімдегі сервис факультеті
Кітапханатану, библиография
және сервис кафедрасы
031340 – “Кәсіби еңбек”
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Бойжеткендерге арналған сәндік костюмнің тігілу әдіс-тәсілдері
Студент: Амандосова Г.Т.
Ғылыми жетекшісі: Рахметова Н.Б.
Кеңесшісі:
Жұмыс қорғауға жіберілді:
Кафедра меңгерушісі: п.ғ.к. Нұрахметова К.Ғ.
Орындалу мерзімі:
Қорғау мерзімі:
Қайтарылған мерзімі:
Бағасы:
Алматы – 2003ж.
Аннотация
Бұл жұмыс талабы негізгі бес бөлімнен тұрады.
Кіріспеде жұмыстың мақсат, міндеттері қарастырылды.
Көшендік бөлімде үш үлгіден негізгі үлгіні аламыз, сәннің
Техникалық ұсынысты: маата таңдалып, бұйым талаптары анықталды.
Конструктивтік бөлімде: таңдалған өлшемге байланысты, сызбаның есебі, қосымшасы,
Технологиялық бөлімде: тігілу тізбектілігі, таңдалған құрал-жабдық, ы.ж.ө., технологиялық түйіннің
Экономикалық бөлімде: бұйымның өзіндік құны есептелінді.
Графикалық бөлімде бұйым үлгісінің алдыңғы және артқы көрінісінің түспен
Сондай-ақ таңдалған матаға коллаж жасалды, төрт түйінің
РЕЦЕНЗИЯ
Мамандығы
Дипломдық жұмыстың тақырыбы
Жұмыстың толық тақырыбының атауы
Бөлімдерде орындалған
а) графикалық бөлім
б) анықтама қағазы
Рецензия мазмұны
Рецензия қорытындысы және бағасы
Рецензент Дарменова Р.А.
қолы
“ ”
П І К І Р
Диплом жұмысының жетекшісі
Студент
Курсы, мамандығы, тобы
Осы тақырыпты
Диплом қорғауға жіберілсін
Алматы қаласы “ ” 2003
Дипломдық жұмыс бөлімдерінің кеңесшілері
Көшендік бөлім Орымхан
Техникалық ұсыныстар Дарменова Р.А.
Конструктивтік бөлім Рахметова Н.Б.
Технологиялық бөлім Дарменова Р.А.
Тапсырма берілген мерзімі
Кафедра меңгерушісі Нұрахметова К.Ғ.
Дипломдық жұмыстың
ғылыми жетекшісі Рахметова Н.Б.
Орындаған студент Амандосова Г.Т.
Мерзімі 19.06.2003
Кіріспе
“Өнерлінің қолын ұста,
өнегелінің жолын ұста”
(Халық мақалы)
Қазақ халқы сонау замандарда өмір сүрген ата-бабаларымыздың өнерлернің қай
Алғашында адамдар киімді өздері аулаған, кейіннен қолда өсіре
Сұлулық заңдылығын адам қоғам заңындай толық ұғып түсіндіре
Заман талабына сай жастарды киім тігуге, модельдеуге, киімді пішуге
Бүгінгі таңда халықтың өмірге деген ықыласы анағұрлым жоғарылады. Себебі
Сондықтан, мектеп бағдарламасына енгізілген “Ата - мұра, ата –
Еңбек сабағы жоғары сынып оқушыларына оқытудың әдістерін дипломдық жұмысқа
Дипломдық жұмыстың мақсаты – ебек сабағында жоғары сынып оқушыларын
Сәнді киім тігу әдіс-тәсілдерінде келесі міндеттер қарастырылды:
Жаңа жобада киімнің нобайын, матасын таңдау;
Теориялық мағлұмат беруге байланысты:
Киімге қажетті өлшемін, қосымшасы, есебін, сызбасын анықтау;
Киімнің тігілу әдіс-тәсілдерін, құрал-жабдықтарын таңдау.
Киімнің безендірілуіне байланысты бисермен әсемдеу жолдарын және тарихын
Тәжірибелік мағлұматқа байланысты модельдеу ерекшеліктерін ескеру.
Таңдалған костюм жаңа мата түрі қолданылды.
Қазіргі заман талабына сай модельдеу ерекшелігі қарастырылды.
Киімге бисермен безендіру жолдары қарастырылды.
Көшендік бөлім.
Киім көшені жан-жақты ұғымды қамтиды. Костюмнің модасын жасап, оны
Костюм туралы айтқанда адамкелбетінің киім бөліктерімен үйлесуін түсініуіміз керек.
Бір уақыттарда костюм жеке бөлшектерді орнықты ұйымдастыруды меңгерді, яғни
Сұлба – костюм пішінінің ең маңызды сипаты болып есептелінеді.
Қазіргі кездегі костюм көшені ою көшенінің дәлелденген және
Өз бетінше бұйым, сонымен бірге костюм да барынша құнсыз,
Костюм және оған қатысты матадағы орнамент, бірлескен, тұтастық, олар
Түс – бұйымның қажетті сапаларының бірі. Табиғатта негізгі
Халқымыз түстердің өзін өнермен, тірлікпен астастырған. Кез-келген түсті бекер
Дипломдық жұмыстағы бұйымның түсі келесі салада көрсетілген. [3; 62-63].
Костюм – бұл көлемді кеңістік пішіні, сондықтан костюм
Киімнің кеңістіктегі пішіні, өлшем сәйкестілігі, бөлшектердің сызықтың мінезінің
Суретшінің мақсаты - өңдеген суреті әдемі және матада
Киімді құрастырудағы модельерлерді қарастыратын болсақ ағылшын модельері Чарлз
ХХ ғасырдың екінші жартысында әйелдер киімінің сән үлгісінің
Француздың модельер Поль-Пуаре болса ХХ ғасырдың басындағы сән үлгісінің
Ресей модельерлеріне келетін болсақ Вячеслав Зайцев, Валентин Юдашкинды айтуға
Валентин Юдашкин “Haute couture” ассоциациясына мүше болды. Бұл Ресейдегі
Ал біздің Қазақстандық модельерлерге келетін болсақ Құралай Нұрқадилова, “Қыз
Сәнге бағыттама
Адам әрдайым қоғамда, ортада өмір сүреді, сондықтан да қоғамда
Жалпы сәнге бағыттамаға келетін болсақ сән, мода деген сөз
Ол белгілі бір өлшем, тәртіптің немесе образ деген
Ал тар мағынада “Мода” дегеніміз салыстырмалы түрде аз ғана
Жалпы моданың екі бағытын айқындауға болады:
Жеке адамдарға арналған, ерекше сәнді және салтанатты сән
Жалпы халыққа арналған сән үлгілері.
Бұлардың біріншісі екіншісінен қымбатырақ болады. Бірақ сән үлгілерін жасаушылардың
Байқап отырсақ, мода барған сайын қоғам өмірінің барлық
Костюм тарихының адамзат қоғамындағы ең бір маңызды түсініктердің
Сарын - суретшілердің, дизайнерлердің ойлауындағы ортақ категория,
Сонымен қатар сарын дегеніміз – киімнің модельердің, дизайнерлердің
Романтикалық сарын – бұл сарындағы киімдерді танып білу өте
Романтикалық сарындағы киімдердің көптеген түрлерінің болғандығына қарамастан, оларды
Киім ассортименті – мұның өзі тұтынушылар сұранымын қанағаттандыру үшін
Айқындалған белгілері бойынша барлық киімдер ассортименттік топтарға бөлінеді:
Типтік ұсыныс дегеніміз – аталмыш топ бұйымдарына тән
Сұлба дегеніміз – француз сөзінен аударғанда заттың сыртқы бейнесі,
Қынамалы сұлба - өте сымбатты тұлғалы адамдарға келеді,
Пропорция дегеніміз – киім пропорциясына жақын ара қатынас, ең
Костюмде қалыпты пропорциялармен қатар әдемі өзгертілген пропорцияларды да қолдануға
Үлгіні таңдау
Үлгінің сыртқы көрінісне сипаттама
Дипломдық жұмыста таңдалынып алынған бұйым бір киер
Алдыңғы бөлігі қолтық ойындысынан рельеф тігісі түскен.
Артқы бөлігі қолтық ойығынан рельеф тігісі түскен,
Белдемшесі толық күн тәріздес пішілген. Алдыңғы және артқы бөліктерден
Бұйымның көкірекшесінің алдыңғы бойында және жеңінде бисер, стеклярус және
Берілген өлшемі 170-88-92.
Сәнді киімде қолданылатын бисердің шығу тарихы және оның қолданылуы.
Дипломдық жұмыстың тақырыбына сәйкес тігілгелі отырған көйлек бисермен,
Қазақ халқының қолданбалы өнері сонау ескі заман тарихымен
Сол өнердің ең әдемі, сондай-ақ эстетикалық талғамды
Бисер.
“Бисер” деген сөз арабтың “бусра” немесе, “бусер” деген
Бисердің тарихи әйнектің шығу тарихымен тұспа-тұс Әйнек б.д.д.
Моншақ - мойынға тағылатын сәндік бұйым. Моншақ
ХІV ғасырларда Русьте моншақ тау хрусталі
Көне заманнан бастап моншақ жасау қолға алынған, ең
Бисердің шыққан жері Венеция болып табылады. Бұл жерде
Сонымен қатар бисердің шыққан жерін Египет деп те атауға
Киім-кешектерді бисермен өңдеу, маржанмен өңдеуден қатар жүрген, яғни әшекей
Тек ХVІІІ ғасырдан бастап бисерді қолдану кеңінен тарала бастады.
Ал ХІХ ғасырдан бастап Қазақстан жерінде бисерді қолдану кеңінен
ХХ ғасырда бисерді көбінесе әйелдердің әшекей бұйымдарында
Қазіргі кездерде бисерді киімдерде қолдану, сонымен қатар
2. Техникалық ұсыныстар
Идеалды варианттарда киімді пайдалану уақыттары физикалық және моральдық жағынан
Тігін өнімдері бұйымдардың ассортименті деп түрі мақсаттағы және алуан
Жалпы ассортимент дегенмізі – жиынтық, таңдап алу, яғни түрлі
Ал артикуль дегеніміз – техникалық жағдаймен: сәйкес жасалатын матаның
Маталар негізінен: табиғи және жасанды болып екіге бөлінеді
Маталарда қолданылатын айқаспалардың түрлері. Тоқыманың айқасу түрлері өте әр
Күрделілігіне қарай тоқыманың айқаспалары төрт класқа бөлінеді: жай,
2.1. Мата таңдау
Жоғарыда көрсетілген мата қасиеттері мен талаптарды ескере отырып, таңдалған
Жасанды жіптерден тоқылған маталар – жібек маталардың ең көп
Сонымен қатар басқа да талшықтары бар жібек
Маталар ассортиментінің басым бөлігі сырықтық тығыздығы 18-17
Таза талшықтардан тоқылған маталармен салыстырғанда жасанды талшықтардан
Бұл маталарды тігу үшін №90-100 инелер мен №50-60 мақта
Жасанды жіптен тоқылған маталар крептік, сәтендік, атластық, стрейч-атластық
Стрейч-атластық маталар, созылғыш гигиеналық, эстетикалық талаптарға толығымен жауап береді,
Жібек маталар ассортиментінде синтетикалық маталардың өзіндік салмағы жыл
Жаңадан шығып жатқан маталар:
Қолайлылығы
қолданылуының көп түрлілігінде
экологиялық таза
қарапайымдылық және денеде жеңіл сезінуде [12; 62-63]
Синтетикалық маталардың басым көпшілігі сызықтық тығыздығы 3,8-6,5 текс
Төсемдік маталар. Тігін бұйымдарының кейбір бөлшектеріне қаттылық беріп,
.
Мата таңдау
Кесте 2.1.
Р/с
Матаның атауы
Артикуль
Матаның ені
Талшықтық құрамы
Тығыздығы
Матаның бағасы
Негізі
Арқау
1 2 3 4 5 6 7 8
1
Стрейч-атлас
72074
1,30
90( жібек
10( жасанды жібек
269
198
950
2
Органза
241 1,50 Поливинил хлорид, синтетика 210 150 450
2.2. Таңдалған үлгіге қойылатын талаптар
Киім адамға ең қажетті зат болып
Гигиеналық талап - киімнің жылуды сақтаудың киімнің ішкі қабаттарында
Техникалық талаптардың өзі – тігін материалдарының сапасы мен киімді
Эстетикалық талап – сәнділікке байланысты бұйымның көркем безендірілуі, матаның
Пайдаланылуына қарай – киюге ыңғайлылығы және пайдалануға төзімді болуды
Экономикалық талаптар – киімнің бағасымен сипатталады. Бұйымдарды дайындаудың өзіндік
2.3. Мата үлгілері (коллаж)
3. Конструктивтік бөлім.
Конструкциялау – мұның өзі нәтижесінде киімнің сыртқы пішіні мен
Конструкциялау бұйымның техникалық құрылымы творчестволық жағынан алдын-ала анықтайды.
Киім тігілетін материал қасиеті мен әсемділігіне қойылар талапқа
Матаның түрі мен түсі тігілер киімнің үлгісін
Киім үлгілеу деп – киімнің үлгісін жасап,
Киім үлгісін жасарда үлгіні суреткер әдетте оның адам денесіне
Оның екі әдісі бар.
1) Техникалық конструкциялау әдісі (мұнда дене өлшемдерін қағаз бетіне
Тиянақты үлгі алдымен орта бойлы адамдарға лайық орташа
ТМД елдері үшін бұйымды конструкциялаудың біріңғай әдісі,
Біріңғай әдіс 1980 жылы тұрғындардың размерінің типологиясында елеулі өзгерістердің
Бұйымдар бөлшегінің сызбасын тұрғызудың бұл әдісі
Қарастырылып отырған әдістің ерекшелігі - әр алуан, әр мақсаттағы
3.1. Бұйымға берілген өлшемдер.
Тұлғаны өлшеу бұйым конструкциясын өңдеуде үлгі мәліметтері сияқты
Адам денесінің өлшемі мен формасы туралы сан және сапалық
Әйелдер денесінің өлшемдері ГОСТ 1722-72 талаптарына сәйкес жүргізіледі.
Киім конструкциясын анықтаудың негізгі әдісі оларды типтік тұлғалар мен
Өлшеген кезде бұйымды тұлғаға ықшамдай
Киім үлгілерін әдетте екі мәрте өлшеуден кейін дайын етеді.
Алғашқы өлшем үрдісінде бұйым жалпы формасы мен оның
Өлшеу бұйымның формасы мен өлшемдерін жалпы бағалаудан басталады.
3.1.Типтік фигураның өлшем мінездемесі
Өлшем 88. Ұзындығы170. Талшығы 92.
Кесте 3.1.
Р/с Өлшем белгілерінің атауы Шартты белгісі Өлшем мөлшері см
Берілген фигураға Типтік фигураға өлшемде Биіктікте
1 2 3 4 5 6 7
1 Бой биіктігі Р 167 170 - +3
4 Негізгі мойын нүктесінің биіктігі Втош 143 142,5
5 Иық нүктесінің биіктігі Впт 140 139,3 -
6 Кеуде безі нүктесінің биіктігі Вст 120 125,0
7 Бел сызығының биіктігі Влт 107 106,8
10 Желкеге дейінгі биіктік Вшт 143 146,3 -
13 Мойын орамы Сш 17,5 17,6 +0,1 -
14 Кеуде орамы І СгІ 39 42,9 +3,9
15 Кеуде орамы ІІ СгІІ 42 46,2 +4,2
16 Кеуде орамы ІІІ СгІІІ 40 44,0 +4
18 Бел орамы Ст 33 32,2 -0,8 -
19 Жамбас орамы Сб 44,5 46,0 +1,5 -
25 Бүйірден есептелген ұзындық Дсб 108,0 108,7 -
26 Алдыңғы бөліктен есептелген ұзындық Дсп 106,8 107,4
28 Иық орамы Оп 25 26,7 +1,7
31 Иық ені Шп 13 13,3 +0,3 -
34 Қолтық биіктігі Впрп 24,0 24,5 - +0,5
35 Кеуде биіктігі Вг 24 33,6 - +9,6
36 Алдыңғы бойдың ұзындығы Дтп 48 52,7 -
40 Артқы бойдың ұзындығы Дтсф 39 41,9 -
43 Артқы бойдың ұзындығы ДтсІ 41 44,2 -
61 Алдыңғы бойдың ұзындығы ДтпІ 44,3 44,3 -
45 Кеуде ені Шг 33(16,5) 16,6 +0,1 -
46 Кеуде ара қашықтығы Цг 16 9,5 -6,5
47 Арқа ені Шс 30 17,2 +2,2 -
62 Шынтаққа дейінгі ұзындық Др лок 35 32,8 -
69 Қолтық диаметрі dвр 10,0 10,5 - +0,5
78 Бел тереңдігі І ГтІ 5,3 5,7 +0,4
79 Бел тереңдігі ІІ ГтІІ 4,3 4,7 +0,4
3.2. Бұйымға берілетін қосымшалар.
Қосымша - киім детальдарының чертежін алу үшін (адам
Сәл мүмкіндігі,бар қосымша организмнің (тыныстық, қан айналымының қозғалыстық және
Қосымшаның теориялық есеп-қисабы жорамалдау арқылы жүргізіледі, киім қиған кезде
Қозғалыс еркіндігінің қосымшасы статитикадағы өлшемдерден салыстырмалы түрдегі динамиканы
Қосымшаны анықтау кезінде дене өлшемдерінің өзгерісі туралы деректер
Киімнің бойлық өлшемдеріне қозғалыс еркіндігінің қосымшасы әдетте берілмейді,
Еркіндікке берілген қосымшаның негізі.
Кесте 3.2.
Р/с Өлшем белгісінің атауы Қосымшаның шартты белгісі Қосымшаның
1 2 3 4
1 Артқы бой биіктігіне Пдтс 0,2
2 Алдыңғы бой биіктігіне Пдтп 0,2
3 Арқа еніне Пшс 2,0
4 Кеуде еніне П шг 1,5
6 Арқа мойын кеңдігіне П шгс 1,5
7 Қолтық ойындысы П епр 3,0
8 Бел айналымына П ст 4,0
9 Жамбас айналымына П сб 1,5
10 Қол толықтығының жең кеңдігіне П оп 6,0
11 Плечик П пл 1,0
12 Өңдеуге Ур 0,4
3.3. Бұйымның сызбасының есептері
Алдын-ала есептеудің мәні тұтасымен кеуде сызығымен қосымшаларды
Кеуде жүйесі бойынша бұйымның кеңдігі сол деңгейде максимум
Киімді конструкциялаудың есептік-графикалық әдістеріне чертеждер құрудың
Чертеждер координаттар осіне құралады. Олар есептеу формаларының және
Құру есептеулері мен графикалық әдістердің дәлдігі мен күрделілігі адам
Кесте 3.3.
Р/с Конструктивті сызбаның бөлігі Формуласы, см Есебі, см. Саны
1 2 3 4 5
1 Базистік тор Аа(СгІІІ+Псг
Аа1(Шс+Пшс
аа2(Шг+Пшг
АУ(АУ(0,3хДтсф
УГ(АУ(
АТ(Дтс+Пдтс(
ТБ(0,5хДтс-3
ТН(Диз 40+5
15,0+0,5
16,5+1,5
0,3(39
11,7
39+0,2
0,5(39-3
106 45
15,5
18
11,7(
11
39,2
16,5
106
2 Артқы бойдың құрастыру сызбасы АА1(Сш/3+Пшгс
А1А2(АА1/3+Пвгс
А2П(Шп+рв+Пшп
ТП(Впк+Пдтс
А2В
В1В(рв
ВВ2(
В1В2 (()
Г2Г4( Г2Г3/2
(В(ТТ1(ст+Пт) (
В/4(
ТТ2(Ст/2+(В+(В/2
ББ2(Сб/2
НН2(ББ2(
Г4Т2Б2Н2(() 17,5/3+1,0
6,8/3+0
13+2+1
43+0,2
4
2см
11,7/2
45((33+3)
9/4
33/2+2,25+1,25
21,5 6,8
2,2
16
43,2
4
2см
7-9см
5,8
9
2,25
19,8
21,5
21,5
3 Қолтық ойығының есебі а1а2(Г2Г3
Г2Г4(Г2Г3/2
Г21
Т2П1 2,5;3
25; 3 (Г2ІІ)
4 Алдыңғы бойдың сызбасы Т1А3(ДтпІ+Пдтп
А3А4( АА1
А3А5( А3А4+1
А4В(Вг
Г1Ц(Цг
А4В ЕВ
А4А6-2+СгІІ-СгІ
А6В (()
А6П2(Шп+Пшп
ВП2(А6В
А6П2(() 42+0,3
6,8+1
24
8
2+(42-39)
13+1
24
42,3
6,8
7,8
24
8
5
14
24
5 Қолтық ойындысы Г3П3(а2Г3/3
П21(П2П3/2
Г32
Г4Т3((В(
П22П32Г4(()
Б1Б3(Со+Псб-ББ2
Н1Н3(Б1Б3(
Г4Т3Б3Н3(()
Ц1 6вв
в1в1, в1в2((В/2(
Ц в1в1- в1в2 (()
ТТ5(
в1Т5. Т5в2((В/2(
m;в1m- m2в2 m(() 22/3
12,9/2
2,25
44,5+1,5-22,2
23,8
2.25/2
8-10см
1,125 7,3
6,4
23,8
23,8
1,125
6 Жеңді құрастыру сызбасы ОО1 (Вок
РО1О1Р1(Оп+Поп/2
О1Р2О1Р3( РО1О1Р1/2
Р21Р32(1,5-2,5
О1М(Друк+Пдр
ММ1ММ2(
Шзап+Прп ОО1(19
РО1О1Р1(
25+6/2
О1Р2О1Р3(
15,5/2
О1М(22+1
ММ1ММ2(
16+6/2 19
15,5
7,8
1,5-2,5
23
11
7 Жартылай күн белдемшесінің құрастыру сызбасы R=ОТ=0,64(Ст
ОН=ОТ+Дю=
R=ОТ1= ОТ
R=ОН1=ОН 0,64(33=
21+108
21
129 21,12
129
21
129
3.4. Бұйымның алғашқы сызбасы.
Бұйымның чертежінің базисік торы құрастырылады. Чертеждің базистік торы
Бұйым денеге қону сапасы конфигурациялауды, өлшемдерді және чертеждегі негізгі
Сонымен бірге есептеу деректері бар чертеж өлшемдерін салыстыра
Бұйымның алғашқы сызбасы
3.5. Үлгінің ерекшелігі
Конструкциялық модельдеу – ол чертеждің негізгі схема
Конструкциялық модельдердің негізгі тәсілдері сырма тігістердің
Сәндік костюмнің үлгі ерекшелігі базистік тор негізіне жүргізіледі. Көкірекшесінде
Жеңімпаз төменгі бөлігін ішкі қиындысын ұзартамыз.
Бұйым сызбасының ерекшелігі
3.6. Бұйым бөлшектерінің спецификациясы.
Р/с Бөлшек атауы Бөлшек саны
Үлгіде Пішімде
1 2 3 4
1 Артқы бойдың ортаңғы бөлігі 1 2
2 Артқы бойдың бүйір бөлігі 1 2
3 Алдыңғы бойдың бүйір бөлігі 1 1
4 Алдыңғы бойдың ортаңғы бөлігі 1 2
5 Артқы бой мойын әдібі 1 2
6 Алдыңғы бой мойын әдібі 1 1
7 Жең 1 2
8 Белдемшенің алдыңғы бөлігі 1 1
9 Белдемшенің артқы бөлігі 1 1
10 Белдік 1 1
11 Артқы бойдың төменгі әдібі 1 1
12 Алдыңғы бойдың төменгі әдібі 1 1
3.7. Тігіске берілетін ен.
Тігіске берілетін ен киімнің киілу мақсатына яғни қозғалуға ыңғайлылық,
3.7. кестеде бұйымның әрбір қиындысына, ойындысына, қайырылуына берілген
Кесте 3.7.
Р/с Бұйымның бөлігі Тігіс енінің көлемі, см
1 2 3
1 Артқы бойдың иық қиындысына 1,5-1
2 Артқы бойдың бүйір қиындысына 1,5-2,0
3 Артқы бойдың ортаңғы қиындысына 2,0
4 Артқы бойдың рельеф қиындысына 0,7-1,0
5 Артқы бойдың мойын ойындысына 0,5-0,7
6 Артқы бойдың қолтық ойындысына 1,2-1,5
7 Артқы бойдың төменгі қиындысына 4
8 Алдыңғы бойдың иық қиындысына 1,5-2,0
9 Алдыңғы бойдың бүйір қиындысына 1,5-2,0
10 Алдыңғы бойдың ортаңғы қиындысына 2,0
11 Алдыңғы бойдың рельеф қиындысына 0,7-1,0
12 Алдыңғы бойдың мойын ойындысына 0,5-0,7
13 Алдыңғы бойдың қолтық ойындысына 1,2-1,5
14 Алдыңғы бойдың әдібіне 0,5-0,1
15 Алдыңғы бойдың төменгі қиындысына 4,0
16 Жеңнің қиындысына 1,2-1,5
17 Жеңнің төменгі бөлігіне 2,5-3,0
18 Белдемшенің алдыңғы бөлігінің жоғарғы қиындысына 1,0
19 Алдыңғы бөліктің бүйір қиындысына 1,0
20 Алдыңғы бөліктің төменгі қиындысына 0,2-0,5
21 Артқы бөліктің жоғарғы қиындысына 1,0
22 Артқы бөліктің бүйір қиындысына 1,5
23 Артқы бөліктің төменгі қиындысына -0,2-0,5
24 Белдік қиындысы 1,0
Технологиялық бөлім
Матадан тігілетін бұйымдарды сәндеу технологиясына бірнеше жұмыстар кіреді:
Технология – грек сөзінен шыққан, ол өнімді өңдеу процесін
Бұйымды өңдеу уақыты әр түрлі болғандықтан, оның түріне жәнек
Бұйымдардың бөліктерін өңдеу және бір-бірімен қосу үшін, қолмен және
Қолмен жүргізілетін жұмыс түрі көп: ол бұйымды әзірлеуде
Қазіргі кезде тігін өндірісінде қолмен жүргізілетін жұмыстың неғұрлым тиімді
Өндіріске тігін машиналардың әр түрін көп мөлшерде енгізілуіне
Киімдерді дайындауда детальдарды біріктіру үшін желімдеу әдісі қолданылады.
Технологиялық тізбектілік.
Технологиялық тізбектілік берілген бұйымның әр-бір жеке бөлшектерімен бөліктерін
Кесте 4.1.
Р/с Операцияның аты Мамандығы Құрал жабдықтары Тігіс схемасы
1 2 3 4 5
1 Пішілген бұйымның бөлшектерін тексеру
2.Әдіпті өңдеу
2.1. Артқы бойдың мойын ойындысының әдібіне желімдік қыстырманы
2.2. Алдыңғы бойдың мойын ойындысының әдібіне желімдік қатырмамен жабыстыру
Торлау У
С.м. Үтік
51 класс
3. Артқы бойды өңдеу
3.1. Артқы бойдың рельеф қиындыларын қайып тігу
Торлау
Жатқыза үтіктеу М
С.м.
У 97 класс
51 класс
Үтік
3.2. Артқы бойдың ортаңғы бөлігін торлау
Қайып тігу сыдырмаға дейін
Айыра үтіктеу См
М
У 51 класс
97 класс
Үтік
4. Алдыңғы бойды өңдеу
4.1. Алдыңғы бойдың рельеф қиындыларын қайып тігу
Торлау
Жатқыза үтіктеу М
С.м.
У 97кл
51кл
Үтік
5. Жеңді өңдеу
5.1. Жеңдерін қайып тігу
Торлау
Жатқыза үтіктеу М
С.м.
У 97кл
51кл
Үтік
5.2. Жеңнің төмеенгі бөлігін торлау
3с қайыра желімдеу С.м.
У 51кл
Үтік
6. Жеңнің төменгі бөлігі желбірін өңдеу
6.1. Желбірді қайып тігу
Торлау
Жатқыза үтіктеу М
С.м.
У 97кл
51кл
Үтік
6.2. Желбірдің жоғарғы бөлігін желімдік қатырмамен өңдеп бастыра тігу
У
М
Үтік
97 кл
6.3. Желбірдің төменгі бөлігін зигзаг тігісімен өңдеу С.м. Веритаз
7. Кеудешенің негізгі бөліктерін жинақтау
7.1. Артқы және алдыңғы бой иық тігістерін қайып тігу
Айыра үтіктеу М
У 97 кл
Үтік
7.2. Артқы және алдыңғы бой бүйір бөліктерін қайып тігу
Айыра үтіктеу М
У 97 кл
Үтік
7.3. Мойын ойындысын әдіппен айналдыра қайып тігу М
7.4. Тігістен 0,1мм мойын ойындысын айналдыра бастыра
7.5. Жеңді негізгі бөлшектерге қосып тігу
Торлау М
С.м. 97 кл
51 кл
7.6. Жеңнің төменгі бөлігімен желбірдің жоғарғы бөлігіне кнопкаларды қадау
7.7. Кеудешенің төменгі бөлігін әдіппен қосып тігіп 0,1 мм
М 97 кл
97 кл
8. Ою-өрнектің орналасуы
8.1. Кеудешенің алдыңғы бойына биссердің орнын белгілеу қ қол
9. Белдемшені өңдеу
9.1. Белдемшенің бүйір бөліктерін сыдырмаға дейін қайып тігу
Торлау
Жатқыза үтіктеу М
С.м.
У 97 кл
51 кл
Үтік
10. Белдемшенің негізгі бөліктерін жинақтау
10.1 Белдемшенің жоғарғы бөлігін белдікпен қосып тігу М
10.2 Белдемшенің төменгі бөлігін зигзагпен өңдеу М 25
10.3 Белдемшенің белдігіндегі ілмекті тігу
Түймені қадау М 25 кл
10.4 Дайын бұйымды үтіктеу У Үтік
10.5 Бұйымды тазалау Қ Қол жұмысы
4.2.Негізгі түйіндердің өңделуіне технологиялық карта жасау
Құрал-жабдықтарды таңдау және тиімді өңдеуді таңдау. Жіптік қосылулардың режимдері
Бұйым сапасы жұмысшының еңбек өнімділігі дұрыс таңдап алынған құрал-жабдықтарға
Қолине, оймақ, қайшы, өлшеуіш, сызғыш - қол жұмысының құрал-саймандары,
Қол инелері өткір, серпімді, сынғыш емес, жылтыр, тегіс және
Инелер 1-ден 12-ші номерге дейін бөлінеді. Бұйымның түрлері,
Таңдалған үлгіге №10 нөмірлі инемен леска жібі қолданылды. 97
Бұйымды өңдеу барысы бір реттілікпен жүріп отырады. Өңдеу
Бұйым өңдеу кезінде сондай-ақ дұрыстығын тексеру үшін манекен қолданылады.
Кесте 4.3.
Р/с Қосылу тігістерінің түрлері
Схемасы Тігіс ені (см) № ине Жіп №
Қолданылатын жері
Мақта Жібек
1 2 3 4 5 6 7 8
1 Қайып тігу Шөлмекті 1,0 90 50 - Иық,
2 Қосып тігу Шөлмекті 1,0 90 50 - Жеңді
3 Қондырып тігу Шөлмекті 1,0 90 40 - Жеңді
4 Бастырып тігу Шөлмекті 1,0 90 40 - өңір
5 Бүгіп тігу Шөлмекті 1,0 90 40 - Жеңді,
Тігін машиналарына технологиялық мінездеме
Кесте 4.4.
Р/с Машина класы, түрі Құрал-жабдықтары Тігіс түрі Негізгі бөліктің
1 2 3 4 5 6 7
1 97 ”А” кл Бір инелі қосып тігу 406
73-22-55
№90
2 51 А кл Бір инелі ілмекті қиынды шетін
3 Веритаз Бір инелі ирек тігістер Зиг-заг
0,1-0,2 №90-75
4 25 А кл Ж.А.
0,1 №90-70
Ылғалды-жылу өнімін таңдау
Тігін өндірісінде ылғалды-жылулық өңдеу жұмыстары киімнің бөлшектеріне
Үтік пен престің көмегімен ылғалды-жылулық өңдеу кезінде матаны ылғалдандырады,
Ылғал мен жылулықтың әсерінен мата әр түрлі деформацияға тез
Ылғалды-жылулық өңдеу процесі үш түрге бөлінеді:
Ылғалды немесе матаны дайындау.
Форма беру.
Формациялау немесе берілген форманы қатайту.
Кесте 4.5.
Р/с Операцияның орындалуы Престің және үтіктің режимі Қолданылатын жері
Т Уақыт Қысым Ылғал-дылығы
1 Айырып үтіктеу 160-180 20-45 0,05-0,25 10-20 Иық, бүйір,
2 Жатқыза үтіктеу 160-180 20-45 0,05-0,25 10-20 Рельеф,
3 Бастыра үтіктеу 160-180 20-45 0,05-0,25 10-20 Түймелік, жағаны,
4 Булап үтіктеу 160-180 20-45 0,05-0,25 10-20 Қатырманы желімдеуде,
5 Соза үтіктеу 160-180 20-45 0,05-0,25 10-20 Барлық тігістерді
4.6. Үлгіні мата бетіне орналастыру
Экономикалық бөлім.
Қазіргі уақытта халықтар бірдей киінбейді. Экономикадағы сұраныс пен
Бұйымның жалпы бағасы алғашқы сызбаны есептеп тұрғызуынан
Дипломдық жұмыста бөлімнің басты мақсаты таңдап алған модельдің сұраныс
Қазіргі нарықтық экономикаға байланысты көйлектің құнын есептегенде: негізгі жұмсалған
5.1. Бұйымды бағалау
Р/с Қолданылатын материалдар Артикулы Мата
ені Мата шығыны Бағасы Жалпы бағасы
1 Стрейч-атлас №8451 130 6м 950 5700
2 Органза
1,50 4 м 450 1800
3 Сыдырма
0,50 1 80 80
4 Постки
6 50 300
5 Стеклярус
6 45 270
6 Бисер
6 45 270
7 Жіп х/б
3 35 105
Жалпы бағасы: 8325
Бұйымның тігілу күрделігі: 1500тг
Бұйым бөлшектерінің саны: 600
Өрнек: 2500
Электр энергиясы: 690
Барлық тігілу бағасы: 5290
Бұйым бағасы: 13 815
Қауіпсіздік ережесі.
Кез-келген жұмысты орындағанда өндірісте болсын, үйде болсын қауіпсіздік ережесін
Қол саймандарымен жұмыс істегендегі қауіпсіздік ережесі:
Жұмыс бастардың алдында өз отыратын яғни жұмыс орнын дайындап,
Қолданылатын құрал-жабдықтардың барлығы дайын күйінде болуы керек.
Шашты орамал астына жинау керек.
Арқаны түзу ұстап, орындыққа түзу отыру керек.
Бұйым көзден 30-40 см қашықтықта болуы керек.
Инені ауызға салуға, бұйымға яғни киімге қадауға болмайды.
Инені арнайы жерде сақтау керек.
Қайшыны арнайы жерде сақтау керек, қайшыны берген кезде
Жұмыста екі қолды да пайдалану керек.
Егерде жұмыс уақытында төтенше жағдай болып қалса, міндетті түрде
Тігін машиналарында жұмыс істегендегі қауіпсіздік ережесі:
Ең алдымен тігін машиналарына отырмастан бұрын машинаны, жұмыс орнын
Тігін машиналарында жұмыс істегенде алғашқы нұсқаудан өткен соң
Жұмысты бастар алдында машинаның жөнді екенін тексеру қажет, ақауы
Жұмыс кезінде қолды дұрыс ұстамағаннан саусақты шаншып алу мүмкін
Машина жүріп тұрғанда машинаның бөліктерін майлауға, ағытылып кеткен ременді
Кәсіптік үстелдің аяқ басар жерінде және машинаның педалінде резинка
Машина айналып тұрған бөлігінің жанына қайшы және басқа аспаптарды
Жарық беріп тұрған шам немесе күн сәулесі оң жақтан
Жарақаттанған уақытта міндетті түрде дәрігерге көріну керек.
Үтікпен жұмыс істегендегі қауіпсіздік ережесі:
Жұмыс бастар алдында міндетті түрде жұмыс орнын, үікті оның
Тоқ өтетін жерлерді ұстауға болмайды.
Үтікке көп назар аудару керек, шамалы жоқ ұрғаны білінсе,
Үтікті қатты қыздыруға болмайды.
Үтіктің қызғанын саусақпен көруге болмайды.
Үтік қызып тұрғанда, үтіктің басы сымына тимеу керек.
Үтікті құлатып алмау керек.
Өртті болдырмау үшін, жұмыс аяқталғаннан кейін үтікті өшіру керек.
Цементтелген еденде тұратын болса аяғының астында міндетті түрде
Қорытынды
Қорыта айтқанда, қандай костюм болсын, қандай үлгіде, қандай матада
Осы жұмыста таңдалып алынған сәнді бір киер костюмді
Дипломдық жұмыста костюмнің тігілу әдіс-тәсілдері, және қолданылған
Теориялық негізде әр бөлімге байланысты анықтамалар берілді, атап айтқанда
Көшендік бөлімде костюмді зерттеген модельдер туралы сән
Техникалық бөлім: мата таңдауда олардың қасиеттерін анықтау үшін тәжірибелік
Конструктивтік және технологиялық бөлімдерде берілген өлшемдерден бастап, тігіс еніне
Технологиялық бөлімде костюмді тігу барысында қажетті құрал-жабдықтар, ы.ж.ө.
Экономикалық бөлімде нарықты экономикаға байланысты теориялық мәселелерінге тоқталып
Жаңа үлгіде, күрделі өңдеоген, бисермен әшекейленген костюм тігілді.
Қолданылған әдебиеттер
Қырықбаева С. Ұлттық киімнің көркемдік сипаты. Қазақстан мектебі. №7.
В.В.Ермилова, Д.Ю.Ермилова. Моделирование и художественное оформление одежды. Москва,
Т.О.Бердиин, Т.П.Неклюдова. Дизайн костюма. Ростов-на-Дону, Фемикс, 2000.
Г.Н.Беляев. Мужская одежда. Ростов-на-Дону, Фемикс, 2001.
С.Асанова. Қазақтың ұлттық киімдері. Атамұра. Алматы, 1995.
Н.Гусева. 1365 фенечек из бисира. Москва, 2001.
Моделирование и художественное оформление одежды. Учебное оформление для студентов
ҚС Энциклопедиясы. А. 1974.
А.Әбілмажинов аударған: Киімді конструкциялау негіздері. Алматы, 1992.
Закройщик верхний женской одежды. Ростов-на-Дону, Фемикс, 2001.
А.Ф.Бланк, З.И.Фомина. Конструктирование и конструктивное моделирование женской одежды. Алматы,
Н.Б.Рахметова. Тігін бұйымдарын құрастыру.
С.Қ.Бағажанова. Әйелдер мен балалар киімін сәндеу технологиясы. Алматы, 1997.
С.П.Мальцева. Мата таңдау. Москва, 1993.
В.И.Баженов. Материалы для швейных изделий. Москва, 1982.
А.Т.Труханов, В.В.Исаев. Основы швейного произсводства. Москва, 1990.
И.Совостицкий. Технология швейных изделий. Москва, 1998.
М.Миленко Технология швейных изделий. Москва, 1986.
Швея портной. Лабораторный практикум по технологий одежды. Москва, 2001.
Е.Борисова. Шитье. Бурда, Москва, 1992.
А.Снегирова. Учимся шить и вязать. Москва, 2000.
Табиғаттану тағылымы. №2. Алматы, 2002.
Сөздік
Популярный Аты шыққан, әйгілі, танылған
Отделка Шығарылған бұйымды өңдеу, әшекейлеу
Женственность Әйелдік, нәзіктік, жұмсақтық
Подчеркнуть Асты сызылған, зейін қойылған, көңіл аударылған
Подчеркнутое внимание Көңіл аударылатын, ерекше көңіл бөлу
Восприятие Қабылдау, түсіну, ұғыну
Стройность Сымбатты, мүсінділік
Умеренность Ұстамдылық
Умеренный Біркелкі, орынды, біріңғай кезең
Этап Кезең
Классификация Таптастыру, топтастыру, жіктеу, бөлу
Назначение Белгілеу
Эластичный Созылғыш, иілмелі
Проектирование Проектілеу, жобалау
Моделирование Моделін жасау
Творчество Шығармашылық
Художество Көркемдік, көркем өнер
Соединить Біріктіру, байланыстыру
Построение Құру, жасау, тұрғызу
Переливающий Құлпырғыш, құбылмалы
Обработать Өңдеу
Мулляж Адам тұлғасына келтіріп қию
Процесс Үрдіс
Пластичный Иілгіш, ырғақты
Силуэт Сұлба
1
Æiáåê
Çû¹ûð
ƾí
Ìàºòà
Òàáè¹è òàëøûºòàð
Òàçà æiáåê
Æàñàíäû æiáåê
Ìàòàëàðäû» ºàñèåòòåði
Ãåîìåòðèÿëûº
Ìàòàíû» ºàëû»äû¹û åíi, ½çûíäû¹û ñàëìà¹û
Ìåõàíèêàëûº
Ìàòàíû» òîçóû, ºûðòûñòàíóû, ¾éêåëãiøòiãi, ìûºòûëû¹û ñîçûëóû
Ôèçèêàëûº
Ìàòàíû» ãèäðîñêîïèÿ-ëûº ºàñèåòi, àóà ¼òêiçãiøòiê áó ¼òêiçãiøòiãi æûëó ñàºòà¹ûøòû¹û
Õèìèÿëûº
Ìàòàíû» áîÿóûíû» ìûºòûëû¹û
Òîºûìà àéºàñïà ò¾ðëåði
²àðàïàéûì àéºàñïàëàð
Ìàéäà ¼ðíåêòi, ê¾ðäåëi æ¸íå iði ¼ðíåêòi
Ïîëîòíàëûº
Ñàðæàëûº
Ѹòåíäiê
Àñòëàñòûº
Ðåïiñòiê, ðîãîæêàñûíû» æ¸íå ñàðæàíû», ºîñáåòòi, ºîñ ºàáàòòû, ºàðàïàéûì, iði
Ò ¾ ñ
Àºøûë ºî»ûð
²àáûëäàíóû
Èãiëiêòi
ƽìñàº
Æå»ië
²½ð¹àº
Æûëû
Ñ à ð û í
Ôîëüêëîðëûº
Ðîìàíòèêàëûº
Ñïîðòòûº
Êëàññèêàëûº
²ûíàìàëû
Æàðòûëàé ºûíàìàëû
Òðàïåöèÿëûº
Òiê
Ñ ½ ë á à
Àðèôìåòèêàëûº
Ðàöèîíàëäû
Èððàöèîíàëäû
Ãåîìåòðèÿëûº
Ïðîïîðöèÿ
Пиджак жағаларын дайындау
Жағаны астарлы бұйыммен біріктіру
Әйелдер иық бұйымының базистік торын құрастыру
Тігін өнеркәсібі
Сән үлгілерінің түйіндік өңдеулері
«Жеңіл киімнің технологиясы» пәні бойынша студенттердің өзіндік жұмысын орындаудың тапсырмасы
«Орыс өзенінің маржандары» атты сән үлгісін жобалау
Костюм өнеріндегі қазақ халқының ою-өрнегін насихаттау
Бидай технологиясы
Лекалоны матаға жаймалау