Негізгі құралдарды бағалау

ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1 Негізгі құралдардың теориялық негіздері 5
1.1 Негізгі құралдардың құрамы 5
1.2 Негізгі құралдарды бағалау 9
2 Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру 15
2.1 Негізгі құралдарды кіріске алудың есебі 15
3 Негізгі құралдарды түгендеу 21
3.1 Негізгі құралдарды түгендеу 21
Қорытынды 26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 28
КІРІСПЕ
Нарықтық қатынастар жағдайында шаруашылық жүргізуші субъектілердің бухгалтерлік есебін
Негізгі құралдар – деп өндірісте ұзақ уақыт бойы
Субъектілердің есеп саясатында маңызды орынға ие болатын есеп
Нарықтық экономика жағдайындағы негізгі құралдардың бухгалтерлік есебі мен
Сондықтан курстық жұмысты орындау үшін алған тақырыбымның маңызы
Курстық жұмыстың мақсаты - нақты бір шаруашылық жүргізуші
Курстық жұмысты орындау барысында алдымызға мынадай міндеттер қойылды:
Шаруашылық жүргізуші құрылымда негізгі құралдардың есебі мен аудитін
Зерттеу жүргізу барысында анықталған кемшіліктерге тоқтала отырып, негізгі
Курстық жұмыстың теориялық негізі ретінде Қазақстан Республикасының бухгалтерлік
1 Негізгі құралдардың теориялық негіздері
1.1 Негізгі құралдардың құрамы
Бухгалтерлік есептің Халықаралық стандартқа сәйкес пайдалану мерзімі бір
Негізгі құралдар кімнің меншігінде, иелігінде екендігіне қарай меншікті,
Жұмыс істейтіндерге өндіріс процесіндегі, яғни қолданыстағы негізгі құралдар
Жұмыс істемейтін негізгі құралдардың қатарына тоқтатылып (жылдан артық
Негізгі құралдарға - қозғалмайтын мүлік, жер учаскелері, үйлер
Негізгі құралдардың құрамына шаруашылық субъектісінің қоймаларындағы дайын бұйымдар
Негізгі құралдар есебін ойдағыдай жүргізу үшін алдымен оларды
Барлық негізгі құралдар өздерінің өндіріске қатысуына қарай өндірістік
Негізгі құралдарды халық шаруашылығының салаларына қарай топтастырған кезде
Егер шаруашылық субъектідегі негізгі құралдардың бәрі тек қана
Мысалы: Өнеркәсіптік шаруашылық субъектісіндегі өнеркәсіп өнімдерін өндіру процесіне
Егер шаруашылық субъектінің балансында осы субъектінің негізгі қызметінен
Негізгі құралдар пайдалану мақсатына және атқаратын міндетті қызметіне
1. Жер (ауылшаруашылығында пайдаланылатын барлық жер);
2. Өндірістік ғимараттар мен құрылғылар (астық қоймасы, мал
3. Машиналар мен жабдықтар, өткізгіш тетіктер (тракторлар, күш
4. Көлік құралдары (автокөліктердің барлық түрлері, автоприцептер, қайық
5. Басқадай негізгі құралдар (құрал-саймандар, шаруашылық ойылған, белгілі
Сақтауда тұрған негізгі құралдардың қатарына келешекте, яғни алдағы
Сонымен қатар, бухгалтерлік баланста көрсетілмеген басты өндіріс құралы
1.2 Негізгі құралдарды бағалау
Бухгалтерлік есептің халықаралық стандартында негізгі құралдарды бағалаудың мынадай
Бастапқы құн – негізгі құралдарды сатып алуға, салуға
Ағымдағы құн – негізгі құралдардың белгілі бір мерзімдегі
Баланстық құн – негізгі құралдар бухгалтерлік есепте және
Сатылу құны – жақсы хабардар және келісім жасауға
Жойылу құны – тиімді қызмет ету мерзімі біткен
Тозу құны (амортизацияланушы құн) – негізгі құралдар бойынша
Негізгі құралдың әр түрі бойынша оның бастапқы құнына
а) жер учаскесінің бастапқы құнына:
Жерді сатып алу бағасы, қозғалмайтын мүлік жөніндегі агенттікке
б) құрал-жабдықтардың бастапқы құнына:
Құрал-жабдықты сатып алу бағасы, оны тасымалдауға әкелуге, тиеп
Алайда құрал-жабдықтарды монтаждау, тасымалдау кезінде болған бүліну нәтижесін
Шаруашылық субъектінің өзі салған үйлер мен ғимараттардың бастапқы
Шаруашылық жүргізуші субъектілер жерді және сол жерге салынған
Мысалы: Шаруашылық субъектісі жер учаскесін сол жерде орналасқан
Субъектіге әртүрлі себептермен келіп түскен негізгі құралдың бастапқы
Үлес қосушылар мен құрылтайшылар негізгі құралды жарғылық капиталға
Шаруашылық субъектісі негізгі құралдарды өзі дайындап, яғни жасап
Шаруашылық субъектісі негізгі құралдарды басқа заңды немесе жеке
Бухгалтерлік шоттарда есептелінген негізгі құралдардың бастапқы құндары тек
а) Негізгі құралдардың пайдалы қызмет атқаратын мерзімін ұзартатындай
ә) Негізгі құралдарды қайта бағалағанда.
Негізгі құралдардың есебі әрбір бөлек объект бойынша бүтін
Негізгі құралдарды қайтадан бағалау кезінде оның осы кездегі,
Негізгі құралдардың бастапқы бағасын қазіргі кездегі қолданылып
Қайта бағалау жүргізілген күні шаруашылық субъектілерінде негізгі құралдарға
Бухгалтерлік есепте негізгі құралдар бүтіндей теңгеге айналдырылған сомада
2 Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру
2.1 Негізгі құралдарды кіріске алудың есебі
Субъектінің негізгі құралдары өндірістік құрылыстарды салып бітіру арқылы;
Шаруашылықта салынған, сырттан келіп түскен негізгі құралдар “Негізгі
Шаруашылықтың ұстаханаларында жасалған негізгі құралдар накладнойлар немесе нарядтар
Есейген мал төлдерін негізгі мал топтарына қосу “Малды
Көпжылдық ағаштардың көшеттері мерзімі жеткенде негізгі құралдардың құрамына
Шаруашылық жүргізуші субъектіде барлық құрал-жабдықтар жұмыс көлеміне қарай,
Негізгі құралдардың пайдалану орнындағы есебі материалдық жауапкершілікті адамдар
Шаруашылық субъектісінің бухгалтериясында негізгі құралдардың объектілері бойынша инвентарлық
Мүліктік карточкаға жазулар бастапқыда түгелдеу негізінде орындалады, ал
Карточкаларда объектілердің қысқаша сипаттамасы мен жеке ерекшеліктері беріледі.
Толтырылған мүліктік карточкалар “Негізгі құралдардың мүліктік карточкаларының тізімдемесінде”
Объект есептен шыққанда тізімдемеде бұл жөнінде белгі жасалады,
Кәсіпорын меншігіндегі және ұзақ мерзімге жалға алынған негізгі
2411 “Жер” – кәсіпорынның меншігіндегі және ұзақ мерзімге
2412 “Ғимараттар мен құрылғылар” – кәсіпорын меншігіндегі және
2413 “Машиналар мен жабдықтар, өткізгіш тетіктер” - кәсіпорын
2414 “Көлік құралдары” - кәсіпорын меншігіндегі және
2415 “Басқадай негізгі құралдар” - кәсіпорын меншігіндегі
2410 “Негізгі құралдар” бөлімшесі шоттарының дебеті бойынша субъектіге
Төменде шаруашылық жүргізуші субъектідегі негізгі құралдардың қозғалысына байланысты
6-кесте. Негізгі құралдарды кіріске алу операциялары бойынша анықталған
Операциялардың мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы
Дебет Кредит
1 2 3 4
1. Жарғылық капиталға қосылған үлес ретінде келіп түскен
800000
2412-2415
5020
2. Шаруашылықтың өзінде жасалған немесе басқа заңды және
1450000
2412-2415
2416, 3311
3. Нақты ақша немесе нақты ақшасыз есеп айырысу
540000
2412-2415
1040,1010
1 2 3 4
4. Мемлекеттік субсидия есебінен, басқа заңды және жеке
500000
2412-2415
6230,6220
5. Ұзақ мерзімді жалдау шарты бойынша қабылданған негізгі
250000
2412-2415
3360
3 Негізгі құралдарды түгендеу
3.1 Негізгі құралдарды түгендеу
“Бухгалтерлік қызметті ұйымдастыру” стандартына сәйкес барлық шаруашылық жүргізуші
Сондай-ақ, “Негізгі құралдардың есебі” стандартында “Негізгі құралдардың нақты
Жоғарыда аталған есеп стандартарына сәйкес есепті жылдағы түгелдеу
Негізгі құралдар бойынша түгелдеуді міндетті түрде жүргізу мынадай
- негізгі құралдарға жауапты адам қызметінен ауысқанда;
- негізгі құралдар ұрланған, жоғалған, бүлінген жағдайда;
- өрт немесе басқа да кенеттен болған табиғи
- шаруашылық субъектісі бір бағынышты органнан екінші орган
Шаруашылық субъектілерінде негізгі құралдарға түгелдеу жұмысын жүргізу үшін
- мүліктік (инвентарлық) карточкалардың, мүліктік кітапшалардың, мүліктік тізімнің
- негізгі құралдардың төлқұжаттарының немесе техникалық құжаттарының бар
- жалға алынған немесе берілген, уақытша пайдалануға немесе
Егер ондай тиісті құжаттар болмаған жағдайда негізгі құралдарға
Шаруашылық субъектілерінде негізгі құралдарға түгендеу жұмысы жүргізілетін уақытта
Біртектес, құндары бірдей, бір уақытта шаруашылық субъектісіне келіп
Шаруашылық субъектісінің меншігіндегі негізгі құралдармен қатар жалға алынған
Шаруашылық субъектісінің бухгалтериясы негізгі құралдарға түгендеу жүргізудің нәтижесін
Бұл шешімді шаруашылық субъектісінің басшысы бекітуі керек.
Түгендеу нәтижесі бухгалтерлік есепте төмендегі шоттар корреспонденциясын анықтау
а) Артық шыққан бұрын есепке алынбаған негізгі құралдар
Түгендеу барысында материалдық жауапкершілікті адамдардың кінәсінен жоғалған, бүлінген
Қорытынды
Негізгі құралдардың есебінің жағдайына зерттеу жүргізу нәтижесінде мынадай
Қазіргі кезде Республикамызда бухгалтерлік есептің халықаралық стандартына негізделген
Зерттеу жүргізілген кәсіпорындағы негізгі құралдардың ағымдағы есебін жүргізудің
Жоғарыда айтылған пікірлердің негізінде жауапкершіліг шектеулі серіктестігінде негізгі
- өндірістік кооперативтің есеп саясатын құру қажет деп
- негізгі құралдар қозғаласының бастапқы есебін жетілдіру мақсатында
- “1С: Бухгалтерия” бағдарламасын пайдалана отырып бугалтерлік есептің
- кәсіпорынның қаржылық жағдайына, негізгі құралдарды жаңалау қажеттілігіне
- негізгі құралдар құнын бір қалыпты (түзу сызықты)
- негізгі құралдардың құнын жеделдетіп есептен шығару әдістерін
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Байболтаева Н.Ә., Әлібекова Б.А., Өтегенова Э. Е., Әмірешова
Международные стандарты бухгалтерского учета - Корпорация “Карана” ЮСАИД
Казахстанские стандарты бухгалтерского учета //Бюллетень бухгалтера, 1996 г.,
Қазақстан Республикасының Салық Кодексі – Алматы 12 маусым
Қазақстан Республикасының Азаматтық
Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы" Заңы, 10.12.1999
Радостовец В.К. Ғабдуллин Т.Ғ. Радостовец В.В. Шмидт О.И.
3

Ұқсас жұмыстар

Машиналар мен құрал-жабдықтарды бағалаудың табыстық әдісі:таза табысты дисконттау әдісі,тең нәтижелі аналог әдісі

Банктің негізгі құралдары мен операцияларды ұйымдастыру және олардың есебі

Мемлкеттік мекемеде негізгі құралдарды бағалау

Ақшаға негізгі құралдарды сатып алу

Нөгізгі құралдардың есебі

Негізгі құралдар, олардың жіктелуі және бағалануы

Негізгі құралдардың аналитикалық есебі

НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАР ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

Негізгі құралдар объектілері шаруашылық