Шетелдік инвестициялар

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
____________________________________________ кафедрасы
ҚОРҒАУҒА ЖІБЕРІЛДІ
Кафедра меңгерушісімен
______________________
(ғылыми жәрежесі)
_____________Лисенков А.А.
«___» ____________20___г.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы ______________________________________________
____________________________________________________
Рецензент:
_______________
ғылыми дәрежесі
____________Д.А.Айтжанова
«___» _________20__ж.
Стандартизация
бойынша кеңесші
ғылыми дәрежесі
__________________Д.И.Данабаева
«___» _________20__ж.
АЛМАТЫ 2007
МАЗМҰНЫ:
Кіріспе...........................................................................................................................7
Бөлім-I Дүние жүзі мен Қазақстандағы инвестициялық процестердің теориялық
Инвестициялар, елдің экономикалық дамуының құрамдас бір бөлігі ретінде............................................................................................................12
Қазақстан Республикасындағы шетел инвестицияларының рөлі мен орны................................................................................................................22
Қазақстандағы шетел инвестицияларын мемлекеттік реттеудің механизмдері мен құралдары......................................................................34
Бөлім-II ҚР шетелдік инвестицияларды тартудың тәжірибесі мен проблемалары.............................................................................................46
ҚР-ғы инвестициялық саясатқа талдау жасау, оның бағыттары, қағидалары және
ҚР инвестициялық ахуалды бағалау...........................................................52
Шетелдік инвестициялауды Қазақстан экономикасының дамуының ажырамас бағыты ретінде интенсивтендіру................................................66
Бөлім-III ҚР шетелдік инвестицияларды тарту мен оның дамуының болашақтағы
3.1 Негізгі капиталға салынған қаражаттардың құрылымы.............................76
Қорытынды...............................................................................................................100
Пайдаланған әдебиеттер тізімі...............................................................................104
Кіріспе
Республика экономикасын түбегейлі реформалау бүгінгі таңда күрделі проблемалармен бірге
Бүгінде инвестициялар дағдарыстан шығудың, ұзаққа созылған тоқыраудан экономикалық өрлеуге
Осы себептен Үкімет 1999-2000 жылдары мемлекеттік меншікті жекешелендіруді аяқтап,
Бағдарламаның міндеттерінің бірі отандық инвестицияны және сондай-ақ шетелдік инвестицияны
Қазіргі таңда халықаралық инвестициялардың импорты республикадағы инвестициялық процесті жандандырудың
Халықаралық капитал мен инвестицияларды тартудың мемлекеттік саясаты экономикалық реформалардың
Батыс елдері сарапшыларының пікірі бойынша, Қазақстандағы инвестициялық ахуал тұтастай
Мұның себептерінің бірі мынада:
Экономика ғылымының өзінде осы уақытқа дейін шетелдік инвестицияны тарту
Бүгінгі күнде республикада шетелдік капиталды тарту үшін қажетті экономикалық
Үкімет тарапынан өнеркәсіпке салынатын инвестициялық салымдардың басым бағыттары анықталды,
Сондай-ақ өзге елдердің тәжірибесі көрсеткендей, шетел капиталы оң жағымды
Дегенмен әрине, инвестицияларды тарту мен оларды пайдалану жолында қателіктерге
Елімізге шетел инвестициясын тарту және оны пайдалану, маңызды бағыт
Жұмыстың мақсаты экономикалық механизмді талдау, елдің экономикалық өрлеу жүйесіндегі
Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін дипломдық жұмыста мынадай келесі
Осы жұмыста келтірілген инвестициялық процестердің теориялық негізін қарап шығу;
Дүниежүзілік инвестициялық рыноктағы іс-әрекет тәжірибесін жалпылау және Қазақстандағы шетелдік
ҚР шетел инвестициясын тарту мен оның дамуының болашағы бар
Бұл жұмыста, Мадияров Д.М, Оспанов М.Т, Мұхамбетов Т.И. секілді
Жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан тұрады. Сондай-ақ кестелер иен
Бірінші бөлімде шетел инвестициясын тартудың түрлері мен формалары, дәрежесі
Екінші бөлімде шетел инвестициясын тартуға, қазақстандағы инвестициялық саясаттың қағидалары
Соңғы бөлімде біз республикада шетел инвестициясын тарту мен дамытудың
Міне осылайша дипломдық жұмыс машиналы жазу түріндегі 90 бетте
Инвестициялар, елдің экономикалық дамуының құрамдас бір бөлігі ретінде
Қазақстанның мемлекеттік егемендікке қол жеткізуі, ішкі және сыртқы ресурстардың
Ел экономикасын инвестициялау кезінде республика мүддесінің ел байлығын ұлттық
Сыртқы жағдайлардың өзгеруі ұлттық экономиканың агрессивті реакциясының пайда болуына
Барлық елдерге бәсекелестік қабілетті арттыру үшін, жоғары сапалы өнімді
Инвестициялар – мүліктік құндылықтар мен оларға деген барлық құқықтар,сондай–ақ
«Инвестициялар», «шет ел инвестициялары» ұғымдарына алуан түрлі анықтама беруге
Көптеген авторлар капитал құю мен инвестиция арасында алшақтық жоқ
Инвестиция серпінін талдау барысында олардың біркелкі емес екенін және
Тікелей шетел инвестициялары – шетелдік инвестордың ҚР-ң қайта құрылып
Қоржындық шетелдік инвестициялар – шетел инвесторының құнды қағаздар арқылы
Мақсатты бағыты мен айналыс саласына байланысты инвестицияның 3 түрін
Материалдық активтерге салынатын инвестициялар, яғни қаражатты ғимараттарға, қызмет ету
Қаржы активтеріне салынатын инвестициялар, яғни қаражатты құнды қағаздарды сатып
Материалдық емес активтерге салынатын инвестициялар. Инвестицияның бұл түрі қаражатты
Инвестициялардың барлық түрі ел шаруашылығының дамуына зор маңызы бар,
Инвестициялардың қалыптасуына ықпал ететін факторларға байланысты, экономикалық әдебиетте оларды
Инвестициялар сондай-ақ инвесторға байланысты мынадай болып та бөлінеді:
Ұлттық инвестициялар – бұл ҚР-да тұрақты түрде тұратын қазақстандық
Шетел инвестициясы – бұл шетелдік инвестор тарапынан жүзеге асырылатын
Федоров, Ширшов, Бойко секілді атақты экономистер инвестиция көздерін экономикалық
Инвестициялардың экономикалық көздері амортизациялық қор, халық шаруашылығының таза жинақталған
Сурет1.1 - Инвестициялар мен экономикалық өрлеудің арасындағы өзара
Ұйымдық-қаржылық қатынаста күрделі салым көздері кәсіпорындардың өзіндік қаражаты (амортизациялық
Орталықтандырылған ресурстар (қайтымсыз бюджеттік қаражаттандырулар мен жеңілдікке ие инвестициялық
Инвестициялық көздер мен экономикалық даму арасындағы өзара байланысты кестелі
Шетелдік инвесторларға әдетте субъектілердің мына категорияларын жатқызады:
шетелдік заңды тұлғалар (нақтырақ айтар болсақ, өздері тұрған елдің
Шетелдік жеке тұлғалар.
Шетел азаматтары.
Азаматтығы жоқ тұлғалар.
шетелде тұратын отандық азаматтар.
Шет мемлекеттер.
Халықаралық ұйымдар.
Инвестициялық қызметтің субъектілері мен объектілері арасындағы кестелі байланысты 1.2-ші
Шетел инвестициясы жайлы айтқанда ең алдымен мемлекеттік инвестиция мен
Жеке инвестиция ретінде бір елдің жеке фирмасының, компаниясының немесе
Қарым-қатынастың бұдан күрделірек түрі ол борышқор мемлекеттің алған кредиттері
Сурет 2.2 - Инвестициялардың объектілері мен субъектілерінің өзара
Жаңа біріккен кәсіпорындарды құру жолымен БК-да үлестік қатысу, сондай-ақ
Жекешелендіруге қатысу;
Шетел инвесторының толық иелігіндегі кәсіпорынды құру;
Шетелдік қатысушысы бар банктерді құру;
Кәсіпорындарды сатып алу;
Еншілес кәсіпорындарды, филиалдарды, өкілдіктерді құру;
Жерді және өзге де табиғи ресурстарды пайдалану құқығын сатып
Құнды мемлекеттік қағаздарды сатып алу;
Жергілікті заңды тұлғалардың құнды қағаздарын сатып алу;
өзге де мүліктік құқықтарды сатып алу;
концессиялық келісім-шарттарды жасау;
қабылдаушы елдің заңды тұлғаларымен және азаматтарымен келісім-шарт жасау;
еркін экономикалық аймақтарда шаруашылық әрекеттерді жүзеге асыру.
Инвестициялық процесс – бұл ақша ұсынатындарды сұраныс беретіндермен толықтырудың
Мына келесі 2.3-ші суретте, жоғарыда келтірілген инвестициялау процесін қарап
Көріп тұрғанымыздай қаржы мекемелері бір мезгілде қаржы рыноктарының жұмыстарына
Инвестициялық процесс инвестор тарапынан инвестициялар жүзеге асырылатын құнды қағаздарға,
Инвестициялық саясатты таңдау;
Құнды қағаздар рыногын талдау;
Құнды қағаздар қоржынын қалыптастыру;
Құнды қағаздар қоржынын қайта қарау;
Қоржындық құнды қағаздардың тиімділігін бағалау.
Экономикалық реформалар барысында ұдайы өндіру процесінің бірде-бір кезеңі инвестициялық
Әрине, Қазақстан Республикасы секілді өтпелі, яғни әлі де болса
Қазақстандағы саяси және экономикалық жағдайды бағалау, өндірістік салада инвестициялық
Мұнымен қатар ішкі қорланудың төмен деңгейі, өндірістік инвестицияларға деген
Қазақстан Республикасындағы шетел инвестицияларының рөлі мен орны
Шетелдік капиталдың ұлттық экономиканың дамуына қатысуы елдің халықаралық еңбек
Егер де АҚШ, ГФР, Жапония, Франция, Ұлыбритания секілді өнеркәсібі
Инвестициялық белсенділіктің жоғарылауымен соңғы кезеңнің әйгілі экономикалық құбылысы –
Халықаралық капиталды тартудың формалары мен принциптерінің алуан түрлілігі жағдайында
Әрине, даушы елдер үшін инвестициялық дағдарыспен бірге ілесіп отыратын
Бұған, экономикалық дағдарыс жағдайында ТМД елдерін инвестициялаудың өзге де
Тиімсіз және бәсекеге қабілетсіз жоспарлы экономикадан табысқа салынатын жоғарғы
Қазақстан экономикасының дамуы айтарлықтай дәрежеде елге инвестициялар тарту мен
Қазақстан экономикасы үшін шетел инвестициясының маңызы, тек халықаралық рынокқа
Экономиканы дамыту бойынша стратегиялық және тактикалық шаралардың кешенінде инвестициялық
...Елге келіп жатқан шетелдік күрделі салымдар сол елдің бәсекеге
Шетелдік капиталды импорттаушы елдер, шетел инвестициясын мынандай себептер бойынша
Орта және жоғары дамыған елдер шетел капиталын, аймақтық құрылымды
Шетелдік капиталға қатысты талғамалы саясатты бір қатар орта дамушы
Көптеген мемлекеттер шетел капиталын өз елінің экономикасына екі жаққа
Өзге мемлекеттермен экономикалық ынтымақтастық туралы келісім-шартты жасаса отырып немесе
Елге әртүрлі жолдар немесе қаржы ағыны арқылы тартылатын шетел
А-тобын әдетте бір немесе бір топ объектімен (нысанмен) байланысты,
Б-тобын дамуға ресми көмек құрайды (ДРК). ДРК мемлекетке үкімет
Шетел капиталының отандық экономиканың дамуына катысуы тікелей инвестициялау жолымен
Ағымдағы тактикалық міндеттерді шешу үшін (мәселен республиканың ішкі рыногын
ҚР-на тікелей шетел инвестициясын тартудың негізгі формалары мыналар болып
Капиталды жұмсаудың объектісі – елдегі меншікке ие болу үшін
Акцияларды сату мемлекет үшін тиімді, себебі ол сыртқы қарыздарды
Жалға алу немесе концессия, дәлірек айтар болсақ, ұзақ мерзімге
Қазақстан Республикасындағы қоржындық инвестициялардың маңыздылығының рөлін ерекше атап өткен
Мемлекетпен ірі ұлттық кәсіпорындардың құнды қағаздардың (мемлекеттік облигациялар, корпоративті
Инвестициялық мақсатта шетел капиталын құнды қағаздардың ішкі ұлттық рыногына
Бірінші жағдайда шетел инвестициялары қарыз алушы елдің құнды қағаздарына
Шетел облигациялар рыногы – бұл жергілікті инвесторлардың қаражатын тарту
Еурооблигациялар рыногы тұрақты түрде кеңейе отырып қаржы ресурстарын тартудың
Қоржындық инвестицияларды тартудың екінші жолы – ол шетел инвестициялары
Қоржындық инвестицияларды тартудың тағы да бір жолы – шетел
Өкінішке орай, шетелдік инвестицияның мұндай формасын қолданысқа енбей отыр.
ТШИ мен БК-дан өзге шетел капиталының елге ағылып келуінің
Әлімдік тәжірибеден инвестициялаудың өзге де формалары белгілі. Солардың ішінде
Бүгінгі таңда Қазақстан экономикасының негізгі инвесторлары АҚШ-тың, Азияның, Еуропаның
Нарықтық қатынастарға өтуде меншік қатынастарын қайта құру маңызды роль
Қазіргі уақытта ҚР статистика жөніндегі агенттігінің мәліметі бойынша, республикада
Бірінші кезеңде (1991-1993) шағын жарғылық қоры бар, негізінен сауда-делдалдық
Екінші кезеңде (1993-1995) экономиканы ырықтандырудың нәтижесінде шетел инвестицияларының Қазақстан
Шетелдік капиталды тартудың үшінші кезеңінде (1995 жылдан осы уақытқа
Әдетте шетел инвестициялары жоғары технологиялы инновациялық жобаларға тартылмайды, олар
Шетел инвестициясының салалық құрылымы шикізат ресурстары мен өнімдерін экспорттаушы
Қазақстанға салынатын қаржы-қаражатты оның ресурстарына қол жеткізудің және оның
ҚР-на аса жоғарғы пайдалылығымен және аса көп күрделі шығындарды
Шетелдік капиталдың көмегімен табысты түрде жұмыс істейтін кәсіпорындарды құру,
Акциялар мен кәсіпорындарды сатып алу арқылы шетелдік инвесторлар тоқтап
Қазақстандағы шетел инвестицияларын мемлекеттік реттеудің механизмдері мен құралдары
Мемлекеттік механизмнің мақсаты – шетел инвестицияларын мемлекеттің өз ішінде
Мәселен сырттан қарыз алу бағдарламасының (халықаралық, мемлекеттік, банк кредиттері)
Заңнамалық механизм шетел инвестицияларының ағылып келуі мен мемлекет пен
Заңнамалық механизм мынадай келесі қағидаларға бағынуы тиіс:
Түсіндірудің бір мағыналығы қағидасы. Елдің шетелдік инвестициялар мен капиталға
Үйлесімділік пен қарама-қайшылықсыздық қағидасы. Әрине қандай да бір экономикалық
Жергілікті және шетел инвесторларының жағдайларының тең болу қағидасы. Тікелей
Даму қағидасы әлемдегі, макро эко ахуалдың өзгеруін ескере отырып,
Заңнамалық механизмді нақтырақ қарастыру үшін осы заңнамалық механизмнің құрылымын
Сурет 1.5 – Заңнамалық механизмнің құрылысы
Осы деңгейлерді мұқият қарастырайық. ҚР Конституциясында, «Шетелдіктер мен азаматтығы
Алайда мемлекетпен шетел «инвесторының арасындағы қатынасты реттейтін басты заң»,
Тікелей инвестицияларды тікелей қолдау экономиканың басым салаларында жүзеге асырылады.
«Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы» заңның 7-ші бабына сәйкес,
Келісімшартты жасау сәтінен бастап 5 жыл мерзімге дейін жер
Салық салынатын табысты алу сәтінен бастап, 5 жыл мерзімге
Жаңа салық кодексінде «Инвестициялық салық преференциялары» деп аталатын 5-ші
Преференциялар негізгі құрал-жабдықтарды инвестициялық жобасының шеңберінде пайдалануға қайта кіретін
Шетел банктерін елде жұмыс істеуге рұқсат беру шетел инвестициясын
Шетелдіктердің қатысуымен банктерді құрғанда мынадай келесі талаптар орындалуы тиіс:
Шетелдіктердің қатысы бар банктердің тіркелген бүкіл жарғылық қоры, Ұлттық
Бақылау кеңесінің бір адамнан кем емес
Банк қаражаттың ішкі активтерін Ұлттық Банк белгілеген мөлшер
«Жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалану туралы» Жарлықтың 68
Ұйымдастыру механизмі шетелдік капитал мен инвестицияны тарту мен пайдалану
Біздің көзқарасымыз бойынша, ұйымдастыру механизмі өз аясына ТШИ түріндегі
Керісінше, сырттан қарыз алу процестері (халықаралық, мемлекеттік және банктік
Реттеу жүйесіндегі капиталды тарту мен пайдалану процесінде қызметшілердің жұмыс
Мемлекеттік органдардағы инвестициялауға көмектесуге, капитал мен инвестициялардың импортына жауапты
Реактивті амал ақпараттық және ұйымдық сипатта келіп түскен өтініштерге
Міне осылайша, шетелдік капитал мен инвестицияларды тарту мен пайдалануды
ҚР-да қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрлігі жанындағы
Комитеттің негізгі қызметтері мыналар болып табылады:
Қазақстан Республикасына тікелей инвестицияларды тарту жұмысын ұйымдастыру;
Бекітілген инвесторлардың жүзеге асыратын инвестициялық жобаларын іске асыратын ҚР
Әрбір инвестициялық жобаны жүзеге асыруға қажетті құқықтар мен өкілеттіктерді
Инвесторлар тарапынан бекітілген олардың өздеріне алған міндеттемелерінің орындалуын бақылауды
Мемлекеттік реттеудің негізгі әдісі тендерлік әдіс болып табылады. Халықаралық
Бүгінде тендерлер мәміле жасау үшін контрагенттерді таңдаудың, тапсырыстарды орналастыру
Сауда-саттыққа арналған құжаттарда, сауда-саттыққа ықтимал қатысушыға салымдарды жеткізіп беруге
Шектеулі халықаралық сауда-саттықтар негізінен жарнаманы жарияламай-ақ тікелей шақыру арқылы
Келісімшартты тікелей жасау мына жағдайларда жарамды әдіс бола алады:
Банкке қолайлы тәртіпке сай жасалған қолда бар келісімшарт құрылысты
Алғашқы жабдықтаушыдан қосымша сатып алу, оларды сатып алынған жабдықтармен
Ерекше жағдайларда келісімшартты жасасу қымбат шығындарды болдырмау үшін, нақты
Келіссөздер нәтижесінде құрылыс жұмыстарына жасалған келісімшарт, қайта өткізілген сауда-саттықты
ҚР-ғы инвестициялық саясатқа талдау жасау, оның бағыттары, қағидалары және
Жоғарыда көз жеткізгеніміздей , мемлекет шетел капиталының ағылып келуі
Мемлекет, өз қызметінің кез-келген өзге бір саласындағы секілді мұнда
Шетелдік инвестицияларды тарту мен пайдалану саясатының негізінде базалық қағидалар
М.Т.Оспанов пен Т.К.Мұхамбетовтің көзқарасы бойынша, Қазақстан Республикасына тікелей инвестицияларды
1. Экономикалық қауіпсіздік қағидасы. Жеке капитал үшін мынаны назарда
2. Мемлекет инвестициялық мақсаттарын жүзеге асыру қағидасы. Шетелдік инвестициялар
3. Шетелдік капиталды пайдалану бағыттарының кезеңділігі мен басымдылығы қағидасы.
1) Импорт алмастыру. 2) экспортқа бейімделу. 3) экономиканы ғылыми
4. Инвестицияларды пайдаланудағы жобалық әдіс қағидасы. Сырттан алынатын қарыздарды
5. Ішкі қорлану нормасының шетел инвестициясының, құнынан асып түсу
6. Халықаралық несиелеуден халықаралық кәсіпкерлікті жоғары қою қағидасы. Мемлекеттік
Шетелдік капиталдың несиелік формаға қарағанда кәсіпкерлік формада ағылып келуінің
7. Жобаларды іріктеу барысындағы конкурстылық қағидасы. Бұл басым бағыттар
8. Инвестициялық ахуалды жаңарту қағидасы. Осы қағидаға байланысты елдерге
9. Шетелдік капиталдың стратегиялық және басым салаларға енуіне шек
10. Шетелдік және ұлттық инвесторлар үшін тең жағдайлар жасау
11. Түскен пайдаларды аударуға уақытша шек қою қағидасы. ТМД-ның
Жалпылама бағыттарға келер болсақ, онда бұл жерде мыналарға қол
Экономикалық өрлеу үшін көбірек пайдасы бар шетелдік инвестицияларды салудың
Бәсекелестікке қабілетті өнімді өндіретін өндіріс пен салаларды инвестициялау;
Жоғарғы деңгейлі дайындықтағы өнімді шығаратын өндірісті инвестициялау;
Нарықтық экономикаға қатысты мемлекеттің инвестициялық саясатының өзгеруі, ішкі инвестициялық
2000-2004 жылдарға арналған ең басты мақсат, республикаға шетелдік капиталды
Сонымен бірге мемлекет инвестициялардың ағылып келуіне таңдамалы түрде, экспорттық
ҚР Президентінің Жарлығына сәйкес шетелдік инвестицияларды мемлекеттік реттеудің негізгі
Өндірістік құрылым – темір жолдар; автомобиль жолдары; әуежайлар; теңіз
Өңдеуші өнеркәсіп – жоғары сапалы киім –кешектерді; аяқ киімдерді;
Астана қаласының нысандары (объектілері)
Ауыл шаруашылығы – түсімі жоғары дәнді-дақылдарды өсіру, мал мен
Тұрғын үй, әлеуметтік сала мен туризм нысандары (объектілері) –
ҚР инвестициялық ахуалды бағалау
Инвестициялық ахуал деп – инвесторларды тартатын немесе өзге бір
Инвестициялық ахуалдың бағалау критерийлерін жіктеу олардың негізінде жатқан сипаттарға
Мемлекеттің ықпал ету саласының факторлары. Инвестицияларға жәрдем беру бағдарламасының
Шетелдік инвестор мен инвестицияларға қатысты саясат.
Инвестор шешім қабылдамас бұрын, алдымен үкіметтің шетел инвестицияларына қатысты
Заңнамалық базаны құру. Инвестор меншіктің мүлік пен активлілерге қатынасын
Мемлекеттік ақпараттың төрешілдігі (порократизмі). Бұл деңгейдің мынадай екі аспектімен
Әкімшілік басқарудың шектен тыс көп болуы. Қағазбастылықтың көп болуында,
Шешімдерді қабылдаудың жеделдігі. Қағазбастылық жеңілдетілгеннің өзінде, шенеуніктің саналы түрде
Тікелей және үстеме шығындардың деңгейлері,
Әдетте инвесторды бірінші кезекте, жұмыс күшінің бағасы энергия шығындары,
Саяси тұрақтылық. Елді саяси тұрғыдан баспасөз, теледидар арқылы бағалайды,
Дамыған инфрақұрылымның болуы. Шетелдік инвесторларды елде қазіргі заманғы өнеркәсіп
Инвестицияларды қаржылық қолдаудың мүмкіндіктері. Инвесторларды қаржылай қолдаудың көптеген амалдары
Мемлекет қызметімен байланысты емес факторлар: табиғи ресурстар, жаңа рынокқа
Белгілі бір географиялық зонаны таңдай туралы инвестициялық шешім көрсеткіштердің
Инвестицияланған капиталдан түсетін пайда жалпылама жағдайда, мынандай негізгі факторларға
Салық салу;
Экономикалық ынталандыру;
Шаруашылық әрекетті жүзеге асырумен байланысты жұмсалған қаржылар, жалпылама зауыттың
Әлеуметтік қамсыздандыруға жұмсалған қаржылар;
Шикізатпен байланысты жұмсалатын қаржыла, жүк тасымалдауға кеткен шығындар және
Кедендік, ыароыа және басқа да алымдар мен салықтардың деңгейлері.
Инвестициялық қызметтің кепілдемелері мынандай келесі бес факторлармен анықталады:
Жеке меншік құқығын, жер құқығы мен өзге де активтерді
Меншік құқығы мен активтерге қатысты сол ел үкіметінің бұрынғы
Жері немесе белгілі бір аймағы инвестиция салудың бір объектісі
Инвестицияны салудың объектісі болып табылатын елдің үкіметі алдын ала
Инвестицияны салудың объектісі болып табылатын елдегі саяси жағдайлар мен
Жоғарыда көрсетілген факторлардың бәрі бағаланып, салыстырмалы талдауға ұшырайды.
Рынок айналымындағы үлес. Инвестициялау кепілдерін бағалағаннан кейін және инвестициялық
Кейбір инвесторлар бұл факторды ең маңызды деп есептейді. Себебі
Төрешілдік. Төрешілдік «сөзбұйда» кейде инвестициялық қызмет үшін ең үлкен
Инвестор тарапынан бағаланатын факторлардың екі тобы: ішкі және сыртқы
Ішкі факторлар – ең бастылары мыналар :
а) орналасу жағдайы;
ә) технологиялық процесс;
б) техникалық өндірістік қуат;
в) басқару кадрлар;
г) қаржыландыру;
д) шығындар және табыстар құрылымы;
е) пайдалылық;
ж) қоршаған ортаға ықпалы.
Сыртқы факторлар:
а) елдің жағдайымен айқындалған тәуекелділік дәрежесі;
ә) әріптестің жағдаймен айқындалған тәуекелділік дәрежесі;
б) нарық жағдаймен айқындалған тәуекелділік дәрежесі.
Бірінші топтағы сегіз фактордың бәрі де жобаны орындаушы болып
б) осы факторларды басқару жеке кәсіпкерліктің негізгі қағидалары мен
Жобаның техникалық-экономикалық талдауында алдын-ала айтылған екінші топқа жататын факторлар
Ел жағдайына байланысты айқындалатын тәуекелділіктің дәрежесі, үкіметтің, әкімшіліктің сол
Тәуекелділік дәрежесін анықтау рейтингін бағалау арқылы жүргізіледі. Тәуекелділік субъективтік
Алайда, бұл жерде сөз, елдің инвестициялық ахуалымен айқындалатын елдің
Инвестициялық тәуекелділік инвестициялық ахуалдың алуан түрлі халықаралық ұйымдар мен
Міне осылайша, елдің инвестициялық рейтингі, оның инвестициялық тартымдылығының жалпылаушы
Жалпы шетелдік инвесторлар Қазақстан Республикасына инвестиция салу үшін, олардың
Қазақстан Республикасы статистика жөніндегі Агенттіктің мәліметі бойынша, Қазақстан Республикасы
Инвесторларды көбірек қызықтыратын аймақ, ірі мұнай кеніштері шоғырланған Батыс
Шетел инвесторларының көпшілігі Қазақстанға инвестициялық тартымдылықты жақсарту саласында әлі
Сауалнамада ITIC шетел инвестициялары үшін кедергілердің көпшілігін жою үшін
Елдің инвестициялық ахуалын ішкі бағалау аясында, қазақстандық сарапшылар М.Оспанов
Қорытындылай отырып, мынаны ерекше түрде атап өткен жөн: ITIC
ірі рыноктық әлеует;
табиғи ресурстардың молдығы;
стратегиялық іскерлік орналасу жағдайы;
аймақтағы өзге де бәсекелестерді анықтау еркінің болуы;
инвестициялардан келер ықтимал пайданың көлемі.
Сауалнама нәтижелері бойынша инвесторларды көбірек қызықтыратындар – мұнай мен
Сонымен бірге шетел инвесторларын іскерлік мәселелерді шешудегі төрешілдік әдістер,
Тәуелсіз шетелдік және отандық сарапшылар жүзеге асырған Қазақстанның инвестициялық
Инвестициялардан тек қаржылық емес активтерге салынатын инвестицияларды қарастырамыз, себебі,
Айналым қаржыларын толықтыру – бұл өндірістің интенсивтілігін көтеруге, олардың
Негізгі капиталға салынған инвестицияларды қарастырар болсақ, онда кәсіпорындардың салықтар
Бюджет тапшылығы, инфляцияның өсу қаупі, қолдауға ие болып келе
Капиталдың құрылысқа салынатын инвестициялардың қайта жаңғыртылған құрылымы (8 блок)
12-блоктан көрініп тұрғандай, түбегейлі проблема инвестиция көлемінің жалпылама төмендеуінде
Енді, инвестициялық процестің екінші жағы – оған жетудің мақсаттары
Біз қарағанда, мұнда ешбір өзгеше нәрсе жоқ секілді, алайда
Мақсатқа сәйкес жолмен акцияларды сатып алу (5 блок) –
Құны мен инвестициялық тәуекелділіктің көлемі бойынша келесісі – ол
Әдетте кәсіпорынға бақылау орнату оның басшылығын ауыстыруды қарастырады, бүкіл
Шетелдіктерді қоса алғандағы бүкіл жергілікті топ – менеджмент, шешімдерді
Инвестордың елдегі бизнестің дамуының ұзақ мерзімді болашағына қатысты айрықша
Өзіндік жеке бизнестің қолда бар инфрақұрылымына.
Инвестициялық жобаның саяси салмағына.
Инвестордың мақсатты бағытына.
Ағымдағы нарықтық жағдай мен оны пайдалану мүмкіндігінің болуына.
Классикалық «инвестициялық» стратегия (13 блок) қаржы тетіктерін барынша көбейтумен,
Келесі стратегия экспорттық бағыттағы өндірістерге тән (мұнай-газ секторы, түсті
Инвестициялардың соңғы базалық нұсқасы, ел экономикасының стратегиялық маңызды салаларын
Қазақстандағы экспорттық тауарлармен сауда қылудың өзіне тән сипаты, ол
Осы жоғарыда келтірілген базалық стратегиялар алуан түрлі нұсқалармен ұштастырылуы
Өкінішке орай, Қазақстанның мүддесі секілді экономикалық категория заңнамалық,
Шетелдік инвесторлар үшін Қазақстан бизнестің өте пайдалы әрі болашағы
Елбасының осы мәселелер бойынша өң ұстанымы өте маңызды және
Шетелдік инвестициялауды Қазақстан экономикасының дамуының ажырамас бағыты ретінде интенсивтендіру
Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауында айтылған басым мақсаттардың бірі,
Егер де АҚШ, ГФР, Жапония, Франция, Англия секілді өнеркәсібі
Азияның «жаңа индустриалды елдері» - Сингапурдың, Оңтүстік Кореяның, Тайванның
Әрбір елде бұл проблема өздігінше, дамудың шынайы түрде қалыптасқан
Республика экономикасына шетелдік инвестицияларды ынталандырудың ұлттық бағдарламасы – бұл
Алдағы жылдарда елде, инвестициялық капиталдар рыногында қалыптасқан инвесторлеудің шарттарымен
Бүгінде Қазақстандағы шетел инвесторларының мүліктік мүдделерін сақтандыру арқылы қорғау
Зерттеулер көрсеткендей, салық салудың белгілі бір жүйесінің шеңберінде, халықаралық
Салықтық ұйымдастырудың тұстарын оларды жетілдіру тұрғысынан алып қарастырып көрейік.
Салықтық жүйесінің тұрақтылығы:
Салық мөлшерлемесінің деңгейі. Жоғары салықтық мөлшерлеме фирмалардың белгілі бір
Салық салу базасы. Салық салу базасын қабылдардың дұрыстығы, салық
Алайда қазіргі кезде амортизациялық аударымдар ешбір ынталандырушы және қалыпқа
Табыстармен байланысты емес салықтар.
Табыстармен байланысты емес салықтар туралы мәселе, инвесторлар арасында табысқа
Кеден бажы немесе Кеден салығы (баж салығы). Инвесторлар алып
ҚР аумағында осы тектес жабдықтар мен оларды толымдаушы бөлшектердің
Осы тектес жабдықтар мен оларды толымдаушы бөлшектердің ҚР аумағында
ҚР аумағында шығарылатын (өндірілетін) осы тектес жабдықтар мен оларды
Кеден бажынан (баж салығынан) босатылу мерзімді ұзарту мүмкіндігімен бір
Сондай-ақ инвестицияларды интенсивтендіру мақсатымен 2003 жылы «Инвестициялар туралы» Заң
Салық преференциялары – тіркелген активтерге салынатын инвестициялардың көлеміне байланысты
Кеден бажын немесе кеден салығын салудан босату.
Мемлекеттік заттай гранттар – ҚР Үкіметі тарапынан мемлекеттік мүлік
Міне осылайша, ынталандырудың сол немесе өзге формасы аймақ елдері
БҰҰ-ның 2002жылғы шетел инвесторлары жағдайы туралы есебі мынадай фактілерді
ҚР-ң статистика жөніндегі Агенттігінің өкілдері хабарлағандай, 2002ж. Негізгі капиталға
Көріп тұрғанымыздай, шетел инвестицияларының негізгі көлемі тау кен өнеркәсібінің
Шынында да ынталандырулар пайданың шығарылған шығындарға сәйкессіздігін оятып, сол
Кесте 2.1 – ҚР-ң экономикасының салалары бойынша негізгі капиталға
2000 2001 2002
Миллион теңге Қорытын-дыға қатысты % өлшеммен Миллион теңге Қорытын-дыға
Экономика салалары бойынша барлығы 238991 100,0 351125 100,0 426591
Ауыл шаруашылығы, аң және орман шаруашылығы 627 0,3 516
Балық аулау, балық шаруашылығы 1 0,0 - - -
Өнеркәсіп 186427 78,0 311665 88,8 326977 76,6
Тау-кен өнеркәсібі 148158 62,0 276365 78,7 283649 66,5
Өндеуші өнеркәсіп 29531 12,4 31343 8,5 38036 8,9
Электроэнер-гияны, газды және суды өндіріп тарату 8738 3,6 3957
Құрылыс 3933 1,6 2181 0,6 3772 0,9
Сауда. Автомобиль-дерді, тұрмыс және жеке пайдаланым заттарын жасау 13675
Көлік және байланыс 5094 2,1 18915 5,4 20529 4,8
Қаржылық қызмет 1430 0,6 1253 0,4 1050 0,3
Жылжымайтын мүлікпен жүргізілген операциялар, жалға алу және тұтынушыларға қызмет
Білім 164 0,1 84 0,0 509 0,1
Денсаулық сақтау, әлеуметтік көмек беру 156 0,1 32 0,0
Коммуналдық әлеуметтік және дербес қызметтерді көрсету 2982 1,2 223
Бұл жерде мынаны айта кету қажет: келіп жатқан инвестициялардың
Бөлім-III ҚР шетелдік инвестицияларды тарту мен оның дамуының
3.1 Негізгі капиталға салынған инвестициялардың құрылымы
Соңғы үш жылда республикадағы экономикалық хал-ахуал елеулі түрде жақсарды.
2002 жылдың бірінші жарты жылдығы бойынша негізгі капиталға салынған
Өткен жылдың осыған сәйкес кезеңіне % қатынасы
117,8
Қаңтар 106,3
Ақпан 108,5
Наурыз 110,8
1 квартал 113,8
Сәуір 110,5
Мамыр 106-108
Маусым 110-111
2 квартал 110-111
3 квартал 115-117
жыл 117-118,0
Дерек көзі: ҚР статистика жөніндегі Агенттігінің мәліметтері бойынша есептелді.
Инвестициялық қызметті квартал бойынша талдау мынадай келесі өсімді анықтайды:
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың кварталдық көлемдерін салыстыру, инвестициялардың едәуір
Алайда, инвестициялық өрлеу идеалдан әлі де болса алшақ жатыр.
Сурет 3.1 - Негізгі капиталға салынған инвестициялардың технологиялық құрылымы
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлеміндегі шығындардың жекелеген түрлерін талдау,
Бұдан басқа, біздің инвестициялық өрлеуіміз негізінен кәсіпорындардың өздерінің қаражаттары
Сурет 3.2 - Қаржыландыру көздері бойынша негізгі капиталға салынатын
Негізгі капиталға салынатын инвестицияларды қаржыландыру көздерінің құрылымында, бюджеттік қаражаттардың
Берілген бағаларға қарағанда Қазақстанның шетел инвестицияларындағы қажеттілігі 4-5 миллиард
Экономикалық даму теориясында шетел инвестицияларынан келер пайда мен зиян
Шетелдік инвестицияның пайдасына келтірілген дәлелдемелер, экономикалық өсу факторларын дәстүрі
Шетел инвестицияларының пайдасына келтірілген әрбір дәлелдерге қарсы дәлелдер бар.
Инвестициялар, қайта инвестицияланатын капиталдың көлемдерінің жүйелі түрде барынша азаюы
Алдағы ұзақ уақыт көлемінде шетел инвестициялары валюталық түсімдердің кемуіне
Олар мемлекеттік табыстарды салықтық төлемдердің есебінен көбейтпеуі мүмкін.берілетін технологиялар,
90-шы жылдардың соңында халықаралық валюта қорының оған мүше болып
Осыдан. Шетелдік инвестиция түріндегі ақшалай түсімдер – бұл елдің
Кесте 3.3 - Жыл бойы алынған шетел инвестициялары және
Жыл Елге келіп түскен инвестициялардың көлемі Шетел асып кеткен
1996 2983 7650 -4667
1997 6970 9768 -2698
1998 11295 13071 -759
1999 11773 16106 -1433
2000 9560 11336 -1766
2001 10300 11172 -872
Кестеден мынадай қорытынды шығады:
90-шы жылдардың екінші жартысында ҚР-ң қаржы жүйесінің шетел инвестицияларынан
Шетел инвестициялары жиі түрде экономикалық дамуды тежеп отырады. Бұл
Алайда, шындығында капиталдың ақшалай формадағы импорты, негізінен айналымдағы ақшаның
Бұл жерде Қазақстан Республикасына тікелей және қоржындық шетел инвестицияларынан
Н.Ә.Назарбаев шетел инвесторының кеңесінде бірнеше проблеманы бөліп көрсетті:
Біріншіден бұл – импорталмастыру, шетелдіктердің қатысы бар кәсіпорындар жабдықтан
Сондықтан шетелдік мұнай өндіруші компанияларға өз жұмысын осы сектордың
Қазақстанның билік органдарына шетелдік басқарушылардың жергілікті жұмыс күшін аз
Әрине шетелдік инвестициялардың экономика үшін кері салдары да бар.
Шетел инвесторларының оң мақсаттары.
Өндірістік құрылымдарға, шикізаттарға және минералдық қазбалардың кендеріне қол жеткізу
Өз кезегінде өнеркәсіптің бұл салалары іргелес салаладың дамуының локомотивіне
Жаңа рыноктарға қол жеткізу, рыноктық айналымда компания үлесінің ұлғаюы.
Нарық жағдайында, кәсіпорындар әрқашан да өсу көздерін іздеп отыруға
«Ұқыптырақ» компаниялар өз өнімдерін ТМД-ға инвестициялық қызметпен байланысты болып
Олардың өнімінің құнының төмендігі оларға тікелей инвестициясыз және кәсіпорындарды
Жаңа кәсіптік білімдермен дағдыларға қол жеткізу.
Батыстың іскер топтары ТМД елдерінде кәсіби тұрғыда дайындығы жоғары
Жаңа технологияларды өнеркәсіптік негізге ауыстыру.
Батыс елдерінің инвесторларына, ғылымы тек қана нарықтың сұранысына жауап
Өнімдерді өндіру бойынша өзіндік шығындарды төмендету. Өндіріс көлемінің тұрақты
Инвестициялық қызмет үшін қолайлы шарттардың болған жағдайында көптеген шетел
ТМД елдерінің өңдеуші өнеркәсібіндегі шығындарды қысқартуға септігін тигізетін өзге
Табысты, трансферлік бағалардың қалыптасуын, ұстамды салық сауды және т.б.
Осы ниетті іске асыруда инвесторларды салық шығындарын азайтудың екі
Жергілікті инвесторларды инвестициялық қызметіне тарту. Іс жүзінде жеткілікті қаражаттар
Сонымен бірге шетелдік инвестормен қана оң, былайша айтқанда игілікті
Шетел инвесторларының жасырын мақсаттары.
Дамушы елдердің рентабельділігі жоғары кәсіпорындарды төмен бағамен сатып алу.
Шетелдік компаниялар жиі түрде рентабельділігі жоғары салалардың жекешелендірілетін кәсіпорындарын
Экологиялық себептер. Батыста қазіргі кезде ТМД елдерінің батыс елдерінің
Шетелдік инвестицияларды импорттау елдер үшін, күдік туғызатын, қандай да
Шетел инвесторларын қалай да болсын тартуға тырысқан қабылдаушы жақта
Жалған келіссөздер. Көптеген компаниялар өздерінің кәсіпорындарын орналастырғысы келетін нақты
Көпшілік жағдайларда келіссөздердің шынайы түрде жүріп жатқандығы белгісіз болып
1993-2002 жылдар аралығында жалпы көлемі 18 миллиард долларды құрайтын
4-кестеде ҚР-на ТШМ-ң 1995-2002 жылдар аралығында келін түсуі көрсетілген
Кесте 3.4 – ҚР-на 1995-2002 жылдар аралығында тікелей шетел
Инвестициялардың атауы 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Шетел инвесторларына алынған несиелер ақшалай сұраныстар мен қайта инвестицияланған
Акционерлік капитал 98,6 57,8 144,4 26,0 631,5 133,5 175,8
Шетелдік инвесторлардың бюджетке төлеген жарналары 37,7 59,9 77,0 97,7
Барлық міндеттемелер бойынша өтемдерді қоса есептегендегі ТШИ. 1095,0 684,7
Міндеттемелер бойынша өтемдерді қоса есептегендегі ТШИ. 1095,0 684,4 870,1
1336,2 9157,2
Ол, қазіргі таңда министрлік тарапынан 2010 жылға дейін мерзімге
Жақында ҚР-на Moody’s-ден «Ваа-3» кредиттік рейтингі берілді. Бұл біздің
Сондай-ақ болашақта ҚР-ң халықаралық рыноктағы орнын нығайту үшін өнеркәсіптің
Елдегі жағдай, инвестиция көлемінің қалыптасуы мен даму процестерін мемлекеттік
ЕҚҚДБ (еуропалық қайта құру және даму банкі) еліміздің әртүрлі
Инвестициялық саясаттың ұзақ мерзімді және басым мақсаттары экономиканың әртүрлі
Үкіметтің инвестициялық саясаты сыртқы экономикалық қызметті одан әрі қарай
Қазақстанда бірлескен кәсіпорындар жүйесінің қалыптасуы алғашқы кезде көбіне-көп сауда
Шетелдік инвестицияларды жекешелендіру процесіне белсенді түрде тарту. Осыған байланысты,
Шаруашылық жүргізуші объектілерді қаржылай сауықтыру үшін, елеулі шығындарды талап
Проблемаларға республикадағы шетел инвестицияларын жалпылама қиындататын проблемалардың тізбесі жатады.
2002ж. ТШИ-ң ең көп мөлшерін республика АҚШ-нан алды –
Республикада шетел инвестицияларын ұлғайту шараларын қабылдай отырып, ұлттық қауіпсіздік
Кесте 3.5 - Донор елдердің кескінінде ҚР-на ТШИ-ң 1995-20002
Инвести-циялардың атауы 1998 1999 2000 1995-2001 2002
Бар-лығы % Бар-лығы % Бар-лығы % Бар-лығы % Бар-лығы
Ұлыбритания 242,0 30,2 118,1 7,8 268,2 19,0 1139,4 16,3
Германия 44,0 5,5 41,3 2,7 33,1 2,3 252,8 3,6
Италия 2,3 0,3 65,9 4,3 248,1 17,6 364,8 4,9
Нидерландтар 3,8 0,5 35,6 2,3 65,9 4,7 152,2 2,2
РФ 0,0 0,0 31,1 2,1 94,3 6,7 127,4 1,8
АҚШ 190,9 23,8 919,4 60,6 512,4 36,3 2914,7 41,6
Қазақстан экономикасы үшін сондай-ақ стратегиялық маңызы жоқ салаларда шетел
Шетелдік инвесторларының сенімінің көрсеткіші ретінде ҚР-ң Президентінің қамқорлығымен 2002ж
2002 жылы наурыздың соңында АҚШ пен ЕО (Еуропалық Одақ)
Қазіргі уақытта Қазақстан экономикасына шетел инвестицияларының ағылып келуінің жаңа
Шетелдік капиталды тартудың бірінші әрі ең басты бағыты –
Екінші – ҚР-ң экспорттық әлеуетін ұлғайту және диверсификациялау.
Үшінші – импорт алмастыру өндірісін құру, халық тұтынатын тауарларды
Төртінші – көлік және байланыс, өңдеуші және инфрақұрылым салалары.
Бесінші – шетелдік инвестициялардың бай табиғи ресурстары мен қорлары
ҚР-на шетелдік инвестицияларды тартуды мемлекеттік реттеу процесін жетілдіру қажет.
Бұл үшін:
Сыртқы экономикалық қызметтің жетілдірілуін бір тәртіпке келтіретін заңдар мен
Шетелдік капиталдардың көлемі мен оларды пайдалану жайлы ақпараттардың жалпыға
«ТМИ-н мемлекеттік қолдау туралы» Заңға өзгертулер мен толықтырулар енгізудің,
Негізгі капиталға салынатын инвестициялардың үдемелі динамикасының (өсіңкілігінің) қайта қалпына
Бұл заңнамада қабылданған өзгерістерді іс жүзінде жүзеге асыруға, іске
Инвестициялық белсенділікке берілетін бағаның дәлдігіне елеулі ықпал ететін –
Инвестициялардың негізгі көлемі әлеуметтік саланың дамуына қарай бағытталады, бұл
Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе, ҚР-да инвестициялардың салыстырмалы түрде жеткілікті
Қорытынды
Республика экономикасына отандық және шетелдік инвестицияларды ынталандырудың ұлттық бағдарламасы
Бағдарламаның жалпы бағыттылығы мынаған алып келуі тиіс: Қазақстандағы инвестициялық
Инвестициялардың көлемінің күрт ұлғаюына қарай бағытталған шараларды жасау және
Әлеуметтік салаға жұмсалатын күрделі салымдардың мүлдем жаңа механизмін, соның
Отандық және шетелдік капитал салымдарының тиімділігін арттыру. Бұл үшін
Біріккен кәсіпорынның мысалында, оның инвестициялық қызметін зерттей отырып, мынадай
Біріккен кәсіпорындарды шетелдік фирмалардың үлестік қатысуымен бірге құру арқылы
Шетелдік әріптестердің тапқан пайдасы (табысы) сейсмикалық ізденістер, коллекторды моделдеу,
Шетелдік инвестор күштерді біріктіруге тек өндірістің бастапқы кезеңінде ғана
Шетелдік инвестор алдынғы қатардағы техникаға қол жеткізуге жәрдемдеседі. Бұған
Басқарудың маңдай алды әдістеріне қол жеткізу мүмкіндігінің болуы;
Мен, атқарылып жатқан жұмыстардағы кері құбылыстарға біздің шикізатпен сауда
Мұнай – орны толмас, сарқылатын байлық.
Шикізатпен сауда жасай отырып, біз шикізатпен сауда жасайтын барша
Бүгінгі таңда экономиканың толық жекешелендірілуі жағдайында, инвестициялық саясатты жүргізудегі
Бұл айырмашылықтар табиғи қазба байлықтардың бар екендігіне немесе жоқтығына,
Бағдарламаны жүзеге асыруда инвестициялық саладағы заңнамалық және нормативтік базаны
Бұл ең алдымен: қаржы, валюта және салық заңдарының тұрақтылығы,
Капиталдың шетелге шығарылу тәртібін, экспорттық бағаларды төмендетіп, импорттық бағаларды
Алдағы жылдарда, елде инвестициялық капиталдардың рыногында қалыптасқан, инвестициялаудың жағдайларымен
Отандық және шетелдік инвесторлардың Қазақстандағы мүліктік мүдделерін сақтандырудың проблемасы
Бағалы қағаздар рыногының дамуына ерекше назар аудару қажет, онсыз
Барлық заңнамалық және нормативтік актілер бірлескен түрде Қазақстанда амортизацияны
Пайдаланған әдебиеттер тiзiмi:
Абдукадыр М. «Об инвестиционной политике» газета Деловая неделя
№ 33 от 1 сентября 2000 года
Абыков Н. к.э.н. «Инвестиционный потенциал и экономический рост
(методологический аспект)», журнал Экономист № 6 2000 года.
Алимбаев А., Жуманова Б. «Регулирование инвестиций»Состояние
регулирование экономики гл 6
Бочаров В. «Финансово-кредитные
инвестиций». М.: Финансы и статистика. 1993 год.
Жанабаев М.,
нефтегазового комплекса Республики Казахстан» газета Транзитная
экономика №1 1999 год
Закон Республики Казахстан «О государственной поддержке прямых
инвестиций» № 75-1 ЗРК от 28 февраля 1997 года
Идрисов Е. «Инвестиционный
привлекательность», Международный журнал для деловых людей
«Инвестор» № 1 2000 год
Инвестиционная активность предприятий./ Эконмист.-1996 год.-№5
Кенжалиев А. Роль
рыночной экономики в
профессионально- преподавательского состава
Казахстано-Турецкого Университета, А.: 1999 год
10. Киреева К. «Главное условие оживление экономики»./Финансы и
статистика, 1996 год.-432с.
11. Киреева К. Тлеужанов Е.
формирования газета Транзитная экономика № 1 1999 год
12. Комаров В. «Инвестиционная политика»./Финансы Казахстана.-1996 год №12
13. Кусаинов А. «Привлечение иностранных инвестиций в Казахстане», газета
14. Н.Липсиц Н., Коссов В. «Инвестиционный проект: методы подготовки
15. Малмакова К. «Приток
16.Мелкумов Я. «Экономическая эффективность инвестиций».-М.:ИКЦ«ДИС».-1997 год.
17. Норкотт Д. «Принятие инвестиционных решений».
18. Нурсеитов А. «Инвестиции в основной капитал: Основные понятия
19. Останов М. , Мухамбетов Т. «Иностранный капитал и
20. Поляков С, Яковлев
проектов».//Бухучет.-1997 год.-№8
21. Постановление Правительства Республики Казахстан № 3834 от
января 1998 год
Казахстана до 2030 года»
22. Постановление Правительства Республики Казахстан № 1389 от 31
23. Постановление Кабинета Министров
103
инвестициялар
Инвестиция көздері
Экономикалық өрлеу
Инвестициялық қызметтің
Негізгі қорлар (қайта жасақталып,жаңартылып, қайта жөндеуден өтіп жатқан) және
Құнды қағаздар (акциялар, вексельдер, облигациялар және т.б.)
Кредиттер беру, қаржыландыру
Ғылыми-техникалық өнім.
Капиталдық құрылыс саласы
Қаржы капиталының айналысы
Инновациялық сала
Заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар
отандық
шетелдік
Кәсіпорындар
Банктер
Сақтандыру ұйымдары
Инвестициялық қорлар
Дәл осылайша әрі қарай кете береді
Зейнетақы қорлары
Қаржы мекемелері
Банктер
Несие-жинақ ассоциациялары
Жинақ банкілері
Кредиттік одақтар
Сақтандыру компаниялары
Қаржы рыноктары
Ақша рыногы (қысқа мерзімді)
Капиталдар рыногы(ұзақ мерзімді)
Капиталды жеткізушілер
Капиталды тұтынушылар
Тікелей келісімдер
Конституциялық деңгей. Қазақстан Республикасының Конституциясы
Өзіндік ерекшелігі бар қатынастарды реттеу. Банк қатысушыларын реттеу. «Банктер
Сақтандыру қатынастарын реттеу. Президенттің заң күші бар «Сақтандыру туралы»
Жекешелендіруге қатысуды реттеу. ҚР Президентінің «Жекешелендіру туралы» Жарлығы.
Жылжымайтын мүлік бойынша қатынастарды реттеу. ҚР Президентінің Жылжымайтын мүліктің
Жеке өзіндік қатынастарды реттеу. Азаматтық кодекс.
Өзге де Салықтың, Кедендік және өзге де заңнамалар.
Жалпылама реттеуші деңгей. «Шетел инвестициялары
туралы заң»

Ұқсас жұмыстар

Инвестицияның мәні, түрлері және оларды тартудың нысандары мен бағыттары

Қазіргі экономикалық жағдайда ҚР бәсекеге қабілеттілігін арттырудағы шетелдік инвестициялардың рөлі

Инвестицияның теориялық даму ерекшеліктері

Шетелдік инвестицияларға қатысты инвестициялық саясат

Шетелдік инвестициялардың түсінігі және құқықтық режимі

Шетел инвестицияларының қазіргі жағдайы

«Қазіргі жағдайдағы кәсіпорындардың инвестициялық саясатының ерекшеліктері»

ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАЛДАРЫ

Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды тарту мәселесі