Коммерциялық банктің несиелік жұмысын ұйымдастыру

ЖОСПАР
КІРІСПЕ
І. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БАНКТІК НЕСИЕ------------------------------3
1.1 Коммерциялық банктің несиелік жұмысын ұйымдастыру-------------------6
1.2 Коммерциялық және н есиелік
ІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БАНКТІК НЕСИЕ
2.1 Коммерциялық және банк несиені басқару процесінің өзіндік
2.2 Банктік несиелеу жүйесін талдау (КРАМДС банк)---------------------------13
ІІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БАНКТІК
ҚОРЫТЫНДЫ---------------------------------------------------------------------------23
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР----------------------------------------------24
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасындағы банктердің қызметі конституциямен және
Қазақстан Республикасының коммерциялық банктері – жалпы
Қазақстан Республикасының Коммерциялық банктері қазіргі
Банктер қызметінің мәні
Банк қызметін - банктің клиент мүддесі үшін белгілі
Кез келген банктің қызметінің табыстылығы банктің берген несиелерінің
Несиелік тәуекел — қарыз алушының банктен алған несиесі
Несиелік тәуекелді басқару жүйесінің негізгі элементтеріне жататындар:
- несиелік қызметті ұйымдастыру;
- лимиттер белгілеу;
- несиелік ұсынысты бағалау және қарыз алушының
- несиелік тәуекел дейгешне байланысты несиелерге рейтинг қою
- несиелер бойынша мүмкін болар зияндарды есепке ала
- несиелік шешімдерді қабылдау барысында құзіретті бөлу —
- несиелік мониторинг;
- несиелік портфельді басқару;
- проблемалық несиелерді қалпына келтіру.
Қарыз алушыға берілетін несиенің мөлшері әр түрлі жағдайларға
Несиелік мониторинг — несие бойынша мәселе туындай қалған
Несиелік портфельді басқаруды бұл банк қабылдауға дайын болып
Несиелік портфельді басқаруды іске асырудың ортақ алғышарттарына жататындар:
■ нақты қарыз алушылар мен
■ несиелік рейтингпен байланысты болатын, жекелеген қарыз алушылардың
■ әр түрлі салалар бойынша несиелеуді
■ төменгі тәуекел деңгейі бар
■ жоғарғы тәуекел деңгейі бар салаларға қатысты
■ несиеге баға белгілеу саясатын дайындау.
І. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БАНКТІК НЕСИЕ.
1.1 Коммерциялық банктің несиелік жұмысын ұйымдастыру
Несиелік саясат банктің несиелік қызметінің міндеттерін, оларды іске
Несиелік саясат — банктің несиелік жұмысын ұйымдастыру негізін
Кең мағынасында, несиелік саясатты несие беруші банк пен
Тар мағынасында, несиелік саясат — бұл несиелік процесті
Несиелік саясат банктің несиелік жұмысын, оның жалпы стратегияларына
Жалпы несиелік саясат мынадай сипатта болуға тиіс:
—
— несиелеудің мақсаттарын нақты
— нақты мақсаттарды іске асырудың бірнеше
— оны іске асыруды қамтамасыз ететін стандарттар
Несиелік саясат банктің стратегиясын, оның тәуекелді басқару облысындағы
■ несиенің берілуіне және несиелік
■ несиелеу облысындағы стратегиялық шешімдерді қабылдайтын
■ сыртқы аудит қызметтерінің жұмысын және банктегі
■ ішкі бақылау қағидаларын.
Несиелік саясат банк қызметін диверсификациялаудағы іс-әрекеттердің тізбектелуін қамтамасыз
Несиелік саясат, банк қызметкерлерінің бүгінгі таңда несиелеуге болатын
1.2 Коммерциялық және н есиелік
Несиелік саясаттың маңызды элементі банктегі бақылауды ұйымдастыру болып
Ішкі несие саясатын жасау банк жетекшілерінің несиелеу мақсатын
Несиелік стандарттар мен нұсқаулықтарды жасаудың бастапқы кезеңі аяқталуына
Несиелік саясат несиелеу лимиттерін, тәртібін, кейде несиелеу бойынша
Несиелік саясатта несиелік комитет туралы ереже де қамтылады.
Отандық банктер тәжірибесіндегі несиелік комитеттің шешетін мәселелері мынадай:
— несие алуға берген клиенттің өтінішін және несиелік
— несие беру немесе одан
—несиелік тәуекелдерге байланысты несиелеу формаларын анықтайды;
— несие сомасы мен мерзімін анықтап, пайыз мөлшерлемесін
— несиені қайтаруды қамтамасыз ету тәсілдеріне талаптар белгілейді;
— несиелеу шартын бекітеді (несиелік лимит, несиелік желі);
— берілген несиелерге мониторинг жүргізу
— банктің несиелік стратегиясын
— несиелеу бойынша бөлімшелердіі жұмысын
— несиелік комитеттің мәжілісінің хаттамаларына қол қояды
Несиелік саясатта қарыз алушылардың негізгі қызметіне байланысты тәуекелдігі
Несиелік саясатпен банк қызметкерлерін таныстыру, оларды соған сай
Несиелік саясат несиелік қызметтің басты бағыттарып анықтайды. Оларды,
■ несиелік қызметті ұйымдастыру;
■ несиелік портфельді баск,ару;
■ несиелеуге бақылау жасау;
■ құзыретті бөлу принциптері;
■ несиелеуді таңдаудың жалпы критерийлері;
■ несиелеудің жекелеген бағыттары бойынша шектеулер:
■ несиелермен жасалатын ағымдык,
■ несиелер бойынша зиян шегу жағдайларына
1) несиелеу саясаты;
2) несиелеу стандарты;
3) несиелеу нұсқаулықтары.
Сондай-ақ аталған үш құжат ерекше бір құжатта —
Несиелеу саясатында несиелеуді жүзеге асыратын бөлімшелер жұмыскерлерінің қызметтерін
Несиелеу стандарты — бұл банкте несиелік қызметті жүзеге
Несиелеу стандартында мынадай сұрақтар қарастырылады:
■ қарыз алушының қаржылық ақпараттарын жинау
■ несиенің кепілхаттар және кепілдемелермен қамтамасыз етілуіне
- әкімшілік стандарттар және несиелік процесті ұйымдастыру ережелері;
■ қарыз алушының несиелік қабілетін
■ құжаттардың толтырылуына қойылатын
■ несиелеудің айрықша түрлері бойынша ережелер (мысалға, ипотекалық
Барлық банктер бонынша құжаттар айналымын стандарттау мақсатында несиелеу
Несиелік нұсқаулық, несиелеу процедураларын іске асырудың жалпы алгоритімін
Басқаша айтқанда, ол несиелік қызметтің нақты бір бағыттарына
Жалпы, несиелік саясатта қарыз алушы туралы қажетті ақпараттар
Несиелік саясат мынадай қызметтерді атқарады:
■ банктегі несиелеу процесін ұйымдастыруға бақылау жасауға негіз
■ несиелеуді жүзеге асыратын бөлімдердің қызметкерлері үшін
■ несиелік бөлімдердің жетекшілері үшін несиелік нұсқаулықтардың талаптарының
■ несиелік талдау және аудит бөлімі жұмыскерлерінің тексеруді
Коммерциялық банктің несиелік саясатын іске асыру процесінде проблемалық
ІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БАНКТІК НЕСИЕ
2.1 Коммерциялық және банк несиені басқару процесінің өзіндік
Банктер құралдарды беру (тапсыру) барысында делдал болып табылады,
Несие саясатының жақсы дамуы және процедурасы; портфельді сауатты
Дегенмен, көптеген банктер өнделген несие басқаруларын және несие
Банктер күнделікті өзінің барлық тәуекелдерін бағалай отырып, сонымен
Кез келген, банктің несие портфелі күнделікті реттеліп отыруы
Нақты үлгілерде (АБ «Крамдс банк» және АКҚ «ЛТД
2.2 Банктік несиелеу жүйесін талдау (КРАМДС банк)
Себептерді талдай отырып, Астанамыздың ең ірі банкі -
Мысалы ретінде (ААҚ «ЛТД банкі») аталған банк Алматы
КРАМДС банк - қазақстандық валюта бизнесінің патриархі, ол
КРАМДС бірлестік, ҚР-сының халық банкісі, Алматының азаматтық авиация
КРАМДС банктің алғашқы жарғылық қоры 12,0 млн. соманы
КРАМДС Банктің жарғылық қоры құрылу кезеңінен бастап екпінді
1993 жылдың басында КРАМДС банктің акционерлері 80 -
КРАМДС банктің инфрақұрлымының қарқынды дамуы, оның акционерлерінің өндіріс
КРАМДС банктің несие коры құрылымының жақсаруы жағдайында тұрақты
КРАМДС Банк шетел валютасына қатысты барлық түрдегі операцияларды
Қазақстанның Ұлттық банкісімен шетел валютасымен жүргізу операциялары бойынша
Жүргізілген операциялардың масштабы туралы мынадай фактіні көрсетуге болады:
Қазақстандық банктер арасынан КРАМДС Банк «ен айқын» болып
Осы алдыңғы қатарлы ұйымдардың кепілдемелеріне негізделіп, Банкімен 2000
Бұған сенімділік болып, бұл бағдарлама банк артықшылықтарына және
Республикадағы бірден бір ең ірі төленген жарғылық қорға
Іс-жүзінде банк операцияларының барлық түрлері бойынша теңге, шетел
ТМД елдерінде және әлемнің көпшілік елдерінде кең көлемде
Қазақстандық бөлімдерде және шетел өкілділіктерінде тармақталған жүйелердін бар
Қазақстандық және шетел корреспонденттермен қысқа уақыт ішінде есеп-қисаптарды
Бірақ, осы барлық ерекшеліктермен және артықшылықтарға қарамастан, сондай-ақ,
1994 жылға дейін КРАМДС банк тұрақты және рентабелді
1994 жылдың бас кезегінде НАК КРАМДС-тан өнеркәсіп саласындағы
1995 жылы тамыз айында Ресейде күшті банктік дағдарыстан
Бұл 1996 жылы 10 маусымда болған акционерлер жиналысына
1995 жылдың екінші жартысынан бастап, КРАМДС банктің несие
1996 жылдың 1 қыркүйегінде банктің қаражаттарды қайтаруы бойынша
КРАМДС банк 300 мың клиенттерге, 100 мыңға жуық
1996 жылдың 1 қазаңына банк жағдайы, салым бойынша
Сонымен қатар, КРАМДС банк өзінің клиенттерін әдейі жаңылдырды.
Банк қозғалмайтын мүлік бойынша заңсыз келісімдер жүргізген. Банк
КРАМДС банк бұл сомаларды өзінін пайдасы ретінде көрсетті,
Ешкандай да пайда әкелетін шығындар жабылмайтын қандайда бір
Бұның барлығы 1996 жылы 4 қазанда Ұлттық банк
КРАМДС банктің несие саясатынын дұрыс өңделмеуі негізіндегі құлауы
«ИО БАНК» 1989 жылы 13 қаңтарда Ресей Федерациясының
ІІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БАНКТІК
Банк Қазақстан Республикасының Банктер Қауымдастығының (Ассоциацияның), Қазақстан банкаралық
Қазақстан Республикасының аумақтарында осы банкімен 20 бөлімшелер, 27
1996 жылдың 30 қыркүйегінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкісімен
Банктің несие қызметі тиімді өнделген несие саясаты негізінде
Банктің несие саясаты - Қазақстан Республикасыны заңды күші
Несие мақсаттары мен жалпы қағидалары болып:
- банк үшін пайдалық кәсіпкерлікті кеңейту қажет,
- қайтарымдылық жане тығыздылық (толықтылық);
- несие мәлімдемелерін бағалау;
- қайтарымдылығы бойынша қауіп әкелетін несиелерді басқару;
- әртүрлі өнеркәсіп салалары бойынша несие концентрацияларын (топталуын)
- нарық жағдайларын (қатынастарын) кұруда банк клиенттерінің
ААҚ Банктің несие қызметін жақсырақ көрсету үшін банктің
Банктің тіркелген және төленген жарғылық қоры 150 000
Банктің қызмет ету кезінде 10 акция эмиссиясы жүргізіледі.
Қазакстан Республикасының бағалы қағаздар бойынша Ұлттық комиссиясының 1997
Жарғылық қорда Мемлекет үлесі жоқ.
Банктің жалпы акциялар сандарынын 2 және одан да
• АҚ «Темірбетон» - 2,53%;
• КТ «Прокопенко және К»
• ЖШС «Латон» - 5,56%;
• ЖШС «Форвард» - 10,00%.
Банктің акциялары толықтай ақша қаражаттарымен төленді.
1998 жылдың 1-ші сәуірінде Банктің өз меншік капиталы
Жеке тұлғалардан қаражаттар тарту (24614 мың. теңгені немесе
Заңды тұлғалардың ұзақ мерзімге салынған депозиттері бір уақытта
Банк табыстары пайыздық табыстардың негізінде қалыптасуда 1998 жылдың
Пайыздық емес (проценттік емес) табыстар 41939 мың. теңгені,
Банктің салықтарды төлеуге дейінгі таза табысы 12,0 млн.
Ағымдағы өтімділік коэффициенті (К4) банкімен күнделікті түрақты сақталып
Банк 1995 жылдын сәуірінен бастап баламалық (альтернативалық) сактау
Қазақстан Республикасының банк сферасындағы тәуекелді басқаруды талдау нәтижесі
Банк қызметтерін реттеу процесіндегі тәуекелділік басқару бірден-бір негізгі
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кездегі банктік нарық тәуекелдіксіз мүмкін емес. Ол
- банктегі несиелеу процесін ұйымдастыруға бақылау жасауға негіз
- несиелеуді жүзеге асыратын бөлімдердің қызметкерлері үшін
- несиелік бөлімдердің жетекшілері үшін несиелік нұсқаулықтардың талаптарының
- несиелік талдау және аудит бөлімі жұмыскерлерінің тексеруді
Несиелік тәуекел — қарыз алушының банктен алған несиесі
Несиелік тәуекелдікті төмендетудің бірнеше тәсілдері бар:
1. Банктік қарыздар портфелін диверсификациялау, яғни бір қарыз
2. Несиелік қабілетін талдау, яғни қарыз алушының несиені
Пайдаланылған әдебиеттер
ҚР Конституциясы
ҚР Қылмыстық кодексы
Алауханов Қ. Қылмыстық құқық//Алматы- 2003
Ағыбаев А.Н: Қылмыстық құқықы- Ерекше бөлім, А., 2005
Бимендиева Л.А. «Экономикалық өсу – ұлттық экономиканың қызмет
Бердалиев К.Б «Қазақстан экономикасын басқару негіздері»,
Алматы – 2001.
Жүнісов Б., МәмбетовҰ., Байжомартов Ү. «Нарықтық
25

Ұқсас жұмыстар

Екінші дедгейлі Туран Алем банк қаржылық операциялары

Коммерциялық банктердегі несие саясатына талдау жүргізу (АҚ «БТА» банк тәжірибесінде)

Нарық жағдайларына сай коммерциялық банктердің клиенттермен арадағы қарым-қатынасының нығаюына ықпал ететін оңтайлы несиелік саясат қалыптастыру және оны іске асырудың теориялық және әдістемелік аппаратын жасау

Коммерциялық банктің несиелік саясатының экономикалық мәні

Коммерциялық банктердегі несиелік процесс және оның негізгі кезеңдері

Қазақстан банк жүйесінің ағымдағы жағдайы

Банктің несиелік портфелін қалыптастыру және сапасын бағалау

Несие берудегі несие саясаты

Несие беру