Компьютерлік желілер

КІРІСПЕ
Дамыған елдердегі білім беру жүйесінде ерекше маңызды болып
Қазіргі кездегі қоғам индустриялдық кезеңнен кейінгі дамудың ақпараттық
Соңғы кезде біздің қоғамда болып жатқан ауқымды өзгерістер
Қазіргі кезеңде білім жүйесінің барлық салаларын нақты түрде
Оның құрамында миллиондаған компьютерлер, компьютер терминалдары және қарапайым
Интернет желісін алғашқы дүниеге келтіруге себеп болған 70
Интернетке қосылу дегеніміз – басқа жерлерде тұрған 1000-даған
Курстық жұмыс мемлекеттік білім стандартының 10-11 сыныптары бағдарламасына
Мақсаты:
� Әлемдік ақпараттық кеңістікке ену жағдайында компьютерлік
� Оқушыларға компьютерлік желі технологияларының топологиялық
Міндеті:
Ақпараттық-коммуникациялық технологияның мүмкіндіктерін үйрету арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру.
Компьютерлік желілердің құрылу және жұмыс істеу жолдары жөнінде
Компьютерлік желілердің түрлерін ажырата білуге, мүмкіншілігін түсінуге, салыстыру
Электрондық пошта жұмысымен таныстыру, оны күнделікті өмірде қолдана
Компьютерлік желілерді үйрету арқылы оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру.
1-тарау. Компьютерлік желіні үйретудің теориялық негіздері
1.1. Компьютерлік желі түсінігі
Компьютерлік желі – бір бірімен мәлімет аламаса алатын
Телекоммуникация құралдарымен байланысқан компьютерлер жиынын компьютерлік желі деп
Компьютерлік желілер құрылымы бойынша жергілікті, аймақты және аумақты
Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл, принтер,
n Компьютерлік желі жұмыс
1. Жергілікті желі.
n Жергілікті желі шектеулі
n
Егер жалпы желіге бір-бірінен айтарлықтай қашықтықтағы компьютерлер немесе
Бір немесе бірнеше желілерді бір – бірімен өзара
2. ЖКЖ – нің физикалық негізі
Жергілікті желінің физикалық негізі
n Компьютерді жергілікті желіге
Шиналық топология – мұнда жұмыс станциялары желі адаптерлері
Жұлдыз тәрізді топология – мұнда ортақтандырылған коммутациялық түйін-желілік
Жұлдыз тәрізді топология
Жұлдыз тәрізді топология
Сақиналық топология – мұнда байланысу арналары тұйықталған сақина
станцияларын аралап шығады да, оны керекті компьютер қабылдаған
Сақиналық топология
ЖКЖ - де ақпаратты тасымалдау үшін төмендегідей
Интернет сөзі әдетте, желінің физикалық деңгейін білдіреді, яғни
3. Желілік программалық қамсыздандыру.
Ø Желідегі компьютерлер жұмысын
Ø Желімен жұмыс жасағанда
· Егер
· Егер
Серверлер әр түрлі қызмет көрсетеді:
·
·
·
·
·
Серверлер көрсеткен жұмысты қызмет деп атайды. Бір серверде
Сервер белгілі бір қызмет атқару үшін ОЖ –гі
Сервер қызметіне қатынау үшін жұмыс станциясынан клиент деп
Сервері бар, қызмет көрсететін, және клиент компьютерлері бар
4. Windows XP ОЖ – ң желісі.
Компьютер желіге қосылғаннан кейін бірнеше рет іске қосылғанда
n Сервер – ортақ
Стандартты ОЖ файлды қатынау және баспа қызметіне кіреді.
Файлды қызмет. Файлды қызметтің міндеті басқа ДК –ге
Әр ресурс үшін қатынау режимі анықталуы мүмкін:
·
·
·
Баспа қызметі. Кейде барлық компьютерге принтер қою мүмкін
5. Ауқымды компьютерлік желі.
Ауқымды желінің жергілікті желіден айырмашылығы жергілікті желімен қоса
Ауқымды компьютерлік желі логикалық үш компонеттен тұрады:
·
·
·
Ауқымды компьютерлік желі әр түрлі хаттамалармен жұмыс
Енді оның тарихына қысқаша тоқталайық.
DARPA атты американ мекемесі 1966 жылы телекоммуникациялық желілердің
Ал, 70-жылдары ARPANet принципі басқа аймақтарда орналасқан
Бүкіләлемдік желінің даму тарихын 4 кезеңге бөлеміз:
І кезең (1969-1983 жж.) Бұл кезеңде ARPAInternet желісі
ІІ кезең (1983-1989 жж.) Мұнда ARPANet 185 компьютердің
ІІІ кезең (1989-1994 жж.) Бұл кезең WWW қызметінің
ІV кезең (1994-1996 жж) Бұл кезең қолданушылар арасындағы
Үшінші және төртінші кезеңдер аралығында Ресейде Интернет желісі
Интернет желісін сипаттау үшін оны телефон жүйесімен салыстыру
Интернетті пайдаланудың нақты себептері өте көп. Мысалы: сіздің
1990 жылдан бері интернет өз көлемін жыл сайын
Интернет жүйесі аппараттық және бағдарламалық жабдықтамалардың көмегімен электрондық
Интернеттен басқада ауқымды желілер бар:
·
·
6. Интернетпен байланыста физикалық принципі.
Тікелей ауқымды желімен байланыс өте қымбат, сондықтан компьютерлер
Интернет – провайдер – бұл компьютерлік торап
Сондықтан клиент компьютерде Интернетпен жұмыс істеу үшін
Кез келген компьютерді Интернетке қосып, электронды поштаның,
қызметін ұйымдастырушылар – провайдерлер орындайды. Олар ірі қалаларда,
Провайдермен қосу үшін төмендегідей байланыс түрлері болады:
Модем арқылы байланыс.
Модемдер жай телефон арналары арқылы Интернетке қосылып, онымен
Модеммен жабдықталған кез келген компьютер иесі телефон арқылы
Қарапайым модемге қарағанда ADSL модемі сигнал құрмайды,
Аумақтық (кампусты) жергілікті желі – Global Ethernet.
Корпаративті желі иелері, Интернетке байланыстың кең мүмкіндігін қолдану
Ұялы байланыс арқылы Интернетке шығу технологиясы.
ҰЯЛЫ қатынау. Бұл байланыс көп жағдайда жалпыға ортақ
Интернеттің көрсететін қызметі. Интернеттің көрсететін қызметі алуан
·
·
·
·
·
·
·
·
7. Электронды пошта.
Қазіргі электрондық пошта кеңінен қолданылып келе жатыр. Поштаның
Электрондық пошта жүйесі:
· қолданушы
· тасымалдау
· жеткізу
Қолданушы агенті – тұтынушыларға мәліметтерді оқуға және жіберілетін
Тасымалдау агенттері – поштаны қолданушы агенттерден қабылдап алып,
Жеткізу агенттері – поштаны тасымалдау агенттерінен қабылдап алып,
Бөрлі ауданы бойынша электронды пошта арқылы хабарласу мүмкін
ОблЦИСО
2.3. Компьютерлік желілерді оқыту әдістемесі
Бүгінгі күні педагогикалық процестің бір маңызды бөлігі болып
Соңғы кезде жас өспірімдер сабақта жай ғана тыңдаушы
«Ешбір адамға білім алу мен жетілу жай беріле
Сондықтан жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуге жаңа көзқарас,
Педагогикалық тұрғыдан алғанда, бүгінгі күні білім беру технологияларының
Мектепте компьютерді оқыту процесінде пайдалану мәселесі үлкен пікірталас
Академик А. П. Ершов 80-жылдарды мынадай ой айтқан
Бүкіл әлемде мектепте компьютерлер пайдалану тәжірибесі мынадай болжам
Қазіргі кездегі компьютерлік технологияның білім беру жүйесін дамыту
Мұғалім компьютер желісі арқылы әрбір оқушымен тығыз байланыста
Қазіргі кезде жаңа ақпараттық технологиялар енгізу оқушылардың мүмкіндіктері
Атауы
Мақсаты
Мәні
Механизмі
Даралап оқыту
Оқушылардың танымдық, шы-ғармашылық ой - өрісін дамыту
Оқу -танымдық міндеттерді дәйек-ті және мақсаткер-лікпен ұсыну
Ізденістік әдістер; танымдық міндеттер қою, ой операцияларын жүзеге
Модульдік оқыту
Оқытуды оңтай-ландыру, жеке тұлғаның ойлау деңгейін бейім-деу
Оқушының жеке жұмысын ізденім-паздықпен орын-дауы
Мәселелік әдіс, жеке қарқынмен жұмыс
Дамыта оқыту
Жеке тұлғаны және оның қа-сиеттерін, ойлау қабілетін дамыту
Білімін, біліктілік-терін шығарма-шылық ойлау қабі-леті арқылы әлеу-метін жетілдіру
Оқушыларды алуан түрлі ой қызметі түріне тарту
Саралап оқыту
Ойлау қабілетін және т.б. қабі-леттерін дамыту-ға оңтайлы жағ-дай
Бағдарламалық материалды әр түрлі жобадағы деңгейде ұсыну, міндетті
Жеке дара оқыту әдістері
Ойын арқылы
Білімді, білікті, дағдыны игеру-дің тұлғалық – қызметтік сипа-тын
Ақпараттар іздеу-ге, өңдеуге, игеру-ге бағытталған өз бетінше атқарыла-тын
Шығармашылық қызметке тартатын ойын әдістері
Ойын: Оқушының ішкі, сыртқы, белсенділігін бөле –
Ойлау қабілетін дамыту – аса маңызды мәселе, себебі,
Дамыта оқыту.
Бірінші деңгейдің тапсырмалары білімнің минималдық шегі, ол мемлекеттік
Екінші деңгейдің кезеңіне көтерілгенде тапсырмалар күрделене түседі. Оқушы
Үшінші деңгей оқушылардың шығармашылыққа деген мотивтерінің айқын көрінуімен,
Төртінші деңгей қабілетті, дарынды, ізденгіш, талантты оқушыларға арналған
Біздің тәжірибемізде төртінші деңгейге көбіне көп бір
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні: белгілі педагог К.Ушинскийдің
Сабақтың тақырыбы: Компьютерлік желілер.
Бұл сабақтың мақсаты оқушыларға компьютерлік желілер тарауын қайталап,
Күтілетін нәтиже:
1. Оқушылар компьютерлік желілермен еркін байланыс жасайды;
2. Интернет және оның мәнін, байланыс құралдарын біледі;
3. Электрондық пошта құра алады.
Сабақтың әдісі: Сын тұрғысынан ойлау стратегияларын қолдану.
Сабақтың түрі: тест технологиясын пайдалану.
Сабақтың жоспары:
1. Қызығушылығын ояту.
Венн диаграммасын толтыру.
2. Мағынаны тану.
Тест тапсырмаларын орындау.
3. Ой толғаныс.
«Кубизм» әдісі.
Бағалау.
Бірінші бөлімі бойынша оқушылар компьютерлік желілердің бір-бірінен айырмашылығы
жергілікті
желі
аймақтық желі
Екінші бөлімі бойынша оқушыларға үш нұсқада тест жұмыстары
Тест №1
Ø 1. Ауқымды (глобальды)
а) компьютер, модем, желіде жұмыс істеуді сүймелдейтін программалық
ә) компьютер, желілік адаптер, байланыс арнасы (каналы), осыларға
б) компьютер, модем, желілік адаптер;
в) компьютер, телефондық аппарат, интернет – карта.
Ø 2. Модем мынадай
А) Модуляция жасайды (екілік информацияны аналогтық түрге айналдыру)
Ә) демодуляция жасайды (аналогтық информацияны екілік түрге айналдыру)
Б) модуляция және демодуляция жасайды*;
В) сигналдарды күшейту.
Ø 3. Телефон арнасы
А) IP
Ә) ТСР/IP*
Б) ТСР
В) URL
Ø 4. ТСР хаттамасы
А) мәліметтерді бірнеше бөліктерге бөледі
Ә) мәліметтерді жөнелту ісін атқарады*
Б) мәліметтерді бір жүйеге келтіреді
В) мәліметтерді құрастырады
Ø 5. Интернет желісімен
А) компьютер, модем, телефон*
Ә) компьютер, сканер, модем
Б) компьютер, телефон
В) компьютер, модем, принтер
Ø 6. Сервердің бірінші
А) ІР адресі
Ә) URL адресі*
Б) DNS адресі
В) SRL адресі
Ø 7. Екі желінің
А) желі торабы
Ә) протокол* (хаттама)
Б) ақпараттық сервер
В) провайдер
Ø 8. Бірдей хаттамаларды
А) сервер
Ә) желі торабы*
Б) провайдер
В) протокол
Ø 9. Белгілі бір
А) протокол
Ә) провайдер
Б) телеконференция
В) броузер
Ø 10. Гипермәтінді көру
А) интернет
Ә) броузер*
Б)Netscape Navigator
В) Жергілікті желі
Тест №2
Ø 1.Интернетке кіретін әрбір
А) ІР адресі*
Ә) URL адресі
Б) DNS адресі
В) SRL адресі
Ø 2. Интернет мәліметтерін
А) INTERNET
Ә) ARPANET
Б)WWW*
В)USENET
Ø 3. http://www.soccer.ru/dinamo/rus/index.html
А) протокол
Ә) адрестің домендік бөлігі
Б) сервердің каталог аты
В) Wев парақтары файлының аты*
Ø 4. Сервердің сыртқы
А) ақпаратты сақтау
Ә) ақпаратты көру
Б) ақпаратты тасымалдау*
В) ақпаратты көшіру
Ø 5.Желідегі пакеттердің адрестелуін
А) ТСР
Ә) ТСР/ІР
б) ІР*
В) URL
Ø 6.Желіге қосылған компьютерлерде
А) URL адресі
Ә) ІР адресі*
Б) DNS адресі
В) SRL адресі
Ø 7.Ақпаратты сақтау сервердің
А) сыртқы
Ә) ішкі*
Б) ортаңғы
В) ешқандай
Ø 8.Провайдер торабымен дербес
қамтамасыз ететін құрылғы?
А) сканер
Ә) монитор
Б) модем*
В) процессор
Ø 9.Көптеген ақпараттар түрлері
А) ақпараттар сервер*
Ә) клиент – сервер
Б) Pentium 2/350 МГц
В) модем
Ø 10. Керекті парақты
А) SRL адресі
Ә) URL адресі
Б) IP адресі
В) DNS адресі
Тест №3
Ø 1.Интернетпен қосылуды жүзеге
А) сервер
Ә) протокол
Б) провайдер*
В) модем
Ø 2. Web сайт
А) HTML*
Ә) HTTP
Б) Pascal
В) Java
Ø 3. Желінің компьютермен
А) 6
Ø 4. Желінің ақпараттық
А) компьютер түрлерінен, олардың құрылғыларынан, байланыс арналарынан, байланыс
Ә) компьютер түрлерінен, олардың құрылғыларынан, тек электрлік тетігінен
б) компьютер түрлерінен, байланыс арналарынан, механика тетіктерінен тұрады.
В) компьютер түрлерінен, олардың құрылғыларынан, саймандар тақтасынан тұрады.
Ø 5. Web парақтарын
А) ия
Ә) жоқ*
Б) кейде
В) дұрыс жауабы жоқ
Ø 6. Электронды почтаны
А) ия*
Ә) жоқ
Б) кейде
В) дұрыс жауабы жоқ
Ø 7. Бір адамның
А) сайт*
Ә) адрес
Б) торап
В) парақ
Ø 8. Интернеттің дамуы
А) 4
Ø 9. “URL
А) ондай адрес жоқ дегенді білдіреді
Ә) адрестің қажетсіздігін білдіреді
Б) ол әлі аяқталмаған, қате терілген дегенді білдіреді*
В) жауаптар арасында дұрысы жоқ
Ø 10. Бір –
А) корпоративтік желі*
Ә) ауқымды желі
Б) жергілікті желі
В) компьютерлік желі
Осы сабақтың соңында оқушылардың тест жұмыстары тексеріліп, бағаланады.
1. Компьютерлік желі неше
2. Желімен байланыс жасау
3. Ауқымды желі қанша
4. Желілермен жұмыс жасаудың
5. Элекрондық пошта неге
6. Электрондық адресті құрғанда
Нәтижесінде оқушылар тарауды жақсы меңгергенін, компьютерлік сауаттылықтары дамығанын,
ҚОРЫТЫНДЫ
Соңғы кездегі мектептерде, түрлі мекемелерде және жеке пайдаланылатын
Информатика пәнін оқытуда кез келген сабақ – ол
Компьютерлік желілер технологиясын қолдануда оқушылардың пәнге деген қызығушылығын
·
·
·
·
·
·
·
Мұғалім – ақпараттанушы емес, оқушының жеке тұлғалық және
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Симонович С. Евсеев
2. Мұхамбетжанова С. Т.
3. Информатика негіздері. №
4. Е.Қ.Балапанов, Б.Б.Бөрібаев,
5. Информатика образование. Журнал.
6. Н.Ермеков, Ж.Караев, Н.Стифутина.
7. «Мектеп информатикасы: іс
8. Электрондық оқулық.
Я.Онлайн

Ұқсас жұмыстар

Компьютерлік желінің анықтамасы

Желілік тақта - компьютерді желіге қосатын құрылғы

Желінің шиналық топологиясы

Қазіргі заманғы ақпараттық жүйе

Ауқымды желілер. Интернет

Желілердің құрылымы

Компьютерлік желілердің классификациясы

Желілердің мәні мен түрлері

Желілер және телекоммуникациялар. Желілік қауіпсіздік