Ғылыми жолы, тарихшы ғалым
Жоспар.
I-тарау. С.М.Соловьевтің тарихшы ретінде қалыптасуы.
1.1. Балалық, жасөспірім шағы.
1.2. Ғылыми жолы, тарихшы ғалым.
II-тарау. С.М Соловьевтың тарихи көзқарастары.
2.1. С.М. Соловьевтың «Ежелгі заманнан бергі Ресей тарихы»
2.2. Ресейдің нақты-тарихи даму жолы туралы.
2.3. Этникалық проблемалар мен мемлекеттің рөлі туралы.
2.4.Теориялық-методологиялық проблемалар.
Қорытынды.
I-тарау. С.М.Соловьевтің тарихшы ретінде қалыптасуы.
1.1. Балалық, жасөспірім шағы.
С.М. Соловьев Мәскеу қаласында заң мұғалімінің (діни мұғалім)
Соловьевтың әкесі өз заманының білімді діни қызметкері
Михаил Васильевич дворян атағын алған чиновниктің қызы Елена
Діни отбасылардың дәстүрі бойынша әкесі С.М. Соловьевті Мәскеу
Әкесі болашақ тарихшының тарих пен саяхатқа деген қызығушылығына
Анасының ықпалды туысы Ярославль және Ростов архиепископы Авраам
«мен гимназияға оқуға түспестен бұрын және онда оқып
Болашақ тарихшының тарихқа, саяхатқа қызығушылығының тууына бірден-бір әсер
Гимназияға түсер алдында бала көптеген кітаптармен таныс болды.
Соловьев бастапқыда кітаптардың барлығын сыр-сипатына қарамай оқыды. Кейіннен
«Маған Милоттың тарихи кітабымен бір мезгілде Кармзиннің тарихы
«Тарихи кітаптарды оқудан кейінгі менің жақсы көретінім саяхатқа
С.М.Соловьев он үш жасында үшінші сыныпқа Бірінші Мәскеу
Соловьев гимназияда 1833-1838жылдары бес жыл, яғеи үшінші сыныптан
XIXғасырдың 30-шы жылдарының ортасында Мәскеу оқу округінің басшысы
С.Г. Строгонов гимназияны кезекті рет көруге келген кезде,
Соловьев оқу бітіру емтихандарын жақсы тапсырды. 1838 жылдан
Ол: «Өз ана тіліңді жақсы білгің келсе, ертедегі
1.2. Ғылыми жолы, тарихшы ғалым.
Мәскеу университетіне Соловьев 1838 жылы күзде түсті. Университет
К.Ф. Рулье және т.б. Бұл жас оқытушылар либералды-буржуазиялық
С.М. Соловьев өз заманының қоғамдық идеяларынан тез орын
Соловьев барлық лекцияларға қатысып, жақсы оқыды. Әр уақытта
С.М Соловьев 1840 жылдары орыс жастарының сана-сезімін жаулап
«Бізде Гегельдің философиясы жарай бастады, оның барлық шығармаларын
Ұлы философтың диалектикасы Соловьевтың санасына толығымен ене бастады.
М.П. Погодин оқыған орыс тарихы туралы лекциялар С.М.
Соловьев аздаған толқыныстан кейін отандық тарихты зерттеуге белін
Шетелдерде Соловьев атақты ғалымдардың дәрістеріне қатынасып тыңдады. Олар
Соловьев Мәскеумен өзара хат алысып тұрды. Ол Погодиннің
1845 жылдың қаңтар айында жалпы тарих курс бойынша
1847 жылы С.М. Соловьев тарих ғылымының, саяси экономика
Он бес жыл өткен соң Бестужев-Рюминнан кейін Соловьевтың
С.М. Соловьев әр уақытта профессорлық жұмысын ғылыми -зерттеу
С.М. Соловьев «Ресей тарихы» («История России») атты өз
Н.А Попов дайындап баспаға басып шығарды.(22)
С.М. Соловьевтың өз еңбегін баспаға дайындаған кездегі ұқыптылығы
Тағы бір тарихшы А.Д. Галахов та Соловьевтың жоғарыда
С.М. Соловьев ғылыми және ғылыми-әдеби қызметін әкімшілік оқу
1863 жылғы жарғы бойынша университетке автономиялы құқық алып
1876 жылы күзде «Ресей тарихы» еңбегінің 25-ші томы
Ректор Соловьевке 1877 жылы болған жанжал трагедиялы әсер
Ректорлық қызмет және ғылыми-ординарлық міндетін Соловьев тастап, университетте
Жүйке қысымы ғалымның халін мүшкілдетті және күшейе түсті.
С.М. Соловьев 1879жылы 4(16)қазанда дүниеден өтті. Оны Новодевичьи
Атақты тарихшы, ғалым С.М. Соловьев халық мүддесі
II-тарау. С.М Соловьевтың тарихи көзқарастары.
2.1. С.М. Соловьевтың «Ежелгі заманнан бергі Ресей тарихы»
С.М. Соловьевтың ғылыми шығармашылығының шыңы, оның «Ежелгі заманнан
XIX ғасырдың II жартысында ұсынған «Ежелгі заманнан бергі
Бірінші томының кіріспесінде автор өз ойын: «Орыс тарихын
Ол өзінің «Ежелгі заманннан бергі Ресей тарихы» еңбегінде
Тарихшы үшін маңызды сұрақ-бұл билікке шақырылғандар мен шақырған
Тұрмыстың әсерін сонау Византиядан құқықты өңірге тараған христиан
Міне, осылай «Орыс мемлекеттілігі Скандинавиядан шыққан варяг-русьтерден бастау
Жоғарыда аталғандай, үкімет бастауы мен тұрғындар арасындағы қатынасты
- егер жоғарғы билеуші немесе князь қайтыс болған
XII ғасырдың екінші жартысында-ақ бірнеше өзгеріс бастаулары байқала
Рулық байланыс пен князьдік жол арасындағы қатынастың әлсіреуінің
Көп ұзамай III Всеволодтың өлімінен кейінгі Оңтүстік Русьтің
Жекелеген патшалықтар күресі солтүстікте Мәскеу князьдігінің ұсақ патшалықтарды
XVI ғасырдың соңында Рюрик династиясы кезеңінде Русь
Европалық державалар арасындағы Ресей мемлекетінің өмірі жаңа династияның
Орыс тарихының жолы және ондағы байқалатын құбылыстардың басты
«Ежелгі заманнан бергі Ресей тарихы» атты еңбектің хронологиялық
1) IX ғасырдан XII ғасырдың II жартысы -
2) XII ғасырдың II жартысынан XVI ғасырдың аяғына
3) XVII ғасырдың басы - «Смута», жас мемлекетке
4) 1613 жылдан XVIII ғасырдың ортасына дейін
5) XVIII ғасырдың II жартысы мен XIX ғасырдың
Соловьев еңбегінде кезеңдерді әдейі белгілеп бөлмей өз ойын
Ежелгі Русьтің дамуын анықтаған басты жағдайлардың ішінен Соловьев
2.2. Ресейдің нақты-тарихи даму жолы туралы.
Соловьевтың тарихи көзқарастары қандай болды? Ол Ресейдің
Тарихтың ғылыми концепциясы Соловьевтың тарихи философиялық көзқарасымен анықталады.
С.М. Соловьевтың орасан зор ғылыми жетістігінің себебі, ол
Соловьев барлық халықтардың прогрестік өжетіне идеялық жағынан сүйеніп
Соловьевтың ойынша халыққа үш жағдай әсер етеді: бірінші,
Соловьевке дейінгі орыс тарихшылары тарихи дамуға табиғи-географиялық жағдайдың
2.3. Этникалық проблемалар мен мемлекеттің рөлі туралы.
Этникалық проблемаларды шешуде Соловьевтың көзқарасы қарама-қайшы жағдай болып
Ресейдің тарихи дамуына ықпал етуші сыртқы факторлардың ішінен
Ресейдің даму тарихын табиғи -географиялық, демографиялық, этникалық және
Соловьев халық-мемлект-жеке тұлға схемасында ол бірінші орынға мемлекетті
Соловьев мемлекеттің әлеуметтік негіздерімен тарихы функциясын тереңдетуге тырысты.
С.М. Соловьев әр уақытта тарих жеке тұлғаның іс
Соловьев ұлы тұлғалар өздерінің істерімен халықты қиындықтан алып
2.4.Теориялық-методологиялық проблемалар.
Теориялық-методологиялық жағынан С.М. Соловьевтың жетістігі, оның қоғамдық-тарихи дамудың
Үлкен қарама -қайшылықтар Ресейдің тарихи дамуына да тән.
С.М. Соловьев идеалист болғандықтан , ол қоғамдық прогресске
Соловьевтың қоғамдық тарихи дамудың негізін түсінуі, оның тарихи
өмірге пайда біріншіден, өмір ғылыми сұраққа жауап беруі
Бір жағынан С.М. Соловьев өзінің тарихи көзқарастарымен дворяндық
Ресейдің тарихи дамуын Соловьев төмендегідей кезеңдерге бөліп көрсетті:
1. Рюриктен Андрей Боголюбскийге дейін - саяси өмірде
2. Андрей Боголюбскийден бастап XVII ғасырдың басына дейін
а) Андрей Боголюбскийден Иван Калитаға дейін - рулық
б) Иван Калитадан III Иван патшаға дейін
в)III Иваннан XVIIғасырдың басын дейін - мемлекеттің салтанат
3. XVII ғасырдың басынан XVIII ғасырдың ортасына
4. XVIII ғасырдың ортасынан XIX ғасырдың 60
Осылай кезеңдерге бөлу негізінен мемлекет тарихын көрсетеді. Соловьевтың
Шығыс Европа жазығының өте үлкен территориясында мекендеген славян
Орталықтандырудың басында солтүстік-батыс Русь болды. Шындығында да ең
Соловьев табиғи-географиялық жағдайды орыс мемлекетінің территориялық бірігуінде
Отарлау процесімен біртұтас мемлекет пайда болды, ұшы-қиырсыз кең
Ресей мемлекетінің басты функцияларының бірі сыртқы қауіппен ұзақ
Соловьев мемлекетке қауіп төндіретін тағы бір күшкеаса зор
Сыртқы жаумен күрес жүргізу ішкі саясатқа да
Поместьелік жүйе басыбайлы құқықтың тууындағы маңызды шаралардың бірі
Ертеде Русьте рулық құрылыс билік құрды. Қоғамдық-тұрмыстық қатынас
Варяг мәселесінде Соловьевтың ұстанымы төмендегідей: оның ойынша
Осылай болғандықтан варягтардың ұлты туралы сұрақ біздің тарихта
Жаңа тәртіп ұлғайып, бекіді. бұл жағдайдың орталығы мәскеу
Ресейдегі тарихи процестің негізінде мемлекеттің пайда болуымен дамуы,
Қорытынды.
Сонымен қорытындылай келе, С.М. Соловьев -тарихшы, ғалым, ол
С.М. Соловьевтың және оның ғылыми мұрасына орыс қоғамының
70 жылдардың басында А.Н Толстой өзінің Соловьевтың еңбегіне
А.П Щаповтың және халықшылар идеясының ықпалында болған тарихшы
С.М. Соловьев 1879 жылы 4(16)қазанда дүниеден өтті. Оны
Жоғарыда айтылғандай, Соловьевтың өмірі мен қызметі Мәскеу университетімен
Мәскеу университетінде Соловьев құрметіне степендия мен премия бекітілді
А.Е. Пресняков Соловьевті «орыстың жаңа тарихының атасы», орыс
С.М. Соловьевтың ғылыми шығармашылығының шыңы, оның «Ежелгі заманнан
«Ежелгі дәуірден бергі Ресей тарихы» және Соловьевтың өзге
С.М. Соловьевтың ғылыми мұрасы- орыс ұлттық мәдениетінің өшпес
Атақты тарихшы, ғалым С.М. Соловьев халық мүддесі
Ресейде жарық көретін Наука Сибири мерзімді басылымының 1990 жылғы
С.М.Соловьевтің тарихшы ретінде қалыптасуы
ТАЛАНТ ЖӘНЕ ТАҒДЫР
Уақыт және тарих
М.Қ. ҚОЗЫБАЕВТЫҢ ӨМІР ЖОЛЫ ЖӘНЕ ТАРИХШЫ – ҒАЛЫМДЫҚ ҚЫЗМЕТІ (1985-2002)
Маңғыстау облысы
Б.Сүлейменов тарихшы ғалым және оның ғылыми мұралары
Қазақстандағы күштеп ұжымдастыру және оған қарсылық мәселелері бойынша
Отандық тарих ғылымының өзекті мәселелері зерттеген ғалым еңбегін ғылыми тұрғыдан зерделеу
ҒАЛЫМНЫҢ ҒЫЛЫМИ МҰРАСЫ