ҚАЗАҚСТАНДА ПЛАСТИКАЛЫҚ КАРТОЧКАЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТ
Жоспар
КІРІСПЕ ........................................................................................................3-4
1.ПЛАСТИКАЛЫҚ КАРТОЧКАЛАРҒА ЖАЛПЫ ТҮСІНІК ЖӘНЕ ОЛАРДЫ АЙНАЛЫМҒА ЕҢГІЗУ
Пластикалық карточкалар ұғымы және оның түрлері........................5
Пластикалық карточкаларды айналымға енгізу және оның дамуы...8
2.ҚАЗАҚСТАНДА ПЛАСТИКАЛЫҚ КАРТОЧКАЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТ
2.1. Қазақстанда пластикалық карточканы қолдану ерекшеліктері............11
2.2. Пластикалық карточканың халықаралық есеп айырысу жүйелерімен қарым
2.3. 2006 – 2008 жылдардағы Қазақстанның коммерциялық банктерінің
3. ҚАЗАҚСТАНДА ПЛАСТИКАЛЫҚ КАРТОЧКАЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕГІ ПРОБЛЕМАЛАР МЕН
3.1. Карточкаларды пайдаланудағы проблемалар.......................................19
3.2. Карточкаларды пайдалануды жетілдіру жолдары................................21
ҚОРЫТЫНДЫ................................................................................................24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..............................................25
ҚОСЫМША...............................................................................................26-27
КІРІСПЕ
Төлем карточкаларының дүние жүзiнде XX ғасырдың 60-жылдарының ортасынан
Қазақстан Республикасында Ұлттық банкаралық төлем карточкалары жүйесiн құруға
Жобада қолма-қол электрондық ақшаны, сондай-ақ дебеттiк және кредиттiк
Ұлттық Банктiң банкноттар мен металл ақшаларды сатқан жағдайдағы
Жоба негiзiнен сол кезеңдегi Қазақстан Республикасының банк жүйесiнiң
Электрондық қолма-қол ақшаны енгiзу жолындағы алғашқы қадам электрондық
Жоғарыдағы айтылғандардан курстық жұмыстың тақырыбының өзектілігін көреміз. Себебі,
Осыған байланысты курстық жұмыстың мақсаты пластикалық карточкалармен есеп
Пластикалық карточкалар және оның түрлерін қарастыру
Қазақстанда пластикалық карточкаларды айналымға енгізу және оның дамуы
Қазақстанда пластикалық карточканы қолдану ерекшеліктері
Пластикалық карточканың халықаралық есеп айырысу жүйелерімен қарым –
Қазақстан банктерінің пластикалық карточкалармен есеп айырысуын талдау
Карточкаларды пайдаланудағы қиындықтар мен оны шешу жолдары
Курстық жұмысты жазған кезде банктік ісі саласындағы қазақстандық
1 Пластикалық карточкаларға жалпы түсінік және оларды
1.1 Пластикалық карточкалар ұғымы және оның түрлері
Сөздікке сәйкес төлем карточкасы дегеніміз электрондық төлем терминалдары
«Төлемдер және ақша аударымы туралы» заңға сәйкес төлем
Қазақстан Үлттық Банкі төлем карточкаларының ұлттық банкаралық жүйесінің
Қазақстанда банктердің төлем карточкаларын шығаруының бір мысалына «Қазақстанның
Төлем карточкасы ыңғайлы әрі алып жүруге қолайлы жинақ
Қазақстанның халық банкі микропроцесорлы карточкаға көшуге кірісуде, нәтижесінде
Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының 2000
Банк төлем карточкаларын шығаруға тек төлем карточкаларын шығаруға
Төлем карточкасын беру кезінде эмитент төлем карточкасын ұстаушыны
Банктік болып табылатын карт-шоттарды ашу, жүргізу және жабу
Заемді берудің тәртібі мен мерзімі эмитент пен клиент
1.2 Пластикалық карточкаларды айналымға енгізу және оның
Сонғы он жылда Қазақстан өзінің төлем жүйелерін жалпы
Ел экономикасының қарқынды дамуы жағдайында жылдан-жылға төлем жүйелері
Қазіргі уақытта еліміз аумағында төлемдер жасау мен ақша
— Олар қандай жүйелер және ерекшеліктері неде?
— Олар атап айтканда:
1) Банкаралық аралық аударымдары жүйесі (БААЖ);
2) Банкаралық клиринг (клирингтік жүйе). Бұл екі жүйе
Банкаралық ақша аударымдары жүйесі еліміз төлем жүйесінің басты
Бұл жүйе арқылы өтетін төлемдер үлесі еліміздің төлем
Клирингтік жүйе — бұл ұсақ төлемдерге арналған еліміздің
Осы аталып еткен төлем жүйелерінің жұмысын қамтамасыз ететін
Altyn төлем карточкасын пайдаланғанда «Қазақстанның Халық Жинак банкісі»
Пластикалық карточкалармен қызмет көрсету процесінде пайда болатын төлем
Қазақстан Үкіметінің 1999 жылғы 28 қыркүйектегі №1464 «Мемлекеттік
2 Қазақстандағы пластикалық карточкалардың қызмет ету механизмі
2.1 Қазақстанда пластикалық карточканы қолдану ерекшеліктері
Қазақстанда «Қазкоммерцбанк» АҚ-ның төлем карточкаларын пайдалану аясы кеңеюіне
Қазақстандық кейбір мерзімді баспасөзде Қазақстандағы пластикалық карточка клиенттерінің
Қазақстанда пластикалық карточкаларға қатысты еңбекақы жобасы - дебеттік
Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасы 2002 жылғы 25 желтоқсандағы
Төлемдік карточкалар Қазақстанда тез дамып кетті, кобі ондай
Қазақстандағы жаңа бағыттың бірі пошталық төлем карточкаларын енгізу
2.2 Пластикалық карточканың халықаралық есеп айырысу жүйелерімен қарым
Төлем карточкасын ұстаушысының қолынсыз жапсырма парак жасау телекоммуникациялардың
Төлем құжатын оны ұстаушы тауарды сатып алғанда, көрсетілген
Төлем карточкасын пайдалану арқылы шетелдік валютаны сатып алу
Төлем карточкасын пайдалану арқылы Қазақстан Ұлттық Банкісімен лицензиялауға
Төлем карточкасын пайдалану аркылы төлемді жүзеге асы-ру кезінде
Эмитенттің немесе эквайердің төлем құжатын атқарудан бас тартуы
Карт-шоттан ақшаны кателікпен алып қою немесе карт-шот-тан ақшаны
Төлем карточкаларын пайдалану аркылы төлемдерді жүзеге асыру кезінде
Төлем карточкасын пайдалану арқылы жүзеге асырылатын төлем, егер
Төлем карточкасын жоғалту, ұрлату немесе немесе санкция-ландырмай пайдалану
Эмитент мынадай жағдайларда төлем карточкасын блоктауға қүқылы: төлем
Эмитент төлем карточкасын оны ұстаушыдан томендегідей жағдайларда алып
Ереже эмитенттің клиент талабы бойынша оның өзіне беріл-ген
2.3 2006 – 2008 жылдардағы Қазақстанның коммерциялық банктерінің
Соңғы жылдар кезеңінде төлем карточкалары нарығы жоғарғы қарқынмен
2006 жылдың 9 айы ішінде қазақстандық бөіктердің шығарған
Бөлшек сауда мен қызмет көрсету саласында төлем карточкаларын
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасындағы телекоммуникациялық желiнiң даму дәрежесi
Төлем карточкаларын Қазақстан Республикасының барлық аумағында Төлем карточкаларының
Ағымдағы кезеңде бiрқатар екiншi деңгейдегi банктер өздерiнiң төлем
Ағымдағы кезеңде Қазақстан Республикасы төлем карточкаларының қазiргi ұлттық
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасында Төлем карточкаларының
Ұлттық Банктiң банкноттар мен металл ақшаларды сатқан жағдайдағы
кезең-кезеңiмен iске асыру үшiн барлық алғышарттар бар. Бiрiншiден,
3 Қазақстанда пластикалық карточкаларды пайдалану кезіндегі проблемалар мен
3.1 Карточкаларды пайдаланудағы проблемалар
Қазақстандық кейбір мерзімді баспасөзде Қазақстандағы пластикалық карточка клиенттерінің
Жалған төлем карточкаларына, сондай-ақ бағалы кағаздар болып табылмайтын
Төлем және есеп карточкалары банктегі ағымдағы есеп, банк
Қылмыстың(субъективіті нышанына мына нысандардағы іс-өрекеттерді жасау арқылы сипатталады:
Қылмыс субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен және арнаулы мақсат
Осы баптың 2-тармағында алым немесе есепке алу бақылау
Қылмыстың объективтік жағы бірнеше өрекеттерді істеумен сипатталады. 1)
3.2 Карточкаларды пайдалануды жетілдіру жолдары
Төлем жүйелерiнiң жұмыс істеуiн қамтамасыз ету саласында төлем
Сонымен қатар, төлем карточкаларына қызмет көрсету және сауда
Осы Бағдарламада көзделген барлық iс-шараларды iске асыру мыналарды
Мемлекеттiк органдарға:
1) ақша айналымын бақылауды күшейтудi, қолма-қол ақшаның қалтарысты
2) едәуiр кредит ресурстарын экономиканың нақты секторына инвестициялау
3) бюджет ақшасының түсуiн және пайдаланылуын тиiмдi бақылауды
4) республикалық және жергiлiктi бюджеттердегi түсiмдердi болжаудың тиiмдi
5) айналыстағы қолма-қол ақша массасын (эмиссиясын) теңбе-тең ұстап
6) экономикадағы бақылаусыз ақша ағынына байланысты қылмыстың себептерiн
7) халықты әлеуметтiк қолдау, әлеуметтiк жәрдемақылар, балаларға төленетiн
Екiншi деңгейдегi банктерге:
1) бiрыңғай "төлем" кеңiстiгiнде жұмыс iстеу және басқа
2) клиенттер базасын кеңейту, есепке алу сапасын жақсарту;
3) халықтың қосымша ақша қаражатын тарту;
4) эквайринг қызметiн көрсетуден түскен кiрiстердi көбейту;
5) эмиссиялық-кассалық жұмысқа (ақшаны инкассациялау, өңдеу, сақтау) байланысты
6) жүйеде есеп айырысуды ұйымдастырудың арнайы технологиясымен үйлестірiлген
7) тауарларға ақы төлеу және қолма-қол ақша алу
8) микропроцессорлық карточканың, сол сияқты басқа карточқалық төлем
Сауда және қызмет көрсету ұйымдарына:
1) төлем карточкалары бойынша есеп айырысуды жүзеге асыратын
2) есепке алудың сапасын жақсарту;
3) қолма-қол ақшаның инкассациясына, сақтауға және өңдеуге кететiн
4) клиенттерге жедел қызмет көрсету, авторизация жүргiзуге кететiн
5) барлық жасалған төлем операцияларына сауда ұйымы әкiмшiлiгiнiң
6) iрi және ұсақ сауда нүктелерiнде төлем жасауға
7) сол сауда терминалында қызмет көрсетуге микропроцессорлық карточкаларды,
Микропроцессорлық карточкаларды ұстаушы клиенттерге:
1) жоғалту, ұрлау, есеп айырысуда қателер жiберу тәуекелдерiн
2) салым бойынша пайыздар түрiнде қосымша кiрiс алу
3) жедел сатып алу, iрi және ұсақ сатып
4) микропроцессорлық карточка жоғалған кезде қаражаттың жұмсалмаған бөлiгi
5) карточканың көмегімен ақша аударымдарын және есепшоттарды төлеудi
6) клиенттiң микропроцессорлық карточкасындағы транзакциялардың тiзiмi бойынша қаржы
7) өзiне-өзi қызмет көрсету терминалы арқылы микропроцессорлық карточқаға
Барлық ұйымдарға:
1) қызметкерлерге кассалық қызмет көрсетуге жұмсалатын шығындарды төмендету;
2) есепке алу сапасын жақсарту мүмкiндiгiн бередi.
ҚОРЫТЫНДЫ
Төлем карточкасы дегеніміз электрондық төлем терминалдары көмегімен қолма-қолсыз
Қазiргi уақытта Қазақстандағы магниттi жолағы бар төлем карточкалары
Төлем карточкаларын Қазақстан Республикасының барлық аумағында Төлем карточкаларының
Микропроцессорлық карточкалар негiзiнде Төлем карточкаларының ұлттық банкаралық жүйесiн
- халықтың қолындағы қолма-қол ақша массасын қолма-қол жасалмайтын
- қандай банктiң қызмет көрсететiнiне қарамастан, халыққа, сауда-сервис
- мемлекеттiк басқаруда болашағы бар ақпараттық технологияны жаппай
- ақша айналымына мемлекеттiк бақылауды күшейту;
- бөлшек төлем жүйелерiне жаңа озық ақпараттық технологияларды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Аргументы и факты. 2003. №16. 9-б
Абылхасимов С. Народный банк Казахстана переходит на чиповые
БрушковскийК. Особенности исследования поддельных пластиковых карт //Правовая реформа
Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы. 2002. №48. 447-6.
Калита А.//Материалы ІҮ Алматинской конференции банков стран СНГ
Нургазиев Л.//Деловая неделя. 2002. 6 қараша. 6-бет.
Брушковский К. Особенности исследования поддельных пластиковых карт//Правовая реформа
Төлеубекова Б.Х. Компьютерная преступность: вчера, сегодня, завтра. Караганда:
Рамазанов Н. Пластиковая зона//Деловая неделя. 2003. 13 маусым.
Марченко Г.А. Решая экономические проблемы на макроуровне, мы
Евзлин З.П., Дмитриев-Мамонов В.А. Указ. соч. С.37-37.
«ҚР-дағы банктер және банктік қызмет туралы» ҚР заңы.
Ақша, несие, банктер. Ғ.С. Сейітқасымовтың жалпы ред. —
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктердің операциялары. — Алматы: Қазақ
Ақша, несие, банктер. Ғ.С. Сейітқасымовтың жалпы ред. —
ҚОСЫМША А
БанкЦентрКредиттің пластикалық карточкасының қызметтері
(2007 жылғы жарнамалық буклеттен алынған)
Бұл төлем жасаудың және қолма-қол ақша алудың әмбебап
Төлем карточкасын пайдалану Сізді қолма-қол ақша алып жүру
Төлем карточкалары өзіңіздің қай елде жүргеніңізге қарамай, карточкалық
Карт-есепшоттың заңсыз пайдаланудан жоғары деңгейде қорғалуы қосымша қауіпсіздікті
Барған елдің валютасымен сауда жасаған кезде, сома тиімді
Сіз карт-есепшотқа/карт-есепшоттан оңай әрі жылдам ақша аудара аласыз.
Сіз сенімді тұлғаларыңыздың бірінің атына қосымша карточка ашып,
ЦентрКредит Банкінің халықаралық картасын алып шетелге шыққанда, карт-есепшотыңыздағы
Сіз картамен бірге біздің Дербес Сәйкестендіру Нөмірін (РІN-код)
ДСН бойынша жүргізілген барлық операцияларға Сіздіңдау айтуға құқыңыз
ҚОСЫМША Ә
Картаны қайда пайдалануға болады.
Сіз тауарлар мен қызмет көрсетулерге төлем жасау үшін
VISA карточкасы бойынша қызмет көрсететін кез келген банкоматтан
Төлем карточкаларын пайдаланушылар Несие лимитін ресімдеп, карточка бойынша
Эквайринг
Эквайринг - пластикалық карточкаларға қызмет көрсету, оған карточканың
Төлем карточкасымен тауарға/қызмет көрсетуге төлемалуүшінмекемеге:
ЦентрКредит Банкімен Төлем карточкаларын ұстаушыларға қызмет көрсету туралы
Клиенттерге қызмет көрсету үшін пайдаланғыңыз келетін жабдықты таңдау.
Мекеменің қалауы бойынша Банк механикалық импринтерлер (бұл кезде
3
Қазақстандағы банк пластикалық карточкаларының айналысы жүйесін жетілдіру
Қазақстан Халық Банкінің экономикалық сипаттамасы
Қазақстан Халық Банкі АҚ бөлімі мысалында пластикалық карточкалардың мониторингі
Қазақстандағы екінші деңгейлі банктердің төлем карточкалар айналымы операцияларының ұйымдастырылуы және дамуы
Пластикалық карточкалардың жіктелуі
Төлем карточкаларына қызмет көрсету желісі
Төлем карточкаларының пайда болуы мен нарыққа енуі
Қолма қолсыз есеп айырысуда карточкалардың рөлі
Пластикалық карточкалармен есеп айырысудың түрлері
ҚР-дағы пластикалық төлем карточкаларының одан әрі жетілдіру мәселесі