Бастауыш мектеп
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.................................................................................................................5
1-БӨЛІМ. БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ҚАЗІРГІ ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.............................................................................................................10
1.1 Бастауыш сыныпта қазіргі оқытудың педагогикалық, психологиялық, әдіснамалық
1.2. Педагогикалық қатынастың рөлін қалыптастырудың психологиялық, педагогикалық негіздері......................................................................................16
1.3. Бастауыш сынып мұғалімнің жұмысындағы оқушылардың үлгерімін көтерудегі жолдары...............................................................................................24
2-БӨЛІМ. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛЫРЫНЫҢ ҮЛГЕРІМІН КӨТЕРУДЕГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАТЫНАСТЫҢ РӨЛІ............................29
2.1 Сөйлеу дағдылары мен оқу мәдениетін қалыптастырудың
2.2. Бастауыш сынып оқушыларының оқушылырының үлгерімін көтеру бойынша эксперимент
Қорытынды............................................................................................................58
Пайдаланған әдебиеттер .......................................................................... ...........59
Қосымша................................................................................................................61
КІРІСПЕ
Зерттеудің көкейкестілігі: Қазіргі қоғамымыздың қойып отырған талабына
Білім беруді дамытудың қазіргі кезеңінде мектептерімізді, оның ішінде білім
Білім беру жүйесінің басты міндеті –мектептердің педагогикалық ұжымдары
Жан-жақты білім алған, парасатты, саналы азаматты тәрбиелеп шығару, олардың
Мектепте оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастырушы және жүзеге асырушы тұлға –мұғалім.
Мұғалімнің басты педагогикалық құзіреті оқыту, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру процестерін
Мұғалімнің кәсіби және қоғамдық функциясының аса маңыздылығы, мұғалімнің тұлғалық
Мектепте оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру негізгі педагогикалық функция ретінде нақты
Бастауыш мектепте білім беру мұғалім қызметінің сапалылығына сынып мұғалімі
Мектепте оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру мен жетілдіруде мұғалімнің педагогикалық шеберлігінің
Зерттеуге алып отырған проблема философиялық, қоғамдық және әлеуметтік
Педагогикалық зерттеулерде оқу мәдениеті педагогикалық техниканың элементтік бірлігі ретінде
Республикамызда соңғы жылдары бастауыш мектептегі бастауыш сынып оқушылырының үлгерімін
Солай бола тұра бұл еңбектерде бастауыш сынып оқушылардың оқу
Бастауыш сынып мұғалімінің оқушылардың үлгерімін сабақта көтерудің педагогикалық негіздерінің
зерттеу мақсаты: бастауыш сынып оқушылырының үлгерімін көтерудегі педагогикалық қатынастың
Зерттеу объектісі: Бастауыш мектептің оқу үдерісі.
Зерттеу пәні: Бастауыш сынып оқушыларының үлгерімін көтерудегі тиімді педагогикалық
Зерттеу болжамы: егер бастауыш сынып мұғалімдері оқушылардың оқуға деген
Зерттеудің міндеттері:
1. Бастауыш мектеп мұғалімдерінің оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру мен
2. «Үлгерім», «педагогикалық қатынас», «оқу мәдениетін ұйымдастыру және қалыптастыру»,
3. Бастауыш сынып оқушыларының оқу мәдениетін қалыптастырудың өлшемдері мен
4. Бастауыш мектеп мұғалімдерінің оқушыларда оқу
Зерттеудің әдістері: философтар мен психологтардың жеке тұлғаның қалыптасуы
Зерттеудің теориялық мәнділігі: Жалпы білім беретін мектептің бастауыш
Зерттеудің құрылымы: Дилом жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған
Зерттеу базасы: Лебяжі ауданы, Қазантай орта мектебі.
1-БӨЛІМ. БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ҚАЗІРГІ ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Бастауыш сыныпта қазіргі оқытудың педагогикалық, психологиялық, әдіснамалық
Қазіргі мектепте оқу жұмысын түгелдей қайта құру жұмысы жүріп
Психология, педагогика, әдістемені жетік білген шебер мұғалімдер оқытуда көп
Ушинскийдің осындай пікіріне сүйенген қазақтың тұңғыш педагогы Ы.Алтынсарин өзінің
Бастауыш сыныпта сабақ беріп жүрген мұғалім үнемі үздіксіз ізденіс
Тілдік ұғымдарды психология ғылымы тұрғысынан зерттеу идеясына Қазақстанда тұңғыш
Ә.Ситдықов, Т.Сабыровтың еңбектері, кейін «Оқушылардың грамматикалық ұғымдарды меңгеру психологиясы»
үлгерімін көтерудегі Академик Т.Тәжібаевтың еңбектерін «Жалпы психология» оқып отыру
Бірнеше рет қайталау арқылы дағдыландыруға кеткен уақыт біртіндеп азая
Дағдыланған сайын атқаратын жұмыстың сапасы арта түседі. Мысалы, бала
Дағдыланған сайын ұшырасатын қателердің саны бірте- бірте азаяды.
Дағдылануда әдепкі кезде адамның күш – жігері көбірек жұмсалатын
Бастауыш сыныпта сабақ беретін мұғалім жаттықтыру барысында дағдыландыру әрекетін
Индукция тәсіл- мұғалімнің тақырып бойынша білім берудегі тілдік материалдардың
Дедукция тәсілі- мұғалім тілдегі жалпы фактілерді оқушылардың өздерін іздендіру
Дедукция – латын сөзі dedyctio жалпы ой қорытындысын шығару.
Бастауыш сынып мұғалімі үшін сыныптағы әр оқушының психологиясын жете
Әдепті ұстаздар балаларға барынша жақсылық жасауды көздейді. Былайша айтқанда
Шебер ұстаз – оқушының бар ықыласын өзіне аударып, 45
Бастауыш сыныпта сабақ беретін мұғалімдер осындай педагогикалық қасиеттерді жақсы
өз ойын көркем жеткізе білу;
анық және түсінікті сөйлей білу, өз сөзінің де,
айтайын деп тұрған әңгімесін толық, ұғымды түсіндіру;
жазбаша сауатты сөзді игеру;
оқушылармен еркін сөйлесіп, жақсы қарым- қатынаста болу;
оқушыға деген сүйіспеншілік, адамгершілік, қамқорлықтың болуы;
ұлттық мәдениеттің болуы, әдет-ғұрып, салт- дәстүрді өзінің де, оқушының
Психология, педагогика ілімін меңгерумен бірге, мұғалім әдістеме жөнінде көп
Оқыту теориясының даму принциптері, оның ішінде қазақ тілі әдістемесінің
Біздің қоғамымыз ілгері дамыған сайын, оқыту процестерінің де мазмұны
Мектеп мұғалімдерінің алдында тұрған талап- жас ұрпақты отаншылдық рухта
Сондықтан, оқыту үрдісінде қандай әдістерді пайдалану арқылы балаларды дамыта
Мұндай проблема бастауыш сыныпта әдістемесін де айналып өтпейді.
Бастауыш сыныптарда оқыту әдістемесінің алдында тұрған міндет- оқушылардың дұрыс
Сабақта теориялық негіздерімен түйінделмеген, қуаттандырылмаған оқыту, үстіртін даярлауға айналып
Осы айтылғандарды бастауыш сынып оқушыларына терең меңгерту үшін әртүрлі
Оқу жұмысын ойдағыдай жүргізу үшін балалардың жас ерекшеліктері мен
Мысалы, бастауыш сыныптағы бірінші сынып оқушысы- алты жасар баланың
Балалар суреттерді көргенде, әңгіме, ертегі тыңдағанда зейіннің тұрақтылығы арта
Бірінші сынып оқушыларының ес ерекшеліктері логикалық сөздік байланыстардан гөрі
Оқытудың мазмұны оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай болуға тиіс. Алайда
Материалды оқушыға ұғындыру, оларды білім алуға дағдыландыру көп жағдайда
Мектепке барған бірінші сынып оқушысы оқып үйренетін «әліппе» кітабында
Мұнда тағы да ескерілетін жай- бірден бірнеше көрнекілік ұсынуға
Мұғалім балалардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып, қарым қатынас жасау
Оқыту барысында сөз бен сөйлемдерді, сапалы, дұрыс оқуға дағдыландырумен
Мектепке оқу жоспарын жасағанда да, пәннің бағдарламасы мен оқулықтардағы
Әрбір сабақтың мазмұнына қарай әдістерді қолдануда оқушылардың психологиялық ерекшеліктеріне
Оқушылардың материалды меңгере алуының психологиялық негізі сабақтың әрі әсерлі,
Сабақтың педагогикалық тұрғыдан ойдағыдай болуы. Оған қатысты мәселелер шартты
Мұғалімнің сабақта жеке оқушыны өзіне қарата, зейіннін аудара білуі,
Сабақтың әдістемелік жағынан тиімді болуы. Бұл мұғалімнің материалды баяндау
1.2. Бастауыш сынып оқушыларының оқу мәдениетін қалыптастырудың ғылыми-теориялық негіздері.
Жеке тұлғаның қызмет сферасының басты компоненттерінің бірі –оқушылардың
Оқу – психологиялық қызметтің күрделі түрі, яғни мәтінді қабылдау
Осындай әдіснамалық ұстанымдарды есепке ала отырып, оқу қызметінің анықтамасын
Бүгінгі таңда оқу теориясына қатысты қалыптасқан ағымдардың ішінде фазалар
Оқу қызметін ұйымдастырудың өзара тығыз байланысқан үш фазасы бар:
«Оқу мәдениеті» оқу қызметінің құрамдас бөлігі бола отырып, оқушыларда
«Оқу мәдениеті» - оқу қызметінің мазмұндық құрылымында шешуші элемент
Тағы бір ерекше мәселе оқушы бойында оқу мәдениеті дағдысын
Зерттеу тақырыбындағы негізгі ұғымдардың бірі «оқу мәдениетін қалыптастыру» ұғымы
Жоғарыда айтылған теориялық ұстанымдар негізінде оқу қызметі процесінде мәтін
Жекленген кезеңдерде нақты бір қасиеттердің, сапалардың дамуына қолайлы жағдай
Бастауыш мектеп жасындағы балаларда психикалық қасиеттің жекеленген түрлерінің қалыптасуының
Бастауыш мектеп оқушысының оқу қызметінің оқу мәдениеті деңгейіне көтерілуі
1. Оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру үшін мектептегі оқу–тәрбие процесіне
2. Бастауыш мектеп мұғалімдерін оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру жұмыстарын
Жалпы білім беретін мектептерде оқу мәдениетін қалыптастыру процесінде мұғалімдердің
Жалпы білім беретін орта мектептерде педагогикалық процесті басқару және
Бастауыш сынып мұғалімдерінің оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру жұмыстары белгілі
1-сурет – Бастауыш сынып мұғалімдерінің оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру
Ұсынылған модель бойынша оқу мәдениетін қалыптастыру мақсаты (М) педагогикалық
Бастауыш сынып мұғалімдерінің оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыру жұмыстары бірнеше
1. Оқушыларды қалыптастыратын оқу мәдениетінің мазмұны мен маңызымен таныстыру
2. Негізгі оқу мәдениеті жөніндегі ереже заңдылықтарды түсіндіру;
3. Жалпы оқу мәдениетінің орындалу тәртібі үлгісін көрсету, оны
4. Оқу мәдениетін меңгеру үшін жеңіл жаттығулар орындату;
5. Меңгерілген тәсілдерді іс жүзінде қолдану мақсатында жеке және
6. Оқу мәдениетін қалыптастыруға бақылау жасау және байқалған кемшіліктерді
Зерттеу мәселесі бойынша мұғалім қызметінің өлшемдік, кезеңдік, әрекеттік, белгі
1-кесте – Мұғалім қызметіне жетекшілік ететін белгілер мен өлшемдер
Белгілер Өлшемдер
1. Бастауыш сыныпта оқылатын пәндер бойынша білім Бастауыш сыныпта
2. Бастауыш сыныпта оқылатын пәндерге қатысты Сабақты бап ынтасын
3. Өз жұмысында жаңаны сезіне білу Жаңа идеялардан үнемі
4. Оқу жұмысын және өз жұмысын жоспарлай білу Белгілі
5.Оқытудың психологиялық-педагогикалық негіздері Қазіргі психологиялық-педагогикалық талаптарды, жаңалықтарды жақсы біледі
6. Педагогикалық әдептілік Оқушыларға талап қоюдың, олармен қарым-қатынас жасаудың
7. Оқыту процесінде және оқудан тыс кездерде оқушылармен жеке
8. Оқушылардың оқу мәдениетін мектепте және мектептен тыс дамытып
9. Оқушылардың ойлау белсенділігін дамыту Оқытудың формасы мен тәсілдерін,
10. Оқушыларды кітап оқуға қызықтыра білу Оқушылардың кітап оқуға
11. Оқушылардың білімі мен дағдысын қалыптастыру және бағалау Оқушылар
Оқу мәдениеті туралы білімдер деп оқу қызметінің теориялық негіздерін,
1.3. Бастауыш сынып мұғалімнің жұмысындағы оқушылардың үлгерімін көтерудегі жолдары.
Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктерін ескере отырып, ұстаз олармен
Барлық мұғалімдердің барынша күшті, қабілеті барлығын жұмысқа тарта және
Оқудың ұжымдық формасы динамикалық (қозғалғыш жұп немесе ауыспалы жұп
Бұл жағдай сабақ кезінде қалай іске асырылады?
Әрбір минут сайын балалардың ішінен біреуі тез жан-жаққа қарап
Оқытуды ұйымдастырудың топтық формасы сабақта қолданылады, бірнеше топқа бөлінеді.
Барлық тапсырмалардың сұрақтарына барынша жауап үшін оқушылардың бірлесіп жұмыс
Сабақта жұмыстың мұндай формасы оқушылардың өзара әрекеттесу тәсілдеріне себепші
Оқытуды ұйымдастырудын дербес формасы бойынша әрбыр окушы тапсырма алады,
Оқушылардың өз бетімен орындайтын дербес жұмысы білімді терең және
Сонымен, оқыту формаларын тандап алып, біріншіден, оқу-тәрбие жұмысының міндеттеріне,
Оқыту процесіндегі ең басты тұлға – бала. Егер мұғалім
Оқушылардың дүниетанымын дамытудын баска формалары да бар:
Саяхат пәндер бойынша жоспарланып, мектептын жалпы іс-жоспарларына кіреді. Саяхатты
Оқу саяхаты окытудың дидактикалық және политехникалық принциптерін іске асырады,
А) кіріспе саяхат – жана тақырыпты ( оқу материалдарын
Б) кезектегі саяхат – ұзак мерзімде оқушылардың үлкен тақырыппен
В) қорытынды саяхат курстың белгілі тарауы аяқталғаннан кейін өткызыледы.
Саяхатты өткізу үшін жоспар жасалады, онда мынадай мәселелер бейнеледі:
Саяхаттың мақсаты мен объектісі
Оқушылармен алдын-ала объектіге байланысты түрлы жұмыстар жүргізіледі: әнгіме, бақылау,
Саяхат барысында істелетын жұмыстар: бақылау, өлшеу, сурет салу, есептеу,
Оқушыларды бірнеше топқа бөліп, оларға нақты тапсырмалар беру. Мысалы,
Кіріспе сабақта мұғалім оқушыларды саяхат жоспарымен таныстырады, олармен ұйымдастыру
Саяхат біткеннен кейін оқушылармен оқу конференциясы өткізіледы. Онда окушылар
Сондай-ак, оқушылардын білімін және дүниетанымын дамытуда осындай факторлар өз
Сөз бен корнекілікті үйлестіру, қазыргы технологиялык куралдарды, асыресе ЭВМ,
Оқушылардың білімді терең ұғуын, сонымен бірге сабақта олардың зейінін,
Сабақты ұйымдастыруды ширақ, дер кезінде бастап, сабақ уақытын тиімды,
Сонымен, негізгі талаптарды кешенді турде жүзеге асыруды окыту процесін
Осы талаптардың негізінде қарастырсак. Сабақ – бұл бір-бірімен өзара
Сабақ құрылымындағы басты элементтердің бірі – жалпы дидактикалық мақсат.
білім (білім, іскерлік, дағды) жүйесін қалыптастыру.
Даму – оқушылардын оз бетымен танымын ынталандыру олардын дидактикалық
Тәрбие – ғылыми танымын, кұнды құлықтык қасиеттерін, өмірге орайлык
Сонымен, дамыта окыту окушыларды білім жуйесімен каруландырып коймайды,
Оқушы білімін есепке алу мен бағалаудың бір жүйеге түсірілген,
Білім бағалудың бұлжымас төрт түрі бар. Біріншіден, бағалау және
а) Бағалау- ынталандыру әдісі мен құралы, оқыту мен оқудың
ә) Бағалау- емтихан мен сынақ алу- білім сапасын жетілдірудің,
б) Бағалау мұғалім мен оқушының жан-жақты ынтымақтастық қарым- қатынасын
Екіншіден бағалау және баға оқушыларды өмірге
а) Үлгірімді жоғарлату ісіне ықпал етеді;
ә) Тәрбиенің маңызды құралы;
б) Оқушылардың белсенділігі мен
Үшіншіден , бағалау мен барлық оқушылардың
Төртіншіден , бағалау әрқашан әділетті сипатта
Біріншіден, бағалау және баға – оқу үрдісінің ажырамас
Екіншіден , бағалау және баға оқушыларды өмірге үйретеді, дайындайды,
Үшіншіден, бағалау мен баға барлық оқушылардың дамуына ықпал етеді.
Оқушылардың тиісті жауап алып, олардың білімдерін тексеруде фронтальды (жаппай
Оқушы білімін тексеру мен бағалаудың бір тиімді әдісі –
Оқушы білімін тақырыптық есепке алудың мынадай қолайлы жақтары бар.
1.Мұғалім жыл бойы өтілген материал бойынша әр оқушының қай
2.Өзіндегі есепке алу дәптеріне қарап мұғалім оқушыдан нені сұрау
3.Оқу жылы бойы сұралмаған тақырып қалмайды.
4.Сұралмаған не білмеген тақырыпты мұғалімнің түбінде сұрамай қоймайтынына көзі
5.Уақытша оқытқан не жаңадан келген мұғалім есеп жүргізу дәптеріне
6.Ең негізгісі - өткен материалды қайталау арқылы оқушы білімінің
Мұғлімнің кәсіби даярлығын жетілдіруде екі негізгі міндетті орындау
бірінші мәселе ұстаз қызыметінде тәрбие беру мәселесі;
екінші мәселе дидақтикалық даярлығын артыру;
Еліміздің жоғарғы оқу орындарында мұғалім- тәрбиеші даярлауды
Педагогиқалық қызметі, оның құрлымдрын, міндеттік бөлшектерін, жүйелік ұйымдастыру
Педагогикалық ғылымның үздіксіз білім беру мәселесіне ойысуы мұғалімнің қызметіне
Мақсаты жіне бағдарламалық тәсілдерд дамыту педагогикалық оқу
Дидақтикалық дайындық – кәсіби – педагогикалық даярлықтың негізгі және
Мұғалімдердің дидактикалық даярлығына жататындар: оларды оқу процесінің теориясы
Мектептегі оқыту дидақтикалық процесс болғандықтан, мұғалім өзіне тән психологиялық,
Мұғалімдердің дидактикалық дайындығын артыру үшін, оларды оқыту процесінің
Арнайы жүргізілген зерттеулерге және мектептегі оқыту тәжірбиесіне қарағанда
Мұғалімдер қызметіндегі қиындықтар негізінен олардың мынандай іс- әрекеттерінен байқалады:
ұстаздық қызметінің мазмұны мен құрлымдық жағына байланысты іс -
оқушылардың танымдық әрекетін қалыптастырудағы іс- әрекетінде;
Дарында балалармен, үлгермейтін оқушылармен дара жұмыс істеудегі әрекетінде мұғалімдердің
ұстаз қызметіне мақсат қоя білу ісі;
білімнің мазмұнын игеру ісі;
оқушылардың білім алуға деген мүмкіндіктері мен психологиялық ерекшеліктерін
сабақ өткізудің әдістемелік жағын ұйымдасыра білу ісі;
оқушылармен жақсы қарым –қатынас жасай білу ісі;
оқушыларды білімге ынталандыру;
қызықтыру әркеті;
оқушыларлың білім, дағдыларын бақылау және бағалау іс- әрекеті.
Мұғалімдердің қызметінде кездесетін дидактикалық қиындықтардың
көбірек орын алатындары мыналар:
оқыту процесінде оқушылардың әрекетін, логикалық ойлау қабілетін қалыптастырудығы
оқушыладың оқу әрекетінің дағдыларын қалыптастырудағы қиындықтар;
дарынды балалармен және үлгермейтін оқушылармен жекелеп жұмыс істеудегі
Жоғарда көрсетілген дидактикалық қиындықтардың себептері – мұғалімдерді психология, педагогика
2-БӨЛІМ. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛЫРЫНЫҢ ҮЛГЕРІМІН КӨТЕРУДЕГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАТЫНАСТЫҢ РӨЛІ
2.1 Сөйлеу дағдылары мен оқу мәдениетін қалыптастырудың
Баланы сөйлеу дағдысына қалыптастыру үшін, ережені құр жаттатудан
Мұғалім үйретілген ережеге байланысты оны жаттықтыру, бекіту мақсатында жаттығу
Оқушының дұрыс сөйлеу қабілеті даму арқылы табиғаттағы заттарды
Оқушы жоғарыдағы мәселелерді меңгерген соң, үйренген, сөйлейтін сөздері белгілі
Тілдің дұрыс сөйлеу нормасы дегеніміз – сөздің әдеби нормасының
Сөйлеу тілінде керексіз сөздерді көп шоғырландырып, үсті- үстіне қолдану-
К.Д. Ушинский ауызша және жазбаша дұрыс сөйлеу баланың жеке
Сөйлеу тілін меңгерту екі кезеңнен тұрады.
Алдын ала дайындық арқылы сөйлеу. Мұнда сөйлеудің мазмұны, қажетті
Сөйлеуші қажетті тілдік формаларды сөйлеудің мазмұнына қарай өз бетінше
Бұл мақсаттарды жүзеге асыруда нақты әдістерді таңдап білудің
Әсіресе, оқытушының материалды ауызша баяндауы, көрнекілік, жаттықтыру, грамматикалық салыстыру
Бастауыш сыныптарда ана тілі
Дұрыс оқу дағдысы;
Шапшаң оқу дағдысы;
Түсініп, саналы оқу дағдысы;
Мәнерлеп оқу дағдысы.
Дұрыс оқудың негіздері алғашқы
1-сыныптың аяғы мен 2-сыныптан
Ана тілін оқыту әдістемесі бойынша
Дайындық әңгіме өткізу (бақылау, саяхат
Сөздік жұмысы (көнерген сөздер, жаңа
Оқушының көркем шығарманың мазмұнын
Мұғалімдер дауысқа қатысты мынандай
дауыстың күші, қарқыны (шапшаңдық);
дауыс құбылуы (тембрі). [11].
Мәтінді мәнерлеп оқуда диксия
Дикция - сөйлеушінің сөзді
Сөз екпіні мен ой
Сөйлеудің қарқыны, ырғағы (ритмі)
Кідіріс (пауза)
Сөйлеу сазы.
Бастауыш сынып оқушыларының мәтінді
Ана тілінен жаңа оқу
Мәтінді алдын-ала іштей оқу;
Жеке-жеке оқушыға дауыстап оқыту;
Мұғалімнің оқып көрсету;
Жақсы оқитын оқушыға оқыту;
Үнтаспадан тыңдату;
Бәрін бірге оқыту;
Жаңылтпаштарды жаттатқызу.
Жаңа мазмұнды «Ана тілі»
Мәтіннен кейіпкер сөзін тауып
Автор сөзін тауып оқу;
Кейіпкерге берілген мінездемені тауып
Кейіпкердің түр-тұлғасын сипаттаған
Табиғат құбылысы суреттелген жолдарды тауып
Мәтіннен нақыл сөздер мен
Мәтіндегі оқыған шегін тауып оқу[11].
Мұндай тапсырмалар төменгі сынып
Өткен 50-шi 60-шы жылдарда Б.Т. Ананьев, А.Г. Ковалев, В.Л.
«Нышандар, - деп жазды Б.Т. Ананьев, - тек қана
Ал Б.М. Тепловтың пiкiрiнше: «қабiлет тек даму барысында ғана
Бұл пiкiрдi В.А. Крутецкий «Қабiлет дегенiмiз ол белгiлi бiр
Б.М. Тепловтың анықтамасы бойынша: «қабiлет дегенiмiз - белгiлi бiр
Л.А. Венгер бiрнеше эксперименттiк зерттеулердiң нәтижесiнде адамның интеллектуалдық қабiлетiн
Қабiлетке Б.М. Теплов мынадай анықтама бередi: ол оның үш
1. бiр адамды екiншi адамнан ажырататын оның жеке психикалық
2. белгiлi бiр iс-әрекеттi не бiрнеше iс-әрекеттi табысты орындауға
3. тұлғаның бiлiмi, дағдылары мен iскерлiгi емес, оларды
Б.М. Теплов анықтамасында «ерекшелiк» деген сөз «қасиет» деген ұғымға
Қабiлет деп, әдетте тұлғаның белгiлi бiр iстi табысты орындауға
Ж. Пиаже iс жүзiнде дамуды жеке адамның өмiр жағдайларына
Психология ғылымында қабiлет (интеллект) қалыптасуы үрдiсiн түсiнуде екi бағыт
С.Л. Рубинштейн қабiлеттiң дамуын осылай түсiндiруге қарсы пiкiр айтады:
Соңғы 30-40 жыл iшiнде психологтар мен басқа да ғалымдар
Қабiлет – iс–әрекеттiң белгiлi бiр түрiн ойдағыдай, нәтижелi орындауда
Қабiлеттердiң дамып қалыптасуы әр түрлi деңгейде жүрiп отырады.Мәселен оның
Қабiлет бiрнеше түрге бөлiнедi. Мысалы: жалпы, арнаулы, ұйымдастырғыштық, мұғалiмдiк
«Адам тiршiлiк иесi, оған қоса ол жаны бар нәрсе
¤ылымда осы тұрғыдан қабiлеттердiң дамуында нышан туралы айтқанымыз жөн.
Нышан-жүйке жүйесiнiң адамға туғаннан берiлетiн анатомиялық-физиологиялық белгiсi, қызметiнiң ерекшелiгi.
Нышан-қабiлеттiң бастапқы табиғи негiзi, оның ойдағыдай дамуына жағдай туғызатын
Нышанның ықпалымен қалыптасқан қабiлеттiң түрiн дарындылық деп атайды. Белгiлi
Бейiмдiлiк – адамның белгiлi бiр әрекетпен айналысуға бет бұрып,
Қабiлеттi дамытуды болжауда қоғамдағы әлеуметтiк мекемелер, мектептер және сыртқы
Нышанның дамуын дақыл дәннiң өсiп-өнуiмен салыстырайық.
Жерге себiлген дәннiң өсiп не өспеуi жердiң құнарлылығына, ылғал
Адам қабiлетiнiң нышандардан өркендеп дамуын дұрыс түсiну үшiн, оны
1.Жануарлар дүниесiнде тұқымнан – тұқымға берiлiп отыратын нышандар. Мұндай
а) Жануарлар тiршiлiгiнде, яғни филогенезде тұқымнан – тұқымға берiлiп
ә) әлеуметтiк өмiрде қалыптасып, тұқым арқылы берiлiп отыратын нышандар:
2. Ұрпақтан-ұрпаққа берiлiп, бiрақ туғаннан кейiн қалыптасатын нышандар. Нышандардың
3. Тiршiлiкте шартсыз рефлекстердi («бұл не?» рефлексi мен т.б.)
Мысалы, адам бойынан ыждахаттылық, сабырлық, баяулық пен абыржу, жайдарылық
Дегенмен, әр түрлi дәрежедегi нышандардың көпшiлiшгi күрделi бiр қабiлеттiлiктiң
Кез келген салада қабiлеттiлiктiң пайда болуы мынадай жолмен жүзеге
Бұл жұмысты адамзат өзiнiң алдына қойған мақсатына, атқаратын iстерiнiң
«Әрекет» деген ұғымды бiрбеткей түсiнбей, адамның ұрпақтан берiлетiн табиғи
Өйткенi, қабiлет нышандар комбинациясынан бiрден дамып шықпайды. Нышан мен
Сондықтан әйгiлi психолог С.Л. Рубинштейн қабiлеттiлiктiң шығу тегi психикалық
Әрбiр адам туғанда оның белгiлi бiр қабiлетi болады. Әдетте,
2.2 Бастауыш сынып оқушыларының оқу мәдениетін қалыптастыру бойынша эксперимент
Біздің зертеу жұмысымыз айқындау, қалыптастыру және қорытынды эксперименттен тұрады.
№ Мазмұны Формасы мен әдістері
1 3-сынып оқушыларының қабылдау, ойлау процестерін зерттеу Психологиялық әдістеме
2 Оқушыларды мәнерлеп оқуға, көз жүгіртіп оқуға, жылдам оқуға,
3 Библиографиялық каталогпен жұмыс істеуге үйрету Қазақ тілі, дүниетану
4 Кітаппен жұмыс істету, мәтін мазмұнын жүйелу талдауға үйрету
5 Тіл дамыту жұмыстарын жүргізу Қосымша сабақтарда
6. Психологиялық жаттықтыру треннингтерін өткізу Сабақ арасында
Бағдарлама бастауыш сынып оқушыларының оқу мәдениетін қалыптастыруға бағытталып, бір
Жеке тұлғаның ақыл-ой қабілеттері мен қабылдауын диагностикалау үшін В.С.Мерлиннің
№2 кесте. Оқушылардың қабылдау қабілеттерін диагностикалау
№ Оқушының аты-жөні Жылдың басында Ортасында Соңында
1. Ардабаев Әділет қабылдауы –орташа қабылдауы –жоғары қабылдауы –жоғары
2. Әлғожа Ораз қабылдауы –орташа қабылдауы –орташа қабылдауы –жоғары
3. Ерниязова Гүлім қабылдауы –жоғары қабылдауы –өте жоғары қабылдауы
4. Жакипова Әдия қабылдауы –жоғары қабылдауы –өте жоғары қабылдауы
5. Кабиев Бек қабылдауы –өте жоғары қабылдауы –өте
6. Тұрымтаев Ернар қабылдауы –орташа қабылдауы –орташа қабылдауы –жоғары
7 Нұралин Жолдасбек қабылдауы –өте жоғары қабылдауы –өте жоғары
8 Айткенова Жазира қабылдауы –өте жоғары қабылдауы –өте жоғары
Бағдарламаға сәйкес жүйелі жүргізілген жұмыс нәтижесінде өзіміз көріп
Жүйелі жұмыс нәтижесінде оқушылардың оқу мәдениеті ғана қалыптасып қойған
Эксперимент нәтижесі осы бағыттағы жүргізілген жұмыстардың тиімділігін көрсетіп берді,
Балаларды дамыта оқыту үшiн мұғалiмдер мынадай шарттармен жұмыс iстеу
1. Оқушының кемшiлiгiн көргiш болсаң ықыласын өлтiресiң.
2. Мұғалiмдiк қызметтiң мақсаты өз пәнiн жақсы үйретуден
3. Сабақ дегенiмiз – мұғалiм мен оқушының кiсiлiк қарым-қатынасы.
4. Адамгершiлiктi мұғалiмнiң келбетi - оның кiсiлiгi мен маман
5. Мұғалiмге өз сабағын бiлу жеткiлiксiз, адамның жан-дүниесiн жетiк
6. Әр бала – қабiлетiнiң жоғары-төмендiгiне қарамастан, өзiнше тұлға,
7. Баланың мүмкiндiгiне сенген мұғалiмнiң iсi әр түрлi болады.
8 Ұстаздың керемет құралы - өз кiсiлiгi.
9. Мұғалiм мен баланың қарым-қатынасы қуанышты және мазмұнды болуы
10. Әр баланың күнделiктi өмiр-тiршiлiгi - өзiнше бiр тағдыр.
11. Көптiң көзiнше баланың кемшiлiгiн бетiне баспа, оны құрметте,
12. Сабақтың мақсаты – баланың басқаға ұқсамайтын жеке қасиетiн
13. Қиын тақырыпты бiр рет түсiндiре салып, тапсырма беруге
14. Мұғалiмнiң жасанды емес, шынайы болуы – аса қажеттi
15. Баланың ықпалын оята бiл. Кiсi екендiгiне сендiре бiл,
16. Балаға көзқарас өзгерсе, бүкiл мектептiң мазмұны өзгермек.
17. Мектептегi құндылықтар: бала, баланың көңiл-күйi.
.
ҚОРЫТЫНДЫ
Білім беру жүйесінің басты міндеті –мектептердің педагогикалық ұжымдары
Жан-жақты білім алған, парасатты, саналы азаматты тәрбиелеп шығару, олардың
Мектепте оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастырушы және жүзеге асырушы тұлға –мұғалім.
Мұғалімнің басты педагогикалық құзіреті оқыту, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру процестерін
Зерттеу мәселесі бойынша ғалым-тілшілердің, философтардың, педагогтар
мен психологтардың, ғылыми-зерттеу еңбектері, оқулықтары,
Қазақстан Республикасының ресми материалдары, оқу-әдістемелік құралдар
талданып жүйелестірілді.
Зерттеу жұмысының мәнділігі бұл оқыту әдістемесі оқытудың қазіргі заман
талабына сай жасалған, оқу нәтижесіне оқушылардың міндетті ана
деңгейіне бағытталған білім әрекетіне талаптар анықталды, оқытудың
кезеңдері анықталып, дәйекті фактілермен дәленденді, оқу үрдісінің
сапасын арттырудың педагогикалық шарттары анықталды және әдістемесі
жасалды. Зерттеу барысында алынған нәтижелер мен қорытындылар
дәйектемелерді әдіснамалық негізделуімен, теориялық түбегейілігімен,
қойылған мәселені шешудің біртұтас жүйесімен, зерттеудің мақсатына,
міндетіне, ізденіс логикасына сай жалпы ғылыми және нақтылы
әдістерінің бірлігімен, педагогикалық тәжирибеден оң нәтижелермен
дәлелденіп, негізделді.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Т.Қордабаев. Оқушылардың ана тілі сабағында үлгерімін көтеру
мәселесі. Алматы,.Мұғалімдерге көмекші. Рауан.1991
Р.Әміров. Ауызекі сөйлеу тілінің синтаксистік ерекшеліктері.
Алматы , Санат.1994
Р.Сыздықова. Сөздер сөйлейді.
Р.Сыздықова. Сөз сазы.
С.Рахметова. Қазақ тілін оқыту методикасы. Алматы, Ана тілі,
1991
Ф.Ш. Оразбаева, А.К. Жанабілова. Шығармашылық тапсырмалар
арқылы тіл дамыту жұмыстары. /6-7 сынып/
К. Аханов, А. Айғабылов «Қазақ тілін оқыту» / методикалық
нұсқау/ Алматы «Мектеп» 1983 – 95 бет
10. Құлмағамбетова Б., Исанова А., Исинғарина М., Көккөзова
Құрманғалиева Р., Айтжанова П. «Қазақ тілін оқыту әдістемесі»
Алматы «Білім» 2000 – 144 бет
12. Ф. Мұсабекова «Қазіргі қазақ тілін оқыту»
13. Ә.Садуақасов «Сауат ашу методикасы»
14. Ш. Сарыбаев «Қазақ тілі методикасының кейбір мәселелері» Алматы,
1958 ж
15. Ғ. Бегалиев «Бастауыш мектепте қазақ тілі методикасының
мәселелері» Алматы, 1950
16. Ә.Хасенов «Пунктуацияны оқыту жолдары» Алматы, 1957
17. К. Жолымбетов «Қазақ тілін оқытудың ғылыми негіздері»
Алматы, 1972
18. А. Әбілқаев «Қазақ тілін оқыту методикасы»
19. Д.Әлімжанов, Ы.Маманов «Қазақ тілін оқыту методикасы»
Алматы, 1965
20. Б. Құлмағанбетова «Қазақ тілі сабағында техникалық құралдарды
пайдалану» Алматы, 1983
21. Жапбаров А. «Қазақ тілін оқыту арқылы тіл дамытудың
және әдістемелік негіздері» /қолжазба құқығында/
бет
22. Орынбаев А.Ә. «Ш.Х. Сарыбаевтың қазақ тілін оқыту әдістемесі
бойынша ғылыми мұралары» /қолжазба құқығында/
25 бет
23. Нарқұлова Б.А. «Қазақ тілі сабағында дидактикалық ойындарды
қолдану әдістемесі » /қолжазба құқығында/
24. Рахметова С. «Бастауыш класс оқушыларының тілін дамытудың
ғылыми- әдістемелік негіздері »
25. Дамыта оқытуда оқушылардың әрекетін ұйымдастыру жүйесі //
«Ізденіс»- «Поиск», - 2004, №2;
26. Сөйлеудің лексикалық икемділігі мен дағдысы және сөздік қорды
байыту // Қазақ тілі мен әдебиеті, 2004, № 3;
27. Сөйлеуде сөзді мағына, мәніне байланысты қолдана білу
икемділіктерін қалыптастыру // Ұлт тағылымы, 2004, № 2;
28. Мектепте қазақ тілін оқыту // Мектепте қазақ тілін
практикалық конференцияның еңбектері. Шымкент, 1993. 29-31 бет
29. Тіл дамыту әдістемесінің негіздері // Ғылым және технология,
Ұлттық Ғылым Академиясының Оңтүстік бөлімшесі. Шымкент, 1993.
111-113 бет
30. Қазақ тілін оқыту арқылы оқушылардың сөздік ұғымын
қалыптастыру // КазГУ, Хабаршы – 204, №2;
31. Оқушының тілін дамыта оқытудың мазмұны // «Қазақстан жоғары
мектебі», 2004, №2;
32. Жанпейісова М.М «Модульдік оқыту технологиясы оқушыны
дамыту құралы ретінде» Алматы, 202, 180 бет
33. Тіл ұстарту жұмысының мақсаты, мазмұны және көлемі// ҒПУ
хабаршысы , 2004, № 16- 9- бет;
34.Сөйлеу жағдаяттарының түрлері // Ұлағат , 2005, №3;
35. Тіл дамыту - ой дамыту // Қазақ тілі
35. Тіл дамыту сабақтарының тиімділігі // Қазақ тілі мен
1996,№3
36. Сөйлеу дағдыларын қалыптастыру// Қазақ тілі мен әдебиеті,1999,№1
37. Омарова Г.Ә. Мұғалім –оқушылардың оқу мәдениетін
қалыптастырушы. Бастауыш мектеп 2002. №2
38. «Педагогика» // Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық
Университеті Алматы, 2003 ж.
«Оқу процесінде оқушылардың шығармашылығын дамытудың педагогикалық шарттары»– Алматы. 2006
«Оқушылардың шығармашылық қабілетін ашу және оған қолайлы жағдай туғызу»
«Оқушының жеке тұлғасын дамытуда педагогикалық-психологиялық іс-әрекеттің маңызы». // «Қазақ
«Оқушының шығармашылығын дамыту – білім берудің басты мақсаты» //
«Оқушының шығармашылығын дамытуда оқу процесінің маңызы». // Бастауыш мектеп,
Б.А.Тұрғынбаева «Дамыта оқыту технологиялары» Алматы, 2000 ж.
Г.Е.Нұрмұханова «Қазіргі кезеңде ауыл мектептерінде оқушылардың шығармашылық дербестігін қалыптастыру»
«Оқушылардың шығармашылық іс-әрекетін ұйымдастыру» (әдістемелік құрал). – Ақтөбе, 200.
Оқушылардың ізденімпаздығын дамыту жаңа педагогикалық технологиялардың мәні // Қазіргі
Шығармашылық танымдық іс-әрекет нәтижесі. // Бастауыш мектеп. – Алматы,
Шығармашылық іс-әрекетті дамыту // Қазақстан мектебі. – Алматы, 2006.
Шығармашылық іс-әрекет проблемасы // ҚР егемендігі ұлттық заңнаманың даму
Оқушылардың оқу мәдениетін ұйымдастырудың жолдары // Ұлт тағылымы. –Алматы,
Сыныптан тыс оқуға оқушыларды оқу еңбегіне даярлау //М.Әуезов оқулары
Дамытпалы оқыту // ІV Сәтбаев оқулары 1-жинақ, Павлодар, 2004,
Қазақ мектебінің кейбір мәселелері //С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің
Көркемөнер тәрбиесінің негізі – оқушылардың шығармашылық қабілетінің дамуы. Ақтөбе.
М.Жұмабаев «Педагогика» 1979 ж.
Г.Ә.Омарова «Бастауыш сынып мұғалімдерінің оқушылардың оқу мәдениетін қалыптастыруының педагогикалық
Г. Кантарбаева «Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту»Бастауыш мектеп №5 2003
Кербаков А.И. //Психологические основы формирования личности М., 1967
Эльконин А.Б. //Возрастные и индивидуальные особенности младших подростков, М.,
Дистервег А. Избранные педагогические сочинения. – М.:Просвещение, 1956. –с.
Ушинский К.Д. Человек как предмет воспитания. Собрание сочинений. Том.1.
Педагогическая энциклопедия. Том 1. –М., 1968. –с.114.
История педагогики. Часть 2 С ХVІІ в. до середины
Лернер И.Я. Проблемное обучение. –М.: Знание, 1974.-164 с.
Теплов Б.Н. Способности и одаренность. – М., 1996 г.
Пономарев Я.А., Психология творчества. –М., 1986 г.
Зак А.В., Развитие умственных способностей младших школьников –М. 1994
Выготский Л.С., Вопросы детской психологии. – М., 1968 г.
Крутецкий В.А. Психология математических способностей школьников. –М.: Просвещение, 1968.-432.
Каменский Я.А. Избранные педагогические сочинения. Том 1. Великая дидактика.
Руссо Жан-Жак Эмиль, или о воспитании. – СПб, 1955.
«Бастауыш мектеп» №8,9 2006жыл.
«Бастауыш мектеп» №2, 2007 жыл
1-қосымша
Бүркітші
(М.Әуезов)
Оқушылардың мәтінді саналы түсінуін,
мәнерлеп оқуға жаттығу;
сөз мағыналарын ашу;
сипаттама жазуға үйрену;
баяндлау дағдысын жетілдіру;
сөйлем мүшелеріне талдау.
Тәрбиелік міндеттері:
- оқушыларды оқу
- саятшылық өнермен таныстыру
Дамытушылық міндеті:
- ой-өрісін, тілін және
Сабақтың типі. Аралас сабақ
Көрнекілігі: суреттер мен сызба, кітап,
Әдістері: көрнекілік, салыстыру, проблемалық,
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру бөлімі.
Үй тапсырмасын тексеру:
«Сонарда» суреттемесін сызба бойынша
1-бөлім. Қақпан құру.
2-бөлім. Қаншық қасқырдың өлімі.
3-бөлім. Қақпанға түскен арлан.
Жаңа материалға кіріспе бөлім.
Эпиграф: «Құс болсаң жібектен
Қолға алып, сылап-сипап бағар
Ой қозғау не туралы екенін
Бүркіт + ші= «Бүркітші» әңгімесі (М.Әуезов)
Мақсатын анықтау:
Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897
Жаңа материалдың негізгі бөлімі.
Мәтінді логикалық бөліктерге бөлу.
Сөз өнері арқылы
Мінездеме беру.
Сөздердің мағынасын ашу.
Ауызша сипаттау.
Деңгейлік тапсырмалар орындау.
Қорытынды.
Мәтінмен жұмыс.
Оқушы 1-бөлімді оқиды.
Тапсырма: әңгіме бөліміне ат қою.
Кім? Не? Туралы екенін
басы
Мұғалім 2-бөлімді оқиды.Тапсырма: Қызылбалақтың ұшуын
(балсыры)
2-оқушы 3-бөлімді оқиды.
Тапсырма: Бекболға мінездеме беретін сөздерді
(мойыны)
Кодоскоппен (сөздік жұмысы)
1 Бәке, өзің мына
2 Мен мына алдыңғы
3 Құсының биылғы түлегі талай
4 Бекбол осындай қан қызудың
5 Жәнібек бұл кезде өлі
Ауызша сипаттау - Қызылбалақ …
Бекболдың құсы ол нағыз бабындағы
Деңгейлік тапсырмаларды орындау.
Өзін-өзі бағалау (түсіндіру).
- хабарлама диктант
- сөйлем мүшелеріне талда
- сызбамен жұмыс
Қ – 3 балл
С – 2 балл
Ж – 1 балл 6 балл – 5
4,5 балл – 4
3 балл - 3
Ж – Бекбол Қызылбалақты өзінің
С - Сөйлем мүшелеріне талда. Бекбол
Қ - Сызба бойынша сөйлем
Балды санау. Кім
Қорытынды бөлім.
Нені білдік? (негзігі ой бүркітші
Бағалау:
өзін-өзі бағалау;
мұғалім мадақтауы.
Үй тапсырмасы:
әңгімені толық мазмұндау;
5 тапсырманы орындау
Қосымша Ә
Сабақтың тақырыбы: «Күлпаш». Бейімбет Майлин.
«Кедей». Сұлтанмахмұт Торайғыров.
Сабақтың мақсаты:
1) Өткен тарихымыздың ауыр тұрмысын
әңгімелеу, талдау.
2)Мәтінмен жүйелі жұмыс жасата отырып,
оқу мәдениетін қалыптастыру.
3)Еңбексүйгіштікке, қамқорлыққа,
шыдамдылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап, әңгімелеу, салыстыру, талдау, логикалық,
Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес сабақ.
Көрнекілігі: Авторлардың портреті, тірек – сызбалар,
Венн диаграммасы, сюжетті суреттер.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1) Ой шақыру.
Жаңа сабақты өтпес бұрын «Ой шақыру» үшін оқушылардан «Байлық»,
IV. Оқулықпен жұмыс.
Әңгімені нақышына келтіріп, мұңлы дауыспен оқыдым, әңгімеледім.
Сөздікпен жұмыс жүргіздім. Өздеріне ұғынықсыз сөздерді сұрадым.
Жұрнағы – жыртылып біткен қалдығы.
Көнек – қымыз құятын теріден жасалған ыдыс.
Мұңайып – ренжіп, қиналып.
Күпі – теріден тігілген сырт киім.
Тілек тілеп – қайыр тілеп, тамақ іздеп.
Оқушыларға тізбектеп, одан кейін рөлге бөліп оқыттым. Сұрақтар мен
V. Бекіту.
Сабақты мынадай сызбалар арқылы қорыттым.
1.
(Беймағамбет)
Қай жерде
туған?
Қай жерлерде
оқыған?
2.
тозығы жеткен қысқа тон;
Күлпаштың
көрінеді?
тоңады, бүрсиеді, мұңайып пешке арқасын
төсейді;
Рақымсыз аштық деп жылайды;
көршілерден сұранады.( отын да жоқ).
3.
Үй ішіндегі
кедейлік
неден көрінеді?
үш күн қара судан басқа ас жоқ;
есік сықырлап ашылады;
4.
ел қыдырып тілек тілейді;
Мақтымның
аянышты
түрі.
мойнында дорба;
жағы суалған, көзі адырайған (аштықтан);
Мақтымның жылауы;
5.
Баланың
аштығы.
«Кедей» өлеңі бойынша сызба түрінде тақтаға жауаптарын іліп отырдым.
VI. Венн диаграммасы.
«Күлпаш» әңгімесі мен «Кедей» өлеңінен алған білімдерін тексеру үшін
Суық үй,
аштық,
жыртық
өрім – өрім
киімдер,
VII. Үйге тапсырма.
«Күлпаш» әңгімесін оқып, әңгімелеу, сөздіктерді түсіне жаттау.
«Кедей» өлеңін жаттау. Сұрақтар мен тапсырмаларға дайындалу.
Қазір кедей лер бар ма? Бар болса оны неге
VIII. Бағалау.
IX. Қорытынды.
- Сабақ аяқталды. Сау болыңдар!
2-қосымша
№3 кесте Оқушылардың оқу мәдениетінің қалыптасу деңгейі
№ Оқушының аты-жөні
Библиографиялық каталогпен жұмыс істеуге үйрету Мәнерлеп оқу Көз жүгіртіп
1. Ардабаев Әділет 3 4 4 4 3 4
2. Әлғожа Ораз 3 4 3 4 3 4
3. Ерниязова Гүлім 5 5 5 5 5 5
4. Жакипова Әдия 5 5 5 5 5 5
5. Кабиев Бек 5 5 5 5 5
6. Тұрымтаев Ернар 4 3 4 4 3 3
№4 кесте Оқу мәдениетін игергеннен кейінгі оқушылардың білім сапасының
№ Оқушының аты-жөні
Оқу жылының басындағы бастапқы үзік Аралық үзік Жылдық бақылау
1. Ардабаев Әділет 3 3 4
2. Әлғожа Ораз 3 3 4
3. Ерниязова Гүлім 4 5 5
4. Жакипова Әдия 4 5 5
5. Кабиев Бек 5 5 5
6. Тұрымтаев Ернар 3 4 4
оқу мәдениетін қалыптастыру
Қос бүркітші
Қызылбалақтың аңға түсуі
Бапкер бүркітші Бекбол
Ж
С
Қ
82
Бастауыш мектеп
Бастауыш сынып мұғалімінің кәсіби қызметін қалыптастырудың ғылыми- педагогикалық негізі
Бастауыш мектеп оқушыларына экологиялық білім берудің дамуы
Бастауыш мектептегі оқу-тәрбие жұмысында таным процесін дамыту
Бастауыш мектеп жастағы балалардың ойлауы және сөйлеуі
Қазақстандағы бастауыш мектептің әдіснамалық және тарихи-педагогикалық сипаттамалар беру
Қазақстандағы бастауыш мектептердің қалыптасуы мен дамуы (1861-1930 ж.ж. материалдар негізінде)
Бастауыш сынып оқулықтарымен жұмыс істеуге болашақ мұғалімдерді даярлау
Бастауыш сынып оқушылардың танымдық процесін дамыту
Математикадан шығармашылық қабілеттерін дамытудың жолдары