Биосфераның ластануы
І. Кіріспе 2
ІІ. Негізгі бөлім 4
1. Биосфераның ластануы 4
2. Ластану түрлерінің жіктелуі (классификациясы). 5
2.1. Химиялық ластану. 6
2.2. Радиациялық ластану. 9
3. Ластағыштардың басқа түрлері. 10
4. Жекелеген ластағыштар. 11
Қорытынды. 12
Қолданылған әдебиеттер тізімі 13
І. Кіріспе
Адамзат баласының тіршілік етуінің алғашқы кезеңінен
Биосфера барлық материалдық игіліктердің қайнар көзі.
Биосфера – тіршілік тірегі. Ол адамзат
Биосфера дегеніміз – біздің айналамызды қоршаған
Күн системасының (жүйесінің) ерекше планетасы Жердің
Биосфера (В.И.Вернадский бойынша) – тіршілік бар
В.И.Вернадский планеталық тірі заттардың планетаның бет
Әдетте биосферада шартты түрде төрт ірі
Академик В.И.Вернадский өзінің 1944 жылы жазған
ІІ. Негізгі бөлім
1. Биосфераның ластануы
«Биосфераның ластануы» ұғымының ауқымы кең. Тар
биосфераға түсіп жатқан немесе адам мен
биосфераны ластайтын заттар (мысалы:химиялық заттар).
Экологиялық тұрғыдан ластану объектісі әрдайым экожүйе
Осылайша, ауаның, су мен топырақтың құрамында
Ортаның ластануы – күрделі, көп түрлі
2. Ластану түрлерінің жіктелуі (классификациясы).
Шыққан тегі бойынша ластанудың екі түрін
адамдардың қатысынсыз табиғи құбылыстардың нәтижесінде болатын
адамдардың іс-әрекетінің нәтижесінде болатын антропогенді ластанулар;
Ластанушылардың табиғаты бойынша ластаудың мына түрлерін
1. биологиялық ластану- экожүйеге оған жат
2. физикалық (радиациялық, жылулық, жарықтық, электромагниттік,
химиялық (биосфераның химиялық заттармен ластануы).
Түзілу әдісіне байланысты біріншілік және екіншілік
Кеңістіктік тұрғыдан бүкіләлемдік, аймақтық және жергілікті
Қоршаған ортаның компоненттеріне байланысты біріншіден атмосфераның,
2.1. Химиялық ластану.
Химиялық ластануға қоршаған ортада табиғи, табиғи-антропогенді
Қазіргі кезде химиктерге химиялық заттардың 4-5млн
Жердің геосферасы бойынша атмосфераның, гидросфераның және
ауаның ластануы (мысалы, адамдар тұратын аймақтар,
тұрмыстық және өндірістік бөлмелердің;
жербетілік және жерасты суларының;
топырақтың;
тамақтың және т.б.
Ортаның химиялық ластаушы көздерін мынадай үлкен
биосфераға сұйықтық, газды және қатты түрдегі
ластаушы заттар шығаратын, немесе оларды жинақтап
ластаушы заттар келіп тұратын (трансшекаралық жылжу)
планетарлық ластануға әкелетін атмосфералық жауын –
Атмосфералық ауаның ластануы. Атмосфералық ауаның ластануы
Осы келтірілген ауада болатын химиялық заттар
Су қоймаларының ластануы. Халық санының өсуіне
Құрамында өнеркәсіптік тегі бар атмосфералық жауын-шашындар;
қаланың қалдықты сулары (тұрмыстық, канализациондық сулар);
өнеркәсіптің қалдықты сулары;
ауыл шаруашылығының қалдықты сулары.
Су қоймаларының негізгі ластаушысына толық тазартылмайтын
Топырақтың ластануы. Топырақтың табиғи және антропогенді
Қоршаған ортаға аса зияндызаттарға диоксиндер тобын
2.2. Радиациялық ластану.
Радиоактивті ластану - қоршаған ортаға
1) Радиоактивті заттардың бөлінуінің нәтижесінде пайда
2) Қоршаған ортадағы радиоактивті заттардың мөлшерінің
Радиациялық ластанудың көздері. Радиациялық қауіптердің әсерлері
атом өнеркәсібі;
ядролық жарылыстар;
ядролық энергетика;
медицина мен ғылым.
Бұлар қоршаған ортаны радиоактивті элементтермен және
3. Ластағыштардың басқа түрлері.
Ластану салдары әрдайым дереу байқала бермейді.
Суды салқындату жүйелерінен су объектілеріне бұрған
Жылулықпен қатар ластанудың қауіпті түріне жарықтық
4. Жекелеген ластағыштар.
Ауадағы СО және СО .
SO ауада. SO проблемасы
Қорытынды.
Дүние жүзіндегі ең үлкен проблемалардың бірі
Енді өнеркәсіптің кей түрлері ауаны, суды
Қазіргі уақытта биосфераның ыдырату мүмкіндігі оған
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Ж. Ж. Жатқанбаев. «Экология негіздері» -
А. Ж. Ақбасова., Г. Ә. Саинова.
З. М. Молдахметов., А. М. Ғазалиев.,
Ж. Ж. Жатқанбаев. «Валеология» - Алматы:
Биосфераның ластануы
Биосфераның ластануы туралы ақпарат
ӨНЕРКӘСІП ӨНДІРІСІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ӘСЕРІ
Негізгі абиотикалық факторлар және ағзалардың оларға бейімделуі. Биосфера ғаламдық экожүйе.Биосфераның ғаламдық экологиялық проблемалары.Экологиялық жағдайлар мен экологиялық дағдарыс
Негізгі абиотикалық факторлар және ағзалардың оларға бейімделуі
Негізгі абиотикалық факторлар және биосфера
Экология пәнінен барлық мамандықтың студенттерінің өздік жұмыстарына арналған ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Адам барлық қоғамдық өндіріс түрлерінің шешуші факторы
Биосфераның ластану себептері
Қазіргі цивилизацияның мәселелері. биологиялық және ландшафттық әралуандық