Нарықтық экономика негіздері
Мазмұны
Кіріспе............................................................................................3
1.1. Нарықтық механизмнің қалыптасуы...................................................4
1.2. Нарық механизмінің мәні және
ерекшеліктері.................................................................................................6
1.3.Нарықтың атқаратын қызметтері, шарттары және түрлері............................................................................................................8
Қорытынды.......................................................................................14
Қолданған әдебиеттер тізімі.....................................................15
Кіріспе
Нарық - өте күрделі, көптеген құрылымы
Экономикалық байланыстар өнімдердің өндірушілерден тұтынушыларға қозғалысын
Осындай айырбас процестері қоғамдық еңбек бөлінісімен
Осы қатынастардың мазмұны неде? Экономикалық әдебиетте
Ағылшын экономисі У. Джевонс (1835 -
Нарық оның механизмі мен қызметі.
1.1. Нарықтық механизмнің қалыптасуы.
Нарық экономикасының қызмет етуі, нарықтың белгілі
Нарық экономикасының бірінші және өте маңызды
Нарық экономикасының екінші элементін өндіріс орындарының
Нарық экономикасының үшінші маңызды элементі -
Нарық экономикасының төртінші, оратлық буыны -
Нарық механизмінің бесінші элементі - бәсеке.
Нарық экономикасы әрекеттерінің механизмі үш басты
• маржиналдық (шекті)
• балама таңдау
• экономикалық рационалдыққа.
Маржиналдық талдау принциптері негізінде нарық субъектілерінің
Балама таңдау шығындарының принциптері. Балама таңдау
Экономикалық рационалдық принципі табыс пен шығындарды
Сирек кездесу нарық экономикасының өте маңызды
1.2. Нарық механизмінің мәні және ерекшеліктері.
Нарық, қоғамдық тұтынушылар мен өндірушілерді байланыстырудың
Сонымен бірге нарықтық механизм идеалды емес,
Реттелмеген таза нарықтық экономика адамның еңбек
Нарық механизмі ғылым мен техника жетістіктерін,
Еңді нарық дегеніміз не? Ең алдымен
Нарық – Бұл өндіріс факторларын немесе
Нарық - бұл сатушылар мен сатып
Нарық - сатушылар мен сатып алушылар
Нарық - тауарларды сатып алу, сатумен
Келтірілген көзқарастардың қай-қайсысы да жеткілікті түрде
Нарық қызметін тек қана айырбас саласымен
Берілген анықтамада әңгіме, біріншіден, тек өндірушілер
1.3. Нарықтың атқаратын қызметтері, шарттары және
Жалпылама тұрғыдан алғанда нарықтың мәні оның
Нарықтың маңызды қызметтерінің бірі - оның
Нарықтың басқа бір атқаратын қызметі -
Сонымен бірге нарық механизмі мынадай қызмет
Бізді нарық терең монополияландырылған, сондықтан нарықты
Осылармен қатар, маңыздылығы жағынан басқалардан кем
- шаруашылық субъектілердің дербестігі мен
- меншік қатынастарының алуан түрлі
- өндіріс қуатының белгілі бір
- нарық инфрақұрылымын жасау ;
- тауар өндірушілердің сан алуан
- контрагенттер өздерінің өнімдеріне баға
Еңді осы шарттарға толығырақ тоқталайық.
Біріншіден, экономикалық субъектілердің дербестігі мен тәуелсіздігі,
Екіншіден, меншіктік қатынастардың алуан түрлі нысандарының
Нарықты экономикаға көшу кезінде ескеретін маңызды
Үшіншіден, әлемдік тәжірбие көрсетіп отырғандай, нарықтың
Сайып келгенде, ондай экономика тауардың жетіспеушілігіне,
Төртіншіден, нарық механизмінің үзіліссіз қызмет істеуі
Нарықтық экономика жалпылама негіздегі ерекше инфрақұрылым
Бесіншіден, нарық механизмінде мемлекеттік қаржы жүйесінің,
Алтыншыдан, өндірушілердің өнім өндірудегі және сатудағы
Нарық жағдайында бәсеке күресінің бірнеше түрлері
а) таза бәсеке ; б) монополиялық
1. Таза бәсеке нарығын бір-біріне ұқса
Мысалы: АҚШ-тағы ауылшаруашылығы өнімдерінің (астық, жаңа
2. Монополистік (грекше «монос» - жалғыз,
3. Олиголопиялық (грекше «олигос» - көп
4. Таза монополия жағдайында, жеке кәсіпорындар
Жетіншіден, шаруашылық субъектілерінің нарық туралы нақты
Территориялық белгілеріне қарай нарық мынадай түрлерге
Дүниежүзілік нарық, сатушылар мен сатып алушылар
Еларалық бірлестіктер нарығы деп, экономикалық айырбастың
Ұлттық нарық бір елдің мемлекеттік шекарасының
Аймақтық нарық - Бұл бөлек тереториялық
Жергілікті оқшауланған нарық - кейбір елді
Нарықтық қатынастардың жетілу шамасына қарай нарықты-дамыған
/кемелденген/ нарық, қалыптасу үстіндегі нарық және
Олигополиялық нарық, баға белгілеу саясатына тым
Қорытынды.
Нарық қазір өз алдына қызмет ететін
«Нарық экономикасы» деген ұғым «нарық» ұғымынан
Нарық әлеуметтік реттейші деп аталады. Реттелуге
Нарық бүгінде сатып алу, сату объектісіне
Біздің алдымызда нарықтық - экономиканы реттеудің
Біз үшін қазіргі басты міндет, әлеуметтік
М.Кейнс XX ғасырдың отызыншы жылдарында бүкіл
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Ә.Н. Нысанбаев.«Нарық және адамның орнықты
1996 жыл.
2. Б.Жүнісов, Ұ.Мэмбетов, Ү.Байжомаров.«Нарықтық экономика негіздері».Алматы
3. Ә. Әділханов.«Нарықтық экономикаға көшу». Алматы-1995
4. С.С Мәуленова, С.Қ. Бекмолдин, Е.Қ.
5. М.Кәрібаев. «Нарықтық қатынастарды қалыптастыру сәтті
15
Нарықтық экономика және кәсіпкерлік негіздері
Экономикалық жүйе және, оның экономикалық заңдылықтары
Экономикалық тәрбиенің әдістері
Экономикалық тәрбие
Экономикалық жүйе
Қазіргі кезеңдегі жалпы білім беру орта мектептердегі экономика негіздерін оқытуың мазмұны мен ерекшеліктері
Аралас экономикалық жүйенің қалыптасу ерекшеліктері
Нарықтық экономикадығы әрекеттер мен табыстар және әлеуметтік негізгі саясат
Қазақстан Республикасындағы 12 жылдық білім беру жүйесінде экономиканы оқыту
Экономиканың жүйелердің негізгі типтері