АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің ерекшеліктері

Жоспар
Кіріспе.......................................................................................................................3
І бөлім. Ақша жүйесінің түсінігі және мәні.
1.1. Ақша жүйесінің сипаттамасы және типтері....................................5
1.2. Ақша жүйесінің негізгі элементтері................................................12
ІІ бөлім. Дамыған елдердің ақша жүйесі.
2.1. Германия мемлекетінің ақша жүйесі...............................................17
2.2. Жапония мемлекетінің ақша жүйесі...............................................23
2.3. Ұлыбритания елінің ақша жүйесі....................................................30
ІІІ бөлім. АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің ерекшеліктері.....................33
Қорытынды............................................................................................................35
Қолданылған әдебиеттер тізімі.........................................................................38
Кіріспе
Жалпы мемлекеттік заңдармен реттелген елдегі ақша айналысын ұйымдастыру
Ақша жүйесі – ол тарихи қалыптасқан және мемлекеттің
Қазіргі жағдайда бұрын қалыптасқан ақша жүйесінің мазмұны біраз
алтынның мемлекеттің ішкі және сыртқы ақша айналымынан шығып,
банктердің несиелік операцияларының негізінде қолма-қол ақша және қолма-қол
қолма-қол ақшасыз айналымның дамуының нәтижесінде қолма-қол ақша айналысының
мемлекет тарапынан ақша-несиелік реттеу механизмін құру және дамыту.
Курстық жұмысқа осы тақырыпты таңдаған себебім, ақша жүйесінің
Курстық жұмыстың негізгі мақсаты:
Ақша жүйесінің мәнін ашу;
Ақша жүйесіне сипаттама беру;
Ақша жүйесінің басты тпитерін анықтау;
Ақша жүйесінің негізгі элементтерін атап көрсету;
Дамыған елдердің, оның ішінде Германия, Жапония, Ұлыбритания, АҚШ
Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылағн әдебиеттер
Бірінші бөлімде ақша жүйесінің жалпы түсінігі және оның
Екінші бөлімде дамыған елдердің, оның ішінде Германияның Жапонияның,
Үшінші бөлімде АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің ерекшеліктерін қарастырдым.
І бөлім. Ақша жүйесінің түсінігі және мәні.
1.1. Ақша жүйесінің сипаттамасы және типтері.
Қазіргі жағдайда бұрын қалыптасқан ақша жүйесінің мазмұны біраз
Жалпы әрбір мемлекеттің өзіне тән ұлттық ақша жүйесі
Металл ақша айналысы, бұл жүйеде ақша тауары, яғни
Несие ақшалары және қағаз ақша айналысы, бұл жүйеде
Әрбір мемлекетте жалпыға ортақ құн эквиваленті ретінде қабылданған
Алғашқы капитал жинау кезінде (XVI – XVII ғғ.)
Биметаллизмнің үш түрі болған:
Қатар жүретін валюта жүйесі – онда алтын мен
Қос валюталы жүйе – онда металдардың сандық арақатынасын
«Қосалқы» валюта жүйесі – онда алтын мен күміс
Биметаллизм жүйесі Батыс Еуропа мемлекеттерінде XVI – XVII
Биметаллизм жүйесі өскелең капиталистік шаруашылықтың талабын қанағаттандыра алмады,
Капиталистік тауарлы өндірістің қарқынды дамуы тұрақты ақшаны, яғни
Монометаллизм – ол жалпы эквивалент ретінде тек бір
Патшалық Ресейде күміс монометаллизм 1839-1843 жж. Жүргізілген ақша
Алғашқыда алтын монометаллизм ақша жүйесі ретінде XVIII ғ.
Құн белгілерінің алтынға айырбасталу ерекшеліктеріне байланысты алтын монометаллизмнің
Алтын монеталы стандарт – бұл стандартта алтын,
Елдің ішкі айналымында алтын монеталар жүреді және ол
Алтын монеталарды еркін соғу рұқсат етілген;
Айналымдағы несие ақшалары (банкнота, майда металл монеталар) көрсетілген
Алтынды, шетел валютасын елден еркін алып шығуға және
Алтын монеталы стандарт капитализмнің алғашқы сатысы – еркін
Бірінші дүниежүзілік соғыс бюджеттің тапшылығын арттырды. Оны жабу
Алтын құймалы стандарт – оның алтын монеталы стандарттан
Алтын девизді стандарт – ол банкнотаның девиздерге айырбасталатын
1929-1933 жж. әлемдік экономикалық дағдарыс нәтижесінде барлық мемлекеттерде
1944 ж. Бреттон-Вудсте құрылған Халықаралық валюта жүйесі еркін
1976-1978 жж. Ямайка Халықаралық валюта жүйесі алтынның айналыстан
Бұл жерде айта кететін маңызды нәрсе – алтын
1.2. Ақша жүйесінің негізгі элементтері.
Қазіргі жағдайда ақша жүйесі бірнеше элементтерден құралады. Оның
- Ақша бірлігі. Ол барлық тауарлардың бағасын көрсету
Ресейде XVIII-ғасырда, кейбір князьдықтарды қолданылған күмісқұймалар «рубль» деп
Қазақстанда, егемендік алғаннан кейін, 1993 жылдың 15-қарашасында шығарылған
Ақша өлшемі, міндетті түрде, еселі ұсақ бөліктерге бөлінеді.
Баға масштабы. Ол тауарлар бағасын белгілеу үшін қолданылатын
Ақша түрлері. Ол осы мемлекетте заң жүзінде қолданылатын
Эмиссия тетігі. Ақшаны айналымға шығару және оны айналымнан
а) қолма-қол емес ақшаның айналымға шығару және оны
б) қолма-қол ақшаны айналымға шығару және оны айналымнан
Экономиксы дамыған мемлекеттерде қолма-қол ақша айналысының негізін құрайтын
- Ақша айналымын реттейтін мемлекеттік орган. Ол орталық
- Ақшаның құнын белгілеу немесе баға кесу тәртібі.
Қазіргі кезде ешбір мемлекеттің ақша өлшемінің алтын құрамы
Касса тәртібін ретке келтіру. Кассалық операцияларды жүргізу тәртіптерін
Сонымен, экономикасы нарықтық типпен дамыған мемлекеттердің ақша жүйесіне
Ақша айналымын басқаруға әр түрлі банктердің қатынасуы.
Қолма-қол ақша мен қолма-қол емес ақша белгілерін шығарумен
Қолма-қол ақша және қолма-қол емес ақша – төлем
Ақша-несиелік реттеу механизмін құру және оның дамуы.
Орталық банктің мемлекеттік аппараты арқылы ақша жүйесін басқаруды
Ақша айналымын бағдарлы жоспарлау.
Қолма-қол емес және қолма-қол ақша айналымдарының тығыз байланысы,
Салық органдарының ақша қаражатын қырағы бақылауы.
Мемлекеттің орталық банкіне салыстырмалы дербестік беру.
Ақша белгілерін банк жүйесініңғ активтерімен қамтамасыз ету.
Шаруашылық айналымына ақша белгілерін мемлекеттің ақша-несие саясатына сай
Валюта курсын валюталар «қоржыны» негізінде нарықтық жүйенің белгілеуі.
Қорыта келсек, жалпы ақша жүйесі дегеніміз- тарихи қалыптасқан
ІІ-бөлім. Дамыған елдердің ақша жүйесі.
2.1. Германия мемлекетінің ақша жүйесі.
ХІХ ғасырдың 70 жылдарына дейін 20-дан астам мемлекеттер
Бірінші Дүниежүзілік соғыстың басталуымен алтын монета стандарты жойылды
1924 жылы ақша реформасы жүргізілді. Нәтижесінде жаңа рейхсмарка
1929-1933 ж.ж. Дүниежүзілік ақша-несие дағадарысы кезінде Германияда алтын
ІІ дүниежүзілік соғыс кезінде Германияның ақша жүйесі мемлекетті
Соғыстан кейін Германия экономикасында тәртіпсіздік онады, территория, Берлин
1949 жылдың мамыр аыйнда ФРГ Конституциясы қабылданған соң
1949 жылдың 28 қыркүйегінде көпшілік валюталардың девальвациясы кезінде
Сөйтіп, қазіргі уақытта ФРГ ақша бірлігі болып 100
ФРГ-ң қолма-қол және қолма-қол емес ақша айналысы былайша
ЖҰӨ динамикасы, ақша массасы және баға.
сонында %-қ өзгерістер
1993 ж 1996 ж
1. ЖҰӨ, млрд марка
2. Ақша массасы (млрд марка):
агрегат М₁
агрегат М₂
агрегат М₃
3. Тұтыну құнының индексі 3163,7
726,3
1319,2
1906,7
100 3541,5
916,9
1315,9
2181,8
106,1 +11,5
+26,2
-0,3
+14,4
+6,1
1997 ж. қыркүйек Бундесбанк.
Бұл кесте М₃ агрегаты бойынша ақша массасы, өзіне
Осыған орай 1975 ж. бастап ФРГ-да таргетирование жүргізіледі,
1995 ж. осындай ақша массасының теңселу шегі бекітілді,
Орталық банктің қолма-қол емес ақша айналысы келесі мәліметтер
1996 ж. 8 наурызында ФРГ-ң ірі қаржы нарығында
1996 ж. қыркүйегінде Бундесбанк «Европаның валюта-экономикалық одақ туралы
ФРГ-ң қолма-қол емес ақша айналысы бұдан басқа, ұлттық
ФРГ-ның валюталық қатынасына келетін болсақ, елдің валюталық қатынасын
Төлем балансының ұзақ белсенділігінің нәтижесінде Бундесбанктің алтын валюталы
Төлем балансының белсенділігі және жоғары алтын валюталық резервтер
Салыстырмалы түрде инфляцияның төменгі қарқыны, дерлік тұрақты төлем
Солай, Бреттон-Вудс келісімінде марканың ревальвациялары жүргізілді 1961 ж.
Неміс маркасы Европалық валюталық «змеясында» үстемдік орнын
ЕВС валютасына неміс маркасының сыртқы құны келесі мәліметтер
Француз франкы-212,3
Итальян лирасы-541,4
Голландық гульден-111,9
Бельгиялық және люксембургтық франк-148,5
Австриялық шиллинг-97,3
Испандық песета-422,3
Даттық крона-175,9
Финдық марка-235
Ирландық фунт-282,6
Портуалдық эскудо-1198,4
Неміс маркасының сыртқы құны 1972 ж. бастап 1997
1999 ж. 1 қаңтарынан, Маастрихтски келісімінің үшінші этапының
2.2. Жапония мемлекетінің ақша жүйесі.
Эмиссиондық институт – Жапония Банкі 1889 жылы заң
Алтын құрамы, 0,75 г. таза алтынға тең бекітілді.
Жапонияның ақша бірлігі – иена 100 сеннен құралады,
Жапонияда айналымда 1984 ж. 1 қараша, 1990 ж.
Жапония Банкі үлкен мөлшерде мыс-никель құймасынан және бағалы
ІІ Дүниежүзілік соғыстан кейін Жапонияның ақша жүйесі мен
Соғыстан кейінгі кезде ақша айналымының құрамы елеулі түрде
Ақша айналымының құрылымында депозиттік ақша басым болғанымен қолма-қол
Алғашқы соғыстан кейінгі жылдары Жапонияда инфляция үлкен көлемде
Жапонияның ақша айналымының ерекшеліктері келетін болсақ, иенаның инфляциялық
Доллар дағдарысына байланысты Жапония үкіметі 1971 ж. тамызында
70 ж. басынан иена курсы толығымен көтеріледі(1971 ж.
1965-1967 ж. валюталық курс (долларға).
1 АҚШ долларына ақша бірлігі
1965 ж
1970 ж
1980 ж
1990 ж
1995 ж
1997 ж
Иена 360,9 357,6 203,0 134,4 99,7 120,0
Иена курсының жоғарлауына әсерін тигізгендер:
жаңа технологиялық негізде жапнония экономикасының жалғасып жатқан структуралық
жапондық экспорттық тауардың бәсеке қабілеттерінің өсу шегі;
ақша айналымының және бағаның салыстырмалы тұрақтандыру негізінде иенаның
Бұдан басқа, иена курсының өсуі АҚШ саясатымен байланысты
Жапонияның валюталық қатынасы 50 ж. және 60 ж.
60 ж. ІІ жартысында – 70 ж. басында
Кейін құрылымдық дағадарыс жағдайында, әсіресе энергетикалық, жапондық импорт
Кейінгі жылдары жапон тауарының бәсеке қабілеттілігі көрінетіндей көтерілді,
Сонымен қатар жапон капиталының шетелге шығуы кеңейтілді. Нәтижесінде
Төлем балансының жағдайы (1993-1995 жж. млрд доллл.)
Сауда балансы Ағымдық төлемдердің сальдосы Капитал қозғалысы Төлем
Жапония
АҚШ +145,9
-166,4 +129,2
-156,2 -104,0
+114,4 +25,2
-41,8
АҚШ тапшылығы Жапонямен бірге саудасында 1995 ж. ортасында
Жапония әлемдегі ірі кредиторға айналады. 90 ж. басында
Жапония экономикалық дамуы бойынша США-дан кейін әлемде екінші
Жапония өзінің сыртық экономикалық эуспансиясын күшті тездетіп жатыр.
1997 ж. басындағы жапон экономикасының бәсенсуі және Жапония
Жапон ақша бірлігінң құлауына Жапон Банкінің жаппай кірісуі
Бұл былайша түсіндіріледі, 1997 ж. қарашасында «Ямаичи» брокерлік
Бұл жағдайда банк жүйесінің дағдарысынан құтылу үшін, Жапония
Жапондық иенаға қарсы мынадай сыртқы фактор әсер етеді,
Одан арғы иен курсының төмендеуі АҚШ пен Жапонияның
2.3. Ұлыбритания елінің ақша жүйесі.
Ұлыбританияның ақша бірлігі – фунт стерлинг. Ол орталықтанған
XIV ғасырда Англияда айналымда алтын фунт стерлинг пайда
XVIII ғ. аяғы-ХІХ ғ. басында Англия алтын монометаллизмнің
1914 жылы банкноталар алтынға айырбасын тоқтатты, ал алтын
1925 жылы банкноталардың алтынға айырбасы қалпына келтірілді, бірақ
Алтын құйма стандарты көп ұзамай өмір сүрді. 1931
XVIII ғасырдың сонынан І дүниежүзілік соғысқа дейін фунт
Осы елдің қолма-қол және қолма-қол емес ақша айналымына
Қолма-қол ақшалар – банкнота мен айырбасталатын монеталар айналымдағы
Ұлыбританиядағы қолма-қол емес ақша тек 8 %
Ұлыбританиядағы әртүрлі төлемд қаражатын қолдану
Барлық қолма-қол емес төлемдер Чектер Карточкалар Аударым бойынша
Басқа төлем қаражат
Құжаттық Автоматтандырылған
Операция құны бойынша 100
47,8
0,1
2,4
49,0
0,7
Операция мөлшері бойынша 100
54,7
12,4
8,7
13,4
10,6
Чектер құны бойынша екінші орын-47,8% және мөлшері бойынша
ІІІ-бөлім. АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің
ерекшеліктері.
АҚШ ақша жүйесінің негізгі ерекшелігі болып АҚШ-ғы беделді
АҚШ ақша жүйесінің ерекше белгісі болып банкноталық эмиссияның
1929-1933 жж. дүниежүзілік экономикалық дағдарыс кезінде АҚШ ақша
Ақша жүйесін реттеудегі негізгі қызметін АҚШ орталық банкі
Қорытынды
Тақырыпты зерттеу кезінде, мынадай қорытындыларға келуге болады: Әлем
Металл ақша айналысы, бұл жүйеде ақша тауары, яғни
Несие ақшалары және қағаз ақша айналысы, айналыстан толық
Әрбір мемлекетте жалпыға ортақ құн эквиваленті ретінде қабылданған
Биметаллизм – ол мемлекет заңды түрде жалпыға ортақ
Қатар жүретін валюта жүйесі – онда алтын мен
Қос валюталы жүйе – онда металдардың сандық арақатынасын
«Қосалқы» валюта жүйесі – онда алтын мен күміс
Монометаллизм – ол жалпы эквивалент ретінде тек бір
Алтын монеталы стандарт – бұл стандартта алтын,
Алтын құймалы стандарт – оның алтын монеталы стандарттан
Алтын девизді стандарт – ол банкнотаның девиздерге айырбасталатын
Қазіргі жағдайда ақша жүйесі мынандай бірнеше элементтерден құралады:
Әрбір мемлекеттің ақша жүйесіне қысқаша шолу жасайтын болсақ:
ХІХ ғасырдың 70 жылдарына шейін 20-дан астам мемлекеттер
Эмиссиондық институт – Жапония Банкі 1889 жылы заң
Ұлыбританияның ақша бірлігі – фунт стерлинг. Ол орталықтанған
АҚШ ақша жүйесінің негізгі ерекшелігі болып АҚШ-ғы беделді
Бұл курстық жұмыста дамыған елдердің ақша жүйесінің тарихи
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Саниев М.С. Ақша, Несие, Банктер. А., 2001 ж.
Көшенова Б.А. Ақша, Несие, Банктер, валюта қатынастары. А.,
Америка экономикасының негіздері./ Клэк Дж. редакциясымен. АҚШ мемлекеттік
Деньги, кредит, банки./ под ред. Жукова Е.Ф. М.,
Деньги, кредит, банки./ под ред. Лаврушина О.И. М.,
Финансы. Денежное обращение кредит./ под ред. Поляка Г.Б.
Финансы, деньги, кредит./ под ред. Соколовой О.В. М.,
Германская Демократическая Республика./ под ред. Лаврентьева Е.В. мысль.
Белоглазова Г.Н., Толоконцева Г.В., и др. Денежное обращение
Гальчинский А.с. Карл Маркс об историзме денежных отношений.
Жигалов К. Современная Великобритания: очерки политической системыи социально-экономической
Канамори Хисао, Вада Дзюн. Япония-мировая экономическая держава./ пер.
Япония. 1988: ежегодник. Наука. М., 1989 г.
Воронцов А.В. Треугольник США-Япония-Южная Корея. Наука. М., 1991
Хасбулатов Р.И. Мировая экономика. М., 1994 г.
3

Ұқсас жұмыстар

Валюталық операциялардың экономикалық негіздері

Греция мемлекетінің тризмдік бағытының дамуы барысы және халықаралық деңгейдегі алатын орыны

Қазақстан Республикасының банк жүйесінің қалыптасу тарихы

Ежелгі шығыс мемлекеттері

Несие қатынастарының пайда болуы және қалыптасуының теориялық аспектілері

Дүниежүзілік соғыстан кейінгі Герман мәселесі

Валюта, валюталық қатынастардың теориялық негізі

Үшінші дүниежүзілік валюта жүйесі

Валюталық жүйелер және олардың қызмет етуінің теориялық негіздері