Ақпараттық жүйеге қойылатын талаптар
Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі
Тұрар Рысқұлов атындағы қазақ экономикадық университеті
Қолданбалы информатика» кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: «Фирма менеджментінің ақпараттық жүйесі»
Орындаған: Сейтжанова С
«ИЭ» факультеті
«ЭАЖ» мамандығы
201 – топ
Тексерген: Қайнарбаева Г.Б.
Алматы-2006
Жоспар:
I Кіріспе...................................................................................................................3
Менеджменттің мәні.............................................................................................3
Курстық жұмыс мақсаты..............................................................................3
Курстық жұмыс құрылымы..........................................................................3
1 – ТАРАУ. Теориялық бөлім
Қолдану саласына талдау...........................................................................5
.Менеджерлік қызмет пен оның тиімділігін жіктеу...................................5
Менеджменттік жоспарлау...........................................................................9
1.2. Менеджерндің ақпараттық жүйесін тұрғызудың мақсаты...............
1.3. Ақпараттық жүйеге қойылатын талаптар.............................................12
1) Ақпараттық жүйенің ресурстарына қойылатын талаптар............................12
2) Ақпараттық жүйенің құрылымына қойылатын талаптар..............................17
1.4. Ақпараттық жүйенің концептуалдық сызба нұсқасы..............................19
2 – ТАРАУ. Негізгі бөлім
2.1. Кіріс ақпараты................................................................................................21
2.2. Шығыс ақпараты...........................................................................................22
Қорытынды.....................................................................................................24
Пайдаланылған әдебиеттер..................................................................25
Қосымшалар....................................................................................................26
1 КІРІСПЕ
Менің курстық жұмыс тақырыбы «Фирма менеджментінің ақпараттық жүйесі»
Қазіргі кезеңнің ерекшелігі, үлкен көлемдегі материалдық және шикізаттық
Қазақстан Республикасының бүгінгі таңдағы даму кезеңі қоғамдық құрылыспен
XX және XXI ғасырлар тоғысуындағы ғылыми-техникалық прогрестің адамзат
«Менеджмент» түсінігі шетел тілінен аударғанда - өндірісті басқару,
Менеджмент – кәсіпорынды ұйымдастырудың принциптері (заң жағынан) туралы,
Менеджментте басты нәрсе кез келген адамдық қарым-қатынастарға жарайтын
Курстық жұмыстың мақсаты – менеджер жүйесінің мәнін
Курстық жұмысымың құрылымы .
Жалпы курстық жұмыс үш тарау кіріспе, негізгі бөлім,
Негізгі бөлім деп аталған екінші тарауда, осы ақпарат
Бұл бөлімде «Менеджмент қызметі » міндеттерін қою қарастырылған,
ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1Қолдану саласына талдау
1.1.1 Менеджерлік қызмет пен оның тиімділігін жіктеу
Менеджмент тура мағынасында «адамдарды басқару» ұғымын білдіреді. Менеджменттің
Менеджмент – нарықтық экономиканың қажеттіліктері мен жағдайына толығырақ
Менеджмент еркін кәсіпкерлік, бәсекелестік, экономикалық уәждеме жжағдайларында туған
Басқару типі ретінде менеджменттің негізгі белгілеріне мыналарды жатқызуға
Адам, оның қажеттіліктері, мүдделері, уәждері, құндылықтары, нұсқамаларыбасқаруды ұйымдастырудың
Басқарудың тәсілдемесінде, принциптерінде және әдістерінде экономикалық құралдар мен
Менеджер мен қызметкерге қойылатын басты талап ретінде көрінетін
Ұйымдастыру ісінде менеджментке жағдайдың өзгеруіне қарай және инновациялық
Менеджмент менеджменттің жеке басына қойылатын талаптардың кешенін танытуы
Менеджментте бастысы – ең алдымен кәсіпорынның мүддесін көздейтін
Екі стильді ұстанатын кәсіпорын басшыларынан менеджерлердің басты, яғни
техника мен технологияның деңгейі;
жұмысшы күшінің сапасы мен еңбек уәждемелерін кеңінен пайдалануы
өндірісті ұйымдастыру және басқару (менеджмент)
менеджменттің жағдайы техника мен технологияның деңгейіне, жұмысшы күшінің
Техника мен жаңа технологияның дамуы өндіріс ауқымының өсуі
Менедмент анықтамасы менеджер қызметінің мазмұнымен тікелей байланысты. Тангымал
Менеджмент мәселелерімен бүгінгі таңда әр түрлі білім саласының
Басқару қызметінің әр түрлі салаларында пайдаланатын менеджменттің сан
Ішкі менеджмент – ішкі мәселелердің басымдығын сыртқыдан айырықшылап
Фирма жұмысының ішкі және сыртқы мәселелеріне менеджердің жиі
Ішкі менеджменті басқару қызметін бөлу процесінде пайда болатын
Ұйымдастыру менеджменті:
тар мағынасында – басқарудың жалпы міндетті істерінің бірі
менеджменттің бір бағыты жалпы ұйымдастырудың принциптерінмен ұйымдастырудың мәселелерін
Бұл менеджмент мыналарды қамтиды: ұйымдық құрылымды жобалау әрі
Ұйымды (кәсіпорын, фирма) біртұтас организм ретінде қарастырған әрі
Ұйымдық менеджмент ұйымдық-өкімдік, яғни тікелей басқарудың ұйымдық қатынасқа
Тәжірибе менеджменті – менеджмент тұжырымдамасы. Ол осы тұжырымдамасының
Бұл менеджент әр түрлі қызмет салаларында-өндірістік, әлеуметтік,
Өндірістік менеджмент – менеджменет типі. Оның негізгі сипаты
Өндірістік менеджменттің ерекшеліктері басқару жүйксінің құрылымы
Стратегиялық менеджмент – менеджменттің әртүрлілігі. Оның басты ерекшелігі
фирманы сипаттауға арналған мәртебе, оның әлеуметтік-экономикалық ортада алатын
Фирманың басқару мақсаты болып табылатын фирманың мақсаты. Мақсат
Басқару шешімдерінде ұйғарылатын стратегиялық бағдарламаның жүзеге асырылуы алға
Басқарудың тиімділігін, сапасын, әлеуетін бағалау және реттеу.
Инновациялық, қаржылық, экологиялық менеджмент, сондай-ақ адам ресурстарының мененджмент
Менеджментте басты тұлға, әлбетте, менеджерлер (басқарушы) болады. Менеджерлік
Осы заманғы менеджерді қоғамдық өндіріс жүйесінде былайша көрсетуге
Басқарушы-менеджер. Бұл әуел бастан менеджерге тән боп келген
Дипломат менеджер. Көптеген менеджерлік ептіліктер келіссөз процедураларымен байланысты
Әр қилы делдалдық әрекеттерге менеджерлерді қатынастырудың қажеттілігі артып
Лидер менеджер. Лидердің міндетті ісі мен менеджердің міндетті
Тәрбиеші менеджер. өндірістік процестер күрделене түсуіне байланысты қызметкерлерге
Жаңашыл менеджер. Бұл арада менеджердің инновациялық айтылып тұр.
Адами қасиеттер мол менеджер. Ол әлеуметтік сапаларға ие
Өз кіспорыны үшін жаңа нарықты таба алатын
Менеджердің жұмыс тиімділігі қол жеткен нәтижелер мен кәсіпорын
Басшылық ісінде жетістікке жету үшін менеджердің үш ептілігі
Танымал менеджер Ли Якокк менеджердің рөліне қатысты маңызды
Әлбетте, менеджер – ол команданың өзінше жаттықтырушысы, оның
1.1.2 Менеджменттегі жоспарлау
Өзінің жұмыс істеуі үшін кез келген экономика тұрақты
Мұндай тетіктер көп. Бірақ, басқарудың шеберлігі – қажетті
Халық шаруашылығын жоспарлаудың бұрынғы тәжірибесін бағалауға болады. Бір
Жоспарлау процесінің өз болмысынан туындайтын волюнтаризмді атап көрсеткен
Жоспарлауға басқару элементі ретінде қарау жөніндегі басқа ұстаным
Жоспарлау – кез келген шаруашылық қызметі жетістігінің маңызды
Индикативті жоспарлау әкімшілік тәсіл болып саналады. Егер индикативті
Индикативті жоспарлау мынадай қиыстыру рәсімдерінің жиынтығы ретінде шығады.
Макроэкономикалық жоспарлау - өндірістің біріккен тәсілі немесе жаңа
1.2 Менеджерндің ақпараттық жүйесін тұрғызудың мақсаты
Менеджмент ақпарат жүйесі – бұл менеджменттің барлық деңгейлерін
Менедженттегі ақпарат жүйесі, әрқайсысы нақты бір бөлімдегі басқарушыларды
Ақпарат технологиясының көмегімен менеджерлер өз жұмыстарын кеңірек көлемде,
Объектіні басқарудың әртүрлі деңгейінде, желістермен жұмыс істеуге
Ақпараттық жүйеге қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе (АЖ) – бұл қолданушыларға олардың сұраныстарына
АЖ құрылымы – бұл ішкі жазықтық-уақыттық байланыстардың тұрақты
АЖ жабдықтаушы және функционалды бөлімдерден тұрады. Жабдықтаушы бөлімі
Ақпаратты жүйе тұрғызу мақсаты,ол фирма менеджерінің жұмысын автоматтардыру.
Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар
Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Лингвистикалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Эргономикалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Ұйымдастырумен жабдықтауға қойылатын талаптар.
1.3.1 Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар
Ақпараттық ресурстарды жиынтық мәліметтер деп атайды, белгілі бір
Техникалық конфигурация талаптары.
1 кесте
Техникалық құралдар атауы Физикалық модуль Сипаттамалары
ДЭЕМ Іntel Pentіum 4 Процессор
Зерделік сақтаушы құрылғы
МҚДЖ
Монитор
Перне тақтасы
Тышқан Іntel, 2.4MHz
512Mb
80Gb
19 дюймдік
105 батырмалы
2 баспалы
Принтер Принтер HP LaserJet
Факс – модем Факс – модем Sony –
Телефон Телефон Panasonіk
Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Ақпарттық жабдықтау – бұл менеджер ақпараттық жүйесінде қолданылатын
экономикалық ақпараттар және құжаттар сыныптама-ларын, нормативті – анықтамалы
Ақпараттық база (АБ) – бұл ақпараттық жүйенің функционерлену
Жедел ақпарат дегеніміз – ол субъектінің күйін осы
Машина ішіндегі ақпарат базасы – бұл ақпараттық жүйені
Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Математикалық жабдықтау – бұл ең озық есептеу техникасының
Лингвистикалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Лингвистикалық жабдықтау – бұл ақпаратты автоматты түрде өңдеудің
Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Программалық жабдықтау – бұл техникалық құралдар кешендерінің
Жалпы программалық жабдықтау – бұл кең көлемді пайдаланушыларға
Операциялық жүйе есептеу үрдісін тиімді ұйымдастыруды және сонымен
Арнайы программалық жабдықтауға әртүрлі атқарымдылық қосалқы жүйелері үшін
Тип Атауы Мүмкіндіктері
Жалпы программалық жабдықтау
ОЖ Mіcrosoft Wіndows NT Server 4.0 Күшті 32-битті
Mіcrosoft Wіndows NT Workstatіon 4.0
MS Offіce XP Дербес ЭЕМ үшін күшті 32-битті
Mіcrosoft Wіndows ХР professіonal Дербес ЛЕЖ үшін күшті
Арнаулы программалық жабдықтау.
ҚПП Delphі 7 Локальді және желідегі базалармен
МББЖ Paradox 7 Локальді база Paradox 7 жұмыс
Программалық жабдықтау дегеніміз – экономикалық ақпараттық жүйелердің жұмыс
Программалық жабдықтау құрамына әмбебап құралдар, пакеттер және бағдарламалар
қолданбалы пакеттер және программалар, бұл пайдаланушының жұмысын қажетті
жүйелік программалар, бұл әр түрлі қосалқы функцияларды орындайды
аспаптық жүйелер, яғни жүйелік бағдарлама, компьютерге жаңа бағдарлама
Қолданбалы программалар персоналды компьютерге өте ыңғайлы құрал ретінде
Қолданбалы программалық жабдықтау арқылы есепті шешу процесі кезінде
Delphі объективті – бағытталған бағдарламалауға негізделген. Бұл бағдарламалық
Delphі-де дерекқор пайдаланылатын, есеп- беру жолдарын жеңілдететін бизнес
Delphі-мен жұмыс істегенде BDE (Borland Database Engіne
-кестелеріне бірден қол жеткізе аламыз.
MS Offіce ( Word, Excel, Outlook) – және
Күрделі және үлкен жобалар құру үшін сәйкес конструктор
Paradox – оны бейнелейтін және редакциялайтын ақпараттар
Дерек қорға бірден қол жеткізудің ыңғайлы және пайдалы
Эргономикалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Эргономикалық жабдықтау – бұл, жұмыстын әртүрлі сатысындағы адамның
Менеджердің эргономикалық жабдықтау құрамына мыналар кіреді:
Жұмыс орындарына, ақпараттық үлгілерге және жұмыскерлер құрамына эргономикалық
Жұмыскерлерді даярлау деңгейіне және іріктеу жүйесіне қойылатын талаптарды
Ұйымдастырумен жабдықтауға қойылатын талаптар.
Ұйымдастырушылық құқықтық жабдықтау – бұл, фирма менджерінің ұйымдастырылуын,
Ұйымдастырумен жабдықтау ақпараттық жүйенің тиімді жұмыс істеу үшін
Белгілі ережелерге бағындыру құжаттары ақпараттық жүйені тұрғызудың, жұмыс
Ақпараттық қамтамасыздандыруға қойылатын талаптар
Басқару үрдісі ақпаратты пайдаланусыз мүмкін болмағандықтан, АЖ-де ақпараттық
Ақпараттық қамтамасыздандыру(АҚ) болып автоматтандырылған жүйеде пайдаланылатын, ақпарат массивтерінің
АҚ-дің негізгі міндеті ақпаратты жинауда, сақтауда, ақпараттық базаға
Ал олар өз кезегінде өзіне төмендегілерді қосады:
ақпараттың сандық және сапалық сипаттамалары;
ақпараттың құрамы қандай;
ақпаратты іздеу уақытының азаюы;
Ақпараттық қамтамасыз етуді ұйымдастырудың принциптері және құрылымы, құрамы
мәліметтер базасының барлық элементтеріне жататын құрылым деңгейінен тәуелсіз
мәліметтер базасын ұйымдастырудың алгоритмнің функционалдық міндетінен тәуелсіздіктері;
басқару жүйесінің барлық функцияларын жүзеге асыру үшін ақпараттың
ақпаратты сақтаудың кедергілерден қорғалғандығы мен сенімділіктері.
Ақпаратпен жабдықтау–бұл АЖ-дағы қолданылатын экономикалық ақпаратты жіктеудің және
Ақпарат қоймасы – бұл АЖ-ны жұмыс істеуде қолданылатын
Машинадан тыс ақпарат қоймасы – АЖ-ны жұмыс істетуде
Машинадан тыс ақпараттық база
Машинадан тыс ақпараттық база – ақпараттық жүйенің
Машинадан тыс ақпараттық база жіктеумен кодтау жүйесін, нормативті-анықтамалық
Машина ішіндегі ақпараттық база
Машина ішіндегі ақпараттық база – белгілі белгілері бойынша
Машина ішіндегі ақпараттық массивтер тұрақты, сақталатын, оперативті және
Мәліметтер базасы (МБ) тікелей қол жеткізудің (магниттік дискілер)
МБ құрудың мақсаты мәліметтерді өңдеудің уақытын қысқарту, мәліметтердің
Машина ішіндегі ақпараттық база, берілген есептің мәліметтер базасы
1.4 Ақпараттық жүйенің концептуалдық сызба нұсқасы
Концептуалды схема ақпараттық жүйе құру мен оның
Ақпараттық жүйелер-бұл күрделі жүйе болып келеді.
Сондықтан оларды жеке бөлшектер мен элементерге бөлуге, (декомпозициялау)
Әдетте декомпозициялау анықталған белгілеріне қарай жасайды. Ақпараттық
Ол функционалды және жабдықтаушы бөлшек. Функционалды бөлігіне функционалды
Жүйеше дегеніміз-жүйенің анықталған белгілері бойынша бөлінген дербес
Ақпараттық жүйенің функционалдық бөлшегі- ол жүйешелер немесе есептер
Функционалдық жүйеге–нақты функциянермен шектелгенАқпараттық жүйенің (АЖ) бір бөлігі.
Қамтамасыз ету бөлігі- бұл автоматтандырылған тәртіпте (режимде)
жүйенің қызымет етуі үшін қажетті жағдайлардың жиынтығы.
Қамтамасыз ету бөлігі мыналардан тұрады- техникалық қамтамасыз
Концептуалды схема
Негізгі бөлім
2.1 Кіріс құжаттар
Кіріс ақпараты – бұл клавиатурадан түскен сигналдар, мәліметтер,
Кіріс құжаттары және олардың негізінде алынған файлдар өз
Қайта өңдеуге түсетін ақпарат бақылаудан өтуі қажет. Ең
3кесте
Құжат Түсу мерзімділігі Ақпараттың қайнар көзі
Иденти-фикаторы Аты Ұсыну түрі
DOG Келісім шарт құжаты құжат Алдын – ала
SA Сатып алу
Шарты құжат Әрбір операцияға Фирма менеджер
“ Келісім-шарт” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы
4-кесте
Құжат атауы Идентификатор
Келісім шарт DOG
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Құжат нөмірі Kugat nomerі 15
мерзімі merzіm 9
“ Сатып – алу ” кіріс құжатының ақпараттық
5-кесте
Құжат атауы Идентификатор
Сатып алу BT
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Құжат нөмірі Kugat nomerі 15
мерзімі merzіm 10
2.2 Шығыс ақпараттары
Шығыс ақпараты – бұл басқару объектісіне, қызметшіге немесе
Құжат Жіберу мерзімділігі Ақпараттың қайнар көзі
Иденти-фикаторі Аты Ұсыну түрі
Firma ME Фирма менеджеріне қойылатын ескертулер құжат
Басқармалардан түскен мерзімінен кейін
Басқарма
KME Фирма басшысына есеп беру құжат Алдын-ала белгіленген
«Фирма менеджеріне қойылатын ескертулер»
шығыс құжаттарының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы және тізімі.
7-кесте
Құжат атауы Идентификатор
Фирма менеджеріне қойылатын ескертулер Firma ME
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Фирма аты firma 10
Құжат номері Kugat nomerі 10
мерзімі merzіm 10
«Фирма басшысына есеп берулер» шығыс құжаттарының
8-кесте
Құжат атауы Идентификатор
Фирма басшысына есеп берулер KME
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Есеп беру мерзімі EBM 15
Менеджер түрі Menejer turi 20
Жоспарлық мәліметтер GM 15
Нақты мәлімет NM 10
Қорытынды
Фирма менеджері осы курстық жұмыста айтылған талаптарды орындаған
Қазіргі кезде жүйелерді автоматтандыру өте күрделі үрдіс болып
Есептер комплексін коммерциялық жалға беру рекомендациялары берілген және
Есеп комплексін өңдеу нәтижесінде пайдаланушыға қажетті құжаттарды ешқандай
Бұл жүйе жоғарыда айтылған кемшіліктерді жояды
Ақпараттық жүйені бағдарламалық қамту - қосымшасын интеруалдану ортасының
Барлық ақпарат мәліметтер базасында сақталады, бұл жағдай ақпаратты
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
«Менеджмент», К.Бердалиев,Алматы: Экономика, 2005.
«Кәсіпорын экономикасы», А.Қ Мейірбеков, Қ.Ә. Әлімбетов, Алматы, 2003ж.
«Бухгалтерлік ақпараттық жүйе», Е.Т.Төлегенов, Алматы, 2001.
«Экономикадағы ақпараттық жүйелері» Н.Б.Бралиева, Қ.С.Байшоланова,
«Ақпараттық жүйелер теориясы», Қ.С. Байшоланова, Алматы: Экономика -2002ж.
Диго С.М. Проектирование и использование баз данных. –
.Бухгалтерские информационные системы: Учебное пособие/ Тулегенов Э.Т.,
Экономика,1999. – 120 с.
Диго С.М. Проектирование баз данных: Учебник. – М.:Финансы
Бралиева Н.Б., Байбөлекова Л.А., Балашов Қ.Т. ''Ақпараттық менеджмент
22
Жабдықтау бөлімі
ТЖ
ПЖ
Фунционалдық бөлім
Фирманы басқару бөлімі
Ақпараттық база
-Келісім – шарттар, сатып-алу құжаттары,
құжаты,
Фирма туралы мәліметтер базасы
Фирма менеджментінің базасы
Өңдеу
Құжат нөмірі, мерзімі
Келісім шарт
құжаты
Фирма аты, құжат номері, мерзімі
Фирма басшысына есеп берулер (айлық кварталдық, жылдық
Менеджерлерге қойылатын ескертулер
МЖ
АЖ
Есеп беру, менеджер түрі, жоспарлық мәліметтер
Ақпараттық жүйеге қойылатын талаптар
Жүйені тексеруге қойылатын талаптар
Ақпараттық-оқыту жүйесінің негізі
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелер түсінігі және олардың жіктелуі
Несие қызметкерлеріне арналған автоматтандырылған жұмыс орны
Е-қаржымині жүйесіне қойылатын жалпы талаптар
Ақпараттық қауіпсіздік жайында
Ақпаратты қорғау - ақпараттық қауіпсіздік
Компьютерлік фирма менеджментінің ақпараттық жүйесі
Тестілеуге арналған ақпараттық жүйелер