Реформаның алғышарттары
Жоспар
Кіріспе
I-тарау. XVII ғасырдың екінші жартысындағы Ресейдің әлеуметтік-экономикалық
. Петр I саяси тұлға ретінде қалыптасуы
1.2. Ресейдің әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы
1.3. Реформаның алғышарттары
II-тарау. Петр I реформаларының кезендері
2.1. 1697-1702 жылдардағы реформаның бастапқы кезені
2.2. 1703-1714 жылдардағы реформаның ортаңғы кезені
2.3. 1715-1725 жылдарындағы реформаның пісіп-жетілген кезені
2.4. Реформалардың қорытындылары
I-ТАРАУ.
XVII-ғасырдың қарсаңында Ресейдің әлеуметтік- экономикалық және саяси дамуы. Реформаның
1.1. I Петрдің саяси тұлға ретінде қалыптасуы
Ресейдің жаңа дәуірі мен кезеңіне қадам басуын ұлы рефарматор,
Петр Алексеевич Романов патша 1682 жылы 30 мамырда Кремльде
Петр төрт жасында басына үлкен қасірет төнеді.
Петр патша жастайынан шет елдік дүниелер арасында өсіп, патшаға
1682 жылы көктемде ұрпағы болмаған Федор Алексеевич патша
Орыс тағында Нарышкиннің он жастағы ұлы ханзада Петр және
Жағдайдың осылай өзгеруі, елде Софья мен Голыцыннің жеті жылдық
Софья билік еткен кезде Петр анасы Наталья Кирилловнамен Преображенскийде
Жас кезінде Петрді әскери іске деген қызығушылығы өте жоғары
Көбіне Петрді теңіз ісіне деген құлыншынысы күшті болды.
Патшаның анасы Наталья Кирилловна Петрді он жеті жасында сұлу
1695 жылы қыс айларында Петр Азовқа қарай жорығын жоспарлайды.
1697 жылы патша Ресейді әскери-теңіз ісі бойынша және техникалық
Өндіріс пен сауда жағынан жақсы дамыған Еуропаның бай елдерінің
Бір уақытта елшіліктің мүшелері құпия антитүріктік коалиция құруға араласады.
1698 жылы Мәскеуде стрелецтердің көтерілісі жөнінде хабардар болып Петр
1700 жылы Петр Ресейдің Еуропаға жалғыз жолы Балтық теңізі
1701 жылы патша шведтерге қарсы 40 мыңдық әскерін жібереді.
Швед әскерлерінің Украинаға жылжуы Петр үшін күтпеген жағдай болды.
1710 жылы Түркия Ресейге соғыс ашады. Ресей бұл соғыста
1716 жылы көктемінде Данцигте патша өзінің жиені Екатерина Иоанновнамен
Қысты Петр Голландияда өткізеді. Сәуірде Гаагадан Брюсель арқылы
1714 жылы Петр Орталық Азияға зерттеу жұмыстарын жіберді. 1715
1716 жылы желтоқсанның аяғында Карл ХII Норвегия бекінісін қоршау
Осы уақыттан бастап Ресей жалпы еуропалық саясатта тұрақты, белсенді
Ішкі саясатта үлкен өзгерістер енгізеді.Бюрократиялық жүйенің күшеюі нәтижесінде сенат
Патшаның бірінші некеден көрген ұлы Алексей Преображенский ауылында Взямеский
1722 жылы Ресей Оттомон және Персия империясы арасындағы соғысқа
1723 жылы Ресейге Персия ханы әскери көмекте қолдау көрсеткені
1724 жылы Петр I өзінің әйелі Екатеринаны императрица деп
Қазанның аяғында ол Сестрорецк зауытын қарамақ болып, Систербекке жүзеді.
Петрдің деңсаулығы күннен-күнге нашарлай береді. Оның ағзасына тастай батқан
I Петр аса көрнекті тарихи қайраткерлердің қатарына жатады. Оның
Петр әр-түрлі «өнерпаздыққа» көркемөнер мен әдебиетке ғана үлкен зейін
Аса көрнекті қайта құрушы қайраткердің
Ұлы Петр рухани жағынан қарапайым адамдардың бірі еді. Петр
Ресейдің әлеуметтік- экономикалық және саяси дамуы.
XVII ғасырда Ресей елі артта қалған ел қатарында болды.
Артта қалған экономикасына артта қалған қоғамы сәйкес келді.XVII ғасырдың
XVIIғасырда Ресейде ауыл шаруашылығы халықтың көшіп қонуы мен сипатталады.
Жаңа облыстарда егіншіліктің тарауы олардың мұнан былайғы жерде экономикалық
Өнімді тікелей өндірушілердің крепостнойлық жағдайы, егіншілік техникасының тоқырауы
Экономикада натуральдық шаруашылық сипаты бұзылып қолөнер мен ұсақ товарлы
Өндіргіш күштерінің дамуында мануфактураның пайда болуы маңызды орын алды.
XVII ғасырда мануфактура әлі де аз болды және олар
XVII ғасырда ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіпте өндіргіш күштердің жалпы
Интервенция кезінде қаржы жүйесі әбден кері кетті. Қазына қаңырап
Елдің өндіргіш күштерінің күй жайында болған өзгерістер өндірістік қатынастармен
XVII ғасырда орыс мемлекеті тарихының өткен дәуірлер тарихынан өзгешелігі,
Ресейдің саяси өмірінде үлкен өзгерістер болып отырды. Ғасырдың екінші
Шексіз биліктің нығаюы осы Боярлық думанының құрамының өзгеруі болды.
Басқару органдарында үлкен өзгерістер болды. Басқару приказдарының күрделілігі сонша
Петр кезінде құрылып, күшейген тұрақты армия бастауын XVII ғасырдан
Уақыт тапшылығы (қажеттіліктері)сондай-ақ мәдениет саласында да байқалды. XVII
Патша үкіметінің XVII ғасыр бойындағы ішкі саясаты әрқашан үстем
1.3 Петр реформаларының алғышарттары және тарихи жағдайы
XVIII ғасырдың бірінші жартысында Ресейдің әлеуметтік-экономикалық және саяси тарихындағы
Ресей артта қалған мемлекеттер қатарында болды. Бұл артта қалушылық
Елдің құрылысы жағынан өнеркәсібі басыбайлы ал көлемі жағынан өндіріс
XVIIғасырда Ресейде тарихи даму жолында реформа қажеттілігі туындады.Тек осы
Мануфактуралық типтегі алғашқы өндіріс орындары пайда болды, қолөнер, зергерлік
XVII ғасырдың екінші жартысында Русьте мемлекеттік құрылыстың сипаты өзгере
Абсолютизмнің тұрақтануының және оның идеологиялық құрылуының қорытындысы XVIII
Мұрагерлік престол уставында монархтың өзінің мұрагерін таңдауға құқығы шектелмеді.
Тек Земствалық соборда салық түрлері, дворяндардың жиындары т.б.
Абсолютизмнің экономикалық және әлеуметтік жағдайы тек XVII ғасырдың
Экономикалық өсу және жалпы ресейлік ішкі нарықтың, сыртқы
Бірақта тауар ақша қатынастарының дамуы жалпы ресейлік рыноктың құрылуының
Бұл көтерілістер мен толқындарды басу үшін феодалдық құрылыстың сақталуы
Франция мен Англияда буржуазия шындығында билікке қатысты өздерінің наразылықтарын
Осылайша Ресейде абсолюттік монархия әлеуметтік жоспарда дворяндық басыбайлы диктатурасын
XVII ғасырдың бірінші жартысында Боярлық думамен және Боярлық аристократиямен
XVII ғасыр Ресейдің Батыс Европамен мәмлегерлік және тығыз сауда
Петр реформалары халықтың тарихының қатысуымен дайындалды. Негізінен Петрге
Реформалар орыс мемлекеті мен орыс халықтарының өмірінің барлық жағын
II-тарау.
Петр I реформаларының кезендері
Ұлы Петрдің жүргізген реформаларының ұзақтығы 25 жылға созылды,
2.1. 1697 – 1702 жылдардағы реформаның бастапқы кезені
Бұл кезендегі реформа жүйесіз, таласты сипатта болды. 1698 жылы
«Европаландыру»-терминін тарихшылар әртүрлі бағыттарда талқылады. Орыс халқының «Европа өркениетімен»
Астананың саяси өмірі жас, қуатты билеушінің келуімен өзгеріп,
Петрдің 1699-1700 жылдары енгізген жаңартулары үлкен маңызға ие болды.
Англияда болған кезінде Петр В.Брюске ағылшын мектептерін зерттеп, олардың
XVIII ғасырдың бірінші жартысында елдің мәдени өміріндегі маңызды оқиғалардың
1699 жылы қаңтарда Петрдың қалалық реформа жөнінде қаулысы қабылданды.
Мемлекеттік істерді басқаруда келесі қадам XVII ғасырдағы министерства -
Қаржылық облыстарында қалалық реформа жүрді.Салықтың басым бөлігі Ескі үлкен
1700 жылы 11 наурызда Петрдің монеталық реформасы енгізіледі. Күміс
Сонда-ақ Петр Шіркеуге де көңіл бөлмей кете алмады. Басқа
XVII ғасырдың аяғында Ресейдің әскери қимылы абсолюттік мемлекеттің талап-тілегін
Волонтерлардың сапарларының маңызды қорытындысы «Вейде Уставы» болды. «Вейде» уставына
Сондай-ақ жаңа қарулы күшке ертеден Руське таныс емес флот
XVII ғасырда Мәскеуліктердің дамуында ең тамаша қозғалыс Мәскеу
Бұл кезенде өнеркәсіп бұйымдарын көпшілігін бұрынғысынша ұсақ өндіріс беріп
Алғашқы жаңартулар сыртқы бейнеге ресми түрде «сақал қию, венгерлік
2.2 1703 - 1714 жылдары аралығындағы реформа
Бұл кезеңдегі реформаның кең ауқымын қамтып, біріңғай
Қасиетті Тройцы күні Янни-Саари аралында 16 мамырда Люст-Эйланд Санк-Петербург
Губерниялық реформа. 1708 жылғы реформа Петр реформаларының негізгі бағыттарының
1711 жылы Прут жорығына аттанарда, Петр сенат құру туралы
Бұл кезеңде әскери реформа өз жалғасын тапты. 1705-1706 жылдары
Петр I елдің шаруашылық жағынан артта қалушылығы алдын алу
XVII ғасырмен салыстырғанда XVIII ғасырда 200-дей ірі өндірістер
Өндірістік кәсіпорындар судың күшін пайдалану үшін өзен жағалауларында пайда
Петр кезінде Петербургте өмір сүрген өндірісті үш топқа бөлуге
Жаяу әскер артиллериясының барлық жабдықтармен қамтамасыз ету үшін Арсенал
Өндірілген өндіргішті күшті қолдың көмегімен жылжыта отырып, Батыс теңізшілеріне
Ішкі сыртқы саудамен өсуі қатынас жолдарын жақсартуды талап етеді.Ресей
Петрдің «бір мұрагерлік »(единонаследие) жарлығы 1714 жылы 23
Жарлық ашық түрде жүрді: заң шығарушы бағынушыларды кедейленген помещиктердің
Бұрынғыша алым – салық шаруа үйі басына қарай белгіленді,
. Екінші этап реформаның тездетілген күйімен мағынасы жағынан
2.3. 1714-1725 жылдардағы Реформаның пісіп-жетілген кезені
Пісіп-жетілген кезеңіндегі реформа жүйесіз күйден жоспарлы күйге ауысқан кезі.
Петр сауда-өндірістік саясатын түбрлі өзгертті.1719 жылы күзде шетке шығаратын
1720 жылы орталық мекемелер арасында қалаларды басқаратын және соттық
1700 жылы патриарх Адриан дүние салғаннан кейін Петр оған
XVIIIғасырдың басына таман елдегі бүкіл жер мен крепостной шаруалардың
Петрдің әскери реформасының маңызды ескерткіші әскери устав. [5:167] 1716
1720 жылы «Теңіздік устав» шығарылады. Ол бейбіт және соғыс
Үстем тапты ұйымдастыру ісіне 1722 жылы шыққан «Рангілер туралы
«Рангілер туралы табель» кейбір «теңсіз» сословиелер (көпестер, шаруалар) өкілдерінің
Орталық басқару реформасы Коллегиялар құрумен аяқтады. 1718 жылы
I Петр тұсында жергілікті басқару одан әрі өзгеріске ұшырады.
Басқару реформасы бойынша сенатты қызметін бақылап тұратын әуелде штаб-
Толып жатқан жобалардың авторлары үкіметке алым – салық түсімін
Бұл кезенде шіркеу реформасы болды. 1700 жылы патриарх Адриан
Үкімет шіркеу мекемелері мен монастырьларына жер иеліктерін есепке алуға
2.4. Реформалардың нәтижелері
Елдегі крепостниктік қатынас оны тудырған серіктестердің бәрімен экономика саласында
Әрине, аталмыш барлық өзгерістер феодалдық-крепостниктік негізде өмір сүрді. Бірақ
Ұлы Петр билігі тұсында кейінгі феодализм дәуіріне тән басты
Бұл кезеңде Ресейдің өсуінің қиындығы мен қайшылығы Петр әрекетінің
Петрдің қайта құру әрекеті қайсар қуатпен, адам көргісіз екпінмен
Алдын ала жасалған реформаның жалпы жоспары болған емес және
Бір ұрпақтың жарлығы феодалдардың консолидациялық класын бір класқа –
Бірақ бұл жерде өзге тұсы да назарға алынады. Помещиктер
Салықты көтеру мақсатында тұрғындардан алым – салық алуды екі
Шаруалар жан бас салығынан басқа соғыс нәтижесінде бос қазынаны
1722 жылы шаруалардың міндетті қызметін орналастыратын «рангі туралы табель»
Бұл кезеңде ресей өнеркәсібінде нағыз секіріс болды, басты салалары
Сол кезге тән мануфактуралық өнеркәсіптің қарқынды дамуы (ғасырдың алғашқы
Сауданың сипаты өзгерді. Мануфактуралық және қолөнер өнеркәсібінің дамуы, оның
Ресейдің бұл кезеңдегі сыртқы саудасының ерекшелігі 4,2 миллион рубль
Оларсыз крепостниктік мемлекет алдына қойылған міндеттерді сәтті шеше алмайтын
Ортағасырлық түнектен жаңа шыққан қоғамға бақытқа апарар жол табылғандай
Еске түсіруге лайық – Петрлік замандағы адам ойының атақты
ретінде түсіндіруге мүмкіндік берді.
Абстракция мен жеңілдіктердің әртүрлі дәрежесіндегі барлық идея мен түрлер
Бұл жағдайларды есепке алмай, патша реформатордың нағыз тұлғасына барабар
Өз державасының құдіретті болуын армандаған Петр меркантализм концепцияларына немқұрайлы
Бірақ маңыздысы басқа – ресейлік жағдайда меркантилизм концепциясы XVIII
Ұқсас жағдай сауда да туды. Жеке өнеркәсібін құра отырып,
Петрлік дәуір орыс көпесінің тарихында дау-дамай ретінде қалды. Тікелей
Осы тектес шаралар арнасында көпестердің Петерборға күшпен көшіп-қонуын да,
Мемлекеттің сауда саласына дөрекі араласуы көптеген бай көпестердің жақсы
Орыс кәсіпкерлерінің Солтүстік соғыс жеңісіне төлеген бағасы осындай болатын.
Шамамен ХҮІІІ ғасырдың 10 жылдарының аяғында соғыс бұлты батысқа
Ерекше таралымға мемлекеттік ұйымдарды жеке қожайындарға беру немесе осыған
Алайда, экономикалық саясатты қандай да мөлшерде өзгерту арқылы Петр
Болған оқиға мәні ұстанымдардың өзгеруінде емес, өнеркәсіп-сауда саясаты екпінінің
Айта кету керек, осы уақытқа дейін Ресей сауда мен
Маңыздысы, мемлекеттік ұйымдары мемлекеттік реформа үшін үлгі болған Швецияда
Жаңа мекемелерді компания немесе жеке кәсіпкерлерге ұйымдастыру, болмаса беру
Мемлекеттің елдің экономикалық өміріне белсенді ықпал етуі – бұл
Солтүстік соғыс кезінде мануфактураның мемлекеті мен қожайындары ерікті жұмысшыларды
Саясаттағы күрт бұрылыс өнеркәсіпте көрініс тапты, азық-түлікті қазынаға жеткізу
Осылайша, белсенді мемлекеттік өнеркәсіп құрылысының екі ең маңызды салдарын
Бұл жарлықтың бейтараптылығы басыбайлы құқықтың алынып тасталуы ғана болуы
Петрдің барлық қайта жасау істерінің ішіндегі төргі орынды мемлекеттік
Реформа басында Петрға мұраға қалған ескі басқару аппараты сапалы
Самодержавиелік биліктің барынша көкейтесті қажеттіліктеріне жауап бере отырып, облыстық
Ресей тарихындағы көптеген құбылыстарды түсіну үшін қоғам өміріндегі мемлекеттің
Заң тек қана бюрократиялық мекемелер арқылы ғана жүзеге асырылды.
Петр дүниетанымы үшін мемлекеттік мекемеге деген қатынас әскери ұйымына
Азаматтық салаға әскери ұстанымдарды енгізу мемлекеттік ұйым жүйесіне әскери
Петрлік заманнан бері әскер орыс қоғамының өмірінде оның маңызды
Петр құрған әскери-бюрократиялық жүйенің негізіне дәл иерархия, барлық звенолардың
Реформаның тарихи маңызы.
Ресей түсінігі елеулі түрде Ресей Мемлекетімен теңдестірілді. Киев Русінің
Орыс этносы оның жаңама түсінігінде болмысы жағынан біртұтас
Дамудың негізгі өң принципінің құрылуы- мемлекеттік, оның бекітілуі үшін
Ештенемен тең келмес Ресейдегі өз алдына ерекше дамуда қозғалыс
Тарихи дамудың нәтижесінде өзіндік «орыс жолы» қалыптасты- модернизациядан модернизацияға.
Жоғарыдан басталған реформалар, әсіресе жаңалармен енгізілген болса, биліктің күшейтілуін
Петрдің реформалары әсіресе ең бұқарашыл, крестьяндық дәрежеде жеке меншіктің
Ресейдің өзіндік тарихи жолы қоғамдық қатынастар жүйесінің одан да
Өзгешеліктің өзі өткізу кезінде күштеуді талап ететін өз
1993 жылғы Конституцияның қабылдану себептері
Қазақстандағы мамандандырылған соттар жүйесін құру
Қазақстанға Конституциялық реформалар неге қажет болды
Әлеуметтік интеграторлар
XVII ғасырдың екінші жартысындағы Ресейдің әлеуметтік- экономикалық және саяси жағынан дамуы
1993 жылғы конституцияның қабылдану себептері туралы
Конституция - Қазақстан Республикасының негізгі заңы
Азаматтық қоғамның мемлекетпен әрекеттесуі
Қазақстан Республикасының Конституциясы туралы ақпарат
ХХ ғасырдың екінші жартысындағы кеңестік реформалардың Қазақстандағы қайшылықты салдарлары