Қазақ жастар баспасөзінің тарихы
Жоспар:
Кіріспе
І. Бөлім.ХІХ ғасырдың екінші жартысы менХХғасыр басындағы қазақ мерзімді
1.1. Қазақтың мерзімді баспа сөзінің пайда болуы қазақ жеріндегі
1.2. Қазақ журналистикасы 1917-1933 жылдар арасында
ІІ. Бөлім. Қазақстандағы соғыстан кейінгі басылымдары.
2.1. Халық шарушылығын қалпына келтіру, ұлтшылдық сарынға қарсы күрес
2.2. Қайта қурадан өтпелі кезеңге дейінгі аралықтағы қазақ баспасөзі
2.3. Онлайн қазақ басылымдары.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Кез келген әдебиет бір күннің төңірегінде өрбитін немесе белгілі
Тамырын тереңнен тартқан тарихымен қоса мәдениеті өркендеген қазақ халқы
Тарихи-мәдени, әдеби дүниелерін кезінде қағаз бетіне түсіріп отырмаған қазақ
Қазақ баспасөзі XIX- ғасырдың екінші жартысында, яғни Қазақстанның Россияға
Бұл саладағы ең алғашқы сөз, бізге белгілі дерек бойынша
С. Сейфуллиннің айтуына қарағанда, ол «Баяндамасында алғашқы революция кезінде
Қазақ баспасөзінің бағыт-бағдарына алғаш баға бергендердің бірі жазушы-академик С.
Революциядан бұрынғы баспасөз бетінде басылған мәліметтерді ғылыми маңыздылығы жағынан
Қазақстан жерінде шыққан газет-журналдардың басым көпшілігі орыс тілінде басылғанымен
Патшалық Россиялыќ қол астындагы ұлттар тіліндегі шыққан газет-журналдарда басылған
Қазақ баспасөзінің тарихын зерттеуде елеулі қателіктер, үлкен кемшіліктер болды.
Кейінгі жылдары қазақ баспасөзін зерттеудегі қателіктерді түзеу жөнінде бірқатар
Қазақ баспасөзін зерттеуге бұрын-соңды басылып шыққан библиографиялық көрсеткіштер көп
Осылардың бәрі қазақтың мерзімді баспасөзінің тарихы туралы жинаѓы кітап
Екіншіден бір кітаптың ішінде қазақтың мерзімді баспасөзінің барлық жағдайын
Әрине, қазақ баспасөзінің тарихын Россиядағы жұмысшы баспасөзінің тарихымен теңестіруге
Біз жоғарыда қазақ баспасөзінің тарихи әр кезеңдегі тарихы оқиғаларға
Ұлы орыс халқының озат мәдениеті қазақ мәдениетінің өркендеуіне игі
Қазақстанның қалаларында патшаның жергілікті әкімшілік орындарының ресми органдары болып
Бұл газеттер қазақ халқының қамын ойлап, оның әлеуметтік шаруашылық
Алайда патша үкіметі тарапынан көзделген мақсатқа қарамастан «Қазақстан да
Әсіресе, әуел баста аударма болса да, бірте-бірте дербес газет
1.1. Қазақтың мерзімді баспа сөзінің пайда болуы қазақ жеріндегі
“Түркістан уалаятының газеті”
ХІХ ғасырдың екінші жартысында қазақ елін, жерін патшалы Ресейдің
Алайда, патшалық Ресейдің осындай жымысқы саясатына қарамастан, Қазақстанда ұлт
Газеттің редакторы – ұлты башқұрт болса да, қазақтың
“Түркістан уалаятының газетінің” ресми және ресми емес деп аталған
Жалпы алғанда, қазақ баспасөзінің қарлығашы “Түркістан уалаятының газеті” өзінен
Газет патшалық Ресейдің отаршылдығын қазақ халқына мойындату және орыс
“Дала уалаятының газеті ”
“Түркістан уалаятының газетінен” кейінгі өзіндік тарихи орыны бар қазақ
Газеттің редакторы ретінде әр кезде И. Козлов, К. Михайлов,
Газет патшаның реакцияшыл, отаршылдық саясатын насихаттайтын материяларды жариялаумен қатар
“Торғай газеті ”
1869 жылы 2 қаңтарда Орынбор және Сібір ведомствасына қарайтын
Ал,1879 жылы орталығы Орынбор қаласында облыстық басқарманың баспасөз орталығы
“Торғай газеті” көпшілікке пайдалы материялдарды қазақ әріпімен және араб
1905-1907 жылдардағы бірінші орыс буржуазилық революциясы көпшіліктің саяси санасын
Революция жаңғырғы Қызықстан даласына да жетті. Верный, Әулиеата қалалары-
Қазақстанда маркстік идеялардың таралуы.
ХІХ ғасырдың соңына қарай империялизм дәуіріне аяқ басқан Ресей
Бұл кезде қазақ еңбекшілерінің пролетариаттану процесі жедел қарқырмен жүріп
Қазақ шаруаларының күн көріс жолын іздеп, еңбек рыноктарына
Патша үкіметінің қатаң талап қойып, жіті бақылау жасауы Ресейге
“Искраның” тілшілері Ресейде ғана емес, Қазақстанда да болды. Олар
“Искраның” 1902 жылғы қаңтардағы нөмірінде Орынбор-Ташкент темір жол құры-
Корреспонденция соңында жұмысшылардың бір сом орнына 60-80 тиыннан ғана
Ал, “Искраның” 1903 жылдың 1 ақпанындағы нөмірінде Ташкент темір
Корреспонденция Ташкент темір жол құрылысының жақында аяқталатыны, бірінші поездің
Патша өкіметі революция толқынынан қауіптеніп 1905 жылғы 17 қазандағы
“Новая жизнь” 1905 жылғы 1 желтоқсандағы нөмірінде орал облысы
1910-1911 жылдары Ресейдің экономикалық жағдайы күрт өзгеріп, өнеркәсіптік өр-
Патша өкіметі Ленадағы 500-ден астам жұмысшының атылғаны және жараланғаны
Сөйтіп, ел ішінде Ленадағы қанды қырғын оқиғаларына үн қосқан
Міне, 1905-1907 жылдардағы орыс революцияның тұсында және 1910-1911 жылдар-
“Қазақстан” газеті.
Көпшілік одағының мүшелері 1910 жылы елден қаржы жинап, Орда
Газетті шығарушылар екі нөмері жарық көргеннен кейін редакцияны Орда
Редакция құжымы Оралға көшіп келген соң Мұтиғолла Тухватулин,Ғабдолла Тоқай,
Газет 1913 жылы жабылады. Редакция ұжымы басылымның жабылуы себебін
“Қазақстан” жариялаған материялдарында ел ішіндегі саяси мәселелерге баса көңіл
“Айқап” журналы.
“Айқап” журналының алғашқы саны Троицк қаласында 1911 жылдың қаңтарында
Жәрдемшілер көбейіп және қаржыға ие болғаннан кейін, яғни 1912
“Айқаптың” алғашқы санындағы “Қызмет иесі санындағы мырзаларға” деген мақалада:
“Айқаптың”, “Өлең-жыр”, “Фульетон”, “Фабаршыларымыздан”, “Ашық хат”, “Бас-қармадан жауап” деп
“Айқап” өз кезі үшін үздік журнал болды. Оның әр
Журналдың бетіне кейде “Одан-бұдан”, “Уақиғалар”, “Мұсылмандар түсінуіне тиіс- ті
“Айқаптың”, хатшысы болып 1911-1912 жылдары Әкірам Ғалимов, 1913-1914 жылдары
“Қазақ ” газеті.
“Қазақ” – қоғамдық-саяси және әдеби газет. 1913 жылы 2
Газетте ХХ ғасырдың басындағы қазақ жұртының саяси-әлеуметтік өмірінің ең
“Қазақтың” басты бағыты ағартушылық мәселесін қамтыды. Өнер, білім жағынан
“Сарыарқа” газеті.
Кезінде “ұлт қамын ойлап, щарқ ұрған” “Сарыарқа” газеті әліде
“Сарыарқаның” көптеген мәселесі: Алашорда өкіметін құру,қазақ мемлекетін жасау, жоғалған
“Сарыарқа” газетінде негізінде ел, жер, халық қамын ойлаған Ә.Бөкейханов,
“Алаш” газеті.
“Алаш” 1916 жылы 26 қарашадан бастап 1917 жылдың ортасына
Газетте Т.Жанбаевтың, Т.Жомартбаевтың, С.Дөнентаевтың, А.Баржақсин, Б.Майлин, Сәбира Әділхалық, Ж.Аймауытов
1917 жылғы 22-сынынан бастап “Алаш”газетінің зедакторы Түзел Жанбаев
“Абай” журналы.
“Абай” журналы 1918 жылы “Абай” атты ғылыми, әдеби, шаруашылық
“Абай” журналында негізінде Қазақ әдебиетіне мән берген:сөздің сыртын сырлап,
1.2. Қазақ журналистикасы 1917-1933 жылдар арасында
Кеңес өкіметінің алғашқы шараларының бірі - сол кезде белгілі
Қазан төңкерісіне дейін де Қазақстанда еңбекшілердің бұқаралық ұйымдары деп
Ақпан төңкерісінен кейінгі уақытша өкіметтің тұсында қазақ жерінде де
Осы комитеттің қасынан Сәкен 1917 жылдың сәуір айында “Жас
Бұл ұйымның мақсаты – халық арасына заң, білім тарату,
Алайда “Жас қазақ ” ұйымының ең басты қызметі деп
“Ақ жол ” газеті.
1923 жылы “Ақ жол ” газеті туралы Б.Майлин: “Осы
Шындығында 1920 жылдың 18 сәуірінен шілденің 27-сіне дейін Ташкент
“Ақ жол ” газетінің тағы да бір ерекшелігі
“Ақ жолда” жиі жазылып, халықтан тиісті бағасын алған тақырыптардың
1924 жылдың соңында Түркістан Совет республикасы таратылып қайта құрылды.
Қазақ жастар баспасөзінің тарихы. “Жас алаш” газетінің ең алғашқы
“Жас алаш” газеті 30 шақты нөмірінен кейін 1924 жылдың
1924 жылдың 8 ақпанынан бастап “Еңбекші қазақ” газеті өзінің
Алғашқы онжылдықтар ішінде жастар басылымдарының беттеріне Ғ.Мұратпаевтың, Н.На- дымжановтың,
Қазақ журналистикасына сексен алтыншы жылдың желтоқсан оқиғасынан соң үлкен
Қазақ жеріндегі жаппай ашаршылық және репрессия жылдарындағы баспасөз. 1905
Сондықтан да патшалық өкіметті бұндай наразылық көрсете бастағандарды барынша
Шолақ саясатшы Голощекиннің “кіші Октябрь” саясатя тек малмен күн
Тарихтың “ақтаңдық” беттері туралы ең алғаш болып “Қазақ әдебиеті”
“Ел басынан күн туып, ері қайда жүр екеннің” кері
Осындай тарихтың “ақтаңдық” беттері туралы материялдар кезінде басылымдарда жиі
1.3. Соғыс жылдарындағы қазақ басылымдары (1933-1945 ж/р).
Өлкелік, облыстық және аудандық газеттерде бесжылдық мәселелерінің жазылуы.
1933-1936 жылдары Өлкелік партия комитеті республикалық газеттердің редакторларын іс-
Осы жылдары саясат және экономика тақырыптарына мақала жазып жүрген
1937 жылы Қазақстанда 267, оның ішінде 137 газет қазақ
Радио хабарын тарату жедел дамыды. 1937 жылдың көктемінде республикада
1937 жылы 5-12 мамырда Қазақстан Комунисттік партисының бірінші съезінде
Қазақстан Компартиясы бірінші съезінің шешімдерін орындауға комунисттер мен барлық
Қазақстан Комунисттік (большевиктер) партиясының ІІ съезіне (1938 шілде) дейін
“Социалисттік Қазақстан”,“Казахстанская правда”,“Советтік Қарағанды”және “Соц.Қараган- да”газеттері стахановтық қозғалысты тағы
Мерзімді баспасөзде республиканың 20 жылдық тарихында қол жеткен табыстары
Республика баспасөз Отан қорғаушылық маңызы бар кәсіпорындарын, алдымен түс-
Мерзімді баспасөз және басқа басылымдар сан және сапа жағынан
1934 жылы 15 қаңтарда Қазақтың Мемелекеттік университеті ашылды. Бұл
Отызыншы жылдардың орта шенінде қазақ тілінде газет,журналдар,кітаптар мен оқу
Екінші бесжылдықта Қазақстанның баспасөзі де дамыды. 267 газет шығып
Баспасөз әдебиет пен өнер мәселесіне үлкен көңіл бөліп отырды.
Бұл міндеттерді шешу ісімен бүкіл қазақ баспасөзі, оның ішінде“Қазақ
Қазақастанда жазушылар съезі 1934 жылы 12 маусымда ашылды. Қазақ
Өлкелік баспасөз ауылдағы мәдениет ошағы – клубтар мен кітапханалардың,
Қазақ АССР Орталық Ақтау комитеті халық тілегін орындай отырып,
Бұл латын алфавиті 1940 жылға дейін қолданылды. 1940 жылы
Неміс-Фашист басқыншыларымен соғыс жылранындағы республикалық, облыс- тық, аудандық басылымдар
Соғыстың басталуына байланысты кеңес мемлекетінде бақ-тың жұмысын ұйымдас- тыру
Әйтседе, осындай қиын-қыстау кезеңге қарамастан республикамызда облыстық га- зеттердің
Аудандық газеттер бұрынғы қалпында ғана сақталып қалған жоқ, қайта
Соғыс басталысымен баспасөздің, бүкіл мазмұны уақыт талабына сай“Барлығы май-
ВКП(б) Орталық Комитетінің үгіт және насихат басқармасы1942жылдың наурыз ай-
Аудандық газеттердің осындай жұмыстарымен қатар соғыс жайында әйелдер мен
Қазақстан тылындағы алуан түрлі жұмыстарды әйелдер атқарды. Мұны Ақтөбе
Бүкілхалықтық жарыс темір жолшылар арасында да кең өріс алды.
“Правда” газеті 1943 жылдың 6 ақпанында “Даңқты қазақ халқы-Советтік
1942жылдың екінші жартысынан бастап қазақ тілінде майдандық газеттер шыға
Ал,екінші бір “Отан үшін” газеті 1942 жылдың шілде айынан
Сондай-ақ “Отан үшін” газетінің “Жолдасың үшін кек ал!” деген
Екінші Белорусия майданының басылымы “Майдан ақиқаты” Солтүстік батыс май-
Енді осы газетте жарияланған нақты материялдарға тоқталсақ,онда мәселен“Жауға дамыл
Соғыс жеңіспен аяқталған соң бұрынғы екінші Беларусь майданының аты
Көңіл аударарлық тағы бір басылым–Украин майданының органы“Сталин туы”га- зеті.
Келесі басылым “Қызыл Армия” деп аталады. Бұл газеттің тарихы
“Қызыл армия” газетінде М.Дінішев,Қ.Әбдіқадіров,Т.Ақшолақов,З.Тұрарбековтар қызмет істеген. Кейіннен газеттің аты
Волхов майданының органы - “Майдан правдасы” газеті 1942жылдың қараша
Келесі бір“Отан үшін ұрысқа!”газеті Волзхов майданы таралғаннан соң,жоғарыда аталған“Майдан
Ал,“Отанды қорғауда”газеті болса, Ленинград майданының органы болып есепте- леді.
“Жауды жоюға” және “Жауға қарсы аттан!” газеттері. Алғаш басылым
“Дабыл” газеті “Неміс окупанттарына өлім!” деген ұранмен, 4 беттік
“Суворовшы” - 2-Прибалтика майданының органы. Газеттің редакторы Н.Бубнов, орынбасары
Осы газеттің 1944 жылғы 29 раурыз күнгі санында “Қазақ
“Сталиндік жауынгер” және “Суворовшы қыспақ” газеттері. Алғашқы басылым Приморье
Соңғы майдандық басылым “Қызыл әскер ақиқаты” – Батыс майданның
Сөйтіп, майдандағы қазақ газеттері жауынгерлердің ерліктері мен қатар, тылдағылар
ІІ. Бөлім. Қазақстандағы соғыстан кейінгі жылдар.
2.1. Халық шарушылығын қалпына келтіру, ұлтшылдық сарынға қарсы күрес
Соғыстан кейінгі жылдардағы баспасөз. Слғыс жеңіспен аяқталғаннан кейін халық
ВКП(б) Орталық Комитеті 1945 жылы 29 шілдеде“Республикалық, өлкелік және
Соғыстан кейінгі жылдарда республикалық және облыстық газеттердің мазмұны өз-
Төртінші бесжылдық жоспарды орындауға еліміз 1945 жылы кірісті. Сол
Қазақстанның баспасөз беттерінде “Жаңа бес жылдық жоспарды мерзімінен бұрын
Сондай-ақ, баспасөз арқылы ауыл шаруашылығын жаппай электрлендіру жөнінде
“Социалистік Қазақстан” газеті 1949 жылғы 29 сәуірдегі нөміріндегі “Соғыстан
Республикалық және облыстық газеттер Социалисттік Еңбек Ерлері Ыбырай Жақаев
Соғыстан кейінгі бесжылдықтың ақырғы жылында республиканың колхоздары жос- парды
Партияның Орталық Комитетінің идеология мәселелері жөніндегі қаулыларына байланысты республика
1946 жылғы27наурыздағыВКП(б)Орталық Комитетінің1946-1950жылдардағы КСРО халық шаруашылығын қалпына келтіру және
мыстары мәселелері жөнінде республикалық Кеңес өткіліді. Бұл кеңесте республикалық,
лық-саяси мазмұны мен мәдени дәрежесін жақсарту жөнінде сөйледі.
Соғыстан кейінгі 4-ші бесжылдықта республикамыздың мәдени өмірінде елеулі оқи-
Соғыстан кейінгі бесжылдықта Қазақ КСР Ғылым академиясының құрылуы респуб-
1946жылдың1масымы.Бұл күн қазақ халқының тарихы бетіне алтын әріппен жазыл-
академиясы құрылды. Республикалық газеттер сол күнгі нөмірлерінде Қазақ КСР
Республикалық газеттер1946 жылдың қыркүцегінде Алматы да өткен әдебиет пен
Соғыстан кейінгі жылдар – очерк жанрының едәуір алға басқан
Газет, журнал очерктері Түсіп Күзембаев, Қартабай Атшабаров, Ольга Гоноженко,
Амал не, сөз болып отырған жылдары республика баспасөзі беттерінде
1946-1953 жылдардағы «Ұлтшылдықпен» күрес науқаны
«Өткен күнде белгі бар», - дейді халық даналығы. Санада
XYIII – XX ғасырлардағы Ресей империясының отарлық және одан
Бұл – турасын айтсақ, 1937 – 1938 жылғы нәубеттің
Мәселен, 1951 жылы 28 қыркүйекте «Казахстанская правда» газетінде Мұқан
Осыған орай Ахмет Жұбановтың мәселесә ғана қаралып, оған әр
1951жылы11қазанда идеология“қайраткерлері” тағы да “Казахстанская правданың” беделіне сүйеніп, жаңа
1950 жылы 26 желтоқсанда “Правда” газеті кқтерген ұлтшылдыққа қарсы
Бұдан кейін қазақ антеллегенциясының көрнекті өкілдерінің үстінен жеке іс
2.2. Қайта қурадан өтпелі кезеңге дейінгі аралықтағы қазақ баспасөзі
Бұқаралық ақпарат құралдарының қайта құрылуы.
КОКП ХХVII съезінен соң Қазақстанның бұқаралық ақпарат құралдары
Қайта құру кезеңінде халықтың мүддесі мен тілегіне қажетті әрі
де молынан басылды. Бұл басылымдарында көкейкесті тақырыптарды қозғап, жұрттың
КОКП Орталық Комитеті 1987 жылдың қаңтар және қазан Пленумдарының
1988 жылғы есеп бойынша Қазақстан көлемінде 500 республикалық, республика
Енді, 1988-1991 жылдар аралығында жоғарыда аталған газет-журналдардың қатары- на
Бұл газет 1988 жылдың 1 шілдесінен бастап шыға бастады.
Келесі басылым -“Өркен” деп аталады.Ол кезінде сенбі күндері шығып
Алғашқыда бұл студенттердің газеті ретінде шығарылды.Көп ұзамай-ақ газет жастар
1989 жылдың мамыр айында Қазақстан кәсіподақтарының “Әділет” деп аталатын
1990 жылдың 22 наурызынан жарық көре бастаған 3-ші бір
Келесі бір осындай басылым “Халық кеңесі”деп аталады. Бұл газет
Сондай-ақ, бұл газетте республикамыздағы саяси жаңалықтар мен шет ел
1991 жылдың желтоқсан айынан бастап “Азия” газеті шыға бастады.
1991 жылдың 7 ақпанынан бастап, Қазақстан мұсылман әйелдер одағы
Оның “Өз пікірім”, “Сыр сұхбат”, “Ұят та болса сұрайын”,
1991 жылы Невада-Семей антиядролық қозғалысының “Аманат”газеті жарық көрді.
Бас редакторы - С.Айнақұлов. Бұл басылым Семей полигоны, оның
2.3. Онлайн қазақ басылымдары
Сурет www.AaronTurpen.com cайтынан алынды.
Қазақстан көрермендерінің басым бөлігі Ресейдің ойын-сауықтық, «жылтыр» бағдарламаларын көп
Бүгінде Америка мен Еуропаның көптеген белді газет-журналдары қағаздық нұсқаларын
Есесіне, жыл өткен сайын жаңалықтарды тікелей интернет арқылы білетін
Қазақстанда газет тарату ісіне келсек, қаншалықты қиын жағдайдың қалыптасқанын
Аймақты айтпағанның өзінде Астана қаласының ірі сауда орталықтары, тіпті,
Оның үстіне, газет рыногын бүге-шүгесіне дейін зерттейтін арнайы зерттеу
Қазақстандағы орыс тілді басылымдар. Біздің тәулсіз мемлекетімізде бүгінгі таңда
Республикалық қоғамдық-саяси “Казахстанская правда” газеті сонау 1920
жылдан бастап, аптасына 4 рет шығарылып келе жатырған басылым.
Оның “Пікір”,“Планета”, “Оқиғалар мен коментарилер” және т.б. тұрақты айдарла-
“Казахстанская правда” ел басының бүкіл жарлықтары мен Министрлер Кабинетінің
Қазір бұл газет күн сайын шығарылып жүр. Редакторы –
“Эксперсс - К” газеті. Бұл Қазақстан жастар одағының органы.
“Ленинская сменаның” заңды жалғасы. Құрылтайшылары:Қазақстан Жастар Одағының Орталық
“Караван” газеті. Қазақстанда ең көп тиражбен таралатын апталық, тәуелсіз
“Түркістан” газеті 1994 жылдың қаңтар айының 28 нен бастап
Келесі “Қазақ елі” газеті 1995 жылдың сәуір айының 20нан
“Егемен Қазақстан”газеті1919жылдың17желтоқсанынан бастап шығып келеді. Ұлттық, қоғамдық-саяси газет. Редакторы
“Астана даусы” апталық тәуелсіз газет, 1992 жылдың тамыз айының
Қазақ тіліндегі бұқаралық ақпарат құралдарының бүгінгі жағдайы
Қазақстан тәуелсіздігін алғаннан кейінгі кезеңде мемлекеттік емес ақпарат құралда
Тың идеялар тапшылығы. Қазақша газеттер ауыл, тіл, мәдениет, ұлтаралық
Иә, тәуелсіз газеттердің таралуына елеулі тосқауылдар болып отыратыны рас.
Баспасөз халыққа арналады. Қазақ баспасөзі халық ұғымына ауыл тұрғындарын
Шынайылығында қазіргі қазақ баспасөзі нағыз нонсенс жағдайында: ана тiлiнде
...қазақтілді бұқара саяси сауаты ашылмаған, құқықтық мәдениеті төмен, азаматтық
арнау керектігін, екіншіден – қалай арнау керектігін ұлттық мүдде
Аграрлы қоғам адамының түсінігі шеңберіндегі талаптар индустриялы қоғам жағдайында
Халық ұйқысынан оянбайтын, ал зиялы болса «Оян, қазақ!» деп
Жаһандануға қарсылық идеологиляқ бағытқа айналған.
Қазақ баспасөзіндегі жарияланымдардың бәрі рухани даму заңдылықтарына, ұлттық мүдделерге,
Мысалы, «Жас Алаш» газеті 2009 жылғы шілденің 7-індегі санында
Қазақ баспасөзінде орын алып отырған тағы бір теріс бағыт
таққан топтама авторының түсінігінше «аяр, содыр, тікені бар, гүлі
Қазақ баспасөзінде орын алып отырған тағы бір теріс бағыт
Мысалы, «Жас қазақ» газетінің 2009 жылғы №7-санында Ө.Кенжебеков деген
Қазақтың санасына мықтап сіңіп алған «ақиқаттар» бар, мысалы: «орыстар
Қорытынды
Республикамызда бүгінгі таңда жарық көретін негізгі басылымдарының мән-маз –мұн,
Қазақ жастары мерзімді баспасөзінің тарихы (ХХ ғасырдың басы – 1940 жж.)
Қазақ баспасөзiнiң дерекнамасы мен тарихнамасы
Қоғамдағы саяси газет
XX ғасырдың 20-30- жылдарындағы қазақ тіліндегі мерзімді баспасөзі: шығу тарихы мен деректік маңызы
Онлайн қазақ басылымдары
ҚАЗАҚ КӨСЕМСӨЗІНІҢ ЗЕРТТЕЛУІ
Алаш ұранды Сарыарқа газеті
Түркістан өлкесіндегі ұлттық баспасөз дамуының проблемалары
Моңғолиядағы алғашқы қазақ журналдары
«Серке» газеті – қазақ қоғамындағы алғаш демократия жаршысы