Жинақтаушы зейнетақы қоры
Кіріспе
Қазақстан ТМД елдері арасында бірінші болып азаматтарды зейнетақымен қамтудың
Бастапқыда реформа бюджеттік жүктемені алу және зейнетақымен қамтудың барынша
Республикада “Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заң тоғыз
Зейнетақы реформасы, отандық және шетелдік эксперттер алғашқы онжылдықтағы жүргізілген
Зейнетақы қорларының инвестициялық қызметінің табыстылығының төмендеуіне қарамастан, соңғы жылдардағы
Зейнетақы нарығының болашақта жетістікті дамуы көптеген факторларға тәуелді. Бұлар
Зейнетақы активтері осы жылдар ішінде бірнеше рет мемлекет үшін
Бірақта, жинақтаушы зейнетақы жүйесін реформаландырудың маңызды және оң нәтижелеріне
Дипломдық жұмыстың өзектілігі- қазіргі таңдағы жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жағдайы
Дипломдық жұмыстың мақсаты- Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қазіргі
Дипломдық жұмыстың мақсатына сай оның алдына мынадай тапсырмалар қойылады:
жинақтаушы зейнетақы жүйесінің бүгінгі жағдайына мінеездеме беру;
Қазақстанда жинақтаушы зейнетақы қорларының пайда болуы;
Шетел тәжірибесі негізінде Қазақстанда жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қалыптасып тұрақтануына
Қазіргі таңдағы жинақтаушы зейнетақы жүйесіне дейінгі солидарлық зейнетақы жүйесіне
Қазақстандағы зейнетақы реформасының жүргізілу процесіне талдау жасау;
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметіне талдау
Қойылған тапсырмалар дипломдық жұмыстың құрылымын қамтиды.
Дипломдық жұмысты жазудың ерекшелігі болып ҚР-ның экономикасында жинақтаушы зейнетақы
1-бөлім. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің теориялық аспектілері мен негізі
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қалыптасуы мен дамуы
Қазақстан Достастық елдері арасында ең алғаш жинақтаушы зейнетақы жүйесін
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінде барлық қоғамның қызығушылығы бар. 1990 жылдардың
Жинақтаушы жүйе банктік және сақтандыру секторларының дамуын ынталандырды. Тұрғындардың
1980 жылдары Чили және Латын Америкасында жасалған жеке жинақтар
Бұл нәтиже салымшылар санының қазіргі өсуінен де көрінеді. Жинақтаушы
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мақсаты мынада, салымшылардың ақшалары күннен күнге,
Ұзақ мерзімді бағытта жүргізілген реформаның нәтижесінде жинақтаушы зейнетақы жүйесі
1) болашақ зейнетақы мөлшері және жинақтаушы зейнетақы қорлары жарналары
2) нашар демографиялық жағдай кезінде мемлекет пен салық төлеушіден
3) экономикаға «ұзын ақшалар» құйылуы.
Зейнетақы жүйесін дамыту Бағдарламасының негізгі бағыттары болып:
- жинақтаушы зейнетақы жүйесін мемлекеттік реттеуді жетілдіру;
- салымшылар құқығын қорғау;
- зейнетақы активтерін басқарудың тиімділігін көтеру;
- зейнетақы төлемдері схемасын жетілдіру;
- жинақтаушы зейнетақы жүйесінің субъектілерін қадағалаудың тиімділігін арттыру және
Қазақстандағы тұрғындарды зейнетақымен қаматамасыз ету жүйесі де, кез келген
1991 жылдан бастап Қазақстанда жаңа экономикалық қатынастарға сәйкесті,
Келесі қадам болып 1995 жылы бекітілген зейнетақымен қамтамасыз етудің
Сонымен зейнетақымен қамтамасыз етудің қазіргі жүйесі графикалық түрде келесідей
Сызба 1
Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесінің құрылымдық сызбасы
Құрылған модулге сәйкесті, Қазақстандағы зейнетақымен қамтамасыз ету
Басқа заңды тұлға, мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры –
Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры- салымшылардың тек қана міндетті зейнетақы
Өтпелі кезеңде “Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заңмен
Бірінші- әлеуметтік зейнетақы, мемлекеттік немесе жергілікті бюджеттерден төленеді және
Екінші- солидардық (бөлінетін) зейнетақы, ол еңбекақы мөлшеріне және еңбек
Міндетті зейнетақы жарналары заңды тұлғалар үшін еңбекақы қорынан 15
Солидарлық зейнетақымен қамтамасыз ету 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін
Ұшінші деңгей - азаматтардың ерікті және міндетті зейнетақы жарналары
Осыдан бірнеше жыл бұрын үкіметпен қабылданған зейнетақы сферасын реформаландыру
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қатысушылары болып зейнетақы активтерін есептеу және
Барлық жинақтаушы зейнетақы қорлары бірдей өнім түрін ұсынады. Бірақ
Зейнетақы қорлары арасындағы бәсекелестік бірінші кезекте салымшылардың өздері үшін
Мемлекет зейнетақылық жинақтарды сақтауды қорғауда мынадай күшті механизмді құрды:
мемлекеттік институттардың көмегімен жинақтаушы зейнетақы жүйесін қатаң қадағалауды қалыптастыру-
жаңа зейнетақы жүйесінің қатысушыларының үш негізгі топтары- жинақтаушы зейнетақы
зейнетақы активтерін инвестициялау үшін қаржылық құралдар тізімін қатаң анықтау
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің басты үзбесі болып зейнетақы қорлары табылады,
Зейнетақы жүйесінің тікелей қатысушыларына үш қоғамдық бірлестік жатады. Олар:
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мәні- салымшылардың қаражаттарын сақтау және көбейту,
Зейнетақы жарналары Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорына немесе мемлекеттік емес
Салымшылардың жинақталған жарналарын зейнетақы қорлары өкілетті банк (кастодиан) арқылы,
“ҚР-ғы зейнетақымен қамсыздандыру туралы” жаңа Заңның енгізілуіне байланысты ҚР–да
Қазақстанның зейнетақы жүйесі көптеген қағидаларға негізделеді:
1. Жинақтың қайтарымдылық қағидасы. Ол жалпы қоғамның, сонымен қатар,
Бұл қағиданың қызметі бұрынғы еңбек еткен ұрпақтың зейнетақыларын алуынан
Қазақстандағы әйелдердің өмір сүру ұзақтығы- 70,4 жыл, ерлердікі- 60,45.
Кесте 1
ҚР-ғы тұрғындардың өмір сүруінің орташа ұзақтығы
Жылдар Барлық тұрғындар Соның ішінде Әйел адамдардың өмір сүруінің
Ер адамдар Әйел адамдар
1997 63,5 58,0 69,4 11,4
1998 63,6 58,0 69,7 11,7
1999 64,0 58,5 69,9 11,4
2000 64,5 59,0 70,4 11,4
2001 65,5 60,3 71,0 10,7
2002 65,5 59,8 71,3 11,5
2003 65,8 60,5 71,32 10,82
2004 66,0 60,7 71,52 10,82
2005 65,83 60,45 71,46 11,01
Елдің тұрғындарының өмір сүру ұзақтығына қатысты тенденция- оң. Бұл
Кесте 2
Әлемнің кейбір елдеріндегі тұрғындардың өмір сүруінің күтілген ұзақтылығы
Ел Тұрғындардың күтілетін өмір сүру ұзақтылығы, жыл Зейнеткерлікке шығу
Ерлер әйелдер ерлер әйелдер Ерлер әйел
дер
Австрия 74,7 80,9 65 60 8,8 20,3
Бельгия 75,0 81,3 65 65 9,7 20
Ұлыбритания 75,0 80,0 65 60 9,7 20
Германия 74,3 80,6 60 65 9,1 20,3
Греция 75,5 80,8 67 67 8,7 13,8
Италия 75,2 81,6 61 56 14,2 25,3
Канада 75,9 81,4 65 65 11,2 16,9
Нидерланды 75,3 80,7 65 65 10,1 15,8
Норвегия 75,4 81,3 67 67 8,4 14,3
Португалия 71,9 79,1 65 65 7 13,9
Ресей 59,9 72,4 60 55 0,7 17,9
АҚШ 73,9 79,7 65 65 8,5 15,2
Түркия 67,0 72,1 60 55 6,8 17
Финляндия 73,7 81,0 65 65 8,2 15,8
Франция 74,5 82,3 60 60 14,4 12,1
Швейцария 75,6 82,0 65 62 10,5 19,9
Жапония 77,3 84,1 65 65 11,9 18
Кестеден көрініп тұрғандай, ерлер арасындағы өмір сүрудің ең көп
Әйелдер мен ерлер арасындағы зейнетақы көлеміндегі айырмашылық толықтай түсінікті.
2. Келесі қағида- зейнетақы аударымдарының міндеттілігі. Оның жұмысшылар мен
Жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының толық және уақытылы
3. Зейнетақы жүйесінің маңызды қағидасы- еңбек жолдарынан кейінгі өміріне
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі барлық өзгерістер қаржы секторының қызметіне
1.2. Жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі жинақтаушы зейнетақы қорлары
Жинақтаушы зейнетақы қорлары- зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесінің басты
Зейнетақы қоры өз алдына жеке қаржылық-банктік жүйе ретінде құрылды
Жаңа жинақтаушы зейнетақы жүйесінде маңызды ролді Жинақтаушы Зейнетақы Қорлары
зейнетақымен қамтамасыз етілуге құқығы бар тұлғалармен зейнетақы келісімшарттарын жасау;
салымшыларға жеке зейнетақы шоттарын ашу;
салымшылардың деректер базасын қалыптастыру;
түскен зейнетақы жарналарын қабылдау;
комиссиондық сыйақыларды алу;
басқа қорлардан жинақтарды аудару;
қате аударылған жарналарды қайтару;
инвестициялық табысты бөлу;
салымшының өтініші бойынша зейнетақы келісімшартына түзетулер енгізу: мекен-жай реквизиттерін
зейнетақы жинақтарының жағдайы туралы ақпаратты беру;
зейнетақы жинақтарын, оны алуға құқығы бар тұлғаларға төлеу;
өтініш бойынша жинақтарды басқа қорға аудару, зейнетақы келісімшартын тоқтату.
Банк-кастодианмен салыстыра тексеру апта сайын, ал зейнетақы төлеу бойынша
Көптеген операциялар қатары банктік процедуралармен ұқсас, соның ішінде, клиенттерден
Қазақстанда бірыңғай деректер базасы жұмыс істейді, онда келісімшарттың жасалған
Зейнетақы қорлары қаражатқа өздері иелік етпейді, олар банк-кастодиандарда сақталады.
Салымшылардың ақшалай құралдарының қозғалысын талдау- зейнетақы жүйесінің жалпы экономикалық
1
2
3
4
5
8
Сызба 2
ЖЗҚ-ның салымшыларының ақшалай құралдарының қозғалысының құрылымдық-функционалдық сызбасы
транзиттік шотқа зейнетақы жарналарын аудару;
қор шотына аудару;
қор активтерін есепке алу және сақтау;
зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асырушы ұйымдардың қызметі мен
жинақтаушы зейнетақы қорларының активтері;
қор қаражатын орналастыруға тапсырыс;
қор активтерінің мақсатты пайдаланылуын бақылау;
инвестициялық табыс;
жеке табыс салығын төлегеннен кейінгі зейнетақы төлемдері.
Зейнетақы активтерінің қозғалысының жүйесі өзіне жинақтаушы зейнетақы қорларының салымшыларын,
Жинақтаушы зейнетақы қорлары мен зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды
Зейнетақы активтерін басқару ұйымдарының функцияларына мыналар жатады:
ішкі, сондай-ақ халықаралық қаржылық нарықтағы жағдайды білу, қадағалау;
салымшылардың қаражаттарын тиімді орналастыру;
табыстың мүмкін жоғарғы деңгейін қамтамасыз ету;
табыстың мүмкін жоғарғы деңгейін қамтамасыз ету.
Ал, міндеттері болып зейнетақы қорларының портфеліндегі қаржылық құралдардың есебін
Қордың зейнетақы активтерінің қозғалысының жүйесіне банк-кастодиандар тартылған, олардың
Осыған байланысты жинақтаушы зейнетақы қорлары тек қана бір банк-кастодианмен
Зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін болашақ зейнеткерлер Зейнетақыны төлеу бойынша
1. жеке басын куәландыратын куәлік;
2. арыз;
3. тұрақты тұрғылықты жері бойынша тіркелгендігі туралы құжат немесе
1995 жылдан бастап үш жыл үшін орташа айлық табыс
5. 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін жұмыс істеген кездегі
Жұмыс өтілін (стажын) куәландыру үшін келесі құжаттар ұсынылуы мүмкін:
1. еңбек кітапшасының көшірмесі;
оқу туралы дипломның көшірмесі;
әскери билеттің көшірмесі;
балаларының тууы туралы куәлік, реабилитациялау туралы анықтама;
кездейсоқ және максимальды радиациялық тәуекелі бар аймақтарда тұратынын куәландыратын
Соңғы наурыз-сәуір айларында Үкіметпен және қаржылық органдар қатарымен жинақтаушы
Мұндай өзгертулердің пайда болуы мынадай факторлар қатарынан болды. Біріншіден,
Осы Ережеге зейнетақы жинақтарын аудару тек салымшының өзімен емес,
Екіншіден, ереже нормаларына сәйкесті жүргізу үшін өзгертулер енгізілді (қосымша
Үшіншіден, салымшымен арыз берілген күннен бастап жеті жұмыс
Зейнетақы қорының жетекші органы-төрағамен басқарылатын басқарма.
Қазақстанда қазіргі таңда жинақтаушы зейнетақы қорының екі түрі бар:
1) ең ірі бір ғана Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры;
2) мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорлары.
Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры құрылтайшы болып Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік зейнетақы қоры мыналарды қаржыландырады:
1) зейнетақы төлемдерін алушылар мен зейнеткерлерге құралған мемлекеттік зейнетақы;
2) егер зейнетақы көлемі заңмен бекітілген минималды денгейден
Аталған қор зейнетақы активтерін мемлекеттік құнды қағаздарға, банк депозиттеріне,
Мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры жабық акционерлік қоғам
Корпоративтік жинақтаушы зейнетақы қоры осы қордың акционерлері және құрылтайшылары
«Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» Заңның 36-бабына сәйкесті,
Мына жағдайды да айта кеткен жөн, зейнетақы қорларының нақты
Міне сондықтанда, мемлекеттік зейнетақы жүйесін демонополизациялау зейнетақы сферасында нарықтық
Бұдан басқа жинақтаушы зейнетақы қорлары барынша маңызды функциялардың бірі-
Салымшылардың жеке зейнетақы шоттарының саны міндетті зейнетақы жарналары бойынша
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша жеке зейнетақы шоттарының саны-33 003
Ерікті кәсіби зейнетақы жарналары бойынша жеке зейнетақы шоттарының саны
Зейнетақы жүйесін реформалау сәтінен бастап, зейнетақы қорларының активтері Қазақстан
Сондықтанда, мемлекеттік және мемлекеттік емес қорлардың барлық зейнетақылық қызметі
1.3. Қалыптасқан зейнетақы жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне ғалымдар мен
Өзімізге белгілі 1998-2000 жылдар зейнетақы реформасын және жинақтаушы зейнетақы
Осы реформаның басты артықшылықтарының бірі болып-бюджеттік жүктеменің жеңілдеуінің білінуі
Зейнетақы жинақтары жаппай мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыруға, көптеген инвестициялық
Бірақта осындай оңтайлы сәттермен қатар, оның теріс жақтары да
Қазіргі уақытта бірде бір зейнетақылық келісімшартта қордың өзінің қаржылық
Дамыған елдерде зейнетақы деңгейіне мемлекет, кәсіпорын және азамат жауапты.
Аталған мәселелердің ішіндегі ең түпкісі-бұл зейнетақылық жарналардың толық түрде
Сонымен, жоғарыда айтылғандардың бәрінен мынадай өорытынды шығаруға болады: қорлар
Бұрынғы салидарлық жүйеде де қазіргі зейнетақы жүйесінде де мемлекет
Онда зейнетақы қорларын сақтауды қамтамасыз ету бойынша шаралар, орталықтан,
“ҚР-ғы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заңның 27-бабына сәйкесті, жинақтаушы
Алымшы немесе алушы өз кезегінде жинақтаушы қорлардан зейнетақы төлемдерін,
“ҚР-ғы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” Заңға сәйкесті, азаматтар мынадай
1998 ж 1-қаңтарынан бастап ерлер -65, әйелдер-56 жаста;
1998 ж 1-шілдесінен бастап- ерлер 61,5, әйелдер- 56,5 жаста;
1999 ж 1-шілдесінен бастап ерлер- 62, әйелдер-57 жаста;
2000 ж 1-шілдесінен бастап ерлер- 62,5, әйелдер-57,5 жаста;
2001 ж 1-шілдесінен бастап ерлер- 63, әйелдер-58 жаста.
Кездейсоқ және барынша радиациялық тәуекел аймақтарында өмір сүретін, 1949
- ерлер -25 жылдан кем емес
әйелдер -20 жылдан кем емес жұмыс өтілі бар -
Ауылдық жерде тұратын, 5 және одан да көп бала
Зейнетақы төлеу келесідей үлгімен жүзеге асырылады: егер еңбек қызметі
Зейнетақылық төлемдерді аудару толық көлемде зейнетақы төлеу бойынша мемлекеттік
Мемлекеттік орталықтан зейнетақылық төлемдерді аудару үшін табыс сәйкесті жылға
Мемлекеттік орталықтан зейнетақылық төлемдер өмір бойына тағайындалады және төленеді.
Бұл категориялардың зейнетақы төлемдерін қаржыландыру көздері соңғы есепте бірыңғай
ҚР-дың 15.03.2006ж. №170 қаулысымен ҚР Үкімет пен 15.03.1999ж. №275
ҚР-ның еңбек және тұрғындарды әлеуметтік қорғау министрлігінде түсіндірілгендей, 16.06.2005ж.
Ережеге енгізілген өзгертулер мен толықтыруларға сәйкес, агенттер (жұмыс берушілер)
Міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамту туралы келісімшарт және
Сонымен мынаны ескерген жөн, ереженің 5 пунктіне енгізілген толықтыруға
Еңбек Министрлігінің айтуынша мұндай схеманың күмәнсіз артықшылығы болып жинақтаушы
Сонымен жинақтаушы зейнетақы жүйесінде төлемдерді оптимизациялау салымшыға зейнетақы
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайы бұқаралық ақпарат құралдарын көп
«Құрмет» жинақтаушы зейнетақы қорының президенті Талғат Шамиль өз ойын
Л.Н.Гумелев атындағы Еуразиялық Ұлттық Университеттің доценті Л.Ибрагимованың айтуынша: “Жинақтаушы
Осы үш институт арасында үнемі ақпараттық және ақшалай ағымдар
Басқарудың отандық ғылымында жүйе деп өзара әрекет етуші элеметтердің
Б.Д. Бекбердиев Қазақстанда жүзеге асырылып отырған зейнетақы реформасы туралы
Зейнетақы реформасының мақсатты бағыты біреу-ақ, ол қарттарды әлеуметтік қорғау
Осы уақытқа дейінгі зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесінің қарттарды, жұмыс
“Болашағын зейнетақымен қамту – бұл әрбір адамның жеке ісі.
Қазақстанда жүргізілген зейнетақы реформасы туралы экономист М.Омарбек өз ойын
1980 жылдары Чили мен Латын Америкасы елдерінде, содан кейін
Қазақстандағы жинақтаушы зейнетақы қорлары жөнінде экономист М.Омарбектің айтқаны: “Қазақстанның
2–бөлім. “Атамекен” Жинақтаушы зейнетақы қоры” АҚ-ның қызметіне сипаттама және
«Атамекен» Жинақтаушы Зейнетақы Қоры» АҚ-ның қызметіне сипаттама
Қаржылық институттар жүйесіндегі мемлекеттік емес зейнетақы қорларының ролін талдау-
Қаржылық институттар жүйесіндегі жинақтаушы зейнетақы қорларының жалпымакроэкономикалық функциясы болып
Дипломдық жұмыстың объектісіне алынып отырған, Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесінде
«Атамекен» ЖЗҚ» АҚ-ның акционерлер жиналысының шешімімен (хаттама №3,16.09.03ж) оның
Лицензиялық қызметті жүзеге асыру бойынша қордың серіктестері болып “Қазақстанның
“Қазақстанның Халық Банкі” АҚ- “”ҚР-ғы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы”
Ал, “НҰР-ТРАСТ” АҚ- зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге
Қордың мемлекеттік тілдегі атауы - «Атамекен» ЖЗҚ» АҚ-ы.
Қордың мекен-жайы: Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Төреқұлов көшесі, 71үй.
Банктік реквизиттері СТН (РНН)-600700153564; БИК-190501601; ИИК-022467804; Кастодиан-Банк–Алматы қаласы, Қазақстан
Бүгінде қордың 14 облыстық филиалы бар. 2005 жылдың мамыр
Қордың ұжымы мен басшылығы бұрынғы құрамында қалды. Қордың атауын
«Атамекен»ЖЗҚ» АҚ- Қазақстандағы ең алғашқы құрылған жинақтаушы зейнетақы қорларының
Қор өз қызметін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі берген №0000004,
Қордың негізгі акционерлерінің қатарында Қазақстан Республикасының жетекші қаржылық және
1) Ссудалық портфельдің сапасы бойынша; берілген ссудаларды клиенттердің депозиттері
2) нарықтық экономикаға өтудегі көптеген қиындықтарды артқа тастап, өзінің
3) атом энергетикасы қызметінде 55 жыл әрекет етуші, әлемдегі
«ҚР көлік құралдарын жүргізушілер одағы» қоғамдық бірлестігі.
Біздің акционерлеріміздің қаржылық тұрақтылығы мен сенімділігі-жинақтаушы зейнетақы қорлары тұрақтылығының
“Атамекен” ЖЗҚ” АҚ-ның жұмыс көрсеткіштері:
1. ең кірісті зейнетақы қорларының бірі;
2. жинақтаушы зейнетақы қорлар қызметінің тиімділігі бойынша 12 ай
3. зейнетақы активтерін басқарудың тиімді көрсеткіштері жағынан екі жылдан
“Атамекен” ЖЗҚ” АҚ 2007 жылдан өзінің салымшыларына мынадай жаңа
1) Жалақы жобасының қатысушысы болып табылатын Қор салымшылары үшін
2) “Нұрполис” АҚ сақтандыру компаниясынан өмірді сақтандыру қызметтерін пайдалану
Қор өз салымшыларына 01.01.2006ж жағдай бойынша ақпараттандыру жүргізу кезінде
“Атамекен” ЖЗҚ” АҚ өзінің салымшыларына ақша жинаудың жаңа және
Дисконттық клуб бойынша Қордың партнерлары- сауда және қызмет көрсетудегі
“Атамекен” ЖЗҚ” АҚ өзінің салымшылары мен заңды тұлғалар үшін
МТ-102 форматында зейнетақы жарналарын аудару және өсімпұлдарды аудару үшін
Зейнетақы жарналарын аударуға төлем тапсырыстарын дайындауда кәсіпорын бухгалтерлеріне көмек
Міндетті зейнетақы жарналарын төлеу бойынша агенттің оны аударуда кездейсоқ
Салымшылар үшін кез келген, оларға ыңғайлы уақытта зейнетақымен қамтамасыз
Өзінің салымшылары немесе алымшылары үшін жеке кеңестер ұсыну;
Салымшыларды жыл сайынғы олардың жеке зейнетақы шоттарының жағдайы туралы
Салымшыларды бірінші талап бойынша және олар үшін кез келген
Салымшыларды бірінші талап бойынша және олар үшін кез келген
Салымшыларға немесе алымшыларға зейнетақы төлемдерін төлеуді жүзеге асыру;
Салымшылардың немесе алымшылардың ҚР-нан тыс жерлерде ашылған банктік
Салымшының еркі немесе қалауы бойынша басқа зейнетақы қорларына немесе
Қордың өзінің салымшыларына Әлеуметтік Жеке Кодты алуда немесе оны
«Атамекен» ЖЗҚ» АҚ-ның қаржылық жағдайын талдау
«Атамекен» ЖЗҚ» АҚ Қазақстан бойынша кең филиалдар желісі бар,
салымшылар саны- 269 135 адам;
таза зейнетақы активтері- 23,59 млрд.теңге, соның ішінде инвестициялық табыс-
қордан төленетін зейнетақы төлемдерінің сомасы- 1 065 млрд.теңгеден астам.
АФН әдістемесіне сай номиналдық табыс коэффициенті жинақтаушы зейнетақы қорларының
Төмендегі кестеден көрініп тұрғандай “Атамекен”ЖЗҚ” АҚ-ның табыстылығы 2004 жылдың
Кесте 5
2004- 2006жылдар аралығындағы “Атамекен”ЖЗҚ” АҚ-ның номиналдық табыс коэффициенттері (К2)
№ ЖЗҚ-ның атауы К2
1 “Атамекен”ЖЗҚ” АҚ 33,44
2 “Грантум”ЖЗҚ” АҚ 23,09
3 “Капитал”ЖЗҚ” АҚ 29,40
4 “МЖЗҚ”ЖЗҚ” АҚ 16,48
5 “Ұлар Үміт”ЖЗҚ”АҚ 30,14
6 “Қазақстан Халық Банкі” ЖЗҚ” АҚ 32,61
7 “ОТАН”АЖЗҚ” АҚ 31,13
8 “БТА Қазақстан” ЖЗҚ”АҚ 65,95
9 “Валют Транзит Фонд” ЗҚ” АҚ 23,94
10 “Сенім”ЖЗҚ” АҚ 27,68
11 “НефтеГаз-ДЕМ” АХЖЗҚ”АҚ 21,46
12 “Д.Қонаев ат. Ашық түрдегі ХЖЗҚ” АҚ 29,21
13 “Қорғау”ЖЗҚ” АҚ 21,81
14 “Қазақмыс” ЖЗҚ” АҚ 27,05
Орташа үлестік коэффициент 28,72%
Сол кездегі инфляцияның жинақталған деңгейі 24,80%
Кестеден көріп отырғанымыздай, “БТА Қазақстан” ЖЗҚ”АҚ бірінші орында (65,95)
Қордың таза зейнетақы активтерінің өсу темпі бойынша жетекші позиция
Диаграмма 1
Диаграммадан көріп отырғанымыздай қордың таза зейнетақы активтерінің көлемі
«Атамекен» ЖЗҚ» АҚ «НҰР-ТРАСТ» АҚ-мен бірлесе отырып салымшылардың зейнетақылық
Қордың салымшыларының зейнетақылық жинақтарын максималды қорғауға бағытталған инвестициялық саясаттың
Диаграмма 2
Қор портфелінің құрылымында ең көп үлесті Листинг облигациялары алып
«Атамекен» ЖЗҚ» АҚ 2002-2006 жылдар аралығындағы қаржылық ұйымдары және
«Атамекен»ЖЗҚ» АҚ зейнетақы активтерінің шартты бірліктері құны бойынша жетекші
Зейнетақы активтерінің шартты бірлігінің құны зейнетақы активтерін инвестицилық басқарудың
Қаншалықты зейнетақы жинақтарына аударылған инвестициялық табыс жоғары, соншалықты
Кесте 6
01.12.2005-01.12.2006 жылдар аралығындағы зейнетақы активтерінің шартты бірлігінің құны, жинақтаушы
№ ЖЗҚ-ның атауы 01.12.05ж 01.01.06ж 01.02.06ж 01.03.06ж 01.04.06ж 01.05.06ж
1 “Атамекен”ЖЗҚ” АҚ 374,04 377,67 383,82 385,56 391,55 399,18
2 “Валют-транзит-қор” АҚ 335,22 338,19 336,32 338,91 340,40 341,57
3 “Д.А.
Қонаев атындағы ашық типтегі” МЕЖЗҚ 309,93 311,57 313,08 315,87
4 “БТА Қазақстан”ЖЗҚ” АҚ 345,40 350,54 384,16 409,03 428,55
5 “Қазақстан Халық Банкі” ЖЗҚ” АҚ 349,89 354,75 364,67
6 “Қазақмыс”ЖЗҚ” АҚ 361,45 363,90 366,10 367,16 368,87 366,45
7 “ҰларҮміт”ЖЗҚ” АҚ 350,65 355,70 357,97 369,80 373,63 378,42
8 “Нефтегаз ДЕМ” ЖЗҚ” АҚ 342,36 344,28 346,23 350,30
9 “АБН АМРО- КаспийМұнайГаз” ЖЗҚ” АҚ 241,09 243,37 244,25
10 “Сенім”
АЖЗҚ” АҚ 193,26 194,97 200,92 204,86 205,97 207,90 212,07
11 “Қорғау”
ЖЗҚ” АҚ 169,81 170,96 171,43 171,88 172,53 172,63 175,81
12 “Отан”
АЖЗҚ” АҚ 133,82 135,78 136,35 138,30 139,90 139,90 142,68
13 “Капитал”ЖЗҚ” АҚ 125,14 126,50 127,07 127,32 127,93 128,56
14 “Мемлекеттік ЖЗҚ” АҚ 302,10 303,70 304,87 303,58 304,57
Кестеде келтірілген деректерді пайдалана отырып талдау жасасақ, “Атамекен”ЖЗҚ” АҚ-ның
«Атамекен»ЖЗҚ» АҚ-ның салымшыларының саны бүгінгі күні 268660 адамды құрап
Диаграмма 3
Диаграмманы талдайтын болсақ, егерде 2004 жылы қордың салымшыларының саны-198212
Ал, енді «Атамекен»ЖЗҚ» АҚ-ның салымшыларының зейнетақы жинақтарының көлемін басқа
Кесте 7
“Атамекен” ЖЗҚ” АҚ-ның салымшыларының зейнетақы жинақтары туралы мәліметтері ЖЗҚ
млн.теңге
Қазақ
Стан Халық Банкінің ЖЗҚ МЖЗҚ Ұлар Үміт БТА Қазақстан
тум Се
нім Ата
ме
кен Неф
тегаз-ДЕМ Қазақ
мыс О
Т
А
Н Ка
пи
тал Қор
ғау Д.А.Қонаев ат. Қор
227748 150077 149755 77350 56232 33623 21208 20336 19203
Кестеден көріп отырғанымыздай 2006 жылы қор салымшыларының зейнетақылық жинақтары
Қордың салымшыларына ыңғайлы болу үшін Қазақстан Республикасының барлық облыстарында
Жинақтаушы зейнетақы қоры 2006 жылдың ақпанынан бастап өзінің салымшыларына
Өткен жылдар тәжірибесі көрсеткендей, жинақтаушы зейнетақы қорларын тәуелді емес,
Осының бәрін ескере отырып, жинақтаушы зейнетақы қорлары салымшыларға олардың
Бұдан басқа, “Мемлекеттік Жинақтаушы Зейнетақы Қоры” ЖЗҚ” АҚ-да зейнетақы
1. Заңды тұлғалар үшін: зейнетақы жарналарын қайтару себептерін шеттету,
2. Жеке тұлға- салымшылар үшін: зейнетақы келісімшарттарын жасау, зейнетақы
3-бөлім. Зейнетақымен қамту жүйесінің қызметін тиімдендіру және жетілдірудің
3.1. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қазіргі таңдағы даму жағдайы
Біздің республикамыздағы қазіргі зейнетақы жүйесі қалыптасуының қарапайым жолынан
Зейнетақы активтері реформаның алғашқы жылдары бірнеше рет мемлекет үшін
Зейнетақы жүйесі сонымен қатар өзінің кәсіби тапсырмаларын күш сала
Осы жылдары, реформаның тәжірибеде іске асырылу нәтижесін ескере отырып
Қазақстанда 14 жинақтаушы зейнетақы қоры жұмыс істейді. Олардың республика
Ай сайынғы зейнетақы жарналары 8–9 млрд теңгені құрайды, ерікті
Зейнетақы активтерін инвестициялық басқару бойынша қызметті жүзеге асыру нормаларына
Кесте 8
Зейнетақы активтерін инвестициялық басқарудың құрылымы
Қаржылық құралдар 2006 ж болжам 2006 ж соңына нақты
Млрд.теңге үлес Млрд.теңге Үлес
Активтер сомасы 773 100% 811 100%
Соның ішінде: ҚР-ның Мемлекеттік бағалы қағазы 196
ҚР Мемлекеттік емес бағалы қағаздары,
соның ішінде
- Облигациялар
- Акциялар 263
224
39 34%
29%
5% 354
103 44%
31%
13%
Банктердің салымдары мен сертификаттары 132 17% 129 16%
ХҚҰ мен шетел эмитеттерінің БҚ 179 23% 87 11%
Кестеде зейнетақы активтерін инвестициялық басқарудың 2006 жылғы болжамы мен
Ал, кестеден көріп отырғанымыздай банктердің салымдары мен сертификаттары керісінше,
Номиналдық (атаулы) табыстың орташа салмақтық коэффициенті жыл басымен салыстырғанда
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінде төлемдерді тиімдендіру, зейнетақы жарналары уақытылы аудармау
Міндетті зейнетақы жарналарын төлеудің жаңа сызбасына сай жұмыс берушілер
А) жарналардың жеке зейнетақыны шотына уақытылы аударылуы, бұрын ЗТМО
Б) ЗТМО пен жұмыс берушілердің трансакциондық шығындарының төмендеуі;
В) Жинақтаушы зейнетақы қорларын таңдауда салымшылардың құпиялылығын қамтамасыз етуге
Бұдан басқа, Жинақтаушы зейнетақы қорларының салымшыларының бірыңғай тізімін қалыптастыру
Қазақстан Республикасының Президентінің 2006 жылғы Халыққа Жолдауындағы деректерге сәйкес
Базалық зейнетақы төлемдерін енгізгеннен бастап төменгі зейнетақының номиналды мөлшері
Бұл ТМД елдері арасындағы ең жоғарғы көрсеткіш. Болашақта базалық
2006 жылдан бастап 300- ден 1000 теңгеге дейін сомада
Бүгінгі таңда жаңа технологиялардың енгізілуінің арқасында зейнетақыны, жәрдемақыны төлеудің
Сонымен қатар, оның зейнетақысы өз қалауы бойынша банктік шотқа
Қазіргі уақытта жинақтаушы зейнетақы жүйесінде ЗТМО-мен міндетті зейнетақы жарналарының
Төлем құжаттарын дайындау уақыты 2-3 есеге азайды жарналарды аудару
1998 жылдан бастап жинақтаушы зейнетақы қорына ЗТМО-тан 190 млрд.
Міндетті зейнетақы жарналарының есебі әлеуметтік жеке код (ӘЖК) арқылы
Бүгінде зейнетақы реформасын жүзеге асыру нәтижелі болды деп нық
Біздің көзқарасымыз тұрғысынан зейнетақы реформасын жүргізудің жағымды салдары болып
Зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесінің парадоксы- елдің экономикасының жалпы көтерілуі
Зейнетақы қорларының табыстылығының теріс нәтиже беруіне жүйелік себептер әсер
Бүгінде жинақтаушы зейнетақы қорларының жиынтық инвестициялық портфелінің құрылымы бойынша
Инвесторлар арасындағы бәсекенің жоғарғы деңгейінің болуы, сонымен қатар ішкі
Тіпті зейнетақы активтерін салу үшін қаржылық құралдарды таңдауға жауапты
Қазақстандық зейнетақы жүйесінің мәселесі және сонымен бірге ерекшелігі зейнетақы
Жұмыс берушіге байланысты тағы бір мәселе бұл міндетті зейнетақы
Бүгінде назар аударылған арнайы мәселе–бұл өз бетінше жұмыс істейтін
Зейнетақы активтерін басқару және теріс табыстылықпен айналатын активтерді инвестициялаудағы
Зейнетақы қорларының активтерінің көлемі мемлекет және жеке сектор тарапынан
3.2. Жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі зейнетақылық қызмет көрсетулердің жеткіліктілігін және
Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан қаржыгерлерінің ІV конгрессінде барынша өзекті
Зейнетақы қорларының инвестициялық потенциалы өте тез өсуде: зейнетақы активтерінің
Бүгінде ұлттық компаниялардың капиталдандырылуын арттыруға зейнетақы активтерін белсенді түрде
Президенттің тапсырмасына сәйкесті мемлекеттік органдар Қазақстан экономикасындағы азаматтардың тез
Біздің көзқарасымыз бойынша мемлекет пен нарықтың қатысушылары зейнетақымен қамтуға
1. Мемлекетпен, нарықтың қатысушыларымен көрсетіліп отырған зейнетақылық қызмет көрсетулердің
Филиалдар желісінің, зейнетақы қорларының агенттік бөлімшелерінің және өкілеттіктердің кеңесіне
Салымшымен зейнетақы қорларын өз еркімен құпия таңдауды қамтамасыз ету,
Бұл жағдайда зейнетақы қорлары үшін, негіз ретінде салымшы туралы
Осындай қызметтердің барлық аймақтарда жеткілікті түрде көрсетілуін қамтамасыз
2. Міндетті зейнетақы жинақтарының есебінен төлемдерінің мөлшері жарналар сомасына,
Мұндай деңгейге қол жеткізуге болады, егер Қазақстанда мемлекет, жұмыс
Базалық зейнетақыны төлеуді және міндетті зейнетақы жарналарының қолма- қолдылығын
Осы айтылып кеткен мәселелерді шешуде мынадай ұсыныстар туындап отыр:
«электрондык» үкіметті құру бойынша мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыру шеңберінде
барлық жұмыс берушілерге өзінің жұмысшыларының пайдасына ерікті кәсіби зейнетақы
ауыр еңбек жағдайында жұмыс істейтіндер денсаулығын тез жоғалтады және
жұмысшылардың ерікті жарналарына қатысты өзінің жақындарына зейнетақы жарналарын төлеуде
3.3. Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесін жетілдіру мен тиімдендіру мәселелері
Қазақстанның барлық тұрғындары үшін зейнетақы қызметтерінің жеткіліктілігін және сапасын
Орта мерзімді перспективалық кезеңдегі жинақтаушы зейнетақы жүйесінің негізгі
жинақтаушы зейнетақы қорлары арсындағы бәсекені дамыту;
Қазақстанның барлық тұрғындары үшін зейнетақы қызметтерінің жеткіліктілігін және сапасын
Зейнетақы активтерін инвестициялау бойынша жинақтаушы зейнетақы қорларының мүмкіндіктерін көбейту;
Зейнетақы жинақтарының сақталуын қамтамасыз етуге және зейнетақы төлемдері мен
Міндетті зейнетақы жарналары төлемдері жүйесі қызметінің тиімділігін арттыру.
Өзімізге белгілі, бүгінде жинақтаушы зейнетақы жүйесін жетілдіру бойынша
Бұрынғысынша қиын жағдай зейнетақы активтерін инвестициялау сферасында сақталып қалып
1. Зейнетақы жүйесі жоғарғы қарқынмен дамуда. 2006 жылы жинақтаушы
Зейнетақы қорлары үшін аталған жағдайдың салдары айқын. Олар инвестициялық
Зейнетақы активтерін 25% көлемінде мемлекеттік бағалы қағаздарға инвестициялаудың төменгі
Бұлай болу себебі шығарылған мемлекеттік бағалы қағаздарды қайтарудың
Міне сондықтанда ұзақ мерзімді қаржылық құралдардың тапшылығынан, соның ішінде
Аталған мәселені шешу үшін өзекті болып мемлекеттік займдандырудың ұзақ
3. Зейнетақы активтерін инвестициялауға байланысты тағы бір маңызды сұрақтар
4. Жоғарыда айтылғандарға байланысты тағы бір мәселені айта кететін
Бекітілген минималды (төменгі) мәннен төмен емес табыстылықты қамтамасыз етуге
Табыстылықтың төменгі мәнін есептеудің әдістемесі үшін зейнетақы қорлары бекітілген
Аталып өткен сұрақтарды шешу үшін зейнетақы активтері бойынша валюталық
Бұдан басқа, алғашқы кезектегі тапсырмалардың бірі болып зейнетақы
Әрине, қаржыгерлерге зейнетақы активтерін инвестициялау тақырыбы жақын таныс. Бұл
5. Келесі мәселе, зейнетақы реформасының жүргізілуінен бастап ашық қалып
Аталған мәселе, бүгінде ел Үкіметі мен Президенті жұмыс істеп
Мәселерді шешудің бірден–бір жолы болып ерікті және кәсіби зейнетақы
Қазір зейнетақы реформасының алғашқы жылдарындағыдай ерікті зейнетақы жарналарын дамыту
6. Тағы бір маңызды мәселе жинақтаушы зейнетақы қорларына төлемдер
Мұндай жүйені жасау бойынша тапсырма “бір салымшы – бір
Бағдарламада ЗТМО негізінде жарналармен, аударымдармен байланысты барлық ақпараттық және
Мамандардың ойынша төлемдердің жаңа жүйесін енгізуге асықпау керек, техникаларды
Қорыта келегенде мынаны атап өткен жөн, жоғарыда аталған және
Міне, бұл жерде әңгіме бүкіл елдің стратегиясының дамуы шеңберінде
Мемлекетпен олардың пайда болу шаралары бойынша сұрақтар шешіледі, бақылау
Әрине, зейнетақы қорларын алаңдатып жүрген барлық осы мәселелерді шешуде,
Жинақтаушы зейнетақы жүйесін жетілдірудегі тағы бір маңызды мәселе–бұл салымшылар
Өзімізге белгілі, бүгінгі күні әрекет етіп отырған заң, зейнеткерлік
Қорытынды мен ұсыныстар
Биыл «Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» Заңның қабылданғанына
Осы жылдар аралығында Қазақстанда қаржылық сектордың, жалпы экономиканың
Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мәні, оның
Зейнетақы қорлары бүгінгі жинақтаушы зейнетақы жүйесінің маңызды бөлігі болғандықтан,
Қазіргі әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына енудегі және
Қазақстанның зейнетақы жүйесінің даму динамикасын талдай, ескере отырып мынадай
Зейнетақы реформасының жетістіктері туралы ұзақ айтуға болады. Ол әлемнің
Жинақтаушы зейнетақы жүйесі жүзеге асып отырған елдерде, зейнетақы активтері
Мынаны атап өткен жөн, Қазақстанда зейнетақы реформасының жүргізілуінің 10
Зейнетақы қорлары бүгінде ішкі бағалы қағаздар нарығындағы ірі инвесторларға
Зейнетақы секторында зейнетақы активтерін инвестициялау, зейнетақы активтерінің инвестициялық табыстылық
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесінің сапалы жағдайы елде тиімді нормативтік-құқтық
2003 жылдың басында Қазақстанның жинақташы зейнетақы жүйесі зейнетақы активтерін
Зейнетақы нарығының қатысушылары өздерінің күнделікті қызметінде осындай мәселерімен соқтығысуда,
Қазақстанның зейнетақы қорларының жағдайын және олардың қызметтерін оқи отырып
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қорытынды тапсырмасы болып оның болашақ
Дәл осы мәселені шешуге мемлекеттің және зейнетақы нарығының қатысушыларының
Біз бүгін зейнетақы реформасы толықтай жүзеге асырылды деп нық
Қорытындыда мынаны атап өткен жөн, ҚР-да 1998 жылдан бері
Қазіргі уақытта жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі ЖЗҚ ел экономикасын дамытуда
Осы қалыптасқан Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесінің болашақ дамуы үшін
- жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін жетілдіру;
- салымшыларға қажетті ақпаратты дәл және әр ай сайын
- зейнетақы реформасын жүзеге асыруда қажетті құқытық және заңнамалық
- Зейнетақы жарналарынан алынатын инвестициялық табыстың мөлшерін көтеру;
- электрондық жүйеге көшу;
- зейнетақы активтерін отандық экономикаға инвестициялау, мынадай қорытындыға келдім,
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Арстанбекова К.В. Проблемы и перспективы развития накопительной
2. Арстанбекова К.В. Накопительной пенсионный фонд Народного банка Казахстана
3. Абдыкаликова Г. Снова о пенсиях. //Труд в Казахстане
4. Алимухамбетов Н. Чтобы пенсия соответствовала вложенному труду. //Мир
5. Алибаев А. О ситуации на пенсионном рынке. //Труд
6. Абиева С. Зейнетақы жүйесін жаңғырту тетіктері мен бағыттары.
7. Алиева З.А., Отаров А.К. Негосударственные пенсионные фонды институциональные
8. Бахмутова Е. Предложения по повышению эффективности функционирования накопительной
9. Биржанов Е. Развитие финансовых инструментов для НПФ –
10. Брежнева Е.А. Перспективы совершенствования и оптимизации накопительной пенсионной
11. Баймуратов У. Финансы Казахстана. Алматы. БИС, 2005г.-320с. стр.197
12. Бутин Е. О путях решения вопросов накопительной пенсионной
//Труд в Казахстане – 2001-№10. стр.15
13. Дробозина Л.А. Финансы. Денежное обращение. Кредит. Москва:Финансы, ЮНИТИ-1997г
14. Джумабеков А. Накопительная пенсионная система Республики Казахстан. //
15. Есенбаев М. АО “НПФ БТА”. // Мир финансов-
16. Еспенбетова Б. К вопросу об инвестировании активов накопительных
17. Курманов Ж.Б. Повышение доступности и качества пенсионных услуг
18. Калымов А. Пенсионер становится инвестором. //Казахстанская правда, 20.04.2006-
19. Мельников В.Д., Ильясов К.К. Финансы. Алматы, 2001г.-стр.181
20. Нургалиева Р. Объязательные пенсионные взносы за нерезидента.
// Труд.Зарплата. Пенсия в Казахстане - 2007-№3(99). стр.17
21. Омирбаев С.М. Финансы. Астана, 2002г. –стр. 89
22. Омарбек М. Завтра может быть поздно. //Труд в
23. Омарбек М. Пенсионный рынок: предверяя негативное развитие событий.
24. О состоянии финансового рынка и финансовых организаций. //
25. Рустенова Э.А. Финансы. Уральск. ЗКГУ, 2004г.-350с.
26. Тулепбаев Н.Методология формирования пенсионных схем – свод правил.
27. Тулепбаев Н. Источники и методы формирования инвестиционных ресурсов
28. Тулепбаев Н. Организационные основы формирования накопительных пенсионных фондов.
29. Умбетов А. Накопительная пенсионная система Казахстана. //Труд в
1
23
ҚР-дағы зейнетақымен қамтамасыз етудің аралас (мемлекеттік - жеке) моделі
Мемлекеттік бөлу жүйесі (қазіргі зейнетте жүрген зейнеткерлер үшін)
Әлеуметтік зейнетақы
ЗТМО арқылы еңбек зейнетақысы
Мемлекеттік емес (жеке) зейнетақы жүйесі (болашақ зейнеткерлер үшін)
Жинақталған зейнетақы
МЕЖЗҚ
МЖЗҚ
Елдің барлық салымшылары
Зейнетақыны төлеу бойынша мемлекеттік орталық
Банк - кастодиан
Жинақтаушы зейнетақы қоры
Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асырушы ұйым
Жинақтаушы зейнетақы қоры
Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру жүйесінің қалыптасуы мен дамуы
Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі туралы
Жинақтаушы зейнетақы қорының міндеттері
Зейнетақы қорларының мәні, мақсаты және міндеттері
Қазақстан Республикасының әлеуметтік - экономикалық дамуындағы зейнетақы қорлары
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы қоры нарығының құрылымы
Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақымен қамсыздандыруды ұйымдастыру
Жинақтаушы зейнетақы қорының маркетингтік қызметтерінің әмбебаптылығы
Қр-да жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық ресурстарын басқару