Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылыми - зерттеу әдістері
Тақырыбы:Қазақ тілі пәні бойынша оқу жұмысын жоспарлау
Жоспар
І. Кіріспе бөлім......................................................................................4
ІІ. Негізгі бөлім
2.1.Қазақ тілін оқыту әдістемесінің методологиялық, лингвистикалық және психологиялық
2.2. Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылыми-зерттеу әдістері.......15
2.3 Қазақ тілін оқытудың жалпы дидактикалық принциптері.........20
ІІІ. Қорытынды
3.1. Сабақ жоспарын жаңаша құру.....................................................25
ІҮ. Қолданылған әдебиеттер............................................................28
І. Кіріспе бөлім
Ғылым адам баласы ой-санасының, дүниетанымының өсуіне байланысты бірте-бірте
Қазақ тілінің әдістемесі ғылымның бір саласы ретінде педагогика
Әдістеменің зерттейтін объектісі, мақсаты, зерттеу әдістері қалыптасқан жүйесі
Қазақ тілін оқыту әдістемесі лингвистика, логика, педагогика және
Әдістеменің лингвистикаға байланыстылығы, біріншіден ол оқылатын пәннен жеке-дара
Тіл ғылымының үздіксіз дамуы нәтижесінде әдістеме де жетіліп,
Қазіргі педагогика, психология, логика ғылымдарының соңғы жаңалықтарына шолу
Қазақ тілін оқыту әдістемесін жетілдіру процесі әлі аяқталған
1Лернер И.Я. Проблема познавательных задач в обучении основам
2Әлімжанов Д, Маманов Ы. Қазақ тілін оқытудың методикасы,
3Құлмағанбетова Б. Құрмалас сөйлемді оқытудың кейбір мәселелері. Алматы,
Әдістемеде қолданылып келген кейбір ереже, анықтама, түсініктер, терминдер
Бірсыпыра оқулық авторлары мен лингвист ғалымдар Ә. Хасенов,
Ғылым ретінде қазақ тілін оқыту әдістемесінің дамуы, ең
1 Ұйықбаев И. Мектепте қазақ тілін оқыту мәселелері.
2Қаржаспаев Ж. Көшербаев Е. Диктанттар жинағы. Алматы,1963, 4-бет.
3Жолымбетов К. Ү-ҮІ сынып оқушыларында кездесетін орфографиялық қателерді
Олардың кемшілік, жетістік жақтары нақтыланды.
Тіл ұстарту жұмыстарына байланысты тіл дамыту жұмысының жүйесін
І.Негізгі бөлім
2.1.Қазақ тілі әдістемесінің методологиялық,лингвистикалық
және психологиялық негіздері
Оқыту теориясының даму принциптері, оның ішінде қазақ тілі
Біздің қоғамымыз ілгері дамыған сайын, оқыту процестерінің де
Әрбір пәннің оқыту әдістемесі белгілі бір ғылымға негізделеді.
Тілдің синтаксистік жүйесіндегі өзгеріс, даму, ең алдымен, сөздердің,
Тіл біліміндегі осындай өзгерістер қазақ тілін оқыту әдістемесінің
Мектепте қазақ тілін оқыту барысында оқушының ауызша және
Қазақ тіл біліміндегі сөз тудыру мәселесі біршама зерттеледі.
Қорыта келгенде қазақ тілін оқыту әдістемесі тіл ғылымының
Педагогика ғылымы соңғы жылдары бірсыпыра табыстарға жетті. Әсіресе
жүргізілуде1.
Психологияның жеке пәндер әдістемесін нақтылап түсіндіруде алатын орны
Оқу жоспарын жасағанда да , қазақ тілінің бағдарламасы
1Блонский П.П. Избрнные психологические произведения. М., 1964; Гальперин
Оқулықтарындағы оқу материалдарын іріктеуде оқушылардың жас ерекшелігі мен
Әрбір сабақтың мазмұнына қарай әдістерді қолдануда оқушылардың психологиялық
Оқушы бірінші сынаптан бастап қазақ тілін оқу барысында
ғана, басты анықтама, ережені сақтауы мүмкін.
Қазақ тілінде айтылу мақсатына қарай сөйлем хабарлы, лепті,
Ал оқушы хат немесе мазмұндама, шығарма жұмыстарын жазу
Оқушы бір-бірімен сөйлесу барысында тілдің эмоциялық жағын, яғни
Оқу-тәрбие ісіндегі ең қажетті мәселе—мұғалімнің психологиялық жағынан дайындығы.
«Оқушылардың материалды меңгере алуының психологиялық негізі сабақтың әрі
1Маркова А.К. Психологические критерии эффективности учебного процесса. Вопросы
2.2. Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылыми-зерттеу әдістері
Мектепте оқытылатын барлық пәндер сияқты, қазақ тілін оқыту
Ғылыми-зерттеу жұмыстарының қай түрінде болсын, зерттелетін объектіні танып
Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылыми-зерттеу әдістерінің де белгілі
Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылым ретінде дамуының басты
Сонымен, қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылыми-зерттеу әдістері мыналар:
Мұғалім педагогика, психология ғылымдары жаңалықтарын біліп отыруы қажет,
Енді осындай ғылыми-зерттеу әлістеріне жеке тоқталайық.Әдістемелік әдебиеттерді талдау
Қазақ тілін оқыту әдістемесі жүйелі зерттелмеген демек те,
Алдыңғы қатарлы озат тәжірибені зерттеу әдісі – бұл
Оқу процесін бақылау әдісі – бұл да әдістемеде
Сабақ процесін жүйелі, белгілі мақсатпен бақылау, байқау белгілі
Әңгімелесу әдісі арқылы мұғалім оқушының білімін бақылай
Орта мектепте бұл әдістің тиімділігі оқушының қазақ тілінен
Анкета бойынша сұрап-алу әдісі. Бұл әдіс бойынша бүкіл
Эксперимент әдісі - әдістемеде мектеп тәжірибесіне байқау жасап,
Қазақ тілі сабақтарында эксперимент жұмысы сабақта қолданылған әдістердің
Оқыту процесін тексеру үш түрлі жолмен іске асырылады:
а) Оқыту, бақылау тексеру мәніндегі эксперимент бойынша оқытудың
ә) Оқыту мәніндегі эксперимент – эксперимент жүргізіліп жатқан
б) Бақылау (тексеру) эксперименті арқылы зерттеушінің жұмысының ең
Әрине, қазақ тілін оқыту әдістемесінің ғылыми-зерттеу әдістері жеке-дара
2.3.Қазақ тілін оқытудың жалпы дидактикалық принциптері
Қазақ тілін оқыту әдістемесі мен әдістемелік принциптері педагогика
Оқытудың ғылыми принциптері. Бұл принцип бойынша қазақ тілі
Оқытудың жүйелілік принципі – оқу материалдарының (әр пән
Оқытудың материалды дұрыс орналастыру принципі – оқу материалдарының
Оқытудың алдын ала болжау принципі – үйретіліп отырған
Оқытудың саналылық принципі – үйретілген материалды оқушылардың құрғақ
Оқытудың берік, тиянақты болу принципі – оқушылардың өрелі
Оқытудың теория және практика, өмірмен байланыстыру принципі арқылы
Оқытудың көрнекілік принципі де басты роль атқарады. Көрнекілік
ІІІ. Қорытынды
3.1. Сабақ жоспарын жаңаша құру
Кейінгі жылдары педагогика ғылымында жиі пайдалана бастаған жаңа
Инновация термині көптеген ғалымдардың К. Энгелевский, Н. Подконяк,
Қазіргі заманға сай сабақ құрылымын жаңаша құруды қалай
Ол үшін сабақты жаңаша құрудың қажеттілігіне көз жеткізе
Бұл кемшіліктерді қайдан іздейміз? Оның мынадай түрлері болуы
Мұғалімнің теориялық білімінің таяздығы және мұғалімнің өзі бағдарламалық
Сабақ беру стилінің жақтылығы;
Оқытудың түрлі әдіс-тәсілдерін тиісті кезінде, өз дәрежесінде қолдана
Оқушылардың білімін бағалаудвғы олқылықтар;
Оқушының сабақтағы қажетті талап-тілектерін ескермеу;
Сабақтың тәжірибелік маңызын ескермей, тек теория жағына көңіл
Мұғалімнің тек бұйрық раймен жұмыс істеуі, т.б.
Міне, осы кемшіліктерді жоя отырып сабақты жаңаша қайта
Сабақтың стратегиясы дегеніміз – сол сабақтың мақсатын ашып,
Сабақтың стратегиялық жоспарын жасағанда мыналарға көңіл бөлу керек.
Оқу материалының негізгі тобын жеке бөліктерге бөліп алу,
Сабақ үрдісінің ең маңызды белгілерін бөліп көрсету немесе
Жаңа материалды түсіндіру, оны өмірдегі күнделікті қоғамдық жаңалықтармен
Оқушының білімін, дағдысын ескере отырып, оқушылардың жас шамасына
Сабақтың құрылымы мен мақсатын ашатын оқу материалымен сәйкес
Стратегиялық жоспарды сабақ түсіндірудің сан-салалы тактикасын қолдана отырып
Еліміздің болашағы бүгінгі жас ұрпақтың білім деңгейімен өлшенеді.
Қолданылған әдебиеттер:
Кәтенбаева Ш. Қазақ тілі оқулығына әдістемелік нұсқау. Алматы,
Кеңесбаев С. Қазақ тіл білімі зерттеулері. Алма-ата, 1987.
Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы «Ғылым» 1999.
Қазыбаев С. Қазақ тілі методикасы. Алматы, «Рауан», 1990
Құлмағанбетова Б. Қазақ тілін оқытудың кейбір мәселелері «Қазақстан
Қадашева Қ. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы, «Мұрагер»,
Құлмағанбетова Б., Исанова А., Исинғарина М., Қазақ тілін
Қосымша материалдар:
// Қазақстан мұғалімі №1, 1-қаңтар 2006ж.
// Қазақстан мектебі №3 наурыз 2007ж
1
ҚАЗАҚ ТІЛІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ НЕГІЗДЕРІ, ӘДІСТЕРІ МЕН ПРИНЦИПТЕРІ
Қазақ тілін талдау оқыту әдістемесі
Қазақ тілін оқытудың зерттеуі
Қазақ тілін оқыту әдістемесінің мазмұны
Қазақ тілін оқыту әдістемесін талдау
ҚАЗАҚ ТІЛІН ОҚЫТУДЫҢ ПРИНЦИПТЕРІ
Қазақ тілін оқыту әдістемесі және оның зерттеу нысаны
ҰЛТТЫҚ МЕКТЕПТЕ ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІН ОҚЫТУДЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Қазақ тілін оқыту әдістемесі жайлы
Қазақ тілін оқытудың инновациялық әдістері