Республикасының Азаматтық кодексі
ЖОСПАР
КІРІСПЕ 2
1. Меншік құқығының анықтамасы мен мазмұны 3
2. Азаматтық кодекс бойынша меншік құқығының нысандары мен
3. Қазақстан Республикасындағы меншік құқығы туралы Заңдардың дамуы
4. Меншік құқығына және өзге заттық құқықтарға ие
5. Меншік құқығының тоқтатылуы 27
ҚОРЫТЫНДЫ 33
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 34
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы заң-құқық ұлттық жүйесінің жылдам қалыптасуы, Қазақстан
Заңгерлік мамандықты таңдап алған біздер үшін бұл міндет
Қазақ халқының тарихы өте күрделі кезеңдерді басынан кешкені
Меншік құқығы қазақтардың әдеттегі құқығының ажырамас бөлшегі екенін
Академик С.3. Зиманов қазақтардың әдеттегі құқығында меншік құқығының
Ал енді мәселенің түп төркіні меншік құқығының анықтамасы
1. Меншік құқығының анықтамасы мен мазмұны
Меншік қай қоғамның да сан қырлы өзекті мәселесі
Меншік дегеніміздің өзі материалдық игіліктерді — табиғаттың өнімдері
Сонымен, меншік затты иелену, меншіктену екен, оның өзі
Әлемдік құқықтану доктринасы мен отандық заң ғылымы меншік
Материалдық игіліктерді иелену, пайдалану және билік етуге байланысты
Азаматтық кодекстің 188-бабында меншік құқығына мынадай анықтама берілген:
Азаматтық кодекстің 188-бабында қаралған меншік құқығының иелену, пайдалану
Азаматтық кодекстің 188-бабының 5-тармағына сәйкес меншік құқығының мерзімі
Меншік құқығының мазмұнын меншік иесіне тиесілі иелену, пайдалану
Кейде заң талаптарына сәйкес меншік иесінен несие берушінің
Иелену құқығы мүлікті нақты иелену мүмкіндігін заң жағынан
Заң иеленуді заңды, заңсыз, адал ниетті және арам
Сондай-ақ иеленуші иеленген затының заңсыз екендігін білсе, білуге
Азаматтық кодекстің 188-бабында иеленудің әр түрі туралы айтылмаған,
Пайдаланудың өкілеттік құқығы дегеніміз — мүліктен оның пайдалы
Пайдаланудың өкілеттік құқығынан жай пайдалануды ажырата білу керек.
Меншік иесі өзінің пайдаланудың өкілеттік құқығын қалай жүзеге
Заң негізінде немесе басқа да құқылық құжаттарға орай
Билік ету құқығы дегеніміз мүліктің заң жүзіндегі тағдырын
Билік етудің өкілеттігі меншік құқығының объектілеріне қатысты заңды
Нарықта өз орнын табу үшін меншік иесіне билік
Әдетте меншік иесі өзінің билік өкілеттігін қалай да
Билік ету құқығы затқа меншік иесі болып табылмайтын
Меншік иесі өз меншігінің игілігін көріп қана қоймай
Шартпен басқа да мәселелер қаралуы мүмкін. Мүлікті басқа
Ауыртпалық жағдайы деп заттардың кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ
Екінші бір жағдай мерзімінің өтіп кетуіне байланысты. Мәселен,
2. Азаматтық кодекс бойынша меншік құқығының нысандары мен
Қазақстан Республикасы Конституциясының 6-бабында: "Қазақстан Республикасында Мемлекеттік меншік
Азаматтық кодекс меншіктің екі нысанда — жеке (191-бап)
Конституцияда меншікті екі нысанға бөліп қарау олардың мемлекетке
Сонымен, меншікке субъектілер: мемлекет, әкімшілік-аумақтык, бөліністер, заңды тұлғалар
Заң меншікті түрлерге де бөледі. Азаматтық кодексіне сәйкес
"Игілік" пен "ауыртпалық" тіркесінің өзі, дейді Е.А.Суханов,
Мемлекет өкілеттігін жүзеге асыра отырып, қарауындағы мүліктерді өзінің
Қазақстан Республикасының мемлекеттік өкімет билігі мен басқа органдары
Заңдарда көзделген реттер мен тәртіп бойынша Қазақстан Республикасының
Азаматтық кодекстің 191-бабына сәйкес жеке меншік азаматтардың және
Мемлекеттік емес заңды тұлғалар мен азаматтар өздеріне қарасты
Азаматтардың жеке меншік категориясы жеке дара (өзіндік) меншік
Меншік иесінің құқығын жүзеге асыру, яғни оның иелік
Жеке меншіктің ерекше түріне кондоминиум меншігі де жатады.
Үйдің бөлек (өзіндік) меншікке жатпайтын бөліктері (кіре беріс,
Үй-жайдың әрбір меншік иесінің ортақ мүліктегі (ортақ меншіктегі)
Кондоминиумның әр алуан түрінің құқылық тәртібінің ерекшеліктері заң
Азаматтық кодекстің 209-бабына сәйкес екі немесе бірнеше адамның
Меншік құқығының түрлеріне сипаттама берген кезде мүліктің құқықтық
3. Қазақстан Республикасындағы меншік құқығы туралы Заңдардың дамуы
1. Қазақстан Республикасының ұлттық меншігі құқығының қалыптасуы айтарлықтай
КСРО-ның азаматтық Заңдары жеке меншікті мойындамай, мемлекеттік меншікті
Оның үстіне КСРО-да ұзақ уақыт бойы қоғамдық, яғни
90-шы жылдардың басынан бастап "Социалистік меншіктен" бас тарту
КСРО Конституциясының 11-бабына сәйкес мемлекеттік меншік бүкіл халықтың
2. КСРО-дағы меншік туралы заңда бұрынғы "өзіндік меншік"
Қазақ КСР-дің өзін-өзі басқару және өзін-өзі қаржыландару тұжырымдамасында
Қазақ КСР-інің 1990 жылғы 15 желтоқсанда қабылдаған "Меншік
3. Қазақ КСР-нің меншік туралы заңындағы ең бір
Сонымен, мемлекеттік меншіктің құқық субъектісі Халық депутаттары Кеңесінің
Қазақ ССР-інің "Меншік туралы" Заңында меншіктің үш түрі
1994 жылы 27 желтоқсанда Қазақстан Републикасының Азаматтық кодексінің
Азаматтық кодекс азаматтық-құқықтық ғылымының нәтижелерін және меншік құқығына
4. Меншік құқығына және өзге заттық құқықтарға ие
Меншік құқығын азаматтық құқықтың субъектілері әртүрлі негіздерде ала
Меншік құқығын алуда бастапқы және туынды негіздерін шектеу
Бастапқысына жататын талап деп мынаны айтамыз: зат бұрын
Туынды негіздер меншік иесі құқығын алуда бұрынғы меншік
Меншік құқығының туынды негіздерінің пайда болуы шартқа (сатып
Жаңа меншік иесіне тек заттың ғана меншік құқығы
Енді меншік құқығының бастапқы негіздеріне тоқталайық.
Азаматтық кодекстің 235-бабының 1-тармағы меншік құқығын алудың бастапқы
Қозғалмайтын мүлікті жасау аяқталғанға дейін, ал тиісті жағдайларда
Заң бастапқы негіздерге мүлікті пайдалану нәтижесінде алынған жемістерді,
Меншік құқығын алудың бастапқы негізіне өңдеу де жатады
Өңдеуді жүзеге асырған адамның ықылассыз әрекеттерінің нәтижесінде материалынан
Меншік құқығының пайда болуының бастапқы негіздеріне өнімді жинауға
Меншік құқығын алудың бастапқы негіздеріне Азаматтық кодекс тұңғыш
Иелену мерзімі бойынша меншік құқығын алудың қажетті жағдайы
"Тура өзінің мүлкіндей көру" теңеуі тек мүлікті ұстау
Иелену мерзімінің қажетті шартты оны адалдықпен иелену, яғни
Иелену мерзімінің тағы бір маңызды шарты ашық және
Үздіксіз пайдалану иелену мерзімінің шарты ретінде иелену мерзімінің
Иелену мерзімі меншік құқығына айналуы үшін қозғалмайтын мүліктер
Иелену мерзіміне виндикациялық талаптан туындайтын (өзгенің заңсыз иеленген
Заң мүлікке меншік құқығын алғанға дейін оларды өз
Егер тұлғаға сотта оның меншік құқығын танудан бас
Азаматтық кодексте иесіз заттарға меншік құқығын алу тәртібі
Азаматтық кодекстің 240-бабына сөйкес иесіз қозғалмалы затқа меншік
Иесіз қозғалмайтын заттарды олар табылған аумақтағы жергілікті атқарушы
Меншік құқығынан бас тарту мақсатымен меншік иесі тастап
Азаматтық кодекс меншік иесі затынан бас тарту нормаларын
Азаматтық кодекстің 244-бабына сәйкес өз бетімен құрылыс салуды
Егер құрылысты сақтап қалу басқа адамдардың құқықтарын және
Ерекше жағдайларда әлеуметтік-экономикалық тиімділігі ескеріле отырып, өз бетінше
Олжа деп біреудің меншігіндегі, иелігіндегі жоғалған заттың екінші
Зат меншік иесінің шаруашылығында жатып, оны иесі қайда
Жоғалған затты тауып алушы бұл туралы оны жоғалтқан
Егер зат үй-жайдың ішінде немесе көлікте табылған болса,
Егер табылған затты алуға құқығы бар адамның өзі
Азаматтық кодекстің 245-бабының 3-тармағында тауып алушының міндеті айқындалған.
Затты тауып алушы оның жолғалтқаны немесе бүлдіргені үшін
Егер олжа туралы полицияға немесе жергілікті атқару органына
Егер затты тауып алушы тапқан затын меншігіне алудан
Осы орайда мына мәселеге де көңіл аудара кеткен
Қараусыз жануарларға меншік құқығын алу да Азаматтық
Қараусыз немесе қаңғып жүрген немесе қожайынының меншігінен
Қараусыз немесе қаңғып жүрген малды және басқа да
Жануарлардың меншік иесін іздестіру кезеңіндегі жануарларды ұстаушы адам
Жануарларды меншік иесіне қайтарған ретте жануарларды ұстап алған
Қараусыз немесе қаңғып жүрген малды, басқа да үй
Қараусыз заттар құрамында көмбе де бар, көмбе дегеніміз
Азаматтық кодекске орыс құқығында кездесетін көмбені бөтен біреудің
Меншік иесінен алынған мүлікті иелену меншік құқығын алудың
Жоғарыда айтып өткеніміздей, меншік құқығын алудың туынды негіздері
Азаматтық кодекстің 238-бабы шарт бойынша мүлік алушының меншік
Егер мүлікті иеліктен айыру туралы шарт мемлекеттік тіркеуге
Азаматтық кодекстің 238-бабын диспозитивтік норма екендігін заң мәтінінен
Азаматтық кодекстің 239-бабына сәйкес, заттардың алушыға тапсырылуы сол
Затқа коносамент немесе өзге де құжат беру заттарды
Меншік құқығына ие болу негіздерінің тізбесі Азаматтық кодекстің
5. Меншік құқығының тоқтатылуы
1. Қазіргі Азаматтық кодекстің бұрынғысынан бір ерекшелігі 14-тараудағы
Меншік құқығын тоқтатудың аталған негіздерінде меншік құқығынан бас
Иесіз мүлік ретіңде есепке алынған күннен бастап бір
Заң меншік иесінен мүлікті ықтиярынсыз алуға байланысты қатынастарды
Азаматтық кодекстің 249-бабының 1-тармағы меншік иесінің міндеттемелері бойынша
Мүлікті меншік иесінен ықтиярынсыз алып қою заң құжаттарына
Мұндай тәртіп мынадай жағдайға да қатысты, егер азаматтың
Ықтиярсыз алып қою негіздеріне реквизициялау да жатады. Реквизициялау
Тәркілеу заң құжаттарында көзделген реттерде мүлік меншік иесінен
Мүлікті ықтиярсыз ақысыз сот шешімімен мемлекет меншігіне алын
Жерді және басқа табиғи ресурстарды алып қоюға байланысты
Жер учаскесін алып қоюға қала салу мен жер
Қазақстан Республикасының "Жер туралы" Заңына орай жер учаскесін
Мемлекеттік қажеттілік үшін сатып алынатын жер учаскесі үшін
Меншік иесі меншік құқығын тоқтатуға әкеп соқтыратын шешіммен
Сот мүлікті алып қою мәселесін меншік иесіне құны
Жер учаскесін алып қоюға қаралатын талап бір жыл
Дауды шешу кезінде меншік иесіне келтірілген залалды қалпына
Осы баптың ережелері мемлекеттік органның мүлік орналасқан тау
Күтімсіз ұсталған мәдени және тарихи қазыналарды сатып алу
Азаматтық кодекстің 249-бабының 3, 4-тармақтарына сәйкес меншік құқының
Мемлекет иелігіне алу дегеніміз, азаматтар мен заңды тұлғалардың
Азаматтық кодекс мүліктің кездейсоқ жойылуы немесе кездейсоқ бүліну
Затты құртып жіберу меншік иесінің еркімен де, еркінен
Меншік иесі болып табылмайтын тұлғаның заттық құқықтарын тоқтату
ҚОРЫТЫНДЫ
Қортындылай келе айтайын дегенім мынау. Меншік құқығы ең
Кеңестік дәуірде бұл салаға мүлде көңіл аударылмады десе
Қазіргі кезде нарықтық қатынастар кезеңінде меншік құқығы өсіп,
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Нормативтік құқықтық актілер
Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995ж. (өзгертулер мен толықтырулар 07.10.98ж.)
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. Жалпы, Ерекше бөлімдері. Алматы,
"Тұрғын үй қатынастары туралы" Заң Алматы: Жеті-Жарғы. 2002
Арнайы әдебиеттер
1. Төлеуғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы, оқулық,
2. Жайлин Ғ.А. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы, Ерекше
3. Сулейменов М.К.
4. Зиманов С.З, Состояние и задачи разработки проблем
Зиманов С.З, Состояние и задачи разработки проблем обычного
АК-тің 188-276 баптары, Алматы, Жеті Жарғы, 2003
АК-тің 188-бабы, Алматы, Жеті Жарғы, 2003 ж.
АК-тің 11-бабының 3-тармағы, Алматы, Юрист, 2003 ж.
Азаматтық кодекс, Алматы, Юрист, 2003 ж. 64 бет.
АК-тің 261-бабы, Алматы, Юрист, 2003 ж. 64
АК-тің 190-бабының 2-тармағы, Алматы, Юрист, 2003 ж.
1
ҚР мен шет елердің азаматтық іс жүргізу құқығы
Азаматтық құқық қатынас азаматтық құқық нормаларымен реттелетін қоғамдық қатынастар
Азаматтық құқықтарды жүзеге асыру мен қорғау
Құқықтану мамандығы бойынша элективті пәндер тізімі
Мұрагерлік құқық түсінігі мен түрлері
Тасымалдау шарттың түсінігі мен жүйесі
Сыйға тарту шартын жасасу шарттары
Отбасы құқығы туралы жалпы түсінік
Отбасы құқығы пәні
Жер құқығы