Қазақстандағы экономиканың дамуына инновациялық кәсіпкерліктің әсері
Кіріспе
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, өспелі глобализация және қатаң бәсекелестік жағдайларында
Қазіргі әлемдік экономикада инновацияның алар орны орасан. Инновациялық тәжірибені
Шетелдік тәжірибе дәлелдегендей, нарықтық экономикасаның субъектісі ретінде мемлекет өз
Осы жұмыстың негізгі міндеттері:
1. Инновациялық кәсіпкерліктің теориялық негіздерін қарастыру.
2. Қазақстандағы инновациялық кәсіпкерліктің жағдайын талдау.
3. Нарық жағдайында ұлттық инновациялық кәсіпкерлік жүйесін жетілдіру
Бірінші тарауда инновацияның мәні мен маңызы, ғылыми-техникалық саясатты қалыптастырудағы
Нарық жағдайында инновациялық кәсіпкерліктің проблемаларына, Қазақстанның ғылыми-техникалық потенциалына, индустриалды-инновациялық
Қазіргі кезде Қазақстанда инновациялық кәсіпкерлікке жете көңіл аударылмайды, сонымен
Қазіргі Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастардың қалыптасу үрдісінің жүруімен сипатталады.
Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудын, қорытындыдан тұрады.
Алғашқы тарауда инновациялық процестерді басқарудың теориялық аспектілері, инновация түсінігі,
Екінші тарауда нарық жағдайындағы Қазақстан Республикасындағы инновациялық кәсіпкерлік процестерін
Үшінші тарауда заманауи кәсіпорындардың инновациялық қызметін басқарудағы жаңа құрал
Дипломдық жұмысты орындаудың теориялық және әдістемелік негізі болып «2003-2015
I ИННОВАЦИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРДІ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1.1 Инновация түсінігі, мәні, мақсаты және оның негізгі кезеңдері
Ғылыми-техникалық потенциал - кез келген мемлекеттің ұлттық байлықтың негізгі
“Инновация сөзі” 1440 жылдары француз тіліндегі “жаңғыру немесе жаңару”
Сонымен 1440 жылдары инновацияларға не қатысты болған? Неде болса,
Инновациялық менеджмент - бұл инновациялық процестерді, инновациялық қызметті және
Инновацияның кең мағынасын Б.Санто өзінің «Инновация экономикалық дамудың құралы
Қоғамдық мақсаттарды сипатай келе Б.Санто инновацияның келесі түрлерін ажыратады:
а) пайдаға бағытталған экономикалық (мысалы, экспортқа дәрілерді өндіру);
б) пайдаға бағытталмаған экономикалық (энергияны үнемдеу);
в) арнайы (мысалы, әскери, денсаулық сақтау, білім беру саласында);
Инновацияларды келесі мақсаттарға ұштастыруға балады:
1. міндеттердің жаңа техникалық шешімін табу-ойлап табуларды ашу;
2. ғылыми-зерттеушілік және тәжірибелі-құрылыстық өңдеуді өткізу;
3. өнімді сериялық өндіруін қалыптастыру;
4. өтімді ұйымдастыру және параллельді дайындау;
5. нарыққа жаңа тауарды енгізу;
6. өнімнің бәсекелік қабілетін арттыру және технологияларды үнемі жетілдіру
Инновация қызметі фирманың маркетинг қызметінің органикалық бөлігін құрайды. Әсіресе
ҒЗТКЖ бөлімшесі тұтынушылардан шығатын идеялар мен зерттеулердің трасформаторлары
Инновациялық менеджмент, фирмалармен әртүрлі инновациялық стратегиялармен қолданылуы мүмкін.
1. Венчурлы (тәуекелді) фирмалар, яғни техникалық прогресске қатынасы байынша
2. Эксплеренттер-бұл жаңа нарықтарда маманданатын немесе нарықтың ескі сегменттерін
3. Патиенттер - бұл нарықтың тар сегменттерінде жұмыс істейтін
4. Виоленттер - бұл ірі бизнес аймағында қызмет ететін
5. Коммутанттар - бұл жергілікті-ұлттық қажеттіліктерін нақты қанағаттандыруына бағытталатын
Фирмалардың инновациялық саясатындағы негізі болып-НИОКР-дың негізгі мақсатын қалыптастыру, олардың
Зерттеушілермен өндіріске инновацияларды енгізудің негізгі 6 кезеңі бөлінеді:
1 кезең. Келіп түсетін идеяларды жүйелеу:
- соңғы тұтынушылардан (тілектер, талаптар, арыздар), фирманың өткізетін аппаратынын,өндірістік
- өнімді игеру және қалыптастыру бойынша фирманың потенциалды мүмкіншілігі
- мақсатты нарықтар және олардың дамуының ұзақ мерзімді тенденциялары
2 кезең. Идеяларды сұрыптау және жаңа өнімдер идеясын
- идеялардың тәжірибелік жүзеге асырылуын және мүмкіншілігін анықтау;
- жаңа және дәстүрлі бұйымдардың жалпы технологиялық дәрежесін анықтау;
- жаңа өнімнің фирма имиджіне және даму стратегиясына сәйкестігі;
- болашақ бұйымның патенттік тазалығын анықтау;
3 кезең. Жаңа өнімнің экономикалық тиімділігін талдау-маркетинг бағдарламаларын қалыптастыру:
- идеялардың нақты жобалар түріне ие болуы кезінде, өнімді
- өнімнің техникалық-экономикалық сипатын анықтау, оның сапасын және тұтынушылық
- потенциалды нарықтық сұранымын және сату мөлшерін талдау;
- жаңа өнімді игеру және құру бағытындағы шығындарды (инвестицияларды)
- жаңа өнімді өндіру үшін қажетті ресурстардың болуы: технологиялық
- жаңа өнімді игеру және онымен нарыққа шығу мерзімі;
- жаңа өнімді өндірудегі табыстылықты бағалау және талдау, жоба
4 кезең. Жаңа өнімді құру:
- фирманың бөлімшелері бойынша міндеттерді бөлу арқылы жаңа өнімнің
- үлгіні құру және техникалық сынақты өткізу (қауіпсіздік, экологиялық
- тауар атауын , оның тауарлық белгісін, таңбасын, бүкпе
5 кезең. Нарықтағы тесттілеу:
- шектеулі нарықта кемінде үш ай ішінде баға және
- өткізудің оптималды жолын таңдау;
- жарнама әдістері мен құралдарын таңдау;
- техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру;
6 кезең. Өнім бойынша маркетинг бағдарламасы негізінде өндіріске (жаппай,
- жаңа енгізулерді коммерциялық дәлелдеу: сату мөлшері, өнімнің табыстылығы,
- фирманың өндірістік мүмкіндіктері: қолда бар қуаттарды қолдану, ресурстармен
- қаржылық мүмкіндіктер: жаппай өндіріс пен өндіріске инвестициялардың жалпы
- нормативті көрсеткіштерге сәйкестігі - стандарттарға, өнімнің өткізілуі болжанатын
- жаңа енгізудің патенттік қорғауын қамтамасыз ету;
Маңызды критерий түріндегі жаңа өнім бойынша маркетинг бағдарламасында фирманың
- жаңа өнімді сату мөлшері;
- жаңа бұйымды ендіруге байланысты басқа тауарларды өткізудегі өзгерістер;
- жаңа тауар өндірісіндегі табыстылыққа жету уақытын бағалау (өнімді
Егер жаңа бұйым өндірілетін тауарларға технологиялық жақын болса, онда
Инновациялық шешімдер үшін мақсаттардың екі тобы бар:
а) айналым мен өткізу көлемімен сипатталатын мақсаттар;
б) жұмсау мен шығындар көлемімен анықталатын мақсаттар.
Айналым мен өткізуімен байланысты мақсаттарға жету құралы ретінде, әдетте
Инновация түрлері мен инновациялық мақсаттардың негізгі тәуелділігі 1-кестеде
Кесте 1 - Инновация түрлері мен инновациялық мақсаттардың тәуелділігі
Инновация түрлері
Өнім инновация
Өмір сүруін қамтамасыз ету;
Табыстың жоғарлауы;
Нарық үлесінің жоғарлауы;
Тәуелсіздік;
Клиенттердің қызығушылықтары;
Беделдің көтерілуі;
Жаңа жұмыс орындарының құрылуы;
Өткізу мен айналымның өсуі;
Үдеріс инновация
Табыстың өсуі (өндіріс өсімі, шикізатты және энергияны үнемдеу арқылы);
Қоршаған ортаның ластануының төмендеуі;
Әлеуметтік инновация Қоғам мен ұжымға қатысы бойынша әлеуметтік жауапкершілік;
Фирма беделінің көтерілуі;
Тәуелсіздік;
Еңбек нарығындағы жағдайдың жақсаруы.
Ескертпе: Инновационный менеджмент: Учеб. для студентов вузов, обучающихся по
Инновацияның әртүрлі түрлері инновациялық менеджментке ерекше талаптар ұсынады. Ғылыми-техникалық
Қазіргі уақытта әлемдік ғылыми-техникалық прогресті инновациялық қызметтің интеллектуалдық, өнімінсіз
Инновацияның дамуына қозғаушы тетік - бірінші кезекте нарықтық бәсекелестік
Нарықтық экономикада инновациялық идеяларды жүзеге асыру процесінін ұзақ мерзімге
1.2 Ғылыми-техникалық саясатты қалыптастырудағы инновациялық басқару
Қазақстан Республикасындағы түбірлі өзгерістер барлық қызмет салаларын қамтыды, оның
Кәсіпорынның ҒТС дегеніміз не? Ең алдымен бұл инновация процесіне
Сонымен қатар, ҒТС сферасында жасалған стратегияны жүзеге асыру үшін
Әрине кәсіпорынның ғылыми-техникалық саясаты, оның басты мақсатымен байланысты -
Иниовациялық басқару дағдарысты және оның кезеңдерін мойындау.
Инновациялық басқару динамикалық кибернетикалық-математикалық; модельдерді құруды талап етеді және
Әдетте, тәжірибеде тоқыраушылық дегеніміз, апаттық жағдайлармен байланысты жағымсыз құбылыстар
Инновациялық басқару үшін жүйенің өмірлік қызметінде дағдарысты, оның мүмкін
1. Пайда болу. Бұл өтпелі кезең ескі немесе бастапқы
А-1 мысалы. Ойлап табу кезеңі. Пайда болу - бұл
2. Туу. Тудырушы жүйелердің күйі және сипаты бойынша ұқсас
3. Бекіту. Қалыптасқан (үлкен) жүйе пайда болып,
4. Тұрақтандыру. Мұндай кезеңде
5. Қарапайымдану. Бетбұрыстық
6. Құлдырау. Көптеген жағдайларда
7. ТҰК-ның оқшауланған коммутант-фирмалар қатарына бөлінуі. Коммутант-фирма
8. Өлу. Бұл бетбұрыстық сәт жүйенің
9. Деструктуризация. Бетбұрыстық сәт - жүйенің өмірлік
Ғылым мен техниканың даму үдерістерін анықтау әдістері.
Нарықтық экономика жағдайларында техниканың жеке ұрпағының толық өмірлік циклы
Көптеген зерттеулермен дәлелденгендей, бұл циклдар арасында анықталған орташа мүмкіндік
Құжаттар массивін талдау базасында ғылым мен техниканың отандық және
1. Құрылымдық-морфологиялық талдау әдісі. Ол пәндік облыстың
2. Жарияланымдық белсенділіктің сипаттамаларын анықтайтын әдіс. Оның ерекшелігі
3. Күрделі қуатты
4. Терминологиялық және лексикалық
5. Көрсеткіштер әдісі. Бұл әдіс бойынша әрбір техникалық жүйе
Ғылыми-техникалық саясатты қалыптастыру бойынша бастапқы ақпаратты дайындаудың жалпы сатылығы
Ғылыми-техникалық саясаттың қалыптасуын ескерумен инновациялық менеджерлерді дайындау жүйесі.
Қарастырылған фирманың ҒТС қалыптасуының дәрежелері және бұл процесті әдістемелік
1. ҒТС қалыптастыру - күрделі және көп деңгейлі
2. Өндірістік жүйелердің квазитұрақтылықта квазитұрақтылықтағы тіршілік
3. Фирманың қалыптасқан ғылыми-техникалық саясаты бөлектенген
1.3 Ғылыми-техникалық саясаттың жүзеге асуының ұйымдастырушылық формалары
Жаңалық енгізулерді басқару жүйесінің эволюциясы. Қазіргі жағдайда ірі
80-ші жылдары ұлттық өнімді өндіруді басқарудың жалпы жүйесінен бөлініп
Жаңашылық енгізулерді басқарудың жаңа жүйелері ірі машина жасау компанияларында
Инновациялық процестерді басқарудың икемді және кешенді жүйелерін, болашағы бар
70-ші жылдары орталықтандырылмаған басқару құрылымы қалыптасқанда, өндірістік бөлімшелерде ҒЗТКЖ,
Инновациялық процестің мұндай ұйымдастырылуы кең таралған және көптеген компанияларда
80-ші жылдары ғылыми-техникалық прогрестің, бірінші кезекте ғылымды көп қажет
Инновация процесін басқару жүйесінің ерекшелігі.
Инновация процесін
- жоғары деңгейде мамандандырылған бөлімшелерді құру - кеңестер,
- инновациялық қызметті үйлестіру мақсатымен
- жаңа өнімді құрастыру бойынша орталықтарды немесе мақсатты-жобалық топтарды
- инновациялық қызметпен
- инновациялық қызметті ынталандыратын арнайы қорлар және венчурлі
- жаңашышық енгізу
- жаңа технологияны игеру мәселелері бойынша арнайы салалық зертханалар
Жоғары деңгейде мамандандырылған бөлімшелер құру.
Мамандандырылған бөлімшелер (кеңестер, комитеттер, техникалық саясатты құрастыру бойынша жұмысшы
Сонымен, жаңа тауарларды жоспарлау комитеттеріне маркетинг, ҒЗТКЖ, қаржы, өткізу,
Жаңа өнімдерді дамыту бөлімдерін және орталық қызметтерін қалыптастыру.
Инновациялық қызметті үйлестіретін жаңа өнімдерді дамытудың орталықтандырылған қызметтері келесі
Кейбір компанияларда («Дженерал моторз», «АТТ», «Ниссан», «Тошиба»), мұндай міндеттерді
ҒЗТКЖ орталықтандырылған қызметтері мен өндірістік бөлімшелер мүдделері идеяларды, ғылыми-техникалық
Жаңа өнімдер бөлімдері – фирмадағы инновациялық қызметті үйлестіретін, инновациялық
Жаңа өнімді құрастыру орталықтарын немесе мақсатты жобалық топтарды бөлу.
Жаңа өнімді құрастыру, өңдіру және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу бойынша
Жобалық-мақсатты топтарды құрудың келесідей де тұрғысы бар: жаңа өнімді
Даму орталықтары - бұл фирма қызметімен байланысты емес, дербес
Өндірістік бөлімшелерде ҒЗТКЖ бөлімдерінің рөлін арттыру.
Өндірістік бөлімшелердегі ҒЗТКЖ бөлімдері жаңашылық енгізулерді басқарудың жаңа жүйесінде
Жаңашылық енгізуді ынталандыратын қорлар мен венчурлі бөлімшелердің қалыптасуы.
Венчурлік бөлімшелер жеке «тәуекел капиталы» қорларын құру негізінде ірі
Өндірістік бөлімдердегі жаңашылық енгізуді ынталандыру қорлары өндірістік бөлім қажеттіліктермен
Кеңестік немесе аналитикалық топтар ірі компанияларда (мысалы, «Мицубиси») функционалды
ІІ НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІК ПРОЦЕСТЕРІН
2.1 Қазақстандағы экономиканың дамуына инновациялық кәсіпкерліктің әсері
Қазіргі уақытта аймақтардың ұдайы өндірісінің жүйесіндегі бірнеше өткен жылдар
Нәтижеде, Қазақстанның аймақтық дамуы тар ішкі нарықпен, өндірілген өнімнің
Жеке аймақтардың экономикалық жағдайының өзгеруі олардың бірнеше түрлерін бөлуге
Дамыған аймақтар - өндірістік және қаржы потенциялына ие болатын
Едәуір табиғи потенциялымен аймақтар.
Ауылшаруашылық потенциалымен аймақтар.
Екінші және үшінші типтерге қатысты аймақтар.
Депрессивті аймақтар.
Қазақстандағы экономикалық реформалар кезінде іске асырылатын институционалды өзгерістер, меншік
Бүгінгі кәсіпкерліктің тұрақсыз жағдайының негізгі себептері болып :
экономикалық және жүйелік өзгерістер процестерінің аяқталмауы;
заң шығаратын базаның жетілмегені;
нақты бәсекенің жоқтығы;
қаржылай қамтамасыздықтың жетімсіздігі;
пайданың едәуір үлесін алып тастайтын фискальды салық саясаты болып
Бүгін Қазақстанда үлкен инвестицияларды, ерекше квалификацияны қажет етпейтін экономика
Өндіріс, инновациялар, коммерциялық және қаржылай қызмет көрсету салаларында шағын
Қазіргі уақытта отандық тауар өндірушілерге бәсекеге қабілетті өнімді шығаруын
Бұл үшін Қазақстанда алдын – ала негізгі объективті жағдайлар
Кесте 2 - Қазақстандағы ғылыми-техникалық жұмыстардың орындалу көлемі
млн.теңге
2005 2006 2007
Орындалған ғылыми-техникалық жұмыстар дың көлемі, барлығы
соның ішінде
зерттеулер мен әзірлемелер
ғылыми-техникалық қызметтер
одан
өз күштерімен орындалған ғылым-техникалық жұмыстардың көлемі
соның ішінде
зерттеулер мен әзірлемелер ғылыми-техникалық қызметтер
18549,5
16402,6
2146,9
15862,8
1845,7
29591,3
27450,9
2140,4
22261,2
1968,6
35571,6
33057,1
2514,5
27353,0
2002,1
Ескертпе. Бұл деректер ҚР 2008 жылғы ғылыми және инновациялық
Мына кестеден ғылыми-техникалық жұмыстардың көлемінің,соның ішінде зерттеулер мен әзірлемелердің
Инновациялық қызметті дамыту үшін мемлекет қажетті жағдайлар жасайды. 2003-2015
Қазіргі уақытта пайда болған экономикалық жағдай инновациялық компаниялардың тәуекелдері
Теория мен тәжіриебеде жасалған жағдайларға сәйкес инновациялық инфрақұрлымын қалыптастыру
Қазіргі уақытқа дейін отандық өнертапқыштардың едәуір саны қызметтің әр
Іс – жүзінде ғылыми зерттеулерге және инновациялық үдерісті мемлекеттік
1. Ғылыми зерттеулерге мемлекеттің тікелей қатысуы. Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын
2. Қайтарымсыз негізде субсидияларды бөлу. Мемлекеттік емес лабораторияларда іске
3. Ғылыми-техникалық зерттеулер мен тәжірибелерге инвестиция бөлінген жеке бизнеске
Алғашқы екі қаржыландыру әдістері ғылыми – зерттеулермен тәжірибелер үрдісіне
Егер біздің елдің ғылыми – техникалық саясаты үшін тиімді
Өкінішке орай дәл қазіргі сәтте Қазақстан Республикасының ондай қолдаулар
1992 ж. «ҚР мемлекеттік ғылыми – техникалық саясаты және
Әрине, ғылым дамуын қаржыландыру, алдымен, мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге
Осы мәселелелердің бәрін белсенді мемлекеттік қолдауға негізделген жаңа ғылыми
ҚР жаңа ғылыми – техникалық саясатына мынадай талаптар қойылуы
Қорларды басымдылығы бар ғылыми – техникалық игерілуі бағытттарын
Ғылыми шаруашылыққа бостандық беру, ғылым мен техника саласындағы басқару
Фундаметалды ғылым дамуын қамтамасыз ету.
Мемлекеттік ғылыми – техникалық саясат мемлекеттің әлеуметтік – экономикалық
ҚР жағдайына байланысты тез арада инновациялық, ғылыми – техникалық
Өнеркәсіпте технологиялық дамудың басты көрсеткіші, өрісі – инновациялық белсенділік
1. өз қаражаттарының жетіспеушілігі ;
2. мемлекет тарапынан қаржылық және несиелердің қысқа мерзімділігіне
3. сыйақы ставкасының жоғары және несиелердің ұйымдастырушылық көмектің
4. экономикалық тәуелділіктің жоғары болуы;
5. нормативті – құқықтық базаның жетіспеушілігі;
6. өткізу нарықтары мен жаңа технологиялар туралы ақпараттың жетіспеушілігі;
7. кәсіпорындардың төмен инновациялық потенциялы.
Және де инновациялық дамудың бөгеттері қатарына өнеркәсіптің әр түрлі
2.2 Қазақстандағы индустриалды-инновациялық дамуды мемлекеттік реттеудің ерекшелігі
Әлемде технологияның қарқынды түрде дамуы, нарықтардың жаһаңдандырылуы, техникалық және
Қазақстанда ғылымды, технологияны және инновациялық қызметті жоспарлаудың мәні 17
Стратегия елімізде инновациялық қызметті ынталандыруға бағытталған мемлекеттік ғылыми және
Бағдарламада дүниежүзілік экономиканың ғалымдануы аясында Қазақстан экономикасын бірқатар проблемаларға
Әлемде индустриялық саясат жүргізушінің мол тәжірбиесі жинақталған. Санаулы елдердің
Экспорттың құрылымын әр тараптандыру үшін индустриялық саясатты қолдану түрі
Индустриалды-инновациялық саясаттың мақсатына жету өнім өндіру көлемдерін ұлғайту жолымен
Қазақстанның қабылданған индустриалды-инновациялық даму стратегиясының ерекшеліктері заңмен белгіленген шаралар
Таңдалған стратегия экономика дамуының нақты анықталған басым секторларына ие
Қазіргі таңдағы экономикалық дамудың негізгі сипаттамаларының бірі оның әртүрлі
2005 жылы Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтің ҚР Парламенті палаталар отырысындағы
Қазақстан Республикасында соңғы жылдары инновациялық қызметті ынталандыруда түрлі іс-шаралар
Стратегияның негізгі жағдайы елдің 2030 жылдарға дейінгі даму стратегиясы,
Стратегияны жүзеге асыру негізгі үш кезеңнен тұрады:
Бірінші кезең – 2003-2005жылдар;
Екінші кезең – 2006-2010 жылдар;
Үшінші кезең – 2011-2015 жылдар.
Индустриалды-инновациялық даму стратегиясының бірінші дайындық кезеңінің негізгі тапсырмалары болып:
Экономиканың барлық салаларын жүйелік реформалауда заңдық базаны дайындау;
Индустриалды-инновациялық дамуды инстутционалды қамтамасыз ету;
Экономиканың бәсекеқабілетті секторларын анықтау мақсатында зерттеулер жүргізу;
Ұлттық инновациялық жүйенің негізін қалыптастыру.
Қазіргі таңда 9 салалық және салаішілік сипатқа ие бағдарламалар
Қысқа мерзім аралығында ҚР-н дамытудың мемлекеттік институттар жүйесі қалыптасты.
Ғылыми-техникалық және өндіріс-әлеуеті саласындағы өнімдерге негізгі бағыт қазіргі заманғы
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылдың 16 наурыз
АҚ «Тұрақты даму қоры Қазынаның» негізгі мақсаты болып Қазақстан
Сурет 1 - Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық дамуының инфрақұрылымы
Берілген мақсатқа жету үшін арнайы даму институттарды нығайту қажет.
Даму институттары әлемнің көп мемлекеттерінде қызмет етеді, әдетте олар
Бұл бәсеке қабілетті өнімнің бар талаптарына жауап беретін шекті
Жалпы даму институттары децентрализация мен мамандану, бәсеке бағытталған ортақ
Ағымдағы жылда мемлекетік бюджет қаржыларынан даму Банкіне 80 млн
2005 ж бюджет жобасында жарғылық капиталды толықтырумен несие ресурстарына
Даму Банкінің негізгі міндеті болып ұзақ және орта мерзімді
2001 жылы мемлекеттік инвестициялық қызметтің өтімділігін арттыру, өңдеу кәсіпорындары
Мемлекеттік инвестициялық саясатты жүзеге асыруға шақырылған келесі институт болып
Инвестициялық қор міндеттері:
Халықаралық қаржылық институттарды тарту арқылы венчурлы қорлар құру;
Венчурлы жобаларды инвестициялау;
Инвестиция алдыңғы кезендерге кепілдік беру;
Инвестицияланатын компаниялардың акцияларын сатып алу;
Ақпараттық база жасау венчурлы жобаларға сыртқы және ішкі инвесторларды
Инвестицияланатын кәсіпорын акцияларын басқару;
- Инвестицияланатын кәсіпорындар акцияларын қор нарығына шығару.
Қазақстандық инвестициялық қордың қызметі жаңа маңызды бәсеке қабілетті өндірісті
Қазақстанның Инновациялық қоры осы жылдың 1 шілдесінде құны 100
Инновациялық қор нарық экономикасының венчурлы қызметін ынталандыруға шақырылған. Бұл
Жоғары технологиялық және ғылымды қажет ететін өндірісті дамыту мақсатында
Ғылыми-технологиялық тәуелділіктен құтылып, басқа елдерден артта қалуын жою үшін
Экономиканың бұл маңызды күрделі мәселесін шешу барысында инвесторлар және
Сонымен қоса, экспортты сақтандыру корпорациясының ролі жөнінде сөз ету
Мемлекеттік қолдаудың әдістері мен тәсілдері экономика үшін қауіпсіз және
Қазақстанның жетекші бағыттарының бірі болып ұлттық инновациялық жүйенің бірнеше
- 2005-2007жж. – мемлекеттің белсенді араласуымен ұлттық инновациялық жүйе
- 2008-2010жж. – Ұлттық инновациялық жүйенің элементтерінің өзара байланысы
- 2011-2015жж. – Ұлттық инновациялық жүйені тұрақты дамытуда мемлекеттік
Қазіргі кезде ғылыми зерттеу мен өңдеу жұмыстарының ішкі шығындарын
Сонымен қатар Республикамызда ғылыми-техникалық зерттеу жұмыстарымен айналысатын ұйымдар
Сурет 2 - Қазақстандағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындайтын
ұйымдар саны
Ірі көлемді жобаларды жаңарту, «Шкода», «Камаз» және көп және
Мысалы Қарағанды облысында АҚ Миттал Стил Темиртау көмір департаментінде
Парламентте ««Ғылым туралы» заңға өзгерістер мен толықтырулар» және «Инновацилық
ҒЗТКЖ-ды мемлекет қаржысына гаранттық қаржыландыруды конкурс негізінде жүзеге асыру;
Ғылыми зерттеу жұмыстарын бірлескен қаржыландыру жүйесі;
Сонымен қатар бюджет қаржысымен инновация инфрақұрылымын қалыптастыру.
Айтып өтетін жайт үкімет республикалық бюджеттен аймақтық технопарктерді құруға
Қазіргі уақытта технопарктер Қарағандыда, Оралда, Талдықорғанда, Алматыда құрылған. Алда
Солардың ішінде «Алатау технологиялық паркі» Алматы қаласынан 25 километр
Сонымен қатар Қазақстанда ядролық технология, биотехнология парктері мен 4
Сонымен индустриалды-инновациялық даму стратегиясының бірінші кезеңінің соңы 2007 жылдың
2006 жылы 2003-2015жж. индустриалды-инновациялық даму стратегиясының 2-ші кезеңі басталды.
Егерде қиындықтар туралы айтатын болсақ, әрине бар. Айта кететін
Қазақстанда индустриалды-инновациялық саясатты жүзеге асыру барысында кездескен кемшіліктерде аз
- Қазақстан Республикасында ғылымды қаржыландыру өсу тенденциясына ие болсада
Ал әлемнің дамыған мемлекеттерінде ғылыми зерттеулер мен өңдеуге өте
Сурет 3 - Қазақстан ғылымын бюджетік қаржыландыру (ЖІӨ-дегі ғылыми-зерттеу
- 2007 жылы Қазақстандағы ғылым мен ғылыми-инновациялық қызметке ЖІӨ-нің
- Қазақстан Республикасының статистика Агентігінің 01.01.2008 жылғы Қазақстан кәсіпорындарындағы
- жаңа өнімді зерттеу мен өңдеуге, олардың өндірісінің қызметі
- техникалық инновацияларға байланысты машиналар мен құрал жабдықтарды сатып
- жаңа технологияларға игеруге – 1700,1 млн.тг (4,8%);
- бағдарламалық құралдарды игеруге – 292,8 млн.тг (0,8%);
- өндірістік жобаларға, басқа да өндірісті жаңа өнім шығаруға
- инновацияға қатысты жұмысшыларды оқыту немесе дайындыққа – 109,3
- маркетингтік зертеулерге – 115,4 млн.тг (0,3%);
- басқа да техникалық инновацияларға – 11484,5 млн.тг (32,5%)
Машиналар мен мен құрал жабдықтарды игеру (45,3%) жаңа технологияларды
2007 жылы Қазақстан бойынша Маңғыстау облысы (35,8% жалпы шығын),
Сонымен Қазақстан уақытша жұмыс тәртібіндегі қиыншылықтарды басынан өткере отырып,
Төмендегі суреттен көріп отырғанымыздай өнімдік инновациялардың үлес салмағы небәрі
Кесте 3 - Кәсіпорынның инновациялық белсенділігі
Респонденттер саны-барлығы
Одан
инновациялық белсенді кәсіпорындардың саны инновация саласындағы белсенділік деңгейі, %
2005 2006 2007 2005 2006 2007 2004 2006 2007
Қазақстан Республикасы
Ақмола
Ақтөбе
Алматы
Атырау
Шығыс Қазақстан
Жамбыл
Батыс Қазақстан
Қарағанды
Қызылорда
Маңғыстау
Павлодар
Солтүстік Қазақстан
Оңтүстік Қазақстан
Астана қаласы
Алматы қаласы
8022 10392 10591
466 542
308 368
578 673
204 300
714 892
328 332
248 312
429 552
225 245
179 402
675 581
351 430
592 684
264 725
1746 2420 2611
184 352
1
10
10
1
20
9
5
5
3
8
23
5
8
1
45 132
Ескертпе ҚР 2008 жылғы ғылыми және инновациялық қызметі статистикалық
Сурет 4 - Қазақстан Республикасы өндірісіндегі типтік инновациялар мен
Әзірше, өндірістік дамыған және дамушы елдер арасындағы технологиялық тосқауылдар
2.3 Қазақстандағы инновациялық үрдістредің жүзеге асырылуын талдау
Барлық әлемде ғылыми-техъникаылқ жұмыстарды зерттеу тек қана мемлекеттік мақсаттар
Инновациялық сфера «нарықтың ыдырауы» деген атпен белгілі экномикалық аймақта
Амортизациялық нормалар саясат. Еліміздің халықаралық экономикаға интеграциялану кезіндегі негізгі
АҚШ-да салалар мен сфералар қызметтеріне әртүрлі амортизациялық нормаларды мемлекет
Өкінішке орай елімізде кәсіпорындардың жаңа техника немесе технология енгізе
Кесте 4 - Ғылыми зерттеу жұмыстарының ішкі қаржыландыру көздері
2002ж 2003ж 2004ж 2005ж 2006ж 2007ж
Барлығы 7154,1 9633,0 11643,5 14579,8 21527,4 22637,1
Соның ішінде:
Бюджет қаржысы 2847,8 3974,0 4875,0 7283,9 11015,6 15220,3
Тапсырыс берушілер қаржысы 2515,6 2989,9 4495,8 4223,7 5688 5765
Жеке сектор қаржылары 1592,7 2539,5 1616,9 2673,5 4392,7 5151,4
Шетел инвесторлары қаржысы 196,9 80,1 653,2 553,8 331,4 423,1
Даму институттарының қаржылары
665 997 1223
Ескертпе: Бұл деректер Статистический ежегодник Казахстана. Статистический сборник. /
Инновациялық үрдістерді қаржылық қамтамасыз ету. Қазіргі таңда әлемде ұлттық
Көріп отырғанымыздай инновациялық жобаларды ынталандыруда жеке сектордың үлесі айтарлықтай
Ал қазіргі салықтық жүйе жаңа технологиялармен өндірілген өнімнің пайдасына
Сурет 5 - Ғылыми зерттеу жұмыстарының ішкі қаржыландыру көздері
Индустриалды-инновациялық даму стратегиясын жүзеге асыру барысында ҒЗТКЖ-ға жыл сайын
Инноваципялық институттардың тиімділігінің мәселелері. Берілген мәселенің маңызды аспектілерінің бірі
АҚШ-та сонымен қатар 1993 жылы «Америка экономикасының тұрақты даму
Бұл тапсырмаларды шешудің нақты механизмдері жүзеге асырылды: ғылыми құралдарды
Жүргізіліп жатқан бағдарламамен қоса мемлекеттік-бірлескен «Алдыңғы қатарлы технологиялар» мен
Осылайша АҚШ-ры инновациялық үрдістерді игерудің мемлекет пен корпарациялардың арасында
Германияда мемлекеттің инициативасымен әр жерлерден «медиаторлық» деп аталатын арнайы
«Медиаторлық компания» жоғары маманданған жұмысшылар мен эксперттердің интеграциясын
Осы сияқты бағдарламалар жүйесі Францияда да кездеседі. Мысалы Францияда
Ал Израильде 1990 жылдары экономикадағы жаңа технологиялардың активтілігі айтарлықтай
Құрылған қорларды израильдік тәуелсіз жеке компаниялар басқарды, сонымен қатар
Израильде «YOZMA» бағдарламасымен қатар «MAGNET» деген тағы бір мемлекеттік
Осы сиқты мемлекет пен жеке корпорациялардың бірлескен қызметі Оңтүстік
Өкінішке орай ауыз толтырып айтатын жайттар көп. Мысалы
Кесте 5 - Зерттеулер мен әзірлемелерді орындаған ұйымдар саны
Бірлік
2005 2006 2007
Барлығы
Республикалық министірліктердің, ведомстволардың ұйымдары
Білім және ғылым министірлігі жүйесінің ұйымдары
Республиканың, облыстардың қалалардың басқару органдарының ұйымдары
Жергілікті басқару органдарының ұйымдары
Университеттер мен басқа жоғары оқу орындары
Жоғары оқу орындарының ведомстволық бағыныстағығылыми-зерттеу институттары (орталықтары)
Жоғары білім секторы бойынша өзгелері
Салалық ғылыми-зерттеу институттары
Конструкторлық, жобалау-конструкторлық, технологиялық ұйымдар
Құрылыстың жобалау және жобалау-іздеуұйымдары
Өнеркәсіп кәсіпорындары
Кәсіпкерлік сектор бойынша өзгелері
Жеке коммерциялық емес сектор бойынша өзгелері
295
91
4
1
50
32
1
33
16
7
5
25
11 390
123
9
1
78
34
1
27
19
6
7
54
15 437
128
7
2
92
30
1
34
20
11
10
77
11
Ескертпе Бұл деректер Қ.Р 2008 жылғы ғылыми және инновациялық
ІІІ. ЗАМАНАУИ КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІН БАСҚАРУ ҚҰРАЛДАРЫ
3.1 Қазіргі заманғы кәсіпорындарда инновациялық қызметті басқарудағы жаңа
Экономикасы дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткендей, глобальдық экономикалық бәсеке жағдайында
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, инновациялық қызметтің дамуы қолдаанбалы ғылымның жағдаймен
АҚШ-тың - ғылым мен техника облысындағы ұлы державада ғылыми-
техникалық дамуында - фискалды бюджеттен айтарлықтай қаржылық
ресурстар салынады. Ғылыми зерттеулерді жүргізу үшін қуатты серпінді
инфрақұрылым әрекет етеді, университеттер қызмет етеді, өндірістік
концерндер дербес ғылыми-зерттеу лабороторияларын ашты.
Университеттер, әскери, азаматтық фирмалар арасында шығарма-шылық, ұйымдастырушылық және экономикалық
АҚШ-та инновациялық қызметті мемлектеттік реттеудің органдары мыналар:
- американдық ғылыми қор (бастапқы зерттеулер жүргзеді);
- американдық ғылыми кеңес (өнеркәсіппен университеттерді реттейді);
- НАСА;
- ұлттық стандарт бюросы;
- қорғаныс министрлігі;
- ұлттық өнеркәсіптік зерттеу орталығы ;
- ұлттық ғылымдар академиясы;
- ұлттық техникалық академия
- ғылымдар дамуына ықпал ететін Америка ассоциациясы .
Соңғы төрт құрылым аралас қаржыланады, қалғандары федералдық бюджеттен қаржыланады.
Мемлекет зерттеу орталықтарын құруды ынталандырады АҚШ ұлттық ғылым қорының
АҚШ-та федералдық үкімет меншігі болып табылатын жаңалық ашуды коммерциялық
Инновациялық процесті тікелей қолдау элементі мемлекеттік инновациялық инфроқұрылым қалыптастыру
Мемлекеттік органдар елде және шетелде инновация процестерінде мониторин, болжам
АҚШ-тың мемлекеттік инновациялық саясатының ерекшеліктері болып инновациялық жобаларды жасау
АҚШ және Батыс Еуропада инновациялық аяда жұмыс басты жұмысшылар
Ең бірінші кезеңде технопарктің өмір сүруіне керекті инфрақұрылымның қалыптасуы,
Екінші кезеңде ғылыми - зерттеу орталықтары мен және
Үшінші кезеңнің негізгі белгісі ол-технопарк қабырғасынан жаңа технологияның шығуы
Бүгінгі күнде технопаркта 8000 астам жұмыс орны ашылды, биотехнологиялық
АҚШ, Германия және Жапония сияқты экономикалық дамыған елдердің өзіне
Инновациялық дамудың бастапқы кезеңінде елде фундаменталды ғылым болған жоқ,
Өршімелі күн еліндегі кіші бизнесті дамыту тәжірибесі назарды талап
Жапондық «бентя-бизнес» батыстыққа қарағанда өз ерекшеліктерін иемденеді. VВ батыстық
Осылайша, жапондық экономика дамуының басты қозғаушы күштері -бұл кадрлар,
Оңтүстік Корея ғылым мен техниканы қолдану базасында соңғы 20
Евроодақ мемлекеттерінің инновациялық бағыты бар ғылыми-техникалық қызметті қолдауы барлық
Қаржылық көмекке қосымшалылық принципінің мәні сол. Елдің техналогиялық дамуандағы
Саяси жүйесі жоғары деңгейді орталықтанған Францияда инновациялық қызметті қолдаудың
Өнеркәсіп министрлігі мен ғылым және технология министрлігі сауда өнеркәсіптік
Қазіргі кезде ғылым және технология министрлігі инновация және технология
Әрбір орталық белгілі бір білім немесе өндіріс саласына маманданады.
Сонымен қатар, Францияда таза демалатын қызметпен айналысатын орталықар саны
Өнеркәсіп министрлігінің инициятивасы бойынша 1995 жылдан бастап аймақтық сауда-өнеркәсіптік
Ұлыбританияда НИОКР-ды бюджеттік қаржыландыру әртүрлі каналдармен жүргізіледі- бюджетінде ғылымға
Мемлекеттік саясат бұл елде нақты жобаларды бағдарламалы – мақсатты
LINK мақсаты – бәсеке алдыңғы ғылыми – техникалық жұмыстарды
Әрбір бағдарлама негізінде бәсеке алдыңғы ғылыми-техникалық өнім жасауға бағытталған
Германияда федералдық бюджеттен жобаларды қаржылық қолдау білім беру, ғылым,
Ел үшін жоғары мәні бар зерттеулер мен жұмыстар үлкен
НИОКР-ды мақсатты бағдарламалық қаржыландырудың бағалық принциптері мыналар:
- бағдарлама мазмұны нақты анықталуы керек;
- қаржының көмек бірақ рет беріледі;
- нәтижиелері ашық үлгіде болуы тиіс.
Германияда ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік қолдау жалпы ұлттық ұйымдар жанында
Бұл елде, жаңа нарықтық экономикаға бейімделу және инновациялық қызметке
Бұрынғы ГФР жерелеі үшін біріккен OSTFUEGO жобаларын қаржылық
Сонымен қатар, бұрынғы ГФР территориясында FUTOUR технологиялық бағыттағы кәсіпорындар
Нидерландыда инновациялық жоба жүргізетін кәсіпорындарды мемлекеттік қолдау шараларын SENTER
Аймақтық ғылыми техникалық және инновацилық саясат жасауға нидерланды орталық
1997 жылы Европаның қауымдастық құрамындағы Нидерландының болашақ дамуы үшін
Министрлікке акцияның 60% Гельдерланд провинциясына 35%, сауда палатасына 5%
Акционерлік қоғам ретінде GOM негізінде кеңестік, ұйымдастырушылық, қаржылық қызмет
Жаңа өнім түрлерін игеруді, шаруашалық қызметтің жаңа түрлерін дамытуды,
Негізгі құрал ретінде сәйкес компанияларға тәуелді капитал салымдары немесе
Қаржыландыру министрлікпен және Гельдерланд провинциясымен құрылтайланған мақсатты капитал қорлары
Қазақстан үшін инновациялық процесті қолдау бойынша нақты шаралар жүргізуде
Бұл ең алдымен, мынамен байланысты: мемлекеттің инновация сферасындағы негізгі
Мемлекеттік сектордан серіктеске мемлекеттік тапсырыс беру жолымен екі жақты
Қазақстан, АҚШ пен Жапонияда қалыптасқан ғылымды қаржыландыру жүйесіне қызығушылық
Дамыған елдер тәжірибесі дәледегендей, глобальды экономикалық бәсекелестік жағдайларында экономиканың
Осылайша, дамыған елдерде зерттеулердің кең спекторын жүргізу және жаңа
Ұлттық инновациялық жүйе (ҰИЖ) берілген саясаттың жүзеге асырылуы қамтамасыз
білімдерді генерациялау қосалқы жүйесі құрайды, ол фундаменталды зерттеулер мен
Технологиялық дамыған елдерде инновациялық белсенді кәсіпорындар
жалпы кәсіпорындар санынан орташа 60-70 %, ал АҚШ, Жапония,
Германия, Франция сияқты елдерде - 70-85 % құрайды. Ғылыми
өнімдер өндірісінін ғылыми сыйымды бизнес аясында жұмыс істейтін ірі
корпорациялармен, сонымен қатар кіші және орта кәсіпорындармен (КОК)
жүзеге асырылады. Барлық дерлік ҒЗИ мемлекеттік дәрежеде жақсы
реттелген ірі және орта, кіші фирмалар мен инвесторлардың өзара
қатынастарының жақсы реттелген құқықтық және экономикалық
механизімдерін иемденеді,
технологиялық тәуекелділіктерді сақтандыру және басқалар арқылы жүзеге асырылады.
Инновациялық инфрақұрылымның қосалқы жүйесінің негізгі
элементтері бизнес-инновациялық, телекоммуникативті және сауда
тораптары, технопарктер, бизнес-инкубаторлар, инновациялық-технологиялық орталықтар, консалтинггтік фирмалар, қаржылық
құрылымдар және
Тәжірибе көрсеткендей, ҰИЖ табысты қалыптасуы үшін келесі шарттар қажет:
зерттеулер мен өндірмелер аясын мемлекеттік басқару
мақсаттар мен міндеттерді анық қою;
мемлекеттік инновациялық саясатты қалыптастыру және
нормативті құқықтық және ресурстық қамтамасыз ету;
орталық және аймақтық биліктердің өзара әрекеттесуі;
инновациялық саясатты жүзеге асыруда ғылымның, өндірістің
және бизнестің тең құқықтық қатысуы.
Шетелдік тәжірибені талдап келесіні көруге болады, инновациялық жүйе қоғамдық
Әртүрлі елдердің ҰИЖ әртүрлі мақсаттарды қояды. Мысалы,
Францияда ҰИЖ негізгі мақсаты қосымша жұмыс орындарын құру.
Германияда - прогресивті технологияларды дамыту. Индустриалды дамыған
елдер үшін ғылыми зерттеулердің нәтижелерін жеделдетілген апробациялары
Шетелдік тәжірибе дәлелдегендей, нарыктық экономиканың субъектісі ретінде мемлекет өз
Қорытындыда айта кетейік, шетелде құрылған жүйелердін ең жақсы үлгілерінің
Инновациялық орта әрбір ел үшін жеке қалыптасуы қажет, бірақ
Қазақстан басқа мемлекеттердің тәжірибесін және әлемдік қауымдастықта қалыптасып жатқан
3.2 Қазақстандағы экономиканың дамуына инновациялық кәсіпкерліктің әсері
Қазіргі уақытта аймақтардың ұдайы өндірісінің жүйесіндегі бірнеше өткен жылдар
Нәтижеде, Қазақстанның аймақтық дамуы тар ішкі нарықпен, өндірілген өнімнің
Жеке аймақтардың экономикалық жағдайының өзгеруі олардың бірнеше түрлерін бөлуге
Дамыған аймақтар - өндірістік және қаржы потенциялына ие болатын
Едәуір табиғи потенциялымен аймақтар.
Ауылшаруашылық потенциалымен аймақтар.
Екінші және үшінші типтерге қатысты аймақтар.
Депрессивті аймақтар.
Қазақстандағы экономикалық реформалар кезінде іске асырылатын институционалды өзгерістер, меншік
Бүгінгі кәсіпкерліктің тұрақсыз жағдайының негізгі себептері болып :
экономикалық және жүйелік өзгерістер процестерінің аяқталмауы;
заң шығаратын базаның жетілмегені;
нақты бәсекенің жоқтығы;
қаржылай қамтамасыздықтың жетімсіздігі;
пайданың едәуір үлесін алып тастайтын фискальды салық саясаты болып
Бүгін Қазақстанда үлкен инвестицияларды, ерекше квалификацияны қажет етпейтін экономика
Өндіріс, инновациялар, коммерциялық және қаржылай қызмет көрсету салаларында шағын
Қазіргі уақытта отандық тауар өндірушілерге бәсекеге қабілетті өнімді шығаруын
Бұл үшін Қазақстанда алдын – ала негізгі объективті жағдайлар
Кесте 6 - Берілген жаңа технологиялар (техникалық жетістіктер) мен
2005 2006 2007
Барлығы
Соның ішінде тапсырунысандары бойынша өнертабыстары,өнеркәсіптік үлгілерді, тиімді үлгілерді пайдалану
зерттеулер мен әзірлемелер нәтижесі
ноу-хау, технологияларды тапсыруға келісім
жабдықтары сату
басқалары 100
1,7
39,5
0,2
57,8
0,8 100
10,3
78,0
1,2
5,5
5,0 100
2,7
2,7
0,5
11,8
12,7
Ескертпе Бұл деректер Қ.Р 2006 жылғы ғылыми және инновациялық
Инновациялық қызметті дамыту үшін мемлекет қажетті жағдайлар жасайды. 2003-2015
Қазіргі уақытта пайда болған экономикалық жағдай инновациялық компаниялардың тәуекелдері
Теория мен тәжіриебеде жасалған жағдайларға сәйкес инновациялық инфрақұрлымын қалыптастыру
Қазіргі уақытқа дейін отандық өнертапқыштардың едәуір саны қызметтің әр
Іс – жүзінде ғылыми зерттеулерге және инновациялық үдерісті мемлекеттік
1. Ғылыми зерттеулерге мемлекеттің тікелей қатысуы. Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын
2. Қайтарымсыз негізде субсидияларды бөлу. Мемлекеттік емес лабораторияларда іске
3. Ғылыми – техникалық зерттеулер мен тәжірибелерге инвестиция бөлінген
Алғашқы екі қаржыландыру әдістері ғылыми – зерттеулермен тәжірибелер үрдісіне
Егер біздің елдің ғылыми – техникалық саясаты үшін тиімді
Өкінішке орай дәл қазіргі сәтте Қазақстан Республикасының ондай қолдаулар
1992 ж. «ҚР мемлекеттік ғылыми – техникалық саясаты және
Әрине, ғылым дамуын қаржыландыру, алдымен, мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге
Осы мәселелелердің бәрін белсенді мемлекеттік қолдауға негізделген жаңа ғылыми
ҚР жаңа ғылыми – техникалық саясатына мынадай талаптар қойылуы
Қорларды басымдылығы бар ғылыми – техникалық игерілуі бағытттарын
Ғылыми шаруашылыққа бостандық беру, ғылым мен техника саласындағы басқару
Фундаметалды ғылым дамуын қамтамасыз ету.
Мемлекеттік ғылыми – техникалық саясат мемлекеттің әлеуметтік – экономикалық
ҚР жағдайына байланысты тез арада инновациялық, ғылыми – техникалық
Өнеркәсіпте технологиялық дамудың басты көрсеткіші, өрісі – инновациялық белсенділік
1. өз қаражаттарының жетіспеушілігі ;
2. мемлекет тарапынан қаржылық және несиелердің қысқа мерзімділі-гіне байланысты
3. сыйақы ставкасының жоғары және несиелердің ұйымдастырушылық көмектің
4. экономикалық тәуелділіктің жоғары болуы;
5. нормативті – құқықтық базаның жетіспеушілігі;
6. өткізу нарықтары мен жаңа технологиялар туралы ақпараттың жетіспеушілігі;
7. кәсіпорындардың төмен инновациялық потенциялы.
Және де инновациялық дамудың бөгеттері қатарына өнеркәсіптің әр түрлі
3.3 Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті инновациялық негізде жүргізу бағыттары
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев биылғы жылы халыққа жасаған жолдамасында
Әлемдік тәжіриебеге байланысты кейбір шикізат ресурстары мол дамушы елдер
Әлемдік экономиканың ғаламдану сатысында еліміздің экономикасында өзінің шешімін күтіп
Жалпы алғанда аталған
Бүгінгі таңда кәсіпорындардың инновациялық қызметтерін шектейтін бірнеше негізгі факторларды
- өмірдің талаптарына сәйкес туындайтын мәселелер - өндірісті
- жаңа техника мен технологияның құны өте қымбат болып
өндіру алдындағы жұмыстарын жүргізу, жаңа құрал-жабдықтармен жұмыс істейтін мамандарды
Бүгінгі күні барлық елдерде мемлекет тарапынан негізгі экономикалық процестер
- екінші дәрежедегі банктерден несие алу қиыншылықтары. 2005 жылдың
Негізгі қорлардын физикалық және моральдық тозуға ұшырауы кәсіпорындардың жалпы
Кәсіпорындардағы ғылыми-техникалық мамандардың ағымдылығы да инновациялық-технологиялық процестерге кері әсерін
- жаңа технологиялар, технология нарығы жөнінде мәліметтердің жоқтығы, жетіспеушілігі,
Аталған негізгі мәселелерді кәсіпорындар өз бетінше жақын арада шеше
Кәсіпорындардың инновациялық кызметін реттеу үшін үш принципке негізделген экономикалық
Екіншіден, белгіленген инновациялық қызметке мемлекет тарапынан салмақты, заңды түрде
Үшіншіден, кәсіпорындардың осы қызметін, негізгі инновациялық іс-шаралардың орында-луын, іске
Жоғарыда айтылып кеткен мәселелерді уақтылы шешу үшін келесі шараларды
- мемлекет тарапынан кәсіпорындардың инновациялық-технологиялық қызметін қолдайтын заңдылық базасын
- кәсіпорындардың инновациялық кәсібіне үлттық және
- инновациялық дамудың мақсатты бағдар-лама шеңберінде
- инновациялық кәсібінің мемлекеттік және ғылыми-техникалық инфрақүрылымын жетілдіру;
- халықты апасыз, бағасы төмен тамақ және күнделікті тұтынатын
Тамақ және жеңіл өнеркәсібі кәсіпорындарының инновациялық дамуы келесі бағыттарда
- өнімнің сапасын және бағалық бәсе-келестігін әрдайым арттырып отыру;
- ресурстарды үнемдейтін жаңа, тиімді технологияларды өндіріске енгізу;
- кәсіпорындар деңгейінде техникалық жарақтандыру шараларын іске асыру;
- өнім ассортиментін тұтынушылар қажет-тілігіне сәйкес
- тамақ өнімдерінің дайындау деңгейін ұлғайту және сақтау мерзімін
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан Республикасының инновациялық кәсіпкерліктің дамуының теориялық, әдістемелік және тәжірибелік
Бұл жұмыста Қазақстан Республикасының инновациясы мен ғылыми-техниналық зерттеу жұмыстарының
Дипломдық жұмыста технопарктер, технополистер, бизнес – инкубаторлар сияқты инновациялық
Қазақстан өнеркәсібінің құрылымын қайта құру үшін әлемде болып жатқан
Қазақстан өнеркәсібінің құрылымын қайта құру үшін сонымен қатар амортизациялық
Әр деңгейдегі индустрияландыру деңгейін анықтау үшін көрсеткіштер жүйесі анықталуға
Өнеркәсіп салаларының ерекшелігіне, өнім өндіру және өңдеудің өзіндік сипатына,
Қазақстан өнеркәсібінің құрылымын қайта құру және ондағы өндірілетін тауарлардың
Экономикалық және әлеуметтік маңызы жоғары мәселерді шешу үшін салааралық,
Қазіргі кезде өнеркәсіп салаларының көптеген кәсіпорындары техника мен технологияларды
Қорыта келгенде, өнеркәсіпті инновациялық-индустрияландырудың мазмұнына кен өндіру өнеркәсібінен өңдеу
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. А.Н. Дәуренбекова «Қазақстан өнеркәсібінің индустриялық деңгейін көтерудің экономикалық
2. А.Н. Дәуренбекова, А. Сауқымбек; Кәсіпорынның индустриялық-инновациялық даму
3 Абдыгаппарова С.Б. Инновационный потенциал Казахстана: механизм активизации:
4. Абдиев К.В. , Алкеев К.Н. «Индустриально-инновационное развитие
5. Беляева Г., Ожукова Д. Рынок научно-технической продукций.В Республике
6. Блинов.А. Технопарки: сушность, проблемы формирования. Маркетинг. (1997, №37).
7. Зыков Ю.А., Светлова Т.Л. Комплексные программмы научно-технического прогресса.
8. Закон Республики Казахстан «Об инновационной деятельности» (от 3
9. Каренов Р.С. Экономика Казахстана по пути рыночной трансформации
10. Каренов Р.С. Производственный менеджмент / Р.С. Каренов. –
11. Каренов Р.С. и др. Региональная экономика (проблемы,
15. Кембаев Б.А., Ахметов Р.И., Тулебаев А.К., Дзекунов В.П.
16. Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық даму стратегиясы. 2003 жыл.
17. Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республика-сы Үкіметінің Актілер
18. Қарағанды облысының статистика басқармасы. E-mail: statistika@kara.kz
19. ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы / Егемен
20. ҚР «Инновациялық қызмет туралы» Заңы // Егеменді Қазақстан,
21. ҚР 2006 жылғы ғылыми және инновациялық қызметі статистикалық
22. Муканов Д. Индустриально-инновационное развитие Казахстана: потенциал и механизмы
23. Материалы V межвузовской научной конференции «Концепция
24. Мухамеджанов.Б. Бизнес-инкубатор; сильные и слабые стороны. Аль-Пари (2001,
25. Никсон Френк. Роль руководства предприятия в обеспечении и
26. Назарбаев Н.А. Рынок и социально – экономическое развитие.
27. Назарбаев Н.А . «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» ҚР
28. Назарбаев Н.А. Стратегия ресурсосбережения и переход к рынку.
29. О создании акционерного общества «Национальный инновацион-ный фонд». Постановление
30. Пердебаева Р.С. Основные формы реализации инновационной политики.
31. Развитие инновационной деятельности в РК:Реформирование экономики Казахстана /
32. Статистический ежегодник Казахстана. Статистический сборник. / Под ред.
33. Тургынбаева «Государственное регулирования индустриално-инновационного развития в РК»
34. Исабеков Б.Н. «Индустриалды-инновациялық қызметтің негізінде кәсіпкерліктің қалыптасуы және
35. Интерфакс-Казахстан. Ақпараттық агентствосы (C), 2007ж http://www.interfax.kz
36. Л. Чернной «О материализации инноваций» Менеджмент в России
37. Малое предпринимательство: теория, мировой опыт и Казахстан /
95
«АҚ Қазақстанның даму банкі»
«АҚ Ұлттық инновациялық қор»
«АҚ Қазақстанның инвестициялық қоры»
«АҚ Инжиниринг және трансферттік технологиялар орталығы»
«АҚ Маркетингтік талдау зерттеу орталығы»
«АҚ Экспорттық несиелер мен инвестицияларды сақтандырудағы мемлекетік сақтандыру корпорациясы»
Қазақстандағы индустриалды-инновациялық даму инфрақұрылымы
Шағын кәсіпкерлікке жалпы түсінік
Кәсіпкерлік және оның Қазақстанда даму ерекшеліктері
Қазақстанда кәсіпкерліктің дамуы
Инновацияның арттыру жолдары
Қазақстандағы кәсіпкерліктің қазіргі қалпы мен даму ерекшеліктері
Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің инновациялық түрлерін жетілдірудің нарықтық механизмдерін дамытудың мүмкіндіктерін талдау
Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің қазіргі жағдайы
Шағын және орта бизнестің қазіргі жағдайын талдау
Қазақстан Республикасындағы шағын және орта бизнеске қолғабыс ету инфрақұрылымы
Жамбыл облысының аймақтары бойынша шағын және орта кәсіпкерліктің дамуын талдау және негізгі экономикалық көрсеткіштерінің дамуын бағалау