Лизинг шарты
Жоспар
Кіріспе 3
1. Жалгерліктің мәні мен мазмұны 4
1.1. Жалгерліктің мазмұны 4
1.2. Жалгерліктің жіктелуі 11
2.Операциондық жалгерліктің есебін ұйымдастыру 20
2.1. Операциондық жалгерлік кезінде жалгердегі жалдау есебі 20
2.2 Операциондық жалгерлік кезінде жалға берушідегі жал есебі
Қорытынды 33
Қолданылған әдебиеттер тізімі: 35
Кіріспе
Шаруашылық жасаушы субъект үшін өзінің қаржылық жағдайын және
Мүлік жалдауға кәсіпорындар мен басқа да мүліктік кешендер,
Мүлікті жалдау шартында жалға алушыға мүлікті жалдау объектісі
Осы курстық жұмысымда мен жалпы жалгерліктің мазмұнын, оның
1. Жалгерліктің мәні мен мазмұны
1.1. Жалгерліктің мазмұны
Жалгерлік-бұл кәсіпорындар мен өзге муліктік кешендер арасындағы шартқа
Жалға беруші-жалдау шарты мүлікті жалға беретін меншік иесі.
Жалгер-бұл жалдау шарты бойынша мүлікті жалға алатын заңды
Жалдау шарты- бұл тараптардың еркінділігі толық тең құқықтылығы
Мүлікті жалдау шартының нысаны
Бір жылдан астам мерзімге жасалған,ал егер тараптардың біреуі
Қозғалмайтын мүлікті мүліктік жалдау шарты, егер заңда өзгеше
Азаматтар арасындағы бір жылға дейінгі мерзімге мүлік жалдау
Мүлікке меншік құқығының кейіннен жалға алушыға ауысуын көздейтінмүлік
Жалгерлік мерзімі- жалгер мүлікке жалгерлік шарт жасайтын нақтылы
Мүлікті жалдау шарты бойынша жасалатын төлем
Жалға алынған мүлікті пайдалану үшін төлемді, егер заң
Төлем барлық жалданылған мүлік үшін тұтас немесе оның
Мерзімдік немесе бір жолғы енгізілетін төлемдердің тұрлаулы сомасында
Жалданылған мүлікті,өнімді, жемістерді немесе кірістерді пайдалану нәтижесінде алынған
Жалға алушының белгілі бір қызмет көрсетулері;
Жалға алушының шартта келісілген затты жалға берушінің меншігіне
Жалға алушыға жалданылған мүлікті жақсарту жөнінде шартта келісілген
Мүлікті пайдаланғаны үшін жасалатын төлем мөлшері, егер тараптардың
Орталықтандырылып белгіленген баға мен тарифтер өзгертілген жағдайда тараптардың
Егер жалға алушы мауап бермейтін мән-жайларға байланыстышартта көзделген
Егер шартта өзгеше көзделмесе, жалға алушы мүлікті пайдаланғаны
Жалгерлік төлемінің ең аз мөлшері - жалгердің жалгерлік
Жалгерлер тарапынан- оған байланысты олардың немесе жақтардың кепілдеме
Жал иесі тарапынан- жалгердің немесе жақтардың жал иесіне
Өткізілім құны-мәмілешілер арасында айырбасталуы мүмкін мүліктер, тәуелсіз жақтардың
Кепілдік берілмеген құн қалдығы- бұл, жал иесіне байланысты
Жалгерлікті жалпы күрделі қаржыландыру-қаржыландырылатын жалгерлік төлемнің ең аз
Өткізілмеген табыс- жал иесінің жалгерлікті жалпы күрделі қаржыландыру
Жалгерлікті таза күрделі қаржыландыру-жал иесінің жалгерліктікүрделі қаржыландыру және
Жалға беру кезінде көзделген пайыздық мөлшерлеме- жалгерлік басында
Жалгердің қарыздық қорының пайыздық мөлшерінің өсуі : жалгердің
Қатер деп-белгісіз жағдайлар салдарынын жүз беруі мүмкін шығындар
Мүлікті жалға алушыға беру: жалға беруші мүлікті жалға
1. Жалға берушінің жалға берілген мүліктің кемшіліктері үшін
мүліктің кемшіліктерін тегін жоюды;
жалдау ақысын соған мөлшерлес азайтуды;
жалға берушіге бұл туралы алдын ала хабарлай отырып,
шартты мерзімінен бұрын бұзуды талап етуге құқылы.
2. Жалға алушының талаптары туралы немесе оның мүліктің
3. Егер жалға алушының талаптарын қанағаттандыру немесе оның
4. Жалға беруші жалға берілген мүліктің шарт жасасқан
Жалға берілетін мүлікке үшінші тұлғалардың құқықтары: мүлікті жалға
Жалға алушының жалға алынған мүлікке билік ету шегі
Жағдайларда, қайта жалға беруді қоспағанда, жалға алушы жалға
Жалға берушінің жалға берілген мүлікті ұстап-тұту жөніндегі міндеттері
Жалға беруші жалға берілген мүлікке тараптармен келісілген мерзімдерде,
Жалға алушы жауап бермейтін мән-жайларға байланысты пайда болып
Жалға берушінің күрделі жөндеу жөніндегі міндеттерін атқармауы жалға
Жөндеуді өз бетінше жүргізуіне және жөндеу құнын жалға
Жөндеу құнын шарт бойынша төлемнің есебіне есептеуіне;
Шарт бойынша төлемді тиісінше азайтуды талап етуіне;
Шарттан бас тартуына құқық береді.
Жалға алушының жалданған мүлікті ұстап-тұту жөніндегі міндеттері
Жалға алушы, егер заңдарда немесе шартта өзгеше көзделмесе,
Жалға алушының жалданған мүліктен алынатын өнімге, жемістерге және
Жалданған мүлікті пайдалану нәтижесінде жалға алушының алған өнімі,
Мүлікті жақсарту
Жалданған мүліктің жалға алушы жүргізген бөлігінің ажыратылып жақсартылуы,
Талаптардың біреуінің талап етуі бойынша мүлікті жалға алу
1. Тараптардың біреуінің талап етуі бойынша мүлікті жалға
2. Жалға берушінің талабы бойынша мынадай жағдайларда:
егер жалға алушы мүлікті шарт талаптарын немесе мүліктің
егер жалға алушы қасақана немесе абайсызда мүлікті елеулі
егер жалға алушы мүлікті пайдаланғаны үшін шартта белгіленген
егер жалға алушы жалға алу шартында белгіленген мерзімде
Жалға беруші жалға алушыға өз міндетін қисынды мерзімде
3. Жалға алушының талап етуімен шарт мынадай жағдайларда:
жалға беруші мүлікті жалға алушыға пайдалануға бермегеніне мүлікті
жалға беруші өзіне жүктелген мүлікті күрделі жөндеу міндетін
жалға алушыға берілген мүлікте оны пайдалануға кедергі келтіретін
егер мүлік жалға алушы жауап бермейтін мән- жайларға
Мүлік жалдау шартының тараптар өзгерген кезде күшін сақтап
Жалға берілген мүлікке меншік құқығының, шаруашылық жүргізу құқығының
Шарт тоқтатылған кезде жалға берушіге мүліктің қайтарылуы
1.Мүлік жалдау шарты тоқтатылғаннан кейін жалға алушы мүлікті
2.Егер шарт мерзімі аяқталған соң қайтарылатын мүліктің жай-
3. Егер жалға алушы жалға алған мүлікті қайтармаса
4.Шартта уақытында қайтарылмаған жалға алған мүлік үшін тұрақсыздық
Жалға алушының құқықтарын қорғау
Жалға алушыға оның жалға алған мүлікке құқықтары меншік
1.2. Жалгерліктің жіктелуі
Халықаралық практикада жалдаудың үш түрі бар:
1. Ұзақ мерзімді жал (лизинг) – бұл мүлікті
Жай лизинг – жалдау шартының мерзімі аяқталған бойда
Қаржылық (қаржыладырылатын лизинг) – жалды ұзақ мерзімге несиелендірудің
Жалгер мүлік құнын жалдық төлем арқылы өтейді. Қаржылық
а) «стандарт» лизинг – мұндай кезде жабдықты әзірлеуші
ә) «Лиз-бек» лизингі – мұндайда жабдық иесі оны
б) «Жеткізушіге» лизингі – мұндай кезде негізгі құралдарды
Қазақстан Республикасының шаруашылық практикасында жай лизинг кеңінен таралған.
2. Орташа мерзімді жал (хайринг) – бұл жалгердің
3. Қысқа мерзімді жал (рейтинг, чартер) – мүлікті
Рейтинг бойынша жалдау ақысы лизингке қарағанда төмендеу. Чартер
Дербес (интеллектуалды) меншік – бұл әртістердің, орындаушылардың, дыбыс
а) бірегейленетіндері, яғни дербес меншіктің басқа кәсіпорындарға сатылуы,
ә) бірегейленбейтіндері яғни аталған кәсіпорынға бөлінбейтін және дербес
Дербес меншікті бағалау сараптау жолымен жүргізіледі. Дербес меншікті
Капиталдану – бұл тіркелген капиталды құру, яғни дербес
Мүліктің түріне және қатынастардың сипатына қарай Кодексте жалдау
лизинг;
кәсіпорынды жалдау;
үйлер мен ғимараттарды жалдау;
көлік құралдарын жалдау;
прокат.
Лизинг шарты
Лизинг шарты бойынша лизинг беруші лизинг алушы
Лизинг алушыға лизинг шартының нысанын беру
Лизинг шартының нысаны болып табылатын мүлікті сатушы лизинг
Сатушының жауапкершілігі
Лизинг алушы лизинг шартының нысанасы болып табылатын мүлікті
Кәсіпорынды жалдау шарты
Кәсіпорынды жалдау шарты бойынша жалға беруші жалға алушыға
Кәсіпорынды жалдау кезіндегі несие берушілердің құқықтары
Жалға алушыға борыштарын аударғаны туралы жалға беруші өз
Жалға алынған кәсіпорынның мүлкін пайдалану
Жалға алушы жалға берілген кәсіпорын мүлікінің құрамына кіретін
Жалға алушының жалға алынған кәсіпорынға өзгерістер мен жақсартулар
Егер кәсіпорынды жалдау шартында өзгеше көзделмесе, жалға алушы
Үйді немесе ғимаратты жалдау шарты
Үйді немесе ғимаратты жалдау шарты бойынша жалға беруші
Үйді немесе ғимаратты жалдау шартының нысаны және оны
Жалдау ақысының мөлшері
Үйді немесе ғимаратты жалдау шартында жалдау ақысының мөлшері
Үйді немесе ғимаратты беру
Жалға берушінің үйді немесе ғимаратты беруі және оны
Көлік құралын экипажымен жалдау шарты
Көлік құралын басқару және техникалық пайдалану бойынша қызмет
Жалға берушінің көлік құралын басқару мен техникалық пайдалану
1. Жалға алушыға жалға беруші берген көлік құралын
2. Көлік құралы экипажының құрамы және оның біліктілігі
3. Экипаж мүшелері жалға берушімен еңбек қатынастарын сақтап
4.Егер жалдау шартында өзгеше көзделмесе экипаж мүшелерінің көрсеткен
Көлік құралына келтірілген зиян үшін жауапкершілік
Жалға алынған көлік құралы жойылған немесе бүлінген жағдайда,
Жалға алушы заң актілеріне немесе шартқа сәйкес жауап
Прокат шарты
Прокат шарты бойынша тұрақты кәсіпкерлік қызмет ретінде қозғалатын
Жалға берілген мүліктің кемшіліктерін жою
Жалға алушы жалға берілген мүліктің оны пайдалануға толық
Жалға алынған мүлікті пайдалану
Прокат шарты бойынша жалға берілген мүлікті күрделі
Жалгерліктің негізгі түрлері болып қаржыландырылған және операциондық болып
Қаржыландырылған жал- мүлікке меншіктік құқымен байланысты, жалға берушінің
Жалға алушының қаржылық есебінде келесі жайыттар айқын көрсетілуі
Жалға берушінің қаржылық есебінде келесі жайттар айқын көрсетілуі
Жалгерлікті қаржыландырылған деп санайды егер келесі талаптар сақталса:
Жалға берілген мүліктің пайдалану құқықтың басым бөлігі мынадай
Жалға алынған мүлікті тіркелген бағасы бойынша немесе жал
Егер де жалға берілген мүліктің пайдалану қызметінің мерзімі
Егер де негізгі құралдың жал мерзімі біткен кезде
Бүкіл жал кезеңінде оның дисконталған құны төленетін жал
Операциондық жалгерлік
Операциондық жалгерлік деп қаржыландырылған жалгерліктен басқа, кез келген
Операциондық жалгерлікке жалгерлік төлемдер (сақтандыру және қызмет көрсету
Операциондық жалгерлік кезіндегі жалдау ақысы
Мерзім сайын немесе бір мезгіл төленетін нақты сомадағы
Жалданған мүлікті, өнімді, тұқымды немесе табысты пайдалану нәтижесінде
Жалгер көрсеткен белгілі қызметтер;
Жалгердің шартта келісілген заттарды жалға берушіні меншігіне немесе
Жалданған мүлікті жақсарту жөніндегі шартта келісілген шығындарды (айталық,
Жалгерліктің өзге түрлерінің арасына келесілерді қарастырады
Сату типі бойынша жалгерлік;
активті сату арқылы мүлікті қайтадан жалгерлікке беру;
Жалгерлік келісім шарт бойынша активті сатып алу;
несиені қолданатын жалгерлік;
жер жалгерлігі.
Сату типі бойынша жалгерлікте өндіруші бұйымдардың өткізуін ұзақ
Активті сату арқылы, оны қайтадан жалгерлікке беру түрінде
Жалгерлік келісім шарты бойынша активтерді сатып алу түрде
Несиені қолданатын жалгерлікте екі жақты келісім шартқа қарағанда
Жер жалгерлігі көбінесе операциондық жалгерлік болады. Өйткені
2.Операциондық жалгерліктің есебін ұйымдастыру
2.1. Операциондық жалгерлік кезінде жалгердегі жалдау есебі
Жалға берілген негізгі құрал, жалға берушінің бухгалтерлік есебіндегі
Жал ақысы тиесілі өндіріс шоттарында, яғни келесі шоттардың
937- егер де негізгі құралдар әлеуметтік сферада пайдаланылса;
811- егер де негізгі құралдар тауарды сатумен байланысты
821- егер де негізгі құралдар жалпы шаруашылық қажеттілігі
Операциондық жалгерлік шығындары жалдаушы тарапынан есеп берудің әр
Мысалы: Әлдебір заңды тұлға офис пен халық тұтынатын
Енді біз операциондық жалгерлікке байланысты операциялар бойынша шоттар
Жалға алушы кәсіпорында
Қатар
№ Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонднциясы
дебет кредит
1. Негізгі құралдар операциондық жалгерлікке қабылданды 50000
2. Жал ақысы есептелінді (36000 : 12) 3000
Сонымен бір мезгілде ҚҚС-ғы есептелінді (шот -
3. Жал ақысы жалға берушіге төленді 3480 687
4. Төленетін жал ақысы болашақ кезеңдердің шығысына жатқызылды
5. Жал ақысы есептік кезеңдері жеткеннен кейін есептік
Сонымен бір мезгілде ҚҚС -ғы да есептелінді 480
6. Жалға алынған негізгі құралдарға мердігерлер жөндеу жұмысын
7. ҚҚС- ның сомасына (мердігерлердің шот -фактурасында көрсетілген
8. Жөндеу бойынша көрсеткен қызмет ақысын мердігерлерге төледі
9. Мердігерлердің күшімен негізгі құралға күрделі жөндеу жұмысы
10. ҚҚС- ның сомасы(16 %), мердігерлердің ұсынған шот-
11. Күрделі жөндеу жұмысы бойынша мердігерлердің шоттары төленді
12. Жүргізілген күрделі жұмыстар жал берушіге тегін берген
13. Жалға алушы өзінің жүргізілген күрделі жөндеу жұмысы
14. ҚҚС- ғы есептелінді (16 %) 2720 334
15. Бір- бірінің арасында пайда болған қарыздар зачетқа
16. Жал мерзімі біткеннен кейін негізгі құрал өз
Жалдау ақысы долларлық баламасымен белгіленген
Мысал. Үй- жайды жалдау шартына сәйкес ай сайынғы
1- нұсқа
Төлем сәтіндегі бағам: 1 доллар = 148,2 теңге
Шаруашылық операциясы Дебет Кредит Сомасы, теңге
Есепті кезең үшін жалдау ақысы есептелді (жалдау шартына)
Жалгерден жалдау ақысы келіп түсті 441,451 334 17
Оң бағамдық айырманың пайда болуы 334 725 24
2-нұсқа
Төлем сәтіндегі бағам: 1 доллар= 147,5 теңге
Шаруашылық операциясы Дебет Кредит Сомасы, теңге
Есепті кезең үшін жалдау ақысы есептелді (жалдау шартына)
Жалгерден жалдау ақысы келіп түсті 441,451 334 17
Теріс бағамдық айырманың пайда болуы 844 334 60
Жалдау ақысы бойынша шығындар жалдың барлық мерзімі ішінде
Операциондық жалгерлікті есепке алғанда жалгер мынадай шаруашылық операцияларын
Операцияның мазмұны дебет кредит
Негізгі құралдар жалға алынды(ҚҚС-сыз бастапқы құны бойынша)
-сату кезінде;
-жалпы шаруашылық мақсатта;
-өндірісте;
-әлеуметтік салада пайдаланылатын негізгі құралдар үшін жалдау ақысы
Алынған есепшотқа сәйкес ҚҚС есептелді 811
821
937
947
331 687
687
687
687
687
Жалдау ақысы жөніндегі берешек өтелді (ҚҚС-мен бірге) 687
Жал бойынша алдын-ала төлем жасалды 342 441,
Алдын-ала төлем есепті кезеңдер бойынша бөлінді (шығын бағыттары
937, 947
342
Жалдау мерзімі аяқталғаннан кейін негізгі құралдар жалға берушіге
_ 001 баланстан тыс шот
Мүлікті жалға қайтадан алу арқылы өткізудің есеп-қисабы
Мүлікті өткізіп алып қайтадан жалға беру деп мүлікті
Мысал: Ғимаратты әуелі сатып, артынан жалға алу жөніндегі
Егер ғимараттың ағымдағы бағасы 600 000 теңге болса,
2.2 Операциондық жалгерлік кезінде жалға берушідегі жал есебі
Операциондық жалгерлікке берілетін мүлік жалға берушінің бухгалтерлік балансында
Операциондық жалгерлікті есепке алған кезде жалға беруші мынадай
Операцияның мазмұны дебет кредит
Негізгі құралдар жалға берілді (бастапқы құны бойынша)
Жалдау ақысынан алынған табыс (ҚҚС-сыз) көрсетіледі 334 705,
Жалдау ақысының ҚҚС-ы ескерілді 334 633
Жалгерден жалдау ақысы (ҚҚС-мен бірге) алынды 441, 451
Жалдау ақысы аванс түрінде алынды
441,451 611
Алдын-ала төлем есепті кезеңдер бойынша табыстарға бөлінді
705, 727
Жалға берілген негізгі құралдар бойынша тозу есептелді 805,
Жалдау мерзімі аяқталғаннан кейін жалгер негізгі құралдарды қайтарды
Жалға беруші кәсіпорында
Қатар
№ Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонднциясы
дебет кредит
1. Операциондық жалгерлік келісім шарты бойынша негізгі құралдар
2. Жал ақысы есептелінді
Ай сайын жыл бойына ҚҚС есептелінді (16 %)
480 334
334 705, 727
633
3. Жалға алушыдан жал ақысы келіп түсті (ай
4. Аванс ретінде алынған жал ақысы болашақ кезеңде
5. Ай сайын есеп беру кезінде болашақ кезеңнен
-есептік кезеңнің табысы
-есептелген ҚҚС (16 %)
3000
480
611
611
705, 727
633
6. Жалға алушының жүргізген күрделі жөндеу жұмысының шығындары
7. Жасалған күрделі жөндеу шығындары негізгі құралдың қызмет
Жасалған күрделі жөндеу бойынша ҚҚС сомасы да азаяды
8. Бір-біріне қарызы зачет жатқызылды 19720 687
9. Жалға берілген негізгі құралдар бойынша амортизациясы есептелінді
10. Жалға мерзімі біткен соң, негізгі құрал өз
-объектінің қызмет ету мерзімі ұзартылған, яғни күрделі жөндеуден
-күрделі жөндеуден өтпеген негізгі құрал ретінде 500000
Жалға берілген мүліктің жақсаруын есепке алу
Азаматтық кодекс жалгердің мүлікті жақсаруын бөлінетін және бөлінбейтін
жақсарту жалға берушінің келісімімен жүргізілген және оның құны
жақсарту жалға берушінің келісімінсіз жүргізілген-мұндай жағдайда жалгердің шығындары,
Әрбір нұсқа бойынша операциялардың жалға берушінің есебінде көрсетілу
Мысал (1-нұсқа)
Жалгер жалға берушінің жазбаша келісімінің негізінде жалға алынған
Операцияның мазмұны дебет кредит
Жалгердің жалданған мүлікті жақсарту жөніндегі құжатпен расталған шығыстары
Жалгердің жалданған үйді жақсарту қызметтеріне ҚҚС есептелді 331
Манастырдың салуына байланысты объектінің құны өсірілді 122 141-144
Жалгердің шығындары өтелді 671 441,451
Мысал(2-нұсқа)
Алдыңғы мысалдағы жақсарту жалға берушімен келісілмеген еді, нәтижесінде
Құнның өсімін тегін алу 122 727
Мүлікті жалға берумен байланысты шығыстардың есебі (амортизация)
Жалданған негізгі құралдар бойынша амортизация есептеуді (кәсіпорынды жалдау
Дт 805, 845
Кт 131-134 (субшоттар бойынша)
Айта кететін жайт-жалға беру кәсіпорынның шаруашылық қызметінде маңызды
Жалдау қызметінің негізгі түрлерінің бірі болып танылған жағдайда,
Амортизациялық аударымдар есептелді:
Дт 821
Кт 131-134
Жалға берілген мүлік бойынша шығыстар амортизациялық аударымдар бөлігінде
Дт 571
Кт 821
Прокатқа берілген мүлік бойынша, егер бұл мүлік негізгі
Дт 805, 821, 845
Кт 131-134
Прокатқа берілген мүлік бойынша, егербұл мүлік тауарлық материалдық
Дт 805, 821, 845
Кт 134
Жалға берілген мүлікті жөндеу
Жөндеуді жүргізу жөніндегі міндеттеме былайша бөлінуі керек күрделі
жалгер жалға берушіге жөндеу шығыстарын өтейді;
жалгер жөндеуге жұмсалған шығыстарды жалға беруші өтейді;
жөндеуді үлестік қаржыландыру шартта белгіленеді және т.б.
Мысал (1-нұсқа)
Егер жалдау объектісіне жөндеу жалға берушінің есебінен жүргізілсе,
Операцияның мазмұны дебет кредит
Жөндеу шығыстары көрсетілді 805,845 131-134,201,205,206,208,222,223,301,303,631-634,651-655,671,681-683,687
Егер жал қызмет түрі болып табылса, онда 821
шотты жабу 571 141-144
Мысал (2-нұсқа)
Егер жалгер төлеген жөндеу құнын жалға беруші өтейтін
Операцияның мазмұны дебет кредит
Жалдау объектісіне кейіннен өтеу шартымен жалгердің еседінен орындалған
Жалдау объектісіне жөндеуге жалгер жұмсаған шығындар өтелді 683,687
Мысал (3-нұсқа)
Егер жалгер жөндеуді жалдау ақысын кеміту есебі үшін
Операцияның мазмұны дебет кредит
Есепті ай үшін жалдау ақысы есептелді 683 805,845
Жалгердің жалдау ақысы жөніндегі берешегі жүргізілген жөндеудің құнына
Жалға берілген үй-жай бойынша коммуналдық қызметтер төленді
Шартта жалдау ақысы жалгер өткен кезең үшін нақты
Шаруашылық операциясы дебет кредит Сомасы, мың теңге
Жеткізуші өткен кезең үшін коммуналдық қызметтерді төлеу бойынша
Коммуналдық қызметтердің (су, газ, электр энергиясы және т.б.),
Коммуналдық төлемдер сомасы шығынға жатқызылды 821 936 125
Ұсынылған шот-фактураға сәйкес өтелетін ҚҚС ескерілді 331 936
Жеткізушіге коммуналдық төлемдер аударылды 671 441 145
Жалгер коммуналдық төлемдерді өтеді 441 936 145
Өтелген коммуналдық төлемдердің сомасы табысқа жатқызылды 936 727
Өтелген коммуналдық төлемдердің сомасынан есептелген ҚҚС 936 633
Кепілдік берілген қалдық құны арқылы жал келісім шарты
Жал келісім шартына сәйкес жал алушы жабдықтаушыдан 255
Мерзімі Жалгерлік бойынша міндеттеме Минималдық жалгерлік Пайыздар бойынша
2000 255 000 79 875 51 000 28
2001 226 125 79 875 45 225 34
2002 191 475 79 875 38 295 41
2003 149 895 79 875 29 979 149
Жалға берушінің есебі
Дт қысқа мерзімді дебиторлық борыш 28 875
Дт ұзақ мерзімді дебиторлық борыш 226 125
Кт негізгі құралдар 255 000
1-жылы жалгерлік төлем түскенде
Дт ақша қаражаттары 79 875
Кт ағымдағы дебиторлық борыш 28 875
Кт пайыздар бойынша табыстар 57 000
Ағымдағы жал міндеттемесін бөліп аламыз
Дт ағымдағы дебиторлық борыш 34 650
Кт ұзақ мерзімді дебиторлық борыш 34 650
2-жылы жалгерлік төлем түскенде
Дт ақша қаражаттары 79 875
Кт ағымдағы дебиторлық борыш 34 650
Кт пайыздар бойынша табыстар 45 225
Ағымдағы жал міндеттемесін бөліп аламыз
Дт ағымдағы дебиторлық борыш 41 580
Кт ұзақ мерзімді дебиторлық борыш 41 580
3-жылы жалгерлік төлем түскенде
Дт ақша қаражаттары 79 875
Кт ағымдағы дебиторлық борыш 41 580
Кт пайыздар бойынша табыс 38 295
4-жылы
Дт негізгі құралдар 100 000
Кт ағымдағы дебиторлық борыш 100 000
Қорытынды
Үй, ғимарат, машина, жабдық және транспорт құралдары түріндегі
Жалдау – жалға берушінің дүниені жалға алушыға уақытша
Жалгерліктің келесі жетістіктері белгіленген:
Жалгерлік арқылы ақшалай мәселелер шешіледі, өйткені жалға алынған
Операциондық жалгерлік жал алушыға қарыздық шектеулер бар кезінде
Жабдықты жалгерлікке алған кезде уақыт және ақша үнемделеді,
Жалгерлік арқылы тұрақты қолдануда тиімсіз болатын активтерден құтылуға
Қысқа мерзімді жалгерлік арқылы акивтердің ескіруінен құтылуға болады;
Жалгерлік арқылы табыс салығын төлеген кезде салықтық жеңілдіктерге
Жал алушы үшін өнеркәсіптік жабдық диллер мен дистрибютерлер
Жалгерліктің негізгі кемшіліктері
Жалға берілген активтердің 100 % қаржыландырылуы пайыздық төлемдерден
Қысқа мерзімді жалгерлік арқылы ескіруден сақтанса, бірақ оның
Мерзімдік жалгерлік кезінде жабдық қажет болғанда оның жеткілікті
Жалға беру негізінде талданатын мүлікті пайдалану құқығына байланысты
жал мерзімі жалданатын мүлікті пайдалы қолдану мерзімінің кемінде
ең аз шамадағы жал төлемінің дисконтталған құны жалға
жалдау мерзімі соңында активтің қалдық құны жал шарты
жалға алынатын активтерге меншіліктілік құқығы ауысқанда жалға алушы
Осы шарттарға сәйкес келмейтін жалдаудың қай-қайсысы да операциондық
Жалға алушы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъект операциондық
Операциондық жалгерлік деп қаржыландырылған жалгерліктен басқа, кез келген
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің ресми мәтіні: «2000 жылғы
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп әдістемесі және
Баймұханова С.Б., «Бухгалтерлік есеп».А: Издат Маркет, 2005 ж.
Назарова В.Л., «Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп», А.,
«Международные стандарты финансовой отчетности», М., «Аскери», 2004ж. 752
Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А., Жалтаева А.Ә.,
Радостовец В.К., Ғабдуллин Т.Ғ., Радостовец В.В., Шмидт О.И.,
Вахрушина Н.А., Мельникова А.А., Пласкова И.С., «Международный стандарт
Нурсеитов А.О., МСФО «Аренда», Бюллетень бухгалтера №4 МСФО
Бухгалтерлік Бюлитені, №41 Қазан, «Бико» 2001 ж.
Файл бухгалтера, «особенности учета арендных операции», ЦДБ №36
Бектаев Қалдыбай, «сөздік», А., 2001 ж.
Насырова М.Р., Тоқсанбай С.Р., Құлпыбаев С.К., Гуляева С.П.,
5
Лизинг шарты
Лизинг шарты туралы түсінік
Қаржы лизингі жалға алушының төлемдері нігізінде жалға алынатын мүліктің толық амортизациялануын қарастыратын келісім
Лизинг институның жалпы сипаттамасы
Лизинг түрлерін дәрежелеу, лизингтің арендадан айырмашылығы
Лизинг шартының ерекшеліктрі
Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығындағы лизингтік қатынастар
Лизинг шарттары
Лизинг шартының түрлері
Аренда шартының мерзімі