Тауарды әзірлеу
ЖОСПАР
Кіріспе 3
I. Маркетинг жүйесіндегі тауар
1.1 Маркетинг әрекеттеріндегі тауардың орны 5
1.2 Тауарды топтастыру 7
1.3 Тауардың өміршеңдік кезеңі 8
II. Жаңа тауарларды өндіру және әзірлеу
2.1 Тауар ассортименті 11
2.2 Жаңа тауарларды әзірлеу стратегиясы 12
2.3 Жаңа тауарды жоспарлау 14
2.4 Жаңа тауарлар: компьютерлер, «Жиллет» ұстаралары 17
Қорытынды 24
Қолданылған әдебиеттер тізімі 25
Кіріспе
Бұл курстық жұмысымның мақсаты: нақты жаңа тауарлар болып, олардың
Дюпон компаниясы 130 жыл бойы әскери жарақ пен қопарғыш
Міне осылайша жаңа нейлон талшықтарынан жасалатын тауарлар сериясы (нейлон
Бұл курстық жұмысымның өзекті мәселесі: жаңа тауарлардың
I. Маркетинг жүйесіндегі тауар
1.1 Маркетинг әрекеттеріндегі тауардың орны
Тауар дегеніміз рынок жүйесіндегі негізгі әрекет етуші "тұлға" десек
Экономика теориясында тауар экономикалық категория ретінде белгіленген. Классикалық саяси
Тауарды шығару кезінде оны өндіру ұғымы 3 деңгейде қарастырылады:
1. Ойдағы тауар тұтынушы сатып алатын тауардың атқаратын
2. Өндірушінің мақсаты ойдағы тауарды нақтылы тауарға айналдыру керек.
3. Сипаттамаларына қоса өндіруші сатып алушыға қосымша қызмет көрсетуі
Тауар қасиеттерінің жиынтығы мынадай көрсеткіштерімен анықталады:
1 Сапа (сапаға деген сенімділік өнімді ұлғайтуға жол ашады);
2. Тауардың атқаратын қызметіне дәл сәйкестігі;
3. Бағаның сапаға және тхтыну құндылығына сәйкестігі;
4. Тауар құжаттары;
5. Сатып алынғаннан кейінгі сервистің сапасы;
6. Ассортименттің байлығы, тауарды таңдауға мүмкіндіктің молынан болуы. Мысалы,
1.2 Тауарды топтастыру
Рынокта әртүрлі көптеген тауар түрлері орын алады. Тауар рыногындағы
Дәстүрлі тауарларға тоқталайық:
1. Тұтыну тауарлары түпкі тұтынушылардың жеке пайдалануына арналған тауарлар.
а) Ұзақ және жиі қолданылатын тауарлар (мысалы, киім, автокөлік,
б) Қысқа мерзім пайдаланылатын тауарлар бір мәрте немесе бірнеше
Ал тұтыну әдістеріне қарай олар мына топтарға бөлінеді:
а) Күнделікті сұраныстағы тауарлар. Оларды сатып алғанда тұтынушылар көп
* үздіксіз сұраныстағы тауарлар тұтынушылар үнемі сатып алатын тауарлар
* импульстық (ойда жоқта сатып алынатын) тауарлар
* төтенше сұраныс тауарлар кенеттен қажет қалыптасып сатып алынатын
б) Алдын ала таңдалып, сатып алу жоспарына енгізілген тауарлары.
* бір-біріне ұқсас тауарлар түрі, сапасы бірдей, бірақ
* ұқсас емес тауарлар бағасын елемей, тұтынушы оның фасонына,
в) Ерекше сұраныстағы тауарлар бірегей сипаттамалары мен және жеке
г) Енжар (пассивті) сұраныстағы тауарлар. Оларды тұтынушылар білуі, немесе
2. Өнеркәсіп тауарлары. Олар өндіру үдерісіне қатысуына байланысты мынадай
а) материалдар және бөлшектер өндірушінің тауарында толық қолданылатын заттар:
* шикізат,
* жартылай фабрикаттар, бөлшектер;
б) күрделі мүлік өндіру үдерісінде қолданылады және дайын заттың
в) қосалқы материалдар өндірілген заттың құрамына енбейтін тауарлар және
3. Биржа тауарлары дүниежүзілік экономикада маңызды роль атқаратын,
а) энергия көзі болатын тауарлар, мысалы, мұнай, газ, тас
б) азық-түлік тауарлар, мысалы, бидай, қант, жүгері, күріш, кофе;
в) стратегиялық тауарлар, мысалы, алтын, уран, платина;
г) металдар, мысалы, мыс, болат, күміс, т.б.
1.3 Тауардың өміршеңдік кезеңі
Экономика ғылымында көлемдердің кезең түріндегі толқуын және өнім өмірінің
* рынокқа енгізу,
* өсу,
* кемеліне жету,
* құлдырау,
Рынокқа енгізу фазасында жаңа тауарға рынок қалыптасады. Сату көлемі,
Өсу фазасы тауардың болашағына әсер етеді. Бұл фазада тұтынушылар
Кемеліне жету фазасында жаңа тауар дәстүрлі тауарға айналады, сату
Құлдырау фазасында сату көлемі төмендей түседі. Бұл фазада тауардың
Бір фазадан басқасына ауысқан кезде күрт өзгерістер әдетте байқалмайды.
Тауардың өміршеңдік кезеңнің болуы фирманың алдына екі мәселені қояды.
II. Жаңа тауарларды өндіру және әзірлеу
2.1 Тауар ассортименті
Тауар ассортименты жоспарлау, құру және басқару маңыздылығы тауар өндірушілер
Тауар ассортименті кәсіпорын өндіретін белгілі тауардың барлық түрлері жиынтығы.
Тауар ассортименті мына көрсеткіштерімен сипатталады: ені, тереңдігі және салыстырмалылығы.
Ассортимент құру арқылы нақты тауарлар түрлері, олардың жеке серияларының
Ассортимент құрудың алдында фирма ассортимент қағидасын өңдейді. Ол оңтайлы
Ассортиментті жоспарлау жұмысы қажетті анықтаудан, немесе рынокты зерттеу нәтижесінде
2.2 Жаңа тауарларды әзірлеу стратегиясы
Технологияның, тұтынудағы талғамның және бәсекелестіктің жылдам ауысуына байланысты кез
Компания жаңа тауарларды екі түрлі жолмен ала алады. Біріншіден,
Жаңа тауарларды әзірлеу барысына тоқталайық. «Жаңа» деп бұрынғы тауарлардың
Жaңaшылдық қapeкeт — бұл жақсы ұйымдастырылған, ұтымды және жүйелі
Жаңашылдық мүмкіндіктер жинақталған өзгерістер өнеркәсіптің осы саласына (немесе қызмет
Қалай дегенмен де жаңашылдық өте тәуекелі мол іс.
Жаңа тауарлар неге сәтсіздікке ұшырайды? Мұның бірнеше себептері бар.
Осылайша, фирманың алдында мынадай дилемма тұрады: бір жағынан жаңа
1-сурет. Жаңа тауарларды әзірлеу кезеңдері
2.3 Жаңа тауарды жоспарлау
Жаңа тауар дегеніміз қолда бар тауарларға қарағанда жаңа тұтыну
Жаңа тауардың маңыздылығын мына факторлар бейнелейді:
* пайданы өсіруге көмектеседі;
* қалыптасқан тауар және ассортимент топтарына қарағанда ерекше қасиеттері
* өндіріс қалдықтарын пайдалануға мүмкіндік жасауы мүмкін;
* фирманың инновациялық қабілетін сақтауға және оны көтеруге ықпалы
* маусымды жұмыс жасайтын фирмалардың шығындарын 100 бөлігін азайтып,
1. Идея жинау сатысы жаңа тауар шығару мүмкіндіктерін үздіксіз
Жоғары басшылар жаңа тауарларды әзірлеудің нақты стратегиясын жасауы тиіс.
Ол идеяларды фирманың қызметкерлерінен, өтім арналарынан, үкімет органдарынан және
2. Өнімді бағалау сатысында іріктеу арқылы жарамсыз идеяларды талдаудан
Егерде идеяларды қалыптастыру (жинақтау) мақсаты оларды көп әзірлеу болса,
3. Тұжырымдаманы тексеру сатысында тұтынушыға өндірілетін тауар ұсынылады, сол
4. Экономикалық талдау сатысында сұраныс болжалданылады, шығындар мен пайда
5. Өнімді шығару сатысы идеяны нақты іс-қимылға айналдыру деген
6. Байқау маркетингісі сатысы дегеніміз өнімді бір, немесе бірнеше
7. Коммерцияға енгізу сатысы тауар өміршеңдік кезеңінің енгізу фазасына
Жаңа тауарды сатып алушылар тұтынушы ретінде мынадай түрлерге бөлінеді:
• "жаңашыл тұтынушы" жаңа тауарды қызыға бірінші болып тұтынып,
• "жақтаушылар" тауарды атақты және сән ретінде болуына себепшілер;
• "прогресшілер" өсу фазасында тауардың өтімін қамтамасыз ететін тұтынушылар;
• "күмәнданушылар" жетілу фазасында тауардың өтімін қамтамасыз етуге кешіккендер;
• "кертартпалар" жаңа тауарды оның дәстүрлі кезінде ғана қабылдайтын
Демек, шығарылған жаңа тауарлардың бәріне рынокта сұраныс бірдей болмайды.
Тауарды тестілеу. Жаңа тауарлардың сапасы мен сұранысын анықтау үшін
Кейінгі жылдарда бұл орталықтарда негізінде тұрмыстық электроника бұйымдары және
Ол тауарлар 5 баллдық шкаласымен бағаланады. Оның белгілері: өте
Кейінгі кезде Ресейде рыноққа ұсынылған шетелдік жаңа тауарларға тестілеу
2.4 Жаңа тауарлар: компьютерлер, «Жиллет» ұстаралары
Таяуда өткен уақыттан алынған бір мысал бұл жағдайға тағы
Бұдан кейінгі мына бір төменде келтірілген жайтқа назар аударалық.
Дербес компьютерлер біздің өмірімізге біртіндеп еніп күнделікті көз үйренген
1996 жыл ол араға тоғыз жыл салып өзі құрған
1985 жылдың қыркүйегінде Стив Джобс өзі құрған «Эппл» компаниясынан
Стивен Пол Джобс 1956 жылдың ақпанында Маунтейн-Вью қаласында (Калифорния
1971 жылы Стив Возняк Калифорния университетінде оқып жүрген болатын.
С.Джобс мектеп бітірген соң 1972 жылы Орегон қаласындағы Рид
Бұл кездері екінші Стивте Беркли университетіндегі оқуын тастап үйленіп,
С.Джобс «Атари» фирмасындағы өз әріптестерімен тіл табыса алмай жұрттың
1975 жылдың қаңтарында «Попьюлар электроникс» журналында «Альтаир-8080» микрокомпьютерінің шыққаны
Әдепкіде Стив Возняк бұл компьютерді өзі жұмыс істейтін «Хьюлетт-Паккард»
1977 жылдың қаңтарында «Эппл Компьютерс» компаниясы ретінде ресми тіркеліп
1980 жылдың қыркүйегінде «Эппл-ІІІ» компьютері нарыққа шықты, бірақ бағасы
1982 жылдың соңында «Эппл-ІІ» әлемдегі ең танымал компьютер ретінде
1983 жылдың қаңтарында алғашқы көпшілікке арналған мониторда графикалық сызу
«ИБМ» корпорациясы дербес компьютерлер нарығының 30%-ін жаулап алды, ал
Стив Джобс 1984 жылдың басында әйгілі «Макинтош» компьютерін нарыққа
Стив Джобс «Макинтош» компьютерімен мектеп жасындағы баладан кәсіпқой жазушыға
К.К. Жиллет жаңа тұтынушыны әлем сахнасына шығарған жан деуге
Адамзат тарихында еркектер үшін ұстара жасау және пайдалану ерте
Ер адамдардың тұрмыстық қажеттіліктерінің ажырамас бөлшегіне айналған ұстараны жетілдіру,
Кинг Кемп Жиллет 1855 жылы 5 қаңтарда Висконсин штатындағы
Жұмыс табу оған қиынға соқпады. Өзі ширақ әрі жылы
ХІХ және ХХ ғасырда бүкіл әлемде керемет жаңалықтар ашылып,
1891 жылы Кинг Жиллет бөтелкелердің аузын бекітуге арналған тығындар
Екі өнертапқыш кездескен сәттен бастап олардың арасында тығыз достық
Бірнеше айдан кейін Кинг түпкілікті үлгіні жасап бітті. Алайда
Дегенмен Жиллет саса қоймады, бұл жолы ол өзін жарнамашы
Сонымен Жиллеттің ісі жыл санап қарқын ала түсті. 1905
Бірінші дүниежүзілік соғыс басталысымен Жиллеттің жұлдызы оңынан туды. 1916
Соғыс аяқталды, бірақ қырыну әдеті қала қойған жоқ. 1921
1928 жылы «Авто Строп» фирмасының иесі Генри Дж. Гейсман
Әйгілі өнертапқыш және бизнесмен 77 жаста 1932 жылы 9
Қорытынды
Рынокта адамдар тауарды сатып алмайды. Олардың нақты қажеттілікті қанағаттандыратын
Жаңа тауарларды өндіру мен оларды әзірлеу оңайшылықпен жүзеге аса
Қазіргі кезде біздерге әбден танымал болған түйме орнына көп
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Друкер П. Нарық: топ жарып алға шығу – Алматы,
Котлер Ф. Управление маркетингом. Пер. с англ. – М.:
Маркетинг во внешнеэкономической деятельности (терминологический словарь)- М.: Международные отношения,
Дихтль Б., Хершген Х. Практический маркетинг: Пер. с нем.
Мамыров Н.К. Маркетинг. Алматы, Экономика, 1999-248с.
Войс Харальд, Якобсен Уве. Маркетинг 2. – М.: СовВип,
Волков В.К. и др. управление маркетингом: учебное пособие. –
Ансофф И. Стратегическое управление – М.: Экономика, 1989-519с
Портер М. Международная конкуренция. – М.: Международные отношения, 1993
Нысанбаев С.Н., Садыханова Г.А. Маркетинг негіздері. Алматы –2002
5
5
Идеяларды қалыптастыру
Идеяларды іріктеу
Тұжырымды әзірлеу және оны тексеру
Маркетинг стратегиясын әзірлеу
Сату өндірісінің мүмкіншіліктеріне талдау жасау
Тауарды әзірлеу
Нарық жағдайында сынап көру
Коммерциялық өндірісті даярлау
Жаңа тауарларды өндіру және әзірлеу
Сатып алынғаннан кейінгі сервистің сапасы
Орау жөніндегі шешімдер
Маркетингті басқару
Тауар тауарды топтастыру
ӨНІМ ТҮРЛЕРІН ЖОСПАРЛАУ
Нарықтық экономикадағы маркетинг теориясы. Қазақстандағы әлеуметтік жұмыстағы жетілдіру жолдары
Кәсіпорынның маркетингтік қызметтін жетілдіру
Тауарларды нарықта позициялау
Тауар бойынша есеп