Абайдың поэмалары
Жоспар
Кіріспе 2
Абай Құнанбаев – реалистiк, гуманистiк жаңа
Абайдың жастық шағы 3
1.“Қазақтың бас ақыны” 6
2. Абайдың поэмалары 9
3. Абайдың қарасөздерi мен нақылдары 11
4. Абай – музыкалық шығарма жазған
Қорытынды 15
Қолданған әдебиет тізімі: 16
Кіріспе
Абай Құнанбаев – реалистiк, гуманистiк жаңа
Қазақ халқының тұтас бiр дәуiрiнiң ақыл-ойы
Кемеңгер ақынның ұлы мақсат-мүдделерi бiзге тамаша
Амал не, Абайдың осы асыл мұралары
Ресей географиялық қоғамы Абай туралы мәлiметтердi
Кейiнгi жылдары республикамыздың ғылыми-зерттеу орындары мен
Абайдың жастық шағы
Дана ақын Абай 1845 жылы тамыз
Абайдың әкесi – Құнанбай - өз
Абайдың жас кезiндегi көңiл сергiтiп, жүрегiн
Оқу жасына жеткеннен бастап, Абай ауыл
Сегiз жасар Абай өзiнiң зеректiк қабiлетiмен
Семейде болған аз жыл iшiнде Абай
Осылайша, қала өмiрiн танып, жаңа дүниенiң
Ендi Абай өз елiне бұрынғыдай емес,
Абай классикалық әдебиеттердi оқыған сайын көзi
Абайдың медреседен кейiнгi оқу жолы осындай
Осылайша, Абай тек отыз жастан асқан
1.“Қазақтың бас ақыны”
Ал ер жетiп, ақыл тоқтатқан кезден
Абай 35-40 жастар шамасында өзiнiң ақындық
Абай қалада ойлап жатып, елiне арбалап
Абайдың медреседе бiлiм алған кезеңi күнi
Абайдың шығармашылық жаңа жолына үлгi болған
Бұлар Абайды өзi шыққан ортадан мүлде
Ақын ақынды өмiр оқытушысы, үгiтшi, үлгi
Абай шебер өлеңдi, тәттi әндi мәдениеттi
Абай - өзi өмiр сүрген дәуiр
Қайнайды қаның,
Ашиды жаның,
Мiнездерiн көргенде,-
деп Абай Бұларға қарсы атына наразылық
Абай қазақтың жағымпаз, қу, бұзақы тобын
Абай өлеңдерiндегi негiзгi елеулi әлеуметтiк
Махаббат, әйел теңдiгi тақырыбы Абай өлеңдерiнде
Абай адамды қорлауға, бiрiн ер, бiрiн
Жүрегi жұмсақ бiлген бұл,
Шын дос таппай тыншымас.
Пайда мақтан – бәрi тұл
Доссыз ауыз тұщымас,-
дейдi.
Ғылым жолы оңай жол емес, соқпақсыз
Абай адамға керектi және керексiз нәрселердi
Қызмет қылып мал таппай,
Ғылым оқып, ой таппай,
Құр үйiнде жатады, -
деген өлең шумақында ақын мақсатсыз құр
Абай өлеңдерi – еңбек сүйгiштiкке тәрбиелейтiн
Тамағы тоқтық,
Жұмысы жоқтық
Аздырар адам баласын.
Абайдың табиғатты суреттеп жазған бiр топ
Абай лирикалары - өмiрдiң шынайы жылуына
2. Абайдың поэмалары
Абайдың поэмалары. Ақын творчествосынан елеулi орын
Абайдың “Масғұт” поэмасы да – жаңа
Абайдың жоғарыда аты аталған екi поэмасы
Абай поэмаларын қазақ ауыз әдебиетiнде қалыптасқан
Абайдың қарасөздерi мен нақылдары – ақын
Абайдың қарасөзге бет бұруы ойламаған жерден
3. Абайдың қарасөздерi мен нақылдары
Абай прозасы iшiнде Ғақлия, нақыл сөздер
Қысқасы бiз: 1) Абайдың қарасөздерiң негiзiнен
1. Өсиет Ғақлияға Абайдың адамгершiлiк мораль,
Абай өсиет Ғақлия реттi эссенi тек
2. Тастих немесе философиялық трактат. Бұған
Бұдан басқа “Жиырма жетiншi сөзi”
3. Нақыл тұспал сөз (афоризм, изречение).
Мысалы: “Сақалын сатқан кәрiден еңбегiн сатқан
4. Әңгiме, кеңес ретiндегi диалог, монологтарында
5. Публицистикалары: “бiрiншi”, “екiншi”, “үшiншi”, “он
Публицистика – мерзiмдi баспасөздiң шығуына байланысты
Абай қазақтың болыс, билерiн, байларын келеке
Ал Абайдың бiрер сөзi (“бiрiншi сөзi”)
Абайдың қарасөздерi тек жанры – прозалығы
Абай XIX ғасырдағы гуманитарлық ой сананың
Абай шығармаларының тiлiнде қазақ тiлiне тән
Абай заманында қазақтардың билеп-төстеушiлерi, дiн басылары,
Абай орыс сөздерiн қолданғанда оны қазақ
Халық әдебиетiндегi мақал-мәтел сияқты нақыл сөздердi
Абайдың философиялық қарасөздерiнiң тiлi автордың өз
4. Абай – музыкалық шығарма жазған
Абай – музыкалық шығарма жазған композитор.
Қорытынды
Абай - XIX ғасырдағы ағартушыларының озық
Абайдың қазақ мәдениетi тарихынан алатын орны
Бүгiнгi күндерге дейiн Абай бабамыздың әр
Ақынның шығармашылық қыр-сырлары ашыла түстi. Егер
Қолданған әдебиет тізімі:
Әуезов М. Абай Құнанбаев. Мақалалар
мен зерттеулер. Алматы, 1967.
Мұқанов С. Жарқын жұлдыздар (Абай бөлімі).
Қирабаев С., Мырзағалиев Қ.
Қазақ әдебиеті. Алматы, 1996 .
16
Абайдың поэмалары
Абай лирикасы
Абай шығармаларындағы назирагөйлік дәстүрдің зерттелу жайы
Халық ауыз әдебиеті және көне түркі әдебиеті, жыраулық поэзия
Абай Құнанбаев – реалистiк, гуманистiк жаңа әдебиеттiң негiзiн қалаушы
Абай шығармашылығындағы нәзира дәстүрі
Татар халқының мәдениеті, тілі
Абай - аудармашы. Абайдың орыс ақын-жазушыларынан аударған аудармалары
Абай оқыған шығыс шайырлары
Шәкәрім шығармалары