Қарым - қатынас функциясы
Жоспар
1. Қарым-қатынасқа психологиялық сипаттама
2. Қарым-қатынас түрлері және оның атқаратын
3. Қарым-қатынас жасау және дамыту жолдары
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Қарым-қатынасқа психологиялық сипаттама
Кез келген адам дүниеге келісімен екінші
Адам қарым-қатынас арқылы айналасындағы дүние жайлы
Осындай қарым-қатынастың мән-мағынасы, олардың түрлі көріністері
Қарым-қатынас дегеніміз – тіл арқылы пікір
Қарым-қатынас жасаудың адам өміріндегі қоғамдық, әлеуметтік
С.Елеусізова бойынша қарым-қатынас орнатудың екі бөлшектен
Сонымен қарым-қатынас – ғылым әрі өнер
Қатынас жасау, өзгелермен тіл табысу -
В.В.Богословский бойынша, қарым-қатынас дегеніміз – бұл
М.И.Лисина пікірінше, қарым-қатынас – бұл екі
Сонымен қарым-қатынас – бұл белгілі мәні
Қарым-қатынас нәтижесінде адам басқаларға ғана емес,
Адамдармен қарым-қатынас жасау жеке адамды интеллектуалдылық
2. Қарым-қатынас түрлері және оның
Қарым-қатынасқа түсушілердің әсерлесуі сөйлеу барысында сөз
Диалогтық – екі немесе бірнеше адамның
Монологтық – дара адамның сөйлесуі. Мұнда
Сондай-ақ, қарым-қатынас үш жаққа бөлінеді:
Комуникативті
Интерактивті
персептивті
Қоммуникативті қарым-қатынас мәлімет беру мен алмасу
Интерактивті қарым-қатынас жасаушы жұптасушылардың өзара әрекеттесуінде
Мақсатына
Түрткі
Қажеттіліктеріне
Персептивті қарым-қатынас адамдардың бірін-бірі қабылдауы, өзара
Ғылым былай жіктеп бөлудің шарты ғана
Қарым-қатынас белгілі бір формасына қарай ауызша,
Ауызша – сөйлеудің негізгі түрі болғандыөтан,
Жазбаша – бұл момнологтық сөйлеудің бір
Іштей – бұл адамның практикалық іс-әрекеті
Сырттай – дауыстап, естіртіп сөйлеу болып
Қарым-қатынасты қолданатын құралдар бойынша вербалды және
Кондициондық – адамның психологиялық жағдайының физиологиялық
Когнетивтік – адамдар арасындағы білім арқылы
Мотивациялық – адамдардың ниеттерін ояту.
Сонымен қарым-қатынас түрлері мен формалары әр
Тікелей емес қарым-қатынас – жазбаша немесе
Адамзат тәжірибесін игеруге жазудың, кіткптың және
Жеке адам арқылық қарым-қатынас – топтарда,
Көпшілік қарым-қатынас – көпше түріндегі таныс
Қарым-қатынастың топтар арасында қарастырсақ, ондай топтар
Біршама тұрақты, құрамы жағынан көп емес,
ә) Қарым-қатынас функциясы
Қарым-қатынас функциясын үш топқа бөлеміз.
Ақпаратты коммуникативтік
Бағдарлаушы коммуникативтік
Аффекті коммуникативтік
Коммуникация дегеніміз – бірлескен әрекеттер адамның
Қарым-қатынас ақпарат жіберу немесе оны қабылдау
ә) Қарым-қатынас ақпараттың екінші адамға тигізер
б) Бір сөзді екі индивидтің біркелкі
в) Адамдар коммуникация барысында барьерлердің болуы
Осындай негізде психологияда қарым-қатынастың үш жағын
Ақпарат алмасу
Өзара түсінушілік
Өзара әрекеттестік
Сонымен, қарым-қатынастың бес функциясын бөліп қарастыруға
Адамдардың ұжымдық іс-әрекетінде байланыстырғыш рөлін атқарады.бұл
Қалыптастырғыш функция.
Бұл функция адамның психологиялық бейгесін қалыптастырып,
«Бекітемін» немесе «қолдаушы» функциясы.
Басқаша айтқанда басқа адамдармен қарым-қатынаста адам
Жеке адам аралық қатынастарды ұйымдастыру және
Басқа адамдарға деген эмоционалдық көзқарастар (сүйкімді,
Сонымен қарым-қатынастың осындай әлеуметтік психологияда баса
б) Қарым-қатынас – коммуникацияның жеке дара
Коммуникацияның түрлі формаларын зерттеу, адамның қарым-қатынасы
Соңғы кездерде психологиялық зертеулерде қарым-қатынас жасаушылардың
Адамдар арасындағы коммуникативті үрдістер техникалық қондырғылар
Кері байлныс – ең алдымен мәлімет
Жанама кері байланыс – психологиялық мәліметті
Ең алдымен, мәлімет формасы мен маңызы
Екіншіден: оның жіберілген мәліметті реципиенттің өзгерісіне
Түсініспеушілік барьер: фонетикалық барьер, диалектикалық сөздер,
Сематикалық барьер: сөз мәнінің ерекшелігі (жаргондар).
Стилистикалық барьер: коммуникатор тілінің стилі, жағдайға
Логикалық сөздер: коммуникатордың ұсынған логикалық тұжырымдамалары
Қарым-қатынастың интерактивті жағы – адамаралық қарым-қатынастың
2.2. Қарым-қатынас жасау және дамыту
Қарым-қатынас жасау жолдары:
Тіл арқылы
1 – кім берді?
2 – не берді?
3 – қалай берді?
4 – қандай?
5 – кімге берді?
Осылайша қайтымды реакция жүреді.
Бейне, жест, мимика, қалып.
Адамның бейнесі маскадан, киімнен, манерадан құралады.
Қарым-қатынастың динамикалық қыры мимика мен жестте
Мимика дегеніміз – дәл сол уақыттағы
Жест дегеніміз - әлеуметтік түрде дағдыланған
Интимді
Жеке адамдар арасындағы
Әлеуметтік орта
Публистикалық (фотосуреттер арқылы)
Қарым-қатынас жасаудың қатаң түрде реттелінген жүйесі:
Коммуникативтік (ақпарат алмасу)
Синефикативтік (мимика, жест)
Эксомассивті (хабарлы, мәнерлі)
Қарым-қатынас сәтті болу үшін қасындағы адамды
Бодалев А.А бойынша персепция – бұл:
Идентификация
Эмпатия
Рефлексия
Дицентрация
Каузальді атрибуция
Ореол эффектісі
Стереотипизация
Бұл деп отырғанымыз, қатынас жасау үшін
Кез келген адам басқа адамның орнына
Өзін- өзі білу, өзін-өзі тануы, өзін-өзі
Басқа адамдардың позициясын қабылдай алуы.
Себепті басқа біреуден іздеуі.
Сырт келбетіне қарап ондағы қасиетін жақсы
Қасиеттердің танылуы.
Қарым-қатынас мәдениетін дамытуға мүмкіндік алу жеке
Сонымен қорытындылай келе, психолог ғалымы Б.Спок
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен, қарым-қатынас дегеніміз – адам детерминациясындағы
Адамның ең жарқын ерекшеліктердің бірі –
Қатынас жасау, өзге адамдармен тіл табысу
Қарым-қатынас процесінде адамдар бір-біріне ықпалын тигізеді,
Қорытындылай келе, қарым-қатынассыз өмір сүру мүмкін
Сонымен қатар, оны қоршаған табиғат, жан-жануармен
«Адам өмір бойы тәрбиеленеді» деп айтсақ
Сонымен, психологиядағы қарым-қатынас психиканың негізгі жеке
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Андреева Г.М. Социальная психология. –
Бодалев А.А. Личность и общения.
Бойко В.В. Энергия эмоций в общении.
Брудный А.А. О проблеме коммуникации. –
Буеева Л.Г. Общественные отношения и общения.
Давыдов В.В. Виды общение в обучении
Добрович А. Общение: наука и искусство.
Доценко Е.Л. Лекции по курсу «психология
Гальперин П.Я. Введение в психологию. –
Гипенрейтер Ю.Б. Введение в психологию. –
Годфруа Ж. Что такое психология?. –
Елеусізова С. Қарым-қатынас психологиясы. – М.,
Коган М.С. Мир общения. – М.,
Крипсанская Ю.С., Третьяков В.П. Граматика общения.
Леонтьев А.А. Общения как обьект психологического
2
БАҚ-тың қоғамдық функциялары
Қарым қатынас құрылымы. Педагогтің коммуникативті мәдениеттілігі
Кәсіби педагогикалық қарым - қатынастың сипаттары
Ұлтаралық қарым-қатынас әлеуметтік-психологиялық құбылыс ретінде
Отбасының негізгі функциялары
Ойын терапиясының ерекшеліктері
Шетел тілі сабағында ойын элементтерін пайдалану
МЕМЛЕКЕТ ФУНКЦИЯЛАРЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Биліктің бөлінуі қағидасы
Мемлекеттің атқаратын жұмысының негізгі бағыты мен әдістерін анықтайтын мемлекет функциясының ұғымы