Елші жайлы
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
РЕФЕРАТ
Тақырыбы:
Жүсіп Баласағұнның „Құтты білік” дастанының қазақ
Орындаған: І курс, Мәдениеттану бөлімінің
Тексерген: Малтабарова К.
АЛМАТЫ 2005
ЖОСПАР
Кіріспе 2
“Тіл туралы” 5
“Елші жайлы” 6
“Әміршінің міндеттері жайлы” 7
Кіріспе
Жүсіп Хас Хажыб Баласағұн (1020-?) Жетісу
Сонымен, біздің заманымызға Жүсіп шығармасының үш
Түрік тілінде жазылған “Құтты білік” 85
Әр ұлыста, Орда, Сарай, шаһарда,
Жаңа атаумен, кітап түрлі ат алған,
Әр елдің бек, даналары көріпті
Ел рәсіміне бейім жаңа ат
Ақын ойын : “бұл кітапты оқыған,
“Құтты білік” – бұл түркі тектес
- жеке халықтың тілі мен мәдениетін
- мемлекетті басқару әдістерін, адамгершілік
“Құтты білік” - әңгіме-аңыз ретінде баяндалатын
Кітаптың атауына келсек, ”білік” сол заманда
Ақын өз шығармасының темір қазығы етіп
Енді дастанның “Тіл”, “Елші”, “Әмірші” жайлы
“Тіл туралы”
Тіл адамның даңқын асырады. Адам ол
Тіл адамға жапа да шектіреді. Абайламаса,
Тіл – арыстан, байқа, ол босағаңда
Ерің айтқанды мұқият құлақ қойып тыңда.
Мен әр уақытта тілден қауіп қылушы
Өз басыңды өзің ажалға душар етпес
Жақсы болғың келсе, жаман сөз айтпа.
Көп сөзділіктен мен пайда да, жақсылық
Көп сөйлеме. Сабыр қып, әр сөзіңді
Адам екі нәрсе арқылы қартаймайды. Біріншісі
Адам туды, өлді. Қараңыз! Бірақ сөзі
Егер мәңгі бақи өлгің келмесе, о,
“Елші жайлы”
Елші адам ақылды да зерек болуы
Елші арқылы көптеген іс бітеді. Елші
Сараң адамның өзіне өзінің де әлі
Елші болу үшін шарап ішпеу керек.
Шарап ішпе: шарап ішкеннің бағы қайтар;
“Әміршінің міндеттері жайлы”
Байқа, сенің халық алдында үш түрлі
Бірінші – қолыңа тап-таза күміс ұста.
Екінші - халыққа шығарған заңың дұрыс
Үшінші – сапарға бастар барлық жолды
Өзіңнің өзгелер алдындағы міндеттеріңді орындаған соң,
Бірінші – жұрт сенің әміріңе қадір-құрметпен
Екінші – қазынаға қол сұқпай, дер
Үшінші – жұрттың сенің жауларыңа –
Жүсіп Баласағұнның осындай дидактикалық өсиет, ғибрат,
Қысқасы,”Құтты білік” шығармасының көркемдік қасиеті, гуманистік
Кітаптағы ең басты мәселе – елді,
Жүсіп Баласағұн жалпыадамзаттық, адамгершілік идеясын кең
Тіл туралы
Франсуа де Кальер
Елшілерге арналған кітаптың жазылу тарихы
Жазба және археологиялық деректер негізінде түрік қағанатының құрылу тарихы мен оның сыртқы саясатының негізгі бағыттарын анықтау
Әлемдік діни мәтіндердің салыстырмалы талдауы
Жүсіп Баласағұни туралы мәліметтер
Дипломатиялық хаттамалар
Қазақстан Республикасы мен Люксембург Ұлы Герцогтігі арасындағы қатынастар
Үйсін мемлекеті
Ресейдің дипломатиялық қызметі