Мәліметтер қорының құрылымы

ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университеті
ФИЗИКА-МАТЕМАТИКА ФАКУЛЬТЕТІ
«инфорМАТИКА ЖӘНЕ ЕТ» кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы : «Кадрлар бөлімінің мәліметтер қорын құру»
Жетекші: «Информатика және ЕТ» кафедрасының доценті, п.ғ.к. Байбақтина
Дайындаған: «Информатика» мамандығының 3курс студенті Темирбаева
Ақтөбе, 2008
Жоспар
Кіріспе .................................................................................................................3
І. МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫ
1.1. Мәліметтер қоры, архитектурасы, модельдері.......................................6
1.2.1. МҚ енгізу, өңдеу және сұрыптау.................................................7
1.2.2. Құралымды сұранымдар тілі туралы...........................................8
II.DELPHI ОБЪЕКТІЛІ БАҒЫТТАЛҒАН ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫ
2.1. Delphi ортасының мәліметтер қорын басқаруға арналған құралдары.........................................................................................................15
2.2. Database desktop қосымшасы..........................................................16
ІІІ. КАДРЛАР БӨЛІМІНІҢ МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫН БАСҚАРУ
«Кадр» мәліметтер қорының құрылымы...............................17
Кадр қосымшасының функционалдық құрылымы
Программаның жұмысы .............................................................20
Қорытынды.......................................................................................31 Пайдаланылған әдебиеттер.................................................................32
КІРІСПЕ
Ақпараттық технология қоғамның еңбек салаларында үлкен рөл атқарады,
Әлемдегі мыңдаған программистер Delphi-де жұмыс жасайды және олардың
Сондықтан, курстық жұмыс «Кадрлар бөлімінің мәліметтер қорын құру»
Курстық жұмыстың мақсаты – кадрлар бөлімінің мәліметтер қорын
Курстық жұмысты орындау үшін төмендегі міндеттер:
МҚ модельдері, архитектурасы, құрылымы туралы теориялық материалдар тереңдете
Реляциялық мәліметтер қорының форматы, құрылу ортасының жұмысы қарастырылады;
Delphi мәліметтер қорын құруға арналған «Кадрлар бөліміннің»
Осы міндеттерді орындау нәтижесінде төмендегі құрылымды курстық жұмыс
Курстық жұмыс теориядан және практикалық бөлімнен тұрады.
Соңғы бөлімде Кадрлар бөлімінің мәліметтер қорын құру программасына
I. МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫ
1.1. Мәліметтер қоры, архитектурасы, модельдері
Мәліметтер қоры - (біз реляциялық мәліметтер қоры туралы
Кестені қарапайым екі өлшемді кесте ретінде қарауға болады.
Бағандар әр-түрлі мінездемелерге сәйкес келеді және әрбір алаң
Кестенің әрбір жолы бір объектіге сәйкес келеді және
Кестені құрғанда ақпарат қарама-қайшылыққа ұшырамас үшін кілт алаңын
Алаң мәндерін қолданушы енгізеді, ол мәліметтер қорында сақталады
Қолданушы кестемен жұмыс істегенде көрсеткіш жазба бойымен сырғып
Индекстер 1-ші ретті немесе 2-ші ретті болуы мүмкін.
Мәліметтер қоры көптеген кестелерден тұруы мүмкін. Қолданбалы программалар
1.2. SQL – сұранымдар тілі
Мәліметтерге ену мүмкіндігінің реляциялық тәсілі жазбалар тобының амалдарына
Программалаудың процедуралық тілінен айырмашылығы: есептеу процестерін басқару инструкциясы
Microsift Access, Visual FoxPro немесе Paradox сияқты МҚБЖ,
SQL программалау тілінің толық функционалдық мүмкіндіктерін қамтымағанмен, ол
SQL тілінің функциялары
Статистикалық функциялар:
• AVG() – орташа мән;
• MAX() – ең үлкен мән;
• MIN() – ең кіші мән;
• SUM() – қосынды;
• COUNT() – мәндердің саны;
• COUNT(*) – нөлдік емес мәндердің саны;
Жолдармен жұмыс істеуге арналған функциялар:
• UPPER(Str) – Str символдық жолды жоғарғы регистрге
• LOWER(Str) – Str символдық жолды төменгі регистрге
• TRIM(Str) – Str жолының бастапқы және соңғы
• SUBSTR (Str FROM TO) – Str жолынан,
• CAST( AS ) – Expression өрнегін Type
Дата және уақытпен жұмыс істейтін функция:
• EXTRACT( FROM ) – дата және уақыт
Кестелермен келесі амалдарды орындауға болады:
• жаңа кесте құру;
• кестені өшіру;
• кесте өрістерінің құрамын өзгерту;
• индексті құру және өшіру.
Бұл әрекеттер SQL тілінің инструкцияларының көмегімен орындалады.
Кестені құру және өшіру
Кестені құру үшін CREATE TABLE инструкциясы қолданылады:
CREATE TABLE
(
. . .
);
Файлдың кеңейтілуі бойынша кестенің форматы автоматты түрде, яғни
Paradox форматының кестелері
Delphi – дің өзіндік кестелік форматы жоқ, бірақ
Paradox кестесі деректер базасын құруға және онымен жұмыс
Оның негізгі артықшылықтарын атап өтейік :
деректердің тұтастығын
әртүрлі типті деректерді ұсынуға арналған өрістік типті
енгізілген деректерді тексеруді
кестенің парольдық қорғанысын
қамтамасыз етеді .
Тип
Alpha
Number
Money
Short
Longinteger
BCD
Date
Time
Timestampt
Memo
Formatted F
Graphic G Графиктік көрініс.Форматтары
OLE
Logical
Autoincrement +
Binary
Bytes
Кесте1.1. Paradox7 кестесінің өрістік типі тізімі
SQL тілінің мәліметтер типі және сәйкес Paradox-тың мәліметтер
SQL Paradox
SMALLINT Short
INTEGER Long Integer
DECIMALL BCD
NUMERIC(x,y) Number
FLOAT(x,y) Float(x,y)
CHARACTER(n) Alpha
VARCHAR(n) Alpha
DATE Date
BOOLEAN Logical
BLOB(n,1) Memo
BLOB(n,2) Binary
BLOB(n,3) Formatted
memo
BLOB(n,4) OLE
BLOB(n,5) Graphic
TIME Time
TIMESTAMP Timestamp
MONEY Money
AUTOINC Autoincrement
BYTES(n) Bytes
SQL тілінің көмегімен кесте құру мысалы:
CREATE TABLE Student.db
(Numer Integer
Name CHAR(15)
Datarogd DATE);
Paradox кестесі үшін PRIMARY KEY сипаттамасын және жақшаның
CREATE TABLE Personal.db
(Code AUTOINC
Name CHAR(15)
Post CHAR(15)
Oklad Numeric(10,2)
PRIMARY KEY(Code));
Кестені өшіру үшін келесі инструкция қолданылады:
DROP TABLE ;
Мысалы DROP TABLE ; Дискіден student атты
Кестеден мәліметтерді таңдау
Мәліметтерді таңдау берілген шарттарды қанағаттандыратын өрістерді және жазбаларды
SELECT инструкциясының жазылу форматы:
SELECT [DISTINCT] {* I }
FROM
[WHERE ]
[ORDER BY ]
[GROUP BY ]
[HAVING ]
[UNION ]
SELECT инструкциясын қарастыруда SQL-сұранысы Query компонентінің көмегімен терілген
SELECT инструкциясы өрістер тізімі және FROM операндысынан міндетті
WHERE операндысына мәліметтер жиынының нәтижесін таңдау шарты (критерий)
ORDER BY операндысы мәліметтер жиынының нәтижесінде жазбаларды сұрыптау
GROUP BY мәліметтер жиынының нәтижесінде жазба тобын бөліп
HAVING операндысы GROUP BY операндысымен бірге қолданылады және
SELECT инструкциясы күрделі құрылымнан тұруы және бірінің ішіне
Сонымен қатар SELECT инструкциясы басқа инструкцияның ішінде қолданылады,
Бірнеше мысалдар қарастырайық.
1) Кестеден барлық жазбаларды таңдауға мысал:
SELECT * FROM keste.db
Бұл сұраныстың орындалу нәтижесінде keste кестесінен барлық өрістер
2) Кестеден өрістер тізімі бойынша таңдаған мысал:
SELECT num, rukov, tema
FROM keste.db
Бұл SQL-сұраныстың орындалу нәтижесі keste кестесінің num, rukov
3) Жазбаларды таңдауда қарапайым өрнектерді пайдалануға болады. Өрнектер
SELECT student
FROM keste.db
WHERE group=’3ИКО1’;
Тобы 3ИКО1 болатын студенттердің тізімін береді.
Жазбаларды сұрыптау
Жазбаларды сұрыптау сұранысына мысал:
SELECT * FROM keste.db
ORDER BY rukov
Жазбаларды сұрыптау rukov өрісі бойынша жүргізіледі.
Екі өріс бойынша жазбаларды сұрыптауға мысал:
SELECT *
FROM Personal.db
ORDER BY tema, group DESC.
ІІ. DELPHI ОБЪЕКТІЛІ БАҒЫТТАЛҒАН ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫ
2.1. Delphi ортасында мәліметтер қорын құру
Delphi 6 Windows 95, Windows 98 немесе Windows
Программалардың сәйкестендірілуі үлкен роль атқарылады. Бұл аппаратпен қамтамассыздандырумен
Дыбыс, сурет, тексттік және цифрлық типтермен берілген информацияларды
Жоғарыда айтылғандай бизнеспен және өндіріспен тығыз байланысты болғандықтан
Құрудың графикалық ортасынан басқа аспектісі ол- көмекші жүйесінінің
Delphi 6-да басқа да қазіргі программалау ортасы сияқты,
Delphi 6-ның аппараттық құрылымына программа құру үшін програмистке
Delphi 6 қолданушыға өте ыңғайлы, тез программа
Алғашқы көзқарас
Delphi 6 ортасын жүктегеннен кейін экранда интегралданған программаланған
Негізгі терезе
Экранның жоғарғы бөлігінде негізгі терезе орналасады. Онда құрал-саймандар
Тақырыпша жолағы
Тақырыбында қазіргі ашулы тұрған проектінің аты тұрады. Проекті
Құрал-саймандар тақтасы
Құрал-саймандар тақтасындағы кнопкілер мәзірдегі белгілі бір командіге сәйкес
Компоненттер палитрасы
Компоненттер палитрасындағы компоненттер арқылы программа құрылады. Компоненттер Delphi
Палитраның кез-келген жерінен тышқанның оң жақ пернесін басып
Component мәзіріндегі Configure Palette командасын таңдау арқылы.
Проектілеу формасы
Кез-келген Windows программасының негізгі терезесі болады.. Delphi кез-келген
Басты терезе дегеніміз ол- программаны орындауға жібергеннен кейін
Редактор коды терезесі
Редактор коды терезесі (Code Editor) Unit1.pas тақырыбымен проектілеу
2.2. Database Desktop қосымшасы
Delphi-де Database Desktop қосымшасы бар және ол
Database Desktop программасын жүктеу үшін Delphi программасының
1-сурет.
Бірінші рет іске қосқанда Database Desktop қосымшасының жұмыс
2-сурет.
Ол үшін File / Working directory және File
Жаңа кесте құру үшін File менюінен New командасын
Жаңа кесте құрылып сақтау үшін Save As командасын
ІІІ. Кадрлар бөлімінің мәліметтер қоры программасына сипаттама
3.1. Мәліметтер қорының құрылымы
Кадрлар бөліміпің мәліметтер қоры Database Desktop утилитасында
3-сурет
Бұл «Бұйрыктар» кестесінің мәліметтер қоры бойынша негізгі мәліметтер
Ал, екінші «Жеке мәліметтер» кестесі құрылды. Ол
4-сурет Жеке мәліметтер кестесі
Ал, «Жеке мәліметтер» кестеде мәліметтер қорының бағыныңқы
Ал, үшінші «Архив» кестесі құрылды. Ол мынадай алаңдардан
5-сурет Архив кестесі
«Архив» кестеде мәліметтер қорының бағыныңқы өрістері:
3.2. Программаның жұмысы
Программаны іске қосқанда төмендегі терезе пайда болады.
5-сурет.Мұқаба бет
Бұл форма негізгі форма болып саналады. Бұл формада
Кесте аттары:
1-Бұйрықтар
2-Жеке мәліметтер
3-Архив
1-ші форманы орындауға жібергенде негізгі формадағы келесі менюін
6-сурет. Бұйрықтар кестесі
Екінші формамда бұйрыктар тізімін жасадым. Ол үшін SQL,
Алдымен бұйрықтар кестесіне мәліметтерді енгіземін:
7-сурет Бұйрыктар кестесіне мәліметтерді енгізу
Мәліметті енгізу үшін мына процедура жазылады:
procedure TForm5.BitBtn1Click(Sender: TObject);
begin
with Form4.Query2 do begin
form4.query1.DatabaseName:='kadr_otd';
form4.query1.Close;
form4.query2.DatabaseName:='kadr_otd';
sql.Clear;
sql.add('insert into buiriktar.db');
sql.add('(Nom_ud,Familia,Buirik_nom,Jum_kirg_uakiti)values');
sql.add('('''+trim(edit1.Text)+''','''+trim(edit2.Text)+''','''+trim(edit3.Text)+''','''+maskedit1.Text+''');');
execsql;
form4.query1.Open;
end;
edit1.Clear;
edit2.Clear;
edit3.Clear;
maskedit1.Clear;
end;
Бұйрыктар кестесіне мәліметтерді енгізгеннен кейін Jekemal.db кестесіне алынған
8-сурет Жеке мәліметтерді енгізу терезесі
Бұйрықтар кестесінен мәліметтерді іздеу үшін:
procedure TForm3.BitBtn3Click(Sender: TObject);
begin
with Form4.Query1 do begin
DataBaseName:='kadr_otd';
close;
Form4.datasource1.DataSet:=form4.query1;
sql.Clear;
sql.Add('select * from buiriktar.db');
sql.Add('where Buirik_nom='''+edit13.Text+'''');
open;
end;
Edit1.Text:=Form4.Query1.FieldByName('Nom_ud').AsString;
Edit2.Text:=Form4.Query1.FieldByName('Familia').AsString;
end; процедурасын жазамын.
Осыдан кейін Jekemal.db кестесіне мәліметтерді енгіземін. Jekemal.db кестесіне
procedure TForm3.BitBtn1Click(Sender: TObject);
begin
with Form2.Query2 do begin
form2.query1.DatabaseName:='kadr_otd';
form2.query1.Close;
form2.query2.DatabaseName:='kadr_otd';
sql.Clear;
sql.add('insert into jekemal.db');
sql.add('(Nom_ud,Familia,Ati,Otchestvo,Tugan_jili,Adress,Mamandigi,Staji,Biletin_tili,Medosmotr_nat,Otbasi_kur,Otbasi_jagd,Jenildikter,Nagradalar)values');
sql.add('('''+trim(edit1.Text)+''','''+trim(edit2.Text)+''','''+trim(edit3.Text)+''','''+trim(edit4.Text)+''','''+trim(maskedit1.text)+''','''+trim(edit5.Text)+''','''+trim(edit6.Text)+''','''+trim(edit7.Text)+''','''+combobox1.text+''','''+trim(edit8.Text)+''','''+trim(edit9.Text)+''','''+trim(edit10.Text)+''','''+trim(edit11.Text)+''','''+trim(edit12.Text)+''');');
execsql;
form2.query1.Open;
end;
edit1.Clear;
edit2.Clear;
edit3.Clear;
edit4.Clear;
edit5.Clear;
edit6.Clear;
edit7.Clear;
edit8.clear;
edit9.Clear;
edit10.Clear;
edit11.Clear;
edit12.Clear;
combobox1.clear;
maskedit1.clear;
end;
Енді, осы енгізген мәліметтерімді өңдеймін. Ол үшін мен
Мәліметтерді електен өткізу үшін мына процедураны жазамын:
procedure TForm6.BitBtn4Click(Sender: TObject);
var s:string;
begin
case Combobox1.ItemIndex of
0:with query1 do
begin
query1.close;
query1.sql.Clear;
sql.Add('select * from jekemal.db');
sql.Add('where (nom_ud>='''+edit1.Text+''') and (nom_ud='''+edit1.Text+''') and (Staji

Ұқсас жұмыстар

---

Мәліметтер қорының құрылымы

---

Мәліметтер қоры және мәліметтер қорын басқару жүйесі

---

Мәліметтер қорын құру

---

Қазіргі заман талабына сай CASE-құралдарының сипаттамасы

---

Мәлімет қоры қосымшасының құрылымы

---

Пәндік ақпараттарды сипаттау және мәліметтер қорының құрылымын дайындау туралы

---

Жойылған мәліметтер қорлары

---

Мәліметтер қоры

---

АВТОБЕКЕТ ДЕРЕКТЕР ҚОРЫ

---

Құрылымды мәліметтердің көрінісі

---