Ақша қаражаттары
Қазақстан республикасы
Білім және ғылым министрлігі
Экономика кафедрасы
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы: “ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП ЖӘНЕ КӘСІПОРЫНДЫ БАСҚАРУДА
БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНСТЫҢ РОЛІ МЕН МАҢЫЗЫ”
Ғылыми жетекші:
Қорғауға жіберілді.
Бекітемін__________
Экономика кафедрасының меңгерушісі:
Жоспары
Тақырыбы: “Қаржылық есеп және кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік баланстың ролі
Кіріспе.
тарау. Қаржылық есеп беру және оның жасалуы.
Қаржылық есеп берудің сипаттамасы мен маңызы.
Қаржылық есеп беруді жасау және оның элементтері.
тарау. Қазіргі жағдайда кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік баланстың ролі мен
2.1. Бухгалтерлік баланс- есеп беру жүйесіндегі негізгі форма.
2.2. Бухгалтерлік баланс және оның кәсіпорынды басқарудағы ролі.
2.3. Бухгалтерлік баланс қаржы талдауы үшін ақпарат көзі ретінде
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Студенттің қолы
Ғылыми жетекшінің қолы
Мазмұны
Беті
Тақырыбы: “Қаржылық есеп және кәсіпорынды басқаруда
бухгалтерлік баланстың ролі мен маңызы”
Кіріспе__________________________________________________
тарау. Қаржылық есеп беру және оның жасалуы___________
Қаржылық есеп берудің сипаттамасы мен маңызы_______
Қаржылық есеп беруді жасау және оның элементтері____
тарау. Қазіргі жағдайда кәсіпорынды басқаруда
бухгалтерлік баланстың ролі мен маңызы_______________
2.1. Бухгалтерлік баланс- есеп беру жүйесіндегі негізгі форма__
2.2. Бухгалтерлік баланс және оның кәсіпорынды басқарудағы ролі___________________________________________________
2.3. Бухгалтерлік баланс қаржы талдауы үшін ақпарат көзі ретінде________________________________________________
Қорытынды____________________________________________
Пайдаланған әдебиеттер тізімі____________________________
Қосымшалар___________________________________________
Тақырыбы: ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП ЖӘНЕ КӘСІПОРЫНДЫ БАСҚАРУДА БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНСТЫҢ РӨЛІ
КІРІСПЕ
Еліміздің нарықты экономикалық қатынастарға өтуі халық шаруашылығында және адамдардың
Қоғамда әрқандай өндірістің ұдайы өндірілуі үшін өз кезегінде өндірістік
Қоғамдық жиынтық өнімді ұдайы өндіру теориясы мен оның тәжірибесі
“Баланс” сөзі француз тілінен алынған болып, ол екі жақты
Кәсіпорынның бухгалтерлік баланс актив және пассив деп аталатын екі
Бұл жағдай бухгалтерлік баланстың мәнін түсіну шекарасын тағы да
Бухгалтерлік баланстың мәні оны белгілеу, тағайындау арқылы білінеді. Бір
Бухгалтерлік есеп әдісінің екі жақты белгіленгендіктен бухгалтерлік балансы үшін
Қаржылық есеп беруді жасауда оның құрамына бухгалтерлік баланс, шаруашылық
Диплом жұмысының екінші тарауында “Қазіргі кезеңде кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік
Сонымен бухгалтерлік балансты оқи алу төмендегідей мүмкіндіктерге ие болуға
Кәсіпорын туралы жиі көлемде ақпарат алады
Кәсіпорынның меншікті айналымы қаржыларымен қамтамасыз ету дәрежесін анықтайды
Айналмалы қаржылардың көлемі есепшоттың қай статьялары есебінен өзгеріске ұшырағанын
Талдау көрсеткіштерін есептемей- ақ кәсіпорынның жалпы қаржылық жағдайы анықталынады
Бухгалтерлік баланс коммуникацияның нақты құралы болып есептелінеді. Соның арқасында:
Кәсіпорын басшысы өзіне ұқсас кәсіпорындар жүйесінде өзінің кәсіпорынның орны
Аудиторлар өздерінің тексеру нәтижелерінің дұрыстығы туралы нұсқаулар алады, өздері
Талдаушылар қаржылық талдаудың бағытын анықтайды.
Диплом жұмысының негізгі мақсаты: Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау үшін
Қаржылық есеп беру басқарушы органдардың жұмысын және субъектің ресурстарын,
Есеп беру мәліметтерін кәсіпорынның тиімділігін бағалау үшін, сондай- ақ
Осымен қоса, есеп беру кәсіпорынның шаруышылық қызметін жедел басқару
1- тарау. Қаржылық есеп беру және оның жасалуы.
1.1. Қаржылық есеп берудің сипаттамасы мен маңызы.
Есеп беру деп кәсіпорынның өткен кезеңдегі қаржылық- шаруашылық
қызметін кешенді түрде сипаттайтын барлық көрсеткіштер жүйесін айтамыз. Есеп
Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына заңды тұлғаның қаржылық
Қаржылық есеп беру басқарушы органдардың жұмысын және субъектің ресурстарын,
Есеп беру мәліметтерін кәсіпорынның тиімділігін бағалау үшін, сондай- ақ
Осымен қоса, есеп беру кәсіпорынның шаруышылық қызметін жедел басқару
Егер беруге қойылатын негізгі талаптар: кәсіпорын қызметінің нәтижесін анық
Бұрмаланған есеп бергені үшін кәсіпорынның басшысы мен бас бухгалтері
Қаржылық есеп берудің негізгі қағидалары болып:
Есептеу. Қаржылық есеп беру есептеу қағидасының негізінде жасалады, соған
Толассыздық. Субъекте өз қызметін жақын арада тоқтатпауды топшалайды және
Түсініктілік. Қаржылық есеп беруде берілген ақпарат пайдаланушыларға түсінікті болуы
Маңыздылық. Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар ондағы мәліметтерге қанағаттануы тиіс:
Мәнділік. Қаржылық есеп беру негізінде қабылданған экономикалық шешімдер олардың
Дұрыстық. Есеп беру негізінен анық мәліметтердің көрсеткіштерінен құралады, егер
Шындық және алалықсыз ұсыну. Қаржылық есеп беру субъекттің ақша
Бейтараптылық. Қаржылық есеп беруде берілген ақпараттар күні бұрын ойластырылған
Сақтық. Кез- келген шешімді қабылдаған кезде сақтық деңгейін сақтаған
Аяқтау және салыстыру. Қаржылық есеп берудегі ақпараттардың анықтылығын қамтамасыз
Жүйелік. Пайдаланушы субъекттің қаржылық есеп беруін, оның әртүрлі есептік
Есеп беруге қойылатын ең басты талап оның тазалығы (ашықтығы)
Балансты және басқа да берілетін есептерді уақытында, әрі сапалы
Бухгалтерлік есептің ақпараттары балансқа дейін қажет өңдеулерден өтеді. Бұл
Бірінші кезең. Әр түрлі шаруашылық фактілері құжатталады (іскерлік мәміле
Екінші кезең. Есеп мәліметтері есеп талабына байланысты жіктеледі, содан
Үшінші кезең. Есеп жиынтығы есеп беру нысандарына көшіріледі (баланс,
Төртінші кезең. ШС- нің қаржылық- шаруашылық қызметі талданады.
Есеп беру жөніндегі жұмыстарды мүлтіксіз ұйымдастыру ісінде есепші қызметкерлердің
Жасалған баланстық және басқа берілетін есептердің көрсеткіштерінің дәлдігін қамтамасыз
№ 2 “Бухгалтерлік баланс және қаржылық есептің негізгі көрсеткіштерін
Жылдық есептің меншік иелерінде (қатысушыларында, құрылтайшыларында) немесе құрылтай құжаттарында
Тараптары бар кәсіпорындар өздерінің бухгалтерлік есептерін берумен қатар, жалпы
Кәсіпорындар (бұған шетелдіктердің қатысы бар кәсіпорындар да енгізіледі), егер
Бухгалтерлік есеп беру күні болып бір қаладағы кәсіпорындар үшін
Берілген бухгалтерлік есепке кәсіпорын басшысы мен бас бухгалтер қол
Кәсіпорындардың шаруашылық қызметінің нәтижелерін, мүлік пен қаржы жағдайы туралы
Бухгалтерлік есепте жазбаларға өзгеріс енгізу жағдайы туындаса, осы жылға
1.2. Қаржылық есеп беруді жасау және оның элементтері.
Жоғарыда айтқанымыздай, қаржылық есеп берудің құрамына бухгалтерлік баланс, құлшылық-
Қаржылық есеп берудің мақсаты пайдаланушыларды есептік кезеңдеі қызметінің нәтижесі
Бірақ қаржылық ақпараттарды пайдаланушылар кәсіпорынның қызметі тағы әрқилы мәліметтерді
инвесторлар- жасаған инвестициясының тәуекелділік дәрежесі олардың алатын табысына қаншалықты
кредитор- алған қарызын және төленетін пайызын өтеу қабілеттілігін (мүмкіндігін)
жабдықтаушылар- кредиторлық қарызды дер кезінде өтей алатын қабілетін көтеру
қызметкерлер- кәсіпорынның тұрақты және рентабельді болғанына мүдделі, өйткені олар,
Мемлекеттік органдар- кәсіпорынның тұрақты әрі рентабельді жұмыс деңгейіне мүдделі,
Жұртшылық- жұмыс орнын табу мақсатында қажетті ақпараттарды елді- мекенді,
Қаржылық есеп беру қорының инвестициялық саясатын жасауға, несиелеу жасап
Кәсіпорынның қаржылық есеп беруін әрқилы пайдаланушылардың әр түрлі құқы
Бұл ереже барлық пайдаланушылардың мүддесіне ортақ әрі сай келетін
Есеп берудің мәліметтері Пайдалылығы
Экономикалық ресурстары
(активтер құрылымы) Кәсіпорынның табыс алу қабілетін бағалау және болашақта
Қаржылық құрылымы (кәсіпорынның қарызы мен меншік капиталының ара қатынасы)
Өтемділік пен төлем қабілеттігінің коэффициенті Өз міндеттемесіне жауап беретін
Рентабельділік пен іскерлік белсенділігінің коэффициенті Кәсіпорынның ресурстарды пайдалану тімділігін
Қажылық жағдайының өзгеруі Қаржылық инвестициялық, оперативтік қызметінің нәтижесінде, кәсіпорынның
Қаржылық есеп беру өзара байланысты, өйткені ондағы шаруашылықтың бір
Қажылық есеп пайдаланушылар үшін айқын, түсінікті болуы және барлық
Қаржылық есеп беруде заңды тұлғалардың атауы, тұрған жері, есеп
Қаржылық есеп беру өткен кезеңдердің мәліметтерімен салыстырылады. Есеп беру
Қаржылық есеп берудің элементтері. Қаржылық есеп беру мәміленің және
Актив- бұл құндық бағасы бар субъекттің құқығы мен жеке
Активтер болашақта жүзеге асатын экономикалық олжа ретінде көрсетіледі. Ол
Активтердің физикалық нысаны да бар болуы мүмкін (ғимараттар, қондырғылар,
Шаруашылық жүргізуші субъекттің активтерге меншік құқығы болуы да және
Міндеттемелер- бұл өткен мәміленің нәтижесі, ол жүзеге асқандықтан қарызданушының
Меншік капиталы- бұл субъекттің міндеттемесі шегерілген активі. Бухгалтерлік есепте
Қаржылық нәтижесі- бұл есепті жылдағы кәсіпорынның қаржылық- шаруышылық қызметінің
Табыс- бұл есепті кезеңдегі активтердің өсуі, не міндеттемелердің азаюы;
Қаржылық есеп беруде шаруашылық жүргізуші субъект қызмет түріне (өндірісіне)
Табыстар- бұл субъекттің негізгі және негізгі емес қызметінің нәтижесі.
Шығыстар- өнімді өндірумен, жұмысты атқарумен, қызметті көрсетумен байланысты шығындар,
Қаржылық есеп берудің элементтерін тану- бұл бухгалтерлік балансқа
кез- келген болашақтағы олжаның осы баптарда көрініс табу ықтималдығы
баптың құны бар, ол үлкен дәлдікпен өлшенуі мүмкін.
Қаржылық есеп берудің элементтерін бағалау. Бағалаудың көмегімен олардың құны
бастапқы құны- активтер тараптардың келісімі бойынша белгіленген және олардың
ағымдағы құны- активтер есеп берудегі ақшалай сомасы бойынша көрініс
сату құны- активтер өзінің сатылған құны (ақша қаражатының сомасы)
дисконтталған құны- активтер келешекте келіп түсетін ақша қаражатының дисконтталған
баланстық құны- актив пен міндеттеме баланстық есеп берілген күніндегі
Субъект қаржылық есеп беруді жасау кезінде активтер мен міндеттемелерді
Кәсіпорын балансы
1 қаңтар 2006 ж.
кодтары
Ұйымның атауы АШМ “Сервис орталығы”
Мекен- жайы
Өндіріс ұйымының қызмет ету түрі
Шаруашылық нысаны
Мемлекеттік мүлікті басқару органы
Өлшем бірлігі
Берілу мерзімі
Нақты берілген мерзімі
Активтер
Баб кодтары
Жыл басындағы кезеңге
Жыл соңындағы кезеңге
І Бөлім. Ұзақ мерзімді активтер:
Материалдық емес активтер
Бастапқы құны (10)
Жинақталған амортизация (11)
Қалдық құны (010- 011)
Негізгі құралдар
Бастапқы құны (121- 125 пюттар)
Жер (121)
Ғимараттар мен қондырғылар (122)
Машиналар мен құрал- жабдықтар (123)
Басқа да негізгі құралдар (124- 125)
Жинақталған амортизация (13)
Қалдық құны (020- 021)
Аяқталмаған құрылыс (126)
Инвестиция (14)
Бас (еншілес) серіктестік
Тәуелді серіктестік
Ұзақ мерзімді дабиторлық қарыздар
Жиыны
ІІ Бөлім. Ағымдағы активтер
Материалдар (20)
Аяқталмаған өндіріс (21)
Тараулар (22)
Дайын өнім (221)
Басқа ТМҚ (223)
Дебиторлық қарыздар:
Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қарызы (борышы) (30)
Бас (еншілес) және тәуелді серіктестіктердің дебиторлық
Басқа да дебиторлық қарыздар (33)
Оның ішінде ҚҚС (331)
Болашақ кезеңнің шығыстары (34)
Берілген аванстар (35)
Қаржы инвестициясы (40)
Ақша қаражаттары (41, 42, 43, 44, 45)
оның ішінде есеп айырысу
аударылған ақша қаражатының жолдағысы (41)
Валюталық плюттағы ақша қаражаты (43)
Басқа да ағымдағы активтер
Жиыны
Барлығы
Пассивтер
Баб кодтары
Жыл басындағы кезеңге
Жыл соңындағы кезеңге
І Бөлім. Меншік капитлы
Қосымша төленген капитал
Қосымша төленбеген капитал
Резервтік капитал
Таратылмаған табыс (жабылмаған зиян)
өткен жылдардағы
Есептік жылдағы
Негізгі құралдар, орталықтандырылған күрделі салымдардың есебінен пайдалануға берілген және
Жиыны
ІІ Бөлім. Ұзақ мерзімді міндеттемелер
Ұзақ мерзімді несиелер
Ұзақ мерзімді кредиторлық қарыздар
Кейінге қалдырылған салықтар
Жиыны
ІІІ Бөлім. Ағымдағы міндеттемелер
Қысқа мерзімді несиелер
Кредиторлық қарыздар
Бюджетпен есеп айырысу
соның ішінде
Кейінге қалдырылған салықтар
Еншілес (тәуелді) серіктестердің кредиторлық қарызы
Бюджеттен тыс төлемдер бойынша есеп айырысу
Алынған аванстар
Жабдықтаушылармен және мердігерлер мен есеп айырысу
Еңбек ақы бойынша персоналдармен есеп айырысу
Еңбеккерлердің демалысы бойынша қарыздарын есептеу
Басқа да кредиторлық қарыздар
Басқалары
Жиыны
Барлығы
Басшы_____________________________________
Бас бухгалтер_______________________________
Қаржылық- шаруашылық қызметі туралы есеп беру нысаны табыс пен
өнімді, жұмысты, қызметті сатудан түскен табыс; ҚҚС, акциздер және
өнімнің, жұмыстың, қызметтің сатылған өзіндік құнына кәсіпорынның нақты шығындары,
жалпы табыс- өнімді, жұмысты, қызметті сатқаннан түскен табыстан өнімнің
кезең шығыстары- өнімнің, жұмыстың, қызметтің өндірістік өзіндік құнына енбейтін
негізгі қызметтен түскен табыс (зиян)- жалпы табыс пен кезең
негізгі емес қызметтен түскен табыс (зиян)- кәсіпорынның негізгі қызметімен
салық салынғанға дейінгі әдеттегі қызметінен алынған табыс- негізгі және
табыс салығы бойынша шығыс- 11 БЕС салынған, соның ережесіне
салық салынғаннан кейінгі әдеттегі қызметінен алынған табысы (зияны)
төтенше жағдайдан алынған табысы (зияны)- есептік кезеңде орын алған
“АШМ «Сервис» Орталығы”
(атауы)
Атакент өңірі.
(мекен- жайы)
ҚАРЖЫЛЫҚ- ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ НӘТИЖЕЛЕРІ
ТУРАЛЫ ЕСЕП БЕРУ
1 қаңтар 2006ж
(мың теңге)
Көрсеткіштер атауы
Сызық жолының №
Табысы
Шығысы
Сатылған өнімнен (қызметтен, жұмыстан) түскен түсім
Сатылған өнімнің (қызметтің, жұмыстың) өзіндік құны
Жалпы табыс
Кезең шығыстары- Барлығы:
оның ішінде: Жалпы және әкімшілік шығыстары
Сату бойынша шығыстары
Пайыз бойынша шығыстары
Негізгі қызметтен түскен табыстары (зияндары)
Негізгі емес қызметтен түскен табыстары (зияндары)
Салық салынғанға дейінгі әдеттегі қызметінен түскен табысы
Заңды тұлғадан ұсталынған табыс салығы
Кейінге қалдырылған салықтар
Салық салынғаннан кейінгі әдеттегі қызметінен түскен табысы
Төтенше жағдайдан алынған табысы (зияны)
Таза табысы (зияны)
таза табыс (зиян)- есептік кезеңде кәсіпорынның алған қаржылық нәтижесі.
Сонымен, қаржылық- шаруашылық қызметінің нәтижелеі: 70- “Негізгі қызметтен түскен
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп беру. Есеп беру 4
№ 4 бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес субъекттер жасаған “Ақша
Ақша қаражатының қозғалысы операциондық, инвестициялық және қаржылық қызметі тұрғысынан
Инвестициялық қызметтен түсетін ақша қаражаттарының қозғалысын ашып көрсеткен кезде
Операциондық қызметтегі ақша қозғалысын анықтау үшін тікелей және жанама
Тікелей әдісте ақша қозғалыстарының негізгі түрлері ашылады. Мысалға, өнімді
Операциондық қызметте тікелей әдісті пайдаланған кезде ақша қаражатының түсуі
Жанама әдістер- бұл әдісте таза табыс немесе зиян өзгерген
Таза табысты (зиянды) түзету
Таза табысты түзететін операциялар Түзетуді жүргізудің тәртібі
Материалдық емес активтер мен негізгі құралдар бойынша есептелген амортизациясы
Ағымдағы активтердің сомасының өзгерістері: дебиторлық қарыздар, қорлар (запастар), болашақ
Ағымдағы міндеттемелердің сомасының өзгерістері (қысқа мерзімді банкі несиелерін қоспағанда),
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп беру- жанама әдіс
1 қаңтар 2006ж
Кәсіпорын ұйым “АШМ Сервис Орталығы”
Өндіріс саласы (қызмет түрі) өндіріс
Өлшем бірлігі: мың теңге
Көрсеткіштер
Сызық жолының коды
Сомасы
1. Операциондық қызметтен алынған ақша қаражатының қозғалысы
Таза табыс
Таза табысты салыстыру үшін жасалатын түзетулер
Есептелген таза сомасы
Ұзақ мерзімді активтерді сатқаннан алынған нәтижесі
Тауарлы- материалдық запастардың өзгерісі
Дебиторлық қаыздардың өзгерісі
Болашақ кезеңнің шығыстарының өзгерісі
Кредиторлық қарыздардың өзгерісі
Басқа да активтердің өзгерісі
Басқа да түсімдеу
Операциондық қызметтен түскен ақша қаражатының таза сомасы
2. Инвестциялық қызметтен алынған ақша қаражатының қозғалысы
2.1. Түскен ақша қаражаттары
Негізгі құралды, материалдық емес активтерді және басқа ұзақ мерзімді
Қаржылық инвестицияны сатқаннан түскен табыс
Басқа да түсімдер
2.2. Ақша қаражатының есептен шығуы
Негізгі құралдарды сатып алу
Материалдық емес активтерді сатып алу
Қаржылық инвестицияны сатып алу
Басқа да төлемдер
Инвестициялық қызметтен түскен ақша қаражаттарының таза сомасы
3. Қаржыландыру қызметінен алынған ақша қаражаттарының қозғалысы
Түскен ақша қорытындысы
Акцияны шығару
Ұзақ мерзімді несиелердің түсуі
Қысқа мерзімді несиелердің түсуі
Құрылтайшылардың салған салықтарының түсімі
Басқа да түсімдер
Ақша қаражатының есептен шығуы
Ұзақ мерзімді неселерді өтеу
Қысқа мерзімді несиелерді өтеу
Дивиденттерді төлеу
Басқа да төлемдер
Қаржыландыру қызметінен түскен ақша қаражаттарының таза сомасы
Ақша қаражатының және оның эквиваленттігінің таза әдістері
Есептік кезеңнің басындағы ақша қаражаты
Есептік кезеңнің соңындағы ақша қаражаты
Басшы________________________________________
Бас бухгалтер__________________________________
46
3- тарау. Қазіргі жағдайда кәсіпорынды басқаруда бухгалтерлік баланстың ролі
3.1. Бухгалтерлік баланс туралы түсінік және оның құрылымы мен
Бухгалтерлік есептің негізгі ақпаратын қызметінің, функциясының бірі-
пайдаланушыларға кәсіпорынның мүлкі және қаржылық жағдайы туралы ақпараттық мәліметтерді
актив= меншікті капитал+ міндеттеме
Бұл теңдікті кейбір шет елдерде келесі түрде көрсетіледі:
актив- міндеттеме= меншікті капитал
Әдетте кәсіпорынның бухгалтерлік балансы есеп беретін уақытқа қарай негізделіп,
Бүгінгі күннің негізгі талабы –жарықтың экономиканың қатынастардың принциптерін іске
Диплом жұмысының кіріспе бөлімінде диплом жұмысының негізгі мақсаты, зерттеу
Диплом тапсырудың бірінші тарапында «Қаржылық есеп беру және оның
Қаржылық есеп беруді жасауда оның құрамына бухгалтерлік баланс. Шаруашылық
Диплом жұмысының екінші тарауында «Қазіргі кезеңде кәсіпорынды басқару бухгалтерлік
Диплом жұмысының қорытынды бөлімінде баяндалған материалдар негізінде зерттеуге және
“АШМ Сервис Орталығы” өндірістік кооперативінің 2006 жылғы 1 қаңтарына
БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНСЫ
(өлшем бірлігі мың теңге)
Активтері Сомасы Пассивтері Сомасы
1 2 3 4
Ұзақ мерзімді активтер:
Меншікті капитал
Материалдық емес активтер
Негізгі құралдар
Ұзақ мерзімді қаржы салымы (инвестиция)
Ұзақ мерзімді дебиторлық борыш
Жиыны
Ағымдағы активтер:
Ұзақ мерзімді міндеттемелер:
Материалдық қор
Ұзақ мерзімді несие
Дайын өнімдер
Ұзақ мерзімді қарыз
Тауарлар
Жиыны
Аяқталмаған өндіріс
Қысқа мерзімді міндеттемелер:
Қысқа мерзімді дебиторлық борыштар
Бюджетпен есеп айырысу
Қысқа мерзімді қаржы салымы (инвестиция)
Бюджеттен тыс төлемдермен есеп айырысу
Алдағы уақыт шығындары
Жабдықтаушылармен есеп айырысу
Ақша қаражаттары
Жиыны
Жиыны
Барлығы
Барлығы
Осы жоғарыда келтірілген “АШМ Сервис Орталығы” фирмасының бухгалтерлік
көретініміз- бұл ұйымның активтері мен пассивтері 83000,0 мың теңгеге
актив = меншікті капитал+ міндеттеме
83000000,0= 59000000,0+ 24000000,0
Біз бұл мысалымызда, яғни жоғарыда берілген бухгалтерлік баланста
Қазақстан Республикасының заңдарына сай жасалған баланстың үлгісін қарастырдық. Кейбір
Мысалы, кейбір елдерде ағымдағы активтер баланстың актив бөлімінің басында
актив- міндеттеме= меншікті капитал
83000000,0- 24000000,0= 59000000,0
Бұл теңдік бухгалтерлік баланста ұйым иесінің меншігін көрсетуге негізделген.
Елімізде нарықты экономикалық қатынастардың және халықаралық шаруашылық пен қаржылық
Бухгалтерлік баланстың орталық формасы баланс болып есептелінеді. Баланс бұл
Қазақстан Республикасындағы амалдағы бухгалтерлік есеп пен есеп беру қаржылық
Кәсіпорынның есеп беруі бұл қаржылық есеп процедурасының логикалық
Барша амалдағы ақпараттардың барлығы пайдаланушылар үшін ашық бейнеде болуы
Баланс Қазақстан республикасы валютасында жасалынады, өлшем бірлігі- мың теңге.
Баланста ағымдағы активтер мен міндеттемелердің анықталуы және оның жиынтық
Баланс мәліметі бойынша кәсіпорынның жүйесі- бұл айрықша жазбаның түрі.
Белгілі бір кезең үшін кәсіпорын мен оның бөлімдері қызметтері
Бухгалтерлік есеп берудің мәліметтері- басқарудың әртүрлі дәрежесіндегі мақсаттар үшін
Бухгалтерлік есеп беру- бұл кәсіпорын шаруашылық қызметінің негізгі объективтік
3.2. Бухгалтерлік баланс және оның кәсіпорынды
Есеп беру мәліметтері ұйым қызметінің тиімділігін бағалау үшін сыртқы
Өндірістердің нарықты экономикалық қатынастарға өтуі меншіктік және кәсіпкерлік қызметтері
Қаржылық есеп беру ақпаратты сырттай пайдаланушылар, яғни мүдделі қызыққан
Бұның барлығы есеп пен есеп берудің мақсаттарын кәсіпорын дәрежесінде
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі анықталынады, яғни кәсіпорынның несиелік борышты қамти
Рентабельділігі белгіленеді.
Шаруашылық қызмет шеңберінде жұмыс істейтін тұлғалардың жауапкершілік дәрежесі анықталынады.
Бұл мақсаттардың барлығына тек ақпараттық моделдендірудің көмегі арқылы арқылы
Бухгалтерлік есеп беру статистикалық мәліметтерді салыстыру үшін қоғамдық дәрежеде
Бухгалтерлік есеп беру негізінде инвестициялық ресурстарды бөлу туралы өзгерген
Бухгалтерлік (қаржылық) есеп беру- бұл белгілі бір көрсеткіштер жүйесінде
Бухгалтерлік ақпаратқа ең жоғары дәрежедегі анықтық тән нәрсе, себебі
Бухгалтерлік баланс методологиялық спенификасымен айрықша мақсаттарымен, мәліметтерді пайдалану сипаттарымен
Бухгалтерлік баланста ешқандай тазартып өшіру мен түзетілген орынға жол
Бухгалтерлік есепке болған үздіксіз талаптардың бірі- нарықтық экономикада барша
Бухгалтерлік (қаржылық) есеп беру мәжбүрлі міндетті аудиторлық тексеруге жіберілуі
Бухгалтерлік баланс- кәсіпорындарда, мекемелерде есептесу процесінің соңғы кезеңі болып
Министрліктер, ведомоствалар және тағы басқа шаруашылық басқару органдары өзінің
Бухгалтерлік есептегі қателерді түзету оған қол қоятын тұлғаның қолымен
3.3. Бухгалтерлік баланс қаржы талдау үшін
Меншік иелері капиталдың табыстылығын арттыру үшін, фирманың тұрақтылық жағдайын
Кредиторлар мен инвесторлар қарыздар мен борыштар бойынша өзінің тәуекелдігін
Іскер серіктің ақпарат және қаржы қызметінің негізгі қайнар көзі-
Талдаудың субъекті кәсіпорынның қызметіне мүдделі болған ақпаратты пайдаланушылар ретінде
Сол жағдай аталады: тек кәсіпорынның басшылары есеп беру талдауын
Бухгалтерлік есеп берудің пайдаланушылардың екінші тобына- мынадвй талдау субъектілері
Кейбір жағдайларда қаржылық талдау мақсаттарын реализация ету үшін тек
Қаржы жағдайы талдауы үшін ақпараттың негізгі қайнар көзі кәсіпорынның
Ақпараттың ішіндегі мағыналарды түсіну үшін бухгалтерлік баланстың құрамы туалы
Бухгалтерлік баланстың мағынасын түсінуде ең кемінде елеулі маңызы болып
Актив пен пассивтердің қазіргі мазмұны оны пайдаланушылар үшін ақпарат
Бүгінгі күннің негізгі талабы –жарықтың экономиканың қатынастардың принциптерін іске
Диплом жұмысының негізгі мақсаты, зерттеу нысаны мен предметі және
Диплом жұмысында қаржылық есеп берудің сипаттамасы мен маңызы, есеп
Қаржылық есеп беруді жасауда оның құрамына бухгалтерлік баланс. Шаруашылық
Диплом жұмысында өндірістік факторларына талдау жасалынған. Сонымен бірге есеппен
Диплом жұмысында баяндалған материалдар негізінде зерттеуге және талдау жасау
Қорытынды
Қазіргі жағдайда әрбір елдің нарықтық экономикалық қатынастарға өтуі халық
Нарықтық жағдайда рыноктың тойымдылығын қанағаттандыру дәрежесі өз кезегінде тұтынушылардың
Сондықтан диплом жұмысының негізгі мақсаты кәсіпорындарда қаржылық есептің мәнін
Диплом жұмысының мақсаты, зерттеу нысаны мен предметі берілген және
Диплом жұмысында оны қаржылық есеп берудің сипаттамасы мен маңызы,
Бұл тарауда есеп беру мәліметтері кәсіпорынның тиімділігін бағалау үшін,
Қаржылық есеп беруді жасауда оның құрамына бухгалтерлік баланс, шаруашылық
Бухгалтерлік есеп және және есеп беру нәтижесінде, біріншіден –
Диплом жұмысында оны жетілдіру жолдары мен оның өндірістік факторларына
Бухгалтерлік баланс методологиялық спецификациясымен, айрықша бағытталған мақсаттарымен және мәліметтер
Диплом жұмысының соңында баяндалған материалдар негізінде зерттелген және талдау
Мұның нәтижесінде қазіргі жағдайда өндірісті басқарушылар мен қаржыгерлерге жұмыстың
Диплом жұмысында баяндалған материалдар негізінде төмендегіше қорытынды жасауға болады.
Бухгалтерлік баланс кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау жасау үшін ең
Бухгалтерлік баланс кәсіпорын қаржыларының және қаржы қатынастарының ауыспалы айналымын
Бухгалтерлік есеп пен есеп беру нәтижесінде кәсіпорынның төлем қабілеттілігі
Кәсіпорынның рентабелділік дәрежесіне баға беріледі.
Шаруашылық қызмет шеңберінде жұмыс істейтін тұлғалардың жауапкершілік дәрежесі анықталып,
Бухгалтерлік есеп беру негізінде инвестициялық ресурстарда болу туралы шешімдерді
Бухгалтерлік баланс методологиялық спецификациясымен, айрықша өзіне тән мақсаттарымен және
Бухгалтерлік баланс кәсіпорындарды, мекемелерде есеп айырысу процесінің соңғы аяқталған
Іскер серіктің ақпарат және қаржы қызметінің негізгі қайнар көзі
Қазіргі жағдайда активтер мен пассивтердің негізгі мазмұны оны пайдаланушыларға
Мұның нәтижесінде қазіргі жағдайда өндірісті басқарушылар мен қаржыгерлерге жұмыстың
Қазіргі таңда нарықты экономикалық қатынастарға толығымен өткен жағдайда әрбір
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Артеменко В. Г., Беллендир М. В. Финансовый анализ. М-
Астахов В.П. Теория бухгалтерского учета Москва 1999г.
Әбдіхалықов Т. Ә. Аудит және бухгалтерлік есеп. Оқу құралы-
Бюллетень бухгалтера 2002,2003г.
Дүйсенбаев К.Ш. “Аудит и анализ в системе управление финансами”
Дүйсенбаев К.Ш. “Анализ финансового положения предприятий” Учебное пособие Алматы
Күлімжаев К К. Бухгалтерлік есеп принциптері. Оқу құралы Алматы
Ковалев С.И. “Аудит финансового положения предприятия” Алматы 2000г.
Ларинов Г. С. Бухгалтерский учет. М- 1999г
Ришар Г.С. “Аудит и анализ хозяйственной деятельности предприятий” Москва
Родостовец В. К. Финансовый учет. Алматы 1998г
Родостовец В. К. т.б. Кәсіпорындағы бухгалтер есеп. Алматы- 2003ж
Сакмурзаев К. Бухгалтерский учет на современном предприятии. Алматы- 2002г
Совицкая Г.В. “Анализ хозяйственной деятельности предприятий” Минск 2000г.
Стандарт бухгалтерского учета № 2 “Бухгалтерский баланс и основные
“АШМ Сервис оралығы ӨК” кәсіпорынның 2004-2005 жылдардағы бухгалтерлік балансы,
49
Ақша қаражаттары
Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептер
Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептілік
Ақша қаражаттар қозғалысы туралы есептілік: құру тәсілдері және мазмұны
Кәсіпорындағы ақша қаражатының қозғалысы
Ақша қаражаттар қозғалысы туралы жалпы түсінік
Ақша қаражаттары және олардың баламалары
Ақша қаражаттарының шығуы
Ақша баламаларының есебінің ұйымдастырылуын зерттеп, оның мәні мен маңызын, өзектілігін оқып, ашып көрсету
7 IAS халықаралық қаржы есептілігінің стандарты