Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты
Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты, нарықтың элементтері,
ЖОСПАР
Кіріспе......................................................................................................................3
1. Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты........................................4
2. Нарықтың қызметі және құрылымы.................................................................6
3. Нарықтың элементтері, қызмет ету принциптері............................................9
4. Жеке және нарықтық сұраныс және
Қорытынды............................................................................................................15
Қолданылған әдебиеттер тізімі........................................................................... 16
Кіріспе
Нарықтың теориясы мен практикадағы мәнінің зор
«Нарық – белгілі жүйе әрі айырбас
«Нарық – тауар айырбасының аясы, сатушы
«Нарық – сатушы мен сатып алушы
Осы көзқарастың әрқайсысында жеткілікті аргумент келтірілген
Нарық іс-әрекетінің саласын тек айырбаспен шектеу,
Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты
Экономикалық байланыстар өнімдерінің өндірушілерден тұтынушыларға қозғалысын
Осындай айырбас процестері қоғамдық еңбек бөлінісімен
Осы қатынастардың мазмұна неде? Экономикалық әдебиетте
Ағылшын экономисі У.Джевонс нарықтың критериі деп
Бірақ бұл келтірілген анықтамаларда нарықтың мазмұны
Нарықтың мәнін анықтағанда, оның екі жақты
Айналыспен қатар, нарық қатынастарына мыналар жатады:
екі субъектінің өзара байланыстары нарық негіізінде
еңбек биржасы арқылы жұмыс күшін жалдап
шетел фирмалары мен бірлескен кәсіпорындардың айырбас
белгілі процентке несие берудегі несие қатынастары;
тауар, қор, валюта биржалары мен басқа
Нарық қызметтерінің белгілі шарттары болады. Ақырғы
Осыған байланысты, өркениеттік нарық қатынастарының біздің
- меншіктің алуан түрлі формаларына (жеке
- мемлекеттік реттеушілерді сақтай отырып, өндірісті
- үш негізгі элементтерді біріктіретін: тауар
Факторлардың екінші тобына құқықтық заңдарды жасаумен
2. Нарықтың қызметі және құрылымы
Нарық – күрделі жүйе, оның құрылымын
Әлемдік нарық жеке елдің ішкі нарығымен
Қазіргі ішкі нарық – түгел алып
Экономикалық айырбастаудың ерекше түрі және жағдайымен
Бәсекелестік сипат пен деңгейі тұрғысынан былай
а) мемлекеттік нарық – бір субъектінің
ә) олигополиялық нарықта ез ғана сатушылар
б) монополиялық бәсеке нарығы – еркін
«Сатушы нарығы» және «сатып алушы нарығы»
Атқарылап жатқан заңдылықтарға сай көзқараспен нарықты
Нарықты ірі тауар топтарына қарай –
Адамзат қызметінің аясына байланысты (өндірістік, өндірістік
Адамзат қызметінің әрбір аясы ұлттық нарықтық
Нарықтың ролі жалпы түрде оның қызметі
Нарық қызметінің көп түрлерінің ішіндегі ерекшесі
Нарықтың келесі қызметі – ақпараттық. Тауар
Нарықтың қажеттілеу қызметтеріне – тауардың қоғамдық
3. Нарықтың элементтері, қызмет ету принциптері
Нарық экономикасының қызмет етуі, нарықтың белгілі
Нарық экономикасының бірінші және өте маңызды
Нарық экономикасының екінші элементін өндіріс орындарының
Нарық экономикасының үшінші маңызды элементі –
Нарық экономикасының төртінші, орталық буыны –
Нарық механизмінің бесінші элементі – бәсеке.
Нарықтың маңызды элементтеріне нарықтық инфрақұрылым жатады.
Нарық экономикасы әрекеттерінің механизмі үш басты
- маржиналдық (шекті) талдауға;
- балама таңдау шығындарына;
- экономикалық рационалдыққа.
Маржиналдық талдау принциптері негізінде нарық субъектілерінің
Балама таңдау шығындарының принциптері. Балама таңдау
Экономикалық рационалдық принципі табыс пен шығындарды
Сирек кездесу нарық экономикасының өте маңызды
Классикалық мектептің өкілдері Д.Рикардо, А.Смит «сиректік»
4. Жеке және нарықтық сұраныс және
Нарықтық экономиканың негізгі шаруашылық субъектілеріне үй
Үй шаруашылығы материалдық (жер мен капитал)
Үй шаруашылығы тапқан табыстың барлығын өнім
Фирмалар өндіріс ресурстарын біріктіреді және қозғалысқа
Үкімет фирмалардан салық алып, жеке кәсіпорындарға
Нарықтық экономиканың қажетті элементтерінің бірі инфрақұрылым
Инфрақұрылым – бұл институттар ( ұйымдар,
Нарықтық инфрақұрылымының элементіне – тауарлық, қор
Нарықтық экономиканың бой көтеруі нарықтық инфрақұрылым
- топтасқан тауарларды көтерме сауда жасау
- бағалы қағаздарды саудалау үшін қор
- өндіріс құрал-жабдығы мен тұтыну заттарын
- акционерлік кәсіпорын мен бірлестіктер қаржысына
- коммерциялық банктердің коммерциялық несиелер арқылы
- коммерциялық ақпараттық орталықтар және кәсіпорындағы
- жарнамалық сипаттағы қызмет үшін құрылтайшылар;
- сервистік, ремонттық, консультациялық, банктік және
Қорытынды
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорындардың дамуы мен
1. табыс алуға кепілдік бермейді;
2. толық жұмыс бастылыққы кепілдік бермейді;
3. қалпына келтірілмейтін ресурстарды сақтауға көмектеспейді;
4. қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды
5. ұжымдық пайдаланылатын тауарлар мен қызмет
Нарықтық экономика жағдайын қалыптастыру жағдайын екі
-меншіктің сан қырлы нысандарын іске асыру
-мемлекеттік реттеуіштерді сақтаған жағдайлардағы өндірісті демократизациялау
-тауарлар мен қызмет көрсету нарығы, өндіріс
Екінші топқа құқықтық заңдарды дайындау және
1. Ресурстарды ұрлаумен тиімсіз пайдалануға жол
2. Экономикадағы басым салаларды құрылымдық қайта
3. Экономиканы, шетелдік капитал тарту және
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Мамыров Н.Қ., Тлеужанова М.Ә., Макроэкономика Алматы
Ихданов Ж.О., Орманбеков Ә.О., Экономиканы мемлекеттік
Осипова Г.М., Экономикалық теория негіздері
Шеденов Ө.К., Сағындыков Е.Н., Жүнісов Б.А.,
Күлекеев Ж.Ә., Есенғалиева К.С., Тастандиева Н.Б.,
Бюджет жүйесі туралы. Қазақстан Республикасының Заңы
Макконелл К.Р., Брю С.Л., Экономикс: принципы,
Экономикалық теорияның негіздері оқулық Алматы,2002
16
Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты
Нарықты экономиканың қажеттілігі, мәні және қазақстандағы оған өту жолдары
Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты туралы
Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты,субъектілері және инфрақұрылымы
Қаржы саясаты
ЭКОНОМИКАЛЫҚ РЕТТЕУДІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ МЕН ОНЫҢ ШЕТЕЛДІК ТӘЖІРИБЕСІ
Экономиканы мемлекеттік реттеуді ұйымдастырудың теориялық, заңдастыру-құқықтық негіздері
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚАРЖЫ САЯСАТЫ МЕН ҚАРЖЫ МЕХАНИЗМІ
Аралас экономиканың мазмұны мен белгілері
Дамыған елдердегi аралас экономика және сол туралы ғалымдарының iлiмдерi