Мұнай және газ қорларын есептеу
Ақтөбе Остансұқ Темір кендері мұнай
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
1. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 4
1.1. Географиялық экономикалық жағдай 4
1.2 Геологиялық геофизикалық зерттеу 6
1.3 Литологиялық стратиграфиялық қима 9
1.4. Тектоника 20
1.5. Мұнайгаздылығы 24
АРНАЙЫ ТАРАУ 27
Каспий маңы ойпатының кен орындарының орналасу заңдылығы 27
Ауданның гидрогеологиялық сипаттамасы 34
Мұнай және газ қорларын есептеу 36
1.8. Жобалау, іздеу жұмыстарының әдістемелігі мен көлемі 37
1.8.1. Іздеу жұмыстарының мақсаттары мен міндеттері 37
1.8.2. Іздеу ұңғымаларын орналастыру жүйесі 39
2. ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ 41
2.1 Ұңғы бұрғылаудың геологиялық жағдайлары 41
2.1.1. Бұрғылау кезінде ұшырайтын шиеленістер 42
2.1.2 Ұңғыдағы геофизикалық зерттеулер 43
2.1.3 Шылам және үлгі
2.2. Жуу сұйығының сипаттамасы 45
2.3 ҰҢҒЫ КОНСТРУКЦИЯСЫН ЖОБАЛАУ 47
2.3.1. Пайдалану тізбегінің беріктігін есептеу 54
2.4. Пайдалану тізбегін цементтеуге есептеу 58
КІРІСПЕ
Ақтөбе геофизикалық экспедициясының тұзасты көтерілімдерінің Темір белдемі мен Остансұқ
Жарық құрылымыңдағы шамалау ұңғыманы бұрғылауға берген Ақтөбе ГФЭ –ның
Жобаланған ауданда мұнай және газ кен орындарын ашу мүмкіндігі
Жарық ауданындағы мұнай мен газ кен орындарын іздестірудің бұл
Іздеу ұңғымасын бұрғылауды Ақтөбе мұнай газ барлау экспедициясы, көрсетілген,
Жарық ауданында мұнай мен газды іздеуге, жобалалауға өндірістік
1. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Географиялық экономикалық жағдай
Орографиялық қатынасы жағынан іздеу жұмыстарының ауданы алдыңғы Оралға жататын
Аудан бедерінің сипатына қарай аудан жонды денудациялы жазықтықта жатады,
Ауданның гидрографикалық желісі суы минералданған және тек техникалық мақсатқа
Ауданның климаты континенталды, жазы ыстық (+400С-қа дейін) және қысы
Континенталды құрғақ климат монотонды бояулы қысқа ұзындықтағы өсімдіктерді өсіре
Аудан халқы көп емес, негізгі айналысатыныдары – мал шаруашылығы.
Экономикалық тұрғыдан ауданда ашылған мұнай мен газ кен орнын
1.2 Геологиялық геофизикалық зерттеу
Остансұқ иіндіойысының шеңберінде 1961-1962 жылдары Изембет және Жылансай ашылымдарында
1963-1964 жылдары 1:6000 масштабында геологиялық картаға түсіру жұмыстары
1952 жылы Батыс Мұғалжар шекарасында геологиялық құрылыс жүргізумен геологиялық
1961-1962 жылдары “Спецгеофизика” мекемесі мұнаймен газды тікелей іздестіру әдістерін
1967-1968 жылдары аймақтық кескінге электробарлау жүргізу үшін кескінді гравиметриялық
1969-1970 жылдары (Пилифосов В.М.) тұз асты қималарын зерттеуде МОВ
1976-1979 жылдары Остансұқ ауданында МОГТ жұмыстары (Опря Н. Н.
1978 жылы МОГТ А - УШ (Кан В.П.) аймақтық
1961-1980 жылдары “Ақтөбе мұнайбарлау” тресі, Ақтөбе, Кенқияқ мұнай барлау
1981 жылы Ақтөбе ГФЭ (Ақтанов Н.Е және тағы басқа)
1983 - 1984 жылдары (Жуйков О. А және т.б)
1987 жылы Каз НИГРИ – дің (Кан В.П) Ақтөбе
1974 жылдан 1984 жылға дейінгі кезеңдегі МОГТ –ның
3.1- кестеде Остансұқ ойысында орындалған геологиялық, географиялық жұмыстардың тізбесі
3.3-кестеде Остансұқ ойысы алаңына жататын мұнай мен газға қатысты
1.3 Литологиялық стратиграфиялық қима
Аудандағы жұмыстардың литологиялық стратиграфиялық сипаттамасы Остансұқ иілімінде орналасқан Изембет,
Изембет ауданында жекеленген ұңғымалардан алынған ең көне түзілімдер орта
Девон жүйесі - D
Орта және жоғарғы бөлімдер көрсеткен иілім шеңберіндегі девондық түзілімдер
Ортаңғы девон - D2
Яншин Оралтаудың ультранегізді интрузивті аймағына жатқызылған орта девонның метаморфты
Жоғарғы девон – D3
Қалыңдығы 1600 метрлік жоғарғы девондық түзілімдер Изембет қатпарларымен бірге
Таскөмір жүйесі – С
Сипатталған територия шеңберіндегі терригенді, карбонатты таскөмір жасындағы шөгінділер бұрын
Төменгі бөлім - С1
Сұр түсті сазтастардан, құмайттастардан, құмтастардан, сазтасты, жұмыртасты және балшықты
Сазтастар, құмтастар, құмайттастар, әктасты жұмыртастардан тұратын Изембет алаңындағы төменгі
Жылансай алаңындағы қима жалпы қалыңдығы 265 метрлік құмтасты саз,
Ортаңғы бөлім - С2
Орта таскөмірлік түзілімдер башқұрт және мәскеу жікқабаттарынан жыныстарынан тұрады
Башқұрт жікқабаты - С2в
Башқұрт жікқабаты органогенді ақ ашық сұр ізбестастардан және
Мәскеу жікқабаты – С2 м
Мәскеу жікқабаты верей, қашыр жыныстары карбонатты, терригенді және падольск
Верей, қашыр беткейінің карбонатты жыныстары жасыл, қоңыр, сұр
Әлібекмола, Жаңажол және басқа аудандарда жоғарғы визей, башқұрт және
Жұқа әктас қабатты сазтастар мен карбонат аралық терригенді деп
Жоғарғы бөлім – С3
Жоғарғы таскөмір түзілімдері қасымов және гжель жікқабаттарының шөгінділері Арансай,
Қасымов жікқабаты – С3қ
Қасымов жікқабатының карбонатты шөгінділері ашық сұр әктастардан тұрады, оргоногенді
Гжель жікқабаты – С3gh
Гжель жікқабаты жоғарғы қасымов жікқабатының үстінде орналасқан, қабатта әртүрлі
Жұмыс ауданындағы жоғарғы таскөмір шөгінділерінің қүтілеттін күші 1000 метрге
Пермь жүйесі – Р
Пермь шөгінділерінің төменгі және жоғарғы бөлімдері болады, кең көлемде
Төменгі бөлімі - Р1
Төменгі пермь шөгінділері карбонатты жыныстардың сирек қабатты терригенді қабаттарынан
Ассель жікқабаты – Р1а
Ассель жікқабаты сазтастардан графилит қабаты бар құмтастардан, құмайттастардан
Сакмар жікқабаты – Р1S
Сакмар жікқабаты сазтастардан, құмайттастардан, құмтастармен жұмыртастардан тұрады. Сазтастар құмайттас
Жұмыртастар ірі гелитті, сұр және қара сұр, жартылай жіктелген
Артин жікқабаты - Р1 аr
Артин жікқабаты Остансұқ ойысындағы бұл жікқабат шөгінділері көрші аудандарда
Кішіден іріге дейінгі құрамдағы әртүрлі құмтастардан тұрады, полимкті, массивті,
Сазтастар негізінен қалың, қатты, құмайттасты, әктасты аз цементелген сазтастар
Бұл түзілістердің артин уақытында түзілетін ҚазНИГРИ – дің лабораториялық
Ассель – сакмар – артин түзілістерінің жалпы болжамды қалыңдығы
Кунгур жікқабаты - Р1к
Кунгур жікқабаты тұзды қабаттары көп Каспий ойпаты маңының шығыс
Төменгі терригенді-сульфатты қалыңдығы қатпарланған қара сұр сазтастармен құмайттастардан, кейде
Орташа галогенді қабат негізінен орташа және ірі кристалды тас
Жоғарғы сульфатты – терригенді қалыңдық кезектескен сазтастар, ангидридтер, гипспен
Аудан шеңберіндегі кунгур жікқабатының шөгінділерінің жалпы қалыңдығы, жоғарыда айтылғандай
Жоғарғы бөлім – Р2
Зерттелген аудандағы Байжарық. Остансұқ ұңғымаларында ашылған жоғарғы пермь барлық
Қиманың төменгі бөлігінде сульфатты терригенді жыныстар: ангидриттер, құмтастар, құмайттастар,
Жоғарғы жағына әктасты құмтастар, қызыл-қоңыр сазтастар, құмайттастар, кей жағдайда
Қиманы ангидриттер қатпары бар құмды - сазды шөгінділер аяқтайды.
Жоғарғы пермь түзілістерінің күші кунгур күшінің өсуіне тікелей профессионалды
Мезозой тобы -- МZ
Бұл қабат Жарық ауданында көлемді түрде триас, юра, бор
Триас жүйесі – Т
Бұрышы сәйкес емес төменгі триастың көлді континенталды құмды-тасты түзілістері
Юра жүйесі – J
Юра жүйесінің жыныстары төменгі триас шөгінді қабатына стратиграфиялық жағынан
Ортаңғы юра – J2
Ортаңғы юра бөлімі лагунда континенталды сазды-құмды түзілістері төменгі
Бор жүйесі – К
Төмені және жоғарғы бөлімдердегі барлық жүйе түзілістері жыныстардың құмды-сазды
Төменгі бөлім – К1
Зерттелген аудандағы Байжарық, Остансұқ ұңғымаларында ашылған төменгі бор түзілістері
Готерив жікқабаты – К1h
Готерив жікқабаты жасыл-сұр саздардан, әктастардан, өте тығыз полимиктілі
Барем жікқабаты – К1в
Бұл жікқабат құмдардан және сұр түсті пластинка тәрізді сазтастардан
Апт жікқабаты – К1а
Апт жікқабаты майда, ұсақ түйіршікті сұр түсті құмдардан және
Альб жікқабаты –К1аl
Альб жікқабаты ұсақ түйіршікті, полимиктілі сұр түсті саз балшықтар
Жоғарғы бөлім – К2
Жоғарғы бор жыныстары альб жікқабатына трансагрессивті орналасып сантон жікқабаттарының
Сантон жікқабаты – К2st
Сантон жікқабаты негізінен сұр түсті тығыз саздардан құралып, жоғарысында
Кайнозой тобы – KZ
Зерттеліп отырған ауданда бұл тоб палеоген, неоген және төрттік
Палеоген жүйесі – Р
Палеоген жүйесінің шөгінділері қүнгірт, сары құмдардан сұр түсті саз
Неоген жүйесі – N
Неоген жүйесінің қабаты палеоцен бөлімдерінің жыныстарынан құралған ұсақ түйіршікті,
Төрттік жүйе – Q
Төртік жүйелер шөгінділер барлық жерге тарайды және алювиалды-делювилік құмдақтардан
1.4. Тектоника
Тектоникалық қатынас бойынша Жарық құрылымы Каспий маңы ойпатының шығыс
Геологиялық дамуының бірден-бір жолы аумағының босауы және қуатты
Тұздан төменгі шөгінді қабаттың беті батысқа моноклиналды Ащысай жарылымының
Шөгінді қабаттың құрлысы құрлымдық формаларымен шөгінді элементерімен литологиялық құрамының
Төменгі кунгурге дейінгі қабат артинмен көне кезден бастап, палеозой
Ортаңғы қабат кунгурдың гидрохимиялық шөгінділерінен және жоғарғы пермьнің ала
Жоғарғы мезозой, кайнозой қабаттары триас, юра, бор және палеоген
Төмендегі құрылымдық қабаттың ішкі құрылысын сипатын бейнелеуші көлденең
П1, П2с, П2 және П2Д тұзды беткейлерімен бөлінген Жарықсай
П1 беткейі үшін ең үлкен изогипса 2500 метрге дейін,
Ақтөбе геологиялық, геофизикалық мәліметтері бойынша (Е.А Огай және басқалары
Орта құрлымдық қабаттар құрлысының ерекшеліктері тұзды тектогенездің көрінуінен байқалады.
Жоғарғы құрлымдық қабат қатпардың жайпақ жазықты болуымен сипатталады. Мезозой
Жарық тұзасты құрылымы П1,, П2с, П2, және П2Д
Жарық ауданының құрылымы брахиантиклиналды, мұнайды кеніші массивті-қабатты, көмірсутек жинақталуының
1.5. Мұнайгаздылығы
Остансұқ ойысы Каспий маңының мұнайлы-газды провинцияға жатады. Бұл аймақтың
Остансұқ аймағындағы мұнайгаздылы белгісі орта девон гипербазиттерінен шыққан аз
1960 жылдары Әлібекмола ауданының шамалау ұңғымасында орта таскөмірдің
Кенқияқ кен орынының бірқатар ұңғымаларында төменгі пермьнің ассель, сакмар
Майда тесіктері 11-ден 18 % дейін болып есептелетін ассель
Сакмар жікқабатының өнімді беткейлерінде 10,5- тен 14% дейін тесік
Майда кеуектілігі 9,8 – 18 %, коэффициентіне ие, артин
Жаңажол кен орнының кашир беткейіндегі мәскеу жік қабатындағы мұнай
Мұнайдың физика химиялық қасиеті 3478-3490 метр аралығында Остансұқ ауданындағы
АРНАЙЫ ТАРАУ
Каспий маңы ойпатының кен орындарының орналасу заңдылығы
Бұл аймақтағы мұнай газ іздестіру жұмыстары өткен ғасыр аяғында,
1899 жылы Қарашұңғыл алаңында бірінші мұнай фантаны, содан кейін
1976 – 1979 жылдар арасын а тұз астындағы түзілімдерде
Девон, таскөмір дәуіріндегі түзілімдер доломит араласқан әктастардан құралған, осы
Жарықшақты (куыстығы 3% азырақ).
Кесекті – ұралы – жарықшақты (куыстығы 3 – 7
Жарықшақты – ұралы – кеуекті (куыстығы 7% асып түседі).
Негізгі тұтқыш үшінші үлгісі.
Мұнай шоғыры массив (сілім) түрлі. Анықталған шоғыр қабаты –
Жалпы аймақ боынша 112 кен орындары белгілі, оның ішінде
Кен орындары (мұнай газ конденсат кен орны Қарашығанақ) тұз
Осы аймақ көлемінде 553 шоғырлар белгілі, соның ішінде 515
Пермь, триас түзілімдерінде тығыздығы жеңіл 789 – 843 кг/м3,
Юралық мұнай шоғырлары метан-нафтенді және нафтен-метанды. Олардың тығыздығы 805
Бор дәуірінің шоғырлары, юра дәуірі шоғырларымен салыстырғанда, салмақтары ауырлау.
Тұз астындағы төменгі пермь карбонаттық газ түзілімдерінің ауыр салмақты
Курилов, Жаңаөзен көмбе белдеулерінің жоғарғы юра шоғырларында, Карпин иіндіойыстарының
Тұз үстіндегі түзілімдерде конденсат теңіз қасындағы (Батыс Прорва) және
Каспий маңындағы алаптың мұнай кен орындарының орналасуы әртүрлі. Каспий
Юра, триас және пермь мұнайлары, бор дәуірінің шоғырларымен салыстырғанда,
Негізгі шоғырлардың қалыптасу уақыттарында заңдылықтар бар. Жабындылардың пайда болу
Болашағы молдау тұз астындағы құрлымдық кешендегі мұнай мен газ
Тұз астындағы палеозой кенішінің геологиялық құрлымы және мұнай газдығын
Гремячинск – Тепловск – бес кен орны (Батыс Тепловск,
Қарашығанақ –Тройск – Қарашығанақ кен орны.
Жарқамыс – Еңбекшіден – Үш кен орны(Кенқияқ, Жаңажол және
Мұнай газды Теңіз маңында – төрт кен орны бар
Оңтүстік – Ембі – Төртай, Равнинное, Шөлқара, Сарыбұлақ, Солтүстік
Биікжал ауданы – Оңтүстік – Батыс Үлкентөбеде, Қарашұңғыл, Аққуда,
Астрахан ауданы – Имашев атындағы кен орны.
Сонымен, палеозой түзілімдерінің мұнайгаздылығын геологиялық зерттеу жұмыстары бойынша мынандай
Кен орындары мен мұнай газ барлығы байқалған түзілімдер аймақтық
Мұнай газ бар стратиграфиялық қабаттар жоғарғы девоннан, төменгі пермь
Ауданның гидрогеологиялық сипаттамасы
Жарық ауданы қабаттаса орналасқан бірнеше сулы қабаттары бар, платформа
Сулы беткейлер Остансұқ, Байжарық, Жұрын алаңдарының мезазой қимасында орналасқан
Жыныстардың тұз асты кешенінің жер асты суы Остансұқ ойысында
Тереңдік аралығы 3153-3740 метрге, артин жасындағы сазтастар шамасын зерттеуде
Остансұқ ойысының сулы беткейлерінің газға байлылығы, қабат қысымы және
Мұнай және газ қорларын есептеу
Жарық құрылымында ізденіс бұрғылаудың негізгі мақсаты терригенді қабатта таскөмір
Мұнай қорын көлемдік әдіспен есептеу мына формула арқылы табылады.
Q = F · h · Kк· Kмк ·
Мұндағы: Q – стандарт жағдайдағы мұнай
F – шоғыр ауданы; П1 = 28 700
П2с = 53 800 м
П2 = 23 000 м
h – беткейдің мұнайға қанығу қалыңдығы; 50 м
Kк – ашық кеуіктілік коэффициенті; 15%
Kмк – мұнайға қанығу коэффициенті; 0.7%
ŋ – мұнай бергіштік коэффициенті; 0.35%
Ө – қайта есептеу коэффициенті; 0.85%
р – мұнайдың меншікті салмағы;0.860 г/см3
Qп1 = 28700 ∙50 ∙15 ∙ 0.7 ∙ 0.35
Qп2с = 7 226416 мың. т.
Qп2 = 3 089360 мың. т.
Q = 14 170795 мың. т.
Q = Q ∙ ŋ
Q = 14 170 795 ∙ 0,35
1.8. Жобалау, іздеу жұмыстарының әдістемелігі мен көлемі
1.8.1. Іздеу жұмыстарының мақсаттары мен міндеттері
Жарық құрлымы Каспий маңы ойпатының шығыс қалқанында Остансұқ
Іздеу жұмыстарының мақсаты төменгі пермь, төменгі таскөмір терригенді,
Мұнай мен газға геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезеңдері мен
1.
Тұз асты таскөмір шөгінділеріндегі қиманы литолгиялық, стратиграфиялық жағынан зерттеу,
Терригенді, карбонатты жыныстардың шоғырларының қасиеттерін зерттеу: кеуектілігін, өткізгіштігін, мұнай
Мұнай мен газ шоғырын анықтау: флюйд тақташаларының физикалық, химиялық
Ауданның гидрогеологиялық жағдайын зерттеу: судың химиялық құрамын, су араласқан
Жарық құрылымында жобалау тереңдігі – 5250 метр және жобалау
1.8.2. Іздеу ұңғымаларын орналастыру жүйесі
Өткен тарауда көрсетілген міндеттерді дұрыс шешу үшін Жарық алаңында
Мұнай мен газ іздестіру обьектілері таскөмір, пермь кешеніндегі
Іздестіру ұңғымасы № 1 үш беткейде, І - І
Іздеу процесінде мұнай-газ белгісі бар үш кешен сыналды.
2390-2440 метр аралықта төменгі пермь кешенінің артин жікқабаты сыналды.
3090-3135 метр аралықта жоғарғы таскөмір кешенінің гжель жікқабаты
4240-4287 метр аралықта ортаңғы таскөмір кешенінің мәскеу жікқабаты сыналды.
Іздестіру ұңғымасы №2 жобалау тереңдігі 5250 метр төменгі
Іздестіру ұңғымасы №3 құрылымның оңтүстігінде ІІ-ІІ –ші сейсмопрофилімен ІІІ-ІІІ-ші
Іздеу процесінде қабатсынаушылар арқасында үш кешен сыналған.
1. 2585-2630 метр аралықта төменгі пермь кешенінің артин жікқабаты
2. 3180-3215 метр аралықта жоғарғы таскөмір кешенінің гжель
3. 4160-4200 метр аралықта ортаңғы таскөмір кешенінің мәскеу
Пайдалану тізбегінде келесі кешендер сыналды.
1. 3400-3450 метр аралықта жоғарғы таскөмір кешенінің гжель
2. 4550-4600 метр аралықта ортаңғы таскөмір кешенінің мәскеу жікқабаты
Жарық ауданының болашақ мұнайгаздылығы тұзасты түзілім кешенімен байланысты және
2. ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Ұңғы бұрғылаудың геологиялық жағдайлары
Іздеу ұңғымасын бұрғылау процесінде бір иіндіойыс шегінде орналасқан Байжарық,
Жоғарғы пермьді құмды қызыл түсті сазтастар бойынша бұрғылау кезінде,
Байжарық, Жұрын және Остансұқ алаңдарында төменгі пермьдік тұзасты шөгінділерінің
2.1.1. Бұрғылау кезінде ұшырайтын шиеленістер
Жарық ауданының геологиялық қимасына және жүргізілген жұмыстардың тәжірибесіне сүйене
2.1.2 Ұңғыдағы геофизикалық зерттеулер
Геофизикалық зерттеу ұңғының геологиялық қимасының литологиялық, стратиграфиялық сипаттамасын және
Ұңғы оқпанында міндетті түрде жүргізілетін геофизикалық зерттеулер 2.4.1
№ Геофизикалық зерттеулердің түрлері Масштабы
Зерттелу аралықтары. м
1 ПС, КС, ГК, АК НГК, ДС, ЕК.
Терм. Инкл. Пров.
1:500 0-800, 800-1300, 1250-1800, 1750-2300, 2250-2800, 2750-3000, 2950-3200, 3150-3400,
2 ПС, БКЗ, БК, ГК, НГК, ДС, АК, Терм.
1:200 2800-3000, 2950-3200, 3150-3400, 3350-3600, 3600-3800, 3750-4000, 3950-4150, 4100-4300,
3
ИПТ ГИС-тың берілгенін анықтайды 3250-3400, 3800-3850, 4550-4600, 4900-4950,
4 Газ К және ГТИ 1:500 2800 метр тереңдікте
5 АКЦ 1:500 0-800, 0-3600, 0-5250
6 СП және СК 1:500 0-5250
2.1.3 Шылам және үлгі
Мезозойлық, жоғарғы пермьдік және кунгур жікқабатының шөгінділерінің Остансұқ иінді
Салыстырмалы түрде таныс болған, атап айтқанда қиманың тұзасты төменгі
Жоғарғы, отраңғы таскөмір жасындағы тау жыныстардың төселіп жату аралығында
Үлгі а салу аралықтары. Метр Керн аралықтары. Метр
2800-3500 Әрбір үлгі тассыз 100 метрлік аралықтан кейін 7
Р1а-s-ar
3500-5250 Әрбір үлгі тассыз 25 метрлік аралықтан кейін 7
С3-2
2.2. Жуу сұйығының сипаттамасы
Жарық алаңында ұңғыманы бұрғылау Остансұқ ойысының Байжарық, Жұрын, Остансұқ
- тығыздығы – 1,18–1,2 г/см3;
- тұтқырлығы – 25-30 с;
- су бергіштігі –12-15 см3/30 мин;
- СНС – 1,5/3 Па;
- рН-7-7,5
шамалау мұнаймен өңделген тұщы сазды ерітіндіде бұрғылау керек.
Кунгур галогенді таужыныс қабатшалары бар сульфатты терригенді түзілімдермен артин,
- тығыздығы 1,4 – 1,5 г/см3;
- тұтқырлығы 40-45 с;
- су бергіштігі 8-10 см3/30мин;
- СНС – 1/10–4/7 Па;
- рН – 7,5–8
шамалық каустикалық сода қолдану керек.
Терригенді таужыныстардың литологиялық түрлерінше қайталанған жоғарғы, ортаңғы таскөмір түзілімдерін
- тығыздығы – 1,45-1,5 г/см3;
- тұтқырлығы – 40-45 с;
- су бергіштігі – 6-8 см3/30 мин;
-СНС – 4/7 Па;
- рН – 8
сазды ертінді қолдану керек
.
2.3 ҰҢҒЫ КОНСТРУКЦИЯСЫН ЖОБАЛАУ
Ұңғы конструкциясы Жарық алаңында бұрғыланып болған бірнеше ұңғылардың нақтылы
Ұңғы констукциясын жобалау барысында мынадай мәселелер шешіледі:
ұңғыға түсірілетін шегендеу тізбектерінің саны;
шегендеу тізбектерінің түсірілу тереңдіктері;
шегендеу тізбектері және оларды түсіретін ұңғыларды бұрғылауда қолданылатын қашаулардың
шегендеу тізбектерінің сыртындағы цемент ерітінділерінің көтерілу биіктіктері;
Шегендеу тізбектерінің ұңғыға түсіру тереңдіктерін және олардың санын; өнімді
Ауытқу коэффициенті дегеніміз – қабат қысымының (РҚ) гидростатикалық (РГ.С)
КА=РҚ.·106/(в·g·Н (1)
Мұнда: РҚ.- қабат қысымы,
Н- қабаттың орналасу тереңдігі, м, g- еркін түсу үдеуі,
Жұтылу индексі дегеніміз – жұтылу қысымының гидростатика-лық қысымға қатнасы.
КЖ.= РЖ.·106/(С·g·Н (2)
Мұнда: РЖ – жұтылу қысымы, Па
Егер жұтылу қысымы белгісіз болса, онда оның мәнін мына
РЖ = (0,75÷0,95) · РГЖ
Мұнда: РГЖ – гидрожарылу қысымы. МПа
РГЖ= 0.0083·Н+0.66·РҚ (4)
Мұнда: РҚ – берілген тереңдіктегі қабат қысымы, МПа
Жуу сұйықтарының салыстырмалы тығыздықтарын анықтағанда мынадай шарт орындалу керек:
КАКЖ
Мұнда: ро = ржс/рс ржс –
Рс – тұшы судың тығыздығы, кг/м3;
I- аралық 0-500 м.
Н=500 м; РҚ.=5 МПа;
Бірінші формуланы анықтаймыз: КА =5·106/1000·10·500
Гидрожарылу қысымын анықтаймыз:
РГЖ.= 0.0083 · 500 + 0.66 · 5 =
Жұтылу қысымы келесі формула мен анықталады:
РЖ = 0.95 · РГЖ., МПа
РЖ = 0.95 · 7.45 = 7.41 МПа.
Екінші формуланы анықтаймыз:
КЖ .= 7.41 · 106/1000 · 10 · 500
Бесінші формуланы анықтаймыз:
(0 = 1 · (1.1 ( 1.15) = 1.1
II- аралық 500-650 м.
Н = 650 м; РҚ.= 6.82 МПа;
КА= 6.82·106/ 1000 · 10 · 650 = 1.05
РГЖ = 0.0083 · 650 + 0.66 · 6.82
РҚ = 0.95 · 9,89 = 9.4 МПа
КЖ = 9.4 · 106/ 1000 · 10 ·
(0=1.05 · (1.1 ( 1.15) = 1.15 ( 1.21
III- аралық 650-780 м.
Н=780 м; РҚ. = 8.19 МПа;
КА= 8.19 · 106/ 1000 · 10 · 780
РГЖ.= 0.0083 · 780 + 0.66 · 8.19 =
РҚ = 0.95 · 11.88 = 11.28 МПа
КЖ = 11.28 · 106/ 1000 · 10 ·
(0 = 1.05 · (1.1( 1.15) = 1.15 (
IV- аралық 780-3300 м.
Н=3300 м; РҚ.= 34.65 МПа;
КА=34,65 · 106/ 1000 · 10 · 3300 =
РГЖ .= 0.0083 · 3300 + 0.66 · 34.65
РҚ= 0.95 · 50.26 = 47.75 МПа
КЖ = 47.75 · 106/ 1000 · 10 ·
(0 = 1.05 · (1.04 ( 1.07) = 1.09
V- аралық 3300-3380 м.
Н = 3380 м; РҚ .= 45.63 МПа;
КА = 45.63 · 106/ 1000 · 10 ·
РГЖ .= 0.0083 · 3380 + 0.66 · 45.63
РҚ = 0.95 · 58.17 = 55.26 МПа
КЖ = 55.26 · 106/ 1000 · 10 ·
(0 = 1.35 · (1.04 ( 1.07) = 1.4
VI- аралық 3380-3456 м.
Н =3456 м; РҚ. = 51.84 МПа;
КА = 51.84 · 106/ 1000 · 10 ·
РГЖ.= 0.0083 · 3456 + 0.66 · 51.84 =
РҚ = 0.95 · 62.29 = 59.75 МПа
КЖ = 59.75 · 106/ 1000 · 10 ·
(0 = 1.5 · (1.04 ( 1.05) = 1.56
VII- аралық 3456-3630 м.
Н = 3630 м; РҚ. = 54.45 МПа;
КА= 54.45 · 106/ 1000 · 10 · 3630
РГЖ .= 0.0083 · 3630 + 0.66 · 54.45
РҚ= 0 .95 · 66.06 = 62.76 МПа
КЖ = 62.76 · 106/ 1000 · 10 ·
(0 = 1.5 · (1.04 ( 1.05) = 1.56
VII- аралық 3630-5250 м.
Н = 5250 м; РҚ.= 78.75 МПа;
КА = 78.75 · 106/ 1000 · 10 ·
РГЖ = 0.0083 · 5250 + 0.66 ·
РҚ = 0.95 · 95.6 = 90.82 МПа
КЖ = 90.82 · 106/ 1000 · 10 ·
(0 = 1.5 · (1.04 ( 1.05) = 1.56
Кесте 1- КА, (0, К Ж мәндерінің
Аралықтар, м КА (0 КЖ
0-500 1 1.1(1.15 1.42
500-650 1.05 1.15(1.21 1.47
650-780 1.05 1.1(1.21 1.7
780-3300 1.05 1.09(1.12 1.47
3300-3380 1.35 1.4(1.44 1.63
3380-3456 1.5 1.56(1.6 1.73
3456-3630 1.5 1.56(1.6 1.73
3630-5250 1.5 1.56(1.6 1.73
Тереңдік L бойынша КА, (0, К Ж мәндерінің
Пайдалану тізбектерінен бастап төменнен жоғары қарай бастап шегендеу тізбектерінің
Пайдалану тізбектерінің диаметрлері іздеу, барлау ұңғылары үшін барлық геологиялық,
Ұңғы диаметрі, оған түсірілетін шегендеу тізбегінің ең үлкен сыртқы
DҰ = DM + 2 · ∆
Мұнда: DҰ – ұңғы диаметрі, мм, DM -
Қүтілетін ұңғыма шығымы 120 м3/тәу болғанда (ГОСТ) 632-80 (1(
ДҰ = 140 мм ДМ
ДҰ = 159 + 2 · 15 = 189
(ГОСТ) 20692-75 бойынша қашаудың диаметрі 190.5 мм. - деп
Аралық тізбектердің диаметрлері мына формула бойынша анықталады.
ДАТ = ДПК + 2 ((+h) мм;
Мұнда: (- Қашаумен аралық тізбек қабырғаларының арасындағы саңылау мөлшері
ДАТ = 190.5 + 2 · (5 +
(ГОСТ) 632-80 боынша сыртқы диаметрі ДС =
Бұғылауда үлгітас алатын қашаудың сыртқы диаметрі 269.9 мм.
Кондуктордың диаметрі 324 мм және қашаудың диаметрі 393.7 мм.
426 мм 324 мм
40 м
780м
800 м
2050 м
3380 м
5250 м
нақтылы
Сурет 2.- Ұңғының конструкциясы
2.3.1. Пайдалану тізбегінің беріктігін есептеу
Пайдалану тізбегінің оған әсер ететін ең жоғары ішкі және
Пайдалану тізбегін беріктікке есептеу үшін алдымен есептеу схемасын таңдап
Пайдаланатын формулалардағы қабылданған шартты белгілер:
Ұңғының тереңдігі – L=5250 м.;
Цемент ерітіндісінің деңгейіне дейін h=0 м
Тізбектегі сұйық деңгейіне дейін H= 2000 м
Цемент ерітіндісінің тығыздығы (ц.р.=1800 кг/м
Бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы - (Б=1500 кг/м3;
Басу сұйығының тығыздығы
Мұнайдың тығыздығы (М = 850 кг/м3
Сақиналы кеңістіктегі цемент
ерітіндісінің шөгу коэффициенті К = 0.25
Қабат қысымы РҚ .= 78,75 МПа
Сыртқы артық қысымдарды анықтаймыз.
z = 0; РСА = 0.
z = Н; РСА.Н = g · рЦ ·
РСА.Н = 9,8 · 1800 · 2000 · (1
z = L; РСА.L = g [рЦ · L
РСА.L = 9,8 · [1800 · 5250 – 1000
Ішкі артық қысымдарды анықтаймыз.
z = 0; РІА.Z = 1.1 · РС =
РІА.Z = 1.1 · (78,75 – 9,8 · 1000
z = L; РІА.L = [1,1 · РС –g
РС = РҚ – 0,01· рм ·(L - z).
РС = 78,85 – 0,01 · 0,850 · 5250
РІА.L = [1,1 · 34,12 – 9,8 · (1800
Осы мәндермен эпюраларды тұрғызамыз.
Әрі қарай құбырлардың беріктігіне сәйкес төменгі жағынан, яғни түбінен
төменгі 1-секция үшін беріктік қорын (n1) тағайындаймыз да,
РСАL=50,16 МПа. n1·РСА.L=1.15·50,16=57,68 МПа
Бұл қысым бойынша «Е»беріктік тобында қабырғалардың қалыңдылығы б –
Мұндағы: LЖ –бірінші секцияның жоба тереңдігі.
L1= 5250-4430=820 м
Барлық секция салмағы: Q=q1·l1=
Екінші секцияның ұзындығын табу үшін, үшінші секцияға құбыр таңдап
L2= 4430-2700=1730 м
Барлық секцияның салмағы: Q=q2·l2=0,294·1730=508,62кН
Үшінші секцияның ұзындығын табу үшін, төртінші секцияны таңдап
L3= 2700-1750=950 м
Барлық секцияның салмағы: Q =
Егер секциялардың барлық салмағы РАС / n3, мәніне
(11)
мұнда: РАС – пайдалану құбырлары қосылыстарының ажырау салмағы,
n3- созылуға берікті қор коэффициенті.
QЖ - төменгі секциялардың жалпы салмағы, МН.
qi- таңдап алған құбырдың 1 метр салмағы, МН.
Бұдан кейінгі секцияларды құрастыру үшін беріктігі жоғарылау немесе қабырғалары
n2=Ртi/Рв.и i.
Кесте Есептеу нәттжелері.
Секцияның нөмірлері Беріктік тобы Қабырғаларының қалыңдығы , мм Орнату
басталуы Соңы
1 Е 10,5 5250 4430 820 273,88
2 Е 9,2 4430 2700 1730 508,62
3 Е 7,7 2700 1750 950 238,45
4 Е 9,2 1750 520 1230 361,62
5 Е 10,5 520 0 520 178,36
Барлығы 1560,92
2.4. Пайдалану тізбегін цементтеуге есептеу
L=5250 м
Н1=2000 м
Н2=3400 м
Н3=1850 м
Н4=20 м
d1=К1 Dд=1.12·0.1905=0.213 м
d2=0.122 м
d3=0.14 м
d4=0.201 м
Рқ.=78,75 МПа
(ц=1800 кг/м3
(р=1500 кг/м3
m=0.5
1. Цемент ертінділерінің керекті көлемін дайындауға жететін цемент
Vц.е=0.785·[(d42-d32)·Н2+(d12-d32)·H3+d22·H4]; (13)
Vц.е.=0.785·[(0.2012-0.142)·3400+(0.212-0.142)·1850+0.1222·20]=75 м3
2. Тампонаж ертіндісінің қатты фазаның орташа тығыздығын есептеу
; (14)
кг/м3 ШПЦС (т.=2800 кг/м3
3. Су мен цемент қатынасын есептейтін формула.
; (15)
4. 1м3 ертіндіні дайындауға қажетті бітегіш материал
; (16)
кг/м3
5. Жалпы цемент ертінділерінің көлемін дайындауға
Gц=к2·qц·Vц.е; (17)
Мммұндағы: к2- цемент ерітіндіңлерін даярлау кезіндегі шығынды ескеретін коэффициенті
Gц=1.1·1244·75=102630 кг
6. 1м3 цемент ертіндісін дайындауға қажет су
Vс=qц·m/(в (18)
Vс=1244·0.45/1000=0.56 м3/м3
7. Жалпы цемент ертіндісін дайындауға қажетті су
Vс= к3·Vс·Vц.е.; Vс=1.09·0.56·75=45,78 м3
мұндағы: к3- су шығымдарының коэффициенті. к3=1.09(1.1
8. Цемент ертіндісін басып айдайтын ертіндінің қажетті
мұндағы: к4- жуу сұйықтарының сығылуын ескеретін коэффициент, к4=1.03(1.05
Vба=0.785·1.04·0.1222·(5250-20)=63,55 м3
9. Цементтеу процесінде цемент ертіндісін басып
Qба=Г· ·(Д-d)·(Д2-d2);
мұндағы: Г-коэффициент; Г=(75(105), 1/ с
Qба=95· ·(0.21-0.14)·(0.212-0.142)=0.021 м3/с
10. Цемент ертіндісін тізбек ішіне айдау үшін жұмсалатын
Т3=Vце/Qц·60; Т3=75/0.0432·60= 28,93мин (22)
Qц=qп·nc; Qц=0.0144·3=0.0432 м3/с.
мұндағы qп- цемент араластыратын машинаның өнімі.
qп=0.0133 м3/с (ц>1850 кг/м3
qп=0.0144 м3/с (ц=1800(1850 кг/м3
nc=min ;
Gc- цементті араластыратын бір машинаны цемент ұнтағымен толтырғандағы салмақ
nc=min
Таб=Vпр/Qпр·60; Tаб=63,55/0.02·60=52,96 мин. (24)
Тц=Т3+Таб+Тс+t0; Тц=28,93+52,96+15+25=73.97=121,89 мин
tв- дайындықтар жүргізуге кеткен уақыт. tв=(10(15) мин.
t0=(20(30) мин.
8
10
6
3 м
4
10
3 м
3 м
10
3 м
3 м
10
3 м
10
3 м
1
С
Б
О
1бастық вагоны, 2- склад, 3- қызыл бұрыш, 4- жуынатын
Мұнай өндіру туралы
Жетібай кен орны
Кәсіпорынның логистикалық тұжырымдамаларының мәні
БАТЫС ЖЕТІБАЙ КЕН ОРНЫНЫҢ ГЕОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫ
Іздестіру жұмыстарының мақсаттары мен міндеттері
МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ КЕН ОРЫНДАРЫН ІЗДЕУ ЖӘНЕ БАРЛАУ
Қабат майының қасиеттері
Алмаз алаңының геологиялық құрылысы, мұнайгаздылығының болашағы және жобалау әдістері
Оңтүстік Маңғышлақ бөлігінің геологиясы мен мұнайгаздылығы және шығыс Аққар кенорнында іздеу жұмыстары жобасын жасау
Қорларды есептеу