АҚШ сақтандыру нарығы
Жоспар:
Кіріспе.....................................................................................................3
Негізгі бөлім
1-тарау. Сақтандыру нарығының теориялық негіздері.......................5
2-тарау. Қазақстан Республикасы сақтандыру нарығының жағдайы.................................................................................................19
3-тарау. Шетелдік тәжірибе................................................................27
Қорытынды..........................................................................................29
Қолданылған әдебиеттер...................................................................37
Кіріспе.
Қазақстан экономикасының дамуының қазіргі кезеңі өндірістің төмендеуін тежеу
Осындай нарықтық қоғамда пайда болатын тұрлаусыздық пен тұрақсыздық,
Макроэкономикалық тұрақтылық үшін қажетті қаржы резервтерін құра отырып,
Қорыта айтқанда, сақтандыру мәселесі және де елдегі сактандыру
1-тарау. Сақтандыру нарығының теориялық негіздері.
1.1Сақтандыру нарығы түсінігі, мәні.
«Сақтандыру нарығы» түсінігі отандық экономикалық әдебиеттерде жақында ғана
Сақтандыру қызметтері нарығының мәні сақтандыру табиғатынан көрініс табады.
Сақтандыру терминдері сөздігі келесідей талқылама береді: «Сақтандыру нарығы
В.В.Шахов мынадай анықтама берген: «... Сақтандыру нарығы -
Кең мағынада сақтандыру нарығы сақтандыру өнімін сату-сатып алумен
В.М.Родионова өзінін «Финансы» оқулығында мынадай анықтама ұсынған: «Сақтандыру
Ю.Бугаев өзінің мақалаларының бірінде былай деп жазған: «Мемлекеттің
Осы түсініктердің (анықтамалардың)
Осылайша, сақтандыру нарығы қарамағында бір жағынан, уақытша бос
Сәйкесінше «сақтандыру нарығы» түсінігі оның мәні есебінен ашылады.
Сақтандыру нарығының мәні «сақтандыру қызметі» және «сақтандыру тәуекелі»
Сактандыру нарығында келтірілген нүқсандар территориялық ғана емес, сондай-ақ
Кездейсоқ жағдайлардан туындаған нұқсанды уақыт бойынша үлестіру бір
жағдай қолайлы жылдары түскен сақтандыру төлемдерінің бір бөлігін
Сақтандыру нарығының ерекше белгісі болып сақтандыру қорына жиналған
Сақтандыру қоры қаражаттарының шоғырлануы - сақтандыру нарығын ұйымдастырудың
Сақтандыру нарығының болуының міндетті шарты болып сақтандыру қызметтеріне
Сондай-ақ, сақтандыру нарығының қалыптасуы үшін кәсіпорындар мен ұйымдардың,
Сақтандыру нарығының кызмет етуінің негізгі заңдары болып кұн
Сақтандыру нарығы тауарлы шаруашылықтың даму процесінде қалыптасады және
және әртүрлі меншік иелерінің болуы табылады. Сақтандыру нарығы
Мемлекет экономикасындағы сақтандырудың нарықтық қатынастар инфрақұрылымының қызмет етуінің
Жүргізілген зерттеулерге сәйкес, сақтандыру нарығының мәні -адамдардың, шаруашылық
Сақтандыру нарығының экономикалық мәні материалдық немесе басқа да
Бір жағынан, сақтандыру қызметтерінің нарығы - бүл сақтандыру
Сәйкесінше, нарық сақтандыру бизнесінің белсенді дамуы, көптеген сақтандыру
1.2 Сақтандыру нарығының құрамы мен құрылымы.
Сақтандыру нарығының мазмұнын оның түрлері, инфрақұрылымы кеңірек ашады.
Салалық нышаны бойынша 1. өмірді сақтандыру нарығын (сонымен
Масштабы бойынша улттық, аймақтық және халықаралық сақтандыру
1.Ұлттық сақтандыру нарығы - жеке мемлекеттегі сақтандыру үйымдарының
2.Аймақтық сақтандыру нарығы өзара интеграциялық байланыстармен байланысушы жеке
туралы жоспарды жүзеге асырумен байланысты. Еуропалық экономикалық одақтастықтың
сақтандыру нарықтары жиынтығы. Мұндай мағынада халықаралық сақтандыру нарығы
Қайта сақтандыру арналары бойынша және брокерлер арқылы ірі
Сақтандыруды жүзеге асырудың негізгі үйымдық-құқықтық нысандары болып 1.мемлекеттік
1. Мемлекеттік сақтандыру - бүл сақтандырушы ретінде мемлекеттік
Қазіргі кезде Қазақстанда мемлекеттің сақтандырушы қызметінің тек жалпы
Ал "Казахинстрах" мемлекеттік сақтандыру компаниясы үшін инвестицияларды сақтандыру
2.Акционерлік сақтандыру - сақтандырушы ретінде өзінің жарғылық капиталын
3.Өзара сақтандыру - өзара көмек көрсету мақсатында сақтандырушылардың
Өзара сақтандыру қоғамдары өз мүшелерінің мүліктерін жэне басқа
Сақтандыру пұлы - белгілі бір
Сақтандыру үйымдарының ынтымақтастығының нысаны болып сақтан-дырушылардың одақтары мен
1. сақтандыру (қайта сақтандыру) үйымы;
2. сақтандыру брокері;
3. сақтандыру агенті;
4. сактанушы, сақтандырылушы, пайда алушы;
5. актуарий;
6. уэкілетті аудиторлық ұйым (уэкілетті аудитор);
7. өзара сақтандыру қоғамы;
8. сақтандырумен байланысты кэсіпкерлік
өзге де жеке және заңды түлғалар.
Қайта сақтандыру үйымы – уәкілетті мемлекеттік органнын тиісті
Сақтандыру ұйымы (сақтандырушы) - сақтандыру шарттарын жасасу жэне
Жоғарыда аталған Заңға сэйкес сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы
1. уәкілетті мемлекеттік
2. тиісті жинақтаушы сақтандыру шартында көзделген сатып
3. сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметін автоматтандыру
4. ақпарат бөлімдерінің
5. бұрын өз
6. сақтандыру қызметіне байланысты мэселелер бойынша кеңес
7. сақтандыру (қайта
8. сақтандыру агенті ретінде сақтандыру делдалы болуды;
Сақтандыру нарығының кәсіби қатысушылары - өз қызметін уэкілетті
мемлекеттік органның тиісті лицензиялары негізінде жүзеге асыратын сақтандыру
Сақтандыру брокері - сақтандыру және қайта сактандыру мэселелері
тапсыруымен қаита сақтандыру шарттарын жасасу жөншдеп делдалдық қызметті
Сақтандыру брокерінің қызметі ерекше қызмет түрі болып табылады
Сақтандыру агенті - берілген өкілеттігіне сэйкес сақтандыру үйымының
Актуарий - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қажетті төлем
Актуарийлік есептеулер мынадай негіздер бойынша:
1) сақтандыру (кайта
2) Қазақстан Республикасының
мшдетті актуариилік есептеулер жүрпзіледі.
Уәкілетті аудиторлық ұйым (уәкілетті аудитор) - уәкілетті мемлекеттік
Сақтандыру қызметінің аудитін жүзеге асыруға қойылатын талаптар уэкілетті
Уэкілетті аудитор, жүргізілген аудит туралы қорытындының көшірмесін, уэкілетті
Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының өз құрылымында ішкі аудит
2-тарау. Қазақстан Респуоликасы сақтандыру
нарығының жағдаиы
2.1 Қазақстан Республикасындағы сақтандыру нарығының жағдайын талдау.
Экономиканың нарық жағдайындағы дамуы кезеңіндегі ақша-несие жүйесінің түбірлі
Сақтандырудың элемдік нарығының жаьандануы көрінісінде Қазақстанның көрсеткіштері біршама
1-кесте. Сақтандыру секторының негізгі көрсеткіштерінің динамикасы
Көрсеткіштер 2000 2001 2002
ЖІӨ. млн теңге 2599900,0 3250600,0
Халық саны, млн адам 14,8 14,4
Сақтандыру сыйакыларының ЖІӨге қатынасы. % 0,32
Жеке капиталының ЖІӨге қатынасы, % 0,18
Активтердің ЖІӨге қатынасы, % 0,32 0,49
1 жанға шақкандағы сақтандыру сыйақы-лары-ң қатынасы, теңге
Қазақстанда сақтандыру ұйымдарының жалпы саны 1997 жылдан 2004
2004 жылы Қазақстан Республикасынын "Қаржы нарығын жэне қаржы
> "Экспортық несиелер
> "Номад Иншуранс СК" АҚ;
> "Астық сактандыру компаниясы" АҚ.
Соңғы 3 жылы сақтандыру брокерлерінің саны 3 компанияға,
2-кесте. Сақтандыру секторының институционалдық құрылымы.
Көрсеткіштер 2000 2001 2002
Сақтандыру ұйымдарының жалпы саны (жыл аяғына), соның ішінде:
резидент емес тұлғалар-ң қатысуымен м/ж м/ж
өмірді сақтандыру бойынша 1 1
Сақтандыру брокерлерінің жалпы саны м/ж м/ж
Актуарийлер саны м/ж м/ж 26
Сактандыру ұйымына аудит өткізуге лиц-сы бар аудит ұйымдары-ң
Кейінгі 7 жылда
3-кесте. Сақтандыру компанияларының қаржылық көрсеткіштері, млн теңге.
2000 2001 2002 2003
Меншік капиталының жалпы көлемі 4617,0 5
Өтелген жарғылық капитал көлемі 9 779,0
Сақтандыру резервтері 2 280,8 8619,1
Активтер 8 347,2 15768,3 12
Соңғы сегіз жыл бойы елдің сақтандыру резервтерінің өсу
1-суреттен 2001 жылы елдің ЖІӨдегі сақтандыру резервтерініц үлесінің
2.2 Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығының
проблемалары мен даму тенденциялары.
Бүгінгі таңца сақтандыру нарығының даму проблемаларынын негізгілері болып
> үзақ мерзімді
> сақтандыру өнімдерінің (сактандырудың
> нарықтағы бірқатар сақтандыру
> сақтанушылардың
> сақтандыру ұйымдарының өздерінің
> сақтандыру
^ халықтың сақтандыру нарығына деген
> сақтандыру бизнесі облысындағы
Сақтандыру нарығының қүқықтық базасындағы едэуір өзгерістердің, сондай-ақ жоғарыда
Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығын дамытудың 2004-2006 жылға арналған
Бағдарламаның алдына қойған негізгі жұмыстары: ;
> жеке басты сақтандыруды,
> өзара сақтандыру жүйесін
> халықтың сақтық мэдениетін
> сақтандыру ісінің ақпараттық
> міндетті
> сақтандыру аясындағы мамандардың
> сақтандыру қызметін реттеу
> қайта сақтандыру жэне
> ұлттық сақтандыру индустриясы-ң
> жеке сақтандыруға деген
> сақтандыру
> халықтың сақтық мэдениет деңгейін
> міндетті сақтандырудың тиімді
^ сақтандыру аясындағы кадрлық әлеуетті
> жаңа сақтандыру өнімдері
> сақтандыру қызметтеріның сапасын
> сақтандыру
Сақтандыру үйымдарының қызметінің стандарттарын белгілеу, ұжымдык басқаруды жақсартуды
> жинақтаушы
> жұмыс берушінің өз
> жеке тулғаның өз
Нарықтың негізгі көрсеткіштерін, соның ішінде нарық сыйымдылығын арттыру
Жаһандану және интеграция жағдайларында эффективті сақтандыру секторы жалпы
Қазақстанның сақтандыру нарығындағы позитивті тенденцияларды қарай отырып, 2010
3-тарау. Шетелдік тәжірибе.
Шетелдік тэжірибе ретінде мен еліміздің экономикалық, саяси және
Қүрама Штаттарының нарықтарын карастырып өтпекпін.
3.1Қытай Халық Республикасынын
Реформалардың тереңдеуі және Қытай Халық Республикасының сақтандыру нарығының
4-кесте. Қытайдағы сақтандыру саласының 1990-2003 жылдардағы табыстары. (млрд
Жыл 1995 1996 1997
Табыс 59,5 77,7 108,0
2002 жылдың басындағы жағдай бойынша Қытай Халық Республикасында
Елдің сақтандыру нарығында акционерлік жэне шетел компанияларының болғандығына
2000 жылдың басында Қытай Халық Республикасында ресми түрде
Қытай сактандыру компаниялары 250 мыңнан астам сақтандыру агенттерінің
2004 жылдың басындағы жағдай бойынша, Қытай Халық Республикасында
3.2 АҚШ сақтандыру нарығы. Қазіргі кездегі Америка Қүрама
' Америка Қүрама Штаттарының монополиялары дамыған елдердегі бүкіл
Әрине, эр штат өзінің жарғылық капиталын, көрсетілетін сактандыру
Америка Құрама Штаттарында сақтандыру үйымдарының екі типі бар:
Ел ішінде сақтандырудың үш типі қалыптасқан:
1) бенефиттер (өмір мен денсаулықты сақтандыру, зейнетақыны
т.б.);
2) жеке мүліктік (бұл жерге қү_рылыстарды
3) коммерциялық (сақтандырудың барлық баска түрлері).
Қазіргі кезде АҚШтын барлық сақтандыру компанияларының активтері 2
Брокерлік компаниялардың өздерінің айрықшалыкты бөлімшелері болады. Бұл бөлімшелер
Сақтандырушының қызметінің тиімділігінің критериі болып жоғалтулар деңгейі, табыстар
Америка Құрама Штаттарында өмірді сақтандыру бойынша ірі сақтандыру
әртұрлі зеинетақы қирларъша тиеіллі шрнеше миллиардтық ақша қаражаттарын
Америка Құрама Штаттарының сақтандырушылары өндірістік корпорациялармен тығыз байланыста.
Сақтандыру ұйымдарының ұйымдық негізін акционерлік қоғамдар мен өзара
Кейінгі уақытта Америка Қүрама Штаттарының көптеген штаттарында мөлшерлемелер
Америка Қүрама Штаттарының сақтандыру компаниялары қаржылық конгломераттар деп
Жетекші сақтандыру компанияларына "Стейт фарм мьючуэл отомобил иншуранс
Басқа ірі компаниялар болып 1868 жылы Нью-Йоркте құрылып,
"Америкэн Интернешл групп (АИГ)" - жетекші халықаралық диверсификацияланған
Сондай-ақ, ірі сақтандыру компаниялары болып:
1853 жылы қүрылған "Континентал корпорейшн" компаниясы;
1876 жылы қү_рылған "Пруденшл Иншуранс оф Америка" компаниясы;
1913 жылы қүрылған "Олстейт Иншуранс компани" компаниясы саналады.
Көріп отырғанымыздай, эрине бүл елдердің сактандыру нарығының даму
Қорытынды.
Сақтандыруды барлық елдер үшін маңызды институт деп жэне
Сақтандыру қызметі нарығы реформаланушы экономиканың төмендегілерге эсер ететін
- мүліктік нүқсан мен табыстағы
- сақтандыру компанияларының инвестициялық қызметі
- елдің
Жоғарыдағы талдау негізінде төмендегідей қорытындыға келдім:
• Нарықтық экономика сақтандыру нарығының
- сақтандыру операцияларын реттеудің қүқықтық
- сақтанушыларға қызмет ететін субъектілер,
- банктік ұйымдар,
- кеңес беруші фирмалар, кадрлар
• Сақтандыру нарығын
• Инвестициялық қызметті
Қаржылық-экономикалық дағдарыс және экономикалық тұрақсыз-дық жағдайында сақтандыру нарығы
Қолданылған әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының "Сақтандыру қызметі туралы" 2002
2. Статистикалық жылдық басылым - 2003
3. Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. "Қаржы", Алматы
4. Маянлаева Г.И. "Организация страхового
5. Жуйриков К.К.
6. Л.Н.Гостенко "Страхование", Алматы 2003
7. "Қаржы-Қаражат" журналы, 2003 ж. №6
8. "Қаржы-Қаражат" журналы, 2003 ж. №4
9. "Банки Казахстана" журналы, 2004 ж. №5
10. "Банки Казахстана" журналы, 2004 ж. №12
11. "Страховое дело" журналы, 2005 ж. №2
12. "РЦБК" аналитикалық журналы, 2004 №6
13. "РЦБК" аналитикалық журналы, 2005 № 1
3
Сақтандыру ісінің қалыптасу кезеңдері, экономикалық мәні және функциялары
Сақтандыру жүйесі
Қазақстандағы қаржы нарығы және оның құрылымының жағдайы мен дамуы
Қазақстан Республикасындағы сақтандыру нарығы жүйесі
Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығының даму жағдайын талдау
Қазақстанның қаржы нарығын жетілдіру жолдары
Бүкіләлемдік қаржы нарығы
Сақтандыру
Қаржы рыногінің қалыптасуы: ахуалы,мүмкіндіктері, жағдайлары
Акционерлік сақтандыру компаниялары