Тапсырмалар жүйесін даярлау
МАЗМҰНЫ
КIРIСПЕ…………………………………………………………………..
1 Жүйелік бағдарламалау КУРСЫН ОҚЫТУДА КОМ-ПЬЮТЕРДІ ПАЙДАЛАНУДЫҢ АЛҒЫШАРТТАРЫ..........................
1.1 жүйелік бағдарламалау курсын оқытудың теориялық негiздерi.........................................................................
1.2 жүйелік бағдарламалау курсын оқытуда компьютердi пайдаланудың алғышарттары..............
1.3 жүйелік бағдарламалау курсын оқытуда компьютерлiк оқыту жүйелерiн пайдалану.................
1.4 жүйелік бағдарламалау курсының компьютерлiк оқыту жүйесінiң құрылымы..................
2 жүйелік бағдарламалау КУРСЫНЫҢ КОМПЬЮ-ТЕРЛіК ОҚЫТУ ЖҮЙЕСіН ДАЯРЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ............
2.1 Жүйелік бағдарламалау курсының компью-терлiк оқыту жүйесiн жасау негiздерi...............................
2.2 жүйелік бағдарламалау курсының компьютер-лiк оқыту жүйесiн оқу процесiнде
2.3 Компьютерлiк жүйенi пайдалануға нұсқау.........................................................................................................
3 Экономикалық бөлім...................................................................
3.1 Жүйені құруға және енгізуге кеткен шығын есептеулері..............................................................................................
3.2 Экономикалық сферасының есептеулері................
4 БИЗНЕС-ЖОСПАР БӨЛІМІ...................................................................
ҚОРЫТЫНДЫ…………………………………………………............….
Түйін..............................................................................................................
ҚОСЫМША.......……………………………………………......………….
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР...................................................... 6
8
8
16
22
25
38
38
54
58
63
63
65
67
72
74
75
82
КIРIСПЕ
Информатиканы оқыту әдiстемесiнде бiрiктiрiлген барлық әдiстемелiк педагогикалық бiлiмдер мен
Жоғары оқу орындарында информатика мамандығының “Жүйелік бағдарламалау” курсы біраз
Уақыт өте келе бiлiм беру жүйесiн компьютерлендiрудiң ойдағыдай жүзеге
Қазіргі кезде жүйелік бағдарламалау курсының түрлi компьютерлiк оқыту программалары
Әрине, Бұл құралдардың барлығы бiрдей нашар деген пiкiрден аулақпыз.
Жұмыстың мәселесi: жоғары оқу орындарында жүйелік бағдарламалау курсын оқытуда
Қазiргi кездегi көптеген зерттеулерге талдау жасай отырып, жүйелік бағдарламалау
Зерттеудiң мақсаты: Информатика пәнiнiң жүйелік бағдарламалау курсын компьютерлiк технология
Зерттеудiң обьектiсi: ретiнде жоғары оқу орындарында жүйелік бағдарламалау курсын
1 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ КУРСЫН ОҚЫТУДА КОМПЬЮТЕРДl ПАЙДАЛАНУДЫҢ АЛҒЫШАРТТАРЫ
1.1 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ курсын оқытудың теориялық негiздерi
Қазiргi әлемнiң ғылыми бейнесiнiң негiзгi сипаттамасы қоғамдағы және табиғаттағы
Бұл жағдай бiздiң ғасырдың басында әлемнiң бейнесiн жаңаша тұжырымдайтын
Қазiргi кезде информатиканың ықпалына көп сүйенетiн саланың бiрi халық
Кәсiби информатика информатика ғылымының бiр саласы ретiнде жоғары оқу
Жоғары оқу орындарының информатикасын программалық қамтамасыз ету оқу орындарының
Жоғары оқу орындары информатикасы психологиялық-педагогикалық қамтамасыз етiлуi тиiс. Ол
Компьютердi зерттеу объектiсi ретiнде алатын болсақ, жоғары оқу орындарында
Қазiргi кезде “Жүйелік бағдарламалау” курсына жоғары оқу орындарында 96
курс бойынша бiлiм беру мазмұнының минимумы;
болашақ информатик мамандардың дайындық деңгейiне қойылатын талаптар;
стандарттағы талаптардың орындалуын бағалау;
бiлiм бағалау.
«Жүйелік бағдарламалау» курсын оқытудың мақсаттары:
графика, математика, статистика бойынша қолданбалы программалар пакеттерiн ұсынудың маңызын,
графиктердi, диаграммаларды, үлгiлердi, суреттердi, этикеткаларды еркiн мәтiнге не құжатқа
графикалық бейнелердi құруға және модификациялауға мүмкiндiк беретiн инструментальдық құрылғыны
Курсты оқытудың мiндеттерi:
берiлген графикалық және баспалық пакеттерге тән функцияларды оқып үйрену;
ғылыми салада қолданбалы программалық ұқсас пакеттердiң мiндетi туралы түсiнiк
web-беттердi бiрiктiретiн құрауыштардың негiзгi түсiнiктерi мен анықтамалары туралы түсiнiктердi
Кәсiби қызметте қолданбалы программалаудың дағдысын пайдалана бiлудi қалыптастыру. Информатиканы
Жоғары оқу орындарындағы “Жүйелік бағдарламалау” курсының мазмұны түрлi программалық
“Жүйелік бағдарламалау” курсы бiр жағынан курстың информатика пәнiмен байланысын
“Жүйелік бағдарламалау” курсының маңызды ерекшелiгi оның басқа пәндермен тығыз
“Жүйелік бағдарламалау” курсын оқу барысында алған бiлiм мен iскерлiктерiн
Сонымен жоғары оқу орындарындаға информатика мамандығының “Жүйелік бағдарламалау” курсы
Жоғары оқу орындарында информатика курсының енгiзiлуiне байланысты педагогика ғылымының
Мұнда қоғамның алға қойған мақсатына байланысты информатиканы оқытудың заңдылықтары
Қазiргi кезде РБАО негiзiнен бiлiм жүйесiнiң барлық сатылары үшiн
Электронды оқулықтың мотивациялық-мақсаттық компонентi модульдердi (микромодульдердi) құрастырудан тұрады. Модуль
Электрондық оқулықтың мазмұндық компонентi гипермәтiн арқылы жүзеге асырылады. Гипермәтiн-терминдерден,
Электронды оқулықтың операциялық компонентi интерактивтi формада берiлген тапсырмаларды
Оқушылар үшiн электрондық оқулық- мектепте оқыған жылдардың барлығында
Мұғалiм үшiн электронды оқулық бұл күнбе-күн дамытылып отыратын ашық
“Электронды оқулық” - дисплей экранында көрiнетiн жай ғана мәтiн
Алматы қаласының М.Мәметова атындағы техникалық лицейiнiң директоры Т.Линшевская былай
Өскемендегi “ШЫҒЫС” аймақтық зерттеу орталығының директоры Г.Протасованың пiкiрiнде былай
N73 орта мектептiң мұғалiмi Л. Ким электронды
Қазiргi кезде техникалық (Ж.Түсiпбаева) және агроинженерлiк (А.Қозыбай) бiлiм саласын
Әлi де көп жұмыстар атқарылуы тиiс, мектептiң, кәсiптiк оқу
Қазiргi ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдалану негiзiнде
Электрондық оқулықтарды дайындаудың бiр жүйеге келтiрiлген заңдылығы болуы
-белгiлi бiр пәнге байланысты дайындалған электрондық оқулықтың сол пәннiң
-электрондық оқулықтар курста оқытылатын тараулар мен тақырыптарға қатысты
-электрондық оқулықтың кәдiмгi оқулықтар мазмұнын қайталамауын яғни, берiлетiн
-белгiлi бiр тақырыпқа қатысты материал 2-3 экрандық беттен артық
-бiр қатардағы мәтiн 62-65 таңбадан аспауы тиiс. Себебi
-оқулықты шектен тыс иллюстрациялық анимациялық тұрғыдан көркемдеу
Қазiргi уақытта информатиканы оқыту әдiстемесi қарқынды даму ұстiнде; оның
Бiздiң жағдайда алдыңғы кезекте қарастыратын мәселемiз, жоғары мектеп көлемiнде
Информатиканы оқыту әдiстемесi жаңадан қалыптасып келе жатқан жас ғылым.
Информатика әдiстемiсiнде бiрiктiрiлген барлық әдiстемелiк педагогикалық бiлiмдер мен тәжiрибелер
Бiлiм беру жүйесінiң басты мiндетi – Ұлттық және жалпы
Жоғары мектепке арналған информатикадан мемлекеттiк бiлiм беру стандарты осы
Жалпы информатика пәнiнiң мазмұны мынадай екi үлкен дидактикалық мәселенi
Болашақ информатик маман таным субъектiсi болған кезде Бұл екi
1.2 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ курсын оқытуда компьютердi пайдаланудың алғышарттары
«Жүйелік бағдарламалау» курсының жоғары мектепке курс ретiнде енгiзiлгелi берi
Қазақстан Республикасындағы бiлiмдi ақпараттандыру жүйесін ары қарай дамыту процесiн
Қазiргi кезде негiзiнен бiлiм жүйесінiң барлық сатылары КОҚ жасаумен
КОҚ-ның мотивациалы-мақсаттық компонентi модульдердi құрастырудан тұрады. Модуль дегенiмiз
КОҚ-ның мазмұндық компонентi гипермәтiн арқылы жұзеге асырылады. Гипермәтiн –
КОҚ-ның операциялық компонентi интерактивтi формада берiлген тапсырмаларды орындау арқылы
Студенттер үшін КОҚ – ЖОО-да оқыған жылдардың барлығында да
Мұғалiм үшін КОҚ бұл күнбе-күн дамытылып отыратын, ашық түрдегi
КОҚ студенттердiң сыныптан тыс өз бетiмен жұмыс iстеуiне толық
КОҚ – дисплей экранында көрiнетiн жай ғана мәтiн емес,
Модульдерде берiлген алгоритм студенттерге өз бетiмен жұмыс iстеу мүмкіндiгiн
Оқытудың әр сатысында компьютерлiк тесттер арқылы студенттi жекелей бақылауды,
Барлық оқулықтардың материалдарын модульдiк түрде қарастыру оның мазмұнын бiрыңғай
Әлi де көп жұмыстар атқарылуы тиiс, мектептiң, кәсiптiк оқу
КОҚ-рiнде информацияны бейнелеудiң көптеген түрлерi қолданылады: мәтiн, гипермәтiн, графика,
Пайдаланылатын формалар мен форматтарды келесi факторларға сүйене отырып таңдау
КОҚ-сi қамтитын информациялық компоненттердiң көлемi мен сипаттамалары;
информациялық компоненттердiң дидактикалық мәнi мен өнiмнiң дидактикалық және функционалдық
өнiмнiң көлемiне қойылатын шектеулер;
жоспарланған өнiмнiң программалық және техникалық сипаттамалары;
КОҚ-сiн жасауда қолданылатын инструменталдық құралдардың мүмкіндiктерi.
Мәтiн және гипермәтiн. Қазiргi уақытта барлық дерлiк КОҚ-де мәтiндiк
Информация бейнелеудiң бұл түрі өте кең тарағандықтан бұған толық
ағымдық беттегi не кадрдағы информацияны бейнелеу формасын өзгерту;
ағымдық кадрдағы не беттегi мазмұнға байланысты функцияны шақыру;
ағымдық беттiң келесi фрагментiне өту;
қосымша терезенi шақыру;
тапсырмалар жүйесін шақыру;
сыртқы қосымшаны шақыру.
Графика және анимация. Суреттi бейнелеу тәсiлi бойынша графикалық компоненттер
Матрицалық сурет пикселдер деп аталатын нүктелерден тұратын екi өлшемдi
Векторлық графика жазықтағы ғана емес кеңiстiктегi (үшөлшемдi) графикалық суреттердi
Функционалдық бейнелер графикалық қосымшалар арқылы салынады. Мысалы, КОҚ оқыту
Графикалық информациялық компоненттердiң басқа түрлерi арнайы әрi терең зерттеудi
Анимациялық графика екi тұрге бөлiнедi: суреттiк және слайттық. Суреттiк
Дыбыстық компоненттер. Дыбыстық сигналдардың цифрлық бейнеленуi үздіксіз аудиосигналдың уақытқа
Қазiргi заманғы технологияларда дыбысты цифрлық өңдеу үшін 2-ден 192
Дыбысты сипаттайтын файлдар .midi форматта болғаны жөн. Бұл файлдар
Windows жүйесінде цифрлық дыбыстарды сақтау үшін .wav форматы қолданылады.
Видео және анимация. Дәстүрлі видекомпонент екi синхронды орындайтын құрылымнан
Видеожол қозғалыссыз графикалық бейнелерден тұратын кадрлар тiзбегiнен тұрады. Видеокомпоненттер
Интерактивтi үшөлшемдi бейнелеу. Дәстүрлі графикалық компоненттердiң ортақ кемшiлiгi олардың
1.3 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ курсын оқытуда компьютерлiк оқыту жүйелерiн пайдалану
Жүйелік бағдарламалау курсының мазмұнын құрылымдау иерархиялық деңгейлерге бөлiнген құрылымдық
КОҚ-ның құныдылығы оның қолданыс аумағының көп бағыттылығына байланысты болады.
оқу материалының түрлі деңгейде жүргiзiлуi;
түрлі мамандықтар мен пәнаралық байланыс;
оқушының бастапқы дайындығының түрлі деңгейi.
Көп бағыттылықты аспектiлерiн жұзеге асыру үшін КОҚ-сiн пайдаланудың сәйкес
КОҚ мазмұнын құрылымдаудың базалық екi принципi бар:
тақырыптық;
уақыттық (оқу процесiнiң барысында шешiлетiн педагогикалық мәселелер бойынша).
Бiрiншi принцип дәстүрлі оқулық мазмұнына ұқсас келетiн пәннiң иерархиялық
Пән мазмұнын құрылымдаудың екiншi тәсiлi бойынша, ол құрылымдық бiрлiктердiң
КОҚ-сiнде жоғарыда атап өтiлген принциптердiң екеуiн қатар пайдаланған тиiмдi.
1-кестеде екi принцип бойынша құрылымданған «Жүйелік бағдарламалау» курсының мазмұны
1-кесте
Тақырыптық принцип Уақыттық принцип
1-Тарау. Компьютердің шығу тарихы
1.1. Ассемблердегі негізгі ұғымдар
1.1.1. Микропроцессор
1.1.2. Регистр 2-сабақ.
3-сабақ. Жаттығулар орындау
1.2. Арифметикалық командалар
1.2.1. Циклдар
Пән мазмұнын құрылымдауды бастау алдында келесi мәселелердi шешiп алу
тақырыптық жiктеу деңгейiнiң тереңдiгiн, яғни оқу материалының иерархиялық деңгейлерiн
әрбiр деңгейге сәйкес құрылымдық бiрлiктердiң типтерiнiң атауларын анықтау;
мазмұнның құрылымдық бiрлiктерiнiң бейнелену формасын айқындау.
Тақырыптық жiктеу деңгейiнде, яғни оқу материалының иерархиялық деңгейлерi үш
Құрылымдық бiрлiктер типтерiнiң атаулары түрлі болып келуi мүмкін. Бiрақ
Мазмұнның құрылымдық бiрлiктерiнiң бейнелену формасын екi түрлі технологиялық бағытта
Қорыта айтқанда, пән мазмұнын құрылымдау оны тек тарауларға, тақырыптарға
1.4 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ КУРСЫНЫҢ КОМПЬЮТЕРЛIК ОҚЫТУ ЖҮЙЕСІНIҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Бiз даярлаған «Жүйелік бағдарламалау» курсының жалпы құрылымы 2-схемада келтiрiлген.
Курс мазмұнының оқыту жүйесінде «Жүйелік бағдарламалау» курсының құрылымданған және
Тапсырмалар жүйесінде “үлгiмен оқыту” әдiсiн жетекшiлiкке алып құрыстырылған лабораториялық
Бүгiнде жүргiзiлiп жатқан зерттеулер компьютерлiк оқыту программаларының тиiмдiлiгiн көпшiлiк
2-схема. «Жүйелік бағдарламалау» курсының компьютерлiк оқыту жүйесінiң құрылымы
Оқытушы жүйесінде оқытушыға оқу материалдарының, көпнұсқалы тапсырмалар жүйесінiң,
Шет ел психологтарының еңбектерiнде компьютерлiк програм-малардың безендiрiлуi жайлы көптеген
“Қазiргi кездегi компьютерлiк программалар мен олардың безендiрiлуi адамның қабiлетi
Де М.Верней мен З.Л.Бердж интерфейс жөнiнде былай деп жазады:
Шет ел және Ресей мамандарының зерттеулерi негiзiнде компьютерлiк оқыту
Безендiруде жүйелiк бағытты қолданудың ерекшелiктерi. Жүйелiк бағыт жүйелiк безендiрудiң
Семиотиканы (таңбалар мен таңбалық жүйелер жайлы ғылым) пайдалану информацияны
Электронды оқу материалына және оның берiлуiне қойылатын талаптар үйренушiнiң
Оқу материалына қойылатын негiзгi талаптар:
мазмұндалу мәтiнi өте қысқа және максимум жаңа информация қамтуы
үйренушi бiлетiн сөздер мен қысқартуларды пайдалану. Бұл үйретушiнiң жаңа
семантикалық байланыстағы информациялық элементтердi топтастыру қажет. Мұны құрылымдық принцип
өте маңызды информация экранның сол жақ жоғары бұрышында орналасуытиiс.
абзацтың негiзгi идеясы оның алғашқы жолдарында берiлуi керек. Бұл
графикалық материал мәтiнмен ұйлесiмдi түрде құрылуы тиiс.
күрделі модельдер мен құрылымдарды бейнелейтiн иллюстрациялар ( схемалар, карталар
оқыту материалының мәтiнi дыбыстық эффектiлерiмен толықтырылуы керек. Бұл информация
Iздеу, жылжу, гиперсiлтемелер жүйесін ұйымдастыру. Оқу материалында бағдар алу
“Бiрде-бiр үлкен кiтап сiлтемесiз болмауы керек. Сiлтемесiз кiтапты терезесi
Iздеу, жылжу, гиперсiлтемелер жүйесi келесi талаптарды қанағаттандыруы тиiс:
Электронды оқулықтың оқытудың негiзгi этаптарын бейнелейтiн
графикалық схема орналасқан кiлттiк экраны болуы тиiс. Бұл үйренушiге
гиперсiлтемелер оқулықтың қай түсына алып баратынын дәл және анық
гиперсiлтемелердiң асты сызылатындықтан, оқулықтың материалында асты сызылған мәтiн бөлiктерi
оқу материалы бiр немесе екi беттен аспауы керек;
гиперсiлтемелер тiзбегiнде олардың келесi қадамы қатаң логикаға сүйенiп құрылуы
программаның мiндеттi түрде iздеу жүйесi болуы қажет және кiлттiк
Информацияны құрылымдау процесiн, жылжуды және гиперсiлтемелердi ұйымдастыруды бiлiмдi бейнелеудiң
Түстер мен формаларды қабылдаудың физиологиялық ерекшелiктерiн ескеру. Адам көру
Кей түстер адамды дем алдырса, кей түстер шаршатады. Сонымен
Оқыту программаларын жобалағанда түстер мен формаларды қабылдаудың келесi физиологиялық
қызыл, қызғылт, сары түстер адамға тiтiркендiргiш ретiнде әсерiн тигiзедi.
көк, көгiлдiр, жасыл дем алдырушы, ұйқы келтiргiш түстер;
қоңыр,ашық-қызыл, сұр, жасыл-сарғыш түстер нейтрал түстер;
екi түстiң қосылысы, фон мен таңба түстерi көру ыңғайлылығына
программада қолданылатын шрифттердi таңдауда келесілердi ескерген жөн: бас әрiптер
шрифт пен фонның ең жақсы қабылданатын жұптары: қара-көк фонда
ақ фон түр-тұрпаттың ең күштi құралы болып табылады;
кез-келген фондық сурет пайдаланушының көзiн тез шаршатып, материалды қабылдау
адамның санасына мультипликация да қатты әсер етедi, анық, ашық
құрамында қозғалып тұратын объектi (анимация) бар оқу материалын қабылдау
Ендi Электронды оқулықтың сыртқы құрылымын, яғни пайдаланушыға көрiнетiн элементтерiн
Мазмұндау мәтiн, сурет, кескiн, схема, кесте, график т.с.с. түрінде
Схемокурс – оқулықтың мазмұнын қысқартылған мәтiн – график түрінде
Өзiн өзi бақылаудың тестiк жүйесi – оқу материалының мазмұны
Оқу материалының бұлай үш түрде берiлуi, пайдаланушының
Қазiргi ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдалану негiзiнде жаңа педагогикалық әдiстердi
Компьютерлiк оқыту жүйелерiн жасау және қолдану үшін оның түрлерiнiң
пән мазмұнына бойынша;
жүзеге асыра алатын педагогикалық мәселелерi бойынша;
оқу материалын қамту көлемi бойынша;
телекоммуникациялық пайдалану мүмкіндiгi бойынша;
оқыту деңгейi бойынша;
информацияны бейнелеу формасы бойынша.
Пән мазмұны бойынша КОҚ-рi жаратылыстану, гуманитарлық, техникалық мазмұндағы болып
Жүзеге асыра алатын педагогикалық мәселелерi бойынша жiктеу үшін алдымен
Осы аталған педагогикалық мәселелердi шешу мүмкіндiгiне қарай КОҚ-рi келесi
теориялық және техникалық дайындық құралдары;
практикалық дайындық;
көмекшi құралдар;
кешендi құралдар.
Бiрiншi топқа келесi КОҚ-ры кiредi:
Компьютерлiк оқулық (КО) – баспа оқулық негiзiнде жасалған, белгiлi
Бiлiмдi тексерудiң компьютерлiк құралы (БТКҚ) – белгiлi пән бойынша
Практикалық дайындық КОҚ-рi:
Компьютерлiк практикум (КП) – пәннiң типтiк есептерiн шығаруға және
Компьютерлiк тренажер (КТ) – iс-әрекет дағдысын қалыптастыруға және оған
Көмекшi КОҚ-рi:
Компьютерлiк лабораториялық практикум (КЛП) – автоматтандырылған лабораториялық жұмыстар жинағы;
Кешендi құралдар қатарына келесi КОҚ-лерi енедi:
Компьютерлiк оқу курсы (КОК) – теориялық, практикалық және техникалық
Оқу материалдарын қамту көлемi бойынша интегралды және интегралды емес
КОҚ-рi телекоммникациялық технологияларды пайдалану мүмкіндiгi бойынша жергiлiктi және желiлiк
Желiлiк КОҚ-рi есептеу техникасының түріне қарай жергiлiктi желiге бағытталған
Информацияны бейнелеу формасы бойынша мультимедиялық және мультимедиялық емес
Программалық жүйенiң құрылымы дегенiмiз оның пайдаланушылармен байланысы мен iшкi
Оқу материалы мен таспырмалар жүйесi ақпараттық және программалық объектiлерге
КОҚ-де оқу материалдарына қол жеткiзудiң негiзгi үш тәсiлi қарастырылады:
элементтерi оқу материалының сәйкес құрылымдық бiрлiктерiне сiлтеме жасайтын мазмұн
көрсеткiштер арқылы (анықтамалық сөздiк, терминдер жинағы, тезаурус, глоссарий, т.с.с.);
оқу матриалының iздеу жүйесi арқылы;
Iздеу процесiн оқу материалдарын iздеу модулi (ОМIМ) толық мәтiндiк,
КОҚ орнатуға арналған ақпараттық компоненттер. Бұл ақпараттық компоненттiң бiр
Екiншi бөлiгiнде жүйенiң орнатылуы, КОҚ конфигурациясының пайдаланушы өзгерте алатын
Оқушылардың жұмыс нәтижелерiн бейнелейтiн ақпараттық компоненттер. Мұнда оқушылар модулi
Оқушы модулiне оқушының игерiп жатқан пән бойынша ағымдық бiлiм
Ендi КОҚ-ның құрылымдық схемасындағы негiзгi модiльдердiң атқаратын қызметтерiн сипаттап
А.Оқу материалдарымен жұмыс iстеудi қамтамасыздандыру модулiнiң (ОМЖҚМ) атқаратын негiзгi
мазмұн, сiлтемелер, анықтамалық сөздiк, терминдер сөздiгi, тезаурус көмегiмен оқу
оқу материалының белгiлi бiр бөлiгiн баспадан шығарып алуға мүмкіндiк
оқу маетриалының мазмұны толық болу қажеттi демонстрациялық, иллюстрациялық маетриалдарды
оқу материалында гиперсiлтемелер жүйесiмен жұмыс жасауды ұйымдастыру;
оқу материалының құрамына енгiзiлген таспырмалар жүйесін орындау және нәтижесiн
°. Оқу материалын iздеу модулiнiң (ОМIМ) негiзгi қызметi ОМЖҚМ-мен
Б. Тапсырмалар жүйесi модулi (ТЖМ) келесi функцияларды атқарады:
пайдаланушыға орындауға арналған тапсырмалар тобын тапсырмалар жиынынан кездейсоқ не
тапсырмаларды бiртiндеп, кезеңдерге бөлiп беру;
тапсырмаларды орындау нәтижелерiн талдау және дұрыс орындалмаған тапсырмалар үшін
пайдаланушының тапсырмаларды орындау барысы туралы хаттамаларды ұйымдастыру;
пайдаланушының бiлiм деңгейiн тексеру және бағалау.
В.Тапсырмаларды тiркеу модулi (ТТМ) ТЖМ-нiң қосымша қызметтерiн атқарады.
Г.Оқу процесiн басқару модулi (ОПБМ) оқытудағы психологиялық-педагогикалық стратегияны тиiмдi
оқушының оқу материалымен және тапсырмалар жүйесiмен байланыс деңгейiн тiркеу;
жоғарыдағы мәлiметтерге сүйене отырып оқушының моделiн құру;
оқушының бiлiм деңгейiн бағалау;
оқушының моделiне сүйене отырып, оқыту процесiнде оқу материалдары мен
оқытушыға оқушының оқу барысы мен нәтижелерi жайлы мәлiметтер беру;
Оқушыларды тiркеу және анықтау модулi (ОТАМ) КОҚ-нi орнату және
Д.Оқушылардың жұмыс хаттамалары модулi (ОЖХМ) – пәндi игеру барысы
Е.Оқытушы интерфейсi модулi (ОИМ) – оқушының оқу барысы, тапсырмаларды
Ж.КОҚ-ның конфигурасын сипаттау модулi (КОҚКСМ) – пайдаланушыны КОҚ-мен жұмыс
2 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ КУРСЫНЫҢ КОМПЬЮТЕРЛlК ОҚЫТУ ЖҮЙЕСlН ДАЯРЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Компьютерлiк оқыту жүйелерiн жобалауда жасау құралдарын тиiмдi таңдау
Инструменталдық жабдықтар ретiнде компьютерлiк оқыту жүйелерiн құру барысында орындалуы
«Жүйелік бағдарламалау» курсының электронды оқулығын жасауда бiз Delphi программалау
Windows жүйесінде Delphi программалау ортасы - Пуск - Программы
Delphi ОБП ортасы төрт құрылымнан тұрады: Негiзгi терезе, Объектiлер
Негiзгi терезесiнiң құрамына негiзгi мәзiр, аспаптар панелi және компоненттер
1-сурет. Delphi объектiлi-бағдарлы программалау ортасы
соңында клавиштер комбинациясы жазылса, онда Бұл команданы сәйкес клавиштер
Форма - программаны дайындау алдында ашылатын, программаның сұхбаттық терезесi.
Форма Delphi ортасының негiзгi объектiлерiнiң бiрi. Delphi iске қосылған
Қасиеттер тiзiмi Объект инспекторы (Object Inspector) терезесiнде орналасады. Мысалы,
Форманың кейбiр қасиеттерi:
Name (Атау) – формаға берiлген атау. Ол Delphi объектiлерiнiң
Ол үшін қасиеттер терезесiнен Name атауын таңдап, жаңа атау
Font (Шрифт) – формаға енгiзiлетiн мәтiн шрифтiн орнату қасиетi.
Caption (Тақырып) – форма терезесiнiң тақырыбына енгiзiлетiн мәтiн. Алғашқы
Color (Түс) – форманың түсiн орнату қасиетi. Ол таңдалған
Тiлсызық түймесi – қасиет мәнiнiң бiрнеше екенiнiң белгiсi. Тiлсызық
Width (ұзындық), Height (Биiктiк) – пиксель өлшем бiрлiгiмен берiлген
Delphi-де программалар оқиғалар арқылы басқарылатыны белгiлi. Ал объектiлерге қатысты
Олар қасиеттер терезесiнiң екi бағаннан тұратын Events қосымша бетiне
Delphi-де программа мәтiнi программалық код деп, ол енгiзiлетiн терезе
Delphi ортасында жиi кездесетiн оқиғалар:
OnClick – тышқан тұймесiн бiр рет шерту;
OnDblClick – тышқан тұймесiн екi рет шерту;
OnKeyDown – клавиштi басу;
OnKeyUp – басылған клавиштi босату;
OnMouseDown – тышқан тұймесiн басу;
OnMouseUp – тышқан тұймесiн босату;
OnCreate – форманы екi рет шерту, т.б.
Delphi-де программа мәтiнi программалық код деп, ол енгiзiлетiн терезе
Код терезесiнiң сол жақ бөлiгiнде Code Explorer (Код Зерттеушi),
Код терезесiнiң тақырыбы ағымдық файл атауымен сәйкес келедi. Терезенiң
Код терезесi ашылғанда, онда процедура дайындамасы (үлгiсi) көрiнедi. Оның
Процедура дайындамасының жазылу түрі:
Procedure (Sender : TObject);
begin
end;
мұндағы Sender параметрi құрылатын процедураның қай класқа тиiстiлiгiн анықтайды.
Терезенiң сол бөлiгiндегi - браузер терезесi. Онда код терезесiнде
2-сурет. Редактор терезесiндегi процедура дайындамасы
Delphi-де компоненттер панелiнен формаға түрлі компоненттер орнатып, олардың оқиғаларын
Формаға Edit1 енгiзу өрiсiн орнатып, оның Text қасиетi арқылы
Формада орнатылған ТLabel, ТEdit компоненттерiнiң Caption, Text қасиеттерiнiң мәндерiн
Проектiнi дайындап болған соң оны
Проект сақталу ұшiн арнайы бума дайындалмаған
- сақтау сұралатын терезенiң Жаңа бума құру
- клавиатурадан бума атын енгiзу;
буманы екi рет шертiп, ашу;
терезенiң Файл аты өрiсiне модуль атауын
Модуль .pas кеңейтiлуi бойынша сақталып
3-сурет. Модульдi сақтау терезесi
Файл аты өрiсiне проект атын
Мұндағы ескертетiн жайт: модуль
Сақтаулы проектiнi ашу ұшiн File
Жаңа құрылған программманы (проектiнi) сақтаған
FrontPage web-беттер мен web-түйiндер құруға арналған Microsoft Office 2000
FrontPage ортасын iске қосу Пуск-Программы-Microsoft FrontPage командасы арқылы
Ортада Microsoft Office құрамына енетiн MS Word, MS Excel,
FrontPage басқа қосымшалардан ерекшелiгi онда құжаттың құрылымдық негiзiн түрлі
Сонымен бiрге құрылған web-беттiң iске қосылуын да алдын-ала көруге
Ортада web-бет құру ең алдымен web-құжатқа енгiзiлетiн мәтiндi теру
Орта терезесiнiң төменгi жағында орналасқан Көру және редакциялау режимдерiн
FrontPage ортасында Кесте (Tables), Сурет (Picture) аспаптар панелдерiн пайдаланып,
Web-құжат iске қосылған кезде кесте iшiндегi файл iздеу анимациясы
Гиперсiлтемелер арасындағы байланысты Жұмыс режимi панелiнiң Hyperlinks режимi арқылы
4-сурет. 1-web құжатының гиперсiлтемелер жүйесi
Delphi ортасында «Жүйелік бағдарламалау» курсының компьютерлiк оқыту жүйесін жасаудың
Оқыту жүйесінiң бас мәзiрiнiң интерфейсiн жобалау;
Курс мазмұнын даярлау;
Тапсырмалар жүйесін даярлау;
Тест жүйесін даярлау;
Оқыту жүйесінiң интерфейсiн жобалау технологиясы:
1. Delphi ортасын iске қосып, 5-суреттегi форма дайындамасын жасау
5-сурет. «Жүйелік бағдарламалау» курсының
компьютерлiк оқыту жүйесінiң интерфейсi
2. Негiзгi программаны ашып, бас мәзiрдегi командалық түймелер шертiлген
procedure TForm1.TreeView1Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView1,WebBrowser1,'data\teor\t');
end;
procedure TForm1.TreeView2Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView2,WebBrowser1,'data\taps\l');
end;
procedure TForm1.TreeView1Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView1);
end;
procedure TForm1.TreeView2Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView2);
end;
3. Форманың onCreate оқиғасын өңдеуiш процедура құру:
procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);
var i:Shortint;j:word;
begin
sum:=0;
Findfirst('data\teor\*.teor',0,tf);
repeat
j:=FindNext(tf);
sum:=sum+1;
until j0;
Findclose(tf);
Gauge1.MaxValue:=sum;
ii:=0;
HLIst:=TStringList.Create;
historyIndex:=-1;
if fileexists('data\taps\tap.mzm') then TreeView2.LoadFromFile('data\taps\tap.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
if fileexists('data\teor\neg.mzm') then TreeView1.LoadFromFile('data\teor\neg.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
if fileexists('data\term\ter.mzm') then ComboBox1.Items.LoadFromFile('data\term\ter.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
for i:=0 to TreeView1.Items.Count-1 do
begin
if TreeView1.Items.Item[i].Count=0 then
begin
TreeView1.Items[i].ImageIndex:=1;
TreeView1.Items[i].SelectedIndex:=1;
end;
end;
for i:=0 to TreeView2.Items.Count-1 do
begin
if TreeView2.Items.Item[i].Count=0 then
begin
TreeView2.Items[i].ImageIndex:=1;
TreeView2.Items[i].SelectedIndex:=1;
end;
end;
if FileExists(WebBrowser1.Path+'data\teor\t0.teor')then
WebBrowser1.Navigate(WebBrowser1.Path+'data\teor\t0.teor');
4. Бас мәзiрдегi Мазмұны, Тапсырма, Тест, Оқытушы, Баспа және
procedure TForm1.bt_mazmunMouseUp(Sender: TObject; Button: TMouseButton;
Shift: TShiftState; X, Y: Integer);
begin
Splitter2.Hide;
TreeView2.Hide;
Splitter1.Visible:=not Splitter1.Visible;
TreeView1.Visible:=not TreeView1.Visible;
bt_share_mouseup(bt_mazmun,x,y);
end;
procedure TForm1.bt_tapsirmaMouseUp(Sender: TObject; Button: TMouseButton;
Shift: TShiftState; X, Y: Integer);
begin
Splitter1.Hide;
TreeView1.Hide;
Splitter2.Visible:=not Splitter2.Visible;
TreeView2.Visible:=not TreeView2.Visible;
bt_share_mouseup(bt_tapsirma,x,y);
end;
procedure TForm1.bt_okutishiMouseUp(Sender: TObject; Button: TMouseButton;
Shift: TShiftState; X, Y: Integer);
begin
bt_share_mouseup(bt_okutishi,x,y);
Notebook2.ActivePage:='root';
Notebook2.Show;
end;
4. Бас мәзiр даярланып болған соң оның әрбiр пунктiнiң
6-сурет.Бас мәзірдегі тапсырмалар тізімі.
7-сурет. Компьютерлiк оқыту құралының Негізгі бет интерфейсiнiң дайындамасы
5. 7-суреттегi TreeView компонентiне шерткен кезде орындалатын және Мазмұн
procedure TForm1.TreeView1Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView1,WebBrowser1,'data\teor\t');
end;
procedure TForm1.TreeView2Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView2,WebBrowser1,'data\taps\l');
end;
procedure TForm1.TreeView1Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView1);
end;
procedure TForm1.TreeView2Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView2);
end;
6. Мазмұн және Тапсырмалар бөлiмiн аяқтағаннан соң, Тест тапсыру
8-сурет. Тест тапсыру терезесі
Тест тапсыру бөлiмi күрделі бөлiмдердiң бiрi болғандықтан оған толығырақ
Тест жүйесінiң ерекшелігі мұнда оқытушы түймесі арқылы өзі тест
9-сурет. Тест сұрақтарын енгiзу терезесiнiң дайындамасы
2.2 ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛАУ курсының компьютерлiк оқыту жүйесін оқу процесiнде
«Жүйелік бағдарламалау» курсының теориялық материалдары мен тапсырмалар жүйесін құруда
Жоғары тарауда атап өтiлгендей курстың теориялық мазмұны мен оның
Курс мазмұнын құрып болғаннан соң, оқу материалдарын компьютерлiк оқыту
11-сурет. Оқу материалдарын FrontPage ортасында даярлау
Суреттен көрiп тұрғанымыздай бiрiншi және екiншi сiлтемелер пайдаланушыға сәйкес
Тақырыптар арасындағы осындай байланыстарды қамтамасыз ету оқушының нәтижелiк блiмiнiң
Курстың тапсырмалар жүйесін құруда ұғымдық деңгейдегi тапсырмаларды тастап кетуге
Курстың тапсырмалар жүйесi FronPage ортасында веб-беттер түрінде құрылған. Тапсырмалар
12-сурет. Электронды оқулықтың тапсырмалар жүйесін құру
Теориялық материалдар мен тапсырмаларды даярлаудың HTML кодтары қосымшада келтiрiлген.
2.3 Компьютерлiк жүйенi пайдалануға нұсқау
«Жүйелік бағдарламалау» курсының компьютерлiк оқыту құралын iске қосу үшін
13-сурет. Жүйелік бағдарламалау компьютерлiк оқулығының негiзгi мәзiрi
Суреттен көрiп тұрғанымыздай оқулық алты пункттен тұрады:
1.Мазмұн. Мұнда құрылымданған курс мазмұны, бақылау сұрақтары орналасқан оқу
14-сурет. Жүйелік бағдарламалау компьютерлiк оқулығының теориялық материалдары
2.Тапсырма. «Жүйелік бағдарламалау» курсының компьютерлiк оқыту құралының Негiзгi мәзiрiнiң
3.Тест жүйесінде оқушы тест тапсырмаларын орындау арқылы өз бiлiмiн
15-сурет. Тапсырмалар жүйесі
Тест тапсыру терезесiнiң мәзiрi бiрнеше пункттерден тұрады:
ОК пунктi оқытушы енгiзген берiлгендер қорындағы тест сұрақтарын өңдеп,
Нәтиже оқушының тест сұрақтарын неше рет тапсырғаны, онда қандай
Тiркелу. Егер оқушы тест жүйесіне бiрiншi рет енiп тҰрса,
Тұзету пунктi оқушы паролiн өзгерткiсi келген жағдайда қолданылады;
Мәзiрдегi Жою түймесi оқушы жайлы мәлiметтердi берiлгендер қорынан
Сонымен қатар тестке кiру терезесiнде Пароль енгiзу өрiсi бар.
Тест жүйесіндегi тестiк тапсырмалар көбiне Ұғымдық деңгейде болып келедi.
16-сурет. Тест жүйесi
4.Оқытушы пунктi оқытушыға арналған ол мұнда тест сұрақтарын енгiзуге
Оқытушы паролiн енгiзiп болғаннан соң, тест сұрақтарын енгiзу терезесi
3 экономикалық бөлім
3.1 Жүйені құруға және еНгізуге кеткен шығын
есептеулері
Delphi ортасында Жүйелік бағдарламалау пәні бойынша электрондық оқулық құру
- бағдарламалық қамтамасыздануға кететін капиталды шығындар;
- жылдық эксплуатациялық шығын экономиясы;
- бағдарламалық қамтамасыздануға кеткен капиталды шығындар;
Жүйе шығындарының құрылу есебі келесі формула арқылы есептелінеді:
С = Сктс + Салг + Сотл + Свн,
Сктс – техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар;
Салг – алгоритмді құруға кеткен шығындар;
Сотл – жазуға және жөңдеуге кеткен шығындар;
Свн – еңгізуге кеткен шығындар;
1) Техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар
Сктс = Скомп. + Сприн. + Сббп,
Скомп. = 90500 тенге – компьютер бағасы (Intel Pentium
Сприн. = 37500 тенге – принтердің бағасы (SAMSUNG ML-1210,
Сббп = 46000 – питания блогы STI K 600
Сктс =143000
2) Алгоритмді құруға кеткен шығындар есебі
Салг = Зп.разр.*Кол.*В + От,
Мұндағы Зп.разр.=1500 тенге–құрушының еңбек ақы мөлшері;
Кол. = 1 – алгоритмді құрушылар саны;
В = 7 дней - алгоритмді құруға
От = 20% - программисттің әлеуметтік сақтандырылуына кеткен айлық
Бұдан келесі есептеу келіп шығады: Салг = 1500*7+2100=12600.
3) Бағдарлама жазу мен жөңдеуге кеткен шығындар:
Сотл. = Котл. + Кз.п.,
мұндағы
Котл. – бағдарламаны жөңдеуге кеткен машиналық уақыт;
Кз.п. – бағдарлама жазумен айналысатын программисттің төлем ақысы;
q = 150 теңге – машиналық уақыттың бағасы.
Квн = 7*15*150 = 15750 теңге
Б) Кз.п. = Км * Оразраб.*Кол. + отч.,
мұндағы Км = 25 күн –құруға кеткен күндер саны;
Оразраб. = 1500 тенге – программисттің бір күн ішіндегі
Кол. = 1 адам. – бағдарлама құрушылар саны;
з.п. = 25*1500+7500=45000 сонда: Сотл. = 1500+45000=46500
4) бағдарлама еңгізуге кеткен шығындар
Свн = Квн + Зп.вн.,мұндағы
Квн. – еңгізуге кеткен машиналық уақыт;
Зп.вн. – еңгізу кезіндегі программисттің айлығы.
А) Квн – есептелуі келесі түрдей болады:
Квн = К * d * q,
мұндағы К = 5 - бір күнде ЭЕМ мен
d = 16 күн – ЭЕМ-да жұмыс істеуге кеткен
q = 150 теңге – машиналық уақыт бағасы.
Квн = 5*16*150=12000
Б) Программисттің еңгізу уақытындағы айлығы келесі формуламен есептелінеді:
Мұндағы
Квн. = 16000 тенге – программисттің еңгізу уақытына кеткен
d = 16 күн – ЭЕМ мен жұмыс істеуге
Д = 25 күн – бір айға кеткен жұмыс
отч. = 20% - программисттің әлеуметтік-сақтандырылуына кеткен айлық мөлшерінің
Зп.вн. = 16000 * 16 / 25+2048 = 13684.36
Сонда бағдарлама еңгізуге кеткен шығын келесі сумма бойынша анықталады:
Енді алынған есептеулерден жүйені құруға кеткен шығын есептеулерін шығаруға
С = 143000+12600.+ 46500+25684.36=227784.36
3.2 Экономикалық сферасының есептеулері
1. Бағдарламаны қолдануға байланысты эксплуатациялық шығындар есептеулері
Еэкспл. = Тмв * Sм, мұнда
Тмв = 7*288 = 2016 сағат – ЭЕМ ді
Sм = 150 теңге – машиналық сағаттың бағасы.
Еэкспл. = 2016*150 = 302400 теңге.
2. Жылдық эксплуатациялық шығындар үнемділігі:
d Еэкспл. = ( (1+Wo) * (1+Wq) * Вз.пр
мұнда
Еэкспл. = 302400 теңге – бағдарламаны қолдануға байланысты эксплуатациялық
Wo = 1,35 – ай сайын айлыққа қаражат түсуі;
Wq = 1,65 –қосымша айлықты ескеретін коэффициенті;
Қызметкерлердің қолмен еңбек ету айлығы:
Вз.пр = 485000
d Еэкспл. =1,35*1,65*485000-302400=777937.5
3. Өтелу мерзімі:
Т = С / d Еэкспл.
Т = 227784.36/777937.5=0.29*12=3,48
4. Бағдарлама құны:
S = Sр.п. / N,
Мұндағы Sр.п. = С =227784.36
N = 1 – бағдарлама қолданылатын бөлімдер саны.
S = 227784.36/ 1 = 227784.36теңге.
5. Пайда құны:
P=q*g, мұндағы q-диск саны 250, g- дисктың құны
P=250*7000=1750000 теңге
6.Табыс көзі:
K=P- d Еэкспл.
d Еэкспл.*20/100=A
Ta=K-A Мұндағы Ta-жалпы табыс көзі
K=1750000-777937.5=972062.5
A=777937.5*20/100=155587.5
Ta=972062.5-155587.5=816475
4 БИЗНЕС-ЖОСПАР БӨЛІМІ
АННОТАЦИЯ
Бизнес-жоспар тақырыбы: «Жүйелік бағдарламалау» пәнінен электронды оқулық құру.
Мекен-жайы: Шымкент қаласы, Кремлевская көшесі 10 - 17
Кіммен жасалған: Айнабеков Сейітжан
Бизнес сферасы: бағдарламалық қамтамасыз құру
Қызметтің негізгі түрлері:
Басталу мерзімі: 2005 жыл
Бизнес-жоспар қандай мерзімге есептеліп жасалған: 8 ай Дипломдық
ТҮЙІН
Бұл дипломдық жоба университет студенттердің білімін толықтыруға арналған.
Қазіргі кезде мекемелер саласы адамзат өмірінде ең керекті әрі
Дипломдық жобалау проектісінде мекеме қызметкерлерінің жеке мәліметтері құрылып олармен
Бағдарламалық өнім диск түрінде жэне Интернет - дүкендерінде сатылатын
Жыл бойындағы сату көлемінің мөлшері 200 диск, 6000 теңге
Алға қойған мақсатқа жету үшін - 401825 теңге қажет.
Ол қаражат комплексті техникалық құралдарға 172000 теңге, алгоритімді ендіруге
Несие Халық банкінен алынады
Несие 8- айда толығымен қайтарылады.
КӘСІПОРЫННЫҢ СИПАТТАМАСЫ
Негізгі қаржылық көрсеткіштер
№ Сатып алушылар Өлшем бірлігі Мэні
1 БҚ құруға және енгізуге кеткен шығындар теңге 460800
2 Жыл бойындағы эксплуатациялық шығын теңге 449825
3 Өтелу мерзімі Ай 8
МЕНЕДЖМЕНТ
1.Бизнесте жұмыс істейтін қызметкерлер туралы мэлімет: Қызметкердің аты-жөні: Ыдырысбаев
Оның бизнестегі орны қазіргі уақытта ОҚМУ-дің «Ақпараттық технологиялар және
Жалақысы -25000 теңге, болашақта - 50000 теңге.
Жұмыс істеу тәжірибесі: «Информатика» мамандығы бойынша жоғары білімі, бағдарлама
ӨНІМНІҢ СИПАТТАМАСЫ
Бұл бағдарлама мекемелерге қойма жұмысына арналған. Бағдарламада мекемеде қойма
Дипломдық жұмыс DELPHI бағдарламасында құрылған. Мұнда біз DELPHI І
Дипломдық бағдарлама DELPHI 6 бағдарламасында құрылған. Бұл бағдарлама қазіргі
DELPHI бағдарламасы өзінің алғашқы DELPHI 4, DELPHI 5, DELPHI
МАРКЕТИНГ ЖОСПАРЫ
Бұл бағдарламалық өнімнің нарығы өсуші. Себебі, университет, колледж студент
Бұл бизнес бұрын жүргізілмеген және сатылулар болмаған. Бар болса
Осы мерзімге анық тапсырыс беруші «Университет» болып
ӨНДІРІСТІК ЖОСПАР:
Комплексті техникалық құралдарға қажетті қаражат: Компьютер бағасы - 120000
Өнімді өндіруде және оны сату процесін жүзеге асырған басқа
ҚАРЖЫЛЫҚ ЖОСПАР
Қажетті соманы несие түрінде «Халық банк»-тен алу көзделеді. Бағдарламалық
№ Сатып алушылар Өлшем бірлігі Мәні
1 БҚ қүруға жэне енгізуге кеткен шығындар теңге 401825
КТҚ-ға кеткен шығындар теңге 172000
Алгоритмге кеткен шығындар теңге 18100
Жазуға кеткен шығындар теңге 68700
Бағдарламаны енгізуге кеткен шығындар теңге 268700
2 Жыл бойындағы эксплуатациялық шығын теңге 698500
3 Өтелу мерзімі ай 8
Несиені «Халық банк» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі атынан алғандықтан мекеме
Бағдарламалық өнімдер нарығының дамуына байланысты сату көлемінің төмендеуі байқалмайды.
Қысқа мерзімді мақсаты өнімді шығаруды бастау жэне бағдарламалық өнімнің
Болашақ мақсат - бағдарламалық өнімнің түрлерін кеңейту және сату
ҚОРЫТЫНДЫ
Диплом жұмысын қорытындыласақ, «Жүйелік бағдарламалау» курсының компьютерлiк оқыту құралын
Сонымен «Жүйелік бағдарламалау» курсын компьютерлiк оқыту құралдары:
курсты оқудың мақсатымен таныстыру, оның мазмұны мен құрылымын түсiну;
курсты игеру мақсатында берiлетiн түрлі деңгейдегi лабораториялық жұмыстарды
студенттiң түрлі есептердi шешудегi дағды мен ебдейлiгiн қадлыптастыру;
эксперименттiк жұмыстар жасау даярлығын қалыптастыру;
шығармашылық деңгейдегi есептердi шешу қабiлетiн қалыптастыру;
iскерлiктi, дағды мен ебдейлiктi бекiту, орнықтыру;
курсты игерудегi студенттiң бiлiм деңгейiн объективтi бағалау,
т.с.с. педагогикалық мәселелердi шеше алады.
Сонымен қатар компьютерлiк оқыту құралдары дәстүрлі оқыту жүйелерiне қарағанда
ТҮЙІН
Зерттеу объектісі: «Жүйелік бағдарламалау» пәнінен электронды оқулығы.
Жұмыстың мақсаты: «Жүйелік бағдарламалау» бағдарламасын құру болып табылады.
Жұмыстың нәтижесі: Delphi ортасында «Жүйелік бағдарламалау» электронды оқулығы жайында
Жұмыстың қолдану облысы: Жоғары оқу орындарында
Резюме
Обьект исследования: «Системный программирование» электронный учебник.
Цель работы: Создать электронный учебник. Пользователь электронным учебником
Результат работы: Созданна программа электронного учебника
По предмету «Системные программирование».
Область применения: В высших и в средних учебных
The resume
Object of research: "System program" the electronic textbook.
The purpose of work: To create the electronic textbook.
Result of work: the program of the electronic textbook
Scope: In the maximum(supreme) and in average educational institutions
Қосымша
Программа листингі:
unit Unit1;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls, Forms, Dialogs,
ImgList, ComCtrls, ToolWin, OleCtrls, SHDocVw, StdCtrls, Gauges, Buttons,
ExtCtrls;
type
TForm1 = class(TForm)
ToolBar1: TToolBar;
ToolButton1: TToolButton;
ToolButton2: TToolButton;
ToolButton3: TToolButton;
ToolButton4: TToolButton;
ToolButton5: TToolButton;
ToolButton6: TToolButton;
ToolButton7: TToolButton;
ToolButton8: TToolButton;
ToolButton9: TToolButton;
ImageList1: TImageList;
ImageList2: TImageList;
PageControl1: TPageControl;
WebBrowser1: TWebBrowser;
TabSheet1: TTabSheet;
TabSheet2: TTabSheet;
TabSheet3: TTabSheet;
TreeView1: TTreeView;
TreeView2: TTreeView;
ComboBox1: TComboBox;
ImageList3: TImageList;
GroupBox1: TGroupBox;
Edit1: TEdit;
BitBtn1: TBitBtn;
Splitter1: TSplitter;
BitBtn2: TBitBtn;
Gauge1: TGauge;
procedure ToolButton1Click(Sender: TObject);
procedure FormCreate(Sender: TObject);
procedure TreeView1Click(Sender: TObject);
procedure TreeView2Click(Sender: TObject);
procedure TreeView1Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
procedure TreeView2Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
procedure ComboBox1Click(Sender: TObject);
procedure ToolButton3Click(Sender: TObject);
procedure ToolButton4Click(Sender: TObject);
procedure ToolButton6Click(Sender: TObject);
procedure Edit1Change(Sender: TObject);
procedure BitBtn2Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn1Click(Sender: TObject);
procedure ToolButton9Click(Sender: TObject);
procedure WebBrowser1BeforeNavigate2(Sender: TObject;
const pDisp: IDispatch; var URL, Flags, TargetFrameName, PostData,
Headers: OleVariant; var Cancel: WordBool);
procedure ToolButton7Click(Sender: TObject);
procedure ToolButton10Click(Sender: TObject);
procedure SpeedButton1Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
HLIst:TStringList;
historyIndex:integer;
public
{ Public declarations }
end;
procedure ShowTest(a:TComponent);
external 'data\test.dll';
var
Form1: TForm1;
sum,ii:word;
tf:TSearchRec;
implementation
uses Unit2;
{$R *.DFM}
//Êëèê ïî TreeView
procedure ClickTreeView(tr:TTreeView;W:TWebBrowser;Path:ShortString);
begin
if (Tr.Selected.AbsoluteIndex-1)then
if fileexists(Path+inttostr(Tr.Selected.AbsoluteIndex)+'.teor')then
begin
W.Navigate(W.Path+Path+inttostr(Tr.Selected.AbsoluteIndex)+'.teor');
end;
end;
procedure ExpandedTreeView(tr:TTreeView);
var i:word;
begin
if (Tr.Items.Item[Tr.Selected.AbsoluteIndex].Expanded=true) then
for i:=0 to Tr.Items.Count-1 do
if (iTr.Selected.AbsoluteIndex)and(Tr.Items.Item[i].Count>0) then
begin
Tr.Items.Item[i].ImageIndex:=0;
Tr.Items.Item[i].SelectedIndex:=0;
end;
if (Tr.Items.Item[Tr.Selected.AbsoluteIndex].Expanded=true) then
begin
Tr.Items.Item[Tr.Selected.AbsoluteIndex].ImageIndex:=2;
Tr.Items.Item[Tr.Selected.AbsoluteIndex].SelectedIndex:=2;
end;
Tr.Repaint;
end;
procedure TForm1.ToolButton1Click(Sender: TObject);
begin
PageControl1.Visible:=not PageControl1.Visible;
end;
procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);
var i:Shortint;j:word;
begin
sum:=0;
Findfirst('data\teor\*.teor',0,tf);
repeat
j:=FindNext(tf);
sum:=sum+1;
until j0;
Findclose(tf);
Gauge1.MaxValue:=sum;
ii:=0;
HLIst:=TStringList.Create;
historyIndex:=-1;
if fileexists('data\taps\tap.mzm') then TreeView2.LoadFromFile('data\taps\tap.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
if fileexists('data\teor\neg.mzm') then TreeView1.LoadFromFile('data\teor\neg.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
if fileexists('data\term\ter.mzm') then ComboBox1.Items.LoadFromFile('data\term\ter.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
//Ìàçìóí
for i:=0 to TreeView1.Items.Count-1 do
begin
if TreeView1.Items.Item[i].Count=0 then
begin
TreeView1.Items[i].ImageIndex:=1;
TreeView1.Items[i].SelectedIndex:=1;
end;
end;
//Òàïñûðìà
for i:=0 to TreeView2.Items.Count-1 do
begin
if TreeView2.Items.Item[i].Count=0 then
begin
TreeView2.Items[i].ImageIndex:=1;
TreeView2.Items[i].SelectedIndex:=1;
end;
end;
if FileExists(WebBrowser1.Path+'data\teor\t0.teor')then
WebBrowser1.Navigate(WebBrowser1.Path+'data\teor\t0.teor');
end;
procedure TForm1.TreeView1Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView1,WebBrowser1,'data\teor\t');
end;
procedure TForm1.TreeView2Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView2,WebBrowser1,'data\taps\l');
end;
procedure TForm1.TreeView1Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView1);
end;
procedure TForm1.TreeView2Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView2);
end;
procedure TForm1.ComboBox1Click(Sender: TObject);
begin
if (ComboBox1.ItemIndex-1)then
if fileexists('data\term\ter'+inttostr(ComboBox1.ItemIndex)+'.teor')then
begin
WebBrowser1.Navigate(WebBrowser1.Path+'data\term\ter'+inttostr(ComboBox1.ItemIndex)+'.teor');
end;
end;
procedure TForm1.ToolButton3Click(Sender: TObject);
begin
//Íàçàä
try
WebBrowser1.GoBack;
except
ToolButton3.Enabled:=false;
end;
end;
procedure TForm1.ToolButton4Click(Sender: TObject);
begin
//Ïåðåä
try
WebBrowser1.GoForward;
except
ToolButton4.Enabled:=false;
end;
end;
procedure TForm1.ToolButton6Click(Sender: TObject);
begin
try
WebBrowser1.ExecWB(OLECMDID_PRINT,1);
except
ShowMessage('Íåèçâåñòíàÿ îøèáêà!');
end;
end;
procedure TForm1.Edit1Change(Sender: TObject);
begin
ii:=0;
Gauge1.Progress:=ii;
BitBtn2.Show;
BitBtn1.hide;
end;
procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);
begin
BitBtn1.Show;
BitBtn2.hide;
Findfirst('data\teor\*.teor',0,tf);
ii:=0;
BitBtn1Click(Sender);
end;
procedure TForm1.BitBtn1Click(Sender: TObject);
var j:word;
f:TextFile;
s:string;
begin
Screen.Cursor:=crHourGlass;
repeat
Gauge1.Progress:=ii;
ii:=ii+1;
//if FileExists('data\teor\'+tf.Name)then
begin
AssignFile(f,'data\teor\'+tf.Name);reset(f);
repeat
readln(f,s);
for j:=1 to length(s)do
if Edit1.Text=copy(s,j,length(Edit1.Text))then
begin
Screen.Cursor:=crDefault;
WebBrowser1.Navigate(WebBrowser1.Path+'data\teor\'+tf.Name);
CloseFile(f);
Findnext(tf);
exit;
end;
until eof(f);
CloseFile(f);
Findnext(tf);
end;
until ii>sum;
FindClose(tf);
Screen.Cursor:=crDefault;
BitBtn2.Show;
BitBtn1.hide;
showmessage('Ïîèñê çàâåðøåí! ң'+Edit1.Text+'ң íå íàéäåí.' );
end;
procedure TForm1.ToolButton9Click(Sender: TObject);
begin
form2.ShowModal;
end;
procedure TForm1.WebBrowser1BeforeNavigate2(Sender: TObject;
const pDisp: IDispatch; var URL, Flags, TargetFrameName, PostData,
Headers: OleVariant; var Cancel: WordBool);
var NewIndex:integer;
begin
NewIndex:=HLIst.IndexOf(URL);
if NewIndex = -1 then
begin
if (historyIndex >= 0) and (historyIndex < HLIst.Count -
while HLIst.Count-1 > historyIndex do
HList.Delete(HistoryIndex);
HistoryIndex := HList.Add(URL);
end
else
HistoryIndex := NewIndex;
//My
if HList.Count > 0 then
ToolButton3.Enabled := HistoryIndex > 0
else
ToolButton3.Enabled := False;
if HList.Count > 0 then
ToolButton4.Enabled := HistoryIndex < HList.Count-1
else
ToolButton4.Enabled := False;
end;
procedure TForm1.ToolButton7Click(Sender: TObject);
begin
hide;
ShowTest(Self);
show;
end;
procedure TForm1.ToolButton10Click(Sender: TObject);
begin
Close;
end;
procedure TForm1.SpeedButton1Click(Sender: TObject);
begin
ToolBar1.Visible:=not ToolBar1.Visible;
end;
end.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Г.Боутон. Внутренний мир AdobePhotoShop. Киев, ДиаСофт, 2000 г.
С.Луций. Изучаем PhotoShop. Спб. 2002 г.
Роуз К. Освой самостоятельно Adobe Photoshop 5.5 за 24
О.Камардинов. Информатика. 1-бөлiм. -Шымкент, 1999.
О.Камардинов. Информатика, 2-бөлiм, -Шымкент, 2000.
Сван Т. Основы программирования в Delphi для Windows
К.З.Халықова. Информатиканы оқыту әдiстемесi. -Алматы. “Бiлiм”, 2000
М.Донской. Интернет и пользовательский интерфейс. Мир Internet. 1999.
М.П.Концевой. “Парадоксы” дидактической наглядности. Education+ Человек. Культура. Общество.
А.И.Башмаков. Компьютерный учебник “Информатика” для дистанционного обучения. Мн. Бестпринт,
В.В.Волкова. Дизайн рекламы. М.: Университет, 1999.
В.В.Фаронов. Delphi 6. Учебный курс. М. 2001
А.Я.Архангельский. Программирование в Delphi 5, M., ЗАО “Издательство
А.Полянский. MS FrontPage 2000. М., 2001
О.Камардинов, Х.Жантелi. Delphi 5-6, -Шымкент, 2002.
С.Бобровский. Delph 5. Учебный курс. М., 2001
Н.Культин. Delphi 6. Программирование на Object Pascal. БХБ-Петербург, 2001
О.Камардинов. Turbo C және Turbo C++ тiлдерiнде программалау, Ш.,
Б.Н.Березин, С.Б.Березин. Начальный курс Си С++. М., 1998.
В.В.Фаронов. Delphi 5. Учебный курс. м., 2001
7
TreeView1
WebBrowser1
Тест сұрақтары
Тест нәтижесi
Көпнұсқалы тапсырмалар
Тапсырмаларды орындау хаттамалары
Тестiлеу жүйесi
Көпнұсқалы тапсырмалар
Лабораториялық жұмыстар
Терминдер сөздiгi
Лабороториялық жұмыстар
Оқу материалдары
Бақылау сұрақтары
Тапсырмалар жүйесі
Оқытушы жүйесi
Оқыту жүйесi
Жүйелік бағдарламалау курсының компьютерлік оқыту жүйесінің интерфейсі
Оқушы
Оқушыларға инновациялық-дидактикалық, модулдік технологиясы арқылы білім беруді теориялық тұрғыдан негіздеу
Студенттердің педагогикалық практикасын жетілдіру
Биология мамандығындағы студенттердің кешенді далалық оқу тәжірибесін ұйымдастыру әдістемесі
Білім беру мазмұны және оқу жоспары, бағдарламалар, оқулықтар
Студенттердің педагогикалық практикасын кешенді тапсырмаларды құрастыру және қолдану негізінде жетілдіру
Визуалды бағдарламалау ортасының оқыту-тексеру программасын құру технологиясы
«Педагогикалық менеджмент» оқу-әдістемелік кешені
Жүйелік бағдарламалау курсын оқытуда ком-пьютерді пайдаланудың алғышарттары
Педагогикалық колледждерде бастауыш мектеп мұғалімдерінің математикадан дамыта оқытуға әдістемелік даярлығын арттыру
Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың бірыңғай технологиясын жүзеге асыруға даярлау