Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктің инвестициясының есбі
Жоспар:
Кіріспе
І-бөлім. 1. Инвестиция және оның функционалдық белгілері,
ететін факторлары. Кәсіпорын инвестициясының стратегиясы және
инвестицияның қызметі, жіктелуі
1.1 Инвестиция және оның функционалдық белгілері, әсер ететін
1.2 Инвестициялардың жіктелуі
1.3 Кәсіпорын инвестициясының стратегиясы және инвестицияның қызметі
ІІ-бөлім. Инвестиция есебі
2.1 Нақты және қаржылық инвестиция туралы түсінік олардың
2.2 Еншілес шаруашылық серіктестіктің
инвестициясының есбі
2.3 Тәуелді шаруашылық серіктестіктің
инвестициясының есбі
2.4.Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктің инвестициясының есбі
ІІІ-бөлім Жанама инвестициялар
3.1. Жанама инвестицияға жалпы түсінік
3.2. 3.2. Қазақстан Республикасының портфелдік инвестиция жағдайы
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Инвестициялар деп өнер кәсіптің, құрылыстың, ауыл шаруашылығының және
Инвестицияның көзі болып жаңадан қалыптасқан (құрылған) құн немесе
Қаржылық инвестиция өзінің пайдалану мерзіміне қарай, қысқа және
Инвестиция өзінің арналымы немесе алынған мақсаты бойынша қаржылық
Нақты инвестициялар - бұл кәсіпорынның негізгі капиталын
Қаржылық инвестициялар – бұл субъектінің табыс алу мақсатында
өзінің номеналдық (атаулы) құнынан төмен бағаға сатып
222 дар, әдетте, қысқа мерзімде бір жылдан аспайтын
Капеталды бағалы қағаздар кәсіпорынды дамыту үшін, оның капиталын
Бағалы қағаздар құқығы бойынша кімге жататындығы туралы белгілерін
бағалы қағазды ұсынушыға – құқықтарын орындау үшін, бірақ
атаулы бағалы қағаздар- белгілі бір адамның атына жазылады.
Ордерлік бағалы қағаз – ол ең алғашында иемденушінің
Борыштық бағалы қағаздар пайыздарды (проценттерді) төлеуді және негізгі
Инвестициялы бағалы қағаздар эмиттент активтерінің бір бөлігін иемденуге
Бағалы қағаздар эмиттентік сипаты бойынша: мемлекеттік (Үкімет пен
Мәмілеге байланысты шығарылатын бағалы қағаздар: фондылық (акциялар, облегациялар)
Фондылық бағалы қағаздар көптеп шығарылу мен ерекшеленеді және
Саудалық бағалы қағаздар комерциялық бағытқа ие: олар негізінен
Нарықтағы айналыс ерекшеліктеріне байланысты бағалы қағаздарды нарықтық және
Нарықта болатын бағалы қағаздар биржалық немесе биржалық емес
Нарықтық емес бағалы қағаздар бір қолдан екінші қолға
Бағалы қағаздар әрекет ететін орны бойынша ақша нарығының
қағаздары және капиталдық бағалы қағаздар болып бөлінеді.
Ақша нарығы дегеніміз – қысқа мерзімді бағалы қағаздардың
Бағалы қағаздардың атқаратын рольі бойынша: негізгі, көмекші және
1. Инвестиция және оның функционалдық белгілері, әсер ететін
1.1. Инвестиция және оның функционалдық белгілері, инвестиция мөлшеріне
Инвестиция – бұл табыс алу мақсатында елждің ішіндегі
Инвестиция бағыттары:
жаңа өндіріс ғимараттары құрылысын салуға;
жаңа техника және технология, жаңа жабдықтар сатыпалуға;
шикізат пен материалдарды коса алуға;
әлеуметтік нысаны және пәтер құрылысына.
Бұдан басқа жалпы және таза инвестициялар болып бөлінеді.
Жалпы инвестициялар – ескі жабдық орын басуға кеткен
Таза инвестиция – негізгі капиталмен амортизация қосындысын шегергендегі
Жалпы инвестициялар сұраныс факторына жатады:
табыс мөлшерінің күтімі;
банкілік процент ставкасы.
Бұл жерде тәуелдік табыс мөлшерініңкүтімі жоғары болса, онда
Қорытынды, инвестицияға сұраныс тәуелділігі процент мөлшеріне
кері пропорционалды.
%
Ставка
Инвестиция
Инвестицияға сұраныс қисығына басқада ықпал етеді.
а) инвестицияның табыс күтімін өсіруге әкелетін фактор қисықты
б) инвестициялық табыс күтімін төмендетуге әкелетін фактор, ол
Өндірістік басқа (тәуледі), автономды (тәуелсіз) инвестиция болып бөлінеді.
Мультипликатор (латынның “көбейтемін”) – бұл инвестиция мен табыс
аралығында өзгерісті көрсететін коэффицент. Инвестиция өскенде, ЖҰӨ-де мөлшерге
1.2.Инвестициялардың жіктелуі
Инвестициялардың экономикалық табиғатын оны жіктеу толығырақ түсіндіреді, жіктеу
инвестициялардың түрлері;
ақша құралдарын салу;
инвестицияландыруға қатысу сипаты;
инвестицияландыру кезеңі;
меншік түрлері ;
инвестордың қатысу түрлері;
тәуекел дәрежесі;
ұдайы өндіріс түрлері;
Инвестицияның түрлерін былай топтайды:
ақша құралдары, салымдар, пайлар, акциялар және т.б. құнды
жылжымайтын және жылжымалы мүлік;
авторлық құқықпен, тәжірбиемен және т.б. да интеллектуалды құндылықтармен
жерді, су, үйді пайдалану құқықтар және т.б.
қандайда бір өдірісті ұйымдастыруға қажетті техникалық құжат, дағды,
Құралдарының салыну объектілері бойынша, инвестициялар бойынша бөлінеді:
нақты инвестициялар немесе құралдардың материалды активтерге салынуы, нақты
материалды емеси активтер – лицензиялардың, патенттерінің, тауар белгісінің
қаржылық инвестициялар немес түрлі қаржылық құралдарға ақша құралдарының
Инвестициялық процестерге қатысу сипаты бойынша инвестициалар келесі түрлерге
тікелей инвестициялар, мұнда инвестицияландыру және ақша құралдарын
Сонымен қатар инвестор инвестициялық цикілдердің барлық кезіңіне
жанама, бұл ақша құралдарын өз қалауынша, неғұрлым тиімді
Инвестицияландырудың кезеңі бойынша инвестицияларды мына түрлерге бөлеміз:
қысқа мерзімді – ұзақтығы бір жылдан аспайда;
ұзақ мерзімді – ұзақтығы бір жылдан көп;
меншік түрлері бойынша инвестициялар мыналарға бөлінеді:
азаматтардың, мемлекеттік емес меншік нысандағы кәсіпорындардың, өкіметтік емес
мемлекеттік, ол түрлі денгейдегі кәсіпорындар мен мекемелердің бюджет
Инвестордың қатысу түріне байланысты:
қайта құрылып жатқан кәсіпорындарға жартылай қатысу немесе шаруашылық
инвестор толық иеленетін кәсіпорындарды құру немесе шаруашылық жүргізіп
жылжымалы немесе жылжымайтын мүлікті акция, аблигациялар арқылы немесе
табиғат ресурстарын пайдалануға, жерді пайдалану құқығын концессия алу;
Тәуекел дәрежесі бойынша инвестициялар келесі түрлерге бөлінеді:
тәуекелсіз инвестициялар;
тәуекелді инвестициялар;
барлық пайда соммасын жоғалту мүмкіндігі;
жоба іскеасқаннан кейін пайданы ғана емес, жалпы есептемелік
барлық активтерді жоғалту мүмкіндігі және инвесторлың банкротқа ұшырауы
Ұдайы өндіріс инвестицияның келесі түрлерінің бірінде жүзеге асыруы
жаңа алаңдарда және бастапқада бекітілген жоба бойынша іске
шаруашылық жүргізіп отырған кәсіпоындардың кеңеюі;
шарауашылық жүргізіп жүрген кәсіпорынды қайта құру:
техникалық қайта қамтамасыздандыру;
Инвестицияның ұсынылған жүктелуі қазіргі заманның инвестициялық жобалу концепцияларын
бағалау үшін қажет.
1.3 Кәсіпорынның инвестициялық стратегиясы және инвестициялық қызметі
Кәсіпорынның инвестициялық қызметі – бұл кәсіпорынның шаруашылық қызыметінде
кәсіпорынның өмір сүру цикілінің сатылары;
жалпы даму стратегиясы;
инвестициялық ресурстардың ішкі және сыртқы нарықтарының жағдайы;
құралдардың салу объектісі ретіндегі кәсіпорынның инвестициялық тартымдылығы;
Сонымен егер бастапқы инвестицияны жүзеге асыру жетекшілері өз
Кәсіпорынның инвестициялық стратегиясы ұзақ мерзімді мақсаттарға бағытталуы қажет
Кәсіпорынның әр түрлі кезеңждердегі нақтыланған ұзақ мерзімді мақсаттары
Кәсіпорынның инвестициялық қызметке қатысты шешім қабылдауы бәсекелік
ортада дамудың балама нұсқаларын таңдау проблемасына тіреледі және
Сатылары
Стратегиясы Пайда
болуы
Өсуі Жетілуі Ескеруі /Пайда болуы
Жалпы Нарыққа еніп, бекітілу
процесін-
де өмір сүру Нарық сегментінің кеңеюі,іс-әрекет диверсификациясы мен
Инвестиция-лық Бастапқы нақты инвести-цияның жеткілікті көлемін қамтама-сыз
Инвестициялық қызмет атқарылмаған жағдайда уақыт өте келе өндірістік
Кәсіпорынның инвестициялық стратегиясы қалыптастыру кәсіпорындардың да, потенциялды стратегиялық
2. Инвестиция есебі
2.1 Нақты және қаржылық инвестиция туралы түсінік, олардың
Кәсіпкерлік табысты,капитал өсімін немесе пайызын алу ( шаруашылық
Инвестиция мыналарға бөлінеді:
үлестік – жай және артықшылықты акциялар;
борыш қорлық – облегациялар, қазыналы вексель, депозиттік сертификаттар
Инвестиция көздері:
а) жаңадан жасалған құн (таза табыстың жиналған бөлігі)
ә) амартизацияның қорлануы
б) кредиттік ресурстар.
Инвестицияны мына топтарға жіктеуге болады:
Жұмсау мерзімі бойынша:
қысқа мерзімді – бір жылға дейін иемдену мерзімі;
ұзақ мерзімі – бір жылдан көп иемдену мерзімі;
мерзімсіз инвестициялар.
Ұзақ мерзімді және мерзімсіз инвестициялар – бұл қосымша
Тағайындалу бойынша:
қаржылық – құнды қағаздарға;
нақты - субъектінің негізгі капиталына жұмсау және материалдық-өндірістік
Шығу тегі бойынша – бірінші, екінші.
Болу формасы бойынша – құжаттық, құжатсыз.
Ұлттықтегі бойынша – отандық, шетелдік.
Қолдану түрі бойынша – инвестициялық, инвестициялық емес.
7. Иемдену қатары бойынша – жеке, жалпы.
8. Шығарылым формасы бойынша –эмиисиондық, эмиссиондық емес.
9. Меншікті формасы бойынша – мемлекеттік, коперативтік.
Айналыс сипаты бойынша – нарықтық, нарықтық емес.
тәуелдік денгейі бойынша – аз тәуелділікпен, мүмкін үлкен
Қолма қол табыс бойынша – табыстық, табыссыз.
Қаражатты жұмсау формасы бойынша:
борыштық – құнды қағаздардағы немесе міндеттердегі инвестиция;
иелі үлестік – нарықтық субъектінің капиталындағы үлестер немесе
жеке жобалар.
Экономикалық мәні бойынша – мүліктік, міндеттік.
Халықаралық және отандық стандарт бойынша бухгалтерлік еспте
инвестиция мыналарға бөлінеді:
а) қаржылық (БЕС (СБУ) сегіз “қаржылық инвестиция есебі”
ә) еншілес, тәуелді және бірігіп бақылау арқылы шаруашылық
Бұған қоса, инвестиция мыналарға бөлінеді:
тікелей – басқа субъектілердің жарғылық капиталындағы
инвестициялар;
-
венчурлік (тәуекешіл) – жаңадан пайда болған субъектілердегі Иемдену
Шығарылым формасы бойынша;
тәуеклді және тез өтелімді инвестициялық салым ақшалар;
Заңды тұлға басқа кәсіпорындардан пакет акциясын, қатысу үлесін
Егерде инвестордың қатысу үлесі 50% және оданда көп
Егер де инвестордың қатысу үлесі 20% астам болса,
Егерде инвестордың қатысу үлесі 20% акциясынан аспаса, онда
1.2 Еншілес шаруашылық серіктестіктің инвестициясының есебі
Шаруашылық жүргізуші субъект акцияға ие болу жолымен немесе
Қазақстан Республикасының азаматтық кодексінің 94-бабына сәйкес, басқа заңды
Бақылау – бұл оның қызыметінен пайда алу мақсатында
қаржылық және басқа саясатын анықтау құқы.
Егер басқа негізгі серіктестік оның дауыс беретін акциясының
Еншілес, тәуелді, бірігіп бақыланатын заңды тұлғадағы инвестиция мына
а) үлестік қатысу әдісімен инвестиция сатып алу сәтінде
Сонымен еншілес шаруашылық серіктестік – негізгі серіктестіктің бақылауында
үлестік қатысу әдісі;
ұзақ мерзімді инвестицияны есептеу әдісі.
Негізгі серіктестік өзінің еншілес серіктестігіне инвестициясын бөліп, біріктірілген
егерде еншілес серіктестік жақын келешекте сату мақсатында алынған
, онда олар оның уақытша бақылауында;
- егер де еншілес серіктестік ұзақ мерзімді қатаң
1.3 Тәуелді шаруашылық серіктестіктердің инвестициялық есебі
Тәуелді серіктестік инвесторлардың едәуір ықпал етуінде болады және
үлестік қатысу әдісі;
құндық әдіс;
Үлестік қатысу әдісі – инвестицияларды иеленген мезетте сатып
Тәуелді шаруашылық серіктестігінің жинақталған таза табысының жалпы сомасынан
Егер де инвестордың салған инвестициясының баланстық құны тәуелді
Тәуелді шаруашылық серіктестігінің активтерінің қайта бағалануына байланысты инвестордың
Инвестор өзінің тәуелді шаруашылықсеріктестігінің таза табысында үлестік қатысын
Егер де тәуелді серіктестіктің активтері қайта бағаласа, онда
Құн әдісі – инвестицияны алу кезінде сатып алу
Мысалы: инвестор АҚ 70000тенге құнындағы “ААА” АҚ
а) инвестицияның сату құнына :
шот дебеті 142 “Тәуелді серіктестіктегі инвестициялар”
шот кредиті 441”Ағымдағы шоттағы ақша”
жыл қортындысы бойынша:
- тәуекелді серіктестіктің таза табысы - 30000тенге болды.
- жарияланған дивиденттер – 15000тенге.
ә) таза табыс үлесіне : шот дебеті 142,
30000тенге *35%=10500тенге.
б) дивиденттер үлесіне:
шот дебеті 332, шот кредиті 142
15000тенге*35%=5250 тенге.
Егер тәуелді шаруашылықта серіктестік қызметінің нәтижесі залал келтірсе,
салдарынан инвестицияның баланстық құны кемиді.
1.4. Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктердің инвестицияның есебі.
Білесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктердің инвестицияны жүзеге асыруы –
Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалар активтерді бірігіп алады, жасаған
бірлесіп бақыланатын өндіріс;
бірлесп бақылайтын активтер.
Бірлесіп бақылайтын өндіріс – заңды тұлғаны құрмай тұрып,
Әрбір қатысушы бақыланатын өндіріс бойынша өзіне тиесілі шығындарын
Бірлесіп бақылайтын активтер – жалпы мақсат үшін алынған
Бұл арада олардың негізгі қызметі үшін салынған активті
3.1. Жанама инвестициялар
Жинақ пен инвестиция процестерінде қазіргі көзқарастардың класикалық тұжырымнан
Шектеулі тиімділігі төмендейді, өйткені, пайдалы күрделі қаржының альтернативті
Индустриясы дамыған елдерде табыстың өсуі мен жинақ үлесі
Осы кезге дейін әңгіме автономиялық инвестиция жөнінде болып
Нақтыөмірде инвестиция мен табыстың өзара әрекетін байқауға болады.
Іскерлік белсенділік және жмыс пен қамтудың өсуі әр
Автономды жекеленген жанама инвестиция экономикалық өсуді күшейтеді және
Табыстың қысқаруы жанама иевестицияны да қысқартады, ал лол
Инвестицияларды мүліктік түгелдеу. Түгелдеу басқа кәсіпорындарға берілген заимдарды,
Құнды қағаздардың (акция, облигация, чек, вексель, коносаменттер және
- құнды қағаздардың баланста есептелген құнының дұрыстығы;
- құнды қағаздардың сақталуы;
- құнды қағаздар бойынша табыстардың уақытында және
Құнды қағаздарды кәсіпорында сақтаған кезде кәсіпорынның басшысы белгілеген
Егер экономикалхда жұмыс пен толық қамту шаралары жүргізілсе,
Сонымен, байлықты арттырудың бірден-бір жолы ретінде протестандық этика
П. Самуэлльсон, П. Хейне және басқада ғалымдар көрсеткендей
Сонымен біз тағы да мынадай қортындыға келеміз (мультипликатор
3.2. Қазақстан Республикасының портфелдік инвестиция жағдайы.
Нарық экономикасына көшу мынадай компоненттердің: сұраныс пен ұсыныстың;
Мемлекеттік экономикалық саясат ақша-кредит, салық-бюджет, баға және антимонополиялык,
Бірінші кезеңде өзекті міндет басқарудың әміршіл-әкімшіл әдістерін алмастыру
Тұтыну тауарларын өндіру барынша азайды. Қаңыраған сөрелер сұраныс
Тауар тапшылығы, өсіп бара жатқан гиперинфляция жағдайына тап
Кеңестік экономикада бағалар сұраныс пен ұсынысты ескеріп емес,
Алайда рынокты тұтыну тауарларымен толтыру айтарлықтай тез жүрді,
Бірақ та өндіріс тоқтап, байланыстар үзілген ретт біздің
Біз өз жолымызды таңдадық, ол ұлттык. валюта енгізуді
қарағанда Ресеймен экономикалық байланыстары әлдеқайда берік еді. Бірақ
Тікелей тәуелсіздік алғаннан кейін бірінші кезекке дербес бюджет,
Ескі жүйені қирату алғашқы жылдары мемлекеттік бюджеттің өте
Теориялық тұрғыда бюджет тапшылығын төмендетуге кәсіпорындардан алынатын салықтарды
Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып салық реформасын
Енді экономикалық тұрақтану кезеңі басталғаннан кейін салық жүйесінде
Қазақстанда принципті тұрғыдағы жаңа және осы заманғы екі
Бюджет жүйесін реформалау 1996 жылы "Бюджет жүйесі туралы"
көздерін пайдалануға көшті. Осы шаралардың бәрі мемлекеттік шығындарды
шектеумен бірлесе келіп, макроэкономикалық тұрақтанудың негізіне айналды.
Мемлекет иелігінен алуға, жекешелендіруге, сондай-ақ инвестициялык, саясатқа байланысты
Қарапайым қисын мемлекеттік меншікті жекешелендірусіз нарыққа нақты көшудің
Сондықтан да біз ауқымды жекешелендіруге кірістік. Бүгінде оны
Біз шағын жекешелендіруден бастадық. Алғашқы кезеңнің барысында 1991-1992
Екінші кезең "Қазақстан Республикасында мемлекет иелігінен алу мен
Бұл кезеңнің аса маңызды қадамы мемлекеттік меншікті басқару
Көтерме-бөлшек сауда, сауда-саттық және автокөлік бірлестіктері шағын жекешелендіруді
Қорытынды
Инвестиция – Қазақстан экономикасының нарықтық экономикаға өтуі кезінде
Инвестициялар ақша құралдары, мақсатты банкілік салымдар, пайлар,
Келтірілген анықтамаларнарықтық және жоспарлық жүйелерде инвестицияның мәнін түсінудегі
Жоспарлық экономика жағдайында инвестициялар ағымдағы шығындардан тек бір
Инвестиция термині латынның investire “жұмылдыру”
Ғылыми әдебиеттерде инвестицияны анықтаудың әр түрлі тәсілдері бар.
Тұрғындар үшін жерді қолданыста жүрген құнды қағаздарды
У. Шарп инвестицияны былайша анықтайды: “нақты инвестицияға әдетте
Қарапайым экономикаларда инвестициялардың негізгі бөлігі нақтыға жатқызылса, қазіргі
Экономикалық және қаржылық тұрғыдан инвестициялану экономикплық ресурстарды болашақта
Капиталдық салым процесінің жалпы анықтамасы: инвестицияландыру дегеніміз
Инвестиция – бұл ақшаны, оның сақталуына немесе күнінің
Қолданылған әдебиеттер:
«Инвестициялық институттағы бухгалтерлік есеп». 2002жыл
«Экономика әлемдік классика» Әшімбаева Ә.Т., Алшанов Р.А, Кенжеғози
«Кәсіпорындағы аралас экономика иновациясы» Исабаев Б.Н Алматы 2004жыл.
«Инвестициялық жобалау»
«Сытқы экономикалық қызметті мемлекттік басқару» Камалли
«Кәсіпорынның бухгалтерлік есебі» Радостовец
Инвестиция есебі
Инвестициялар есебі жайлы
Қаржылық инвестиция есебі туралы ақпарат
Қаржылық инвестициялар және оларды бағалау әдістері
Қаржылық есеп. Тәуелді шаруашылық серіктестіктердің инвестициялық есебі
Инвестициялар есебі туралы мәлімет
Инвестициялардың ұғымы және оның жіктелуі
Нақты және қаржылық инвестициялардың ұғымы және олардың жіктелуі
Қаржылық инвестициялардың есебі
Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестік