Жарық диодты шам
Жоспары:
2.1.Жарық диодының тарихы.
2.2.Кеңес оқымыстыларының қосқан үлесі.
2.3.Жартылай өткізгіштің түстері мен материалдары.
2.4.Жарық диодының қасиеті.
2.5.Жарық диодының қолданылуы.
2.6.Шектеулі OLED жарық диодтары.
2.7.Жарық диодының жиынтығы мен конструкциясы.
2.8.Қыздыру шамының даму негізі.
2.9.Қыздыру шамының құрылысы.
2.10.Галогенді шам.
2.11.Екі спиральды шам.
2.12.Қыздыру шамдарының түрлері.
2.13.Қазіргі заманғы шамның пайда болу тарихы.
Жарық диоды.
Жарық диодты шам. Жарық диоды немесе жарық түсіруші
Сәулеленетін жарық спектрдің қысқа диапазонында жатады.Оның спектрлік сипаттамасы
Жартылайөткізгіш материалдардың кез келгені рекомбинация кезінде жарықты
Қыздыру шамы
Қыздыру шамы –ол электрлік жарық көзі.
Жарықтың денесі деп аталатын заттың бойынан электрлік ток
Жарық диодының тарихы.
Олег Лосев ол кремниий карбидінен электролюменциян тапқан
Олег Лосев.
Қатты денелі диодта жарықтың түсуі туралы маңызды хабарламаны
1961 жылы Texas Instrumets компаниясының қызмеикерлері Роберт
1976 жылы Т.Пирсол телекоммуникациялық қолдануға қажетті жарықтылығы жоғары
1968 жылға дейінгі жарық диодтарының бағасы мейлінше қымбат
Көрінетін жарық диапазонында жұмыс жасайтын және индикаторларда қолданылатын
Кеңес оқымыстыларының қосқан үлесі
Кремний карбидіндегі люминесценцияны 1907 жылы Раунд бірінші байқаса
О.В.Лосев өзінің ашқан жаңалығының тәжірибелік негізін жақсы
Авторлардың жұмыстарының нәтижесінде 1927 жылы ақпанда «Световое тело
Электр сұлбаларындағы жарық диодының белгіленуі
Жарық диодының вольт-амперлік сипаттамасы тура бағытта сызықты емес.
Жартылай өткізгіштердің түстері мен материалдары
Жарық диодының түрлері:
Негізгі жарық диодтары әр қилы шексіз жартылай өткізгіш
Портативті прожекторларға және автомобильдердің фарларында қолданылатын жарық
Түстер Толқын ұзындығы Кернеу Жартылайөткізгіштің
материалы
инфрақызыл Галлий
Галлий алюминий арсениді
қызыл Галлий
Галлий ІІІ фосфиді
қызыл сары
сары Alliuminium
Gallium (III) phosphide
(GaP)
Indium gallium nitride
(InGaN)
Gallium (III) nitride (GaN)
жасыл Gallium
Alluminium gallium Phosphide (AlGaP)
көгілдір Indium
Silicon Carbide (SiC)
күлгін
пурпурлы бірнеше спектрдің жиынтығы
Diamond (235nm)
Boron nitride (215nm)
ультракүлгін
ақ жалпақ спектр жалпақ спектр Көк/ ультракүлгін
люминофорлы түрі
Қасиеті.
Басқа электрлік жарық көздерімен салыстырғанда жарық диодтарының келесі
-Жоғары ПӘК.Жаңа заманғы жарық диодтары газразрядты шамдардан осы
-Жоғарғы механикалық беріктілік, вибротұрақтылық (қыздырылған қыл сымның болмауына
-Қызмет көрсету ұзақтылығы.Жұмыс ұзақтылығы кезінде және нашар салқындатуда
-Бұрыннан қолданылатын люминесценциялық шамдардың спектрі жаңа люминофорлы
-Төменгі инерттілік.
-Төмен сәулелену бұрышы.Бұл белгілі нәтиже болсын және сонымен
-Индикаторлы жарық диодтарының төмен бағасы, бірақ оларды
-Қауіпсіздігі.Жоғары кернеу көзі қолданылмайды.
-Төмен және өте төмен температурада сезгіштіктің болмауы.Бірақ жарық
-Улы қоспаның болмауы.( сынап т.б.)
Жарық диодтарының қолданылуы
(бөлме
сәулелендіргішінде)
Көшеде, қоғамдық, тұрмыстық орындарда.
Жеке жарық диодтары индикатор ретінде қолданылады.Мысалы, аспап тақтасын
Көптеген жарық диодтары үлкен көше экрандарында, жүгіру
Оптожұптарда.
Фонарларда және бағдаршамдарда қуатты жарық диодтарын жарық көзі
Моделденген оптикалық жарықтандыру көзі ретінде жарық диодтары
ЖК экранының жарқырауы кезінде (ұялы телефондарда, мониторларда, теледидарларда
Ойындарда, ойыншықтарда, белгілеу тақташаларында және USB-құрылғыларында да жарық
Жолдағы белгілерде де жарық диоды орнатылады.
Иілгіш ПВХ-ның Дюралайт шнурларында қолданылады.
Шектеулі OLED жарық диодтары
OLED дисплейі. Жұқа пленкалы, көп қабатты құрылым.Жарықтың
OLED дисплейі үшін негізгі кемшілік жұмыс істеу уақытының
Шектелген жарық диодтары бар дисплей соңғы үлгідегі ұялы
Аса үлкен көлемді жарық диодтарының шығарылуымен әлемде «Siemens»
«Royal Philips Electronics » болып табылады және олардың
Осыдан «Hewlett-Packard » компаниясы 2005 жылы өзінің
Nichia Corporation компаниясының «Nichia Chemical» бөлігінде ең алғашқы
Жеке жарық диодтарын және жоғары сапалы чип құрылғыларын
Шығыс Еуропасындағы және Ресейдегі жарық диодтарын құрастыратын негізгі
Жарық диодының жиынтығы мен конструкциясы
Жарық диоды платмассалық баллонның екі жұқа пышақ секілді
Тұтынушы осының бәрімен өз бетімен айналыспас үшін
Осы құрылғы сатылымда жиі қолданылатын қарапайым жаіартылған түрі.Сұлбасында
RGB-модулі айналымның жаңа үлгісінің модулі.Оларды үш диодтың негізінде
Аталған түстердің араласуының арқасында әр түрлі қатынаста жарық
Бірлік модульдердің көмегімен құттықтау жазбаларының орнаменттері үшін жарқырайтын
Жарық диодының
конструкциясы
Даму негізі
Қыздыру шамының бойынан электр тогын өткізу үшін
Планк функциясының шкаласындағы толқын ұзындығының жағдайы температурадан тәуелді
Көрінетін сәулеленуді алу үшін температураның реті бірнеше мың
Қыздыру шамы 36 Вт-қа қосылғандағы жағдайы. Қыздыру шамына
Құрылысы:
(Қыздыру шамының құрылысы)
Сұлбада: 1-колба;
2-колбаның қуысы (вакуумдандырылған немесе газбен толтырылған);
3-қызу денесі;
4,5- электродтар (токтың қосқыштары);
6- қызу денесін ұстағыштар;
7- шамның тілшесі;
8- ток қосқыштың сыртқы буыны, сақтандырғыш;
9- цокольдің корпусы;
10- цокольдың изоляторы;
11- цокольдың контактысы.
Қыздыру шамдарының құрылысы әр түрлі және ол оның
Ерекше түрдегі шамдардың ерекшелігі қыздыру денесін ұстап тұруға
Галогенді шам.
Қыздыру шамдарының ерекше бір түрі болып қыздырылған галогенді
Екі спиральды шамдар.
Екі спиральды шамдарда (Osram 200 Вт) ток қосқыш
Бірінші шамдардағы қыздыру денесі көмірден жасалған. (Қыздырылған
Конвекциясының әсерінен жылудың бөлінуінің жоғарылауына сәйкес екі спиральды
Әр түрлі шамдарға арналған жұмыс кернеуі де әр
Металдарға арналған үлестік кедергінің шамасы аз, сондықтан мұндай
Конструкциялық ерекшеліктері және функционалдық атауларына байланысты қыздыру шамдарын
1.Шамдардың ортақ аталуы.
2.Декоративті шамдар.
3.Жеке сәулелендіргіш шамдар.
4. Иллюминациондық шамдар.
5. Айналы қыздыру шамдары.
6.Дыбыстық шамдар.
7. Транспорттық шамдар.
8. Оптикалық құрылғыларға арналған шамдар.
9.Фото шамдар.
10.Коммутаторлық шамдар.
1.Шамдардың ортақ аталуы. 1970-жылдарға дейін қолданылған «нормалы-жарықтандырғыш»
2. Декоративті шамдар. Әр түрлі фигурадағы колбалармен жасалған
3.Жеке сәулелендіргіш шамдар.Бұл шамдар «шамдардың ортақ аталуы» түріне
4.Иллюминациондық шамдар. Олар әшекейленген колбаларда жасалады.Мұндай типтегі шамдар
5. Айналы қыздыру шамдары. Олардың бір жағы бейнелі
6.Дыбыстық шамдар. Олар әр қилы жарық –дабылды құрылғыларда
7.Транспорттық шамдар- өте кең тараған шамдар тобы болып
Ерекше сипаттамалары: жоғары механикалық беріктілік, вибротұрақтылық, арнайы цокольдердің
8.Оптикалық құрылғыларға арналған шамдар. Арнайы формасы бар колбаларда
Арнайы шамдар:
9.Фото шамдар. Қыздыру шамдарының кернеу бойынша қатаң нормаланған
10.Коммутаторлық шамдар. (24В,35мА).Жеңіл параллель контактісі бар қысқа миниатюрлық
Лодыгинның шамы.
(Ішкі құрылысы)
Томас Эдисонның көмір талшығынан жасалған шамы
(Сыртқы бейнесі)
-1809 жылы ағылшын оқымыстысы Деларю платина спиралымен жасалған
-1838 жылы бельгия азаматы Жобар көмірден жасалған шамды
-1854 жылы неміс Генрих Гёбель алғаш болып «қазіргі
-1860жылы ағылшынның физик әрі химигі Joseph Wilson Swan
-1874 жылдың 11- маусымында ресейлік инженер Андрей Николаевич
-1875 жылы В.Ф.Дидрихсон Лодыгин шамын тәжірибеден қайта өткізіп
-1878 жылы ойлап тапқыш Джозеф Вильсон Сван шамға
-1870 жылдың екінші жартысына қарай американдық Томас Эдисон
-1879 жылы ол платиналы қылы бар шамды патенттеп
-1880 жылы ол көмір талшығына қайта айналып келеді
-1890 жылы А.Н.Лодыгин қылдарында металл орналасқан бірнеше шамдарды
-1909 жылы «General Electric» фирмасы колбасы инертті газбен
Қыздыру шамының ПӘК-і мен ұзақтылығы.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1.Зи С.Физика полупроводниковых приборов. Ч.1,2.-М, Мир,1984
2.Пасынков В.В., Чиркин Л.В. Полупроводниковые приборы: Учебник для
3.Пешников И.В. Курс электроники.-М.: Высшая школа, 1998
4.Жеребцов И.П. Основы электроники –Л.:Энергоатомиздат,1990
5.Епифанов Г.И. Физические основы микроэлектроники 1971
6.Фишер Д.Э., Гетланд Х.Б. Электроника от теории к
2
Тұрмыста энергия шығынын азайту жолдары
Сызықтық өлшемдерді өлшеу
Жарық диодының жиынтығы мен конструкциясы
Күн баттареясы негізінде жұмыс жасайтын құрылғы
Жартылай түзеткіш диодтар
Тұрақ жүйесін жобалау
LTE желісінің жеңілдетілген архитектурасы
Параметрлік күшейткіштердің жіктелуі
Қыздыру лампалары
Газразрядты жарық көздері