Қаржылық компания
Мазмұны
Кіріспе
1 - Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың
1.1.Холдинг – компанияларының экономикалық ролі
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
1.3.Қаржылық - өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік
2 - Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
3-Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің
концепциясы
3.2. Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
3.3.Холдингтік компаниядағы өндірістік диверсификациясы
3.4.Ресейдегі холдингтерді нормотивті –заңдармен реттеу
3.5.“Самұрық” мемлекеттік холдингі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Менің курыстық жұмысымның тақырыбы “Холдингтік компания”. Ең алдымен
1-тарау Холдингтік компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі.
2-тарау Холдингтің құрылу тәсілі.
3-тарау Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стратегиялық менеджменті
Холдингттік компаниялардың екі негізгі түрі кең тараған: қаржылық (таза)
Аралас холдингтен диверсификацияның жоғары дәрежесі мен және топ компанияларының
Мұндай холдингтар қаржылық ұйымдар бола отырып басқа қаржылық институттардан-банктерден,
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе “жоғардан” жүруі
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып,
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты компаниялардың көбісі
1 - Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың
1.1.Холдинг – компанияларының экономикалық ролі
Әр түрлі елдердің заңында “холдинг” түсінік арқылы түсініктімелер
- ЖАҚ және ОАО – Р.Ф. заңына сәйкес;
- PLC,LLC,LTD – Ұлабритания заңына сәкес;
- Inc, Corp, LLC – АҚШ заңына сәйкес;
- AG, GmbH – Германия заңына сәйкес.
Холдингтік тіркеуші ел әрбір нақтылы жағдайда салық төлеу жүйесін
Концерн – бұл заңды жеке фирма мен олардың финалдарының
2.1.Холдинг және дочерлік компания
Бірекен бизнес
Компания тобы
кооперация
Концерн = Холдинг + Дочерлік компания 1 + Дочерлік
2.2. сурет. Холдинг - концерні
Т1 Т1 Т2 Т3
Т2
кооперация
Концерн = Холдинг 1+ Дочерлік компания1 +
+ Холдинг2 + Дочерлік компания 3 + Дочерлік компания
Холдинг – негізгі басқарушы
Холдинг 1және 2 -
2.3. сурет Негізгі және
Американдық концерндерге негізінен 100 пайыз филиалдардың иелігінде, яғни
Холдингті кешенді стратегиялық жоспарлаудың жүйесі.
Холдингтің стратегиялық менеджменттің келесі деңгейін қарастырамыз . Ол стратегиялық
перспективасы, стратегиялық жақсы ойлайтын барлық деңгейдегі басшыларды сый ақылайды
әр түрлі жағдайда қабылданған ұжымдық құрылымдарды нақтылы түрде
келесі бақылауға холдингтің қызмет көрсеткіштерін орнықтыруды жүргезе етеді;
коорпорация басшылығынан өз шаруасы туралы есеп беруді қатаң
компанияны шұғыл өзгерістерге дайын болуға дайындайды;
холдингті әртүрлі деңгедегі қызметкерлер арасындағы байланыстың күшеюін арттырады.
Қалаған нәтижелерге жету үшін нақтылы экономикалық әсер ету үшін
Холдинг – компаниялар қазіргі КҰК – дың басында тұр,
Бөлшектелген топтың құрылымдарда жеке кәсіпорындарға қарағанда, көптеген артықшылықтар бар:
Бір орталық барлық топ шегінде стратегиялық менеджментті жүзеге асырады.
Біртұтас қаржы және салық саясаты акция ресурстарымен, инвестициялармен қолдануға
Активтердің географиялық және салалық диверсификациялауды ортақ тәуекелділікті азайтады.
Тік біріктіру және тұйық технологиялық тізбектерін құру өнеркәсіп шығындарын
Горизанталды интеграцияда біртұтас инфрақұрылымды (банктік, телекоммуникациялық, өткізу, транспорттық) қолдануы
Кадрларды дайындауға, қайта дайындатуға, квалификациясын жоғарлату үшін, деңгейдің жоғарлауы
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе “жоғардан” жүруі
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып,
1.3.Қаржылық - өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты компаниялардың көбісі
2 - Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
Холдингтік құрылу тәсілінің мынадай үлгілерін атап көрсетуге болады:
1.негіздеме үлгісі-қимылдаушы компаниядағы кейінгі сатып алу бөлігінің үлесі және
2.қосылыс үлгісі- елеулі компаниядағы қолда бар акция үлесін холдингке
3.бөлу үлгісі- компанияның толық құрылыстық бірліктерін бөлу;
Негіздеме үлгісі
Негіздеме үлгісі холдингті құрудағы ең қарапайым ұйымдық – құқықтық
Негіздеме үлгісі мұнай өнеркәсібінде жеткілікті жиі қолданылады:
1) саланың пайда болуында ( әсіресе ХХ ғ. басында
2) жекешелендіруді жүргізуде
3) елеулі компанияның жаңа географиялық нарыққа шығу жағдайында сонымен
Қосылыс үлгісі
Қосылыс үлгісінде холдингті құрудағы қимылдаушы компанияларға акционерлер өз
Қосылыс үлгісі мұнай бизнесіндегі компанияның қайта ұйымдастыру және қайта
нақты артықшылық құруда
көлденең және тікелей біріктіруде
диферсификацияда
жаңа нарыққа шығуда
Кезең 1
Кезең 2
енгізу
енгізу
Кезң 3
3.1. сурет.Негіздем үлгіс
Бөліну тәсілі
Бөліну тәсілі материндік немесе дочерлік компанияның құрылымдық бірлектері (
Материндік компанияның құрылымын қайта құрудан кейінгі холдингтік компанияға айналуы;
Холдингтік компанияның құрылымын қайта құрудан кейін.
Осы модель бойынша дочерлік компания немесе құрылымдық бірліктер капиталға
Осыған дейінгі үлес иеленушілердің шеңбері бөліну моделінде өзгеріссіз қалады.
Бөліну нәтижесінде басқарудың децентрализациясы өтеді, яғни дочерлік компаниялар стратегиялық
Бөліну моделі мұнай газ бизнеснен айналысатын компаниясының қайта құрылымын
Бөлу тәсілі
Дочерлік компаниядағы бөлу моделі децентрализация, басқарудағы жетістіктер мен өндірістің
жаңа өндіріс өсті мен оның әрі қарай өсудің перспективасы
жаңа инновациялық жобаға сыртқыц қаржыландырылуы керек және оны іске
Жаңа бизнестің материндік компанияның негізгі спецализациялық сфера мен онша
Дочерлік компанияны бөлу әкелетін артықшылықтар мынада;
Жаңа өндірісті игере және жобаның іске аспай қалу кезеңдегі
Бөлінген компаниялар материндік компанияларға қарағанда көлемі шағын болғандықтан компаниядағы
Бөлінген компанияның қызметкерлердің жауапкершілігінің өсуі олардың инициативасын арттырады.
Мұнай газ бизнесінде бұл модель компанияның вертикальді интеграциясын
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
Жеке оперативтік қызмет жүргізбейтін холдинг компаниясы “ таза” холдинг
Ұлтық - холдинг
Бірінші жағы
Бірінші жағы Екінші жағы
2.4. сурет. Ұлттық және транснационалдық холдин
Т1
Т2
кооперация Бірекен бизнес
Холдинг – “Таза” Холдинг “ Аралас”
2.5. “Таза” және “аралас” холдингтер
Материндік компаниялары бар концерндер – бұл материндік компания басқаратын
50 % кіші
Т3
Т1 Бірекен бизнес
Т2
кооперация
Катериндік компаниядан концерн = Материндік компания +
+ Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2
2.6. сурет.Материндік компаниядан концерн
Компаниялар тобы – бұл концерн құрамына кіретін дочерной компаниялар
Тік интеграциялы концерде дочерной компаниялар технологиялық
прцестің тізбектілуі бизнес концернің негізгі
Құрастырушыларына жауап беретін дочерной компаниялары арасында тараған.
Т1 Т2
Бірекен бизнес
2.7.Вертикальді интеграция концерні
Горизонтальді интеграциялы концернде дочерной компаниялар технологиялық біртекті өнім шығарады,
Бірекен
бизнес
Т1 Т2
Т2
Т1
Горизантальді интеграция концерн Холдинг +
+ Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2 +
+ Дочерлік компания 3
2.8.сурет. Горизантальді интеграция концерні
Бизнес1 Бизнес2
Холдинг 1+
Концерн1 = + Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2
Конгломерат = Холдинг + Концерн1 + Концерн 2
2.9.сурет. Конгломерат
Концернен конгглометраттың еректесігіхолдингтік дочерной компаниялары әр түрлі бір –
Конглометраттар сәйкесінше бірнеше бизнеске өз акцияларын сала береді.
Басқару конглократтары қаржы конглактарына тән қасиеттерге ие, бірақ болашақ
Басқару
100%
Т1
Т2
Бірекен
бизнес
Кооперация
2.10. сурет. Басқару компаниясы
Бірекен бизнес
2.11.Сурет. Дивизионы
Дочерной компанияларды басқару функцияларын холдинг басқару компанияларын пайда етілуі
Басқару компаниялары холдингпен жасалған шарттар негізінде жұмыс істейді. Басқару
Холдинг немесе материндік компанияның шаруашылық бірлігі цех, бөлім, филиал,
Компанияны ұйымдастыру, пайда етуі басқа елге тасымалдауды айтатын
Мысалы АҚШ көптеген штататарының заңында бір компанияны басқаның
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
Холдингтік компания болып табылатын инвестордың басқа фирманың акционерлік
Тәжірибеде дауыс беруші акциялардың аз үлесін иелену кейде инвестордың
Кәсіпорынды бақылауды жүзеге асыру тәсілдерінің басқа түрлеріне бас компанияның
Сонымен қатар 50 %-дан астам акциялар пакетін иелену Бухгалтерлік
Егер бағынышты компания бір немесе бірнеше фирмаларға холдингттік
3-Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің концепциясы
Қазіргі фирма деңгейіндегі экономикалық теория - ғылыми айқындалған
Холдингтік стратегиялық менеджменттің негізгі міндетті – компанияның ұзақ мерзімді
Көп түрлі информацияларды өңдеу үшін холдингтік компаниялардың басқару аппаратты
Қатысу үлесі жүйесі негізінде жасақталған холдингтің стратегиялық менеджмент ұзақ
Холдингтік компаниялардың стратегиялық дамуындағы теоретика – жүйелік методтардың
Сонымен холдингті стратегиялық менеджменті негізгі үш фазоны қамтиды –
Қызметтік саясат басқару иерархиясының жоғарғы сатысында іске асырылады
Тағы бір айтып кетерлік жайт, холдингтік компаниялардың ұзақ мерзімді
басқару, бақылау және жоспарлау жүйесі;
құжаттар мен стратегиялық ақппараттарды қамтамасыз ету жүйесі;
басқару кадрларды дайындау, стратегиялық ойлауды үйрету жүйесі;
санкциялар мен стимулдар жүйесі.
Сонымен тиімді және жүйелінген холдингттік компаниялардың стратегиялық менеджментінің жүйесі
Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
Стратегиялық анализ холдинг компаниясының стратегиялық менеджменттінің бірден, маңыздыфазасы болып
9 суретте холдинг компаниясының стратегиялық анализінің зерттеу облыстары берілген.
холдингтің іскерлік саясатының жағдайы мен перспективасының анализі;
холдингтің шаруашылық қызметінің оның күшті және әлсіз жақтарының ретроспективті
холдингтің сыртқы ортасындағы экономикалық, саясаты құқықтық демографиялық және әлеуметтік
олардың экономикалық жайына ықпалының дәріжесі.
Стратегиялық анализдің фазаларын іске асыру арнайы әдістерді қолдануды талап
Іскерлік саясатының анализі
9. сурет.Холдинг компаниясының стратегиялық анализ зерттеулерінің облысы.
Холдинг компаниясының стратегиялық анализі
Дамудың жеткен нәтижелері мен перспективаларының анализі
Бұқаралық ортагың анализі Тікелей ортаның анализі
-Жаңа технологиялар
-макро экономикалық тенденциялар
-құқықтық және саяси орта
-әлеуметті мәдени орта - нарық
- сала
-тұтынушылар
-бәсекелетер
Компаниия
“философия-
сының” анализі Іскерлік саясатының анализі
-бірлескен міндет
-басшылықтың бағалылық ориентациялары
-қоғамдағы негізгі тенденциялар -мақсат иерархиясы
- негізгі стратегиялар
- негізгі қызығулар
Экономикалық
анализі Әлеуметтік
анализі Операционды
анализі
- пайда құрылымы
- инвестиция құрылымы
- портфель құрылымы
- өнім және баға құрылымы
-қызметшілер құрылымы
- қызметшілердің
құрылымы
- басшылық жүйесі
-стратегиялық бағдарлау
- жоспарлау және басқару жүйесі
- ұйымдық құрылымы
Холдинг нарық субъектісі ретінде тегіне портфельді көрсетеді.Яғни компания, кәсіпорын
Холдингтің портфельді стратегиясы келесі кезеңдерімен байланысты;
жаңа салаларда кәсіпорындарды иемдену;
жаңаларды иемденумен бар құрылымдық бөлімшілерді нығайту;
жағымсыз салардан біртендеп шығу;
бөлімшенің жеткліксіз пайдалы акциялары сату;
капитал және шығын түрінде инвестициялық ресурстарды орналастыру;
портфельді бар кәсіпорындар арасындағы синергизм тиімділігінің артықшылығын қолдану.
Портфельді анализдің қарапайым ырақ аса көрнекті үлгілер матрицалы болып
Тауар нарық бойынша мүмкіндік матрицасы корпарация жалпы өткізу көлемін
Тауар
Тауар өндеру Диверсификация
Нарыққа кіру Нарықтың
дамуы
Жаңа
Ескі
Ескі Жаңа
10 – сурет .Тауар / нарық бойынша мүмкіндік матрицасы
Тауарды өндіру стратегиясы компания жетісті сауда маркасы бар және
3.3.Холдингтік компаниядағы өндірістік диверсификациясы
Диверсификация стратегиясы холдинг құрылымын бір кәсіпорын қызметті нәтижесіне немесе
“Жұлдыз” дамушы салады көшбасшылыққа орын алады. Негізгі мақсаты –
“Сауын сиыры” саланың толуына (бәсең өсеуі) қатысында нарықта көшбасшы
“ Жабайы мысық” дамып келе жатқан салада нарыққа мәнсіз
“Ит” – бәсең өсумен саладағы шектелген өткізу көлемімен компания.
Нарықтың
қатысты үлгісі
“Сауын сиыры”
“Жұлдыз”
“Ит”
“ Жабайы мысық”
жоғары
Төмен
нарықтың кеңею деңгейі
Төмен жоғары
- ликвидттеліктің қозғалысы
- рентабльділік
11 сурет. Бостандық кеңеа тобының портфельді матрицасы
Осы жай матрицалық үлгілерден басқа пайдаға нарық стратегиясының әсер
Осы үлгелерлдің негізгі құндылығы жеңілдігі мен көрнекелігі бір портфель
Кез – келген стратегия өзінен ресурсты координациялау және үлестіру
Ұйымның негізгі жалпы мақсаты бірлескен міндет болып келеді. Ол
Холдингтік құрылымын жеткілікті ірі , бастысы – көп деңгейін
Дегенмен біріккен міндеттің мәні өте үлкен себебі ол басқарушылық
Холдингтік құрылымның даму процесінде ыреркен міндеттің ойнайтын ролі келесі
- Біріккен міндетті құруға әкелетін процес, төмен иерархиялық деңгейдегі
Біріккен міндетті түсіну басқарушылық – қызметкерлер мен барлық деңгейден
Біріккен міндет ұйымдық құрылымдардың түрлі деңгейлері, сонымен қатар–акционерлер, жабдықтаушылар,
Осылай міндет холдинг компаниясының статусын нақтылайды және түрлі иерархиялық
Холдинг компаниясының стратегиялық мақсатын өңдеу процесінде біріккен миссиядан басқа
3.4.Ресейдегі холдингтерді нормотивті – заңдармен реттеу
Қазіргі кезде Ресейдені холдинг туралы заң жоқ.Холдингті қатынастарды
Холдингтер туралы уақытша ережелер алты бөлімнен тұрады:
жалпы ережелер
холдинг компанияларын пайда етуге шектеу
қаржылық холдинг компаниялары
холдинг компанияларының оқу орындары
мекемелерді жұту, қосу және т.б.
қортынды ережелер.
(1.2) ережесінде көрсетілгендей, аталмыш құжаттың талабы барлық капиталының
Холдинг компаниялары өздерінің дочерной өндірістерімен бірігіп ашық түрдегі акционерлік
Екінші бөлімде холдинг компаниясын құруды шектеуге байланысты сұрақтарды қарастырғанбыз.
24 % көрсетілгендей компаниясын келесідей қызмет түрлерінде құруға рұқсат
материалды – техникалық мақсаттағы тауарлар ментұтынушы тауарларды сатуды;
ауыл шаруашылығында , ауыл шаруашылық өнімдерін өңдеуге және ауыл
транспортта халықаралық тасымал жасайтын басқасында темір жол, құбыр жолдары.
Аталым шектеулер ешқандай да таңғалдырмайды. Бәріне белгісі холдинг компаниялары
Тағы сұрақ пайда болады: Холдингтің бір дочерной компаниясы
Үшінші бөлім - қаржылық холдинг сұрақтарын қарастырады. Қаржылық
Төртінші бөлім - мемлекеттік мекемелер есебінен жайда болған холдинг
Бесінші бөлім - өнеркәсіптің қосылуы, ығысу және жұтылуын қарастырады.Бір
Қортындысында ережеде көрсетілгені холдинг компаниялары әрбір квартал сайын өзінің
Сараптауымызды аяқтай келе, айтатын нәрсе, уақытша ережелер, холдинг құруға
Ережеде көрсетілгендей, мемлекет қаржылық - өндірістік топтардың қалыптасуын қолдайды.
3.5.“Самұрық” мемлекеттік холдингі
Жақында мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтің арнайы тапсырмасының “ Самұрық”
“Самұрық” ұлтқа қызмет ету керек.
“Самұрықтық” стратегиялық маңызы бар компаниялардың барлығының басын біріктіріп, мемлекет
Иә, бұл жерде қайсысы ұлттық компанияға жатады, ал қайсысы
Мәселе,қай компания мемлекетке қандай пайда әкелді деген тұрғыдан қарастырылуы
3.Әрине, үкіметің алдында есеп беруі керек. Ал үкімет халыққа
Шетелдік маман келуі керек дегенге мен қарсымын. Олар бізге
Қорытынды
Қортындылай келе, ережеде көрсетілгені холдинг компаниялары әрбір квартал сайын
Сараптауымызды аяқтай келе, айтатын нәрсе, уақытша ережелер, холдинг құруға
Ережеде көрсетілгендей, мемлекет қаржылық - өндірістік топтардың қалыптасуын қолдайды.
Холдинг – компаниялар қазіргі КҰК – дың басында тұр,
Холдинг – компаниялардың қызметі жергілікті корпоративті және монополияға қарсы
Банктік холдингтік компаниялардың жеке жеке банктермен салыстырғандағы артықшылықтары: ұсынылатын
Егер бағынышты компания бір немесе бірнеше фирмаларға холдингттік
Көптеген халықаралық банктік топтардың маңызды құрушы элементті банктік холдингтік
Пайдаланған әдебиеттер
Жас қазақ газеті 2006 ж қазан
Егемен Қазақстан 2000ж қараша №7
Жас алаш газеті 04.қараша айы №3
Гарбунов Холдингывые предприятия и дочерный фирмы
Аль-Пари журнал 2005г.№3
Внешная деятельност журнал 03.№ 5
41
Холдинг
Дочерлік компания 2
Дочерлік компания 3
Дочерлік компания 1
Холдинг
Дочерлік компания3
Дочерлік компания2
Дочерлік компания1
Холдинг
Холдинг
Кәсіпкерлік
Дочерлік компания2
Дочерлік компания2
Мтериндік компания
Өнеркәсіп
Дочерлік компания 2
Дочерлік компания1
Холдинг
Дочерлік компания 2
Дочерлік компания1
Сатып алушы
Дочерлік компания 3
Холдинг
Дочерлік компания3
Дочерлік компания 2
Дочерлік компания 1
Сатып алушы 1
Сатып алушы 2
Сатып алушы 3
Холдинг
Холдинг 1
Холдинг 2
Дочерлік компания 1
Дочерлік компания 1
Дочерлік компания 1
Дочерлік компания 1
Холдинг
Дочерлік басқару компаниясы
Дочерлік кәсіпкерлік компания 1
Дочерлік кәсіпкерлік компания 2
Холдинг
Дочерлік компания 2
Дочерлік компания 1
Цех бөлім
Цех бөлім
Дивизон 2
(филиал, бөлімше)
Дивизон 1
(филиал, бөлімше)
Дочерлік компания 1
Дочерлік компания 1
Қаржылық компания
Холдинг
Нарық капиталы
Қаржылық компания
Акционерлер
Акционерлер
Сыртқы орта динамикасының
анализі
Холдинг
Дочерлік компания 1
Дочерлік компания 2
Холдинг
Т1
Т2
Дочерлік компания 2
Дочерлік компания1
Холдинг
Холдинг
Холдинг
Дочерлік компания3
Дочерлік компания4
Дочерлік компания1
Дочерлік компания2
Өнеркәсіптік компанияның қаржы ресурстарын басқару
Компания капиталы
Компания капиталының құрылымы мен құны
«МаңғыстауМұнайГаз» АҚ-ның қаржылық ресурстарынның тұрақтылығын зерттеу
Компанияның қаржы шаруашылық қызметі
Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі
Аралық қаржылық есептілік
Капитал құрылымын оңтайландыру
Компания капиталының құрылымы
Компанияның капиталын қалыптастырудың негізгі қағидалары