Жазуға кеткен шығындар

>
ЖОСПАР
КIРIСПЕ 3
1 ИНФОРМАТИКА КУРСЫН ОҚЫТУДА КОМПЬЮТЕРДl ПАЙДАЛАНУДЫҢ АЛҒЫ ШАРТТАРЫ 5
1.1 Информатика курсын оқытудың теориялық негiздерi 5
1.2 Информатика курсын оқытуда компьютердi пайдаланудың алғы шарттары 10
1.3 Информатика курсын оқытуда компьютерлiк оқыту жүйелерiн пайдалану 14
1.4 Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесінiң құрылымы 16
2 ИНФОРМАТИКА КУРСЫНЫҢ КОМПЬЮТЕРЛlК ОҚЫТУ ЖҮЙЕСІН ДАЯРЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
2.1 Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесiн жасау негiздерi 25
2.2 Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесін оқу процесiнде пайдалану
2.3 Компьютерлiк жүйенi пайдалануға нұсқау 41
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 45
3.1 Жүйені құруға және еНгізуге кеткен шығын есептеулері 45
3.2 Экономикалық сферасының есептеулері 46
БИЗНЕС-ЖОСПАР БӨЛІМІ 48
ҚОРЫТЫНДЫ 52
РЕЗЮМЕ 54
SUMMARY 55
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 56
ҚОСЫМША 57
КIРIСПЕ
Информатиканы оқыту әдiстемесiнде бiрiктiрiлген барлық әдiстемелiк педагогикалық бiлiмдер мен
Жоғары оқу орындарында информатика мамандығының “Информатика” курсы біраз программалық
Уақыт өте келе бiлiм беру жүйесiн компьютерлендiрудiң ойдағыдай жүзеге
Қазіргі кезде информатика курсының түрлi компьютерлiк оқыту программалары бар.
Әрине, бұл құралдардың барлығы бiрдей нашар деген пiкiрден аулақпыз.
Жұмыстың мәселесi: жоғары оқу орындарында информатика курсын оқытуда болашақ
Қазiргi кездегi көптеген зерттеулерге талдау жасай отырып, информатика курсын
Зерттеудiң мақсаты: Информатика пәнiнiң компьютерлiк технология негiзiнде оқыту әдiстемесiн
Зерттеудiң обьектiсi ретiнде жоғары оқу орындарында информатика курсын оқыту
1 ИНФОРМАТИКА КУРСЫН ОҚЫТУДА КОМПЬЮТЕРДl ПАЙДАЛАНУДЫҢ АЛҒЫ ШАРТТАРЫ
1.1 Информатика курсын оқытудың теориялық негiздерi
Қазiргi әлемнiң ғылыми бейнесiнiң негiзгi сипаттамасы қоғамдағы және табиғаттағы
Бұл жағдай бiздiң ғасырдың басында әлемнiң бейнесiн жаңаша тұжырымдайтын
Қазiргi кезде информатиканың ықпалына көп сүйенетiн саланың бiрi халық
Кәсiби информатика информатика ғылымының бiр саласы ретiнде жоғары оқу
Жоғары оқу орындарының информатикасын программалық қамтамасыз ету оқу орындарының
Жоғары оқу орындары информатикасы психологиялық-педагогикалық қамтамасыз етiлуi тиiс. Ол
Компьютердi зерттеу объектiсi ретiнде алатын болсақ, жоғары оқу орындарында
Қазiргi кезде “Информатика” курсына жоғары оқу орындарында 200 сағат
курс бойынша бiлiм беру мазмұнының минимумы;
болашақ информатик мамандардың дайындық деңгейiне қойылатын талаптар;
стандарттағы талаптардың орындалуын бағалау;
бiлiм бағалау.
Информатика курсын оқытудың мақсаттары:
математика, статистика бойынша қолданбалы программалар пакеттерiн ұсынудың маңызын, қасиеттерi
графиктердi, диаграммаларды, үлгiлердi, суреттердi, этикеткаларды еркiн мәтiнге не құжатқа
графикалық бейнелердi құруға және модификациялауға мүмкiндiк беретiн инструментальдық құрылғыны
Курсты оқытудың мiндеттерi:
берiлген графикалық және баспалық пакеттерге тән функцияларды оқып үйрену;
ғылыми салада программалық ұқсас пакеттердiң мiндетi туралы түсiнiк қалыптастыру;
web-беттердi бiрiктiретiн құрауыштардың негiзгi түсiнiктерi мен анықтамалары туралы түсiнiктердi
Кәсiби қызметте компьютерлік істер дағдысын пайдалана бiлудi қалыптастыру. Информатиканы
Жоғары оқу орындарындағы “Информатика” курсының мазмұны түрлi компьютер жабдықтарымен
“Информатика” курсы бiр жағынан курстың компьютермен байланысын қамтамасыз етсе,
“Информатика” курсының маңызды ерекшелiгi оның басқа пәндермен тығыз байланысты.
“Информатика” курсын оқу барысында алған бiлiм мен iскерлiктерiн басқа
Сонымен жоғары оқу орындарындаға информатика мамандығының “Информатика” курсы дәстүрлi
Жоғары оқу орындарында информатика курсының енгiзiлуiне байланысты педагогика ғылымының
Мұнда қоғамның алға қойған мақсатына байланысты информатиканы оқытудың заңдылықтары
Қазiргi кезде РБАО негiзiнен бiлiм жүйесiнiң барлық сатылары үшiн
Электронды оқулықтың мотивациялық-мақсаттық компонентi модульдердi (микромодульдердi) құрастырудан тұрады. Модуль
Электрондық оқулықтың мазмұндық компонентi гипермәтiн арқылы жүзеге асырылады. Гипермәтiн-терминдерден,
Электронды оқулықтың операциялық компонентi интерактивтi формада берiлген тапсырмаларды орындау
Оқушылар үшiн электрондық оқулық- мектепте оқыған жылдардың барлығында да
Мұғалiм үшiн электронды оқулық бұл күнбе-күн дамытылып отыратын ашық
“Электронды оқулық” - дисплей экранында көрiнетiн жай ғана мәтiн
Алматы қаласының М.Мәметова атындағы техникалық лицейiнiң директоры Т.Линшевская былай
Өскемендегi “ШЫҒЫС” аймақтық зерттеу орталығының директоры Г.Протасованың пiкiрiнде былай
№73 орта мектептiң мұғалiмi Л. Ким электронды оқулықтарды өз
Қазiргi кезде техникалық (Ж.Түсiпбаева) және агроинженерлiк (А.Қозыбай) бiлiм саласын
Әлi де көп жұмыстар атқарылуы тиiс, мектептiң, кәсiптiк оқу
Қазiргi ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдалану негiзiнде жаңа педагогикалық әдiстердi
Электрондық оқулықтарды дайындаудың бiр жүйеге келтiрiлген заңдылығы болуы керек.
белгiлi бiр пәнге байланысты дайындалған электрондық оқулықтың сол пәннiң
электрондық оқулықтар курста оқытылатын тараулар мен тақырыптарға қатысты лекция
электрондық оқулықтың кәдiмгi оқулықтар мазмұнын қайталамауын яғни, берiлетiн тақырыпқа
белгiлi бiр тақырыпқа қатысты материал 2-3 экрандық беттен артық
бiр қатардағы мәтiн 62-65 таңбадан аспауы тиiс. Себебi материалды
оқулықты шектен тыс иллюстрациялық анимациялық тұрғыдан көркемдеу пайдаланушыға керi
Қазiргi уақытта информатиканы оқыту әдiстемесi қарқынды даму ұстiнде; оның
Бiздiң жағдайда алдыңғы кезекте қарастыратын мәселемiз, мектеп көлемiнде бастап
Информатиканы оқыту әдiстемесi жаңадан қалыптасып келе жатқан жас ғылым.
Информатика әдiстемiсiнде бiрiктiрiлген барлық әдiстемелiк педагогикалық бiлiмдер мен тәжiрибелер
Бiлiм беру жүйесінiң басты мiндетi – Ұлттық және жалпы
Жоғары мектепке арналған информатикадан мемлекеттiк бiлiм беру стандарты осы
Жалпы информатика пәнiнiң мазмұны мынадай екi үлкен дидактикалық мәселенi
Болашақ информатик маман таным субъектiсi болған кезде Бұл екi
1.2 Информатика курсын оқытуда компьютердi пайдаланудың алғы шарттары
“Информатика” курсының мектепке пән ретiнде енгiзiлгелi берi курсты оқытудың
Қазақстан Республикасындағы бiлiмдi ақпараттандыру жүйесін ары қарай дамыту процесiн
Қазiргi кезде негiзiнен бiлiм жүйесінiң барлық сатылары КОҚ жасаумен
КОҚ-ның мотивациалы-мақсаттық компонентi модульдердi құрастырудан тұрады. Модуль дегенiмiз –
КОҚ-ның мазмұндық компонентi гипермәтiн арқылы жұзеге асырылады. Гипермәтiн –
КОҚ-ның операциялық компонентi интерактивтi формада берiлген тапсырмаларды орындау арқылы
Студенттер үшін КОҚ – ЖОО-да оқыған жылдардың барлығында да
Мұғалiм үшін КОҚ бұл күнбе-күн дамытылып отыратын, ашық түрдегi
КОҚ студенттердiң сыныптан тыс өз бетiмен жұмыс iстеуiне толық
КОҚ – дисплей экранында көрiнетiн жай ғана мәтiн емес,
Модульдерде берiлген алгоритм студенттерге өз бетiмен жұмыс iстеу мүмкіндiгiн
Оқытудың әр сатысында компьютерлiк тесттер арқылы студенттi жекелей бақылауды,
Барлық оқулықтардың материалдарын модульдiк түрде қарастыру оның мазмұнын бiрыңғай
Әлi де көп жұмыстар атқарылуы тиiс, мектептiң, кәсiптiк оқу
КОҚ-рiнде информацияны бейнелеудiң көптеген түрлерi қолданылады: мәтiн, гипермәтiн, графика,
Пайдаланылатын формалар мен форматтарды келесi факторларға сүйене отырып таңдау
КОҚ-сi қамтитын информациялық компоненттердiң көлемi мен сипаттамалары;
информациялық компоненттердiң дидактикалық мәнi мен өнiмнiң дидактикалық және функционалдық
өнiмнiң көлемiне қойылатын шектеулер;
жоспарланған өнiмнiң программалық және техникалық сипаттамалары;
КОҚ-сiн жасауда қолданылатын инструменталдық құралдардың мүмкіндiктерi.
Мәтiн және гипермәтiн. Қазiргi уақытта барлық дерлiк КОҚ-де мәтiндiк
Информация бейнелеудiң бұл түрі өте кең тарағандықтан бұған толық
ағымдық беттегi не кадрдағы информацияны бейнелеу формасын өзгерту;
ағымдық кадрдағы не беттегi мазмұнға байланысты функцияны шақыру;
ағымдық беттiң келесi фрагментiне өту;
қосымша терезенi шақыру;
тапсырмалар жүйесін шақыру;
сыртқы қосымшаны шақыру.
Графика және анимация. Суреттi бейнелеу тәсiлi бойынша графикалық компоненттер
Матрицалық сурет пикселдер деп аталатын нүктелерден тұратын екi өлшемдi
Векторлық графика жазықтағы ғана емес кеңiстiктегi (үшөлшемдi) графикалық суреттердi
Функционалдық бейнелер графикалық қосымшалар арқылы салынады. Мысалы, КОҚ оқыту
Графикалық информациялық компоненттердiң басқа түрлерi арнайы әрi терең зерттеудi
Анимациялық графика екi тұрге бөлiнедi: суреттiк және слайттық. Суреттiк
Дыбыстық компоненттер. Дыбыстық сигналдардың цифрлық бейнеленуi үздіксіз аудиосигналдың уақытқа
Қазiргi заманғы технологияларда дыбысты цифрлық өңдеу үшін 2-ден 192
Дыбысты сипаттайтын файлдар .midi форматта болғаны жөн. Бұл файлдар
Windows жүйесінде цифрлық дыбыстарды сақтау үшін .wav форматы қолданылады.
Видео және анимация. Дәстүрлі видекомпонент екi синхронды орындайтын құрылымнан
Видеожол қозғалыссыз графикалық бейнелерден тұратын кадрлар тiзбегiнен тұрады. Видеокомпоненттер
Интерактивтi үшөлшемдi бейнелеу. Дәстүрлі графикалық компоненттердiң ортақ кемшiлiгi олардың
1.3 Информатика курсын оқытуда компьютерлiк оқыту жүйелерiн пайдалану
Информатика курсының мазмұнын құрылымдау иерархиялық деңгейлерге бөлiнген құрылымдық бiрлiктерге
КОҚ-ның құныдылығы оның қолданыс аумағының көп бағыттылығына байланысты болады.
оқу материалының түрлі деңгейде жүргiзiлуi;
түрлі мамандықтар мен пәнаралық байланыс;
оқушының бастапқы дайындығының түрлі деңгейi.
Көп бағыттылықты аспектiлерiн жұзеге асыру үшін КОҚ-сiн пайдаланудың сәйкес
КОҚ мазмұнын құрылымдаудың базалық екi принципi бар:
тақырыптық;
уақыттық (оқу процесiнiң барысында шешiлетiн педагогикалық мәселелер бойынша).
Бiрiншi принцип дәстүрлі оқулық мазмұнына ұқсас келетiн пәннiң иерархиялық
Пән мазмұнын құрылымдаудың екiншi тәсiлi бойынша, ол құрылымдық бiрлiктердiң
КОҚ-сiнде жоғарыда атап өтiлген принциптердiң екеуiн қатар пайдаланған тиiмдi.
1-кестеде екi принцип бойынша құрылымданған “Информатика” курсының мазмұны келтiрiлген.
1-кесте
Тақырыптық принцип Уақыттық принцип
1-Тарау. Информация. Информатика ЭЕМ. Даму тарихы 1-сабақ.
1.1. Компьютер жұмысының принциптері
1.1.1. Жадтың сиымдылығы
2-сабақ.
3-сабақ. Жаттығулар орындау
1.2. Дербес компьютерлер
1.2.1. Бейне монитор
Пән мазмұнын құрылымдауды бастау алдында келесi мәселе-лердi шешiп алу
тақырыптық жiктеу деңгейiнiң тереңдiгiн, яғни оқу материалының иерархиялық деңгейлерiн
әрбiр деңгейге сәйкес құрылымдық бiрлiктердiң типтерiнiң атауларын анықтау;
мазмұнның құрылымдық бiрлiктерiнiң бейнелену формасын айқындау.
Тақырыптық жiктеу деңгейiнде, яғни оқу материалының иерархиялық деңгейлерi үш
Құрылымдық бiрлiктер типтерiнiң атаулары түрлі болып келуi мүмкін. Бiрақ
Мазмұнның құрылымдық бiрлiктерiнiң бейнелену формасын екi түрлі технологиялық бағытта
Қорыта айтқанда, пән мазмұнын құрылымдау оны тек тарауларға, тақырыптарға
1.4 Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесінiң құрылымы
Бiз даярлаған “Информатика” курсының жалпы құрылымы 2-схемада келтiрiлген. Схемдан
Курс мазмұнының оқыту жүйесінде “Информатика” курсының құрылымданған және информация-логикалық
Тапсырмалар жүйесінде “үлгiмен оқыту” әдiсiн жетекшiлiкке алып құрыстырылған лабораториялық
Бүгiнде жүргiзiлiп жатқан зерттеулер компьютерлiк оқыту программаларының тиiмдiлiгiн көпшiлiк
2-схема. Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесінiң құрылымы
Оқытушы жүйесінде оқытушыға оқу материалдарының, көпнұсқалы тапсырмалар жүйесінiң, тест
Шет ел психологтарының еңбектерiнде компьютерлiк програм-малардың безендiрiлуi жайлы көптеген
“Қазiргi кездегi компьютерлiк программалар мен олардың безендiрiлуi адамның қабiлетi
Де М.Верней мен З.Л.Бердж интерфейс жөнiнде былай деп жазады:
Шет ел және Ресей мамандарының зерттеулерi негiзiнде компьютерлiк оқыту
Безендiруде жүйелiк бағытты қолданудың ерекшелiктерi. Жүйелiк бағыт жүйелiк безендiрудiң
Семиотиканы (таңбалар мен таңбалық жүйелер жайлы ғылым) пайдалану информацияны
Электронды оқу материалына және оның берiлуiне қойылатын талаптар үйренушiнiң
Оқу материалына қойылатын негiзгi талаптар:
мазмұндалу мәтiнi өте қысқа және максимум жаңа информация қамтуы
үйренушi бiлетiн сөздер мен қысқартуларды пайдалану. Бұл үйретушiнiң жаңа
семантикалық байланыстағы информациялық элементтердi топтастыру қажет. Мұны құрылымдық принцип
өте маңызды информация экранның сол жақ жоғары бұрышында орналасуытиiс.
абзацтың негiзгi идеясы оның алғашқы жолдарында берiлуi керек. Бұл
графикалық материал мәтiнмен ұйлесiмдi түрде құрылуы тиiс.
күрделі модельдер мен құрылымдарды бейнелейтiн иллюстрациялар ( схемалар, карталар
оқыту материалының мәтiнi дыбыстық эффектiлерiмен толықтырылуы керек. Бұл информация
Iздеу, жылжу, гиперсiлтемелер жүйесін ұйымдастыру. Оқу материалында бағдар алу
“Бiрде-бiр үлкен кiтап сiлтемесiз болмауы керек. Сiлтемесiз кiтапты терезесi
Iздеу, жылжу, гиперсiлтемелер жүйесi келесi талаптарды қанағаттандыруы тиiс:
Электронды оқулықтың оқытудың негiзгi этаптарын бейнелейтiн
графикалық схема орналасқан кiлттiк экраны болуы тиiс. Бұл үйренушiге
гиперсiлтемелер оқулықтың қай түсына алып баратынын дәл және анық
гиперсiлтемелердiң асты сызылатындықтан, оқулықтың материалында асты сызылған мәтiн бөлiктерi
оқу материалы бiр немесе екi беттен аспауы керек;
гиперсiлтемелер тiзбегiнде олардың келесi қадамы қатаң логикаға сүйенiп құрылуы
программаның мiндеттi түрде iздеу жүйесi болуы қажет және кiлттiк
Информацияны құрылымдау процесiн, жылжуды және гиперсiлтемелердi ұйымдастыруды бiлiмдi бейнелеудiң
Түстер мен формаларды қабылдаудың физиологиялық ерекшелiктерiн ескеру. Адам көру
Кей түстер адамды дем алдырса, кей түстер шаршатады. Сонымен
Оқыту программаларын жобалағанда түстер мен формаларды қабылдаудың келесi физиологиялық
қызыл, қызғылт, сары түстер адамға тiтiркендiргiш ретiнде әсерiн тигiзедi.
көк, көгiлдiр, жасыл дем алдырушы, ұйқы келтiргiш түстер;
қоңыр,ашық-қызыл, сұр, жасыл-сарғыш түстер нейтрал түстер;
екi түстiң қосылысы, фон мен таңба түстерi көру ыңғайлылығына
программада қолданылатын шрифттердi таңдауда келесілердi ескерген жөн: бас әрiптер
шрифт пен фонның ең жақсы қабылданатын жұптары: қара-көк фонда
ақ фон түр-тұрпаттың ең күштi құралы болып табылады;
кез-келген фондық сурет пайдаланушының көзiн тез шаршатып, материалды қабылдау
адамның санасына мультипликация да қатты әсер етедi, анық, ашық
құрамында қозғалып тұратын объектi (анимация) бар оқу материалын қабылдау
Ендi Электронды оқулықтың сыртқы құрылымын, яғни пайдаланушыға көрiнетiн элементтерiн
Мазмұндау мәтiн, сурет, кескiн, схема, кесте, график т.с.с. түрінде
Схемокурс – оқулықтың мазмұнын қысқартылған мәтiн – график түрінде
Өзiн өзi бақылаудың тестiк жүйесi – оқу материалының мазмұны
Оқу материалының бұлай үш түрде берiлуi, пайдаланушының бiр оқу
Қазiргi ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдалану негiзiнде жаңа педагогикалық әдiстердi
Компьютерлiк оқыту жүйелерiн жасау және қолдану үшін оның түрлерiнiң
пән мазмұнына бойынша;
жүзеге асыра алатын педагогикалық мәселелерi бойынша;
оқу материалын қамту көлемi бойынша;
телекоммуникациялық пайдалану мүмкіндiгi бойынша;
оқыту деңгейi бойынша;
информацияны бейнелеу формасы бойынша.
Пән мазмұны бойынша КОҚ-рi жаратылыстану, гуманитарлық, техникалық мазмұндағы болып
Жүзеге асыра алатын педагогикалық мәселелерi бойынша жiктеу үшін алдымен
Осы аталған педагогикалық мәселелердi шешу мүмкіндiгiне қарай КОҚ-рi келесi
теориялық және техникалық дайындық құралдары;
практикалық дайындық;
көмекшi құралдар;
кешендi құралдар.
Бiрiншi топқа келесi КОҚ-ры кiредi:
Компьютерлiк оқулық (КО) – баспа оқулық негiзiнде жасалған, белгiлi
Бiлiмдi тексерудiң компьютерлiк құралы (БТКҚ) – белгiлi пән бойынша
Практикалық дайындық КОҚ-рi:
Компьютерлiк практикум (КП) – пәннiң типтiк есептерiн шығаруға және
Компьютерлiк тренажер (КТ) – iс-әрекет дағдысын қалыптастыруға және оған
Көмекшi КОҚ-рi:
Компьютерлiк лабораториялық практикум (КЛП) – автоматтандырылған лабораториялық жұмыстар жинағы;
Кешендi құралдар қатарына келесi КОҚ-лерi енедi:
Компьютерлiк оқу курсы (КОК) – теориялық, практикалық және техникалық
Оқу материалдарын қамту көлемi бойынша интегралды және интегралды емес
КОҚ-рi телекоммникациялық технологияларды пайдалану мүмкіндiгi бойынша жергiлiктi және желiлiк
Желiлiк КОҚ-рi есептеу техникасының түріне қарай жергiлiктi желiге бағытталған
Информацияны бейнелеу формасы бойынша мультимедиялық және мультимедиялық емес КОҚ-ры
Программалық жүйенiң құрылымы дегенiмiз оның пайдаланушылармен байланысы мен iшкi
Оқу материалы мен таспырмалар жүйесi ақпараттық және программалық объектiлерге
КОҚ-де оқу материалдарына қол жеткiзудiң негiзгi үш тәсiлi қарастырылады:
элементтерi оқу материалының сәйкес құрылымдық бiрлiктерiне сiлтеме жасайтын мазмұн
көрсеткiштер арқылы (анықтамалық сөздiк, терминдер жинағы, тезаурус, глоссарий, т.с.с.);
оқу матриалының iздеу жүйесi арқылы;
Iздеу процесiн оқу материалдарын iздеу модулi (ОМIМ) толық мәтiндiк,
КОҚ орнатуға арналған ақпараттық компоненттер. Бұл ақпараттық компоненттiң бiр
Екiншi бөлiгiнде жүйенiң орнатылуы, КОҚ конфигурациясының пайдаланушы өзгерте алатын
Оқушылардың жұмыс нәтижелерiн бейнелейтiн ақпараттық компоненттер. Мұнда оқушылар модулi
Оқушы модулiне оқушының игерiп жатқан пән бойынша ағымдық бiлiм
Ендi КОҚ-ның құрылымдық схемасындағы негiзгi модiльдердiң атқаратын қызметтерiн сипаттап
Оқу материалдарымен жұмыс iстеудi қамтамасыздандыру модулiнiң (ОМЖҚМ) атқаратын негiзгi
мазмұн, сiлтемелер, анықтамалық сөздiк, терминдер сөздiгi, тезаурус көмегiмен оқу
оқу материалының белгiлi бiр бөлiгiн баспадан шығарып алуға мүмкіндiк
оқу маетриалының мазмұны толық болу қажеттi демонстрациялық, иллюстрациялық маетриалдарды
оқу материалында гиперсiлтемелер жүйесiмен жұмыс жасауды ұйымдастыру;
оқу материалының құрамына енгiзiлген таспырмалар жүйесін орындау және нәтижесiн
Оқу материалын iздеу модулiнiң (ОМIМ) негiзгi қызметi ОМЖҚМ-мен жұмыс
Тапсырмалар жүйесi модулi (ТЖМ) келесi функцияларды атқарады:
пайдаланушыға орындауға арналған тапсырмалар тобын тапсырмалар жиынынан кездейсоқ не
тапсырмаларды бiртiндеп, кезеңдерге бөлiп беру;
тапсырмаларды орындау нәтижелерiн талдау және дұрыс орындалмаған тапсырмалар үшін
пайдаланушының тапсырмаларды орындау барысы туралы хаттамаларды ұйымдастыру;
пайдаланушының бiлiм деңгейiн тексеру және бағалау.
Тапсырмаларды тiркеу модулi (ТТМ) ТЖМ-нiң қосымша қызметтерiн атқарады.
Оқу процесiн басқару модулi (ОПБМ) оқытудағы психологиялық-педагогикалық стратегияны тиiмдi
оқушының оқу материалымен және тапсырмалар жүйесiмен байланыс деңгейiн тiркеу;
жоғарыдағы мәлiметтерге сүйене отырып оқушының моделiн құру;
оқушының бiлiм деңгейiн бағалау;
оқушының моделiне сүйене отырып, оқыту процесiнде оқу материалдары мен
оқытушыға оқушының оқу барысы мен нәтижелерi жайлы мәлiметтер беру;
Оқушыларды тiркеу және анықтау модулi (ОТАМ) КОҚ-нi орнату және
2 ИНФОРМАТИКА КУРСЫНЫҢ КОМПЬЮТЕРЛlК ОҚЫТУ ЖҮЙЕСІН ДАЯРЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
2.1 Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесiн жасау негiздерi
Компьютерлiк оқыту жүйелерiн жобалауда жасау құралдарын тиiмдi таңдау да
Инструменталдық жабдықтар ретiнде компьютерлiк оқыту жүйелерiн құру барысында орындалуы
Информатика курсының электронды оқулығын жасауда бiз Delphi программалау ортасы
Windows жүйесінде Delphi программалау ортасы - Пуск - Программы
Delphi ОБП ортасы төрт құрылымнан тұрады: Негiзгi терезе, Объектiлер
Негiзгi терезесiнiң құрамына негiзгi мәзiр, аспаптар панелi және компоненттер
1-сурет. Delphi объектiлi-бағдарлы программалау ортасы
соңында клавиштер комбинациясы жазылса, онда Бұл команданы сәйкес клавиштер
Форма - программаны дайындау алдында ашылатын, программаның сұхбаттық терезесi.
Форма Delphi ортасының негiзгi объектiлерiнiң бiрi. Delphi iске қосылған
Қасиеттер тiзiмi Объект инспекторы (Object Inspector) терезесiнде орналасады. Мысалы,
Форманың кейбiр қасиеттерi:
Name (Атау) – формаға берiлген атау. Ол Delphi объектiлерiнiң
Ол үшін қасиеттер терезесiнен Name атауын таңдап, жаңа атау
Font (Шрифт) – формаға енгiзiлетiн мәтiн шрифтiн орнату қасиетi.
Caption (Тақырып) – форма терезесiнiң тақырыбына енгiзiлетiн мәтiн. Алғашқы
Color (Түс) – форманың түсiн орнату қасиетi. Ол таңдалған
Тiлсызық түймесi – қасиет мәнiнiң бiрнеше екенiнiң белгiсi. Тiлсызық
Width (ұзындық), Height (Биiктiк) – пиксель өлшем бiрлiгiмен берiлген
Delphi-де программалар оқиғалар арқылы басқарылатыны белгiлi. Ал объектiлерге қатысты
Олар қасиеттер терезесiнiң екi бағаннан тұратын Events қосымша бетiне
Delphi-де программа мәтiнi программалық код деп, ол енгiзiлетiн терезе
Delphi ортасында жиi кездесетiн оқиғалар:
OnClick – тышқан тұймесiн бiр рет шерту;
OnDblClick – тышқан тұймесiн екi рет шерту;
OnKeyDown – клавиштi басу;
OnKeyUp – басылған клавиштi босату;
OnMouseDown – тышқан тұймесiн басу;
OnMouseUp – тышқан тұймесiн босату;
OnCreate – форманы екi рет шерту, т.б.
Delphi-де программа мәтiнi программалық код деп, ол енгiзiлетiн терезе
Код терезесiнiң сол жақ бөлiгiнде Code Explorer (Код Зерттеушi),
Код терезесiнiң тақырыбы ағымдық файл атауымен сәйкес келедi. Терезенiң
Код терезесi ашылғанда, онда процедура дайындамасы (үлгiсi) көрiнедi. Оның
Процедура дайындамасының жазылу түрі:
Procedure (Sender : TObject);

begin

end;
мұндағы Sender параметрi құрылатын процедураның қай класқа тиiстiлiгiн анықтайды.
Терезенiң сол бөлiгiндегi - браузер терезесi. Онда код терезесiнде
2-сурет. Редактор терезесiндегi процедура дайындамасы
Delphi-де компоненттер панелiнен формаға түрлі компоненттер орнатып, олардың оқиғаларын
Формаға Edit1 енгiзу өрiсiн орнатып, оның Text қасиетi арқылы
Формада орнатылған ТLabel, ТEdit компоненттерiнiң Caption, Text қасиеттерiнiң мәндерiн
Проектiнi дайындап болған соң оны сақтау ұшiн File –
Проект сақталу ұшiн арнайы бума дайындалмаған болса, ол Projects
сақтау сұралатын терезенiң Жаңа бума құру тұймесiн шерту. Бума
клавиатурадан бума атын енгiзу;
буманы екi рет шертiп, ашу;
терезенiң Файл аты өрiсiне модуль атауын енгiзiп, Сақтау тұймесiн
Модуль .pas кеңейтiлуi бойынша сақталып қойылады да, экранда проект
3-сурет. Модульдi сақтау терезесi
Файл аты өрiсiне проект атын енгiзiп, Сақтау тұймесiн шерту.
Мұндағы ескертетiн жайт: модуль мен проектiнi бiрдей атау бойынша
Сақтаулы проектiнi ашу ұшiн File – Open Project командасының
Жаңа құрылған программманы (проектiнi) сақтаған соң, оны iске қосу
FrontPage web-беттер мен web-түйiндер құруға арналған Microsoft Office 2000
FrontPage ортасын iске қосу Пуск-Программы-Microsoft FrontPage командасы арқылы орындалады.
Ортада Microsoft Office құрамына енетiн MS Word, MS Excel,
FrontPage басқа қосымшалардан ерекшелiгi онда құжаттың құрылымдық негiзiн түрлі
Сонымен бiрге құрылған web-беттiң iске қосылуын да алдын-ала көруге
Ортада web-бет құру ең алдымен web-құжатқа енгiзiлетiн мәтiндi теру
Орта терезесiнiң төменгi жағында орналасқан Көру және редакциялау режимдерiн
FrontPage ортасында Кесте (Tables), Сурет (Picture) аспаптар панелдерiн пайдаланып,
Web-құжат iске қосылған кезде кесте iшiндегi файл iздеу анимациясы
Гиперсiлтемелер арасындағы байланысты Жұмыс режимi панелiнiң Hyperlinks режимi арқылы
4-сурет. 1-web құжатының гиперсiлтемелер жүйесi
Delphi ортасында Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесін жасаудың алгоритмi:
Оқыту жүйесінiң бас мәзiрiнiң интерфейсiн жобалау;
Курс мазмұнын даярлау;
Тапсырмалар жүйесін даярлау;
Тест жүйесін даярлау;
Оқыту жүйесінiң интерфейсiн жобалау технологиясы:
1. Delphi ортасын iске қосып, 5-суреттегi форма дайындамасын жасау
5-сурет. Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесінiң интерфейсi
2. Негiзгi программаны ашып, бас мәзiрдегi командалық түймелер шертiлген
procedure TForm1.TreeView1Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView1,WebBrowser1,'data\teor\t');
end;
procedure TForm1.TreeView2Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView2,WebBrowser1,'data\taps\l');
end;
procedure TForm1.TreeView1Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView1);
end;
procedure TForm1.TreeView2Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView2);
end;
3. Форманың onCreate оқиғасын өңдеуiш процедура құру:
procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);
var i:Shortint;j:word;
begin
sum:=0;
Findfirst('data\teor\*.teor',0,tf);
repeat
j:=FindNext(tf);
sum:=sum+1;
until j0;
Findclose(tf);
Gauge1.MaxValue:=sum;
ii:=0;
HLIst:=TStringList.Create;
historyIndex:=-1;
if fileexists('data\taps\tap.mzm') then TreeView2.LoadFromFile ('data\taps\tap.mzm')
else
begin
showmessage('Библиотека не найдена. Работа будет завершена’)
halt;
end;
if fileexists('data\teor\neg.mzm') then TreeView1.LoadFromFile ('data\teor\neg.mzm')
else
begin
showmessage('Библиотека не найдена. Работа будет завершена’)
halt;
end;
if fileexists('data\term\ter.mzm') then ComboBox1.Items.LoadFromFile ('data\term\ter.mzm')
else
begin
showmessage('Áèáëåîòåêà íå íàéäåíà. Ðàáîòà áóäåò çàâåðøåíà');
halt;
end;
//Ìàçìóí
for i:=0 to TreeView1.Items.Count-1 do
begin
if TreeView1.Items.Item[i].Count=0 then
begin
TreeView1.Items[i].ImageIndex:=1;
TreeView1.Items[i].SelectedIndex:=1;
end;
end;
//Òàïñûðìà
for i:=0 to TreeView2.Items.Count-1 do
begin
if TreeView2.Items.Item[i].Count=0 then
begin
TreeView2.Items[i].ImageIndex:=1;
TreeView2.Items[i].SelectedIndex:=1;
end;
end;
if FileExists(WebBrowser1.Path+'data\teor\t0.teor') then
WebBrowser1.Navigate (WebBrowser1.Path+'data\teor\t0.teor');
4. Бас мәзiрдегi Оқулық, Өзін сынау, Редактор және Бағдарлама
procedure TForm2.b_1Click(Sender: TObject);
begin
WebBrowser1.Navigate(cdir+'\teor\t1.htm');
Notebook1.ActivePage:='oku';
end;
procedure TForm2.b_2Click(Sender: TObject);
var usrfile:file of usr;usrD:usr;pass_enable:Boolean;
tf:TextFile;fn:ShortString;
begin
AssignFile(tf,cdir+'\test\font.dat');
reset(tf);read(tf,fn);CloseFile(tf);
Surak.Font.Name:=fn;
variant1.Font.Name:=fn;variant2.Font.Name:=fn;
variant3.Font.Name:=fn;variant4.Font.Name:=fn;
variant5.Font.Name:=fn;
//Panel9.Caption:='Кѕте тЅры»ыз. Тест сЅраєтары жѕктелiп жатыр...';
Timer1.Enabled:=true;
init;
// Timer2.Enabled:=true;
randomize;
bal:=0;
Action1Execute(Sender);
// Timer2.Enabled:=true;
Notebook1.ActivePage:='test';
end;
procedure TForm2.b_3Click(Sender: TObject);
begin
Notebook1.ActivePage:='root';
end;
procedure TForm2.b_4Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Gauge1.Hide;
Form1.BitBtn1.Show;
Form1.Show;
Hide;
Form1.Tag:=1;
end;
4. Бас мәзiр даярланып болған соң оның әрбiр пунктiнiң
6-сурет. Оқулық бөлімі.
7-сурет. Компьютерлiк оқыту құралының Оқулық бөлiмiнiң интерфейсiнiң дайындамасы
5. 7-суреттегi TreeView компонентiне шерткен кезде орындалатын мазмұнын шақыратын
procedure TForm1.TreeView1Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView1,WebBrowser1,'data\teor\t');
end;
procedure TForm1.TreeView2Click(Sender: TObject);
begin
ClickTreeView(TreeView2,WebBrowser1,'data\taps\l');
end;
procedure TForm1.TreeView1Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView1);
end;
procedure TForm1.TreeView2Expanded(Sender: TObject; Node: TTreeNode);
begin
ExpandedTreeView(TreeView2);
end;
6. Оқулық бөлiмiн аяқтағаннан соң, Өзін сынау бөлiмiне көшемiз.
LabelEdit1 компонентi студенттiң жеке паролiн енгiзуге арналған. Ал ListBox1
Өзін сынау жүйесінiң формасы 8-суретте келтiрiлген. Студент өзін сынау
8-сурет. Өзін сынау терезесі
9-сурет. Редактор терезесiне кіру
8. Тесті редакциялау үшін, яғни тест сұрақтарын ендіру керек.
10-сурет. Тест ендіру терезесі.
Мұнда сәйкесінше тест сұрақтарымен жауаптарын ендіре береміз.
2.2 Информатика курсының компьютерлiк оқыту жүйесін оқу процесiнде пайдалану
“Информатика” курсының теориялық материалдары мен тапсырмалар жүйесін құруда FronPage
Жоғары тарауда атап өтiлгендей курстың теориялық мазмұны мен оның
Курс мазмұнын құрып болғаннан соң, оқу материалдарын компьютерлiк оқыту
11-сурет. Оқу материалдарын FrontPage ортасында даярлау
Суреттен көрiп тұрғанымыздай бiрiншi және екiншi сiлтемелер пайдаланушыға сәйкес
Тақырыптар арасындағы осындай байланыстарды қамтамасыз ету оқушының нәтижелiк блiмiнiң
Курстың тапсырмалар жүйесін құруда Ұғымдық деңгейдегi тапсырмаларды тастап кетуге
Курстың тапсырмалар жүйесi FronPage ортасында веб-беттер түрінде құрылған. Тапсырмалар
Теориялық материалдар мен тапсырмаларды даярлаудың HTML кодтары қосымшада келтiрiлген.
2.3 Компьютерлiк жүйенi пайдалануға нұсқау
Информатика курсының компьютерлiк оқыту құралын iске қосу үшін “Okuluk.exe”
13-сурет. Delphi компьютерлiк оқулығының негiзгi мәзiрi
Суреттен көрiп тұрғанымыздай оқулық төрт пункттен тұрады:
1. Оқулық. Мұнда құрылымданған курс мазмұны, өзін сынау орналасқан
Пайдаланушы әрбiр қадамдағы iс-әрекеттi ретiмен мұқият орындау арқылы суретте
14-сурет. Информатика оқулығының теориялық материалдары
2. Өзін сынау жүйесінде оқушы тест тапсырмаларын орындау арқылы
15-сурет. Өзін сынау жүйесi
Тест тапсыру терезесiнiң мәзiрi бiрнеше пункттерден тұрады:
ОК пунктi оқытушы енгiзген берiлгендер қорындағы тест сұрақтарын өңдеп,
Тест жүйесіндегi тестiк тапсырмалар көбiне ұғымдық деңгейде болып келедi.
16-сурет. Тест ендіру жүйесi
4.Оқытушы пунктi оқытушыға арналған ол мұнда тест сұрақтарын енгiзуге
Оқытушы паролiн енгiзiп болғаннан соң, тест сұрақтарын енгiзу терезесi
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жүйені құруға және енгізуге кеткен шығын есептеулері
Delphi ортасында Информатика пәні бойынша электрондық оқулық құру
- бағдарламалық қамтамасыздануға кететін капиталды шығындар;
- жылдық эксплуатациялық шығын экономиясы;
- бағдарламалық қамтамасыздануға кеткен капиталды шығындар;
Жүйе шығындарының құрылу есебі келесі формула арқылы есептелінеді:
С = Сктс + Салг + Сотл + Свн,
Сктс – техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар;
Салг – алгоритмді құруға кеткен шығындар;
Сотл – жазуға және жөңдеуге кеткен шығындар;
Свн – еңгізуге кеткен шығындар;
1) Техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар
Сктс = Скомп. + Сприн. + Сббп,
Скомп. = 90500 тенге – компьютер бағасы (Intel Pentium
Сприн. = 37500 тенге – принтердің бағасы (SAMSUNG ML-1210,
Сббп = 46000 – питания блогы STI K 600
Сктс =143000
2) Алгоритмді құруға кеткен шығындар есебі
Салг = Зп.разр.*Кол.*В + От, Мұндағы Зп.разр.=1500 тенге–құрушының еңбек
В = 7 күн - алгоритмді құруға кеткен уақыт;
От = 20% - программисттің әлеуметтік сақтандырылуына кеткен айлық
Бұдан келесі есептеу келіп шығады: Салг = 1500*7+2100=12600.
3) Бағдарлама жазу мен жөңдеуге кеткен шығындар:
Сотл. = Котл. + Кз.п.,
мұндағы
Котл. – бағдарламаны жөңдеуге кеткен машиналық уақыт;
Кз.п. – бағдарлама жазумен айналысатын программисттің төлем ақысы;
q = 150 теңге – машиналық уақыттың бағасы.
Квн = 7*15*150 = 15750 теңге
Б) Кз.п. = Км * Оразраб.*Кол. + отч.,
мұндағы Км = 25 күн –құруға кеткен күндер саны;
Оразраб. = 1500 тенге – программисттің бір күн ішіндегі
Кол. = 1 адам. – бағдарлама құрушылар саны; отч.
з.п. = 25*1500+7500=45000 сонда: Сотл. = 1500+45000=46500
4) бағдарлама еңгізуге кеткен шығындар
Свн = Квн + Зп.вн.,мұндағы
Квн. – еңгізуге кеткен машиналық уақыт;
Зп.вн. – еңгізу кезіндегі программисттің айлығы.
Квн – есептелуі келесі түрдей болады:
Квн = К * d * q,
мұндағы К = 5 - бір күнде ЭЕМ мен
d = 16 күн – ЭЕМ-да жұмыс істеуге кеткен
q = 150 теңге – машиналық уақыт бағасы.
Квн = 5*16*150=12000
Б) Программисттің еңгізу уақытындағы айлығы келесі формуламен есептелінеді: Зп.вн.
Мұндағы
Qвн. = 16000 тенге – программисттің еңгізу уақытына кеткен
d = 16 күн – ЭЕМ мен жұмыс істеуге
Д = 25 күн – бір айға кеткен жұмыс
отч. = 20% - программисттің әлеуметтік-сақтандырылуына кеткен айлық мөлшерінің
Зп.вн. = 16000 * 16 / 25+2048 = 13684.36
Сонда бағдарлама еңгізуге кеткен шығын келесі сумма бойынша анықталады:
Енді алынған есептеулерден жүйені құруға кеткен шығын есептеулерін шығаруға
С = 143000+12600.+ 46500+25684.36=227784.36
3.2 Экономикалық сферасының есептеулері
1. Бағдарламаны қолдануға байланысты эксплуатациялық шығындар есептеулері
Еэкспл. = Тмв * Sм, мұнда
Тмв = 7*288 = 2016 сағат – ЭЕМ ді
Sм = 150 теңге – машиналық сағаттың бағасы.
Еэкспл. = 2016*150 = 302400 теңге.
2. Жылдық эксплуатациялық шығындар үнемділігі:
d Еэкспл. = ( (1+Wo) * (1+Wq) * Вз.пр
мұнда
Еэкспл. = 302400 теңге – бағдарламаны қолдануға байланысты эксплуатациялық
Wo = 1,35 – ай сайын айлыққа қаражат түсуі;
Wq = 1,65 –қосымша айлықты ескеретін коэффициенті;
Қызметкерлердің қолмен еңбек ету айлығы:
Вз.пр = 485000
d Еэкспл. =1,35*1,65*485000-302400=777937.5
3. Өтелу мерзімі:
Т = С / d Еэкспл.
Т = 227784.36/777937.5=0.29*12=3,48
4. Бағдарлама құны:
S = Sр.п. / N,
Мұндағы Sр.п. = С =227784.36
N = 1 – бағдарлама қолданылатын бөлімдер саны.
S = 227784.36/ 1 = 227784.36теңге.
5. Пайда құны:
P=q*g, мұндағы q-диск саны 250, g- дисктың құны 7000,
P=250*7000=1750000 теңге
6.Табыс көзі:
K=P- d Еэкспл.
d Еэкспл.*20/100=A
Ta=K-A Мұндағы Ta-жалпы табыс көзі
K=1750000-777937.5=972062.5
A=777937.5*20/100=155587.5
Ta=972062.5-155587.5=816475
БИЗНЕС-ЖОСПАР БӨЛІМІ
1 Аннотация
Бизнес-жоспар тақырыбы: «Delphi бағдарламалау ортасында «Информатика» пәні бойынша электрондық
Мекен-жайы: Шымкент қаласы, Самал 2, уч 1808 .
Кіммен жасалған: Жамалбекова Айнұр Көмекбайқызы
Бизнес сферасы: бағдарламалық қамтама құру
Қызметтің негізгі түрлері: бағдарламалар құрастыру, «Информатика» кафедрасының студенттерін электрондық
Басталу мерзімі: 2006 жыл
Бизнес-жоспар қандай мерзімге есептеліп жасалған: 7 ай
2 Резюме
Дипломдық жоба тақырыбы: «Delphi бағдарламалау ортасында «Информатика» пәні бойынша
Delphi-де пайдаланылатын оқиғалар және түрлі кластарға, компоненттерге меншіктелгн қасиеттер
Бағдарламалық өнім диск түрінде және Интернет –дүкендерінде сатылатын болады.
Жыл бойындағы сату көлемінің мөлшері 250 диск, 7000 теңге
Алға қойған мақсатқа жету үшін -777937,5 теңге қажет.
Ол қаражат комплексті техникалық құралдарға -143000 теңге, алгоритмді ендіруге
Несие Туран Алем Банк - тен алынады.
Несие 7 айда толығымен қайтарылады.
3 Кәсіпорынның сипаттамасы
Негізгі қаржылық көрсеткіштер Кесте 1
№ Сатып алушылар Өлшем бірлігі Мәні
1 БҚ құруға және енгізуге кеткен шығындар теңге 302400
2 Жыл бойындағы эксплуатациялық шығын теңге 777937,5
3 Өтелу мерзімі ай 7
Бұл дипломдық жобада Delphi бағдарламалау ортасында «Visual Basic» пәні
Қолданушы инструкциясында бағдарламамен жұмыс істеу негізгі ережелері көрсетілген. Дипломдық
4 Менеджмент
1. Бизнесте жұмыс істейтін қызметкерлер туралы мәлімет:
Қызметкердің аты-жөні: Толыкбаева Бақытгүл Өмірбекқызы.
Жасы: 25
Мекен-жайы: «Қазғұрт» мөлтек ауданы, С.Мұқанов көшесі, 64 үй
Телефон: 50-13-95
Оның бизнестегі орны қазіргі уақытта ОҚМУ-дің «Ақпараттық технологиялар және
Жалақысы -15000 теңге.
Жұмыс істеу тәжірибесі: «Информатика» мамандығы бойынша жоғары білімі, бағдарлама
2. Басқарушылық персонал үшін қосымша жағдайлар (жеңілдіктер, қосымша ақы,
5 Өнімнің сипаттамасы
Бұл жобада Delphi бағдарламалау ортасында «Visual Basic» пәні бойынша
Delphi программалау тілі-кез келген қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез,
Delphi –дің бірінші нұсқасы 1994 жылы жарыққа шығып ,кейінгі
Delphi 6-да интернет үшін қосымшаларды дайындау мүмкіндігі кеңейтілген және
Дәстүрлі Паскаль оқып үйренуге жеңіл және жүйесінде программа дайындауға
Delphi Windows жүйесінде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды
6 Маркетинг жоспары
Бұл бағдарламалық өнімнің нарығы өсуші. Себебі, барлық бұл электрондық
Бұл бизнес бұрын жүргізілмеген және сатылулар болмаған. Бар болса
Осы мерзімге анық тапсырыс беруші «Информатика» кафедрасы болып табылады.
7 Өндірістік жоспар
Комплексті техникалық құралдарға қажетті қаражат:
Скомп. = 90500 тенге – компьютер бағасы (Intel Pentium
Сприн. = 37500 тенге – принтердің бағасы (SAMSUNG ML-1210,
Сд = 80 теңге - CD-R дискісінің бағасы.
Сдискета = 70 теңге, дискетаның құны.
Машина құны – 150 теңге.
Өнімді өндіруде және оны сату процесін жүзеге асырған басқа
8 Қаржылық жоспар
Қажетті соманы несие түрінде «ТұранӘлемБанк»-тен алу көзделеді. Бағдарламалық өнім
№ Сатып алушылар Өлшем бірлігі Мәні
1 БҚ құруға және енгізуге кеткен шығындар
КТҚ-ға кеткен шығындар
Алгоритмге кеткен шығындар
Жазуға кеткен шығындар
Бағдарламаны енгізуге кеткен шығындар теңге
теңге
теңге
теңге
теңге 302400
143000
12600
46500
227784,36
2 Жыл бойындағы эксплуатациялық шығын теңге 777937,5
3 Өтелу мерзімі ай 7
Несиені «Информатика» кафедрасының атынан алғандықтан мекеме кепілдік ретінде үлкен
Бағдарламалық өнімдер нарығының дамуына байланысты сату көлемінің төмендеуі байқалмайды.
Қысқа мерзімді мақсаты өнімді шығаруды бастау және бағдарламалық өнімнің
Болашақтағы мақсат – бағдарламалық өнімнің түрлерін кеңейту және сату
ҚОРЫТЫНДЫ
Диплом жұмысын қорытындыласақ, “Информатика” курсының компьютерлiк оқыту құралын оқу
Сонымен “Информатика” курсын компьютерлiк оқыту құралдары:
курсты оқудың мақсатымен таныстыру, оның мазмұны мен құрылымын түсiну;
курсты игеру мақсатында берiлетiн түрлі деңгейдегi лабораториялық жұмыстарды орындау;
студенттiң түрлі есептердi шешудегi дағды мен ебдейлiгiн қадлыптастыру;
эксперименттiк жұмыстар жасау даярлығын қалыптастыру;
шығармашылық деңгейдегi есептердi шешу қабiлетiн қалыптастыру;
iскерлiктi, дағды мен ебдейлiктi бекiту, орнықтыру;
курсты игерудегi студенттiң бiлiм деңгейiн объективтi бағалау,
т.с.с. педагогикалық мәселелердi шеше алады.
Сонымен қатар компьютерлiк оқыту құралдары дәстүрлі оқыту жүйелерiне қарағанда
ТҮЙІН
Зерттеу объектісі: Delphi ортасында «Информатика» пәні бойынша электрондық оқулық
Жұмыстың мақсаты: берілген пәні бойынша электрондық оқулық құру болып
Жұмыстың нәтижесі: Delphi ортасында «Информатика» пәні бойынша электрондық оқулық
Жұмыстың қолдану облысы: бұл оқулық орта және жоғары оқу
РЕЗЮМЕ
Объект исследования: Создание электронного учебника по предмету «Информатика» в
Цель работы: Создать электронный учебник по предмету «Информатика». Пользователь
Результат работы: Создана программа электронного учебника по «Информатика».
Область применения: в средних и в высших учебных заведениях.
SUMMARY
Object of research: creation of the electronic tutorial in
"Computer science" in environment (Wednesday) Delphi.
The purpose of work: To create the electronic tutorial
Result of work: the program of the electronic tutorial
Area of application: on the average and in higher
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Г.Боутон. Внутренний мир AdobePhotoShop. Киев, ДиаСофт, 2000 г.
С.Луций. Изучаем PhotoShop. Спб. 2002 г.
Роуз К. Освой самостоятельно Adobe Photoshop 5.5 за 24
О.Камардинов. Информатика. 1-бөлiм. -Шымкент, 1999.
О.Камардинов. Информатика, 2-бөлiм, -Шымкент, 2000.
Сван Т. Основы программирования в Delphi для Windows 98.
К.З.Халықова. Информатиканы оқыту әдiстемесi. -Алматы. “Бiлiм”, 2000
М.Донской. Интернет и пользовательский интерфейс. Мир Internet. 1999.
М.П.Концевой. “Парадоксы” дидактической наглядности. Education+ Человек. Культура. Общество.
А.И.Башмаков. Компьютерный учебник “Информатика” для дистанционного обучения. Мн. Бестпринт,
В.В.Волкова. Дизайн рекламы. М.: Университет, 1999.
В.В.Фаронов. Delphi 6. Учебный курс. М. 2001
А.Я.Архангельский. Программирование в Delphi 5, M., ЗАО “Издательство БИНОМ”,
А.Полянский. MS FrontPage 2000. М., 2001
О.Камардинов, Х.Жантелi. Delphi 5-6, -Шымкент, 2002.
С.Бобровский. Delph 5. Учебный курс. М., 2001
Н.Культин. Delphi 6. Программирование на Object Pascal. БХБ-Петербург, 2001
О.Камардинов. Turbo C және Turbo C++ тiлдерiнде программалау, Ш.,
Б.Н.Березин, С.Б.Березин. Начальный курс Си С++. М., 1998.
В.В.Фаронов. Delphi 5. Учебный курс. м., 2001
Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты. Алматы
КР СТ 1087-2002. Программалық құжаттардың бірыңғай жүйесі. Қолданушының басқармасы.
КР СТ 34.014.-2002. Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелерге стандарттар кешені.
С. Симонович., Г. Евсеев., Специальная информатика. М. 2002. 479
Марко Кенту. Delphi 7 для профессионалов. Питер. 2004. 1100
Молли Э. Хольцшаг. Использование HTML 4. Киев. 2001. 999
ҚОСЫМША
Программа листингі:
unit Unit2;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, jpeg, ExtCtrls, ComCtrls, Buttons, OleCtrls, SHDocVw, ImgList,
StdCtrls, Spin;
type
TForm2 = class(TForm)
Notebook1: TNotebook;
Panel1: TPanel;
Image1: TImage;
b_1: TImage;
Image2: TImage;
Panel2: TPanel;
TreeView1: TTreeView;
Panel3: TPanel;
SpeedButton1: TSpeedButton;
SpeedButton2: TSpeedButton;
Splitter1: TSplitter;
WebBrowser1: TWebBrowser;
ImageList1: TImageList;
b_2: TImage;
Surak: TLabel;
variant1: TLabel;
RadioButton1: TRadioButton;
RadioButton2: TRadioButton;
variant2: TLabel;
variant3: TLabel;
RadioButton3: TRadioButton;
RadioButton4: TRadioButton;
variant4: TLabel;
RadioButton5: TRadioButton;
variant5: TLabel;
Status: TStaticText;
BitBtn7: TBitBtn;
BitBtn1: TBitBtn;
ScrollBox1: TScrollBox;
Label8: TLabel;
Label11: TLabel;
Label12: TLabel;
Label13: TLabel;
Label14: TLabel;
Label15: TLabel;
Label16: TLabel;
Label17: TLabel;
SurakMemo: TMemo;
Memo1: TMemo;
Memo2: TMemo;
Memo3: TMemo;
Memo4: TMemo;
Memo5: TMemo;
Button2: TButton;
Button3: TButton;
Button4: TButton;
Button5: TButton;
Button6: TButton;
SpinEdit1: TSpinEdit;
SpinEdit2: TSpinEdit;
ComboBox1: TComboBox;
Timer1: TTimer;
StaticText5: TStaticText;
Labelresult: TLabel;
BitBtn8: TBitBtn;
StaticText6: TStaticText;
b_3: TImage;
Panel7: TPanel;
LabeledEdit5: TLabeledEdit;
BitBtn5: TBitBtn;
BitBtn6: TBitBtn;
b_4: TImage;
procedure FormClose(Sender: TObject; var Action: TCloseAction);
procedure FormCreate(Sender: TObject);
procedure FormResize(Sender: TObject);
procedure b_1MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure FormMouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure b_1Click(Sender: TObject);
procedure SpeedButton1Click(Sender: TObject);
procedure SpeedButton2Click(Sender: TObject);
procedure TreeView1Click(Sender: TObject);
procedure b_2Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn7Click(Sender: TObject);
procedure variant1Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn8Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn5Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn6Click(Sender: TObject);
procedure b_3Click(Sender: TObject);
procedure Button2Click(Sender: TObject);
procedure Button3Click(Sender: TObject);
procedure Button4Click(Sender: TObject);
procedure Button5Click(Sender: TObject);
procedure Button6Click(Sender: TObject);
procedure ComboBox1Change(Sender: TObject);
procedure b_4Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
procedure RefreshMemo(Sender:TObject);
procedure RefreshFileFur(Sender:TObject);
procedure Action1Execute(Sender: TObject);
procedure StClickExecute(Sender: TObject);
public
{ Public declarations }
end;
type
dannie=record // Òåñò³í ÁÊ
ati:shortstring;
procent:string[4];
BarSurSani:word;
Djauap:word;
KalUak:word;
end;
usr=record
ati:ShortString;
password:ShortString;//îíûí ïàðîë³
end;
SurFile=record
N:Integer;
sur:String[255];
j,j1,j2,j3,j4:string[255];
end;
surak=record
sur:string;
no,yes:array[1..7]of string;
end;
surakType=(tizim,caykes,onevariant);
const FileName='\test\data.dat';
var
Form2: TForm2;
bt_name_on,cdir:ShortString;
xWidth,xHeigth:Integer;
FileSur:array[1..500]of SurFile;
AgimdiElement:integer;
ST:surakType;
shoblon:surak;
f,f1:text;
s:string;
psk,ochered:array[1..200]of word;
katarsani,p,brl,uak:word;
Tizim_jauap,suraksani,bal,no_otv,ver,jauap:word;
m:array[1..7]of word;
n:Longint;
implementation
uses unit1;
{$R *.dfm}
procedure TForm2.RefreshMemo(Sender:TObject);
begin
Label8.Caption:='Ñóðàê '+IntToStr(filesur[AgimdiElement].N);
SurakMemo.Lines.Text:=filesur[AgimdiElement].sur;
Memo1.Lines.Text:=filesur[AgimdiElement].j;
Memo2.Lines.Text:=filesur[AgimdiElement].j1;
Memo3.Lines.Text:=filesur[AgimdiElement].j2;
Memo4.Lines.Text:=filesur[AgimdiElement].j3;
Memo5.Lines.Text:=filesur[AgimdiElement].j4;
end;
procedure TForm2.RefreshFileFur(Sender:TObject);
begin
FileSur[AgimdiElement].sur:=SurakMemo.Lines.Text;
FileSur[AgimdiElement].j:=Memo1.Lines.Text;
FileSur[AgimdiElement].j1:=Memo2.Lines.Text;
FileSur[AgimdiElement].j2:=Memo3.Lines.Text;
FileSur[AgimdiElement].j3:=Memo4.Lines.Text;
FileSur[AgimdiElement].j4:=Memo5.Lines.Text;
end;
procedure init;
label 1;
var o,i,j:word;
begin
suraksani:=0;
katarsani:=0;
for i:=1 to 200 do
begin
psk[i]:=0;ochered[i]:=0;
end;
if not(FileExists(cdir+FileName))then
begin
showmessage('Òåñòîâûé ôàéë íå íàéäåí '+'"'+FileName+'"');
Halt;
end;
assignfile(f,cdir+FileName);reset(f);
katarsani:=3;
suraksani:=0;
readln(f,s);
readln(f,s);brl:=strtoint(s);
readln(f,s);uak:=strtoint(s);
while not(eof(f))do
begin
readln(f,s);
katarsani:=katarsani+1;
if s[1]='!'then
begin
suraksani:=suraksani+1;
ochered[suraksani]:=katarsani;
end;
end;
closefile(f);
Randomize;
repeat
for i:=1 to suraksani do
for j:=1 to suraksani do
1: if (psk[i]=psk[j])and(ij)or(psk[i]=0)then
begin
Application.ProcessMessages;
Randomize;
psk[i]:=random(suraksani)+1;
goto 1;
end;
j:=0;o:=0;
for i:=1 to suraksani do
begin
j:=j+psk[i];
o:=o+i;
end;
until j=o;
p:=1;
end;
procedure init_one_surak(surakN:word);
var q:word;
begin
assignFile(f,cdir+FileName);reset(f);
for q:=1 to ochered[surakN] do
readln(f,s);
if s='!'then
begin
ST:=onevariant;
readln(f,s);
shoblon.sur:=s;
readln(f,s);
shoblon.yes[1]:=s;
no_otv:=0;
while not(eof(f))do
begin
readln(f,s);
if s[1]='!'then break;
no_otv:=no_otv+1;
shoblon.no[no_otv]:=s;
end;
end;
closefile(f);
end;
procedure TForm2.Action1Execute(Sender: TObject);
begin
StClickExecute(Sender);
//Íèæíÿÿ ñòðîêà ñîñòîÿíèå è Ïåðåõîä íà ñëåäóþùèé âîïðîñ
Status.Caption:=' Æèíà¹àí áàëû»ûç: '+inttostr(bal)+'²àë¹àíû:'+inttostr(brl-p+1)+ ' ' + inttostr(uak)+' ìèíóò
end;
procedure TForm2.StClickExecute(Sender: TObject);
var Dan:file of dannie;
Vd:dannie;
o,i,j:word;
m:array[1..7]of word;
procedure vn(ss,_s:TLabel;di:word;r:TRadioButton);
begin
ss.show;r.Show;
if (m[di]0) then
begin
ss.AutoSize:=false;
ss.Width:=xwidth-100;
Ss.Caption:=shoblon.no[m[di]];
ss.AutoSize:=true;
end
else begin ss.hide;r.Hide;end;
ss.Top:=_s.Top+_s.Height+20;
r.Top:=ss.Top;
end;
label 1,2;
var dan1:file of dannie;
vd1:dannie;
proc:real;
ocenka:word;
procS:string[4];
begin
if (p>brl)or(uakno_otv+1)then
begin
m[i]:=round(random(no_otv+1)+1);
goto 1;
end;
j:=0;o:=0;
for i:=1 to no_otv+1 do
begin
j:=j+m[i];
o:=o+i;
end;
until j=o;
Surak.AutoSize:=false;
Surak.Width:=xwidth-100;
Surak.Caption:=shoblon.sur;
Surak.AutoSize:=true;
vn(variant1,Surak,1,RadioButton1);
vn(variant2,variant1,2,RadioButton2);
vn(variant3,variant2,3,RadioButton3);
vn(variant4,variant3,4,RadioButton4);
vn(variant5,variant4,5,RadioButton5);
end else begin
variant1.Hide;variant2.Hide;variant3.Hide;variant4.Hide;variant5.Hide;
RadioButton1.Hide;RadioButton2.Hide;RadioButton3.Hide;
RadioButton4.Hide;RadioButton5.Hide;
end;
end;
procedure ClearExecute(Sender: TObject);
var ii:word;
begin
with shoblon do
begin
sur:='';
no_otv:=0;
for ii:=1 to 7 do
begin
no[ii]:='';
yes[ii]:='';
m[ii]:=0;
end;
end;
end;
procedure TForm2.FormClose(Sender: TObject; var Action: TCloseAction);
begin
if Notebook1.ActivePage='Default' then halt(1)
else
begin
Action:=caNone;
ShowMessage('Íåãiçãi òåðåçåãå îòiíiç!');
end;
end;
procedure TForm2.FormCreate(Sender: TObject);
var tf:TextFile; fn:ShortString;i:integer;
begin
ComboBox1.Items:=Screen.Fonts;
xWidth:=Screen.WorkAreaWidth;
xHeigth:=Screen.WorkAreaHeight;
cdir:=ExtractFileDir(Application.ExeName);
WindowState:=wsMaximized;
Panel1.Top:=round(Height/2)-round(Panel1.Height/2);
Panel1.Left:=round(Width/2)-round(Panel1.Width/2);
TreeView1.LoadFromFile(cdir+'\teor\maz.txt');
AssignFile(tf,cdir+'\test\font.dat');
reset(tf);read(tf,fn);CloseFile(tf);
SurakMemo.Font.Name:=fn;
Memo1.Font.Name:=fn;
Memo2.Font.Name:=fn;
Memo3.Font.Name:=fn;
Memo4.Font.Name:=fn;
Memo5.Font.Name:=fn;
ComboBox1.Text:=fn;
i:=TreeView1.Items.Count;
repeat
try
dec(i);
TreeView1.Items.Item[i].Expand(true);
Except
end;
until i=0;
end;
procedure TForm2.FormResize(Sender: TObject);
begin
Panel1.Top:=round(Height/2)-round(Panel1.Height/2);
Panel1.Left:=round(Width/2)-round(Panel1.Width/2);
Panel7.Top:=round(Height/2)-round(Panel7.Height/2);
Panel7.Left:=round(Width/2)-round(Panel7.Width/2);
ScrollBox1.Top:=round(Height/2)-round(ScrollBox1.Height/2);
ScrollBox1.Left:=round(Width/2)-round(ScrollBox1.Width/2);
end;
procedure TForm2.b_1MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure bt_move_off(var g:TImage);
begin
if (g.Tag=1)and((Sender as TImage).Nameg.Name)then
begin
g.Tag:=0;
g.Picture.Graphic.LoadFromFile(cdir+'\main\'+g.Name+'.jpg');
end;
end;
begin
bt_move_off(b_1);
bt_move_off(b_2);
bt_move_off(b_3);
bt_move_off(b_4);
if (Sender as TImage).Tag=1 then exit;
(Sender as TImage).Tag:=1;
(Sender as TImage).Picture.Graphic.LoadFromFile(cdir+'\main\'+(Sender as TImage).Name+'_m.jpg');
bt_name_on:=(Sender as TImage).Name;
end;
procedure TForm2.FormMouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure bt_move_off(var g:TImage);
begin
if (g.Tag=1) then
begin
g.Tag:=0;
g.Picture.Graphic.LoadFromFile(cdir+'\main\'+g.Name+'.jpg');
end;
end;
begin
bt_move_off(b_1);
bt_move_off(b_2);
bt_move_off(b_3);
bt_move_off(b_4);
end;
procedure TForm2.b_1Click(Sender: TObject);
begin
WebBrowser1.Navigate(cdir+'\teor\t1.htm');
Notebook1.ActivePage:='oku';
end;
procedure TForm2.SpeedButton1Click(Sender: TObject);
begin
Notebook1.ActivePage:='default';
end;
procedure TForm2.SpeedButton2Click(Sender: TObject);
begin
try
WebBrowser1.ExecWB(OLECMDID_PRINT,1);
except;
end;
end;
procedure TForm2.TreeView1Click(Sender: TObject);
begin
if (TreeView1.Selected.AbsoluteIndex-1)then
if fileexists(cdir+'\teor\t'+inttostr(TreeView1.Selected.AbsoluteIndex)+'.htm')then
begin
WebBrowser1.Navigate(cdir+'\teor\t'+inttostr(TreeView1.Selected.AbsoluteIndex)+'.htm');
end;
end;
procedure TForm2.b_2Click(Sender: TObject);
var usrfile:file of usr;usrD:usr;pass_enable:Boolean;
tf:TextFile;fn:ShortString;
begin
AssignFile(tf,cdir+'\test\font.dat');
reset(tf);read(tf,fn);CloseFile(tf);
Surak.Font.Name:=fn;
variant1.Font.Name:=fn;variant2.Font.Name:=fn;
variant3.Font.Name:=fn;variant4.Font.Name:=fn;
variant5.Font.Name:=fn;
//Panel9.Caption:=
Timer1.Enabled:=true;
init;
// Timer2.Enabled:=true;
randomize;
bal:=0;
Action1Execute(Sender);
// Timer2.Enabled:=true;
Notebook1.ActivePage:='test';
end;
procedure TForm2.BitBtn7Click(Sender: TObject);
var cn:integer;belg:Boolean;
begin
belg:=false;
for cn:=1 to 5 do
if (FindComponent(Format('RadioButton%d',[cn]))as TRadioButton).Checked then belg:=true;
if not (belg) then exit;
if (RadioButton1.Checked)and(ver=1) then inc(bal);
if (RadioButton2.Checked)and(ver=2) then inc(bal);
if (RadioButton3.Checked)and(ver=3) then inc(bal);
if (RadioButton4.Checked)and(ver=4) then inc(bal);
if (RadioButton5.Checked)and(ver=5) then inc(bal);
for cn:=1 to 5 do
(FindComponent(Format('RadioButton%d',[cn]))as TRadioButton).Checked:=False;
ClearExecute(Sender);
Action1Execute(Sender);
end;
procedure TForm2.variant1Click(Sender: TObject);
var cn:integer;
begin
cn:=strtoint(copy((Sender as TLabel).Name,length(variant1.Name),1));
(FindComponent(Format('radiobutton%d',[cn]))as TRadioButton).Checked:=true;
BitBtn7Click(Sender);
end;
procedure TForm2.BitBtn8Click(Sender: TObject);
begin
Notebook1.ActivePage:='default';
end;
procedure TForm2.BitBtn5Click(Sender: TObject);
label 1;
var FSur:file of SurFile;i:Integer;
begin
AssignFile(F,cdir+'\test\data.dat');
if FileExists(cdir+'\test\data.dat') then
reset(F)
else exit;
readln(f,s);
if sLabeledEdit5.Text then
begin
CloseFile(f);
ShowMessage('êàòå ïàðîëü!');
LabeledEdit5.SetFocus;
LabeledEdit5.SelectAll;
Exit;
end;
CloseFile(f);
LabeledEdit5.Text:='';
AssignFile(F,cdir+'\test\data.dat');
if FileExists(cdir+'\test\data.dat') then
reset(F)
else exit;
readln(f,s);
Readln(f,s);SpinEdit2.Value:=StrToInt(s);
Readln(f,s);
SpinEdit1.Value:=strtoint(s);
i:=0;
while not eof(F)do
begin
Readln(f,s);// !
1:Inc(i);
FileSur[i].N:=i;
readln(F,FileSur[i].Sur);
if eof(f)then Break;
if FileSur[i].sur='!' then begin FileSur[i].sur:=''; goto 1;end;
readln(F,FileSur[i].j);
if eof(f)then Break;
if FileSur[i].j='!' then begin FileSur[i].j:=''; goto 1;end;
readln(F,FileSur[i].j1);
if eof(f)then Break;
if FileSur[i].j1='!' then begin FileSur[i].j1:=''; goto 1;end;
readln(F,FileSur[i].j2);
if eof(f)then Break;
if FileSur[i].j2='!' then begin FileSur[i].j2:=''; goto 1;end;
readln(F,FileSur[i].j3);
if eof(f)then Break;
if FileSur[i].j3='!' then begin FileSur[i].j3:=''; goto 1;end;
readln(F,FileSur[i].j4);
if eof(f)then Break;
if FileSur[i].j4='!' then begin FileSur[i].j4:=''; goto 1;end;
end;
CloseFile(f);
AgimdiElement:=1;
filesur[1].N:=1;
Label8.Caption:=IntToStr(filesur[1].N);
SurakMemo.Lines.Text:=filesur[1].sur;
Memo1.Lines.Text:=filesur[1].j;
Memo2.Lines.Text:=filesur[1].j1;
Memo3.Lines.Text:=filesur[1].j2;
Memo4.Lines.Text:=filesur[1].j3;
Memo5.Lines.Text:=filesur[1].j4;
Notebook1.ActivePage:='testedit';
end;
procedure TForm2.BitBtn6Click(Sender: TObject);
begin
Notebook1.ActivePage:='default';
end;
procedure TForm2.b_3Click(Sender: TObject);
begin
Notebook1.ActivePage:='root';
end;
procedure TForm2.Button2Click(Sender: TObject);
begin
if FileSur[AgimdiElement].N

Ұқсас жұмыстар

---

Интернет - дүкен ұғымы

---

МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕР. Материалдық емес активтерді жіктеу

---

ТАБЫСТАР МЕН ШЫҒЫНДАРДЫ ТАНУ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕЛЕР ЕСЕБІ

---

Мәліметтер базасы типі

---

САЛЫҚ ТҮРЛЕРІ, ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

---

Банктер мен банктен тыс мекемелердің несиелерін есепке алу есебі

---

Өндірістік шығындар туралы

---

АУЫЛ МЕКТЕБІНДЕ ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУДЫҢ ИНФОРМАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

---

Web беттерін құрудағы JavaScript-ің мүмкіндіктері және электрондық басылымдарды жасау технологиясы

---

Мәліметтер қорын пайдаланушылар категориялары

---